Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe - Interpretacja - 0111-KDIB3-2.4012.528.2024.1.DK

shutterstock
Interpretacja indywidualna z dnia 10 grudnia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-2.4012.528.2024.1.DK

Temat interpretacji

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

11 września 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 3 września 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie podatku od towarów i usług, który dotyczy ustalenia czy Miasto/Skarb Państwa pobierając opłaty za czasowe ograniczenie możliwości korzystania z nieruchomości w zakresie umieszczenia nowych urządzeń infrastruktury technicznej w pasie dróg wewnętrznych, działa/będzie działać w charakterze podatnika VAT oraz na jakich zasadach dla ww. czynności powstaje/będzie powstawał obowiązek podatkowy.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego

Miasto na prawach powiatu [dalej: „Miasto” lub „Wnioskodawca”] jest jednostką samorządu terytorialnego – miastem na prawach powiatu w myśl art. 91 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 107). Miasto jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług [dalej: „podatek VAT”].

Miasto realizuje zadania własne, o których mowa w art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 609) [dalej: „ustawa o samorządzie gminnym”]. Zadania te obejmują w szczególności sprawy gospodarki nieruchomościami.

Prezydent Miasta jest także organem reprezentującym Skarb Państwa w sprawach gospodarowania nieruchomościami (art. 11 ust. 1 w zw. z art. 4 pkt 9b1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 344; dalej: „ustawa o gospodarce nieruchomościami”) oraz art. 91 i 92 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym).

Zgodnie z art. 4 pkt 9c ustawy o gospodarce nieruchomościami, w Urzędzie Miasta prowadzone są sprawy gospodarki nieruchomościami stanowiącymi własność Miasta jak również wykonywane są zadania z zakresu administracji rządowej dotyczące gospodarki nieruchomościami Skarbu Państwa.

Zarząd Dróg Miejskich [dalej także: „ZDM”] jest jednostką budżetową Miasta. ZDM został powołany na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 1 i 2, art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. h, art. 40 ust. 2 pkt 2, art. 41 ust. 1 oraz art. 42 ustawy o samorządzie gminnym, art. 11 ust. 2 oraz art. 12 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 1270), art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (t. j. Dz. U. z 2024 r., poz. 320) [dalej: „ustawa o drogach publicznych”], art. 4 ust. 1 oraz art. 13 pkt 2 ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (t. j. Dz. U. z 2019 r., poz. 1461), na wniosek Prezydenta Miasta.

Jak wynika ze Statutu ZDM (§ 2 ust. 1 pkt 3 Statutu), ZDM jest „miejską jednostką organizacyjną zarządzającą drogami wewnętrznymi, w rozumieniu ustawy o drogach publicznych, znajdującymi się w granicach administracyjnych Miasta, stanowiącymi własność Miasta lub Skarbu Państwa i nie zarządzanymi przez inne podmioty.” Na podstawie Statutu ZDM (§ 3 ust. 3 Statutu), ZDM wykonuje zadania zarządcy dróg wewnętrznych.

ZDM prowadzi postępowania związane z naliczaniem opłat za zajęcie nieruchomości stanowiących drogi wewnętrzne będące własnością Miasta.

Wydział Gospodarki Nieruchomościami (Wydział Gospodarki Nieruchomościami funkcjonuje w ramach Urzędu Miasta) prowadzi natomiast postępowania związane z naliczaniem opłat za zajęcie nieruchomości stanowiących drogi wewnętrzne stanowiące własność Miasta, które nie zostały jeszcze przekazane na stan majątkowy ZDM oraz za zajęcie nieruchomości będących drogami wewnętrznymi stanowiącymi własność Skarbu Państwa.

W związku z centralizacją podatku VAT, to Miasto jest podatnikiem VAT, a Zarząd Dróg Miejskich przekazuje do Urzędu Miasta cząstkowy plik JPK_V7M, w którym ujmowane są czynności wykonywane przez ZDM, związane z działalnością podlegającą opodatkowaniu VAT tj. dzierżawa, sprzedaż składników majątkowych (drewna pozyskanego z wycinki drzew w pasie drogowym). W konsekwencji, dane wykazane przez ZDM w cząstkowym pliku JPK_V7M odzwierciedlane są w JPK_V7M składanych przez Miasto.

Podobnie w przypadku czynności wykonywanych przez Wydział Gospodarki Nieruchomościami – zarówno sprzedaż opodatkowana VAT, jak i zwolniona z VAT wykazywana jest w cząstkowym JPK_V7M Urzędu Miasta, a dane wykazywane w cząstkowym JPK_V7M są odzwierciedlane w JPK_V7M składanym przez Miasto.

Opłata za czasowe ograniczenie możliwości korzystania z nieruchomości w zakresie umieszczenia nowych urządzeń infrastruktury technicznej pobierana jest przez Zarząd Dróg Miejskich oraz w pewnym zakresie - wskazanym powyżej – przez Wydział Gospodarki Nieruchomościami.

Opłata będąca przedmiotem wniosku dotyczy gruntów będących własnością Miasta lub Skarbu Państwa i zajętych pod drogi wewnętrzne, tj. niezaliczonych do żadnej z kategorii dróg publicznych. Tereny te (drogi wewnętrzne) zarządzane są zatem przez ZDM (a do czasu przekazania ich do ZDM – przez Wydział Gospodarki Nieruchomościami) na zasadach określonych w ustawie o gospodarce nieruchomościami (art. 25 ust. 1 i 2 oraz art. 11 i art. 12 ustawy o gospodarce nieruchomościami), a nie w oparciu o przepisy ustawy o drogach publicznych.

W przypadku gruntów należących do Miasta, stawki przedmiotowych opłat określa Zarządzenie Prezydenta Miasta z dnia 14 listopada 2022 r. w sprawie: ustalenia stawek opłaty za czasowe ograniczenie możliwości korzystania z nieruchomości, w związku z umieszczeniem nowego urządzenia infrastruktury technicznej na nieruchomościach stanowiących własność miasta.  Zarządzenie w par. 3 wskazuje, że określone w nim kwoty  stanowią kwoty netto, do których należy doliczyć podatek VAT. Opłaty wskazane w Zarządzeniu określone są dla wszystkich gruntów gminnych poza pasami dróg publicznych – w tym także dla gruntów stanowiących drogi wewnętrzne.

W przypadku gruntów należących do Skarbu Państwa, stawki przedmiotowych opłat określa Zarządzenie Prezydenta Miasta z dnia 14 grudnia 2022 r. w sprawie: ustalenia stawek opłaty za czasowe ograniczenie możliwości korzystania z nieruchomości, w związku z umieszczeniem nowego urządzenia infrastruktury technicznej na nieruchomościach stanowiących własność Skarbu Państwa. Zarządzenie w par. 3 wskazuje, że określone w nim kwoty stanowią kwoty netto, do których należy doliczyć podatek VAT. Opłaty wskazane w Zarządzeniu określone są dla wszystkich gruntów Skarbu Państwa poza pasami dróg publicznych – w tym także dla gruntów stanowiących drogi wewnętrzne.

Obecnie, procedura ustalania oraz pobierania wysokości opłat, o których mowa w ww. Zarządzeniach wygląda następująco:

1) Inwestor składa do zaopiniowania dokumentację projektową planowanej infrastruktury technicznej;

2) Miasto lub Skarb Państwa-Prezydent Miasta wykonujący zadania z zakresu administracji rządowej wydaje opinię w zakresie możliwości wykonania w terenie planowanej infrastruktury technicznej (w przypadku nieruchomości Skarbu Państwa po uprzednim uzyskaniu opinii ZDM), która jeśli jest pozytywna, zawiera również obliczenie opłaty za czasowe ograniczenie możliwości korzystania z nieruchomości gminnej (tj. dróg wewnętrznych)/nieruchomości Skarbu Państwa (tj. dróg wewnętrznych). Przedmiotowa opinia zawiera także informację o numerze konta bankowego, na który powinna wpłynąć opłata za czasowe ograniczenia możliwości korzystania z nieruchomości. Ponadto, w opinii wskazuje się, że wniosek o wydanie zgody na dysponowanie nieruchomością na cele budowlane powinien zostać złożony w terminie do pięciu dni od dokonania ww. wpłaty.

3) Po złożeniu ww. wniosku oraz po uiszczeniu ww. opłaty, Miasto lub Skarb Państwa-Prezydent Miasta wykonujący zadania z zakresu administracji rządowej wydaje zgodę na dysponowanie nieruchomością w zakresie realizacji planowanego uzbrojenia terenu i wystawia fakturę VAT.

Jednocześnie, Wnioskodawca zwraca uwagę, że termin płatności za czasowe ograniczenie możliwości korzystania z nieruchomości w zakresie umieszczenia nowych urządzeń infrastruktury technicznej w pasie dróg wewnętrznych nie jest określony w żadnym dokumencie, tj. nie wynika on np. z ww. Zarządzeń bądź z jakichkolwiek innych dokumentów (w tym z ww. opinii w zakresie możliwości wykonania w terenie planowanej infrastruktury technicznej jak i w ww. zgodzie na dysponowanie nieruchomością).

Z uwagi na powyższe, powzięto wątpliwości, czy opłata za czasowe ograniczenie możliwości korzystania z nieruchomości gminnej (tj. dróg wewnętrznych)/nieruchomości Skarbu Państwa (tj. dróg wewnętrznych), pobierana na podstawie wyżej opisanych Zarządzeń, podlega/będzie podlegać opodatkowaniu VAT.

Wątpliwości Miasta/Skarbu Państwa dotyczą wyłącznie terenów poza pasami dróg publicznych, tj. dróg wewnętrznych.

Pytania

1.Czy Miasto/Skarb Państwa pobierając opłaty, o których mowa we wniosku, tj. opłaty za czasowe ograniczenie możliwości korzystania z nieruchomości w zakresie umieszczenia nowych urządzeń infrastruktury technicznej w pasie dróg wewnętrznych, działa/będzie działać w charakterze podatnika VAT?

2.Na jakich zasadach dla czynności objętych przedmiotem wniosku powstaje/będzie powstawał obowiązek podatkowy?

Państwa stanowisko w sprawie

1.Miasto/Skarb Państwa pobierając opłaty, o których mowa we wniosku, tj. opłaty za czasowe ograniczenie możliwości korzystania z nieruchomości w zakresie umieszczenia nowych urządzeń infrastruktury technicznej w pasie dróg wewnętrznych, działa/będzie działać w charakterze podatnika VAT.

2.Dla czynności objętych przedmiotem wniosku, obowiązek podatkowy powstaje/będzie powstawał na zasadach określonych w art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. b ustawy o VAT, tj. z chwilą wystawienia faktury VAT.

Uzasadnienie:

Ad. 1

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają:

1)odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

2)eksport towarów;

3)import towarów na terytorium kraju;

4)wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

5)wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1.przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2.zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3.świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Podkreślenia również wymaga, że aby dana czynność podlegała opodatkowaniu VAT musi być wykonywana przez podmiot działający w charakterze podatnika VAT.

Jak stanowi art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Z powołanych przepisów wynika, że organy władzy publicznej nie są podatnikami VAT w związku z realizacją zadań, które podejmują jako podmioty prawa publicznego, nawet jeśli pobierają z tego tytułu należności, opłaty lub składki. Organy te są natomiast podatnikami VAT w przypadku wykonywanych przez nie czynności na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Generalnie zatem wyłączone z opodatkowania VAT są czynności wykonywane przez podmioty prawa publicznego (organy władzy publicznej i urzędy obsługujące te organy) w ramach sprawowanego przez nie władztwa publicznego.

Jak wskazano w opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego, Zarządzenie Prezydenta Miasta z dnia 14 listopada 2022 r. oraz Zarządzenie Prezydenta Miasta z dnia 14 grudnia 2022 r. określają wysokość opłat za czasowe ograniczenie możliwości korzystania z nieruchomości stanowiących odpowiednio własność Miasta i Skarbu Państwa (w analizowanej sprawie: drogi wewnętrznej) w zakresie umieszczenia nowych urządzeń infrastruktury technicznej.

Jednocześnie podkreśla się, że wydawane przez Miasto/Skarb Państwa zgody na czasowe zajęcie nieruchomości stanowiących drogi wewnętrzne tj. niezaliczone do żadnej kategorii dróg publicznych są wydawane na zasadach określonych w ustawie o gospodarce nieruchomościami.

Zgodnie z art. 11 ustawy o gospodarce nieruchomościami:

1.Z zastrzeżeniem wyjątków wynikających z przepisów niniejszej ustawy oraz odrębnych ustaw, organem reprezentującym Skarb Państwa w sprawach gospodarowania nieruchomościami jest starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, a organami reprezentującymi jednostki samorządu terytorialnego są ich organy wykonawcze.

2.Jeżeli przepisy ustawy wymagają udzielenia zgody przez radę, sejmik lub wojewodę, wyrażenie zgody, z wyjątkiem zgody, o której mowa w art. 46 ust. 4, następuje odpowiednio w drodze uchwały rady lub sejmiku albo zarządzenia wojewody w terminie miesiąca od złożenia odpowiedniego wniosku przez starostę, z zastrzeżeniem art. 23a.

Jak stanowi art. 12 ustawy o gospodarce nieruchomościami:

Organy, o których mowa w art. 11, działające za Skarb Państwa i jednostkę samorządu terytorialnego, są zobowiązane do gospodarowania nieruchomościami w sposób zgodny z zasadami prawidłowej gospodarki.

Ponadto, zgodnie z art. 25 ustawy o gospodarce nieruchomościami:

1.Gminnym zasobem nieruchomości gospodaruje wójt, burmistrz albo prezydent miasta.

2.Gospodarowanie zasobem polega w szczególności na wykonywaniu czynności, o których mowa w art. 23 ust. 1, a ponadto na sporządzaniu planów wykorzystania zasobu, przygotowywaniu opracowań geodezyjno-prawnych i projektowych, dokonywaniu podziałów oraz scaleń i podziałów nieruchomości, a także wyposażaniu ich, w miarę możliwości, w niezbędne urządzenia infrastruktury technicznej.

2a.Plany wykorzystania zasobu, o których mowa w ust. 2, opracowuje się na okres 3 lat. Plany zawierają w szczególności:

1)zestawienie nieruchomości zasobu na podstawie danych zawartych w ewidencji nieruchomości prowadzonej na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 1 oraz zestawienie nieruchomości oddanych w użytkowanie wieczyste, w tym wskazanie:

a)miejscowości położenia nieruchomości,

b)powierzchni nieruchomości, z uwzględnieniem powierzchni użytkowej budynków lub samodzielnych lokali wykazanej w katastrze nieruchomości,

c)sposobu zagospodarowania nieruchomości;

2)prognozę dotyczącą:

a)udostępniania nieruchomości zasobu oraz nabywania nieruchomości do zasobu,

b)poziomu wydatków związanych z udostępnianiem nieruchomości zasobu oraz nabywaniem nieruchomości do zasobu,

c)wpływów osiąganych z opłat z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości, opłat z tytułu przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności oraz opłat z tytułu trwałego zarządu nieruchomości,

d)aktualizacji opłat z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości oraz opłat z tytułu trwałego zarządu nieruchomości;

3)program zagospodarowania nieruchomości zasobu.

Jak wynika z art. 2 ust. 1 ustawy od drogach publicznych:

Drogi publiczne ze względu na funkcje w sieci drogowej dzielą się na następujące kategorie:

1)drogi krajowe;

2)drogi wojewódzkie;

3)drogi powiatowe;

4)drogi gminne.

Ponadto, zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o drogach publicznych:

Do dróg gminnych zalicza się drogi o znaczeniu lokalnym niezaliczone do innych kategorii, stanowiące uzupełniającą sieć dróg służących miejscowym potrzebom, z wyłączeniem dróg wewnętrznych.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o drogach publicznych:

Drogi, parkingi oraz place przeznaczone do ruchu pojazdów, niezaliczone do żadnej z kategorii dróg publicznych i niezlokalizowane w pasie drogowym takiej drogi, są drogami wewnętrznymi.

Powyższe przepisy wskazują zatem jednoznacznie, że drogi wewnętrzne nie są drogami publicznymi, w tym drogami gminnymi.

Jednocześnie, zgodnie z art. 19 ust. 2 ustawy o drogach publicznych, zarządcami dróg, z zastrzeżeniem ust. 3, 5, 5a i 8, są dla dróg:

1)krajowych - Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad;

2)wojewódzkich - zarząd województwa;

3)powiatowych - zarząd powiatu;

4)gminnych - wójt (burmistrz, prezydent miasta).

Jednocześnie, zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy o drogach publicznych, budowa, przebudowa, remont, utrzymanie, ochrona i oznakowanie dróg wewnętrznych oraz zarządzanie nimi należy do zarządcy terenu, na którym jest zlokalizowana droga, a w przypadku jego braku - do właściciela tego terenu. Jak wskazuje zaś art. 8 ust. 3 ustawy o drogach publicznych, finansowanie zadań, o których mowa w art. 8 ust. 2 ustawy o drogach publicznych, należy do zarządcy terenu, na którym jest zlokalizowana droga, a w przypadku jego braku - do właściciela tego terenu.

Zatem ustawa o drogach publicznych nie znajdzie zastosowania w sprawie będącej przedmiotem niniejszego wniosku, a Miasto/Skarb Państwa w zakresie dróg wewnętrznych nie działa/nie będzie działać w roli organu władzy publicznej. Drogi wewnętrzne w zakresie opłat za zajęcie pasa drogowego są zatem wyłączone spod reżimu ustawy o drogach publicznych. Oznacza to, że umieszczenie w nich urządzeń infrastruktury technicznej, a także innych obiektów budowlanych nie następuje po uzyskaniu zezwolenia zarządcy drogi w formie decyzji administracyjnej w trybie art. 40 ust. 1 ustawy o drogach publicznych.

Odnosząc powołane przepisy w kontekście niniejszej sprawy należy stwierdzić, że odpłatne udostępnianie przez Miasto/Skarb Państwa drogi wewnętrznej, celem umieszczenia urządzeń infrastruktury technicznej przez inne podmioty, jest/będzie niewątpliwie czynnością cywilnoprawną (nie zaś publicznoprawną), a Miasto/Skarb Państwa nie działa w tej sprawie jako organ władzy publicznej, o którym mowa w art. 15 ust. 6 ustawy o VAT.

W istocie, czynność udostępnienia podmiotowi trzeciemu drogi wewnętrznej, celem umieszczenia nowych urządzeń infrastruktury technicznej, tożsama jest z czynnością polegającą na najmie/dzierżawie tej drogi.

W konsekwencji dla tej czynności Miasto/Skarb Państwa występuje/będzie występować w charakterze podatnika VAT, a analizowana czynność, polegająca na udostępnieniu drogi wewnętrznej podmiotom trzecim stanowi/będzie stanowić świadczenie usług za wynagrodzeniem, o której mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.

Miasto/Skarb Państwa w zamian za udostępnienie pasa drogi wewnętrznej, celem umieszczenia w niej urządzeń infrastruktury, otrzymuje/będzie otrzymywać wynagrodzenie w wysokości określonej Zarządzeniami opłaty. Z kolei podmiot zamierzający dokonać zajęcia pasa drogi wewnętrznej staje się/będzie się stawał niewątpliwie beneficjentem tej czynności, jest/będzie bezpośrednim jej konsumentem.

Takie stanowisko zgodne jest też ze stanowiskiem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, zaprezentowanym np.: w interpretacji indywidualnej z dnia 7 kwietnia 2020 r. sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.104.2020.1.SM „(...) pomiędzy Wnioskodawcą a podmiotami zamierzającymi dokonać zajęcia pasa istnieje/będzie istniała więź o charakterze zobowiązaniowym, która na gruncie ustawy stanowi/będzie stanowić świadczenie usług za wynagrodzeniem, o których mowa w art. 8 ust. 1 ustawy. Wnioskodawca w zamian za udostępnienie pasa drogi wewnętrznej otrzymuje/będzie otrzymywał wynagrodzenie w wysokości określonej opłaty. Z kolei podmiot zamierzający dokonać zajęcia pasa drogi wewnętrznej staje się/będzie się stawał niewątpliwie beneficjentem tej czynności, jest/będzie bezpośrednim jej konsumentem, odbiorcą świadczenia odnoszącym korzyść o charakterze majątkowym.

W konsekwencji powyższego, odpłatne udostępnianie przez Wnioskodawcę pasa drogi wewnętrznej w zamian za pobieraną opłatę podlega/będzie podlegało opodatkowaniu VAT, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy.

Zatem mając na uwadze okoliczności sprawy oraz obowiązujące przepisy prawa należy stwierdzić, że czynności dokonywane przez Wnioskodawcę, polegające na odpłatnym udostępnianiu pasa drogi wewnętrznej na podstawie umów cywilnoprawnych - stanowią/będą stanowiły usługi podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 8 ust. 1 ustawy”.

Podobnie wypowiedział się organ podatkowy w interpretacji indywidualnej z dnia 7 sierpnia 2014 r. sygn. ILPP2/443-527/14-3/MN „Odnosząc powołane przepisy w kontekście niniejszej sprawy należy stwierdzić, że odpłatne udostępnianie przez Gminę pasa drogi wewnętrznej, jest niewątpliwie czynnością cywilnoprawną (nie zaś publicznoprawną), dla tej czynności Gmina występuje w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, natomiast powyższa czynność w świetle ustawy o VAT będzie traktowana jako odpłatne świadczenie usług. W konsekwencji powyższego, odpłatne udostępnianie przez Gminę pasa drogi wewnętrznej w zamian za pobieraną opłatę podlega/będzie podlegało opodatkowaniu VAT, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy i nie będzie korzystało ze zwolnienia od podatku VAT.

Reasumując, czynności dokonywane przez Gminę, polegające na odpłatnym udostępnianiu pasa drogi wewnętrznej na podstawie umów cywilnoprawnych - stanowi/będzie stanowiło usługi podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i niekorzystające ze zwolnienia z VAT, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 8 ust. 1 ustawy”.

Ponadto, z interpretacji indywidualnej z dnia 16 grudnia 2011 r. sygn. ILPP2/443-1365/11-2/MN wynika „(...) stwierdzić należy, iż z uwagi na fakt, że pobór opłat za zajęcie pasa drogowego dróg wewnętrznych odbywa się na podstawie zawartych przez Wnioskodawcę umów cywilnoprawnych, a nie w drodze wydania decyzji administracyjnych - jak wskazał we wniosku Zainteresowany – jest niewątpliwie czynnością cywilnoprawną, nie zaś publicznoprawną. Dla tych czynności Zainteresowany występuje w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, natomiast powyższa czynność w świetle ustawy jest traktowana jako odpłatne świadczenie usług, które podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. [...]

opłata za zajęcie pasa drogowego drogi wewnętrznej, pobierana przez Wnioskodawcę na podstawie umowy cywilnoprawnej zawartej z podmiotami, podlega opodatkowaniu jako odpłatne świadczenie usług według podstawowej stawki podatku w wysokości 23%”.

W konsekwencji, zdaniem Wnioskodawcy, Miasto/Skarb Państwa pobierając opłaty, o których mowa we wniosku, tj. opłaty za czasowe ograniczenie możliwości korzystania z nieruchomości w zakresie umieszczenia nowych urządzeń infrastruktury technicznej w pasie dróg wewnętrznych, działa/będzie działać w charakterze podatnika VAT.

Ad. 2

Zgodnie z art. 19a ust. 1 ustawy o VAT, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 1a, 1b, 5 i 7-11, art. 14 ust. 6, art. 20, art. 21 ust. 1 i art. 138f.

Powyższa regulacja stanowi zasadę ogólną, zgodnie z którą obowiązek podatkowy powstaje w momencie dostawy towaru lub w momencie wykonania usługi.

Ustawa o VAT przewiduje też szczególny moment powstania obowiązku podatkowego w zakresie wybranych czynności. Zgodnie bowiem z art. 19a ust. 5 ustawy o VAT:

Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą:

1)otrzymania całości lub części zapłaty z tytułu:

a)wydania towarów przez komitenta komisantowi na podstawie umowy komisu,

b)przeniesienia z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienia z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie,

c)dokonywanej w trybie egzekucji dostawy towarów, o której mowa w art. 18,

d)świadczenia, na podstawie odrębnych przepisów, na zlecenie sądów powszechnych, administracyjnych, wojskowych lub prokuratury usług związanych z postępowaniem sądowym lub przygotowawczym, z wyjątkiem usług, do których stosuje się art. 28b, stanowiących import usług,

e)świadczenia usług zwolnionych od podatku zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 37-41;

2)otrzymania całości lub części dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, o których mowa w art. 29a ust. 1;

3)wystawienia faktury w przypadkach, o których mowa w art. 106b ust. 1, z tytułu:

a)świadczenia usług budowlanych lub budowlano-montażowych,

b)dostawy książek drukowanych (CN ex 4901 10 00, 4901 91 00, ex 4901 99 00 i 4903 00 00)

-z wyłączeniem map i ulotek - oraz gazet, czasopism i magazynów, drukowanych (CN 4902), z wyjątkiem dostaw towarów, o których mowa w art. 7a ust. 1 i 2, dokonywanych na rzecz podatnika ułatwiającego dostawy towarów oraz przez tego podatnika,

c)czynności polegających na drukowaniu książek (CN ex 4901 10 00, 4901 91 00, ex 4901 99 00 i 4903 00 00) - z wyłączeniem map i ulotek - oraz gazet, czasopism i magazynów (CN 4902), z wyjątkiem usług, do których stosuje się art. 28b, stanowiących import usług;

4)wystawienia faktury z tytułu:

a)dostaw energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego,

b)świadczenia usług:

-telekomunikacyjnych,

-wymienionych w poz. 24-37, 50 i 51 załącznika nr 3 do ustawy,

-najmu, dzierżawy, leasingu lub usług o podobnym charakterze,

-ochrony osób oraz usług ochrony, dozoru i przechowywania mienia,

-stałej obsługi prawnej i biurowej,

-dystrybucji energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego

-z wyjątkiem usług, do których stosuje się art. 28b, stanowiących import usług.

Zgodnie z art. 19a ust. 7 ustawy o VAT, w przypadkach, o których mowa w ust. 5 pkt 3 i 4, gdy podatnik nie wystawił faktury lub wystawił ją z opóźnieniem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą upływu terminów wystawienia faktury określonych w art. 106i ust. 3 i 4, a w przypadku gdy nie określono takiego terminu - z chwilą upływu terminu płatności.

Jednocześnie, zgodnie z art. 106i ust. 3 pkt 4 ustawy o VAT, fakturę wystawia się nie później niż z upływem terminu płatności - w przypadku, o którym mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4.

Zgodnie z art. 19a ust. 8 ustawy o VAT, jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, w szczególności przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, wkład budowlany lub mieszkaniowy przed ustanowieniem spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty, z wyjątkiem:

1)dostaw towarów, w stosunku do których obowiązek podatkowy powstaje w sposób, o którym mowa w ust. 1b;

2)dostaw towarów i świadczenia usług, w stosunku do których obowiązek podatkowy powstaje w sposób, o którym mowa w ust. 5 pkt 4.

Jak Wnioskodawca wskazał, odpłatne udostępnianie drogi wewnętrznej, celem umieszczenia urządzeń infrastruktury technicznej przez inne podmioty, jest/będzie niewątpliwie czynnością cywilnoprawną (nie zaś publicznoprawną), a Miasto/Skarb Państwa nie działa w tej sprawie jako organ władzy publicznej, o którym mowa w art. 15 ust. 6 ustawy o VAT.

W istocie, czynność udostępnienia podmiotowi trzeciemu drogi wewnętrznej, celem umieszczenia nowych urządzeń infrastruktury technicznej, tożsama jest z czynnością polegającą na najmie/dzierżawie tej drogi.

W analizowanej sprawie termin płatności nie został określony w żadnym dokumencie, np. w opinii w zakresie możliwości wykonania w terenie planowanej infrastruktury technicznej, ani w zgodzie na dysponowanie nieruchomością w zakresie realizacji planowanego uzbrojenia terenu. W analizowanej sprawie, zdaniem Wnioskodawcy, nie mają więc zastosowania przepisy art. 19a ust. 7 ustawy o VAT.

W konsekwencji, zdaniem Wnioskodawcy, obowiązek podatkowy w sprawie będącej przedmiotem niniejszego wniosku powstaje/będzie powstawał na zasadach określonych w art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. b tiret trzy ustawy o VAT i właściwych dla najmu, dzierżawy, leasingu lub usług o podobnym charakterze – tj. w dacie wystawienia faktury. W analizowanej sprawie nie ma bowiem ustalonego przez Miasto/Skarb Państwa terminu płatności opłaty. W ocenie Wnioskodawcy, sam termin wpłaty opłaty nie może również wyznaczać momentu powstania obowiązku podatkowego. Ponieważ zgodnie z art. 19a ust. 8 ustawy o VAT w przypadku świadczenia usług, w stosunku do których obowiązek podatkowy powstaje w sposób, o którym mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4 ustawy o VAT, wpłata zaliczki nie kreuje obowiązku podatkowego.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Natomiast na mocy art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy:

Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Zatem organy władzy publicznej oraz urzędy obsługujące te organy są wyłączone z kręgu podatników podatku od towarów i usług – w zakresie czynności nałożonych przepisami prawa, dla realizacji których zostały powołane. Jest to wyłączenie podmiotowo-przedmiotowe i ma zastosowanie przy spełnieniu przez ten organ dwóch warunków:

-jego podmiotem jest organ władzy publicznej lub urząd obsługujący ten organ;

-odnosi się jedynie do czynności nałożonych przepisami prawa, dla których powołano te organy, z wyłączeniem czynności realizowanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Z powołanych przepisów wynika, że organy władzy publicznej nie są podatnikami podatku od towarów i usług w związku z realizacją zadań, które podejmują jako podmioty prawa publicznego, nawet jeśli pobierają z tego tytułu należności, opłaty lub składki. Organy te są natomiast podatnikami podatku od towarów i usług w przypadku wykonywanych przez nie czynności na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Generalnie zatem wyłączone z opodatkowania podatkiem od towarów i usług są czynności wykonywane przez podmioty prawa publicznego (organy władzy publicznej i urzędy obsługujące te organy) w ramach sprawowanego przez nie władztwa publicznego.

W rozpatrywanej sprawie Państwa wątpliwości budzi kwestia uznania zdarzeń z obszaru publicznoprawnego za czynności pozostające poza zakresem opodatkowania podatkiem VAT.

Istota problemu w analizowanej sprawie sprowadza się do ustalenia, czy wykonując czynności z obszaru publicznoprawnego, spełniają Państwo obie wskazane w art. 15 ust. 6 ustawy przesłanki, tj. czy są Państwo organem władzy publicznej oraz czy pobieranie określonych opłat jest czynnością ze sfery cywilnoprawnej, czy publicznoprawnej.

Należy zaznaczyć, że takie pojęcia jak „organ władzy publicznej”, czy „urzędy obsługujące te organy” nie zostały zdefiniowane w ustawie o podatku od towarów i usług. Choć w wielu aktach normatywnych ustawodawca posługuje się pojęciem „władza publiczna”, czy „organy władzy publicznej”, to jednocześnie nigdzie nie definiuje tych pojęć.

Dokonując wykładni art. 15 ust. 6 ustawy należy więc zauważyć, że celem tej regulacji jest wyłączenie wszelkich organów władzy publicznej oraz innych organów podlegających prawu publicznemu z kategorii podatników VAT w odniesieniu do czynności wykonywanych przez te podmioty w charakterze władz publicznych. Podatnikiem podatku od towarów i usług jest więc również organ władzy publicznej oraz urząd obsługujący ten organ, jeżeli w stosunku do określonej czynności lub transakcji zachowuje się jak podmiot gospodarczy. Z tego właśnie względu, ustawodawca uznał w art. 15 ust. 6 ustawy, że organy (urzędy) nie są podatnikami w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie umów cywilnoprawnych.

Z opisu sprawy wynika, że Miasto realizuje zadania własne, o których mowa w art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym. Zadania te obejmują w szczególności sprawy gospodarki nieruchomościami. Prezydent Miasta jest także organem reprezentującym Skarb Państwa w sprawach gospodarowania nieruchomościami. Pobierają Państwo opłaty za czasowe ograniczenie możliwości korzystania z nieruchomości w zakresie umieszczenia nowych urządzeń infrastruktury technicznej w pasie dróg wewnętrznych. W przypadku gruntów należących do Miasta, stawki przedmiotowych opłat określa Zarządzenie Prezydenta Miasta z dnia 14 listopada 2022 r. w sprawie: ustalenia stawek opłaty za czasowe ograniczenie możliwości korzystania z nieruchomości, w związku z umieszczeniem nowego urządzenia infrastruktury technicznej na nieruchomościach stanowiących własność miasta. Natomiast w przypadku gruntów należących do Skarbu Państwa, stawki przedmiotowych opłat określa Zarządzenie Prezydenta Miasta z dnia 14 grudnia 2022 r. w sprawie: ustalenia stawek opłaty za czasowe ograniczenie możliwości korzystania z nieruchomości, w związku z umieszczeniem nowego urządzenia infrastruktury technicznej na nieruchomościach stanowiących własność Skarbu Państwa.

Państwa wątpliwości w pierwszej kolejności budzi kwestia czy Miasto/Skarb Państwa pobierając opłaty, o których mowa we wniosku, tj. opłaty za czasowe ograniczenie możliwości korzystania z nieruchomości w zakresie umieszczenia nowych urządzeń infrastruktury technicznej w pasie dróg wewnętrznych, działa/będzie działać w charakterze podatnika VAT.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2024 r., poz. 1465 ze zm.):

Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Jak stanowi art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Na mocy art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o samorządzie gminnym:

Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy m.in. gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego.

W świetle art. 9 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

W celu wykonywania zadań gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi.

Zgodnie z art. 9 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym:

Gmina oraz inna gminna osoba prawna może prowadzić działalność gospodarczą wykraczającą poza zadania o charakterze użyteczności publicznej wyłącznie w przypadkach określonych w odrębnej ustawie.

Stosownie do art. 9 ust. 3 ustawy o samorządzie gminnym:

Formy prowadzenia gospodarki gminnej, w tym wykonywania przez gminę zadań o charakterze użyteczności publicznej, określa odrębna ustawa.

W myśl art. 30 ust. 2 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym:

Do zadań wójta należy w szczególności gospodarowanie mieniem komunalnym.

Zgodnie z art. 91 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 107):

Prawa powiatu przysługują miastom, które w dniu 31 grudnia 1998 r. liczyły więcej niż 100 000 mieszkańców, a także miastom, które z tym dniem przestały być siedzibami wojewodów, chyba że na wniosek właściwej rady miejskiej odstąpiono od nadania miastu praw powiatu, oraz tym, którym nadano status miasta na prawach powiatu, przy dokonywaniu pierwszego podziału administracyjnego kraju na powiaty.

Na podstawie art. 92 ust. 2 ustawy o samorządzie powiatowym:

Miasto na prawach powiatu jest gminą wykonującą zadania powiatu na zasadach określonych w tej ustawie.

Stosownie do art. 92 ust. 3 ustawy o samorządzie powiatowym:

Ustrój i działanie organów miasta na prawach powiatu, w tym nazwę, skład, liczebność oraz ich powoływanie i odwoływanie, a także zasady sprawowania nadzoru określa ustawa o samorządzie gminnym.

Na podstawie art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 320 ze zm.):

Organ administracji rządowej lub jednostki samorządu terytorialnego, do którego właściwości należą sprawy z zakresu planowania, budowy, przebudowy, remontu, utrzymania i ochrony dróg, jest zarządcą drogi.

Według art. 19 ust. 2 ustawy o drogach publicznych:

Zarządcami dróg, z zastrzeżeniem ust. 3, 5, 5a i 8, są dla dróg:

1)krajowych - Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad;

2)wojewódzkich - zarząd województwa;

3)powiatowych - zarząd powiatu;

4)gminnych - wójt (burmistrz, prezydent miasta).

Na mocy art. 21 ust. 1 ustawy o drogach publicznych:

Zarządca drogi, o którym mowa w art. 19 ust. 2 pkt 2-4 i ust. 5, może wykonywać swoje obowiązki przy pomocy jednostki organizacyjnej będącej zarządem drogi, utworzonej odpowiednio przez sejmik województwa, radę powiatu lub radę gminy. Jeżeli jednostka taka nie została utworzona, zadania zarządu drogi wykonuje zarządca.

Jak wynika z art. 39 ust. 1 ustawy o drogach publicznych:

Zabrania się dokonywania w pasie drogowym czynności, które mogłyby powodować niszczenie lub uszkodzenie drogi i jej urządzeń albo zmniejszenie jej trwałości oraz zagrażać bezpieczeństwu ruchu drogowego (…).

Jednak art. 39 ust. 3 ustawy o drogach publicznych stanowi, że:

W szczególnie uzasadnionych przypadkach lokalizowanie w pasie drogowym urządzeń obcych oraz reklam, może nastąpić wyłącznie za zezwoleniem właściwego zarządcy drogi, wydawanym w drodze decyzji administracyjnej - zezwolenie nie jest wymagane w przypadku zawarcia umowy, o której mowa w ust. 7 lub w art. 22 ust. 2, 2a lub 2c (…).

Na mocy art. 40 ust. 1 ustawy o drogach publicznych:

Zajęcie pasa drogowego na cele niezwiązane z budową, przebudową, remontem, utrzymaniem i ochroną dróg, wymaga zezwolenia zarządcy drogi, wydanego w drodze decyzji administracyjnej - zezwolenie nie jest wymagane w przypadku zawarcia umowy, o której mowa w art. 22 ust. 2, 2a lub 2c.

Według art. 40 ust. 2 ustawy o drogach publicznych:

Zezwolenie, o którym mowa w ust. 1, dotyczy:

1)prowadzenia robót w pasie drogowym;

2)umieszczania w pasie drogowym liniowych urządzeń obcych;

3)umieszczania w pasie drogowym urządzeń obcych innych niż wymienione w pkt 2 oraz reklam;

4)zajęcia pasa drogowego na prawach wyłączności w celach innych niż wymienione w pkt 1-3.

W tym miejscu należy wskazać, że zgodnie z art. 4 ustawy o drogach publicznych:

Użyte w ustawie określenia oznaczają:

-    pas drogowy - wydzielony liniami rozgraniczającymi grunt wraz z przestrzenią nad i pod jego powierzchnią, w którym jest lub będzie usytuowana droga;

-    droga - budowlę składającą się z części i urządzeń drogi, budowli ziemnych, lub drogowych obiektów inżynierskich, określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 7 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane, stanowiącą całość techniczno-użytkową, usytuowaną w pasie drogowym i przeznaczoną do ruchu lub postoju pojazdów, ruchu pieszych, ruchu osób poruszających się przy użyciu urządzenia wspomagającego ruch, jazdy wierzchem lub pędzenia zwierząt;

W myśl przepisu art. 40 ust. 3 ustawy o drogach publicznych:

Za zajęcie pasa drogowego pobiera się opłatę.

Jak stanowi art. 40 ust. 11 ustawy o drogach publicznych:

Opłatę, o której mowa w ust. 3, ustala, w drodze decyzji administracyjnej, właściwy zarządca drogi przy udzielaniu zezwolenia na zajęcie pasa drogowego (…).

Stosownie do przepisu art. 40 ust. 12 ustawy o drogach publicznych:

Za zajęcie pasa drogowego:

1)bez zezwolenia zarządcy drogi lub bez zawarcia umowy, o której mowa w art. 22 ust. 2, 2a lub 2c,

2)z przekroczeniem terminu zajęcia określonego w zezwoleniu zarządcy drogi lub w umowie, o której mowa w art. 22 ust. 2, 2a lub 2c,

3)powierzchni większej niż określona w zezwoleniu zarządcy drogi lub w umowie, o której mowa w art. 22 ust. 2, 2a lub 2c

- zarządca drogi wymierza, w drodze decyzji administracyjnej, karę pieniężną w wysokości 10-krotności opłaty ustalanej zgodnie z ust. 4-6.

Działania zarządców dróg mieszczą się zatem w zakresie czynności o charakterze publicznoprawnym i wynikają z wykonywania przez jednostki państwowe władztwa publicznoprawnego.

Zgodnie z art. 5 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1530 ze zm.):

Dochodami publicznymi są daniny publiczne, do których zalicza się: podatki, składki, opłaty, wpłaty z zysku przedsiębiorstw państwowych i jednoosobowych spółek Skarbu Państwa oraz banków państwowych, a także inne świadczenia pieniężne, których obowiązek ponoszenia na rzecz państwa, jednostek samorządu terytorialnego, państwowych funduszy celowych oraz innych jednostek sektora finansów publicznych wynika z odrębnych ustaw.

W myśl art. 60 pkt 7 ustawy o finansach publicznych:

Środkami publicznymi stanowiącymi niepodatkowe należności budżetowe o charakterze publicznoprawnym są w szczególności następujące dochody budżetu państwa, dochody budżetu jednostki samorządu terytorialnego albo przychody państwowych funduszy celowych dochody pobierane przez państwowe i samorządowe jednostki budżetowe na podstawie odrębnych ustaw.

Mając na uwadze opis sprawy oraz powołane przepisy prawa uznać należy, że pobierając opłaty za czasowe ograniczenie możliwości korzystania z nieruchomości w zakresie umieszczenia nowych urządzeń infrastruktury technicznej w pasie dróg wewnętrznych wykonują/będą Państwo wykonywali działania mieszczące się w zakresie Państwa zadań własnych.

Zatem w przedmiotowej sprawie pobierana przez Państwa danina o charakterze publicznym nie stanowi/nie będzie stanowiła zapłaty za świadczenie usług. Należy uznać, że w zakresie realizacji ww. zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa są/będą Państwo adresatem normy prawnej, o której mowa w art. 15 ust. 6 ustawy.

Tym samym ww. opłata za czasowe ograniczenie możliwości korzystania z nieruchomości w zakresie umieszczenia nowych urządzeń infrastruktury technicznej w pasie dróg wewnętrznych pobierana przez Państwa nie podlega/nie będzie podlegała przepisom ustawy o podatku od towarów i usług.

Zatem Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 jest nieprawidłowe.

Ponadto Państwa wątpliwości dotyczą kwestii na jakich zasadach dla czynności objętych przedmiotem wniosku powstaje/będzie powstawał obowiązek podatkowy.

Ogólne zasady powstania obowiązku podatkowego uregulowane zostały w Rozdziale I Działu IV ustawy.

Jak stanowi art. 19a ust. 1 ustawy:

Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 1a, 1b, 5 i 7-11, art. 14 ust. 6, art. 20, art. 21 ust. 1 i art. 138f.

Stosownie do art. 19a ust. 8 ustawy:

Jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, w szczególności przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, wkład budowlany lub mieszkaniowy przed ustanowieniem spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty, z wyjątkiem:

1)dostaw towarów, w stosunku do których obowiązek podatkowy powstaje w sposób, o którym mowa w ust. 1b;

2)dostaw towarów i świadczenia usług, w stosunku do których obowiązek podatkowy powstaje w sposób, o którym mowa w ust. 5 pkt 4.

Jak zostało wskazane powyżej, w przedstawionej we wniosku sprawie pobierana przez Państwa opłata za czasowe ograniczenie możliwości korzystania z nieruchomości w zakresie umieszczenia nowych urządzeń infrastruktury technicznej w pasie dróg wewnętrznych nie stanowi/nie będzie stanowiła zapłaty za świadczenie usług, tym samym ww. opłata nie podlega/nie będzie podlegała przepisom ustawy o podatku od towarów i usług. Zatem nie powstanie obowiązek podatkowy z tytułu opisanych czynności.

Tym samym Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2 jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia oraz zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Państwo ponoszą ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swą aktualność.

Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy, co oznacza, że w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Odnosząc się do powołanych przez Państwa interpretacji indywidualnych należy wskazać, że interpretacje wydawane są w indywidualnych sprawach podatników w oparciu o aktualnie obowiązujące przepisy prawa i stan faktyczny/zdarzenie przyszłe przedstawiony przez danego podatnika. Powołane interpretacje nie stanowią źródła powszechnie obowiązującego prawa, więc zawartego w nich stanowiska organu podatkowego nie można wprost przenosić na grunt innej sprawy. Każdą sprawę tut. Organ jest zobowiązany rozpatrywać indywidualnie.

Ponadto wskazać należy, iż interpretacje rozbieżne bądź wątpliwe mogą być poddane weryfikacji w trybie art. 14e § 1 Ordynacji podatkowej, zgodnie z którym Szef Krajowej Administracji Skarbowej może z urzędu zmienić wydaną interpretację indywidualną, jeżeli stwierdzi jej nieprawidłowość, uwzględniając w szczególności orzecznictwo sądów, Trybunału Konstytucyjnego lub Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Oznacza to, że interpretacje indywidualne wydane przez upoważniony do tego organ, każdorazowo podlegają analizie i weryfikacji, a w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości, Szef Krajowej Administracji Skarbowej może zmienić nieprawidłową interpretację indywidualną.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

-    Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

-    Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

-    Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

-    w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

-    w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.