Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna
- stanowisko nieprawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
27 września 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 27 września 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku konieczności wliczenia kwot świadczonych usług pośrednictwa ubezpieczeniowego do wartości sprzedaży, o której mowa w art. 113 ust. 1 ustawy o VAT, oraz dokumentowania świadczonych usług. Uzupełnił go Pan - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 26 listopada 2024 r. (wpływ 26 listopada 2024 r.).
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego
I.Zdarzenie przyszłe
Prowadzi Pan kancelarię brokerską w formie jednoosobowej działalności gospodarczej. Zakres Pana podstawowej działalności obejmuje czynności brokerskie w zakresie ubezpieczeń w rozumieniu ustawy z dnia 15 grudnia 2017 r. o dystrybucji ubezpieczeń (Dz.U. z 2017 r. poz. 2486).
Aktualnie Pana łączny przychód roczny nie przekracza 200 000 zł. Osiąga Pan przychody z tytułu działalności podstawowej (zwolnionej przedmiotowo z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług), oraz z działalności dodatkowej, niepodlegającej zwolnieniu z podatku VAT, polegającej m.in. na: obsłudze likwidacji szkód, organizacji i prowadzeniu szkoleń, obsłudze administracyjnej i zarządzaniu sprzedażą na zlecenie innych firm.
W odniesieniu do działalności dodatkowej korzysta Pan z podmiotowego zwolnienia z podatku VAT na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
Chciałby Pan zwiększyć roczne przychody, zarówno z podstawowej działalności jak i działalności dodatkowej do łącznej kwoty znacznie przekraczającej 200 000 zł, z zastrzeżeniem, że przychody z samej działalności dodatkowej, niepodlegającej zwolnieniu z VAT, nie przekroczą 200 000 zł w ciągu roku.
II.Stan faktyczny
Prowadzi Pan kancelarię brokerską w formie jednoosobowej działalności gospodarczej. Zakres Pana podstawowej działalności obejmuje czynności brokerskie w zakresie ubezpieczeń w rozumieniu ustawy z dnia 15 grudnia 2017 r. o dystrybucji ubezpieczeń (Dz.U. z 2017 r. poz. 2486). Ww. ustawa przewiduje kilka możliwości uzyskania wynagrodzenia przez brokera ubezpieczeniowego w związku z proponowanym zawarciem umowy ubezpieczenia lub umowy gwarancji ubezpieczeniowej, takich jak:
a)honorarium płacone bezpośrednio przez klienta,
b)prowizję dowolnego rodzaju uwzględnioną w kwocie składki ubezpieczeniowej,
c)inny rodzaj wynagrodzenia,
d)wynagrodzenie stanowiące połączenie rodzajów wynagrodzenia, o których mowa w lit. a-c.
W zdecydowanej większości Pana wynagrodzenie stanowi prowizja uwzględniona w kwocie składki ubezpieczeniowej, którą wypłacają towarzystwa ubezpieczeniowe. W takich przypadkach korzysta Pan z przedmiotowego zwolnienia z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. W sporadycznych przypadkach wynagrodzenie wypłacane jest bezpośrednio przez klienta lub stanowi połączenie prowizji wypłacanej przez towarzystwo ubezpieczeniowe oraz wynagrodzenia wypłacanego przez Klienta.
W takich przypadkach, oprócz rozliczenia z towarzystwem ubezpieczeniowym (jeśli dotyczy) wystawia Pan fakturę Klientowi (firmie lub sporadycznie osobie fizycznej) na usługę pod nazwą np. „Czynności brokerskie w zakresie ubezpieczeń” i w takim wypadku również korzysta Pan z przedmiotowego zwolnienia z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
Doprecyzowanie i uzupełnienie opisu stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego
Czynności, które składają̨/będą składały się na świadczone przez Pana usługi brokerskie w zakresie ubezpieczeń́ to:
- Badanie potrzeb Klienta, tj. określenie jakiego rodzaju ubezpieczenia/gwarancji poszukuje, określenie zakresu ubezpieczenia/gwarancji, sum ubezpieczenia/gwarancyjnych oraz ewentualnych warunków dodatkowych, które musi spełniać polisa/gwarancja/umowa generalna;
- Przygotowanie listy dokumentów potrzebnych do przygotowania ofert oraz uzyskanie tych dokumentów od Klienta;
- Uzyskanie zaświadczeń o przebiegu historii ubezpieczeń klienta w danym ryzyku (tzw. zaświadczeń szkodowych) z towarzystw ubezpieczeniowych wskazanych przez Klienta lub wszystkich towarzystw, jeśli Klient nie wskazał takiej listy (w poszczególnych przypadkach uzyskanie zaświadczeń szkodowych nie jest wymagane);
- Opracowanie programu ubezpieczenia na podstawie przeprowadzonego badania potrzeb, dokumentów i informacji uzyskanych od Klienta oraz zaświadczeń szkodowych i wysłanie zapytań ofertowych do Towarzystw ubezpieczeniowych;
- Negocjacje ofert ubezpieczenia/gwarancji, głównie pod kątem warunków finansowych oraz zakresu ubezpieczenia (np. odstępstw od ogólnych warunków ubezpieczenia);
- Opracowanie pisemnej rekomendacji najwłaściwszej oferty ubezpieczenia/gwarancji i omówienie jej z Klientem, wyjaśnienie dodatkowych kwestii, ewentualne dalsze negocjacje warunków z Towarzystwami ubezpieczeniowymi zgodnie z sugestiami i oczekiwaniami Klienta;
- Składanie w imieniu Klienta wniosku o zawarcie polisy/gwarancji/umowy generalnej;
- Wypowiadanie w imieniu Klienta polis (głównie OC obowiązkowych);
- Bieżąca obsługa w trakcie trwania polisy/gwarancji/umowy generalnej, tj. wnioskowanie w imieniu Klienta o aneksy, doubezpieczenia, wnioskowanie o zawarcie polisy/gwarancji w ramach umowy generalnej, przypominanie o terminach płatności składek, przypominanie o terminach ekspiracji polis/gwarancji/umów generalnych;
- Nieodpłatna pomoc przy likwidacji szkody dla wybranych klientów i wybranych sytuacji, tj. zgłoszenie szkody do Towarzystwa ubezpieczeniowego, nadzór nad obiegiem dokumentów, uzyskanie decyzji Towarzystwa. Alternatywą jest usługa odpłatnej likwidacji szkód, o której również jest mowa w Pana zapytaniu.
Pana celem nie jest uczynienie wszystkiego co możliwe, aby dwie strony zawarły umowę ubezpieczeniową/umowę gwarancji ubezpieczeniowej. Pana celem jest znalezienie dla Klienta optymalnych warunków ubezpieczenia, biorąc pod uwagę jego oczekiwania, charakter ryzyka i możliwości finansowe. Jednym z elementów procesu pozyskania ofert są negocjacje warunków z Towarzystwem ubezpieczeniowym w imieniu Klienta. Negocjacjom podlegają m.in. warunki cenowe oraz zakres ubezpieczenia, tak aby najlepiej zabezpieczyć interes Klienta, zgodnie z ustawą o dystrybucji ubezpieczeń.
Aktywnie poszukuje Pan potencjalnych klientów zainteresowanych umową ubezpieczenia/umową gwarancji ubezpieczeniowej, poprzez prośby o rekomendacje i polecenia od aktualnych Klientów oraz poprzez marketing internetowy.
Gromadzi Pan dane potencjalnych klientów i dokonuje Pan analizy osób zainteresowanych umową ubezpieczeniową/umową gwarancji ubezpieczeniowej. Podczas kontaktu z potencjalnymi klientami dowiaduje się Pan jakie rodzaje ubezpieczeń/gwarancji ich dotyczą i którymi są zainteresowani oraz ewentualnie w jakich terminach kończą się poszczególne polisy.
Negocjuje Pan oferty zarówno pod kątem kosztów jak i zakresu ubezpieczenia (m.in. określenia klauzul dodatkowych, odstępstw od ogólnych warunków ubezpieczenia).
Ma Pan wpływ na treść́ zawieranej umowy ubezpieczenia/umowy gwarancji ubezpieczeniowej.
Nie wykonuje/nie będzie Pan wykonywał czynności, o których mowa w art. 43 ust. 15 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.).
Nie dokonuje/nie będzie Pan dokonywał dostawy towarów i nie świadczy/nie będzie Pan świadczył usług wymienionych w art. 113 ust. 13 ustawy o podatku od towarów i usług. Świadczy Pan tylko usługi brokerskie (PKD 66.22.Z) i chcę Pan świadczyć także usługi dodatkowe, takie jak odpłatna obsługa likwidacji szkód (PKD 66.21.Z), organizacja i prowadzenie szkoleń (PKD 85.59.B), obsługa administracyjna dokumentów (PKD 82.19.Z). Usługi dodatkowe traktuje Pan jako incydentalne, realizowane przy okazji.
Nie wykonuje Pan czynności charakterystycznych dla usług doradztwa, tj. nie świadczy Pan usług, których istotą, celem i wynikiem jest wyłącznie porada/opinia/wyjaśnienie samo w sobie. Zwraca Pan jednak uwagę, że ustawa o dystrybucji ubezpieczeń nakłada na pośredników ubezpieczeniowych obowiązki takie jak m.in. identyfikacja i wskazanie potencjalnych zagrożeń, doradzenie adekwatnych rozwiązań ubezpieczeniowych oraz złożenie pisemnej rekomendacji najwłaściwszej umowy ubezpieczenia/gwarancji. Są to jednak czynności związane bezpośrednio z dystrybucją ubezpieczeń, a ich celem i efektem jest złożenie Klientowi odpowiedniej umowy ubezpieczenia/gwarancji. Takie czynności, wynikające z ustawy, wykonuje Pan w ramach usługi brokerskiej.
Pytania
1.Czy po przekroczeniu 200 000 zł łącznego przychodu w danym roku (łącznie z działalności podstawowej i działalności dodatkowej) obowiązkowo musi Pan zostać płatnikiem VAT, jeśli przychód z działalności dodatkowej nie przekroczy 200 000 zł?
2.Czy wystawiając faktury Klientom za realizowane czynności brokerskie w zakresie ubezpieczeń powinien Pan korzystać ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 czy ze zwolnienia podmiotowego na podstawie art. 113 ust. 1?
Pana stanowisko w sprawie
Ad 1.
W Pana ocenie nie musi Pan zostać płatnikiem VAT po przekroczeniu 200 000 zł łącznego przychodu w danym roku, dopóki wartość przychodu z działalności dodatkowej (niepodlegającej zwolnieniu z VAT, ale mieszczącej się w limicie zwolnienia podmiotowego) nie przekroczy 200 000 zł w danym roku, a więc np. przy przychodzie 400 000 zł (w tym 250 000 zł z pośrednictwa ubezpieczeniowego oraz 150 000 zł z działalności dodatkowej), nadal nie musi Pan zostać płatnikiem VAT.
Ad 2.
W Pana ocenie przy wystawianiu faktur Klientom za realizowane czynności brokerskie w zakresie ubezpieczeń powinien Pan korzystać ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37, o ile usługa będzie dotyczyła czynności dystrybucji ubezpieczeń w rozumieniu ustawy z dnia 15 grudnia 2017 r. o dystrybucji ubezpieczeń (Dz.U. z 2017 r. poz. 2486), a nie innych czynności, jak np. likwidacja szkód lub szkolenia. W przypadku innych czynności, jak wskazana likwidacja szkód czy szkolenia, powinien Pan korzystać ze zwolnienia podmiotowego na podstawie art. 113 ust. 1 (do wysokości limitu 200 000 zł w danym roku).
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej ustawą:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Natomiast zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).
Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy, bądź świadczenie usług zdefiniowane w art. 8 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.
Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Pomimo spełnienia przesłanek do uznania czynności za podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług ustawodawca przewidział możliwość zastosowania zwolnienia od podatku na podstawie art. 113 ustawy.
Zgodnie z art. 113 ust. 1 ustawy:
Zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200 000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.
Zgodnie z art. 113 ust. 2 ustawy:
Do wartości sprzedaży, o której mowa w ust. 1, nie wlicza się:
1)wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz wewnątrzwspólnotowej sprzedaży towarów na odległość, która nie podlega opodatkowaniu podatkiem na terytorium kraju;
1a) sprzedaży na odległość towarów importowanych, która nie podlega opodatkowaniu podatkiem na terytorium kraju;
2)odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług, zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, z wyjątkiem:
a)transakcji związanych z nieruchomościami,
b)usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41,
c)usług ubezpieczeniowych
- jeżeli czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych;
3)odpłatnej dostawy towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.
W myśl art. 113 ust. 5 ustawy:
Jeżeli wartość sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie ust. 1 przekroczy kwotę, o której mowa w ust. 1, zwolnienie traci moc począwszy od czynności, którą przekroczono tę kwotę.
Na mocy art. 113 ust. 9 ustawy:
Zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatnika rozpoczynającego w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności określonych w art. 5, jeżeli przewidywana przez niego wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym, kwoty określonej w ust. 1.
Zgodnie z art. 113 ust. 10 ustawy:
Jeżeli faktyczna wartość sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie ust. 9, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej, przekroczy w trakcie roku podatkowego kwotę określoną w ust. 1, zwolnienie traci moc począwszy od czynności, którą przekroczono tę kwotę.
Z powołanych przepisów wynika, że - co do zasady - o ile podatnik nie przekroczył kwoty sprzedaży określonej na podstawie art. 113 ust. 1 i ust. 2 ustawy ma prawo do korzystania ze zwolnienia podmiotowego do momentu przekroczenia tej kwoty. W przypadku przekroczenia ww. kwoty z tytułu świadczenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, podatnik zobowiązany jest do dokonania rejestracji dla potrzeb podatku od towarów i usług na zasadach określonych w ustawie.
Z art. 113 ust. 2 pkt 2 lit. c) ustawy wynika, że do wartości sprzedaży, o której mowa w art. 113 ust. 1 nie wlicza się odpłatnego świadczenia usług zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, z wyjątkiem usług ubezpieczeniowych, jeżeli nie mają one charakteru transakcji pomocniczych.
Co istotne, przepis art. 113 ust. 2 pkt 2 lit. c) ustawy dotyczy tylko usług ubezpieczeniowych, nie powołując się na usługi wymienione w art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy, które obejmują szerszy zakres czynności a wśród nich usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych.
A zatem do wartości sprzedaży, o której mowa w art. 113 ust. 1 ustawy, nie wlicza się odpłatnego świadczenia usług w zakresie pośrednictwa ubezpieczeniowego.
W tym miejscu wskazać należy, że zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy:
Zwalnia się od podatku usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji.
Pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, należy interpretować ściśle, zważywszy, że zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek od towarów i usług pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika.
Stosownie do art. 135 ust. 1 lit. a Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 s. 1 ze zm.):
Państwa członkowskie zwalniają transakcje ubezpieczeniowe i reasekuracyjne, wraz z usługami pokrewnymi świadczonymi przez brokerów ubezpieczeniowych i agentów ubezpieczeniowych.
Dyrektywa nie podaje definicji transakcji ubezpieczeniowych, ani usług pokrewnych świadczonych przez maklerów i pośredników ubezpieczeniowych. Natomiast, „czynność ubezpieczeniowa”, w ogólnie przyjętym rozumieniu, charakteryzuje się tym, że ubezpieczyciel, w zamian za wcześniejsze opłacenie składki ubezpieczeniowej, zobowiązuje się, w przypadku wystąpienia ryzyka objętego umową ubezpieczenia, do spełnienia na rzecz ubezpieczonego świadczenia określonego w momencie zawarcia umowy.
Czynność ubezpieczeniowa, w każdym przypadku związana jest z istnieniem stosunku umownego między usługodawcą, który domaga się zwolnienia (od podatku) a osobą, której ryzyko jest objęte ubezpieczeniem, czyli ubezpieczonym.
Jeśli chodzi o transakcje ubezpieczeniowe, TSUE w sprawie C-8/01 orzekł, że istotą transakcji ubezpieczeniowej jest w ogólnym rozumieniu, iż ubezpieczyciel zobowiązuje się, w przypadku, gdy zaistnieje ryzyko objęte ubezpieczeniem, świadczyć ubezpieczonemu usługę uzgodnioną podczas zawierania umowy w zamian za uprzednią wpłatę składki (sprawy: Card Protection Plan C-349/96, paragraf 17 i Skandia C-240/99, paragraf 37).
Zasadniczym kryterium, pozwalającym na ustalenie, czy dana osoba jest pośrednikiem ubezpieczeniowym, czy też nie, jest charakter wykonywanych przez nią czynności wewnętrznych. W sprawie C-124/07 pomiędzy J.C.M. Beheer B.V. a Staatssecretaris van Financien TSUE zwrócił uwagę, że przepisy wspólnotowe nie zawierają żadnych wskazówek odnoszących się do stosunku pomiędzy brokerem lub pośrednikiem ubezpieczeniowym a stronami umowy ubezpieczeniowej, do której się przyczynił. Stwierdzenie posiadania statusu brokera lub pośrednika ubezpieczeniowego zależy zatem od cech badanej działalności.
Z kolei, w sprawie C-453/05 TSUE stwierdził, że:
„pośrednictwo stanowi działalność polegającą na pośredniczeniu, która może obejmować między innymi wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, przy czym celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy. Zatem pojęcie pośrednictwa nie wymaga koniecznie, aby pośrednik działający jako subagent agenta głównego kontaktował się bezpośrednio z dwiema stronami umowy, aby negocjować wszystkie klauzule, jednakże pod warunkiem że jego działalność nie ogranicza się do zobowiązania do wykonania części czynności faktycznych związanych z umową”.
W uzasadnieniu wyroku w sprawie CSC Financial Services Ltd. (wyrok TSUE z dnia 13 grudnia 2001 r., C-235/00), która to spółka świadczyła usługi typu call center na rzecz instytucji finansowych, Trybunał podjął się też próby konstruowania definicji samego pośrednictwa. Pośrednikiem jest więc podmiot niebędący żadną ze stron umowy, ale świadczący usługę na rzecz strony w zamian za wynagrodzenie. W skład usługi wchodzić może zwłaszcza prowadzenie negocjacji. Celem pośrednictwa jest zaś uczynienie wszystkiego co niezbędne, by dwie strony zawarły umowę. Z kolei nie może być mowy o pośrednictwie wówczas, gdy jedna ze stron umowy zleca tylko podwykonawcy część czynności faktycznych.
W kwestii znaczenia słowa „negocjacje”, w kontekście art. 13 część B lit. d pkt 5 Dyrektywy w ww. wyroku TSUE wskazał, że „odnosi się ono do działalności pośrednika, który nie przyjmuje roli którejkolwiek ze stron umowy dotyczącej produktu finansowego oraz którego działalność polega na czymś innym, niż świadczenie usług wchodzących w zakres umowy, typowo wykonywanych przez strony takich umów. Negocjacje stanowią usługę świadczoną na rzecz strony umowy oraz są wynagradzane przez nią, polegającą na jednoznacznie określonym akcie mediacji. Mogą one polegać m.in. na wskazywaniu odpowiednich możliwości zawarcia takiej umowy, nawiązywanie kontaktu z drugą stroną lub negocjowaniu, w imieniu i na rzecz klienta, warunków płatności, jakich ma dokonać jedna ze stron. Celem negocjacji jest zatem wykonanie wszystkich czynności niezbędnych w celu zawarcia przez dwie strony umowy, przy jednoczesnym braku jakiegokolwiek własnego zaangażowania negocjatora określonego w warunkach umowy. Z drugiej strony, nie stanowi negocjacji sytuacja, w której jedna ze stron powierza podwykonawcy część formalności administracyjnych związanych z umową, takich jak udzielanie informacji drugiej stronie oraz przyjmowanie i przetwarzanie wniosków, zapisów na papiery wartościowe, będące przedmiotem umowy. W takim przypadku, podwykonawca zajmuje tę samą pozycję, jak strona sprzedająca produkt finansowy i nie jest zatem pośrednictwem”.
Powyższe tezy znalazły potwierdzenie w wyroku w sprawie C-40/15, gdzie Trybunał wskazał (w kontekście uznania danej działalności za usługi „świadczone przez brokerów ubezpieczeniowych i agentów ubezpieczeniowych” w rozumieniu art. 135 ust. 1 lit. a Dyrektywy VAT), że w pierwszej kolejności usługodawca powinien pozostawać w stosunku z ubezpieczycielem i ubezpieczonym. Stosunek ten może być wyłącznie pośredni, jeżeli usługodawca jest podwykonawcą brokera lub agenta. W drugiej kolejności jego działalność powinna obejmować istotne aspekty pośrednictwa ubezpieczeniowego, takie jak wyszukiwanie klientów ubezpieczeniowych i kontaktowanie ich z ubezpieczycielem.
Jak wynika z powołanych przepisów krajowych, wskazanego przepisu Dyrektywy oraz orzecznictwa TSUE, zwolnieniu od podatku podlegają usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego, w tym wykonywane przez brokerów i agentów ubezpieczeniowych.
W orzecznictwie TSUE dotyczącym tej tematyki wyraźnie jednak zostało podkreślone, że pośrednictwo ubezpieczeniowe, to czynności których celem jest uczynienie wszystkiego co niezbędne, by dwie strony zawarły umowę ubezpieczenia. Zgodnie z tym orzecznictwem, istotnymi aspektami pośrednictwa ubezpieczeniowego jest wyszukiwanie klientów ubezpieczeniowych i kontaktowanie ich z ubezpieczycielem w celu zawarcia umowy.
Aby uznać daną działalność za pośrednictwo konieczne jest zatem, aby pośrednik wykonał przynajmniej niektóre z niżej wymienionych czynności:
- wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy,
- uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę,
- prowadzenie negocjacji polegających na jednoznacznie określonym akcie mediacji,
- nawiązywanie kontaktu z drugą stroną lub negocjowanie, w imieniu i na rzecz klienta, warunków płatności, jakich ma dokonać jedna ze stron.
Nie oznacza to oczywiście, że pośrednik nie może wykonywać dodatkowych czynności, jednakże aby czynności te można było zaliczyć do czynności pośredniczących konieczne jest aby wywoływały lub miały na celu wywołanie skutku dla wszystkich stron transakcji, innymi słowy konieczne jest, aby skutek tych czynności odnalazł odzwierciedlenie w zawartej umowie pomiędzy stronami.
Z opisu sprawy wynika, że prowadzi Pan kancelarię brokerską w formie jednoosobowej działalności gospodarczej. Zakres Pana podstawowej działalności obejmuje czynności brokerskie w zakresie ubezpieczeń w rozumieniu ustawy o dystrybucji ubezpieczeń.
Aktualnie Pana łączny przychód roczny nie przekracza 200 000 zł. Osiąga Pan przychody z tytułu działalności podstawowej (zwolnionej przedmiotowo z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy), oraz z działalności dodatkowej, niepodlegającej zwolnieniu z podatku VAT, polegającej m.in. na: obsłudze likwidacji szkód, organizacji i prowadzeniu szkoleń, obsłudze administracyjnej i zarządzaniu sprzedażą na zlecenie innych firm.
W zdecydowanej większości Pana wynagrodzenie stanowi prowizja uwzględniona w kwocie składki ubezpieczeniowej, którą wypłacają towarzystwa ubezpieczeniowe. W takich przypadkach korzysta Pan z przedmiotowego zwolnienia z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o podatku od towarów i usług. W sporadycznych przypadkach wynagrodzenie wypłacane jest bezpośrednio przez klienta lub stanowi połączenie prowizji wypłacanej przez towarzystwo ubezpieczeniowe oraz wynagrodzenia wypłacanego przez Klienta.
W takich przypadkach, oprócz rozliczenia z towarzystwem ubezpieczeniowym (jeśli dotyczy) wystawia Pan fakturę Klientowi (firmie lub sporadycznie osobie fizycznej) na usługę pod nazwą np. „Czynności brokerskie w zakresie ubezpieczeń” i w takim wypadku również korzysta Pan z przedmiotowego zwolnienia z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o podatku od towarów i usług.
Czynności, które składają̨/będą składały się na świadczone przez Pana usługi brokerskie w zakresie ubezpieczeń́ to:
- Badanie potrzeb Klienta, tj. określenie jakiego rodzaju ubezpieczenia/gwarancji poszukuje, określenie zakresu ubezpieczenia/gwarancji, sum ubezpieczenia/gwarancyjnych oraz ewentualnych warunków dodatkowych, które musi spełniać polisa/gwarancja/umowa generalna;
- Przygotowanie listy dokumentów potrzebnych do przygotowania ofert oraz uzyskanie tych dokumentów od Klienta;
- Uzyskanie zaświadczeń o przebiegu historii ubezpieczeń klienta w danym ryzyku (tzw. zaświadczeń szkodowych) z towarzystw ubezpieczeniowych wskazanych przez Klienta lub wszystkich towarzystw, jeśli Klient nie wskazał takiej listy (w poszczególnych przypadkach uzyskanie zaświadczeń szkodowych nie jest wymagane);
- Opracowanie programu ubezpieczenia na podstawie przeprowadzonego badania potrzeb, dokumentów i informacji uzyskanych od Klienta oraz zaświadczeń szkodowych i wysłanie zapytań ofertowych do Towarzystw ubezpieczeniowych;
- Negocjacje ofert ubezpieczenia/gwarancji, głównie pod kątem warunków finansowych oraz zakresu ubezpieczenia (np. odstępstw od ogólnych warunków ubezpieczenia);
- Opracowanie pisemnej rekomendacji najwłaściwszej oferty ubezpieczenia/gwarancji i omówienie jej z Klientem, wyjaśnienie dodatkowych kwestii, ewentualne dalsze negocjacje warunków z Towarzystwami ubezpieczeniowymi zgodnie z sugestiami i oczekiwaniami Klienta;
- Składanie w imieniu Klienta wniosku o zawarcie polisy/gwarancji/umowy generalnej;
- Wypowiadanie w imieniu Klienta polis (głównie OC obowiązkowych);
- Bieżąca obsługa w trakcie trwania polisy/gwarancji/umowy generalnej, tj. wnioskowanie w imieniu Klienta o aneksy, doubezpieczenia, wnioskowanie o zawarcie polisy/gwarancji w ramach umowy generalnej, przypominanie o terminach płatności składek, przypominanie o terminach ekspiracji polis/gwarancji/umów generalnych;
- Nieodpłatna pomoc przy likwidacji szkody dla wybranych klientów i wybranych sytuacji, tj. zgłoszenie szkody do Towarzystwa ubezpieczeniowego, nadzór nad obiegiem dokumentów, uzyskanie decyzji Towarzystwa. Alternatywą jest usługa odpłatnej likwidacji szkód, o której również jest mowa w Pana zapytaniu.
Pana celem nie jest uczynienie wszystkiego co możliwe, aby dwie strony zawarły umowę ubezpieczeniową/umowę gwarancji ubezpieczeniowej. Pana celem jest znalezienie dla Klienta optymalnych warunków ubezpieczenia, biorąc pod uwagę jego oczekiwania, charakter ryzyka i możliwości finansowe. Jednym z elementów procesu pozyskania ofert są negocjacje warunków z Towarzystwem ubezpieczeniowym w imieniu Klienta. Negocjacjom podlegają m.in. warunki cenowe oraz zakres ubezpieczenia, tak aby najlepiej zabezpieczyć interes Klienta, zgodnie z ustawą o dystrybucji ubezpieczeń.
Aktywnie poszukuje Pan potencjalnych klientów zainteresowanych umową ubezpieczenia/umową gwarancji ubezpieczeniowej, poprzez prośby o rekomendacje i polecenia od aktualnych Klientów oraz poprzez marketing internetowy.
Gromadzi Pan dane potencjalnych klientów i dokonuje Pan analizy osób zainteresowanych umową ubezpieczeniową/umową gwarancji ubezpieczeniowej. Podczas kontaktu z potencjalnymi klientami dowiaduje się Pan jakie rodzaje ubezpieczeń/gwarancji ich dotyczą i którymi są zainteresowani oraz ewentualnie w jakich terminach kończą się poszczególne polisy.
Negocjuje Pan oferty zarówno pod kątem kosztów jak i zakresu ubezpieczenia (m.in. określenia klauzul dodatkowych, odstępstw od ogólnych warunków ubezpieczenia).
Ma Pan wpływ na treść zawieranej umowy ubezpieczenia/umowy gwarancji ubezpieczeniowej.
Nie wykonuje/nie będzie Pan wykonywał czynności, o których mowa w art. 43 ust. 15 ustawy. Nie dokonuje/nie będzie Pan dokonywał dostawy towarów i nie świadczy/nie będzie Pan świadczył usług wymienionych w art. 113 ust. 13 ustawy.
Nie wykonuje Pan czynności charakterystycznych dla usług doradztwa, tj. nie świadczy Pan usług, których istotą, celem i wynikiem jest wyłącznie porada/opinia/wyjaśnienie samo w sobie. Ustawa o dystrybucji ubezpieczeń nakłada na pośredników ubezpieczeniowych obowiązki takie jak m.in. identyfikacja i wskazanie potencjalnych zagrożeń, doradzenie adekwatnych rozwiązań ubezpieczeniowych oraz złożenie pisemnej rekomendacji najwłaściwszej umowy ubezpieczenia/gwarancji. Są to jednak czynności związane bezpośrednio z dystrybucją ubezpieczeń, a ich celem i efektem jest złożenie Klientowi odpowiedniej umowy ubezpieczenia/gwarancji. Takie czynności, wynikające z ustawy, wykonuje Pan w ramach usługi brokerskiej.
W odniesieniu do działalności dodatkowej korzysta Pan z podmiotowego zwolnienia z podatku VAT na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy.
Chciałby Pan zwiększyć roczne przychody, zarówno z podstawowej działalności jak i działalności dodatkowej do łącznej kwoty znacznie przekraczającej 200 000 zł, z zastrzeżeniem, że przychody z samej działalności dodatkowej, nie podlegającej zwolnieniu z VAT, nie przekroczą 200 000 zł w ciągu roku.
Pana wątpliwości dotyczą ustalenia, czy po przekroczeniu 200 000 zł łącznego przychodu w danym roku (łącznie z działalności podstawowej i działalności dodatkowej) obowiązkowo musi Pan zostać płatnikiem VAT, jeśli przychód z działalności dodatkowej nie przekroczy 200 000 zł oraz, czy wystawiając faktury Klientom za realizowane czynności brokerskie w zakresie ubezpieczeń powinien Pan korzystać ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy czy ze zwolnienia podmiotowego na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy.
W analizowanej sprawie niewątpliwie czynności, które składają/będą składały się na świadczone przez Pana usługi brokerskie w zakresie ubezpieczeń (z wyłączeniem czynności takich jak: (i) wypowiadanie w imieniu Klienta polis (głównie OC obowiązkowych); (ii) bieżąca obsługa w trakcie trwania polisy/gwarancji/umowy generalnej, tj. wnioskowanie w imieniu Klienta o aneksy, doubezpieczenia, wnioskowanie o zawarcie polisy/gwarancji w ramach umowy generalnej, przypominanie o terminach płatności składek, przypominanie o terminach ekspiracji polis/gwarancji/umów generalnych; (iii) nieodpłatna pomoc przy likwidacji szkody dla wybranych klientów i wybranych sytuacji, tj. zgłoszenie szkody do Towarzystwa ubezpieczeniowego, nadzór nad obiegiem dokumentów, uzyskanie decyzji Towarzystwa) spełniają przesłanki do uznania ich za wykonywanie czynności pośrednictwa. Dokonuje Pan szeregu czynności zmierzających do zawarcia umowy ubezpieczenia pomiędzy klientem a zakładem ubezpieczeń, wskazanych w orzecznictwie TSUE jako wymagane elementy pośrednictwa. Wskazane czynności nie ograniczają się jedynie do czynności administracyjnych czy technicznych, nie polegają też jedynie na przekazywaniu informacji stronom transakcji. Pana celem jest znalezienie dla Klienta optymalnych warunków ubezpieczenia, biorąc pod uwagę jego oczekiwania, charakter ryzyka i możliwości finansowe, a jednym z elementów procesu pozyskania ofert są negocjacje warunków z Towarzystwem ubezpieczeniowym w imieniu Klienta. Aktywnie poszukuje Pan potencjalnych klientów zainteresowanych umową ubezpieczenia/umową gwarancji ubezpieczeniowej, poprzez prośby o rekomendacje i polecenia od aktualnych Klientów oraz poprzez marketing internetowy. Gromadzi Pan dane potencjalnych klientów i dokonuje Pan analizy osób zainteresowanych umową ubezpieczeniową/umową gwarancji ubezpieczeniowej. Negocjuje Pan oferty zarówno pod kątem kosztów jak i zakresu ubezpieczenia (m.in. określenia klauzul dodatkowych, odstępstw od ogólnych warunków ubezpieczenia). Ma Pan wpływ na treść zawieranej umowy ubezpieczenia/umowy gwarancji ubezpieczeniowej. Jednocześnie nie wykonuje Pan czynności charakterystycznych dla usług doradztwa, tj. nie świadczy Pan usług, których istotą, celem i wynikiem jest wyłącznie porada/opinia/wyjaśnienie samo w sobie. Ponadto, jak Pan wskazał, w zdecydowanej większości Pana wynagrodzenie stanowi prowizja uwzględniona w kwocie składki ubezpieczeniowej, którą wypłacają towarzystwa ubezpieczeniowe. W sporadycznych przypadkach wynagrodzenie wypłacane jest bezpośrednio przez klienta lub stanowi połączenie prowizji wypłacanej przez towarzystwo ubezpieczeniowe oraz wynagrodzenia wypłacanego przez Klienta. Tym samym, jak wynika z powyższej analizy w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w ramach wykonywania ww. czynności świadczy Pan usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego zwolnione z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy.
Jednakże wskazał Pan w opisie sprawy, że w ramach czynności składających się na usługi brokerskie w zakresie ubezpieczeń świadczy Pan także czynności takie jak:
- wypowiadanie w imieniu Klienta polis (głównie OC obowiązkowych);
- bieżąca obsługa w trakcie trwania polisy/gwarancji/umowy generalnej, tj. wnioskowanie w imieniu Klienta o aneksy, doubezpieczenia, wnioskowanie o zawarcie polisy/gwarancji w ramach umowy generalnej, przypominanie o terminach płatności składek, przypominanie o terminach ekspiracji polis/gwarancji/umów generalnych;
- nieodpłatna pomoc przy likwidacji szkody dla wybranych klientów i wybranych sytuacji, tj. zgłoszenie szkody do Towarzystwa ubezpieczeniowego, nadzór nad obiegiem dokumentów, uzyskanie decyzji Towarzystwa) nieodpłatna pomoc przy likwidacji szkody dla wybranych klientów i wybranych sytuacji, tj. zgłoszenie szkody do Towarzystwa ubezpieczeniowego, nadzór nad obiegiem dokumentów, uzyskanie decyzji Towarzystwa.
Przy czym w odniesieniu do ostatnich z ww. czynności, tj. „nieodpłatnej pomocy przy likwidacji szkody dla wybranych klientów i wybranych sytuacji” należy zauważyć, że jak wynika z art. 29a ust. 1 ustawy:
Podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.
Podstawę opodatkowania w podatku od towarów i usług stanowi wynagrodzenie, które dostawca lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu dostawy towarów albo świadczenia usług. Wynagrodzenie to oznacza wartość rzeczywiście otrzymaną (lub która ma być otrzymana) w konkretnym przypadku. Mając na uwadze powyższe należy zauważyć, że analiza przedstawionych okoliczności sprawy w kontekście przywołanych przepisów prawa prowadzi do wniosku, że skoro Pana wynagrodzenie stanowi prowizja uwzględniona w kwocie składki ubezpieczeniowej, którą wypłacają towarzystwa ubezpieczeniowe lub w sporadycznych przypadkach wynagrodzenie wypłacane jest bezpośrednio przez klienta lub stanowi połączenie prowizji wypłacanej przez towarzystwo ubezpieczeniowe oraz wynagrodzenia wypłacanego przez Klienta, to nie można zgodzić się z Panem, że czynności składające się na usługi brokerskie w zakresie ubezpieczeń polegających na nieodpłatnej pomocy przy likwidacji szkody dla wybranych klientów i wybranych sytuacji, tj. zgłoszeniu szkody do Towarzystwa ubezpieczeniowego, nadzorze nad obiegiem dokumentów, uzyskaniu decyzji Towarzystwa wykonywane są/będą przez Pana nieodpłatnie.
Co więcej, czynności polegających na:
- wypowiadaniu w imieniu Klienta polis (głównie OC obowiązkowych);
- bieżącej obsłudze w trakcie trwania polisy/gwarancji/umowy generalnej (tj. wnioskowanie w imieniu Klienta o aneksy, doubezpieczenia, wnioskowanie o zawarcie polisy/gwarancji w ramach umowy generalnej, przypominanie o terminach płatności składek, przypominanie o terminach ekspiracji polis/gwarancji/umów generalnych); oraz
- nieodpłatnej pomocy przy likwidacji szkody dla wybranych klientów i wybranych sytuacji (tj. zgłoszenie szkody do Towarzystwa ubezpieczeniowego, nadzór nad obiegiem dokumentów, uzyskanie decyzji Towarzystwa)
nie można jednak uznać za pośrednictwo ubezpieczeniowe korzystające ze zwolnienia od podatku, gdyż mają/będą miały charakter wyłącznie techniczny i są/będą czynnościami wspierającymi pozostałe czynności ubezpieczeniowe wymienione wyżej. Czynności te stanowią w istocie obsługę posprzedażową umowy, nie zmierzają one do wyszukiwania klientów ubezpieczeniowych i kontaktowania ich ubezpieczycielem w celu zawarcia umowy. Czynności te nie polegają zatem na podejmowaniu działań, które umożliwiają zawarcie umowy ubezpieczenia, jako pośrednika, wiążą się one bowiem z obsługą zawartych już umów ubezpieczenia. W rezultacie czynności te stanowią przejaw uczestniczenia przez Pana w wykonaniu zawartych wcześniej umów ubezpieczenia. Nie można więc stwierdzić, że wykonywane przez Pana ww. czynności należy traktować jako usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych, korzystające ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy.
Zatem, skoro wykonuje Pan usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego (obejmujące czynności składające na usługi brokerskie w zakresie ubezpieczeń (z wyłączeniem czynności polegających na (i) wypowiadaniu w imieniu Klienta polis (głównie OC obowiązkowych); (ii) bieżącej obsłudze w trakcie trwania polisy/gwarancji/umowy generalnej (tj. wnioskowanie w imieniu Klienta o aneksy, doubezpieczenia, wnioskowanie o zawarcie polisy/gwarancji w ramach umowy generalnej, przypominanie o terminach płatności składek, przypominanie o terminach ekspiracji polis/gwarancji/umów generalnych); oraz (iii) nieodpłatnej pomocy przy likwidacji szkody dla wybranych klientów i wybranych sytuacji (tj. zgłoszenie szkody do Towarzystwa ubezpieczeniowego, nadzór nad obiegiem dokumentów, uzyskanie decyzji Towarzystwa)), które są zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy, to wartość tych usług pośrednictwa ubezpieczeniowego wykonywanych przez Pana nie wlicza się do limitu, o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy.
Jak wskazano powyżej do limitu wartości sprzedaży, o którym mowa w art. 113 ust. 1 nie wlicza się czynności zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy. Usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego świadczone przez Pana podlegają zgodnie z art. 113 ust. 2 pkt 2 lit. c) wyłączeniu z powyższego limitu 200.000 zł, gdyż są to usługi zwolnione w myśl art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy.
Zatem ma Pan możliwość dalszego korzystania ze zwolnienia wynikającego z art. 113 ust. 1 ustawy, do czasu przekroczenia limitu sprzedaży:
- usług polegających m.in. na: obsłudze likwidacji szkód, organizacji i prowadzeniu szkoleń, obsłudze administracyjnej i zarządzaniu sprzedażą na zlecenie innych firm świadczonych przez Pana w ramach działalności dodatkowej, oraz
- usług brokerskich w zakresie ubezpieczeń polegających na: (i) wypowiadaniu w imieniu Klienta polis (głównie OC obowiązkowych); (ii) bieżącej obsłudze w trakcie trwania polisy/gwarancji/umowy generalnej (tj. wnioskowanie w imieniu Klienta o aneksy, doubezpieczenia, wnioskowanie o zawarcie polisy/gwarancji w ramach umowy generalnej, przypominanie o terminach płatności składek, przypominanie o terminach ekspiracji polis/gwarancji/umów generalnych); oraz (iii) nieodpłatnej pomocy przy likwidacji szkody dla wybranych klientów i wybranych sytuacji (tj. zgłoszenie szkody do Towarzystwa ubezpieczeniowego, nadzór nad obiegiem dokumentów, uzyskanie decyzji Towarzystwa), świadczonych przez Pana w ramach działalności podstawowej,
z wyłączeniem usług pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych, bądź do czasu zaistnienia innych przesłanek wyłączających to prawo.
Zgodnie z art. 106b ust. 1 ustawy:
Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:
1)sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;
2)wewnątrzwspólnotową sprzedaż towarów na odległość, chyba że podatnik korzysta z procedury szczególnej, o której mowa w dziale XII w rozdziale 6a;
3)wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
4)otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy:
a)wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,
b)czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4,
c)dostaw towarów, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 1b.
Jednocześnie, art. 106b ust. 2 ustawy stanowi, że:
Podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3.
Przy czym zgodnie z art. 106b ust. 3 pkt 2 ustawy:
Na żądanie nabywcy towaru lub usługi podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż zwolnioną, o której mowa w ust. 2, z zastrzeżeniem art. 117 pkt 1 i art. 118 - jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.
Jak wynika z cytowanych przepisów, w przypadku sprzedaży zwolnionej, m.in. na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 czy art. 113 ust. 1 ustawy, podatnik nie ma obowiązku wystawienia faktury. Jednakże na żądanie nabywcy podatnik ten jest zobowiązany wystawić fakturę dokumentującą m.in. świadczenie usług zwolnionych od podatku, ale tylko jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.
W art. 106e ust. 1 pkt 19 ustawy wskazano natomiast, że:
Faktura powinna zawierać w przypadku dostawy towarów lub świadczenia usług zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 albo przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 - wskazanie:
a) przepisu ustawy albo aktu wydanego na podstawie ustawy, na podstawie którego podatnik stosuje zwolnienie od podatku,
b)przepisu dyrektywy 2006/112/WE, który zwalnia od podatku taką dostawę towarów lub takie świadczenie usług, lub
c) innej podstawy prawnej wskazującej na to, że dostawa towarów lub świadczenie usług korzysta ze zwolnienia.
Ponadto art. 106o ustawy stanowi, że:
Minister właściwy do spraw finansów publicznych może określić, w drodze rozporządzenia, przypadki, w których faktury mogą zawierać zakres danych węższy niż określony w art. 106e, oraz zakres tych danych, uwzględniając:
1)konieczność zapewnienia odpowiedniego dokumentowania dostawy towarów lub świadczenia usług i identyfikacji czynności dokonanych przez niektóre kategorie podatników;
2)niską wartość transakcji lub specyfikę niektórych rodzajów działalności związaną z liczbą lub rodzajem wykonywanych czynności.
Na podstawie § 3 pkt 1-3 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 października 2021 r. w sprawie wystawiania faktur (t. j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1979):
Faktura dokumentująca:
1) dostawę towarów lub świadczenie usług zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2-6, 8-36 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 ustawy powinna zawierać:
a) datę wystawienia,
b) numer kolejny,
c) imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy,
d) nazwę (rodzaj) towaru lub usługi,
e) miarę i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług,
f) cenę jednostkową towaru lub usługi,
g) kwotę należności ogółem,
h) wskazanie przepisu ustawy, aktu wydanego na podstawie ustawy, przepisu dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z 11.12.2006, str. 1, z późn. zm.) lub innej podstawy prawnej, zgodnie z którą podatnik stosuje zwolnienie od podatku;
2)świadczenie usług zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 7, 37-41 ustawy powinna zawierać:
a) dane, o których mowa w pkt 1 lit. a i b,
b) imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług,
c) nazwę usługi,
d) kwotę, której dotyczy dokument;
3) dostawę towarów lub świadczenie usług zwolnionych od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy powinna zawierać dane, o których mowa w pkt 1 lit. a-g.
Zatem na podstawie § 3 pkt 2 ww. rozporządzenia w sprawie wystawiania faktur, faktura dokumentująca świadczenie usług zwolnionych od podatku na podstawie m.in. art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy powinna zawierać:
- datę wystawienia i numer kolejny faktury,
- imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług,
- nazwę usługi,
- kwotę, której dotyczy dokument.
Natomiast z § 3 pkt 3 ww. rozporządzenia wynika, że faktura dokumentująca świadczenie usług zwolnionych od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy powinna zawierać:
- datę wystawienia i numer kolejny faktury,
- imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy,
- nazwę (rodzaj) towaru lub usługi,
- miarę i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług,
- cenę jednostkową towaru lub usługi,
- kwotę należności ogółem.
Zatem w przedmiotowej sprawie nie ma Pan obowiązku zawierania na wystawianych przez siebie fakturach dokumentujących wykonywane czynności brokerskie w zakresie ubezpieczeń, korzystające ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy, jak i wykonywane:
- czynności polegające m.in. na obsłudze likwidacji szkód, organizacji i prowadzeniu szkoleń, obsłudze administracyjnej i zarządzaniu sprzedażą na zlecenie innych firm, oraz
- czynności brokerskie w zakresie ubezpieczeń polegające na: (i) wypowiadaniu w imieniu Klienta polis (głównie OC obowiązkowych); (ii) bieżącej obsłudze w trakcie trwania polisy/gwarancji/umowy generalnej (tj. wnioskowanie w imieniu Klienta o aneksy, doubezpieczenia, wnioskowanie o zawarcie polisy/gwarancji w ramach umowy generalnej, przypominanie o terminach płatności składek, przypominanie o terminach ekspiracji polis/gwarancji/umów generalnych); oraz (iii) nieodpłatnej pomocy przy likwidacji szkody dla wybranych klientów i wybranych sytuacji (tj. zgłoszenie szkody do Towarzystwa ubezpieczeniowego, nadzór nad obiegiem dokumentów, uzyskanie decyzji Towarzystwa),
informacji, o której mowa w art. 106e ust. 1 pkt 19 ustawy, tj. danych dotyczących przepisu ustawy, aktu wydanego na podstawie ustawy, przepisu dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej lub też innej podstawy prawnej, zgodnie z którą podatnik stosuje zwolnienie od podatku. W tej sytuacji wystarczające jest zatem zawarcie na fakturze informacji, o których mowa odpowiednio w § 3 pkt 2 i 3 powołanego rozporządzenia w sprawie wystawiania faktur.
Pana stanowisko w zakresie pytania nr 1 i 2 jest nieprawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy:
- stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia, oraz
- zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…), ul. (…), (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).