Interpretacja indywidualna

– stanowisko w części prawidłowe, w części nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

29 sierpnia 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 21 sierpnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku prawa do odliczenia podatku VAT od wydatków związanych z realizacją przedsięwzięcia pn. „(…)” oraz braku opodatkowaniu podatkiem VAT nieodpłatnego przeniesienia nakładów inwestycyjnych.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

1. (STAN FAKTYCZNY)

Związek (…) (dalej: Wnioskodawca, Związek) jest podatnikiem podlegającym opodatkowaniu w Polsce z nieograniczonym obowiązkiem podatkowym i zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług czynnym.

Wnioskodawca jest między innymi inwestorem zajmującym się organizacją budowy oraz dzierżawą sieci kanalizacyjnych wraz z przyłączami na terenie gmin (…) oraz szeregu innych przedsięwzięć proekologicznych.

Związek (…) jest zlokalizowany na terenie (…). Gminami członkowskimi Związku są: (…). Związek działa na podstawie art. 64 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r., Nr 142, poz. 1591 ze zm.). Jego głównym zadaniem jest wykonywanie przedsięwzięć proekologicznych na terenie gmin (…).

Organem stanowiącym i kontrolnym Związku jest Zgromadzenie, które tworzą przedstawiciele (…) gmin. Pracami Zgromadzenia kieruje (…), pozostali członkowie to (…) gmin. Organem wykonawczym Związku jest Zarząd, który kieruje bieżącą pracą oraz nadzoruje realizację projektów.

Związek, na podstawie złożonego Wniosku o dofinansowanie z Rządowego Funduszu Polski Ład: (…) „(…)”. Celem projektu, na który Związek uzyskał promesę jest instalacja sieci magazynów energii zarządzanych w ramach powstającej „(…)”. Rolą magazynów jest między innymi: stabilizacja i poprawa parametrów jakości energii elektrycznej odbiorców, poprawa wskaźników efektywności wykorzystania energii OZE, możliwość zarządzania energią OZE, obniżenie kosztów zakupu energii elektrycznej oraz usług dystrybucyjnych przez jednostki samorządowe poprzez przesunięcie generacji energii w okres funkcjonowania oświetlenia ulicznego.

Rozległość sieci energetycznej oraz małe przekroje powodują, że w przypadku dużego nasycenia terenu instalacjami PV pracują one w sposób nieprawidłowy (następują ich wyłączenia w okresie potencjalnie największej produkcji) co skutkuje obniżeniem wskaźników efektywności. Oprócz wyłączenia instalacji PV w sieciach niskiego napięcia generowane są zakłócenia takie jak wzrosty i obniżenia napięć, wyższe harmoniczne oraz migotania światła. Rozwiązaniem na występujące problemy jest instalacja magazynów energii w miejscach występujących zakłóceń.

W ramach przedmiotowego projektu na terenie (…) zrzeszonych w Związku gmin powstaną magazyny energii o mocach i pojemnościach dobranych do potrzeb i parametrów sieci energetycznej oraz nadwyżek energii OZE generowanej przez instalacje Gminne. Magazyny energii oraz szafy rozdzielcze zostaną zainstalowane na zewnątrz budynków:

-przy (…) (Gmina (…)),

-przy (…) (Gmina (…)),

-przy (…) (Gmina (…)),

-przy (…) (Gmina (…)),

-przy (…) (Gmina (…)),

-przy (…) (Gmina (…)),

-przy (…) ((…)),

-na terenie (…) (Gmina (…)),

-przy (…) (Gmina (…)),

-przy (…) (Gmina (…)),

-przy (…) (Gmina (…)),

-przy (…) (Gmina (…)),

Magazyny energii będą podłączone do odnawialnych źródeł energii funkcjonujących przy wyżej wymienionych budynkach/budowlach.

Związek, jako zamawiający, zawarł w trybie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, umowę na wykonanie zamówienia pn. „(…)” tj. zaprojektowanie, dostawę i uruchomienie bateryjnych magazynów energii wraz z systemem zarządzania energią w (…) lokalizacjach na terenie (…) gmin powiatu (…) wybranych w ramach projektu. Umowa pozostaje w trakcie realizacji.

W związku z realizacją projektu Wnioskodawca otrzymuje wystawione na siebie faktury VAT. Wnioskodawca uznaje podatek VAT naliczony wykazany na otrzymanych fakturach za tzw. wydatek kwalifikowany w projekcie i nie odlicza go ani w całości, ani w części.

Wnioskodawca opisane zdarzenie realizuje zgodnie z zapisami statutu, z którego wynika iż zadaniem związku jest realizacja inwestycji w ramach pozyskiwanych przez Związek środków na program „(…)”.

Wnioskodawca realizuje opisany projekt w ramach wykonywania zadań własnych gmin, o których mowa w art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym.

Dofinansowanie przedmiotowego przedsięwzięcia z rządowego Funduszu Polski Ład stanowić ma (…)% wartości inwestycji brutto. W pozostałej części przedsięwzięcie pokryte zostanie ze środków Wnioskodawcy, w tym uczestniczące w projekcie Gminy zgodnie z Uchwałą (…)w sprawie ustalenia wysokości składki na realizację projektu oraz zawartymi ze Związkiem (…) zobowiązały się do wpłaty do Związku składki przeznaczonej na sfinansowanie (…)% udziału gminy w części inwestycyjnej oraz udziału własnego na obsługę bieżącą projektu.

Majątek wytworzony w ramach realizowanego projektu nie będzie wykorzystywany przez Związek do żadnych czynności opodatkowanych.

2. (ZDARZENIE PRZYSZŁE)

Po zakończeniu realizacji projektu planuje się nieodpłatne przekazanie powstałych magazynów energii poszczególnym Gminom, na terenie których zostały one posadowione.

Uzupełnili Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego, o następujące informacje:

W zakresie odpowiedzi na pytanie nr 1:

Czy magazyny energii stanowią budowle w rozumieniu art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 725 ze zm.)? (...) Jeśli ww. magazyny nie stanowią budowli, to jak są klasyfikowane zgodnie z powołaną wcześniej ustawą Prawo budowlane?

Tak, magazyny energii są budowlami w rozumieniu art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 7 Iipca 1994 r. Prawo budowlane (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 725 ze zm.).

Powyższe znajduje potwierdzenie w stanowiskach organów podatkowych, tj. Urzędu (…) oraz Urzędu (…) wyrażonych w indywidualnych interpretacjach wydanych na wniosek tutejszej jednostki. Interpretacje wydane zostały w zakresie opodatkowania podatkiem od nieruchomości magazynu energii wraz z instalacjami towarzyszącymi.

W zakresie odpowiedzi na pytanie nr 2:

„Podanie symbolu Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (PKOB) wprowadzonej rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1999 r. (Dz. U. Nr 112, poz. 1316 ze zm.) dla opisanych we wniosku magazynów energii.”

Według indywidualnej interpretacji uzyskanej z Głównego Urzędu Statystycznego, (Departament Programowania Koordynacji Badań i Rejestrów) magazyn energii składający się z systemu (…), systemu (…) z systemem bateryjnym oraz obudowy magazynu energii mieści się w grupowaniu: KŚT grupa 6 rodzaj 633 Ogniwa i baterie galwaniczne oraz akumulatory elektryczne system przekształcania energii (…) mieści się w grupowaniu: KŚT grupa 3 rodzaj 347 / Przetwornice prądu.

Ponadto ustalono, że:

- (…) wraz z wyposażeniem mieści się w grupowaniu: KŚT grupa 6 rodzaj 610 Urządzenia rozdzielcze prądu zmiennego.

Klasyfikacja Środków Trwałych wiąże się z Polską Klasyfikacją Obiektów Budowlanych w zakresie Grupy 1 KŚT, tj. „(…)" oraz Grupy 2t tj. „Obiekty inżynierii lądowej i wodnej”.

Jak wcześniej wskazano, poszczególne elementy składające się na magazyny energii zostały sklasyfikowane w grupach 6 i 3 KŚT, które nie znajdują powiązania z Polską Klasyfikacją Obiektów Budowlanych.

Nie ma zatem możliwości wskazania symbolu PKOB dla samych magazynów energii.

Pytania

1.Czy Wnioskodawca ma prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego od wydatków udokumentowanych fakturami na przedsięwzięcie pn. „(…)”?

2.Czy nieodpłatne przekazanie Gminom powstałej w ramach projektu infrastruktury będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT?

Państwa stanowisko w sprawie

1.Wnioskodawca nie ma prawa do odliczenia VAT naliczonego od wydatków udokumentowanych fakturami na przedsięwzięcie pn. „(…)”.

2.Nieodpłatne przekazanie Gminom powstałych w ramach projektu magazynów energii nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT.

Ad. 1

Zgodnie z art. 73a ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 446) w związku z art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 1870) do gospodarki finansowej związku stosuje się odpowiednio przepisy o gospodarce finansowej gmin, jak również przepisy dotyczące jednostek samorządu terytorialnego stosuje się odpowiednio do związków gmin i powiatów.

W świetle art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza w myśl art. 15 ust. 2 ustawy o VAT obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych, w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Stosownie do treści art. 15 ust. 6 ustawy o VAT nie uważa się za podatników organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie umów cywilnoprawnych.

Mając powyższe na uwadze jednostki samorządu terytorialnego mogą występować w dwojakim charakterze: podmiotów niebędących podatnikami VAT, gdy realizują zadania nałożone na nich odrębnymi przepisami prawa oraz podatników podatku od towarów i usług, gdy wykonują czynności na podstawie umów cywilnoprawnych, nawet jeżeli dotyczą one zadań własnych Wnioskodawcy określonych w art. 7 ustawy o samorządzie gminnym.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT. Tym samym, aby przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT powinny zostać spełnione jednocześnie dwa warunki – wydatki są dokonywane przez podmiot działający w roli podatnika VAT na cel prowadzenia przez ten podmiot działalności opodatkowanej VAT, generującej zobowiązanie w podatku VAT należnym.

Jak natomiast wskazano w opisie sprawy, celem realizowanego przedsięwzięcia, tj. instalacji magazynów energii przy budynkach użyteczności publicznej w Gminach – uczestnikach Związku jest poprawa efektywności wykorzystania energii OZE oraz obniżenie kosztów zakupu przez jednostki samorządowe energii elektrycznej zużywanej w budynkach/ budowlach użyteczności publicznej.

Efekty projektu nie będą służyły Wnioskodawcy do żadnych czynności odpłatnych. Realizacja projektu stanowi wykonywanie nieodpłatnie zadań własnych wskazanych w art. 7 ustawy o samorządzie gminnym. Wnioskodawca nie wykorzystuje i nie będzie wykorzystywał efektów projektu do jakichkolwiek czynności opodatkowanych VAT. Przedmiotowe wydatki są związane wyłącznie z nieodpłatną działalnością Wnioskodawcy, niepodlegającą VAT.

Wobec powyższego, zdaniem Wnioskodawcy nie przysługuje mu prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego od wydatków na projekt.

Ad. 2

Nieodpłatne przekazanie towarów należących do przedsiębiorstwa, zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy o VAT, podlega opodatkowaniu VAT, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub części, prawo do odliczenia VAT przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych.

Wobec powyższego, ewentualne nieodpłatne przekazanie Gminom powstałych w ramach projektu magazynów energii nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku, jest w części prawidłowe, w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą” lub „ustawą o VAT”.

W przepisie tym wskazano, że w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

a)nabycia towarów i usług,

b)dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Z cytowanego wyżej art. 86 ust. 1 ustawy wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, to jest m.in. tego że zakupy będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Ten ostatni przepis określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Na zakres prawa do odliczeń w sposób bezpośredni wpływa również pojmowanie statusu danego podmiotu jako podatnika podatku od towarów i usług wykonującego czynności opodatkowane. Tylko podatnik w rozumieniu art. 15 ustawy, ma prawo do odliczenia podatku naliczonego. Co do zasady status podatnika związany jest z prowadzeniem przez dany podmiot działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W myśl art. 15 ust. 6 ustawy nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Z powołanych przepisów wynika, że organy władzy publicznej nie będą podatnikami podatku od towarów i usług w związku z realizacją zadań, które podejmują jako podmioty prawa publicznego, nawet jeśli pobierają należności, opłaty lub składki. Organy te, będą natomiast podatnikami podatku od towarów i usług, w przypadku wykonywanych przez nie czynności na podstawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1465) gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Stosownie do art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

W myśl art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o samorządzie gminnym zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy (…) ochrony środowiska i przyrody (…).

Jak stanowi art. 9 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym w celu wykonywania zadań gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi.

Art. 64 ustawy o samorządzie gminnym:

1.W celu wspólnego wykonywania zadań publicznych gminy mogą tworzyć związki międzygminne. Związek międzygminny może być tworzony również w celu wspólnej obsługi, o której mowa w art. 10a.

2.Uchwały o utworzeniu związku podejmują rady zainteresowanych gmin.

3.Prawa i obowiązki gmin uczestniczących w związku międzygminnym, związane z wykonywaniem zadań przekazanych związkowi, przechodzą na związek z dniem ogłoszenia statutu związku.

4.Obowiązek utworzenia związku może być nałożony tylko w drodze ustawy, która określa zadania związku i tryb zatwierdzenia jego statutu.

5.Do związków międzygminnych stosuje się odpowiednio art. 8 ust. 2-5 i art. 39 ust. 4.

Art. 65 ustawy o samorządzie gminnym:

1.Związek wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

2.Związek posiada osobowość prawną.

Art. 73a ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym do gospodarki finansowej związku międzygminnego stosuje się odpowiednio przepisy o gospodarce finansowej gmin.

Przepis art. 64 ustawy o samorządzie gminnym stanowi o możliwości połączenia się gmin w nowy podmiot, jakim jest związek międzygminny. Cel, dla którego taki związek może być utworzony, to wspólne wykonywanie zadania lub też zadań publicznych. Określenie „wspólne wykonywanie zadań” odnosi się przy tym do tego, że gminy wchodzące w skład związku międzygminnego wykonują razem określony rodzaj zadania przypisanego przez ustawodawcę im wszystkim, w zinstytucjonalizowanej formie związku. Gmina może również przekazać związkowi częściowe wykonanie danego zadania. W takiej sytuacji związek będzie realizował zadanie wyłącznie w zakresie przekazanej części, w pozostałej – gmina. Wykonanie tak przekazanego zadania musi przebiegać w sposób, który nie narusza wzajemnie zakresu realizacji zadania przez oba podmioty – gminę i związek.

Związek międzygminny jest odrębnym od gmin podmiotem prawa publicznego. Wyodrębnienie podmiotu prawa za pomocą osobowości prawnej ma w istocie to znaczenie, że danemu podmiotowi prawa przyznaje się zdolność stawania się podmiotem praw i obowiązków oraz związanej z tym zdolności prawnej do realizacji tych praw i obowiązków. Związek międzygminny, podobnie jak tworzące go gminy, posiada osobowość prawną, ponieważ taką wolę ustawodawca wyraził w art. 65 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym. Pomimo, że związek wykonuje zadania publiczne i posiada osobowość prawną, nie tworzy kolejnego szczebla samorządu terytorialnego i występuje jako odrębny podmiot publicznoprawny. Tak więc uzyskanie osobowości prawnej umożliwia skuteczne i samodzielne występowanie w obrocie prawnym. Związek posiada zarówno osobowość publicznoprawną, jak i cywilnoprawną. Osobowość publicznoprawna pozwala mu na podejmowanie działań, w tym z zastosowaniem władczych form działania administracji publicznej, które zmierzać będą do realizacji zadań publicznych. Dzięki osobowości cywilnoprawnej związek międzygminny posiada zdolność do czynności prawnych i może m.in. zawierać umowy, dysponować mieniem czy też zaciągać zobowiązania.

Oznacza to, że w przypadku gdy zadania, których obowiązek wykonania ciążył na gminie, zostaną przekazane związkowi międzygminnemu, podobnie jak gmina związek wykonuje je we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność. Tym samym dochodzi do przekazania zadań, które w okresie istnienia związku przestają być zadaniami jednostek tworzących ten związek, z wszelkimi tego konsekwencjami. Jest to więc odpowiedzialność zarówno cywilnoprawna, jak i publicznoprawna.

Tym samym, związki międzygminne w świetle przepisów art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług uznawane są za odrębnych od gmin podatników podatku VAT.

Odnosząc się do Państwa wątpliwości w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 1, powtórzyć należy, że zgodnie z powołanymi wyżej przepisami, odliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez podatnika podatku VAT w ramach działalności gospodarczej do wykonywania czynności generujących podatek należny.

W omawianej sprawie, jak wynika z jej opisu, związek taki nie występuje. Jak bowiem Państwo wskazali, realizacja projektu stanowi wykonywanie nieodpłatnie zadań własnych wskazanych w art. 7 ustawy o samorządzie gminnym. Nie wykorzystują i nie będą Państwo wykorzystywali efektów projektu do jakichkolwiek czynności opodatkowanych VAT. Przedmiotowe wydatki, jak Państwo wskazali, są związane wyłącznie z nieodpłatną Państwa działalnością, niepodlegającą VAT.

W konsekwencji ze względu na niespełnienie podstawowej pozytywnej przesłanki warunkującej prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, jaką jest związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi, nie będą mieli Państwo prawa do odliczenia podatku VAT w trybie art. 86 ust. 1 ustawy o VAT.

Podsumowując, nie będzie przysługiwać Państwu prawo do odliczenia VAT naliczonego od wydatków ponoszonych w ramach przedsięwzięcia pn. „(…)”.

Tym samym Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 jest prawidłowe.

Państwa wątpliwości dotyczą również braku opodatkowania podatkiem VAT nieodpłatnego przeniesienia Gminom powstałej w ramach opisanego we wniosku projektu infrastruktury (pytanie oznaczone we wniosku nr 2).

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (…) podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Art. 7 ust. 1 ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Stosownie zaś do art. 8 ust. 1 cyt. ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1.przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2.zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3.świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Z treści powołanego wyżej art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady, podlegają opodatkowaniu VAT jedynie wówczas, gdy czynności te są wykonywane odpłatnie. Należy jednakże zauważyć, że ustawodawca od powyższej reguły przewidział wyjątki, które zostały zawarte – w przypadku dostawy towarów – w art. 7 ust. 2 ustawy, natomiast w przypadku świadczenia usług – w art. 8 ust. 2 ustawy.

Na podstawie art. 7 ust. 2 ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1.przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,

2.wszelkie inne darowizny

– jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

W myśl regulacji art. 8 ust. 2 ustawy za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

1.użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;

2.nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Dla ustalenia czy konkretne nieodpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu na mocy cytowanego wyżej art. 8 ust. 2 ustawy, istotne jest ustalenie celu takiego świadczenia. Jeżeli nieodpłatne świadczenie wpisywało się będzie w cel prowadzonej działalności gospodarczej, wtedy przesłanka uznania takiej nieodpłatnej czynności za odpłatne świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu, nie zostanie spełniona. Stwierdzenie takie uzależnione jednak jest od konkretnych okoliczności jakie w danej sprawie występują.

Aby zatem nieodpłatne świadczenie uznać za odpłatne świadczenie usług, a co za tym idzie za podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, musi być ono świadczone na cele inne niż działalność gospodarcza podatnika.

Odnosząc się do Państwa wątpliwości w pierwszej kolejności należy ustalić, czy magazyny energii – w świetle przepisów ustawy o podatku od towarów i usług – należy traktować jako towar. W tym celu niezbędne staje się odwołanie do przepisów ustawy Kodeks cywilny.

Na podstawie art. 45 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.) rzeczami w rozumieniu niniejszego kodeksu są tylko przedmioty materialne.

W myśl art. 46 § 1 Kodeksu cywilnego nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.

Stosownie natomiast do art. 47 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego część składowa rzeczy nie może być odrębnym przedmiotem własności i innych praw rzeczowych.

Częścią składową rzeczy jest wszystko, co nie może być od niej odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości albo bez uszkodzenia lub istotnej zmiany przedmiotu odłączonego.

Jak stanowi art. 48 Kodeksu cywilnego z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, do części składowych gruntu należą w szczególności budynki i inne urządzenia trwale z gruntem związane, jak również drzewa i inne rośliny od chwili zasadzenia lub zasiania.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie definiują pojęcia budynku, budowli. W  tym zakresie należy odnieść się do przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 725). I tak, zgodnie z art. 3 pkt 3 ustawy Prawo budowlane ilekroć w ustawie jest mowa o budowli – należy rozumieć każdy obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, jak: obiekty liniowe, lotniska, mosty, wiadukty, estakady, tunele, przepusty, sieci techniczne, wolno stojące maszty antenowe, wolno stojące trwale związane z gruntem tablice reklamowe i urządzenia reklamowe, budowle ziemne, obronne (fortyfikacje), ochronne, hydrotechniczne, zbiorniki, wolno stojące instalacje przemysłowe lub urządzenia techniczne, oczyszczalnie ścieków, składowiska odpadów, stacje uzdatniania wody, konstrukcje oporowe, nadziemne i podziemne przejścia dla pieszych, sieci uzbrojenia terenu, budowle sportowe, cmentarze, pomniki, a także części budowlane urządzeń technicznych (kotłów, pieców przemysłowych, elektrowni jądrowych, elektrowni wiatrowych, morskich turbin wiatrowych i innych urządzeń) oraz fundamenty pod maszyny i urządzenia, jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się  na całość użytkową.

Tak więc rzecz, która stała się częścią składową innej rzeczy (rzeczy nadrzędnej), traci samodzielny byt prawny i dzieli losy prawne rzeczy nadrzędnej.

Jak wskazali Państwo w uzupełnieniu sprawy, magazyny energii są budowlami w rozumieniu Prawo budowlane. Będą zainstalowane na zewnątrz budynków i podłączone do odnawialnych źródeł energii funkcjonujących przy budynkach i budowlach. Zatem będą posadowione na cudzym gruncie (należącym do gmin).

Z punktu widzenia prawa cywilnego nakłady na nieruchomość (np. wybudowanie budynku lub budowli oraz ulepszenie i modernizacja istniejących budynków lub budowli), poniesione na cudzym gruncie stanowią część składową gruntu, a tym samym własność właściciela gruntu. W konsekwencji podmiot, który wybudował taki obiekt posadowiony na cudzym gruncie, nie może go sprzedać, ponieważ nie ma do niego tytułu prawnego. Niemniej jednak dysponuje on pewnym prawem do poniesionych nakładów, i może to prawo przenieść na rzecz innego podmiotu.

Wprawdzie ustawa o podatku od towarów i usług w odniesieniu do dostawy towarów posługuje się sformułowaniem „przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel” (art. 7 ust. 1 ustawy), a więc nie uzależnia dostawy towarów od tytułu własności, jednak nakłady poniesione na nieruchomość nie stanowią odrębnych rzeczy, które mogłyby stanowić towar (w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy), a więc ich przekazanie nie może uchodzić za dostawę towarów.

Analiza przedstawionego przez Państwa opisu sprawy na tle powołanych powyżej przepisów prowadzi do wniosku, że nieodpłatne przekazanie przez Państwa na rzecz Gmin magazynów energii, nie można rozpatrywać w kategorii dostawy towarów, gdyż nie mamy tu do czynienia z odrębną rzeczą, która mogłaby stanowić – zdefiniowany w art. 2 pkt 6 ustawy – towar.

Zatem przekazanie przez Państwa na rzecz Gmin nakładów na wytworzenie magazynów energii, należy traktować jako świadczenie usług (w przedmiotowej sytuacji nieodpłatne).

W konsekwencji powyższego wskazany przez Państwa art. 7 ust. 2 ustawy, nie będzie mieć zastosowania, zastosowanie będzie mieć art. 8 ust. 2 ustawy. Wskazać przy tym należy również, że stosownie do art. 8 ust. 2 ustawy nieodpłatne świadczenie usług uznaje się za odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, jeżeli nie jest związane z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Z treści wniosku wynika, że są Państwo podatnikiem podatku od towarów i usług. Nakłady związane z budową magazynów energii, ponoszone były przez Państwa zgodnie zapisami statutu, z którego wynika, iż zadaniem związku jest realizacja inwestycji w ramach pozyskiwanych przez związek środków na program „(…)”. Realizują Państwo opisany projekt w ramach wykonywania zadań własnych gminy, o których mowa w art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym. Zatem świadczenie jest realizowane/będzie w związku z prowadzoną przez Państwa działalnością. W analizowanej sprawie istnieje zatem związek czynności nieodpłatnego przeniesienia magazynów energii z prowadzoną przez Państwa działalnością, jak Państwo wskazują – niepodlegającą opodatkowaniu VAT.

W konsekwencji, w przedmiotowej sprawie nie zostanie spełniony jeden z warunków wskazanych w przepisie art. 8 ust. 2 ustawy. Tym samym, nieodpłatne przekazanie magazynów energii, nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W związku z powyższym, Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2 jest nieprawidłowe, z uwagi na wskazaną w uzasadnieniu podstawę prawną – art. 7 ust. 2 ustawy.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy

- zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

- zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Należy zauważyć, iż pojęcie „kosztu kwalifikowalnego” nie jest pojęciem podatkowym i organy podatkowe nie są właściwe do rozstrzygania wątpliwości podatników odnośnie możliwości zaliczania wartości podatku od towarów i usług do kosztów kwalifikowalnych. Kwestię tę rozstrzygają bowiem przepisy regulujące zasady korzystania ze środków pomocowych. Zasady i przepisy podatkowe przywołane w uzasadnieniu niniejszej interpretacji mogą być jedynie pomocne przy dokonywaniu oceny, czy podatek VAT w tej sytuacji powinien być kosztem kwalifikowalnym. W związku z powyższym nie zajęto stanowiska w tej sprawie.

Zaznaczenia wymaga, że jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem zdarzenia przyszłego. Ponoszą Państwo ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym oraz opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność

Zatem, należy zaznaczyć, że interpretacja indywidualna została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1.z zastosowaniem art. 119a;

2.w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3.z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.