Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

18 października 2024 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy:

·braku opodatkowania czynności darowizny na rzecz Pana żony samochodu wykupionego z leasingu,

·uznania, że darowizna samochodu nie spowoduje obowiązku korekty odliczonego podatku VAT od opłaty wstępnej, rat leasingowych i wydatków eksploatacyjnych (opłat serwisowych, zakupu paliwa)

oraz w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Pan (dalej jako: „Wnioskodawca”) jest podatnikiem na gruncie ustawy z dnia 2  lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej jako: „Ustawa o PIT”), posiada polską rezydencję podatkową oraz podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce. Wnioskodawca prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą, z której przychód opodatkowuje metodą zryczałtowaną od dnia 1 stycznia 2022 r., zgodnie z ustawą z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (dalej jako: „Ustawa o Ryczałcie”). Wnioskodawca stosował liniową metodę opodatkowania do dnia 31 grudnia 2021 r.

Wnioskodawca jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

W dniu 22 listopada 2021 r. Wnioskodawca zawarł umowę leasingu operacyjnego (dalej jako: „Umowa Leasingu”) samochodu osobowego (dalej jako: „Samochód”) na okres 24 miesięcy. Przez okres 24 miesięcy Wnioskodawca wykorzystywał Samochód w ramach działalności gospodarczej. Wnioskodawca odliczał podatek VAT naliczony wykazany na fakturach otrzymywanych w związku z leasingiem Samochodu, tj. opłaty wstępnej i pozostałych rat leasingowych, w odpowiedniej proporcji, zgodnie z ustawą z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej jako: „Ustawa o VAT”). W trakcie trwania Umowy Leasingu, od wydatków eksploatacyjnych (opłat serwisowych, zakupu paliwa) Wnioskodawca odliczał podatek VAT.

W listopadzie 2021 r. Wnioskodawca rozpoznał wartość opłaty wstępnej jako koszt podatkowy w odpowiedniej proporcji do wartości leasingowanego Samochodu, zgodnie z Ustawą o PIT (wówczas Wnioskodawca stosował liniową metodę opodatkowania). Wnioskodawca nie rozpoznawał wartości uiszczanych następnie rat leasingowych jako kosztów uzyskania przychodu w żadnej części, z uwagi na stosowanie opodatkowania działalności gospodarczej ryczałtem ewidencjonowanym.

Umowa Leasingu wygasła w styczniu 2024 r. na skutek upływu okresu, na który została zawarta. Działając zgodnie z Umową Leasingu, w dniu 5 stycznia 2024 r. Wnioskodawca dokonał wykupu Samochodu. Wnioskodawca dokonał wykupu Samochodu do jego majątku prywatnego. Od wartości uiszczonej kwoty wykupu Wnioskodawca nie odliczył podatku VAT naliczonego, nie rozpoznał kosztu uzyskania przychodu, a także pojazd nie został ujęty w ewidencji środków trwałych działalności gospodarczej.

Od chwili dokonania wykupu Samochodu, był on wykorzystywane przez Wnioskodawcę wyłącznie na cele osobiste. Koszty eksploatacji pojazdu od chwili dokonania jego wykupu nie były związane z działalnością gospodarczą Wnioskodawcy i w związku z tym Wnioskodawca nie odliczał podatku VAT od tych wydatków.

Wnioskodawca pozostaje w związku małżeńskim, w którym obowiązuje ustrój wspólności majątkowej. Wnioskodawca planuje zawrzeć z małżonką umowę darowizny w rozumieniu ustawy Kodeks cywilny, na mocy której daruje jej Samochód (dalej jako: „Darowizna”). Nabycie przez małżonkę Wnioskodawcy własności Samochodu na podstawie umowy Darowizny będzie zwolnione z opodatkowania na podstawie art. 4a ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn.

Pytania

1.Czy Darowizna Samochodu na rzecz małżonki Wnioskodawcy, wykupionego z leasingu operacyjnego na cele osobiste, będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z Ustawą o VAT? (oznaczone we wniosku jako pytanie nr 2)

2.Czy w odniesieniu do wykupu Samochodu, a następnie jego Darowizny na rzecz małżonki Wnioskodawcy, nie spowoduje to konieczności dokonania korekty podatku VAT w odniesieniu do odliczonej kwoty podatku VAT z faktur wystawionych przez leasingodawcę w okresie poprzedzającym wykup Samochodu, w tym opłaty wstępnej i pozostałych rat leasingowych, oraz z faktur dotyczących wydatków eksploatacyjnych? (oznaczone we wniosku jako pytanie nr 3)

Pana stanowisko w sprawie

1.Zdaniem Wnioskodawcy, Darowizna Samochodu na rzecz małżonki Wnioskodawcy, wykupionego z leasingu operacyjnego na cele osobiste, nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z Ustawą o VAT. (oznaczone we wniosku jako stanowisko 2)

2.Zdaniem Wnioskodawcy, w odniesieniu do wykupu Samochodu, a następnie jego Darowizny na rzecz małżonki Wnioskodawcy, nie spowoduje to konieczności dokonania korekty podatku VAT w odniesieniu do odliczonej kwoty podatku VAT z faktur wystawionych przez leasingodawcę w okresie poprzedzającym wykup Samochodu, w tym opłaty wstępnej i pozostałych rat leasingowych, oraz z faktur dotyczących wydatków eksploatacyjnych. (oznaczone we wniosku jako stanowisko 3)

Uzasadnienie stanowiska w przedmiocie pytania nr 1 (oznaczone we wniosku jako stanowisko 2)

Na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów, zgodnie z art. 2 pkt 6 Ustawy o VAT, należy rozumieć rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Leasing operacyjny jest umową, na podstawie której leasingobiorca nabywa jedynie prawo do korzystania z przedmiotu leasingu, a formą wynagrodzenia za powyższą usługę jest czynsz. Leasing jest usługą. Opcja wykupu samochodu po zakończeniu trwania umowy jest uprawnieniem, z którego leasingobiorca może korzystać. Wykup samochodu jest odrębną czynnością niezwiązaną z samą umową leasingu.

Z powołanego przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT wynika, że zarówno dostawa towarów, jak i świadczenie usług, co do zasady, podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT tylko wówczas, gdy czynności te są wykonywane odpłatnie.

Zaznaczyć należy, że ustawodawca przewidział od powyższej reguły wyjątki, które zostały zawarte - w przypadku dostawy towarów - w art. 7 ust. 2 Ustawy o VAT oraz - w przypadku świadczenia usług - w art. 8 ust. 2 ustawy.

Na podstawie art. 7 ust. 2 pkt 2 Ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności wszelkie darowizny - jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 i ust. 2 Ustawy o VAT, podatnikami są osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności, zaś działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Samo prawo do odliczenia podatku nie przesądza o charakterze czynności, ponieważ w sytuacji gdy podatnik z takiego prawa nie skorzysta i zamierza dokonać darowizny składnika, którego nie wprowadził do ewidencji środków trwałych, to wówczas zbycie nie powinno podlegać obowiązkowi podatkowemu od towarów i usług. Przekazanie samochodu wykupionego z leasingu do majątku prywatnego oznacza, że pojazd ten nie należy do przedsiębiorstwa.

Zatem należy wskazać, że w przypadku dokonania przez Wnioskodawcę Darowizny Samochodu nie będzie on działał jako podatnik podatku VAT, a w konsekwencji nie zostaną spełnione wszystkie przesłanki warunkujące obowiązek opodatkowania nieodpłatnej dostawy.

Mając na uwadze powyższe, warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie - czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem był podatnikiem podatku od towarów i usług.

Dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym do określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy. Właściwym zatem jest wyłączenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.

W kontekście powyższego, nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Wykup pojazdu z leasingu, a następnie wykorzystywanie tego pojazdu do celów prywatnych nie jest związane z prowadzeniem działalności gospodarczej podatnika. Należy podkreślić, że Wnioskodawca nie dokonał odliczenia podatku VAT od wartości wykupu Samochodu oraz nie wprowadził go do ewidencji środków trwałych, ponieważ Samochód był wykorzystywany tylko w celach prywatnych, a w żadnym razie nie do prowadzenia działalności gospodarczej.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że Wnioskodawca dokonując w przyszłości darowizny Samochodu nie będzie działał w charakterze podatnika, a czynność ta nie będzie nosiła znamion działalności gospodarczej w rozumieniu Ustawy o VAT, zaś darowizna pojazdu stanowić będzie zwykłe wykonywanie prawa własności. Tym samym, Wnioskodawca daruje Samochód, stanowiący jego majątek prywatny, korzystając z przysługującego mu prawa do rozporządzania własnym majątkiem.

Podsumowując, planowana przez Wnioskodawcę Darowizna Samochodu niesłużącego do prowadzenia działalności gospodarczej, nie spowoduje powstania obowiązku podatkowego w zakresie podatku od towarów i usług. Wnioskodawca nie będzie działał w charakterze podatnika VAT, a czynność ta nie będzie nosiła znamion działalności gospodarczej w rozumieniu Ustawy o VAT, w związku z czym należy uznać, że Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do wystawienia faktury VAT w związku z planowaną Darowizną, a także nie powstanie w tym zakresie obowiązek podatkowy w podatku VAT i Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do zapłaty podatku VAT.

Uzasadnienie stanowiska w przedmiocie pytania nr 2 (oznaczone we wniosku jako stanowisko 3)

Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem VAT.

Podstawowym warunkiem skorzystania z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Dla potrzeb wykonywanej działalności Wnioskodawca zawarł Umowę Leasingu operacyjnego Samochodu osobowego, który wykorzystywał przez 24 miesiące przy prowadzeniu ww. działalności. W trakcie trwania Umowy Leasingu, od opłaty wstępnej, rat leasingowych oraz od wydatków eksploatacyjnych, serwisowych, zakupu paliwa odliczał podatek VAT, zgodnie z art. 86 ust. 1 Ustawy o VAT, który wskazuje, że w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Ustęp 2 pkt 1 tego samego artykułu mówi o tym, że kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikająca z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług, dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Zgodnie z powyższym, zostały spełnione warunki, o których mówi art. 86 Ustawy o VAT i Wnioskodawca miał prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z otrzymanych faktur dotyczących opłaty wstępnej, rat leasingowych oraz kosztów związanych z użytkowaniem tego samochodu w trakcie trwania Umowy Leasingu. Fakt wykupu tego Samochodu po zakończeniu Umowy Leasingu na cele prywatne, niezwiązane z działalnością jest odrębną czynnością. Opcja wykupu pojazdu będącego przedmiotem leasingu jest uprawnieniem, z którego leasingobiorca może skorzystać, ale nie musi. Odliczenia były dokonywane zgodnie z przepisami w trakcie, kiedy Samochód był wykorzystywany w działalności i fakt wykupu go na cele prywatne nie zmienia istoty wcześniejszych odliczeń i tym samym nie powoduje konieczności skorygowania podatku VAT.

Odnosząc się do przepisów o korekcie podatku VAT naliczonego, wskazać należy że dotyczy ona nabytych, importowanych lub wytworzonych pojazdów do celów związanych z działalnością gospodarczą.

Samochód wykupiony przez Wnioskodawcę z leasingu nie został wprowadzony do ewidencji środków trwałych i jednocześnie nie był wykorzystywany w prowadzonej działalności gospodarczej.

W związku z tym, nie będą spełnione przesłanki o których mowa w art. 90b Ustawy o VAT, zgodnie z którym w przypadku gdy w ciągu 60 miesięcy, licząc od miesiąca, w którym odpowiednio nabyto, dokonano importu lub oddano do używania pojazd samochodowy, o którym mowa w art. 86a ust. 3 pkt 1 lit. a, nastąpi zmiana jego wykorzystywania na wykorzystywanie do celów działalności gospodarczej i do celów innych niż działalność gospodarcza, podatnik jest obowiązany do dokonania korekty kwoty podatku naliczonego odliczonej przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tego pojazdu; w odniesieniu do którego kwotę podatku naliczonego stanowiła kwota, o której mowa w art. 86a ust. 1, nastąpi zmiana jego wykorzystywania na wykorzystywanie wyłącznie do działalności gospodarczej, podatnik jest uprawniony do dokonania korekty kwoty podatku naliczonego odliczonej przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tego pojazdu.

Należy zaznaczyć, że w przypadku zmiany przeznaczenia pojazdu samochodowego korekcie będą podlegały tylko wydatki z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia pojazdu. Pozostałe zaś wydatki związane z używaniem pojazdu, w tym również dotyczące rat leasingowych, nie podlegają tej korekcie.

Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z 9 kwietnia 2021 r., nr 0113-KDIPT1-3.4012.23.2021.4.MJ, wskazał, że wydatki związane z używaniem pojazdu na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu (operacyjnego) lub innej umowy o podobnym charakterze nie podlegają korekcie. Odliczenie tych wydatków odbywa się bowiem na bieżąco, a nie jak przy nabyciu na własność - jednorazowo, z góry. Istnieje więc możliwość weryfikowania tego odliczania na bieżąco. W momencie zakończenia umowy leasingu nie ma zatem konieczności korygowania dokonanych odliczeń kwot podatku naliczonego od opłat leasingowych za okresy rozliczeniowe, kiedy samochód służył prowadzonej działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem VAT. Podobnie sytuacja wygląda z wydatkami eksploatacyjnymi. Wydatki te związane są z używaniem pojazdu na podstawie umowy leasingu i ich odliczenie odbywa się na bieżąco. Wobec tego, istnieje możliwość weryfikowania tego odliczania na bieżąco. Przekazanie składnika majątku na cele prywatne może wiązać się z korektą podatku VAT naliczonego, odliczonego od nabycia tego składnika, jeżeli podatnik miał prawo odliczyć podatek VAT od zakupu pojazdu.

Stanowisko to zostało również potwierdzone w interpretacji indywidualnej z dnia 27 czerwca 2024 r., nr 0112-KDIL1-2.4012.240.2024.1.DS. Samochód wykupiony przez Wnioskodawcę nie stanowi składnika majątku przedsiębiorstwa, ponieważ po wykupie samochód został przekazany na cele prywatne. Tym samym Wnioskodawca nie odliczył podatku VAT od wykupu pojazdu oraz Samochód nie został wprowadzony do ewidencji środków trwałych, zatem nie stanowi on obecnie składnika majątku przedsiębiorstwa Wnioskodawcy. Mając powyższe na uwadze, należy uznać, że w zakresie wykupu od leasingodawcy Samochodu, a następnie Darowizny tego pojazdu na rzecz małżonki Wnioskodawcy nie spowoduje to konieczności dokonania korekty podatku VAT w zakresie odliczonej kwoty podatku VAT z faktur wystawionych przez leasingodawcę przed wykupem Samochodu oraz z faktur dotyczących wydatków eksploatacyjnych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy:

Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Natomiast z art. 8 ust. 1 ustawy wynika, że:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Dostawa towaru mieści się w definicji sprzedaży określonej w art. 2 pkt 22 ustawy. Zgodnie z tym przepisem:

Przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Z powyższych przepisów wynika, że w sytuacji, gdy przedmiotem dostawy są towary w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy i gdy czynność ta prowadzi do przeniesienia prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel, mamy do czynienia z dostawą tych towarów w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT jedynie wówczas, gdy czynności te są wykonywane odpłatnie.

Ustawodawca jednakże przewidział od powyższej reguły wyjątki, które zostały zawarte – w przypadku dostawy towarów – w art. 7 ust. 2 ustawy.

W myśl art. 7 ust. 2 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1)przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,

2)wszelkie inne darowizny

- jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku   należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Jak wynika z powyższych uregulowań, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega generalnie każde nieodpłatne przekazanie towaru należącego do przedsiębiorstwa, w tym także wszelkie inne darowizny, z którym wiąże się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, o ile podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych.

Jeżeli natomiast podatnik nie miał prawa do odliczenia podatku naliczonego, to nieodpłatne przekazanie (w tym także darowizna) tych towarów pozostaje poza zakresem opodatkowania (podatnik nie musi dokonać ich opodatkowania), bez względu na cel, na który zostały one przekazane (darowane).

Podkreślić jednak należy, że dana czynność podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wtedy, gdy jest dokonywana przez podmiot o statusie podatnika działającego w takim charakterze w odniesieniu do tej czynności.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Według ust. 2 powołanego artykułu:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Mając na uwadze powyższe, uzasadnionym jest twierdzenie, że warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem był podatnikiem podatku od towarów i usług.

Przedstawiona analiza znajduje odzwierciedlenie w ustawodawstwie unijnym. Zgodnie z art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L z 11 grudnia 2006 r., Nr 347, str. 1 ze zm.) podatnikiem jest każda osoba prowadząca samodzielnie w dowolnym miejscu jakąkolwiek działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności.

Zgodnie z przepisem art. 86 ust. 1 ustawy:

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Należy zauważyć, że w myśl art. 709¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):

Przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do używania albo używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego.

Natomiast zgodnie z art. 709¹⁶ ww. ustawy:

Jeżeli finansujący zobowiązał się, bez dodatkowego świadczenia, przenieść na korzystającego własność rzeczy po upływie oznaczonego w umowie czasu trwania leasingu, korzystający może żądać przeniesienia własności rzeczy w terminie miesiąca od upływu tego czasu, chyba że strony uzgodniły inny termin.

Leasing operacyjny jest umową, na podstawie której leasingobiorca nabywa jedynie prawo do korzystania z przedmiotu leasingu, a formą wynagrodzenia za powyższą usługę jest czynsz.

W świetle ustawy o podatku od towarów i usług leasing operacyjny jest usługą. Po zakończeniu podstawowego okresu trwania umowy leasingu operacyjnego – jednym z wariantów jest sprzedaż przedmiotu umowy leasingobiorcy. Opcja wykupu samochodu będącego przedmiotem umowy leasingu operacyjnego jest uprawnieniem, z którego leasingobiorca może skorzystać, ale nie musi. Zatem należy przyjąć, że wykup przedmiotu leasingu, także przed upływem okresu na jaki umowa obowiązuje, jest odrębną czynnością – dostawą towaru – niezwiązaną z samą umową leasingu.

Należy ponownie wskazać, że z cytowanego wyżej art. 7 ust. 1 i ust. 2 ustawy wynika, że opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów oraz nieodpłatna czynność z nią zrównana po spełnieniu warunków zawartych w art. 7 ust. 2 ustawy, tj. jeżeli:

·dokonującym nieodpłatnego przekazania jest podatnik podatku od towarów i usług,

·przekazane towary należą do jego przedsiębiorstwa,

·przedmiotem nieodpłatnego przekazania jest towar, w stosunku do którego podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tego towaru lub jego części składowych.

W tym miejscu powtórzyć należy, że warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług w świetle powołanych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie. Po pierwsze, dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Zatem, nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług, w rozumieniu odpowiednio art. 7 i art. 8 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Z przedstawionych przepisów wynika więc, że jeśli osoba fizyczna dokonuje zbycia swojego majątku prywatnego, a czynność ta wykonywana jest jednorazowo lub okazjonalnie, w warunkach wskazujących, że działanie to nie jest czynione z zamiarem jego powtarzania (kontynuowania) i nie zmierza do nadania mu stałego charakteru, transakcja taka nie może być uznana za działalność gospodarczą, w rozumieniu cytowanego wyżej art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług.

Mając powyższe na względzie należy stwierdzić, że uznanie, czy dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotne do określenia, czy w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Zasadne zatem jest wyłączenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.

W kontekście powyższych ustaleń należy stwierdzić, że nie jest podatnikiem podatku od  towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Stosownie do treści art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny:

Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Natomiast stosownie do treści art. 890 § 1 Kodeksu cywilnego:

Oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.

Jak wynika z powyższego darowizna jest umową cywilnoprawną, cechującą się nieodpłatnością oraz przysporzeniem majątkowym tylko jednej ze stron umowy.

Z opisu sprawy wynika, że:

·prowadzi Pan jednoosobową działalność gospodarczą i jest Pan czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług;

·w dniu 22 listopada 2021 r. zawarł Pan umowę leasingu samochodu osobowego na okres 24 miesięcy; przez okres 24 miesięcy wykorzystywał Pan samochód w ramach działalności gospodarczej;

·odliczał Pan podatek VAT naliczony wykazany na fakturach otrzymywanych w związku z leasingiem samochodu, tj. opłatą wstępną i pozostałymi ratami leasingowymi, w odpowiedniej proporcji oraz od wydatków eksploatacyjnych (opłat serwisowych, zakupu paliwa);

·umowa leasingu wygasła w styczniu 2024 r. na skutek upływu okresu, na który została zawarta;

·5 stycznia 2024 r. dokonał Pan wykupu samochodu do Pana majątku prywatnego;

·od wartości uiszczonej kwoty wykupu nie odliczył Pan podatku VAT naliczonego oraz nie ujął Pan samochodu w ewidencji środków trwałych działalności gospodarczej;

·od chwili dokonania wykupu samochód był wykorzystywany przez Pana wyłącznie na cele osobiste;

·planuje Pan zawrzeć z małżonką umowę darowizny, na mocy której daruje jej samochód.

Mając na uwadze przedstawione we wniosku okoliczności sprawy oraz obowiązujące przepisy prawa podatkowego stwierdzam, że w rozpatrywanym przypadku dokonując darowizny samochodu na rzecz Pana żony nie będzie działał Pan w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, a czynność ta nie będzie nosiła znamion działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

Samochód w dniu przekazania w formie darowizny nie będzie już wykorzystywany w ramach prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej. Zatem darowizna na rzecz Pana żony będzie stanowić zwykłe wykonanie prawa własności. W świetle przedstawionych we wniosku okoliczności uznać należy, że przekaże Pan samochód osobowy, stanowiący Pana majątek prywatny, korzystając z przysługującego Panu prawa do rozporządzania własnym majątkiem. Zatem, w związku z darowizną przedmiotowego samochodu nie będzie Pan działał w charakterze podatnika, w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, lecz dokona Pan zarządu majątkiem osobistym. Tym samym, darowizna przedmiotowego samochodu na rzecz Pana żony, nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Mając na uwadze przedstawione we wniosku okoliczności sprawy oraz obowiązujące przepisy prawa podatkowego stwierdzam, że w rozpatrywanym przypadku dokonując na rzecz żony darowizny samochodu osobowego wykupionego uprzednio od leasingodawcy nie będzie Pan działał w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, a czynność ta nie będzie nosiła znamion działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy. 

Zatem, w okolicznościach niniejszej sprawy darowizna samochodu osobowego nie będzie stanowiła czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT.

A zatem Pana stanowisko w zakresie pytania nr 1 uznaję za prawidłowe.

Pana wątpliwości dotyczą również ustalenia czy darowizna samochodu nie spowoduje obowiązku korekty odliczonego podatku VAT od opłaty wstępnej, rat leasingowych i wydatków eksploatacyjnych (opłat serwisowych, zakupu paliwa).

Jak wyżej wskazano na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług leasing operacyjny jest usługą, zdefiniowaną w art. 8 ustawy. Leasingobiorca (Pan) otrzymując faktury dokumentujące czynność leasingu operacyjnego, nabywa prawo do korzystania z tego samochodu (usługę), a nie prawo własności (towar). Zatem wydatki związane z używaniem pojazdu na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu (operacyjnego) lub innej umowy o podobnym charakterze, nie podlegają korekcie. Odliczenie tych wydatków odbywa się bowiem na bieżąco (a nie jak przy nabyciu „na własność” – jednorazowo, „z góry”), zatem istnieje możliwość weryfikowania tego odliczania na bieżąco. W momencie zakończenia umowy leasingu brak jest zatem konieczności korygowania dokonanych odliczeń kwot podatku naliczonego od opłaty wstępnej oraz opłat leasingowych, kiedy samochód służył prowadzonej działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem od towarów i usług. Podobnie sytuacja wygląda z wydatkami eksploatacyjnymi - opłatami serwisowymi oraz zakupem paliwa. Wydatki te związane są z używaniem pojazdu na podstawie umowy leasingu i ich odliczenie odbywa się na bieżąco, zatem istnieje możliwość weryfikowania tego odliczania na bieżąco.

Natomiast wykup samochodu, tj. przedmiotu leasingu po zakończeniu umowy leasingu jest odrębną czynnością – dostawą towaru – niezwiązaną z samą umową leasingu jak i wydatkami eksploatacyjnymi, ponoszonymi na bieżąco.

Wobec powyższego, wykup samochodu z leasingu na cele prywatne nie powoduje konieczności dokonania korekty odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących opłatę wstępną, raty leasingowe oraz wydatki eksploatacyjne (opłaty serwisowe, zakup paliwa), bez względu na to, na jakie cele samochód został przeznaczony po jego wykupie.

Mając na uwadze powołane przepisy prawa oraz przedstawiony opis sprawy stwierdzam, że darowizna przez Pana na rzecz żony samochodu wykupionego uprzednio od leasingodawcy nie spowoduje u Pana obowiązku dokonania korekty odliczonego przez Pana podatku VAT od opłaty wstępnej, rat leasingowych i wydatków eksploatacyjnych (opłat serwisowych, zakupu paliwa).

Wobec powyższego Pana stanowisko w zakresie pytania nr 2 uznaję za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja dotyczy wniosku wyłącznie w zakresie podatku od towarów i usług. W zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania). Inne kwestie przedstawione we własnym stanowisku, które nie zostały objęte pytaniami, w szczególności kwestia wystawienia faktury VAT w związku z planowaną Darowizną na rzecz Pana żony samochodu wykupionego z leasingu, nie mogą być – zgodnie z  art.  14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.

Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Ponosi Pan ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Pana w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swoją aktualność.

Niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy, co oznacza, że w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Odnośnie natomiast powołanych przez Pana interpretacji indywidualnych, zauważam, że interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są w indywidualnych sprawach podatników i niewątpliwie kształtują sytuację prawną tych podatników w sprawach będących przedmiotem rozstrzygnięcia, lecz dotyczą konkretnych stanów faktycznych co oznacza, że należy je traktować indywidualnie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.

Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).