Interpretacja indywidualna z dnia 3 grudnia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-2.4012.673.2024.1.MMA
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w zakresie podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej
21 października 2024 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 18 października 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy nieuznania Państwa za podatników podatku VAT z tytułu sprzedaży udziałów w działce.
Treść wniosku wspólnego jest następująca:
Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem wspólnym
1)Zainteresowana będąca stroną postępowania:
- A.A.
2)Zainteresowany niebędący stroną postępowania:
- B.B.
Opis zdarzenia przyszłego
Pani A.A. oraz Pan B.B. (dalej: „Wnioskodawcy”, „Małżeństwo”) są małżeństwem pozostającym w ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej. Mają miejsce zamieszkania na terytorium Polski oraz posiadają nieograniczoną polską rezydencję podatkową. Wnioskodawcy, na podstawie umowy sprzedaży z 10 lutego 2023 r., nabyli do swojego majątku wspólnego działkę od Skarbu Państwa - Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa (dalej: „KOWR”).
Przedmiotowa nieruchomość położona jest w (…). Umowa sprzedaży zawarta została na podstawie art. 29 ust. 2 ustawy z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa (t. j. Dz.U. z 2024 r., poz. 589 ze zm.), po wyłonieniu nabywcy nieruchomości w drodze przetargu ustnego nieograniczonego na sprzedaż nieruchomości będącej w zasobie Skarbu Państwa. Działka nie jest objęta miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego.
W Księdze Wieczystej jej sposób korzystania został określony jako „Ł - ŁĄKI TRWAŁE”.
Od momentu nabycia nieruchomości Wnioskodawcy nie podejmowali jakichkolwiek czynności wymagających zaangażowania własnych środków finansowych, czy czasu zmierzających do podniesienia wartości nieruchomości i jej uatrakcyjnienia, tj.:
- nie złożyli wniosku o wydanie decyzji o warunkach zabudowy, co mogłoby umożliwić przyszłą zabudowę terenu,
- nie podjęli żadnych kroków w celu uzbrojenia działki, co oznacza, że działka nadal nie posiada niezbędnych mediów, takich jak woda, gaz czy prąd,
- nie dokonali podziału działki na mniejsze części, co mogłoby zwiększyć jej wartość rynkową i atrakcyjność dla potencjalnych nabywców.
Warto zaznaczyć, że istnieje taka możliwość co zdecydowanie podniosłoby wartość.
W rezultacie, działka pozostaje bez żadnych ulepszeń, czy inwestycji ze strony Wnioskodawców. Wnioskodawcy wiedzą, że dla działki została wydana decyzja o warunkach zabudowy na wniosek osoby, która wyrażała zainteresowanie jej zakupem. Osoba ta, mając na uwadze potencjalne możliwości rozwoju i zabudowy terenu, złożyła formalny wniosek o wydanie decyzji, która określała warunki, jakie muszą być spełnione, aby możliwe było przeprowadzenie inwestycji budowlanej na tej działce.
Jednak pomimo uzyskania decyzji, potencjalny kupujący ostatecznie zrezygnował z zakupu działki.
Małżeństwo, pomimo takiej możliwości na podstawie art. 63 ust. 5 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t. j. Dz.U. z 2024 r., poz. 1130 ze zm., dalej: „u.p.z.p.”), nie przenieśli tej decyzji na swoją rzecz i nie podjęli dalszych kroków w celu zagospodarowania terenu.
O tym, czy dla działki zostały wydane inne decyzje o warunkach zabudowy, Małżeństwo nie posiada wiedzy. Warto podkreślić, że wspominana decyzja nie przyznaje praw do terenu ani nie narusza prawa własności i uprawnień osób trzecich.
Sama decyzja nie daje automatycznie prawa do rozpoczęcia budowy, ale określa warunki, jakie muszą być spełnione, aby inwestycja mogła zostać zrealizowana. Jest to decyzja wstępna, która ustala ogólne zasady inwestowania na danym terenie.
Wnioskodawcy nie korzystają z usług biura pośrednictwa nieruchomości, a także nie prowadzą działań marketingowych - nie ogłaszali chęci sprzedaży nieruchomości na portalach ogłoszeniowych ani w jakichkolwiek środkach masowego przekazu. Potencjalni Zainteresowani kupnem to osoby, które znają Wnioskodawców, ewentualnie osoby, które we własnym zakresie poszukują potencjału inwestycyjnego w zakresie opisywanego gruntu. Wnioskodawcy, widząc potencjał i możliwość sprzedaży nabytego gruntu rozważają sprzedaż nieruchomości.
Na ten moment nie została podpisana umowa przedwstępna, ani umowa sprzedaży.
W obecnym stanie faktycznym nie zostały także udzielone pełnomocnictwa do podejmowania działań związanych z przedmiotową nieruchomością w imieniu Wnioskodawców, jednak Wnioskodawcy nie wykluczają, że takie pełnomocnictwa mogą zostać w przyszłości udzielone.
Jest to uzależnione od tego, czy kupujący wyrazi taką potrzebę.
Wnioskodawcy nie planują obecnie, jak i w przyszłości podjęcia innych niż wyżej wymienione działania.
Zamierzają sprzedać działkę w takim stanie prawnym, w jakim znajduje się w chwili obecnej. Warto zaznaczyć, że dla Małżeństwa nie ma znaczenia osoba nabywcy. Nabywcą może być zarówno osoba fizyczna, jak i prawna. W przedstawionym stanie faktycznym istotne jest także to, że potencjalna sprzedaż nieruchomości jest obarczona warunkiem (szczególnym uprawnieniem) czyli prawem pierwokupu przysługującym KOWR. W opisywanej sytuacji KOWR jest potencjalnym nabywcą przedmiotowej nieruchomości. Na tym etapie nie jest możliwe określenie potencjalnego nabywcy nieruchomości, przy czym zdaniem Wnioskodawców pozostaje to bez znaczenia dla skutków prawnopodatkowych w podatku od towarów i usług planowanej transakcji.
Wnioskodawcy oboje prowadzą odrębne działalności gospodarcze oraz są czynnymi podatnikami podatku od towarów i usług. Zakres ich działalności nie obejmuje obrotu nieruchomościami, w przeszłości również nie zajmowali się nabywaniem i sprzedażą nieruchomości.
Przeważającym PKD w działalności gospodarczej żony jest 22.22.Z Produkcja opakowań z tworzyw sztucznych, natomiast w działalności męża - 49.41.Z Transport drogowy towarów.
Prowadzone działalności nie mają żadnego związku z opisywaną nieruchomością.
Przedmiotowa nieruchomość nie była wykorzystywana w działalności gospodarczej, ani rolniczej, ani nie była wprowadzona do środków trwałych żadnej z działalności gospodarczych.
Nieruchomość także nie została nigdy oddana przez Wnioskodawców w najem bądź dzierżawę.
Nabycie nieruchomości nie nastąpiło w wyniku czynności opodatkowanej podatkiem VAT i wobec tego Wnioskodawcom nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego z tej transakcji.
Małżeństwo nabyło przedmiotową nieruchomość do swojego majątku osobistego celem lokaty kapitału.
Po uzbieraniu pewnej sumy oszczędności pieniężnych Wnioskodawcy postanowili ulokować ją w nieruchomość, kierując się przekonaniem, że będzie to najbezpieczniejszy sposób przechowywania swojego majątku osobistego. Także, Wnioskodawcy nie wykluczali w przyszłości budowy domu na zakupionym gruncie. Jednak po czasie, ze względów administracyjnych oraz lokalizacyjnych Wnioskodawcy wykluczyli możliwość budowy domu i przeniesienie się na stałe do wspomnianej lokalizacji.
Nabywając nieruchomość Wnioskodawcy nie mieli ustalonego z góry horyzontu czasowego, po którym zamierzali zbyć nieruchomość, jednak Wnioskodawcy podejrzewali, że będzie to lokata/inwestycja o charakterze długoterminowym. Wnioskodawcy nabywając nieruchomość, wiedzieli, że samodzielnie nie przeprowadzą żadnej inwestycji nieruchomościowej na tym terenie; nieruchomość nie została nabyta w tym celu.
Profesjonalnie zajmują się działalnością o innym charakterze (oznaczonym we wniosku) i zakupując nieruchomość Wnioskodawcy nie zamierzali i wciąż nie zamierzają jej poszerzać o obrót nieruchomościami, czy prowadzenie inwestycji nieruchomościowych.
Na obecnym etapie, gdy Wnioskodawcy zauważyli zainteresowanie potencjalnych nabywców, są gotowi na sprzedaż, pod warunkiem że dostaną odpowiadającą im ofertę.
Pozostając właścicielami nieruchomości Wnioskodawcy ponoszą koszty z tytułu podatku od nieruchomości oraz muszą angażować swój czas wolny poprzez monitorowanie stanu nieruchomości - po sprzedaży nie będą tym już obciążeni.
Tak jak już zostało wskazane:
- nieruchomość pozostaje w nienaruszonym stanie od momentu zakupu;
- Wnioskodawcom nie zależy na szybkiej sprzedaży;
- Zainteresowali się sprzedażą i jej konsekwencjami dopiero teraz, gdy pojawiły się podmioty, którym zależy na zakupie nieruchomości i, którzy to samodzielnie zgłaszają się do Wnioskodawców;
- Nie są w stanie przewidzieć terminu sprzedaży nieruchomości, wszystko zależy od tego, jakie pojawią się oferty.
Pytanie
Czy planowana sprzedaż przedmiotowej nieruchomości stanowi działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r., poz. 361 ze zm., dalej: „u.p.t.u.”) i wobec tego powinna zostać opodatkowana podatkiem od towarów i usług?
Stanowisko Zainteresowanych
Zdaniem Wnioskodawców, planowana sprzedaż przedmiotowej nieruchomości nie stanowi działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 u.p.t.u. i wobec tego nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 u.p.t.u., opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają:
1)Odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2)Eksport towarów;
3)Import towarów na terytorium kraju;
4)Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5)Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.
W rozumieniu art. 7 ust. 1 u.p.t.u., przez dostawę, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Pod pojęciem towaru, na podstawie art. 2 pkt 6 u.p.t.u., rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii, natomiast - sprzedaży, na podstawie art. 2 pkt 22, rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.
W myśl art. 15 ust. 1 u.p.t.u., podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Natomiast w art. 15 ust. 2 ustawy wskazano, że działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody.
Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Biorąc pod uwagę powyższe, dla opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów konieczne jest, aby został spełniony zarówno przedmiotowy, jak i podmiotowy zakres opodatkowania, czyli po pierwsze, dana czynność występuje w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług oraz po drugie, czynność ta jest wykonywana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług, tzn. prowadzi działalność gospodarczą w rozumieniu u.p.t.u.
W przedmiotowym stanie faktycznym istotne jest ustalenie, czy sprzedaż nieruchomości przez Wnioskodawców będzie stanowić prowadzenie przez nich działalności gospodarczej w rozumieniu u.p.t.u.
Z definicji działalności gospodarczej zawartej w u.p.t.u. wynika, że jest nią jedynie ta aktywność, która jest wykonywana zawodowo, w sposób profesjonalny.
W konsekwencji, nie prowadzi działalności gospodarczej i tym samym, nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto dokonuje jednorazowych i incydentalnych transakcji. Przyjęcie, że dany podmiot sprzedając grunt działa w charakterze podatnika prowadzącego handlową działalność gospodarczą (jako handlowiec) wymaga ustalenia, czy jego działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną).
Zdaniem Wnioskodawców, ich aktywność związana z własnością i planowaną sprzedażą nieruchomości nie przybiera takiej formy.
Dla oceny, czy dany podmiot sprzedając działki działa w charakterze podatnika podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 i 2 u.p.t.u., istotne znaczenie mają kryteria określone przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w orzeczeniu z 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10). Wyrok ten jest często powoływany w orzecznictwie, przy analizowaniu spraw dotyczących sprzedaży działek, m.in. w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 6 lipca 2018 r. (sygn. akt I FSK 1986/16).
Z powołanego orzeczenia TSUE wynika, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania Dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Podobnie - zdaniem Trybunału - okoliczność, że przed sprzedażą zainteresowany dokonał podziału gruntu na działki w celu osiągnięcia wyższej ceny łącznej. Także, za takie kryterium, zdaniem Trybunału, nie należy przyjmować długości okresu, w jakim te transakcje następowały, ani wysokość osiągniętych z nich przychodów. Całość powyższych elementów może bowiem odnosić się do zarządzania majątkiem prywatnym zainteresowanego. Inaczej jest natomiast - jak wyjaśnił Trybunał - w przypadku gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy. Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym.
W tym miejscu podkreślić należy, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen V. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę, będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej.
Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego.
Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być, np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C 25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych. Mając powyższe na względzie należy stwierdzić, że uznanie, że dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy. Ocenie podlegać muszą przede wszystkim działania, jakie podejmuje zbywca w celu dokonania sprzedaży.
Wnioskodawcy stoją na stanowisku, że brak jest podstaw, aby uznać ich za podatników podatku od towarów i usług w odniesieniu do planowanej transakcji. Planowana sprzedaż spełnia definicję dostawy towarów, jednak nie można uznać jej za wykonywanie działalności gospodarczej w rozumieniu u.p.t.u. i tym samym, nie można Wnioskodawców uznać za podatników podatku od towarów i usług w odniesieniu do tej sprzedaży.
O tym, że przedmiotowa transakcja nie będzie stanowiła działalności gospodarczej świadczy, przede wszystkim to, że Wnioskodawcy nie podejmowali żadnych aktywnych działań na zakupionej działce w celu jej uatrakcyjnienia, czy sprzedaży, tzn. tak jak już wskazano w stanie faktycznym:
- nie złożyli wniosku o wydanie decyzji o warunkach zabudowy,
- nie podjęli żadnych kroków w celu uzbrojenia działki w media, tj. woda, gaz, czy prąd,
- nie dokonali podziału działki na mniejsze części,
- nie podejmowali żadnych działań marketingowych.
Fakt, że dla nieruchomości inny podmiot uzyskał decyzję o warunkach zabudowy pozostaje bez znaczenia dla oceny aktywności podejmowanych przez Wnioskodawców.
Jak wskazano w art. 63 ust. 2 u.p.z.p., decyzja o warunkach zabudowy nie rodzi praw do terenu oraz nie narusza prawa własności i uprawnień osób trzecich. (…) Wobec tego, decyzję o warunkach zabudowy może uzyskać każdy, na co właściciele nieruchomości pozostają bez wpływu. Decyzja została wydana imiennie na potencjalnego kupca, który jednak zrezygnował, więc jedynie on mógłby wywodzić jakiekolwiek skutki prawne z wydanej decyzji, chyba że decyzja zostałaby przeniesiona na Małżeństwo, co jednak nie nastąpiło, jak już wskazano w stanie faktycznym. Trzymanie działki w stanie nienaruszonym, pomimo możliwości dokonania działań, które znacznie zwiększyłyby jej wartość oraz brak podejmowania jakichkolwiek aktywności w celu znalezienia kupca po zakupie działki, znacznie odbiega od działalności, jaka podjąłby profesjonalny podmiot, zajmujący się handlem. Lokata kapitału w nieruchomości jest popularną formą trzymania oszczędności i nie sposób uznać każdego, kto w ten sposób chroni swoje środki za podmiot profesjonalny.
Sposób, w jaki Małżeństwo zarządza przedmiotową nieruchomością zdecydowanie świadczy o tym, że jest to ich tzw. majątek prywatny a oni wykonują jedynie zarząd majątkiem osobistym. Podkreślenia też wymaga, że dla oceny, czy Wnioskodawcy w związku z czynnością sprzedaży będą posiadać status podatnika VAT, nie ma znaczenia osoba nabywcy, tj. nie ma znaczenia, czy nabywcą będzie osoba fizyczna, czy też osoba prawna. Dlatego też na wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego nie ma wpływu, że na ten moment nabywca nie jest jeszcze określony.
W podobnym stanie faktycznym zostało wydane już wiele interpretacji indywidulanych, potwierdzających stanowisko Wnioskodawców, m.in.:
- interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 19 września 2024 r. (znak pisma 0111-KDIB3-2.4012.295.2024.2.DK),
- interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 28 marca 2024 r. (znak pisma 0111-KDIB3-1.4012.54.2023.1.MSO),
- interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 10 stycznia 2023 r. (znak pisma 0114-KDIP1-1.4012.638.2022.2.MŻ).
Mając na uwadze opis zdarzenia przyszłego przedstawionego w niniejszym wniosku, Wnioskodawcy wskazują, że biorąc pod uwagę całokształt opisanej transakcji, należy uznać, że działają oni w ramach zarządu majątkiem własnym.
Zdaniem Wnioskodawców planowana sprzedaż przedmiotowej nieruchomości nie stanowi działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 u.p.t.u. i tym samym, nie podlega ona opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.) - zwanej dalej „ustawą”:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Towarem jest także udział w prawie własności lub użytkowania wieczystego nieruchomości. Jest to zgodne z normami unijnymi, bowiem w myśl art. 15 ust. 2 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11 grudnia 2006 s. 1 ze zm.), zwanej dalej „Dyrektywą 2006/112/WE Rady”:
Państwa członkowskie mogą uznać za rzeczy:
1)określone udziały w nieruchomości,
2)prawa rzeczowe dające ich posiadaczowi prawo do korzystania z nieruchomości,
3)udziały i inne równoważne udziałom tytuły prawne dające ich posiadaczowi prawne lub faktyczne prawo własności lub posiadania nieruchomości lub jej części.
Na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, również zbycie udziału w towarze (np. współwłasności nieruchomości gruntowej) stanowi odpłatną dostawę towarów. Potwierdził to Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w uchwale 7 sędziów z 24 października 2011 r., sygn. akt I FPS 2/11.
Zatem, na podstawie definicji zawartej w art. 2 pkt 6 ustawy, zbycie nieruchomości (gruntów), jak również udziału we współwłasności nieruchomości traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.
Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy, bądź świadczenie usług zdefiniowane w art. 8 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem tego podatku.
Pojęcia „podatnik” i „działalność gospodarcza”, na potrzeby podatku od towarów i usług zostały określone w art. 15 ust. 1 i 2 ustawy.
Art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy:
1)Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
2)Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.
Rozstrzygając powyższe zagadnienie należy odnieść się również do przepisów prawa wspólnotowego, przede wszystkim art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE zgodnie z którym:
„Podatnikiem” jest każda osoba prowadząca samodzielnie w dowolnym miejscu jakąkolwiek działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności.
„Działalność gospodarcza” obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie, w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu.
Art. 12 ust. 1 lit. b Dyrektywy 2006/112/WE:
Państwa członkowskie mogą uznać za podatnika każdego, kto okazjonalnie dokonuje transakcji związanej z działalnością, o której mowa w art. 9 ust. 1 akapit drugi, w szczególności dostawy terenu budowlanego.
Art. 2 ust. 1 lit. a Dyrektywy 2006/112/WE:
Opodatkowaniu VAT podlega odpłatna dostawa towarów na terytorium państwa członkowskiego przez podatnika działającego w takim charakterze.
Zgodnie z przytoczonymi wyżej przepisami każdy, kto
dokonuje czynności, które zmierzają do wykorzystania towaru (np. nieruchomości)
dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku
od towarów i usług, powinien być uznany za podatnika tego podatku.
Nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.
Właściwe jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują one sprzedaży, przekazania bądź darowizny towarów stanowiących część majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży lub wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej, ani też nie został wykorzystany w trakcie jego posiadania na cele działalności gospodarczej.
Natomiast wykorzystywanie składników majątku, które charakteryzuje się powtarzalnością lub długim okresem trwania i które polega na czerpaniu dochodów ze składnika majątku, wskazuje na prowadzenie działalności gospodarczej.
Zatem wykorzystywanie majątku należącego do danej osoby stanowi działalność gospodarczą, jeżeli jest dokonywane w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy. Zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z dnia 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C‑25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.
Kwestia opodatkowania sprzedaży działek była przedmiotem orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) z 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10). Wynika z niego, że dostawę gruntu przeznaczonego pod zabudowę należy uznać za objętą podatkiem od wartości dodanej pod warunkiem, że transakcja ta nie stanowi jedynie czynności związanej ze zwykłym wykonywaniem prawa własności.
TSUE orzekł, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania Dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Podobnie - zdaniem Trybunału - okoliczność, że przed sprzedażą zainteresowany dokonał podziału gruntu na działki w celu osiągnięcia wyższej ceny łącznej. Całość powyższych elementów może bowiem odnosić się do zarządzania majątkiem prywatnym zainteresowanego.
Inaczej jest natomiast - wyjaśnił Trybunał - w wypadku gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy.
Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym. Chodzi tu przykładowo o nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy terenu, czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług deweloperskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przykładowo przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.
W powyższym wyroku TSUE stwierdził również, że osoby fizycznej, która prowadziła działalność rolniczą na gruncie nabytym ze zwolnieniem z podatku od wartości dodanej i przekształconym wskutek zmiany planu zagospodarowania przestrzennego niezależnej od woli tej osoby w grunt przeznaczony pod zabudowę, nie można uznać za podatnika podatku od wartości dodanej w rozumieniu art. 9 ust. 1 i art. 12 ust. 1 Dyrektywy 2006/112, zmienionej Dyrektywą 2006/138, kiedy dokonuje ona sprzedaży tego gruntu, jeżeli sprzedaż ta następuje w ramach zarządu majątkiem prywatnym tej osoby. Okoliczność, że osoba ta jest „rolnikiem ryczałtowym” w rozumieniu art. 295 ust. 1 pkt 3 dyrektywy 2006/112, zmienionej dyrektywą 2006/138, jest w tym zakresie bez znaczenia.
W rozumieniu zagadnienia dotyczącego statusu podatnika pomóc może uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego z 29 października 2007 r., sygn. akt I FPS 3/07. NSA stwierdził, że formalny status danego podmiotu jako podatnika zarejestrowanego, a także okoliczność, że dana czynność została wykonana wielokrotnie lub jednorazowo, lecz z zamiarem częstotliwości, nie mogą przesądzać o opodatkowaniu tej czynności bez każdorazowego ustalenia, czy w odniesieniu do konkretnej czynności podmiot ten występował w charakterze podatnika podatku VAT.
Jak wyjaśniono powyżej, w przypadku osób fizycznych, które dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej, należy szczególnie wnikliwie przeanalizować okoliczności, w jakich będzie realizowana transakcja. Co do zasady bowiem osoby fizyczne, które dokonują transakcji w ramach zarządu majątkiem prywatnym, wykluczone są z grona podatników VAT.
Dopiero po zdefiniowaniu podmiotu jako podatnika VAT - co do zasady - mają dla określenia jego praw i obowiązków zastosowanie przepisy ustawy o podatku od towarów i usług. Uznanie, że dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku VAT, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.
Z opisu sprawy wynika, że Pani A.A. oraz Pan B.B. są małżeństwem pozostającym w ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej. Na podstawie umowy sprzedaży z 10 lutego 2023 r., nabyli Państwo do swojego majątku wspólnego działkę od Skarbu Państwa. Działka nie jest objęta miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. W Księdze Wieczystej jej sposób korzystania został określony jako „Ł - ŁĄKI TRWAŁE”.
Od momentu nabycia nieruchomości nie podejmowali Państwo jakichkolwiek czynności wymagających zaangażowania własnych środków finansowych, czy czasu zmierzających do podniesienia wartości nieruchomości i jej uatrakcyjnienia, tj.: nie złożyli Państwo wniosku o wydanie decyzji o warunkach zabudowy, co mogłoby umożliwić przyszłą zabudowę terenu, nie podjęli żadnych kroków w celu uzbrojenia działki, co oznacza, że działka nadal nie posiada niezbędnych mediów, takich jak woda, gaz czy prąd, nie dokonali podziału działki na mniejsze części, co mogłoby zwiększyć jej wartość rynkową i atrakcyjność dla potencjalnych nabywców. Nie korzystają Państwo z usług biura pośrednictwa nieruchomości, a także nie prowadzą działań marketingowych - nie ogłaszali Państwo chęci sprzedaży nieruchomości na portalach ogłoszeniowych ani w jakichkolwiek środkach masowego przekazu. Potencjalni Zainteresowani kupnem to osoby, które Państwa znają, ewentualnie osoby, które we własnym zakresie poszukują potencjału inwestycyjnego w zakresie opisywanego gruntu. Na ten moment nie została podpisana umowa przedwstępna, ani umowa sprzedaży. W obecnym stanie faktycznym nie zostały także udzielone pełnomocnictwa do podejmowania działań związanych z Państwa nieruchomością, jednak nie wykluczają Państwo, że takie pełnomocnictwa mogą zostać w przyszłości udzielone. Zamierzają Państwo sprzedać działkę w takim stanie prawnym, w jakim znajduje się w chwili obecnej.
Prowadzą Państwo oboje odrębne działalności gospodarcze oraz są Państwo czynnymi podatnikami podatku od towarów i usług. Zakres Państwa działalności nie obejmuje obrotu nieruchomościami, w przeszłości również nie zajmowali się Państwo nabywaniem i sprzedażą nieruchomości. Prowadzone działalności nie mają żadnego związku z opisywaną nieruchomością. Nieruchomość nie była wykorzystywana w działalności gospodarczej, ani rolniczej, ani nie była wprowadzona do środków trwałych żadnej z Państwa działalności gospodarczych. Nieruchomość także nie została nigdy oddana przez Państwa w najem bądź dzierżawę. Nabycie nieruchomości nie nastąpiło w wyniku czynności opodatkowanej podatkiem VAT i wobec tego nie przysługiwało Państwu prawo do odliczenia podatku naliczonego z tej transakcji. Małżeństwo nabyło przedmiotową nieruchomość do swojego majątku osobistego celem lokaty kapitału.
Państwa wątpliwości dotyczą kwestii, czy planowana sprzedaż przedmiotowej nieruchomości stanowi działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług i wobec tego powinna zostać opodatkowana podatkiem od towarów i usług.
W tym miejscu wskazać należy, że dla uznania czynności za wykonywaną w ramach działalności gospodarczej nie ma znaczenia częstotliwość jej wykonywania, lecz zamiar z jakim została zrealizowana i okoliczności w jakich ją wykonano. Oznacza to, że w przedmiotowej sprawie należy przeanalizować całokształt działań jakie Państwo podjęli/podejmują w odniesieniu do planowanej sprzedaży udziału w działce.
Analiza sprawy w kontekście powołanych przepisów oraz wyroku TSUE z 15 września 2011 r. w sprawach połączonych C-180/10 i C-181/10 prowadzi do wniosku, że sprzedaż przez Państwa działki nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż brak jest przesłanek, aby w związku z tą transakcją uznać Państwa (małżonków sprzedających działkę) za podatników tego podatku.
Pomimo, że grunt a także udział w nim spełnia definicję towaru, o którym mowa w art. 2 pkt 6 ustawy o podatku od towarów i usług, to nie można uznać, że przy dokonywaniu sprzedaży ww. działki będą Państwo działali w charakterze handlowców, o których mowa w art. 15 ust. 1 ustawy.
Z okoliczności sprawy nie wynika taka Państwa aktywność, która wykraczałaby poza ramy czynności związanych ze zwykłym wykonywaniem prawa własności. Nie podjęli Państwo ciągu działań, które wskazywałyby na aktywność w zakresie obrotu nieruchomościami. Wskazali Państwo, że nie złożyli wniosku o wydanie decyzji o warunkach zabudowy, co mogłoby umożliwić przyszłą zabudowę terenu oraz nie podjęli Państwo żadnych kroków w celu uzbrojenia działki, co oznacza, że działka nadal nie posiada niezbędnych mediów, takich jak woda, gaz czy prąd. Nie dokonali również Państwo podziału działki na mniejsze części, co mogłoby zwiększyć jej wartość rynkową i atrakcyjność dla potencjalnych nabywców. Działka nie była wykorzystywana w działalności gospodarczej, ani rolniczej, ani nie była wprowadzona do środków trwałych żadnej z działalności gospodarczych. Działka nie została także nigdy oddana przez Państwa w najem bądź dzierżawę.
Ponadto nie korzystają Państwo z usług biura pośrednictwa nieruchomości, a także nie prowadzą działań marketingowych - nie ogłaszali Państwo chęci sprzedaży nieruchomości na portalach ogłoszeniowych ani w jakichkolwiek środkach masowego przekazu. W obecnym stanie faktycznym nie zostały także udzielone pełnomocnictwa do podejmowania działań związanych z nieruchomością w Państwa imieniu.
Wszystko to oznacza, że działka nie była i nie jest dla Państwa źródłem uzyskiwania korzyści majątkowych i że nie zaangażowali Państwo środków podobnych do tych, jakie wykorzystują podmioty zajmujące się profesjonalnie obrotem nieruchomościami, o których mowa we wskazanym orzeczeniu w sprawach połączonych C-180/10 i C-181/10, tj. nie wykazali Państwo aktywności w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalnej do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem.
W przedmiotowej sprawie zatem, sprzedaż przez Państwa działki nie będzie stanowiła działalności gospodarczej podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT, gdyż brak jest przesłanek świadczących o takiej Państwa aktywności w przedmiocie zbycia tej Nieruchomości, która to aktywność byłaby porównywalna do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem (brak przesłanek zawodowego - stałego i zorganizowanego charakteru takiej działalności). Planując sprzedaż skorzystają Państwo z przysługującego prawa do rozporządzania własnym majątkiem, która to czynność oznacza działanie w sferze prywatnej, do której unormowania ustawy o podatku od towarów i usług nie mają zastosowania.
W konsekwencji, brak jest tu przesłanek pozwalających uznać, że dokonując sprzedaży ww. działki wystąpią Państwo w charakterze podatników w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzących działalność gospodarczą, w myśl art. 15 ust. 2 ustawy. Tym samym sprzedaż przez Państwa działki nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, o której mowa w art. 5 ust. 1 ustawy.
W związku z powyższym Państwa stanowisko należało uznać za prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Jednocześnie wskazuję, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze zdarzeniem przyszłym podanym przez Państwa w złożonym wniosku.
W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, np. w sytuacji udzielenia przez Państwa pełnomocnictwa do podejmowania działań związanych z przedmiotową nieruchomością w Państwa imieniu, czy też podjęcia przez Państwa innych aktywności niewymienionych w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania
A.A. (Zainteresowana będąca stroną postępowania - art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).