Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług w zakresie:
1)prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących nabycie przez Spółkę:
-artykułów spożywczych na spotkania służbowe;
-artykułów spożywczych udostępnianych pracownikom w pokoju socjalnym;
-artykułów spożywczych oraz artykułów niespożywczych na spotkania integracyjne przekazywanych na rzecz pracowników, Prezesa, członków Rady Nadzorczej
jest prawidłowe;
2) prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących nabycie przez Spółkę artykułów spożywczych oraz artykułów niespożywczych na spotkania integracyjne przekazywanych na rzecz przedstawiciela właściciela Spółki – jest nieprawidłowe;
3) braku rozliczenia podatku należnego z tytułu nieodpłatnego przekazania artykułów spożywczych i artykułów niespożywczych podczas spotkań służbowych, do pokoju socjalnego, spotkań integracyjnych – jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
30 września 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 26 września 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących nabycie artykułów spożywczych i niespożywczych na spotkanie służbowe, do pokoju socjalnego oraz spotkania integracyjne oraz obowiązku rozliczenia podatku należnego z tytułu nieodpłatnego przekazania ww. artykułów. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 2 grudnia 2024 r. (wpływ 3 grudnia 2024 r.). Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Spółka jest zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług, w całości wykonuje działalność gospodarczą podlegającą podatkowi od towarów i usług.
Spółka nabywa produkty, które są wykorzystywane (zużywane) w następujących okolicznościach:
1) drobny poczęstunek w czasie służbowych spotkań – obejmujące w szczególności takie produkty jak cukierki, ciastka, owoce, kawa, śmietanka – dotyczy spotkań z kontrahentami, zebrań i narad pracowników Spółki, posiedzeń Rady Nadzorczej lub Walnego Zgromadzenia Udziałowców oraz kanapki na szkolenia pracowników;
2) kawa, śmietanka, herbata, mleko, woda i inne napoje do pokoju socjalnego – poprzez swobodny dostęp pracowników do spożycia wyłącznie w godzinach pracy;
3) inne artykuły spożywcze na spotkania integracyjne pracowników – w tym okazjonalne, świąteczne, pożegnania pracowników odchodzących na emeryturę, spotkania integracyjno-informacyjne podsumowujące rok obrotowy, integracyjne połączone ze szkoleniem; zdarza się zakup artykułów niespożywczych jak np. jednorazowych talerzy lub węgla w przypadku grilla pracowniczego.
Wniosek nie dotyczy zakupu usług gastronomicznych, ani alkoholu.
Uzupełnienie oraz doprecyzowanie opisu sprawy
1. W ramach prowadzonej działalności wykonują Państwo jedynie czynności opodatkowane VAT. W deklaracji wykazują Państwo jako sprzedaż zwolnioną wartość prywatnego pakietu medycznego dla pracowników, za który fakturę dostają Państwo na firmę, a później częściowo obciążają Państwo korzystających z niego pracowników. Oprócz tej faktury nie ma innych zakupów dotyczących bezpośrednio lub częściowo sprzedaży zwolnionej.
2. Wydatki związane z nabyciem artykułów spożywczych na spotkania służbowe mają związek z działalnością opodatkowaną, gdyż wynik tych spotkań wpływa na kondycję Spółki, a więc też zwiększa przychody opodatkowane VAT:
a) w czasie spotkań, zebrań, narad i posiedzeń omawiane są przyszłe kontrakty, plany inwestycyjne i remontowe, a także kontrolowana jest ich realizacja i bieżące sprawy Spółki. Drobny poczęstunek podawany w tym czasie jest zwyczajem biznesowym i pozwala efektywniej pracować. Podobnie w czasie szkoleń, które trwają kilka godzin, pracownicy po poczęstunku kanapką lepiej skupiają się na przyswojeniu przekazywanej wiedzy, którą wykorzystają w późniejszej pracy, a więc przyczyni się to do lepszej działalności Spółki;
b) faktury za nabycie artykułów spożywczych na spotkania służbowe wystawiane są na Państwa Spółkę.
3.Wydatki związane z nabyciem artykułów spożywczych udostępniane w czasie pracy mają związek z działalnością opodatkowaną, gdyż wynikają z przepisów BHP:
a) nabywane przez Spółkę artykuły spożywcze, przeznaczone do zużycia przez pracowników w związku z przepisami BHP, mają związek (pośredni) z wykonywaniem czynności opodatkowanych, bowiem nie służą dalszej odsprzedaży, ani nie są wykorzystywane do wytworzenia wyrobów i usług będących przedmiotem obrotu, lecz spożywane są na terenie firmy w godzinach jej pracy przez pracowników, w celu prawidłowego funkcjonowania na rzecz firmy;
b) faktury za nabycie artykułów spożywczych udostępnianych w czasie pracy wystawiane są na Państwa Spółkę;
c) są Państwo zobowiązani do dostarczania pracownikom napoi zgodnie z przepisami art. 112 Rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie ogólnych przepisów BHP, który stanowi: „Pracodawca jest obowiązany zapewnić wszystkim pracownikom wodę zdatną do picia lub inne napoje”.
Uważają Państwo, że wymienione przez Państwo w pkt 2 pytania: kawa, śmietanka, herbata, mleko, woda i inne napoje spełniają zakres art. 112, czyli są wodą lub tworzą inny napój.
4.Wydatki związane z nabyciem artykułów na spotkania integracyjne mają związek z działalnością opodatkowaną, gdyż ich charakter motywacyjno-integracyjny wpływa na kondycję Spółki, a więc mają pośredni związek z działalnością gospodarczą Spółki opodatkowaną VAT:
a) ww. spotkania i poczęstunki mają charakter motywacyjno-integracyjny, tj. mają na celu poprawę atmosfery pracy oraz integrację pracowników. W efekcie przekłada się to na zwiększenie wydajności pracowników i ich efektywności pracy, tym samym wpływa na zwiększenie sprzedaży opodatkowanej Spółki;
b) faktury za nabycie artykułów na spotkania integracyjne wystawiane są na Państwa Spółkę;
c) spotkania organizowane są wyłącznie dla pracowników, udział bierze także Prezes zatrudniony na kontrakcie menadżerskim, nie jest wykluczone zaproszenie także członków Rady Nadzorczej czy przedstawiciela właściciela Spółki (Gminy (…));
d) uczestnicy nie ponoszą żadnych kosztów;
e) udział w spotkaniach jest dobrowolny, za wyjątkiem organizowanych w godzinach pracy;
f) wydatki na organizację spotkań integracyjnych nie są finansowane z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych.
5.Artykuły niespożywcze zużywane podczas takich spotkań integracyjnych to są jednorazowe: opakowania, naczynia i sztućce oraz brykiet i podpałka do grilla.
6.Artykuły niespożywcze są używane wyłącznie do organizacji spotkań integracyjnych.
Pytanie
Czy Spółce przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia produktów spożywczych i niespożywczych w sytuacjach opisanych powyżej, a w związku z tym, czy Spółka ma obowiązek rozliczenia podatku należnego z tytułu ich zużycia?
Państwa stanowisko w sprawie
Państwa zdaniem, w przypadkach opisanych w punktach 1, 2, 3 zużycie związane jest z prowadzoną działalnością gospodarczą, stąd Spółce przysługuje odliczenie VAT i nie wystąpi konieczność naliczania podatku należnego.
Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Związanie to nie musi być bezpośrednie, ale może też pośrednio wpływać na działalność opodatkowaną firmy, a Państwa firma prowadzi jedynie sprzedaż opodatkowaną VAT. Równocześnie związanie z działalnością gospodarczą wyklucza konieczność naliczania VAT należnego, a więc nie zachodzi przesłanka zużycia towarów na cele osobiste z art. 7 ust. 2 ustawy, w tym:
1) udostępnianie drobnego poczęstunku w formie produktów spożywczych w czasie spotkań z kontrahentami w siedzibie firmy, spotkań roboczych pracowników, organów stanowiących Spółki i szkoleń pracowników jest pośrednio związane z prowadzoną działalnością gospodarczą i wielkością opodatkowanych obrotów firmy, stanowi ugruntowany zwyczaj biznesowy, a nie realizację potrzeb osobistych;
2) obowiązek zapewnienia pracownikom wody zdatnej do picia lub/i innych napoi wynika z § 112 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Zgodnie z tym przepisem także woda oraz kawa, śmietanka, herbata, mleko, soki jako inne napoje udostępnione w pokoju socjalnym, jako należące się pracownikom, nie są wyłączone z odliczania VAT, ani nie kreują podatku należnego;
3) w przypadku spotkań integracyjnych połączonych ze sprawami służbowymi, jak szkolenia czy podsumowywanie roku nie da się rozdzielić kosztów, której części spotkania dotyczą, jednak także w czasie imprez integracyjnych zachowany jest cel pracodawcy związany z działalnością zakładu, a nie cel osobisty pracowników polegający na spożyciu. Tym bardziej zapewnienie artykułów nie spożywanych przez pracowników a zużytych na zorganizowanie imprezy nie jest realizacją celów osobistych pracowników. Spotkania mają stworzyć dobrą atmosferę pracy, umocnienie więzi pracowników z firmą, budowanie zespołu i wzrost motywacji wśród pracowników, co ma pośredni związek z działalnością opodatkowaną Wnioskodawcy, i przez to pozwala na odliczanie VAT bez konieczności wykazywania VAT należnego.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku w zakresie:
1)prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących nabycie przez Spółkę:
-artykułów spożywczych na spotkania służbowe;
-artykułów spożywczych udostępnianych pracownikom w pokoju socjalnym;
-artykułów spożywczych oraz artykułów niespożywczych na spotkania integracyjne przekazywanych na rzecz pracowników, Prezesa, członków Rady Nadzorczej
jest prawidłowe;
2) prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących nabycie przez Spółkę artykułów spożywczych oraz artykułów niespożywczych na spotkania integracyjne przekazywanych na rzecz przedstawiciela właściciela Spółki – jest nieprawidłowe;
3) braku rozliczenia podatku należnego z tytułu nieodpłatnego przekazania artykułów spożywczych i artykułów niespożywczych podczas spotkań służbowych, do pokoju socjalnego, spotkań integracyjnych – jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej ustawą.
W myśl art. 86 ust. 1 ustawy:
W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:
Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:
a)nabycia towarów i usług,
b)dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.
Z powołanych przepisów art. 86 ustawy wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione łącznie określone warunki:
- odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług,
- towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego),
- faktura dokumentuje czynności opodatkowane podatkiem od towarów i usług na terytorium Polski, czyli została na niej wskazana kwota podatku.
Przedstawiona zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.
Należy zauważyć, że formułując w art. 86 ust. 1 ustawy warunek związku ze sprzedażą opodatkowaną, ustawodawca nie uzależnia prawa do odliczenia od związku zakupu z obecnie wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Wystarczającym jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towarów lub usług przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakupy te dokonane są w celu ich wykorzystania w ramach jego działalności opodatkowanej.
Ponadto należy podkreślić, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
W myśl art. 88 ust. 1 pkt 4 ustawy:
Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika usług noclegowych i gastronomicznych, z wyjątkiem:
a)(uchylona)
b)nabycia gotowych posiłków przeznaczonych dla pasażerów przez podatników świadczących usługi przewozu osób,
c)usług noclegowych nabywanych w celu ich odprzedaży, opodatkowanych u tego podatnika na podstawie art. 8 ust. 2a.
Z kolei jak stanowi art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy:
Nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.
Natomiast w myśl art. 88 ust. 4 ustawy:
Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.
W tym miejscu należy wskazać, że zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wyznacza czynnik przedmiotowy – opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług oraz czynnik podmiotowy – czynności muszą być wykonywane przez podatnika działającego w takim charakterze w odniesieniu do tych czynności.
Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Wskazać należy, że w myśl art. 86 ust. 1 ustawy, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje zatem wówczas, gdy zostaną spełnione dwa warunki: odliczenia tego dokonuje czynny podatnik podatku VAT, a nabyte towary i usługi, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.
Z uwagi na konstrukcję podatku od towarów i usług (opartą na zasadzie potrącalności w danej fazie obrotu), podatek ten jest z punktu widzenia jego podatników neutralny, gdyż pełnią oni jedynie rolę płatników, przerzucając jego ekonomiczny ciężar na kolejnych nabywców, czyli finalnie na konsumentów. Możliwość obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związana jest jednak z wykonaniem przez podatnika takich czynności, które podlegają ustawie o podatku od towarów i usług. Jeśli jednak dana czynność ustawie tej nie podlega, to nie powstaje ani obowiązek w zakresie podatku należnego, ani uprawnienie w zakresie podatku naliczonego.
Z opisu sprawy wynika, że Spółka – będąca zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług – w całości wykonuje działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem od towarów i usług. Spółka nabywa produkty, które są wykorzystywane (zużywane) w następujących okolicznościach:
1) drobny poczęstunek w czasie służbowych spotkań – obejmujące w szczególności takie produkty jak cukierki, ciastka, owoce, kawa, śmietanka – dotyczy spotkań z kontrahentami, zebrań i narad pracowników Spółki, posiedzeń Rady Nadzorczej lub Walnego Zgromadzenia Udziałowców oraz kanapki na szkolenia pracowników;
2) kawa, śmietanka, herbata, mleko, woda i inne napoje do pokoju socjalnego – poprzez swobodny dostęp pracowników do spożycia wyłącznie w godzinach pracy;
3) inne artykuły spożywcze na spotkania integracyjne pracowników – w tym okazjonalne, świąteczne, pożegnania pracowników odchodzących na emeryturę, spotkania integracyjno-informacyjne podsumowujące rok obrotowy, integracyjne połączone ze szkoleniem; zdarza się zakup artykułów niespożywczych jak np. jednorazowych talerzy lub węgla w przypadku grilla pracowniczego.
Wniosek nie dotyczy zakupu usług gastronomicznych, ani alkoholu.
W ramach prowadzonej działalności wykonują Państwo jedynie czynności opodatkowane VAT. Wydatki związane z nabyciem artykułów spożywczych na spotkania służbowe mają związek z działalnością opodatkowaną, gdyż wynik tych spotkań wpływa na kondycję Spółki, a więc też zwiększa przychody opodatkowane VAT. W czasie spotkań, zebrań, narad i posiedzeń omawiane są przyszłe kontrakty, plany inwestycyjne i remontowe, a także kontrolowana jest ich realizacja i bieżące sprawy Spółki. Drobny poczęstunek podawany w tym czasie jest zwyczajem biznesowym i pozwala efektywniej pracować. Podobnie w czasie szkoleń, które trwają kilka godzin, pracownicy po poczęstunku kanapką lepiej skupiają się na przyswojeniu przekazywanej wiedzy, którą wykorzystają w późniejszej pracy, a więc przyczyni się to do lepszej działalności Spółki; faktury za nabycie artykułów spożywczych na spotkania służbowe wystawiane są na Państwa Spółkę. Wydatki związane z nabyciem artykułów spożywczych udostępniane w czasie pracy mają związek z działalnością opodatkowaną, gdyż wynikają z przepisów BHP. Nabywane przez Spółkę artykuły spożywcze, przeznaczone do zużycia przez pracowników w związku z przepisami BHP, mają związek (pośredni) z wykonywaniem czynności opodatkowanych, bowiem nie służą dalszej odsprzedaży, ani nie są wykorzystywane do wytworzenia wyrobów i usług będących przedmiotem obrotu, lecz spożywane są na terenie firmy w godzinach jej pracy przez pracowników, w celu prawidłowego funkcjonowania na rzecz firmy. Faktury za nabycie artykułów spożywczych udostępnianych w czasie pracy wystawiane są na Państwa Spółkę. Są Państwo zobowiązani do dostarczania pracownikom napoi zgodnie z przepisami art. 112 Rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie ogólnych przepisów BHP.
Wydatki związane z nabyciem artykułów na spotkania integracyjne mają związek z działalnością opodatkowaną, gdyż ich charakter motywacyjno-integracyjny wpływa na kondycję Spółki, a więc mają pośredni związek z działalnością gospodarczą Spółki opodatkowaną VAT. Ww. spotkania i poczęstunki mają charakter motywacyjno-integracyjny, tj. mają na celu poprawę atmosfery pracy oraz integrację pracowników. W efekcie przekłada się to na zwiększenie wydajności pracowników i ich efektywności pracy, tym samym wpływa na zwiększenie sprzedaży opodatkowanej Spółki; faktury za nabycie artykułów na spotkania integracyjne wystawiane są na Państwa Spółkę; spotkania organizowane są wyłącznie dla pracowników, udział bierze także Prezes zatrudniony na kontrakcie menadżerskim, nie jest wykluczone zaproszenie także członków Rady Nadzorczej czy przedstawiciela właściciela Spółki (Gminy (…)); uczestnicy nie ponoszą żadnych kosztów; udział w spotkaniach jest dobrowolny, za wyjątkiem organizowanych w godzinach pracy; wydatki na organizację spotkań integracyjnych nie są finansowane z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych.
Artykuły niespożywcze zużywane podczas takich spotkań integracyjnych to są jednorazowe: opakowania, naczynia i sztućce oraz brykiet i podpałka do grilla. Artykuły niespożywcze są używane wyłącznie do organizacji spotkań integracyjnych.
Państwa wątpliwości dotyczą m.in. ustalenia, czy Spółce przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia produktów spożywczych i niespożywczych w następujących sytuacjach:
-drobnego poczęstunku w czasie służbowych spotkań;
-przekazywania artykułów spożywczych do pokoju socjalnego;
-przekazywania artykułów spożywczych i niespożywczych na spotkania integracyjne.
Wskazali Państwo w opisie sprawy, że Spółka nabywa produkty, które są wykorzystywane (zużywane) w ramach drobnego poczęstunku w czasie służbowych spotkań (spotkań z kontrahentami, zebrań i narad pracowników Spółki, posiedzeń Rady Nadzorczej lub Walnego Zgromadzenia Udziałowców oraz szkoleń pracowników – kanapki). Wydatki związane z nabyciem artykułów spożywczych na spotkania służbowe mają związek z działalnością opodatkowaną, gdyż – Państwa zdaniem – wynik tych spotkań wpływa na kondycję Spółki, a więc też zwiększa przychody opodatkowane VAT. W czasie spotkań, zebrań, narad i posiedzeń omawiane są przyszłe kontrakty, plany inwestycyjne i remontowe, a także kontrolowana jest ich realizacja i bieżące sprawy Spółki. Drobny poczęstunek podawany w tym czasie jest zwyczajem biznesowym i pozwala efektywniej pracować. Podobnie w czasie szkoleń, które trwają kilka godzin, pracownicy po poczęstunku kanapką lepiej skupiają się na przyswojeniu przekazywanej wiedzy, którą wykorzystają w późniejszej pracy, a więc przyczyni się to do lepszej działalności Spółki.
W tym przypadku niewątpliwie istnieje związek z wykonywaną przez Państwa działalnością gospodarczą.
Należy zatem stwierdzić, że w zakresie, w jakim zakupione towary (artykuły spożywcze) zużywane w czasie służbowych spotkań są pośrednio związane z Państwa działalnością opodatkowaną podatkiem od towarów i usług, Spółce przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego wykazanego na fakturach, stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy, z uwzględnieniem ograniczeń wynikających z art. 88 ustawy.
Tym samym Państwa stanowisko w tym zakresie jest prawidłowe.
Z kolei w odniesieniu do udostępnianych przez Państwa pracownikom produktów takich jak: kawa, śmietanka, herbata, mleko, woda i innych napojów wskazać należy, że na podstawie § 112 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (t. j. Dz. U. z 2003 r. Nr 169 poz. 1650 ze zm.):
Pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom pomieszczenia i urządzenia higienicznosanitarne, których rodzaj, ilość i wielkość powinny być dostosowane do liczby zatrudnionych pracowników, stosowanych technologii i rodzajów pracy oraz warunków, w jakich ta praca jest wykonywana.
Biorąc pod uwagę przytoczone powyżej uregulowania prawne należy stwierdzić, że w opisanej sytuacji udostępnienie przez Spółkę pracownikom napojów, nie jest przekazaniem towarów na cele osobiste pracowników. Konieczność zapewnienia ww. napojów przez Spółkę swoim pracownikom w czasie pracy wynika bezpośrednio z przepisów powołanego przez Spółkę Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Zatem nabywane przez Spółkę napoje, przeznaczone do zużycia przez pracowników w związku z przepisami BHP, mają związek (pośredni) z wykonywaniem czynności opodatkowanych, bowiem – jak wskazali Państwo w opisie sprawy – nie służą dalszej odsprzedaży, ani nie są wykorzystywane do wytworzenia wyrobów i usług będących przedmiotem obrotu, lecz spożywane są na terenie firmy w godzinach jej pracy przez pracowników, w celu prawidłowego funkcjonowania na rzecz firmy.
Tym samym, Spółce przysługuje – na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy – prawo do odliczenia podatku naliczonego od zakupów artykułów spożywczych (napojów) udostępnianych przez Państwa swoim pracownikom w czasie pracy, w zakresie, w jakim przeznaczone są do zużycia w związku z przepisami Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy i mają związek (pośredni) z wykonywaniem czynności opodatkowanych, z uwzględnieniem ograniczeń wynikających z art. 88 ustawy.
Tym samym Państwa stanowisko w tym zakresie jest prawidłowe.
Wskazali Państwo również, że Spółka nabywa inne artykuły spożywcze na spotkania integracyjne pracowników – w tym okazjonalne, świąteczne, pożegnania pracowników odchodzących na emeryturę, spotkania integracyjno-informacyjne podsumowujące rok obrotowy, integracyjne połączone ze szkoleniem; zdarza się zakup artykułów niespożywczych jak np. jednorazowych talerzy lub węgla w przypadku grilla pracowniczego. Wydatki związane z nabyciem artykułów na spotkania integracyjne mają związek z działalnością opodatkowaną, gdyż ich charakter motywacyjno-integracyjny wpływa na kondycję Spółki, a więc mają pośredni związek z działalnością gospodarczą Spółki opodatkowaną VAT. Ww. spotkania i poczęstunki – jak wskazali Państwo w opisie sprawy – mają charakter motywacyjno-integracyjny, tj. mają na celu poprawę atmosfery pracy oraz integrację pracowników. W efekcie przekłada się to na zwiększenie wydajności pracowników i ich efektywności pracy, tym samym wpływa na zwiększenie sprzedaży opodatkowanej Spółki. Spotkania organizowane są wyłącznie dla pracowników, udział bierze także Prezes zatrudniony na kontrakcie menadżerskim, nie jest wykluczone zaproszenie także członków Rady Nadzorczej, czy przedstawiciela właściciela Spółki (Gminy). Uczestnicy nie ponoszą żadnych kosztów; udział w spotkaniach jest dobrowolny, za wyjątkiem organizowanych w godzinach pracy; wydatki na organizację spotkań integracyjnych nie są finansowane z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Artykuły niespożywcze zużywane podczas takich spotkań integracyjnych to są jednorazowe: opakowania, naczynia i sztućce oraz brykiet i podpałka do grilla. Artykuły niespożywcze są używane wyłącznie do organizacji spotkań integracyjnych.
Zatem w przypadku uczestnictwa w spotkaniach integracyjnych pracowników, Prezesa zatrudnionego na kontrakcie menadżerskim, członków Rady Nadzorczej niewątpliwie istnieje pośredni związek z wykonywaną przez Państwa działalnością gospodarczą.
Należy zauważyć, że w przypadku pożegnania pracowników odchodzących na emeryturę pośredni związek z wykonywaną przez Państwa działalnością wystąpi wyłącznie, gdy spotkania te będą służyć integracji pracowników.
Zatem w zakresie, w jakim zakupione towary (artykuły spożywcze i artykuły niespożywcze – jednorazowe opakowania, naczynia i sztućce, brykiet oraz podpałka do grilla) są pośrednio związane z Państwa działalnością opodatkowaną podatkiem od towarów i usług (w przypadku uczestnictwa w spotkaniach integracyjnych pracowników, Prezesa zatrudnionego na kontrakcie menadżerskim, członków Rady Nadzorczej), Spółce przysługuje – na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy – prawo do odliczenia podatku naliczonego wykazanego na fakturach dokumentujących zakupy ww. artykułów przekazywanych na rzecz pracowników, Prezesa, członków Rady Nadzorczej, z uwzględnieniem ograniczeń wynikających z art. 88 ustawy.
Tym samym Państwa stanowisko w tym zakresie jest prawidłowe.
Natomiast w przypadku uczestnictwa w spotkaniach integracyjnych przedstawiciela właściciela Spółki (Gminy) brak jest spełnienia celu w postaci dostawy towarów w związku z Państwa działalnością gospodarczą. Osoba ta nie jest pracownikiem Spółki, nie jest związana z prowadzoną przez nią działalnością, obecność jej na spotkaniach integracyjnych nie przekłada się na efekty Państwa działalności gospodarczej. Nie można uczestnictwu tej osoby w ww. spotkaniach przypisać atrybutów, które są charakterystyczne na przykład dla pracowników oraz współpracowników w relacji ze Spółką, a mianowicie umocnienia więzi z pracodawcą/współpracownikiem, polepszenia komunikacji w firmie i wzrostu motywacji do pracy, co w efekcie sprzyjałoby zwiększeniu wydajności pracy, a w konsekwencji miało wpływ na wyniki Spółki.
Zatem dostawa towarów w ramach spotkań integracyjnych na rzecz przedstawiciela właściciela Spółki (Gminy) stanowi dostawę niezwiązaną z prowadzeniem przez Państwa działalności. Pomimo, że wskazali Państwo na pośredni związek z prowadzoną przez Państwa działalnością gospodarczą, to z wniosku wynika, że dominującą korzyść z tej dostawy uzyskuje ww. uczestnik, a nie Spółka. Zatem należy uznać, że spotkania integracyjne zaspokajają prywatne/osobiste potrzeby ww. uczestnika.
Tym samym, z uwagi na brak związku z prowadzoną przez Państwa działalnością opodatkowaną, nie są spełnione wszystkie przesłanki warunkujące prawo do odliczenia podatku naliczonego w tym zakresie.
W konsekwencji, stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy, nie przysługuje Państwu prawo do odliczenia podatku naliczonego w związku z zakupem artykułów spożywczych oraz artykułów niespożywczych przekazanych następnie na rzecz przedstawiciela właściciela Spółki (Gminy).
Tym samym Państwa stanowisko w tym zakresie jest nieprawidłowe.
Kolejne Państwa wątpliwości dotyczą ustalenia, czy Spółka ma obowiązek rozliczenia podatku należnego z tytułu zużycia produktów spożywczych i niespożywczych w sytuacjach opisanych w rozpatrywanej sprawie.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej "podatkiem", podlegają:
1) odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2) eksport towarów;
3) import towarów na terytorium kraju;
4) wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5) wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.
Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy:
Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).
W myśl art. 8 ust. 1 ustawy:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
1) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji.
Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jedynie wówczas, gdy czynności te są wykonywane odpłatnie.
Ustawodawca jednakże przewidział od powyższej reguły wyjątki, które zostały zawarte – w przypadku dostawy towarów w art. 7 ust. 2 ustawy oraz – w przypadku świadczenia usług w art. 8 ust. 2 ustawy.
Zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:
1) przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
2) wszelkie inne darowizny
- jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.
Zgodnie z art. 7 ust. 3 ww. ustawy:
Przepisu ust. 2 nie stosuje się do przekazywanych prezentów o małej wartości i próbek, jeżeli przekazanie to następuje na cele związane z działalnością gospodarczą podatnika.
Z powyższych uregulowań wynika, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega generalnie każde nieodpłatne przekazanie towaru należącego do przedsiębiorstwa, z którym wiąże się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, o ile podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tego towaru lub ich części składowych, z wyjątkiem przekazania towarów stanowiących prezenty o małej wartości lub próbki. Jeżeli natomiast podatnik nie miał prawa do odliczenia podatku naliczonego, to nieodpłatne przekazanie tych towarów pozostaje neutralne podatkowo (podatnik nie musi dokonać ich opodatkowania).
Opodatkowaniu podlega również zużycie towarów należących do przedsiębiorstwa na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.
W pierwszej kolejności, w odniesieniu do Państwa wątpliwości należy rozstrzygnąć kwestię opodatkowania dostawy towarów, tj. artykułów spożywczych na spotkania służbowe, tj. drobny poczęstunek w czasie służbowych spotkań (cukierki, ciastka, owoce, kawa, śmietanka) – dotyczy spotkań z kontrahentami, zebrań i narad pracowników Spółki, posiedzeń Rady Nadzorczej lub Walnego Zgromadzenia Udziałowców oraz kanapek na szkolenia pracowników.
W myśl powołanego powyżej art. 7 ust. 2 ustawy, opodatkowaniu podlega, zgodnie z pkt 1, przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste ściśle wymienionych osób, a na mocy pkt 2 tego przepisu, wszelkie inne darowizny. Skutkiem tak sformułowanych norm prawnych jest przyjęcie, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w trybie art. 7 ust. 2 ustawy, podlega wszelkie przekazanie towarów, natomiast zużycie – tylko na rzecz podmiotów wymienionych w pkt 1 tego przepisu – jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.
Nie podlegają zatem opodatkowaniu nieodpłatne czynności zużycia towarów na cele związane z prowadzoną działalnością, w przypadku gdy beneficjentem jest np. kontrahent przedsiębiorcy (potencjalny kontrahent) – osoba trzecia, niebędąca pracownikiem, udziałowcem ani inną osobą wymienioną w art. 7 ust. 2 pkt 1 ustawy, a także zużycie towarów na cele własne prowadzonej działalności gospodarczej.
Zwrócić przy tym należy ponownie uwagę, że przepisy ustawy nie definiują pojęcia „potrzeb osobistych”. Za słownikiem języka polskiego uznać należy, że potrzebami „osobistymi” są takie potrzeby, które „dotyczą danej osoby” i które są jej potrzebami „prywatnymi”, tj. potrzebami niezwiązanymi z prowadzoną przez tę osobę działalnością gospodarczą, statusem pracownika czy pełnioną funkcją.
Zatem można przyjąć, że potrzebami osobistymi są te, których realizacja nie jest związana ze stosunkiem pracy, a zatem potrzeby osobiste to te, których zaspokojenie wynika z dobrej woli pracodawcy. Natomiast potrzeby pracownicze to te, których spełnienie nie wynika z autonomii woli stron, ale do zaspokajania których pracodawca jest zobowiązany na podstawie przepisów prawa, np.: przepisów Kodeksu pracy, przepisów innych ustaw regulujących prawa i obowiązki pracowników i pracodawców, postanowień zbiorowych układów pracy, postanowień porozumień zbiorowych, przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy itp.
Uwzględniając powyższe wyjaśnienia w kontekście przedstawionego opisu sprawy stwierdzić należy, że zużywanie artykułów spożywczych przez pracowników, kontrahentów, członków Rady Nadzorczej lub Walnego Zgromadzenia Udziałowców w trakcie spotkań służbowych, nie nosi znamion zużycia na cele osobiste, prywatne tych osób.
W przypadku pracowników, udziałowców, osoby te należą co prawda do kręgu podmiotów wymienionych w art. 7 ust. 2 pkt 1 ustawy, lecz ww. artykuły spożywcze nie służą celom prywatnym tych osób, gdyż ich zużycie związane jest ze statusem pracownika, pełnioną funkcją w przedsiębiorstwie Spółki, a zatem czynności tych nie można uznać za czynności, które podlegają opodatkowaniu w rozumieniu art. 7 ust. 2 ustawy.
Natomiast w przypadku spotkań służbowych z kontrahentami przekazanie opisanych artykułów spożywczych celem zużycia przez te osoby nie podlega opodatkowaniu z uwagi na fakt, że ta kategoria osób nie jest objęta normą przepisu art. 7 ust. 2 pkt 1 ustawy. Nie podlegają opodatkowaniu nieodpłatne czynności zużycia towarów na cele związane z prowadzoną działalnością, w przypadku gdy beneficjentem jest np. kontrahent Spółki, bądź osoba trzecia niewymieniona w art. 7 ust. 2 pkt 1 ustawy.
Również w przypadku napojów pozostawionych w pokoju socjalnym (kawa, śmietanka, herbata, mleko, woda i inne napoje) należy stwierdzić, że wydanie tych produktów nie służy zaspokojeniu celów osobistych pracowników w zakresie, w jakim konieczność zapewnienia napojów przez Spółkę swoim pracownikom w czasie pracy wynika bezpośrednio z przepisów wskazanego przez Państwa Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Tym samym czynności te nie wypełniają dyspozycji art. 7 ust. 2 ustawy i nie podlegają opodatkowaniu.
Wszystkie wymienione okoliczności zużycia ww. artykułów spożywczych przez pracowników, kontrahentów, udziałowców dotyczą pośrednio celów związanych z działalnością gospodarczą, która jest opodatkowana i nie dotyczą zużycia na cele osobiste pracowników, kontrahentów i udziałowców.
Z kolei analizując nieodpłatne przekazanie przez Spółkę artykułów spożywczych oraz artykułów niespożywczych (jednorazowych opakowań, naczyń i sztućców, brykietu oraz podpałki do grilla) w ramach spotkań integracyjnych stwierdzić należy, że zużywanie ww. artykułów przez pracowników, Prezesa, członków Rady Nadzorczej, nie nosi znamion zużycia na cele osobiste, prywatne tych osób.
W przypadku pracowników, Prezesa, członków Rady Nadzorczej, osoby te należą co prawda do kręgu podmiotów wymienionych w art. 7 ust. 2 pkt 1 ustawy, lecz ww. artykuły nie służą celom prywatnym tych osób, gdyż ich zużycie związane jest ze statusem pracownika, pełnioną funkcją w przedsiębiorstwie Spółki, a zatem czynności tych nie można uznać za czynności, które podlegają opodatkowaniu w rozumieniu art. 7 ust. 2 ustawy.
Natomiast w kwestii uczestnictwa przedstawiciela właściciela Spółki (Gminy) w spotkaniach integracyjnych, należy wskazać, że w tym przypadku dominującą korzyść z dostawy towarów uzyskuje ww. uczestnik spotkania, a nie Spółka. Zatem – jak już wskazano – wydarzenie to będzie zaspokajać osobiste potrzeby tego uczestnika.
Spółce – jak już wykazano – nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego w związku z zakupem artykułów spożywczych oraz artykułów niespożywczych przekazanych następnie na rzecz przedstawiciela właściciela Spółki. W konsekwencji, stosownie do art. 7 ust. 2 ustawy, nieodpłatne przekazanie tych artykułów nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Podsumowując, Spółka nie jest zobowiązana do rozliczenia podatku należnego – na podstawie art. 7 ust. 2 ustawy – z tytułu nieodpłatnego przekazania artykułów spożywczych na spotkania służbowe, do pokoju socjalnego oraz artykułów spożywczych oraz artykułów niespożywczych na spotkania integracyjne.
Tym samym Państwa stanowisko w tym zakresie oceniłem jako prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosują się Państwo do interpretacji.
· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
· Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).