Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

7 października 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 7 października 2024 r., o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy zastosowania zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 19 lit. c ustawy dla świadczonych przez Panią usług w zakresie superwizji indywidualnych i grupowych dla psychoterapeutów.

Uzupełniła go Pani - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 2 grudnia 2024 r. (data wpływu 2 grudnia 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Jest Pani magistrem pedagogiki specjalnej, certyfikowaną psychoterapeutką oraz certyfikowaną superwizorką. Dyplom magistra pedagogiki uzyskała Pani w 2000 r. na Uniwersytecie …. Certyfikat Psychoterapeuty w … uzyskała Pani w roku 2015, Certyfikat Psychoterapeuty w … w roku 2017. Uzyskała Pani także Certyfikat Superwizora … w 2024 r.

Prowadzi Pani działalność gospodarczą, m.in. w zakresie działalności psychoterapeutycznej i superwizyjnej. W ramach wyżej wymienionej działalności świadczy Pani m.in. usługi w zakresie psychoterapii i superwizji indywidualnych i grupowych, które są prowadzone dla certyfikowanych specjalistów świadczących usługi medyczne w obszarze zdrowia psychicznego lub dla szkolących się w psychoterapii osób.

Superwizje i konsultacje przeznaczone są dla osób, które zawodowo udzielają pacjentom pomocy lub wsparcia psychoterapeutycznego w różnych środowiskach, np. w poradniach, szpitalach, ośrodkach zdrowia psychicznego, jak również w ramach praktyki prywatnej. Specyfika Pani zawodu wymaga stałego i konsekwentnego wglądu nie tylko w stan pacjenta, przebieg procesu terapeutycznego i własne umiejętności praktyczne, ale również we własny stan psychiczny. Ma to ogromne znaczenie dla skuteczności leczenia psychoterapeutycznego i jest obowiązkiem każdego psychoterapeuty, wpisanym w kodeksy etyczne wszystkich towarzystw psychoterapeutycznych (np. Kodeks Etyczny Polskiego Towarzystwa Psychoterapii …).

Obecnie nie jest Pani płatnikiem VAT, jednak w obecnym roku prawdopodobnie przekroczy Pani limit obrotów 200 tys.

W odpowiedzi na pytania Organu w uzupełnieniu wniosku wskazała Pani:

1)Czy usługi w zakresie superwizji indywidualnych i grupowych dla psychoterapeutów będą wykonywane przez Panią w ramach zawodów medycznych, o których mowa w art. 2 ust. 1  pkt 2 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (t.j.  Dz.  U.  z 2023 r. poz. 991 ze zm.)?

Tak, ponieważ ustawa o działalności leczniczej z dnia 15 kwietnia 2011 r. określa osobę wykonującą zawód medyczny jako osobę uprawnioną na podstawie odrębnych przepisów do udzielania świadczeń zdrowotnych oraz osobę legitymującą się nabyciem fachowych kwalifikacji do udzielania świadczeń zdrowotnych w określonym zakresie lub w określonej dziedzinie medycyny.

W rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 7 sierpnia 2014 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (tj.: Dz.U. z 2018 r. poz. 227), Załącznik do rozporządzenia klasyfikuje zawód psychoterapeuty w kategorii „Specjaliści ochrony zdrowia gdzie indziej niesklasyfikowani”. Natomiast w załączniku do rozporządzenia MZ z 6 listopada 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień (Dz.U. z 2013 r. poz. 1386 ze zm.) psychoterapeuta to osoba, która spełnia łącznie następujące warunki:

·posiada dyplom lekarza lub magistra: psychologii, pielęgniarstwa, pedagogiki, resocjalizacji albo spełnia warunki określone w art. 63 ust. 1 ustawy z 8 czerwca 2001 r. o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów,

·ukończyła podyplomowe szkolenie w zakresie oddziaływań psychoterapeutycznych, mających zastosowanie w leczeniu zaburzeń zdrowia, prowadzone metodami o udowodnionej naukowo skuteczności, w szczególności metodą terapii psychodynamicznej, poznawczo-behawioralnej lub systemowej, w  wymiarze co najmniej 1200 godzin albo przed 2007 r. ukończyła podyplomowe szkolenie w zakresie oddziaływań psychoterapeutycznych, mających zastosowanie w leczeniu zaburzeń zdrowia w wymiarze czasu określonym w programie tego szkolenia,

·posiada zaświadczenie, zwane dalej „certyfikatem psychoterapeuty”, poświadczające odbycie szkolenia wymienionego w lit. b, zakończonego egzaminem przeprowadzonym przez komisję zewnętrzną wobec podmiotu kształcącego, w skład której nie wchodzą przedstawiciele podmiotu kształcącego, w szczególności powołaną przez stowarzyszenia wydające certyfikaty psychoterapeuty - zwana dalej „osobą prowadzącą psychoterapię”, lub osoba, o  której mowa w lit. a, posiadająca status osoby uczestniczącej co najmniej dwa lata w podyplomowym szkoleniu, o którym mowa w lit. b, oraz posiadająca zaświadczenie wydane przez podmiot prowadzący kształcenie oraz pracująca pod nadzorem osoby posiadającej certyfikat psychoterapeuty, zwana dalej „osobą ubiegającą się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty”.

Wskazała Pani, że spełnia Pani wszystkie powyższe warunki: jest Pani magistrem pedagogiki, ukończyła Pani 4 letnie szkolenie z psychoterapii oraz posiada Pani Certyfikat Psychoterapeuty wydany po zdanym egzaminie w Polskim Towarzystwie Psychoterapii …, mającym status Organizacji Krajowej i będącym organizacją zewnętrzną do  ośrodka szkolącego Panią.

Na potrzeby rynku pracy psychoterapeuta zaliczany jest do zawodów ochrony zdrowia, został usytuowany obok specjalistów psychoterapii uzależnień i zgodnie z Polską Klasyfikacją Działalności aktywność zawodowa psychoterapeutów została zakwalifikowana w sekcji Q (opieka zdrowotna i pomoc społeczna) w dziale opieka zdrowotna, w ramach pozostałej działalności jako grupa pozostałej działalności w zakresie opieki zdrowotnej gdzie indziej niesklasyfikowanej obok m. in. pomocniczej działalności dentystycznej, higienistek, dietetyków, specjalistów promocji zdrowia, logopedów etc. (rozporządzenie RM z 24 grudnia 2007 roku w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) (Dz. U. Nr 251, poz. 1885 ze zm.) oraz w działach pomoc społeczna.

Dodatkowo świadczenie zdrowotne w Ustawie z 15 kwietnia 2011 r. określone jest jako działania służące zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu lub poprawie zdrowia oraz jako inne działania medyczne wynikające z procesu leczenia lub przepisów odrębnych regulujących zasady ich wykonywania. Psychoterapeuci i superwizorzy, którzy wspierają oraz nadzorują procesy prowadzone przez psychoterapeutów zawodowo udzielają pomocy psychoterapeutom pracującym z pacjentami w różnych środowiskach - poradniach, szpitalach psychiatrycznych, ośrodkach zdrowia psychicznego i w ramach praktyki prywatnej. Pracując z zaburzonymi psychicznie osobami poddawani są znacznym obciążeniom poprzez kontakt z zaburzoną psychiką pacjentów. Superwizja za każdym razem prowadzi do możliwości podzielenia się przez terapeutę swoimi wątpliwościami i swoim stanem emocjonalnym. W kontakcie z grupą superwizyjną i superwizorem terapeuta uzyskuje wsparcie w zakresie rozumienia stanu pacjenta a także w poszerzeniu spektrum technik i metod leczących, dostosowanych do potrzeb pacjenta, zyskuje nową możliwość zrozumienia tego, co dzieje się w relacji z pacjentem, zrozumienia psychopatologicznych wzorców funkcjonowania pacjenta i tego, w jaki sposób te zaburzone sposoby przeżywania i funkcjonowania wpływają na terapeutę. Dzięki uzyskiwanemu w trakcie superwizji rozumieniu możliwe staje się ustalenie najbardziej adekwatnych sposobów pracy z pacjentem, a poprzez to zmniejszenie stanu przeciążenia, lęku i niepewności w terapeucie. W tym sensie superwizja sprzyja zachowaniu dobrostanu psychicznego przez pacjentów psychoterapeutów oraz samych psychoterapeutów, w przypadku bardzo trudnych pacjentów, którzy wciągają terapeutów w swoje patologiczne wzorce zachowania i przeżywania wręcz umożliwia odzyskanie zdrowia psychicznego, na pewno też zapobiega wypaleniu zawodowemu i umożliwia wieloletnią owocną pracę z możliwością utrzymania żywego zainteresowania światem pacjentów bez ponoszenia znaczących kosztów emocjonalnych tegoż.

W ustawie jako działanie lecznicze została ujęta również promocja zdrowia i rozumiana jest jako działania umożliwiające poszczególnym osobom i społeczności zwiększenie kontroli nad czynnikami warunkującymi stan zdrowia i przez to jego poprawę, promowanie zdrowego stylu życia oraz środowiskowych i indywidualnych czynników sprzyjających zdrowiu. Działania psychoterapeutyczne zmierzają do wspierania siły zdrowia psychicznego, uczą technik, które są pomocne w stabilizacji stanów psychicznych, lepszego samozrozumienia pacjentów, kształtowaniu poczucia własnej wartości i wiary w  możliwość pokonywania trudności życiowych. Procesy kształtowania powyższych umiejętności monitorowane są i optymalizowane podczas superwizji.

2)Jeżeli wskaże Pani, że usługi w zakresie superwizji indywidualnych i grupowych dla psychoterapeutów będzie Pani świadczyła w ramach wykonywania zawodu medycznego, proszę wskazać przepisy, na podstawie których jest Pani uprawniona do udzielania świadczeń zdrowotnych?

W rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 7 sierpnia 2014 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (tj.: Dz.U. z 2018 r. poz. 227). Załącznik do rozporządzenia klasyfikuje zawód psychoterapeuty w kategorii „Specjaliści ochrony zdrowia gdzie indziej niesklasyfikowani”. Natomiast w załączniku do rozporządzenia MZ z 6 listopada 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień (Dz.U. z 2013 r., poz. 1386 ze zm.) psychoterapeuta to osoba, która spełnia łącznie następujące warunki:

·posiada dyplom lekarza lub magistra: psychologii, pielęgniarstwa, pedagogiki, resocjalizacji albo spełnia warunki określone w art. 63 ust. 1 ustawy z 8 czerwca 2001 r. o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów,

·ukończyła podyplomowe szkolenie w zakresie oddziaływań psychoterapeutycznych, mających zastosowanie w leczeniu zaburzeń zdrowia, prowadzone metodami o udowodnionej naukowo skuteczności, w szczególności metodą terapii psychodynamicznej, poznawczo-behawioralnej lub systemowej, w wymiarze co najmniej 1200 godzin albo przed 2007 r. ukończyła podyplomowe szkolenie w zakresie oddziaływań psychoterapeutycznych, mających zastosowanie w leczeniu zaburzeń zdrowia w wymiarze czasu określonym w programie tego szkolenia,

·Posiada zaświadczenie, zwane dalej „certyfikatem psychoterapeuty”, poświadczające odbycie szkolenia wymienionego w lit. b, zakończonego egzaminem przeprowadzonym przez komisję zewnętrzną wobec podmiotu kształcącego, w skład której nie wchodzą przedstawiciele podmiotu kształcącego, w szczególności powołaną przez stowarzyszenia wydające certyfikaty psychoterapeuty - zwana dalej „osobą prowadzącą psychoterapię”, lub osoba, o której mowa w lit. a, posiadająca status osoby uczestniczącej co najmniej dwa lata w podyplomowym szkoleniu, o  którym mowa w lit. b, oraz posiadająca za-świadczenie wydane przez podmiot prowadzący kształcenie oraz pracująca pod nadzorem osoby posiadającej certyfikat psychoterapeuty, zwana dalej „osobą ubiegającą się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty”.

Pani zdaniem spełnia Pani wszystkie powyższe warunki:

Jest Pani magistrem pedagogiki ze specjalnością resocjalizacja. Studia magisterskie ukończyła Pani na Uniwersytecie … na Wydziale Nauk o Wychowaniu w 2000 roku.

Ukończyła Pani 4 letnie szkolenie z psychoterapii w Instytucie Terapii … w 2014 roku.

Posiada Pani Certyfikat Psychoterapeuty wydany po zdanym egzaminie w Polskim Towarzystwie Psychoterapii …, mającym status Organizacji Krajowej i będącym organizacją zewnętrzną do ośrodka szkolącego Panią. Certyfikat Nr ….

Posiada Pani również Certyfikat Superwizora nr … wydany przez …

3)Czy usługi w zakresie superwizji indywidualnych i grupowych dla psychoterapeutów, które będzie Pani świadczyła są usługami w zakresie opieki medycznej służącymi profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia?

Tak, Pani zdaniem usługi w zakresie superwizji indywidualnych i grupowych dla psychoterapeutów, które będzie Pani świadczyła, są usługami w zakresie opieki medycznej służącymi profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia.

4)Jeżeli tak, to w czym przejawia się profilaktyka, zachowanie, ratowanie, przywracanie i/lub poprawa zdrowia świadczonych przez Panią ww. usług w zakresie superwizji indywidualnych i grupowych dla psychoterapeutów?

profilaktyka, zachowanie, ratowanie i przywracanie zdrowia odbywa się na dwa sposoby:

-po pierwsze dotyczy to superwizujących się terapeutów

Psychoterapeuci i ogólnie specjaliści świadczący usługi medyczne w obszarze zdrowia psychicznego zawodowo udzielają pomocy pacjentom pracując w różnych środowiskach - poradniach, szpitalach psychiatrycznych, ośrodkach zdrowia psychicznego i w ramach praktyki prywatnej. Pracując z zaburzonymi psychicznie osobami poddawani są znacznym obciążeniom poprzez kontakt z zaburzoną psychiką pacjentów. Dotyczy to zarówno obciążeń emocjonalnych związanych z zachowaniami pacjentów (agresją werbalną, samookaleczeniami, próbami samobójczymi), kiedy to psychoterapeuci przeżywają lęk, poczucie winy, znaczną niepewność, stany depresyjne i inne poważne reakcje emocjonalne, często towarzyszące im poza godzinami ich pracy i wpływające na ich równowagę psychiczną i dobrostan. Jak również dotyczy to obciążeń emocjonalnych związanych z samą próbą utrzymania głębokiego kontaktu emocjonalnego z pacjentami o zaburzonym sposobie przeżywania świata. To również bywa przyczyną znacznego niepokoju, niebezpieczeństwa odreagowań emocjonalnych w relacji z pacjentem, jak i we własnym życiu terapeuty. Superwizja za każdym razem prowadzi do możliwości podzielenia się przez terapeutę swoimi wątpliwościami i swoim stanem emocjonalnym. W kontakcie z grupą superwizyjną i superwizorem terapeuta nie tylko uzyskuje emocjonalne wsparcie, ale przede wszystkim zyskuje nową możliwość zrozumienia tego co dzieje się w relacji z pacjentem, zrozumienia psychopatologicznych wzorców funkcjonowania pacjenta i tego, w jaki sposób te zaburzone sposoby przeżywania i funkcjonowania wpływają na terapeutę. W relacji z pacjentami u terapeuty mogą się nieświadomie uruchamiać schematy utrudniające nie tylko przebieg procesu terapeutycznego i oddziaływanie na pacjenta, ale również zaburzenia w stanie psychicznej osoby, która pomocy terapeutycznej udziela. Superwizja służy zatem dotarciu do dysfunkcyjnych schematów, radzenia sobie z nimi i tym samym podtrzymywaniu lub powrotowi do pożądanego stanu psychicznego terapeuty. Dzięki uzyskiwanemu w trakcie superwizji rozumieniu możliwe staje się ustalenie najbardziej adekwatnych sposobów pracy z pacjentem, a poprzez to zmniejszenie stanu przeciążenia, lęku i niepewności w terapeucie. W tym sensie superwizja sprzyja zachowaniu dobrostanu psychicznego przez terapeutów, w przypadku bardzo trudnych pacjentów, którzy wciągają terapeutów w swoje patologiczne wzorce zachowania i przeżywania wręcz umożliwia odzyskanie zdrowia psychicznego, na pewno też zapobiega wypaleniu zawodowemu i umożliwia wieloletnią owocną pracę z możliwością utrzymania żywego zainteresowania światem pacjentów bez ponoszenia znaczących kosztów emocjonalnych tegoż.

-po drugie dotyczy superwizowanych pacjentów

Specyfika zawodu psychoterapeuty wymaga stałego wglądu nie tylko w stan pacjenta, przebieg procesu terapeutycznego, ale także we własny stan psychiczny. Ma to ogromne znaczenie dla skuteczności leczenia psychoterapeutycznego i jest obowiązkiem każdego psychoterapeuty wpisanym w kodeksy etyczne wszystkich towarzystw psychoterapeutycznych. W trakcie superwizji terapeuta uzyskuje zarówno większy emocjonalny spokój niezbędny do pracy z pacjentem, jak i głębokie rozumienie problematyki pacjenta. Dzięki temu możliwa staje się adekwatna praca z danym pacjentem, konsekwentne podążanie najlepszą dla pacjenta drogą leczenia. W ramach każdego stowarzyszenia psychoterapeutów obowiązek superwizji jest wpisany do kodeksu etycznego właśnie dlatego, że jako jeden z podstawowych czynników służy ona poprawie zdrowia psychicznego pacjentów i zachowaniu zdrowia psychicznego psychoterapeutów. Superwizja i ciągłe szkolenie się to kluczowe elementy w pracy psychoterapeuty, które pełnią następujące funkcje: „wspomaganie monitorowania i dbania o dobrostan pacjenta”, „przywracanie i podtrzymywanie dobrostanu terapeuty” (poprawa zdrowia psychicznego), zapobieganie zjawisku wypalenia emocjonalnego zarówno w obszarze osobistym, jak i profesjonalnym (prewencja utraty zdrowia).

Pytanie

Czy po przekroczeniu limitu obrotów w wysokości 200 tys. zł, do usług w zakresie superwizji indywidualnych i grupowych dla psychoterapeutów, będzie miało zastosowanie zwolnienie od podatku od towarów i usług, wskazane w art. 43 ust. 1 pkt 19c ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (Dz.U.2024.361 t.j.)?

Pana stanowisko w sprawie

Pani zdaniem powinno mieć zastosowanie zwolnienia od podatku od towarów i usług, ponieważ zwolnieniem tym objęte jest świadczenie usług w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, świadczone w ramach wykonywania zawodów medycznych, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

Jednakże w tym miejscu należy wskazać, że czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług może być albo opodatkowana podatkiem albo może korzystać ze zwolnienia od podatku.

Zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział dla niektórych czynności zwolnienie od podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

Na mocy art. 43 ust. 1 pkt 19 ustawy:

Ze wskazanego wyżej przepisu wynika, że zwolnieniu od podatku podlegają usługi opieki medycznej, które spełniają określone warunki – służą profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia i świadczone są w ramach wykonywanych zawodów (lekarza, lekarza dentysty, pielęgniarki, położnej, psychologa i osób świadczących powyższe usługi w ramach wykonywania zawodów medycznych, o których mowa w ustawie o działalności leczniczej).

Przytoczone powyżej przepisy krajowe w zakresie opieki medycznej, stanowią implementację do polskiego porządku prawnego przepisu art. 132 ust. 1 lit. b) oraz lit. c) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE. L. Nr 347 str. 1 ze zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE Rady.

Na podstawie art. 132 ust. 1 lit. c Dyrektywy 2006/112/WE Rady:

Z powołanych przepisów jednoznacznie wynika, że powyższe zwolnienie ma zatem charakter podmiotowo-przedmiotowy, co oznacza, że zwolnieniu od podatku podlega określony rodzaj usług wykonywanych przez ściśle zdefiniowany krąg podmiotów, wykonujących te usługi.

Należy mieć na uwadze, że analizowany przepis zwalnia od podatku wyłącznie usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia. Nie zwalnia zatem wszystkich świadczeń, które można wykonać w ramach zawodów medycznych, ale tylko służące określonemu celowi.

Precyzując czynności, których celem jest profilaktyka, zachowanie, ratowanie, przywracanie lub poprawa zdrowia należy zastosować wykładnię językową.

„Profilaktyka” to wszelkie działania i środki stosowane w celu zapobiegania czemuś niepożądanemu, likwidowanie przyczyn niekorzystnych zjawisk, to działania i środki stosowane w celu zapobiegania chorobom. Zatem profilaktyka zdrowotna obejmuje działania mające na celu zapobieganie chorobom bądź innemu niekorzystnemu zjawisku zdrowotnemu przed jej rozwinięciem, poprzez ich wczesne wykrycie i leczenie. Ma ona również na celu zahamowanie postępu lub powikłań już istniejącej choroby, czy też zapobieganie powstawaniu niekorzystnych wzorów zachowań społecznych, które przyczyniają się do podwyższania ryzyka choroby.

„Zachowanie” rozumiane jest zaś jako dochowanie czegoś w stanie niezmienionym, nienaruszonym lub niezniszczonym mimo upływu czasu lub niesprzyjających okoliczności, utrzymywanie.

Interpretując słowo „ratowanie” należy odwołać się do słów „ratować” i „ratownictwo”. Ratować to starać się ocalić, zachować coś, natomiast ratownictwo jest rozumiane jako ogół środków i metod ratowania życia ludzkiego i niesienia pomocy w warunkach zagrożenia.

Pojęcie „przywracać” oznacza doprowadzić coś do poprzedniego stanu, wprowadzić coś na  nowo, odtworzyć coś w pierwotnej postaci, wznowić, odnowić, sprawić, że ktoś się znajdzie w takiej sytuacji, w takim stanie, w jakim był poprzednio. Pojęcie „przywracanie zdrowia” oznacza doprowadzenie zdrowia do poprzedniego stanu.

„Poprawa” to zmiana stanu czegoś na lepsze, poprawienie czegoś, poprawianie się, polepszanie. Z kolei termin „poprawa zdrowia”, którym posługuje się ustawodawca określając zakres zwolnień, zgodnie z wykładnią literalną, oznacza zmianę stanu zdrowia na lepsze, poprawienie zdrowia, jego polepszanie.

Zatem dokonując ustalenia, czy dana usługa korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług należy ustalić, czy będzie spełniała wyżej określone warunki.

Dodatkowo należy wskazać, że z utrwalonego orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE wynika, że zwolnienia stanowią autonomiczne pojęcia prawa wspólnotowego, które służą unikaniu rozbieżności w stosowaniu systemu podatku VAT w poszczególnych państwach członkowskich i które należy postrzegać w ogólnym kontekście wspólnego systemu podatku VAT (wyrok C-473/08, pkt 25).

Jak również wielokrotnie podkreślał Trybunał Sprawiedliwości UE w swym orzecznictwie: pojęcia używane do opisania zwolnień wymienionych w art. 13 VI Dyrektywy (obecnie art. 132 Dyrektywy 2006/112/WE Rady) powinny być interpretowane w sposób ścisły, ponieważ stanowią one odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatkiem VAT objęta jest każda dostawa towarów i każda usługa świadczona odpłatnie przez podatnika.

W tym kontekście należy zauważyć, że definicja opieki medycznej nie została zawarta ani w krajowych, ani wspólnotowych przepisach podatkowych. Zatem w tym zakresie należy szukać wyjaśnienia w bogatym dorobku orzecznictwa wspólnotowego.

I tak, w wyroku C-106/05, pkt 27 Trybunał stwierdził, że pojęcia „opieki medycznej” oraz „świadczeń opieki medycznej” (…) odnoszą się do usług, które służą diagnozie, opiece oraz w miarę możliwości, leczeniu chorób lub zaburzeń zdrowia. Pojęcie to zdefiniowano również w wyroku C-307/01, pkt 57, gdzie podkreślono, że pojęcia świadczenia opieki medycznej nie można interpretować w sposób, który obejmuje świadczenia medyczne realizowane w innym celu niż postawienie diagnozy, udzielenie pomocy medycznej oraz w zakresie, w  jakim to możliwe, leczenie chorób lub zaburzeń zdrowotnych.

Należy więc uznać, że pojęcie „usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia” odpowiada określeniom używanym przez Trybunał „postawienie diagnozy, udzielenie pomocy medycznej oraz w zakresie, w jakim jest to możliwe, leczenie chorób lub zaburzeń zdrowotnych”. W pojęciu tym zawierają się również usługi medyczne realizowane w celach profilaktycznych (wyrok C-212/01, pkt 40).

Należy podkreślić, że ani przepisy Dyrektywy, ani orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości UE nie dają podstaw do tego, aby zakresem opieki medycznej podlegającej zwolnieniu objąć wszystkie działania medyczne wynikające z procesu leczenia.

Zatem czynności, których celem nie jest ochrona zdrowia, nie mogą być uznane za świadczenia opieki medycznej i nie mogą podlegać zwolnieniu od podatku od towarów i usług. Stanowisko takie wynika z powołanego powyższej wyroku. 

Ponadto Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w ww. wyroku stwierdził, że:

Również z orzeczenia C-384/98 wynika, że preferencji podlegać mogą jedynie te usługi, które mają cel terapeutyczny bądź profilaktyczny, a nie podlegają mu takie, które mają charakter czysto ekspercki i doradczy (np. orzekanie o stanie zdrowia dla potrzeb przyznania renty, bądź dla instytucji ubezpieczeniowych dla ustalenia wysokości składki ubezpieczenia na życie).

Ponadto jak zauważył Rzecznik Generalny w sprawie C-262/08:

Rzecznik zauważa również, że:

W tym miejscu warto wskazać na wyrok TSUE C-141/00, w którym wskazano, że:

W wyroku tym TSUE wyjaśnił również:

Dokonując oceny przedstawionych okoliczności sprawy należy mieć na względzie zasadę wykładni zwolnień, stanowiących w istocie odstępstwo od generalnej zasady powszechności opodatkowania podatkiem VAT. Tym samym, wszelkie zwolnienia należy interpretować możliwie ściśle i wąsko tak, aby nie doprowadzić do rozszerzenia zwolnień.

Warunkiem zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 19 ustawy jest spełnienie łącznie dwóch przesłanek:

‒przesłanki o charakterze podmiotowym, odnoszącej się do usługodawcy, który musi być osobą wykonującą zawód lekarza, lekarza dentysty, pielęgniarki, położnej, psychologa lub inny zawód medyczny w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o działalności leczniczej,

‒przesłanki o charakterze przedmiotowym, dotyczącej rodzaju świadczonych usług, tj. usług w zakresie opieki medycznej, służących profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia.

Niespełnienie chociażby jednej z ww. przesłanek powoduje, że zwolnienie to nie ma zastosowania.

Zaznaczenia więc wymaga, że zwolnienie od podatku, o którym mowa w ww. przepisie ma charakter przedmiotowo-podmiotowy. Oznacza to, że podlega mu określony rodzaj usług wykonywanych w określonym celu, przez zdefiniowany krąg podmiotów.

Powyższa regulacja nie zwalnia od podatku wszystkich świadczeń, ale tylko służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, jeśli wykonywane są przez osoby posiadające wymagane wykształcenie zawodowe. Jeśli nie jest spełniona choćby jedna z powyższych przesłanek, usługi podlegają opodatkowaniu właściwą stawką podatku.

Z opisu sprawy wynika, że Prowadzi Pani działalność gospodarczą, m.in. w zakresie działalności psychoterapeutycznej i superwizyjnej. W ramach wyżej wymienionej działalności świadczy Pani m.in. usługi w zakresie psychoterapii i superwizji indywidualnych i grupowych, które są prowadzone dla certyfikowanych specjalistów świadczących usługi medyczne w obszarze zdrowia psychicznego lub dla szkolących się w psychoterapii osób. Superwizje i konsultacje przeznaczone są dla osób, które zawodowo udzielają pacjentom pomocy lub wsparcia psychoterapeutycznego w różnych środowiskach, np. w poradniach, szpitalach, ośrodkach zdrowia psychicznego, jak również w ramach praktyki prywatnej. Pani zdaniem usługi w zakresie superwizji indywidualnych i grupowych dla psychoterapeutów, które będzie Pani świadczyła, są usługami w zakresie opieki medycznej służącymi profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia.

Wskazała Pani, że profilaktyka, zachowanie, ratowanie i przywracanie zdrowia odbywa się na dwa sposoby:

Po pierwsze dotyczy to superwizujących się terapeutów - psychoterapeuci i ogólnie specjaliści świadczący usługi medyczne w obszarze zdrowia psychicznego zawodowo udzielają pomocy pacjentom pracując w różnych środowiskach - poradniach, szpitalach psychiatrycznych, ośrodkach zdrowia psychicznego i w ramach praktyki prywatnej. Pracując z zaburzonymi psychicznie osobami poddawani są znacznym obciążeniom poprzez kontakt z zaburzoną psychiką pacjentów. Dotyczy to zarówno obciążeń emocjonalnych związanych z zachowaniami pacjentów (agresją werbalną, samookaleczeniami, próbami samobójczymi), kiedy to psychoterapeuci przeżywają lęk, poczucie winy, znaczną niepewność, stany depresyjne i inne poważne reakcje emocjonalne, często towarzyszące im poza godzinami ich  pracy i wpływające na ich równowagę psychiczną i dobrostan. Jak również dotyczy to  obciążeń emocjonalnych związanych z samą próbą utrzymania głębokiego kontaktu emocjonalnego z pacjentami o zaburzonym sposobie przeżywania świata. To również bywa przyczyną znacznego niepokoju, niebezpieczeństwa odreagowań emocjonalnych w relacji z pacjentem, jak i we własnym życiu terapeuty. Superwizja za każdym razem prowadzi do możliwości podzielenia się przez terapeutę swoimi wątpliwościami i swoim stanem emocjonalnym. W kontakcie z grupą superwizyjną i superwizorem terapeuta nie tylko uzyskuje emocjonalne wsparcie, ale przede wszystkim zyskuje nową możliwość zrozumienia tego co dzieje się w relacji z pacjentem, zrozumienia psychopatologicznych wzorców funkcjonowania pacjenta i tego, w jaki sposób te zaburzone sposoby przeżywania i  funkcjonowania wpływają na terapeutę. W relacji z pacjentami u terapeuty mogą się nieświadomie uruchamiać schematy utrudniające nie tylko przebieg procesu terapeutycznego i oddziaływanie na pacjenta, ale również zaburzenia w stanie psychicznej osoby, która pomocy terapeutycznej udziela. Superwizja służy zatem dotarciu do dysfunkcyjnych schematów, radzenia sobie z nimi i tym samym podtrzymywaniu lub powrotowi do pożądanego stanu psychicznego terapeuty. Dzięki uzyskiwanemu w trakcie superwizji rozumieniu możliwe staje się ustalenie najbardziej adekwatnych sposobów pracy z pacjentem, a poprzez to zmniejszenie stanu przeciążenia, lęku i niepewności w terapeucie. W tym sensie superwizja sprzyja zachowaniu dobrostanu psychicznego przez terapeutów, w przypadku bardzo trudnych pacjentów, którzy wciągają terapeutów w swoje patologiczne wzorce zachowania i przeżywania wręcz umożliwia odzyskanie zdrowia psychicznego, na pewno też zapobiega wypaleniu zawodowemu i umożliwia wieloletnią owocną pracę z możliwością utrzymania żywego zainteresowania światem pacjentów bez ponoszenia znaczących kosztów emocjonalnych tegoż.

Po drugie dotyczy superwizowanych pacjentów - specyfika zawodu psychoterapeuty wymaga stałego wglądu nie tylko w stan pacjenta, przebieg procesu terapeutycznego, ale także we własny stan psychiczny. Ma to ogromne znaczenie dla skuteczności leczenia psychoterapeutycznego i jest obowiązkiem każdego psychoterapeuty wpisanym w kodeksy etyczne wszystkich towarzystw psychoterapeutycznych. W trakcie superwizji terapeuta uzyskuje zarówno większy emocjonalny spokój niezbędny do pracy z pacjentem, jak i głębokie rozumienie problematyki pacjenta. Dzięki temu możliwa staje się adekwatna praca z danym pacjentem, konsekwentne podążanie najlepszą dla pacjenta drogą leczenia. W ramach każdego stowarzyszenia psychoterapeutów obowiązek superwizji jest wpisany do kodeksu etycznego właśnie dlatego, że jako jeden z podstawowych czynników służy ona poprawie zdrowia psychicznego pacjentów i zachowaniu zdrowia psychicznego psychoterapeutów. Superwizja i ciągłe szkolenie się to kluczowe elementy w pracy psychoterapeuty, które pełnią następujące funkcje: „wspomaganie monitorowania i dbania o dobrostan pacjenta”, „przywracanie i podtrzymywanie dobrostanu terapeuty” (poprawa zdrowia psychicznego), zapobieganie zjawisku wypalenia emocjonalnego zarówno w obszarze osobistym, jak i profesjonalnym (prewencja utraty zdrowia).

Zatem, w przedmiotowej sprawie zostanie spełniona przesłanka przedmiotowa warunkująca zastosowanie zwolnienia od podatku od towarów i usług na mocy art. 43 ust. 1 pkt 19 lit. c ustawy, tj. świadczone usługi w zakresie superwizji indywidualnych i grupowych służą profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia konkretnych pacjentów, tj. psychoterapeutów.

Analizując spełnienie przesłanki podmiotowej wskazać należy, że przepis art. 43 ust. 1 pkt 19 lit. c ustawy odsyła do art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o działalności leczniczej, który jednakże nie wymienia wprost zawodów medycznych odsyłając do kolejnych uregulowań.

W myśl art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. z 2024 r. poz. 799):

Stosownie do art. 2 ust. 1 pkt 10 ww. ustawy:

Zgodnie z art. 3 ust. 1 cyt. ustawy:

Przewidziany w przepisie art. 43 ust. 1 pkt 19 ustawy warunek, zgodnie z którym zwolnione od podatku VAT są usługi opieki medycznej wykonywane w ramach zawodów medycznych, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o działalności leczniczej, tj. przez osoby uprawnione na podstawie odrębnych przepisów do udzielania świadczeń zdrowotnych oraz osoby legitymujące się nabyciem fachowych kwalifikacji do udzielania świadczeń zdrowotnych w określonym zakresie lub w określonej dziedzinie medycyny, ma na celu zapewnienie, aby zwolnienie od podatku było stosowane wyłącznie do świadczeń opieki medycznej wykonywanych przez osoby posiadające wymagane kwalifikacje zawodowe. Dlatego nie każde świadczenie opieki medycznej objęte jest zakresem zwolnienia od podatku, zwolnienie to dotyczy tylko świadczeń o odpowiednim poziomie jakości, biorąc pod uwagę wykształcenie zawodowe osób je wykonujących.

Zasady wykonywania niektórych zawodów medycznych zostały uregulowane w odrębnych aktach prawnych, np. zawód lekarza, dentysty, pielęgniarki, położnej, ratownika medycznego, farmaceuty, felczera, diagnosty laboratoryjnego. Poza wymienionymi istnieje jeszcze spora grupa innych zawodów medycznych, dla których jednak nie zostały określone zasady wykonywania w odrębnych przepisach. Należy zatem przyjąć, iż pojęcie „osoba wykonująca zawód medyczny” obejmuje osoby wykonujące zawody, których status jest określony ustawowo, jak i zawody, które nie mają na gruncie obowiązującego prawa takiego uregulowania. Pojęcie „wykonywanie zawodu medycznego” należy odnieść do osób, które fachowo, stale i w celach zarobkowych zajmują się wykonywaniem zajęcia mającego związek z medycyną i które mają odpowiednie kwalifikacje. Przez kwalifikacje należy rozumieć zasób wiedzy i umiejętności wymaganych do udzielania świadczeń zdrowotnych.

Zgodnie z nomenklaturą zawartą w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 sierpnia 2014 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (Dz. U. z 2018 r. poz. 227 ze zm.), w załączniku w grupie 2299 „Specjaliści ochrony zdrowia gdzie indziej niesklasyfikowani został wymieniony psychoterapeuta – 229905.

W świetle § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 19 czerwca 2019 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień (Dz. U. z 2019 r. poz. 1285 ze zm.):

Pomimo, że zawód „psychoterapeuty” nie został objęty unormowaniem odrębnych aktów prawnych, to jednak został uwzględniony w aktualnie obowiązujących przepisach, a tym samym osoba posiadająca wykształcenie w zakresie psychoterapii, jest osobą uprawnioną do wykonywania określonych świadczeń zdrowotnych oraz osobą legitymującą się nabyciem fachowych kwalifikacji do udzielania świadczeń zdrowotnych w dziedzinie medycyny.

Jest Pani magistrem pedagogiki specjalnej, certyfikowaną psychoterapeutką oraz certyfikowaną superwizorką. Dyplom magistra pedagogiki uzyskała Pani w 2000 r. na Uniwersytecie .... Certyfikat Psychoterapeuty w Polskim Towarzystwie Psychoterapii ...uzyskała Pani w roku 2015, Certyfikat Psychoterapeuty w ... w roku 2017. Uzyskała Pani także Certyfikat Superwizora .... w 2024 r.

W uzupełnieniu wniosku wskazała Pani, że usługi w zakresie superwizji indywidualnych i grupowych dla psychoterapeutów będą wykonywane przez Panią w ramach zawodów medycznych, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej. Wskazała Pani, że spełnia Pani wszystkie powyższe warunki: jest Pani magistrem pedagogiki, ukończyła Pani 4 letnie szkolenie z psychoterapii oraz posiada Pani Certyfikat Psychoterapeuty wydany po zdanym egzaminie w Polskim Towarzystwie Psychoterapii …, mającym status Organizacji Krajowej i będącym organizacją zewnętrzną do ośrodka szkolącego Panią. Posiada Pani również Certyfikat Superwizora nr … wydany przez ….

Należy zatem stwierdzić, że jest Pani osobą posiadającą uprawnienia do świadczenia usług w ramach zawodów medycznych, w myśl przepisu art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej, a tym samym została spełniona przesłanka podmiotowa uprawniająca do zwolnienia przedmiotowych usług od podatku.

Podsumowując, jest Pani uprawniona do stosowania zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 19 lit. c ustawy, w zakresie świadczonych usług w zakresie superwizji indywidualnych i grupowych dla psychoterapeutów.

Ustawodawca przewiduje zwolnienie podmiotowe od podatku VAT dla pewnej grupy podatników. Regulacje w tym zakresie zostały zawarte w art. 113 ustawy.

Według art. 113. ust. 1 ustawy

Na mocy art. 113 ust. 2 ustawy:

Zatem, w treści art. 113 ust. 2 ustawy został wymieniony katalog czynności, których nie wlicza się do limitu sprzedaży pozwalającego na korzystanie ze zwolnienia podmiotowego z VAT. Przy obliczaniu limitu obrotów określonych w art. 113 ust. 1 nie uwzględnia się m.in. odpłatnego świadczenia usług, zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 ustawy.

W konsekwencji świadczone przez Panią usługi w zakresie superwizji indywidualnych i  grupowych dla psychoterapeutów, korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 19 lit. c ustawy, a ich wartości nie należy uwzględniać do limitu, o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy jako wartości sprzedaży zwolnionej.

Tym samym, Pani stanowisko należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Zauważam, że przedstawiając pytanie w sprawie wskazała Pani na art. 43 ust. 1 pkt 19c ustawy. Mając jednak na uwadze, że przedmiotem wniosku jest kwestia zwolnienia od  podatku dla świadczonych przez Panią - jako osobę posiadającą uprawnienia do świadczenia usług w ramach zawodów medycznych – usług w zakresie superwizji indywidualnych i grupowych dla psychoterapeutów, uznałem to za oczywistą omyłkę pisarską i przyjąłem, że powinien to być art. 43 ust. 1 pkt 19 lit. c ustawy.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935, dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).