Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

13 września 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 11 września 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy przejścia z mocy prawa na rzecz Gminy własności nieruchomości oznaczonej jako działki ewidencyjne nr …, która jest zabudowana budowlami.

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 2 grudnia 2024 r. (data wpływu).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Akademia … w … jest czynnym podatnikiem podatku VAT i prowadzi główną działalność według PKD… szkoły wyższe, dodatkowe PKD to …, ….

Uczelnia jest użytkownikiem wieczystym nieruchomości położonej w … działki … o powierzchni … ha … a … m2 położona w obrębie ….

A… stał się właścicielem działki nr … obr. … … na podstawie decyzji Wojewody … nr … z dnia … na podstawie art. 256 ust. 1 i 2 ustawy z dnia … r. Prawo o szkolnictwie wyższym ( Dz. U Nr 165 poz. 1365). Decyzja Wojewody … z … roku zmieniła status działki … obr. … … z użytkowania wieczystego na prawo własności.

Uczelnia od nabycia działki nie dokonała żadnych czynności związanych z odliczeniem podatku VAT.

Uczelnia nie mogła dokonać odliczenia podatku od nabycia działki … na podstawie decyzji Wojewody … nr. … z dnia … na podstawie art.256 ust.1 i 2 ustawy z dnia 27.07.2005r Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz.U.Nr.165 poz.1365).

Następnie Uczelnia otrzymała Decyzję Nr … z dnia … r. pozwolenie na budowę: wewnętrznego układu drogowego i parkingowego wraz z oświetleniem i odwodnieniem oraz rampy i schodów terenowych przy tunelu, położenie sieci c.o. i wodociągowej na działce …o powierzchni … ha położone w obrębie … jedn. ewid. ….

Zgodnie z protokołem odbioru z dnia …r. zostały wszystkie prace wykonane:

-drogi: ... m2: parking: ... m2: chodniki: ... m2

-wodociąg z rur ....

-tereny zielone: ... m2

-rampa terenowa żelbetonowa dla osób niepełnosprawnych 1 szt.

-oświetlenie terenu (słupy oświetleniowe): ... szt.

-kanalizacja opadowa i sanitarna.

Uczelnia … na podstawie aktu notarialnego repertorium … ustanowiono służebność gruntową przechodu i przejazdu działki nr … za którą Uczelnia pobrała jednorazową opłatę oraz co miesięcznie opłaty na podstawie wystawionych faktur VAT w wysokości po 50 brutto (w tym podatek VAT ze stawka obowiązującą podstawową ) każdorazowo dla dwóch właścicieli działek z czego czerpała korzyści finansowe.

Następnie w roku … decyzją nr … wydaną przez Prezydenta Miasta … działka … została podzielona na trzy działki o numerze:

-  … o pow. … ha położone w obrębie … jedn. ewid. … została wydzielona pod drogę publiczną o kategorii drogi powiatowej i z mocy prawa stała się własnością Gminy Miejskiej … (księga wieczysta …)

-  … o pow…. ha położone w obrębie … jedn. ewid. … została wydzielona pod drogę publiczną o kategorii drogi gminnej i z mocy prawa stała się własnością Gminy Miejskiej … (księga wieczysta ….

… o pow. … ha położone w obrębie … jedn. ewid. ….

W okresie, kiedy działki stanowiły własność Uczelni, użytkowane były jako drogi dojazdowe, teren w większości pokryty był asfaltem oraz chodnikiem, na poboczach zieleń.

Działka, którą sprawa dotyczy to działka … o powierzchni … ha położona w obrębie … nr objętej księgą wieczystą nr … teren objęty jest Miejscowym Planem Zagospodarowania, zatwierdzonym uchwałą Rady Miasta … nr ….

W planie tym obszar objęty podziałem znajduje się:

-w terenach zabudowy usługowej (działka …)

-w terenach dróg publicznych, klasy dojazdowej (działka …)

-w terenach zabudowy usługowej (działka …)

-w terenach zieleni urządzonej (działka …

-w terenach obsługi i urządzeń komunikacyjnych (działka …)

-w terenach dróg publicznych, klasy dojazdowej (działka …)

W roku … decyzją nr … wydaną przez Prezydenta Miasta … działka … obr … księga wieczysta nr … została podzielona na trzy działki o numerze:

-  … o pow….ha położone w obrębie … jedn. ewid. …

-  … o pow… ha położone w obrębie … jedn. ewid. … została wydzielona pod drogę publiczną o kategorii drogi gminnej i z mocy prawa stała się własnością Gminy Miejskiej …. Na fragmencie działki jest zrobiony wjazd i wyjazd.

-… o pow. … ha położone w obrębie … jedn. ewid. …

W związku z tytułu przejścia z mocy prawa na własność Gminy działki nr … Gmina Miejska … w postępowaniu negocjacyjnym zapłaci odszkodowanie dla Uczelni. Gmina Miejska … jest podatnikiem podatku VAT. Wypłata zostanie dokonana na rachunek bankowy Uczelni i na podstawie wystawionej faktury VAT przez ….

Przejęcie działki przez Gminę Miejską … nastąpiło zgodnie z art. 98 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 65, 284, 471, 782, 1709). Umowa w sprawie wypłaty odszkodowania z tytułu przejścia z mocy prawa na rzecz Miasta … - miasta na prawach powiatu własności nieruchomości oznaczonej jako:

-  działka ewidencyjna nr … obr…. jedn. ewid …

Ustalona kwota odszkodowania za działkę … wydzieloną pod drogę w pełni ma zaspokoić wszelkie roszczenia związane z przejęciem działki.

Uczelnia musi zgodnie z zawartą umową wystawić fakturę VAT tytułem:

„odszkodowanie z tytułu przejścia z mocy prawa na rzecz Gminy Miejskiej … własności nieruchomości oznaczonej jako działka ewidencyjna nr … obr…. jedn. ewid. … ” Uczelnia wystawi fakturę VAT ze stawką zwolnioną na podstawie art. 43 ust.1 pkt 10 ustawy.

W uzupełnieniu wniosku wskazali Państwo:

Pytanie 1. Czy na działce nr … znajdują się budynki, budowle w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 725)? Jeśli tak prosimy wskazać jakie budynki i budowle się na niej znajdują?

Odpowiedź: Na działce znajduje się budynek, w którym jest prowadzony punkt handlowo-gastronomiczny czyli tzw. altana, budka z fast-food. Dodatkowo na działce jest droga z nawierzchnią asfaltową oraz uzbrojenie techniczne, tj. kanalizacja opadowa zbierająca wodę z powierzchni drogi, oświetlenia drogi - słupy oświetleniowe z oprawami + kabel energetyczny, chodnik, teren zielony.

Pytanie 2. Kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie znajdujących się na działce ww. budynków i budowli w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy o podatku od towarów i usług?

Odpowiedź: Na działce nr …, od momentu jej użytkowania upłynął okres dłuższy co najmniej 2 lata. Działka nr … została utworzona z podziału posiadanych przez Uczelnie działek. W roku … decyzją nr … wydaną przez Prezydenta Miasta …, działka … obr…. księga wieczysta nr … została podzielona na trzy działki o numerze:

-… o pow. …ha położone w obrębie … jedn. ewid. …

-… o pow…. ha położone w obrębie … jedn. ewid. … została wydzielona pod drogę publiczną o kategorii drogi gminnej i z mocy prawa stała się własnością Gminy Miejskiej … Na fragmencie działki jest zrobiony wjazd i wyjazd.

-… o pow. …ha położone w obrębie … jedn. ewid. ….

Budowle, o których Państwo pisali czyli: droga o nawierzchni asfaltowej z chodnikami, kanalizacja opadowa oświetlenie drogi (słupy z oprawami + kabel zasilający) zostały wykonane w roku 2002.

Działka … w roku … decyzją nr … została wydzielona pod drogę publiczną o kategorii drogi gminnej i z mocy prawa stała się własnością Gminy Miejskiej …. Natomiast altana jest własnością wynajmującego od Uczelni teren na podstawie umowy handlowej. Obecnie umowa ta została rozwiązania, gdyż wydzielona pod drogę publiczną o kategorii drogi gminnej działka … stała się własnością Gminy Miejskiej….

Pytanie 3. Czy w stosunku do ww. budynków/budowli były ponoszone wydatki w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiące co najmniej 30% wartości początkowej budynku?

Jeśli tak, to proszę wskazać: nie dotyczy

-w jakim okresie były ponoszone te wydatki?

-czy w stosunku do tych wydatków przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku

-należnego o kwotę podatku naliczonego? Jeżeli nie, to należy wskazać przyczyny.

-do jakich czynności były wykorzystywane ulepszone budynki/budowle, tj. czy do czynności:

a) opodatkowanych podatkiem VAT,

b) zwolnionych od podatku VAT,

c) niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT?

-w jaki sposób ww. budynki/budowle były użytkowane po dokonaniu ulepszeń?

-czy po zakończonych ulepszeniach do momentu planowanej dostawy wystąpiło/wystąpi pierwsze zasiedlenie ww. budynków/budowli w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy? Jeśli tak to należy wskazać:

a) dzień, miesiąc i rok,

b) kto dokonał pierwszego zasiedlenia budynków/budowli po ulepszeniu?

c) czy pomiędzy pierwszym zasiedleniem ulepszonego budynku/budowli, a momentem sprzedaży upłynie okres dłuższy niż 2 lata?

Odpowiedź: Uczelnia nie ponosiła wydatków w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiące co najmniej 30% wartości początkowej budynku.

Uczelnia w okresie posiadania działki … z której wyodrębniono podział na min; działkę … czerpała korzyści z wynajmu. Na działce … jest altana, która jest własnością wynajmującego teren od Uczelni. Najem ten był opodatkowany podatkiem VAT ze stawką podstawową czyli obecnie 23%, okres rozliczeniowy co miesięczny.

Uczelnia na działce … czerpała również korzyści z wynajmu miejsca pod reklamę. Słupy na którym były umieszczone banery reklamowe były własnością wynajmującego. Najem ten był opodatkowany podatkiem VAT stawka podstawowa czyli obecna 23% a faktury Uczelnia wystawiała w okresie rozliczeniowym miesięcznym.

Obecnie zarówno najem miejsca pod altanę oraz najem miejsca pod banery reklamowe są zakończone i już Uczelnia nie wynajmuje tych miejsc, gdyż działka …w roku … decyzją nr …została wydzielona pod drogę publiczną o kategorii drogi gminnej i z mocy prawa stała się własnością Gminy Miejskiej …. Umowy za najem terenu zarówno pod altanę jak i banerów reklamowych zostały rozwiązane i zakończone.

Na dzień dzisiejszy nie mają Państwo jeszcze podpisanej umowy dotyczącej otrzymania wypłaty odszkodowania z tytułu przejścia z mocy prawa na rzecz Gminy Miejskiej … własności nieruchomości oznaczonej jako działka ewidencyjna nr …. Sprawa w toku i formalne zadania dotyczące przedmiotowej sprawy.

Pytanie

Czy w przypadku odszkodowania z tytułu przejścia z mocy prawa na rzecz Gminy Miejskiej … własności nieruchomości oznaczonej jako działka ewidencyjna nr … i obr…. jedn. ewid. … Uczelnia będzie miała prawo do zastosowania zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku od towarów i usług?

Państwa stanowisko w sprawie

W Państwa ocenie przejście na rzecz gminy w trybie art. 98 ustawy o gospodarce nieruchomościami, własności nieruchomości zabudowanych budowlą będzie stanowić, na gruncie VAT, dostawę budowli.

Zgodnie z art. 29a ust. 8 ustawy VAT w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu. Oznacza to, że dostawa gruntu, na którym znajduje się budowla jest traktowana w całości jako dostawa budowli, a nie jako dostawa gruntu niezabudowanego.

Jednocześnie zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy VAT zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

a) dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,

b) pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata. Zwolnienie to obejmuje więc dostawę budynków i budowli lub ich części pod warunkiem że dostawa nie następuje w ramach pierwszego zasiedlenia lub w okresie 2 lat od daty pierwszego zasiedlenia.

Zgodnie z art. 3 pkt 3 ustawy prawo budowlane ilekroć w ustawie mowa o budowli - należy przez to rozumieć każdy obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, jak: obiekty liniowe, lotniska, mosty, wiadukty, estakady, tunele, przepusty, sieci techniczne, wolno stojące maszty antenowe, wolno stojące trwale związane z gruntem tablice reklamowe i urządzenia reklamowe, budowle ziemne, obronne (fortyfikacje), ochronne, hydrotechniczne, zbiorniki, wolno stojące instalacje przemysłowe lub urządzenia techniczne, oczyszczalnie ścieków, składowiska odpadów, stacje uzdatniania wody, konstrukcje oporowe, nadziemne i podziemne przejścia dla pieszych, sieci uzbrojenia terenu, budowle sportowe, cmentarze, pomniki, a także części budowlane urządzeń technicznych (kotłów, pieców przemysłowych, elektrowni jądrowych, elektrowni wiatrowych, morskich turbin wiatrowych i innych urządzeń) oraz fundamenty pod maszyny i urządzenia, jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową.

Jednocześnie zgodnie z pkt 3a) przez obiekt liniowy należy rozumieć obiekt budowlany, którego charakterystycznym parametrem jest długość, w szczególności droga wraz ze zjazdami, droga kolejowa, wodociąg, kanał, gazociąg, ciepłociąg, rurociąg, linia i trakcja elektroenergetyczna, linia kablowa nadziemna i, umieszczona bezpośrednio w ziemi, podziemna, wał przeciwpowodziowy oraz kanalizacja kablowa, przy czym kable zainstalowane w kanalizacji kablowej, kable zainstalowane w kanale technologicznym oraz kable telekomunikacyjne dowieszone do już istniejącej linii kablowej nadziemnej nie stanowią obiektu budowlanego lub jego części ani urządzenia budowlanego. Droga jest więc obiektem liniowym a co za tym idzie budowlą w rozumieniu ww. przepisów.

Zgodnie z art. 2 pkt 14 ustawy VAT kiedy w ustawie jest mowa o pierwszym zasiedleniu - rozumie się przez to oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:

a) wybudowaniu lub

b) ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej;

Droga położona na działce nr … spełnia te warunki tzw. od momentu jej użytkowania oraz ulepszenia upłynął okres dłuższy co najmniej 2 lata.

Na działce … obr … jest droga z nawierzchnią asfaltową oraz uzbrojenie techniczne, tj.: kanalizacja opadowa zbierająca wody z powierzchni drogi (słupy oświetleniowe z oprawami, kabel energetyczny) chodnik oraz teren zielony. Przez działkę przebiega sieć centralnego ogrzewania - własność …, sieć gazowa- własność ..., wodociągi -własność … SA. Działka … z drogą jako dostawa budowli posadowionych zgodnie z przepisami będzie korzystała ze zwolnienia. Pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budowli lub ich części upłynął okres dłuższy niż 2 lata.

Reasumując:

Państwa zdaniem Uczelnia wystawi fakturę VAT za opisane powyżej odszkodowanie i będzie mogła skorzystać ze zwolnienia przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy VAT za działkę …, która na podstawie podpisanej umowy przejdzie na własność miasta na których znajduje się budowla w postaci przedmiotowej drogi.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej: ustawą:

Na mocy art. 2 pkt 6 ustawy:

Zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy:

W świetle przytoczonych powyżej przepisów, zarówno grunt, jak i budynek oraz budowla spełniają definicję towaru określoną w art. 2 pkt 6 ustawy.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy:

Z przywołanego powyżej przepisu art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy wynika, że przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów (nieruchomości) w zamian za odszkodowanie stanowi dostawę towarów. W tej sytuacji bez znaczenia jest fakt, że dostawa nie jest de facto następstwem decyzji właściciela, lecz wynika z nakazu organu władzy publicznej lub z mocy samego prawa. Odszkodowanie w tym przypadku pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną. W konsekwencji należy stwierdzić, że przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów (w tym np. nieruchomości) w zamian za odszkodowanie – na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy – podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Wynagrodzenie musi mieć zatem konkretny wymiar, a więc być konkretną wielkością wyrażalną w pieniądzu. Dostawę można uznać za dokonaną odpłatnie, dopiero gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru. Oznacza to, że przeniesienie z mocy prawa własności towarów nabiera odpłatnego charakteru dopiero w momencie przyznania odszkodowania i ustalenia jego wysokości.

Zgodnie z art. 98 ust. 1 ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t j. Dz. U. z 2023 r. poz. 344 ze zm.):

Zgodnie z art. 98 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami:

W myśl art. 98 ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami:

Stosownie do art. 112 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami:

Z mocy art. 112 ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami:

Z powołanych przepisów wynika zatem, że istotą wywłaszczenia jest pozbawienie lub ograniczenie m.in. prawa do nieruchomości. Dokonuje się tego za odszkodowaniem wypłaconym na rzecz osoby (podmiotu) wywłaszczanego, co poprzedza wydanie aktu prawnego w randze decyzji. Nieruchomość objęta taką procedurą staje się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego. Decyzję ustalającą wysokość odszkodowania wydaje organ administracji publicznej, który wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej. Z tak określonych zapisów ustawowych wynika, że podmiotem podejmującym cały katalog czynności prawnych jest organ administracji. Nie wymaga się tu współdziałania, czy jakiejkolwiek innej inicjatywy ze strony podmiotu wywłaszczanego.

Jeśli zatem wywłaszczenie lub przymusowa sprzedaż następuje za wynagrodzeniem, to wówczas stanowi odpłatną dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 w zw. z art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Odszkodowanie w tym przypadku pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.

Stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy:

Według art. 15 ust. 2 ustawy:

W kontekście powyższego, uwzględniając definicję działalności gospodarczej należy stwierdzić, że dostawa towarów będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług tylko w sytuacji, gdy dokonana zostanie przez podmiot o statusie podatnika, który działa w takim charakterze w odniesieniu do tej konkretnie czynności. Natomiast dla stwierdzenia, że dla danej transakcji podmiot jest podatnikiem podatku od towarów i usług, konieczne jest prowadzenie przez niego działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów ustawy.

Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.

W kontekście powyższego należy stwierdzić, że każdy, kto dokonuje czynności, które są konieczne do przyszłego wykorzystania nieruchomości dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, powinien być uznany za podatnika podatku od towarów i usług.

Należy zaznaczyć, że dokonując przeniesienia prawa do rozporządzania nieruchomością jak właściciel, występują Państwo w opisanej sytuacji w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy. Oznacza to, że dostawa taka podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Dochodzi bowiem do przeniesienia na inny podmiot – nabywcę – prawa do dysponowania towarami (tu gruntami) jak właściciel. Ponadto w przedmiotowej sprawie ma miejsce odpłatna dostawa towarów, przy czym odszkodowanie stanowi wynagrodzenie za przeniesienie własności gruntów.

W analizowanej sprawie należy wskazać, że na podstawie art. 11a ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 311):

Przepis art. 11f ust. 1 pkt 6 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych wskazuje, że:

Według art. 11i ust. 1 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Na mocy art. 11i ust. 2 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Fakt, że w przypadku wydawania decyzji zezwalającej na realizację inwestycji drogowej zostały w całości wyłączone przepisy określone w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oznacza w szczególności, że ustalenie lokalizacji drogi w ramach zezwolenia na realizację inwestycji drogowej może nastąpić niezależnie od tego, czy dla terenu, przez który ma przebiegać ta inwestycja, obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego oraz niezależnie od treści postanowień takiego planu.

Stosownie do art. 12 ust. 1 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Jak stanowi art. 12 ust. 3 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Według regulacji art. 12 ust. 4 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Analiza przywołanych regulacji prowadzi do wniosku, że w przypadku realizacji inwestycji drogowych w trybie przepisów ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej zastępuje decyzję o lokalizacji inwestycji celu publicznego, o której mowa w art. 4 ust. 2 pkt 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

W myśl art. 12 ust. 4a ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Na mocy art. 12 ust. 4f ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Zgodnie z art. 12 ust. 5 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Według art. 18 ust. 1 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Z powołanych przepisów wynika zatem, że istotą wywłaszczenia jest pozbawienie lub ograniczenie m.in. prawa własności nieruchomości. Dokonuje się tego za odszkodowaniem wypłaconym na rzecz osoby (podmiotu) wywłaszczanego, co poprzedza wydanie aktu prawnego w randze decyzji. Nieruchomość objęta taką procedurą staje się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego. Decyzję ustalającą wysokość odszkodowania wydaje organ administracji publicznej, który wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji. Z tak określonych zapisów ustawowych wynika jasno, że podmiotem podejmującym cały katalog czynności prawnych jest organ administracji. Nie wymaga się tu współdziałania, czy jakiejkolwiek innej inicjatywy ze strony podmiotu wywłaszczanego.

Zgodnie z powołanymi wyżej przepisami, zmiana przeznaczenia wywłaszczonej nieruchomości z terenu niebędącego terenem przeznaczonym pod zabudowę na teren przeznaczony pod zabudowę odbywa się w tym samym momencie, w którym nieruchomość ta staje się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa lub odpowiednich jednostek samorządu terytorialnego. Zmiana ta nie wystąpiłaby gdyby nie doszło do czynności wywłaszczenia.

W związku z powyższym przejścia z mocy prawa na rzecz Gminy własności nieruchomości należy opodatkować z uwzględnieniem jej przeznaczenia sprzed wywłaszczenia.

Przeniesienie z mocy prawa prawa własności gruntu w zamian za odszkodowanie stanowi odpłatną dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy, natomiast opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie podlega samo odszkodowanie, lecz stanowiące dostawę towarów przeniesienie własności w zamian za wynagrodzenie pełniące funkcję odszkodowania.

Należy zauważyć, że wykonywana czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług może albo być opodatkowana właściwą stawką podatku VAT, albo może korzystać ze zwolnienia od tego podatku.

Jednakże, zarówno w treści ustawy o podatku od towarów i usług, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewiduje dla niektórych czynności obniżone stawki podatku bądź zwolnienie od podatku.

Państwa wątpliwości dotyczą ustalenia, czy w przypadku odszkodowania z tytułu przejścia z mocy prawa na rzecz Gminy Miejskiej … własności nieruchomości oznaczonej jako działka ewidencyjna nr …, Uczelnia będzie miała prawo do zastosowania zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

Jak wynika z opisu sprawy, Akademia … w … jest czynnym podatnikiem podatku VAT. Na działce znajduje się budynek, w którym jest prowadzony punkt handlowo-gastronomiczny czyli tzw. altana, budka z fast-food. Dodatkowo na działce jest droga z nawierzchnią asfaltową oraz uzbrojenie techniczne t j. kanalizacja opadowa zbierająca wodę z powierzchni drogi, oświetlenia drogi - słupy oświetleniowe z oprawami + kabel energetyczny, chodnik, teren zielony.

Działka … w roku … decyzją nr … została wydzielona pod drogę publiczną o kategorii drogi gminnej i z mocy prawa stała się własnością Gminy Miejskiej…. Natomiast altana jest własnością wynajmującego od Uczelni teren na podstawie umowy handlowej. Obecnie umowa ta została rozwiązania, gdyż wydzielona pod drogę publiczną o kategorii drogi gminnej działka … stała się własnością Gminy Miejskiej….

W związku z przejściem z mocy prawa na własność Gminy działki nr … Gmina Miejska …w postępowaniu negocjacyjnym zapłaci odszkodowanie dla Uczelni. Gmina Miejska … jest podatnikiem podatku VAT. Wypłata zostanie dokonana na rachunek bankowy Uczelni i na podstawie wystawionej faktury VAT przez ….

Ustalona kwota odszkodowania za działkę nr … wydzieloną pod drogę w pełni ma zaspokoić wszelkie roszczenia związane z przejęciem działki.

Na dzień dzisiejszy nie macie Państwo jeszcze podpisanej umowy dotyczącej otrzymania wypłaty odszkodowania z tytułu przejścia z mocy prawa na rzecz Gminy Miejskiej … własności nieruchomości oznaczonej jako działka ewidencyjna nr ….

Wskazane wyżej okoliczności wskazują na ścisły związek ww. działki zabudowanej z prowadzoną działalnością gospodarczą Wnioskodawcy, który działalność tę prowadzi jako zarejestrowany, czynny podatnik VAT, a zatem działka stanowi składnik majątkowy służący prowadzeniu działalności gospodarczej.

Powyższe oznacza, że dostawa ww. zabudowanych działki nr … będzie stanowiła zbycie dokonane w ramach prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej, w zamian za odszkodowanie.

W konsekwencji dostawa (przejście z mocy prawa na własność Gminy) ww. działki nr …, w okolicznościach wskazanych w opisie sprawy, będzie stanowić dostawę dokonywaną przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu przepisu art. 15 ust. 2 ustawy, a więc przez podatnika podatku od towarów i usług, o którym mowa w ust. 1 tego przepisu.

Mając zatem na uwadze przedstawiony opis sprawy i obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa należy stwierdzić, że przedmiotowa dostawa (przejście z mocy prawa na własność Gminy) ww. działki, stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż Wnioskodawca działać będzie dla tej transakcji jako podatnik w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzący działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy.

Przy czym zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.

W tym miejscu należy wskazać, że zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

W art. 43 ust. 1 pkt 10 i 10a ustawy, ustawodawca przewidział zwolnienie od podatku VAT dla dostawy nieruchomości zabudowanych spełniających określone w tych przepisach warunki.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy:

Z powyższego uregulowania wynika, że dostawa budynków, budowli lub ich części jest, co do zasady, zwolniona od podatku od towarów i usług. Wyjątek stanowi dostawa w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz jeżeli pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Przez pierwsze zasiedlenie, zgodnie z art. 2 ust. 14 ustawy:

W tym miejscu należy zauważyć, że w przypadku nieruchomości niespełniających przesłanek do zwolnienia od podatku na podstawie powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, ustawodawca umożliwia podatnikom – po spełnieniu określonych warunków – skorzystanie ze zwolnienia wskazanego w pkt 10a tego przepisu.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy:

Analizując powyższe przepisy stwierdzić należy, że jeżeli dostawa budynków, budowli lub ich części będzie mogła korzystać ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, wówczas badanie przesłanek wynikających z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10a stanie się bezzasadne.

Analiza przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, regulujących wyżej wskazane prawo do zwolnienia od podatku dostaw budynków, budowli lub ich części, prowadzi do wniosku, że w odniesieniu do tych towarów może wystąpić jedna z ww. podstaw do zastosowania zwolnienia od tego podatku. Istotne jest wobec tego każdorazowe

kompleksowe zbadanie okoliczności towarzyszących dostawie danego obiektu. Zauważyć bowiem należy, że stosowanie zwolnień od podatku ma charakter wyjątkowy i nie podlega ani wykładni rozszerzającej, ani zawężającej, natomiast możliwość wychodzenia poza wykładnię literalną jest niedopuszczalna. W efekcie, podatnik uprawniony jest do zastosowania ww. preferencji, gdy charakter dokonywanych przez niego czynności, w sposób jednoznaczny i niebudzący wątpliwości, wyczerpuje znamiona ujęte w treści przepisu statuującego jego prawo do zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Należy również mieć na uwadze art. 29a ust. 8 ustawy, zgodnie z którym:

Z powyższego jednoznacznie wynika, że co do zasady grunt będący przedmiotem dostawy jest opodatkowany podatkiem od towarów i usług, jak opodatkowane są budynki lub budowle na nim posadowione. Oznacza to, że w sytuacji, gdy budynki, budowle lub ich części korzystają ze zwolnienia od podatku, również sprzedaż gruntu lub zbycie prawa użytkowania wieczystego gruntu będą korzystały ze zwolnienia od podatku.

Jednocześnie należy wskazać, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie definiują pojęcia „budynku” i „budowli”. W tym zakresie należy odnieść się do przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2024 r. poz. 725 ze zm.) zwanej dalej ustawą Prawo budowlane.

Zgodnie z przepisem art. 3 pkt 1 ustawy Prawo budowlane:

Na podstawie art. 3 pkt 2 ustawy Prawo budowlane:

Natomiast, na mocy art. 3 pkt 3 ustawy Prawo budowlane:

W opisie sprawy wskazali Państwo, że działka nr … została utworzona z podziału posiadanych przez Uczelnię działek. Działka … w roku … decyzją nr … została wydzielona pod drogę publiczną o kategorii drogi gminnej i z mocy prawa stała się własnością Gminy Miejskiej …. Na działce jest droga z nawierzchnią asfaltową oraz uzbrojenie techniczne tj. kanalizacja opadowa zbierająca wodę z powierzchni drogi, oświetlenia drogi - słupy oświetleniowe z oprawami + kabel energetyczny, chodnik, teren zielony. Z treści wniosku wynika, że pomiędzy pierwszym zasiedleniem budowli a opisaną dostawą upłynął okres dłuższy niż dwa lata. W konsekwencji, dostawa budowli usytuowanych na działce nr ... korzysta ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

Jak wskazano powyżej, grunty będące przedmiotem dostawy podlegają opodatkowaniu według tych samych regulacji jak budynki, budowle lub ich części posadowione na tych gruntach. W związku z powyższym – na podstawie art. 29a ust. 8 ustawy – dostawa działki nr …, na której usytuowane są budowle, korzysta ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

Podsumowując, odszkodowanie z tytułu przejścia z mocy prawa na rzecz Gminy Miejskiej … własności nieruchomości oznaczonej jako działka ewidencyjne nr … i obr…. jedn. ewid. … będzie stanowiło wynagrodzenie za odpłatną dostawę towarów, która to czynność będzie korzystała ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 w zw. z art. 29a ust. 8 ustawy.

W związku z powyższym Państwa stanowisko należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).