Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług – jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

27 sierpnia 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 27 sierpnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy prawa do odliczenia podatku VAT od kosztów związanych z użytkowaniem mieszkania (czynsz, media, Internet) proporcjonalnie do czasu faktycznego użytkowania części mieszkania przeznaczonej na działalność gospodarczą, zamiast proporcji opartej na powierzchni tej części mieszkania.

Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 11 listopada 2024 r. (wpływ 11 listopada 2024 r.) oraz pismem z 27 listopada 2024 r. (wpływ 27 listopada 2024 r.)

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca jest osobą fizyczną prowadzącą jednoosobową działalność gospodarczą, która polega na świadczeniu usług programistycznych. Wnioskodawca pracuje zdalnie z wynajmowanego mieszkania, w którym jedno z pomieszczeń (pokój) jest przeznaczone na cele zawodowe. Wynajmujący wyraził zgodę na prowadzenie działalności gospodarczej w mieszkaniu i wystawianie faktur VAT na część użytkowaną zawodowo.

Zamiast standardowego podejścia opartego na proporcji powierzchni mieszkania, Wnioskodawca chciałby rozliczać koszty użytkowania mieszkania na potrzeby działalności gospodarczej w oparciu o proporcję czasu pracy.

Zgodnie z harmonogramem pracy, Wnioskodawca wykonuje czynności zawodowe przez około 8 godzin dziennie, 5 dni w tygodniu, co odpowiada kodeksowi pracy. W związku z tym, Wnioskodawca planuje rozliczać VAT od kosztów eksploatacyjnych (czynsz, media) proporcjonalnie do czasu pracy w stosunku do całkowitego czasu użytkowania mieszkania (24 godziny dziennie). Wnioskodawca uważa, że taka metoda będzie bardziej reprezentatywna dla rzeczywistego wykorzystania mieszkania do celów zawodowych. Dodatkowo Wnioskodawca jest w stanie ewidencjonować czas pracy, który przeznacza na działalność zawodową, w celu dokładnego obliczenia, ile faktycznie przepracował w danym miesiącu. Ewidencja ta mogłaby uwzględniać chorobowe, urlopy oraz inne okoliczności wpływające na ilość przepracowanych godzin.

Uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego

Na zadane w wezwaniu pytania udzielił Pan następujących odpowiedzi:

Pytanie 1: Czy jest Pan zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku VAT

Odpowiedź: Tak, jestem.

Pytanie 2: Czy faktury obejmujące koszty związane z użytkowaniem mieszkania (czynsz, media, Internet) będą wystawiane na Pana?

Odpowiedź: Tak, faktury będą wystawiane na mnie.

Pytanie 3: Czy faktury obejmujące koszty związane z użytkowaniem mieszkania (czynsz, media, Internet) będą dokumentować czynności opodatkowane podatkiem VAT?

Odpowiedź: Tak, koszty związane z użytkowaniem mieszkania (czynsz, media, Internet) będą dokumentować czynności opodatkowane podatkiem VAT.

Jestem czynnym podatnikiem VAT, a usługi, które świadczę w ramach mojej działalności gospodarczej, są opodatkowane VAT.

Pracuję zdalnie z mieszkania, które pełni rolę mojego miejsca pracy, więc ponoszone koszty utrzymania mieszkania mają bezpośredni związek z prowadzeniem działalności opodatkowanej VAT. Koszty te są niezbędne do wykonywania przeze mnie działalności gospodarczej, która generuje przychody podlegające opodatkowaniu VAT.

Pytanie 4: Czy pokój przeznaczony na cele zawodowe służy tylko i wyłącznie do celów prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej i jednocześnie nie służy celom osobistym?

Odpowiedź: Nie, pokój wykorzystywany do celów zawodowych służy także do innych celów osobistych. W tym pokoju znajduje się mój prywatny komputer, z którego korzystam właśnie do pracy, jak i poza nią. Moja praca jako programista nie wymaga stałego stanowiska, co oznacza, że mogę ją wykonywać w różnych miejscach mieszkania, np. przy stole kuchennym lub na kanapie w salonie.

Pytanie 5: Co wchodzi w skład mediów, o których mowa w złożonym przez Pana wniosku? Prosimy enumeratywnie wymienić.

Odpowiedź: W skład mediów, o których mowa we wniosku, wchodzą:

·czynsz – obejmujący opłatę mieszkaniową oraz opłatę za cieplik i wodę, naliczany w kwotach stałych w formie nadpłaty.

·Internet – opłata za dostęp do Internetu o stałej kwocie,

·prąd – opłata za zużycie energii elektrycznej o kwocie w zależności od zużycia.

Każdy z powyższych składników stanowi część kosztów związanych z użytkowaniem mieszkania, które są niezbędne do wykonywania działalności gospodarczej.

Pytanie 6: W jaki sposób rozliczane będą poszczególne koszty związane z użytkowaniem mieszkania (czynsz, media, Internet), tj. czy będzie to jedna faktura obejmująca wszystkie składowe? Czy któraś z tych składowych będzie fakturowana/refakturowana odrębnie? Należy wyjaśnić.

Odpowiedź: Poszczególne koszty związane z użytkowaniem mieszkania są rozliczane w następujący sposób:

·czynsz – opłata zbiorcza, obejmująca koszty utrzymania mieszkania, ogrzewanie oraz wodę, wystawiana przez wynajmującego na jednej fakturze;

·Internet – opłata za Internet, rozliczana na osobnej fakturze od dostawcy usług internetowych;

·prąd – opłata za energię elektryczną, rozliczana na osobnej fakturze wystawianej przez dostawcę energii elektrycznej.

Każdy z tych kosztów jest dokumentowany na odrębnej fakturze (z wyjątkiem czynszu, który obejmuje kilka składowych w jednej fakturze) i stanowi wydatek związany z użytkowaniem mieszkania, który jest częściowo wykorzystywany do celów działalności gospodarczej.

Pytanie 7: Na jakiej podstawie rozliczane będą z Wynajmującym koszty związane z użytkowaniem mieszkania (czynsz, media, Internet), tj.:

a.Czy w przypadku mediów uzależnione będą od ich zużycia, określanego na podstawie opomiarowanych odczytów? Czy wartości pomiaru określać będą wyłącznie zużycie w części wykorzystywanej wyłącznie zawodowo (pokój)?

Odpowiedź: Nie jestem w stanie precyzyjnie oddzielić zużycia prądu i Internetu na cele zawodowe od zużycia prywatnego, ponieważ moja działalność gospodarcza – praca programistyczna – jest pracą intelektualną, która nie zużywa dodatkowych zasobów w sposób jednoznacznie mierzalny dla części zawodowej i prywatnej. Moje usługi są rozliczane w stawce godzinowej, a faktury dokumentują faktyczny czas pracy poświęcony na pracę. W związku z tym, stosowanie wskaźnika proporcji czasu pracy jest bardziej reprezentatywną metodą rozliczenia kosztów użytkowania mieszkania niż podział według powierzchni.

b.Czy Internet będzie rozliczany w oparciu o faktyczne jego zużycie wyłącznie w części mieszkania wykorzystywanej wyłącznie zawodowo (pokój)?

Odpowiedź: Nie ma możliwości, ani infrastruktury w mieszkaniu, aby założyć odrębne dostępy do Internetu dla celów prywatnych i zawodowych. Dostęp do Internetu jest zapewniany przez jednego dostawcę na cały budynek, a jego użytkowanie dotyczy całego mieszkania, niezależnie od pomieszczenia. W związku z tym koszt Internetu również rozliczam według proporcji czasu pracy do całkowitego czasu użytkowania, co bardziej odpowiada rzeczywistemu użytkowaniu.

c.Czy czynsz rozliczany będzie odrębnie dla części mieszkania wykorzystywanej wyłącznie zawodowo (pokój) i odrębnie dla reszty mieszkania?

Odpowiedź: Czynsz nie jest rozliczany odrębnie dla poszczególnych pomieszczeń, a specyfika mojej pracy, umożliwiająca wykonywanie jej z różnych miejsc w mieszkaniu (np. przy stole kuchennym), nie wymaga dedykowanego miejsca pracy. Moje faktury są wystawiane na podstawie faktycznego czasu wykonywania pracy, co stanowi najdokładniejszy wskaźnik. Dlatego w moim wniosku proszę o możliwość stosowania proporcji czasu pracy zamiast proporcji powierzchni mieszkania, gdyż to lepiej odpowiada charakterowi mojej działalności.

Pytanie 8: Do jakich czynności wykorzystywane będą nabywane przez Pana w ramach ponoszonych wydatków objętych zakresem pytania towary/usługi (związane z użytkowaniem mieszkania: czynsz, media i Internet:

a.opodatkowanych podatkiem VAT,

b.zwolnionych od podatku VAT,

c.niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT?

Odpowiedź: Koszty związane z użytkowaniem mieszkania (czynsz, media, Internet) będą wykorzystywane wyłącznie do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT, ponieważ moja działalność gospodarcza, czyli świadczenie usług programistycznych, podlega opodatkowaniu VAT, a wszystkie wystawiane przeze mnie faktury zawierają kwotę VAT.

Pytanie 9: Jeśli towary/usługi nabywane w ramach ponoszonych wydatków związanych z użytkowaniem mieszkania, o których mowa powyżej, wykorzystywane będą zarówno do celów wykonywanej przez Pana działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, to czy jest możliwe przypisanie tych towarów/usług w całości do działalności gospodarczej?

Odpowiedź: Nie, nie jest możliwe przypisanie wszystkich kosztów użytkowania mieszkania wyłącznie do działalności gospodarczej. Mieszkanie wykorzystywane jest zarówno do celów zawodowych, jak i prywatnych, dlatego ponoszone koszty (czynsz, media, Internet) rozliczam proporcjonalnie do czasu pracy przeznaczonego na działalność gospodarczą. Takie podejście pozwala na realistyczne odwzorowanie rzeczywistego wykorzystania mieszkania do celów działalności gospodarczej.

Pytanie 10: Jakimi przesłankami kierował się Pan, uznając że wskazany we wniosku sposób obliczenia proporcji jest najbardziej reprezentatywny – najbardziej odpowiada specyfice wykonywanej przez Pana działalności oraz dokonywanych przez Pana nabyć?

Odpowiedź: Zdecydowałem się na proporcjonalne rozliczanie kosztów użytkowania mieszkania na podstawie czasu pracy, ponieważ charakter mojej działalności jako programisty nie wymaga stałego stanowiska pracy ani fizycznego zużywania przestrzeni w określonym pokoju. Moja praca polega na realizacji zadań intelektualnych, które mogę wykonywać w dowolnym miejscu mieszkania lub nawet poza nim, łącząc się zdalnie z komputerem w mieszkaniu (np. przez uruchomienie zabezpieczonej sieci). Jednocześnie, mój komputer może wykonywać obliczenia, zużywając prąd i Internet w mieszkaniu bez względu na moje fizyczne położenie. Dlatego proporcja czasu pracy do czasu użytkowania całkowitego mieszkania jest bardziej adekwatna niż proporcja powierzchni, ponieważ najlepiej odzwierciedla rzeczywiste wykorzystanie mieszkania na potrzeby działalności gospodarczej.

Pytanie 11: Czy sposób obliczenia proporcji zapewni dokonanie obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wyłącznie w odniesieniu do części kwoty podatku naliczonego proporcjonalnie przypadającej na wykonywane w ramach działalności gospodarczej czynności opodatkowane?

Odpowiedź: Tak, wybrany sposób obliczenia proporcji (na podstawie faktycznego czasu pracy) zapewnia dokonanie obniżenia kwoty podatku należnego wyłącznie w odniesieniu do części przypadającej na czynności wykonywane w ramach działalności gospodarczej. Obliczenie proporcji w oparciu o czas pracy odpowiada rzeczywistemu wykorzystywaniu mieszkania na cele zawodowe, co pozwala na realistyczne odwzorowanie faktycznych kosztów związanych z działalnością. Stosowanie proporcji opartej na czasie pracy (przykładowo, przy założeniu średniego wykorzystania przez 8 godzin dziennie, 5 dni w tygodniu) pozwala na bardziej adekwatne wyliczanie kosztów niż metoda oparta na powierzchni, ponieważ uwzględnia ona faktyczny czas użytkowania mieszkania na cele zawodowe. Ponadto, proporcja ta może być dostosowywana do rzeczywistego czasu pracy każdego miesiąca, co umożliwia precyzyjne określenie kosztów związanych wyłącznie z działalnością, z wyłączeniem godzin prywatnych, urlopów oraz dni niepracujących.

Pytanie 12: Czy sposób obliczenia proporcji proponowany przez Pana obiektywnie będzie odzwierciedlał część wydatków przypadającą odpowiednio na działalność gospodarczą oraz na cele inne niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361)?

Odpowiedź: Tak, proponowany przeze mnie sposób obliczenia proporcji, oparty na faktycznym czasie pracy, obiektywnie odzwierciedla część wydatków przypadającą na działalność gospodarczą oraz na cele inne niż działalność gospodarcza. Metoda ta pozwala na precyzyjne przypisanie kosztów użytkowania mieszkania do działalności gospodarczej, z wyłączeniem celów osobistych, zgodnie z art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług.

Pytanie 13: Prosimy o wskazanie konkretnych danych (godziny, dni – ile, jakie), które będzie Pan stosował do wyliczenia prewspółczynnika czasowego?

Odpowiedź: Przy obliczaniu prewspółczynnika czasowego stosuję założenie średniej liczby godzin pracy wynoszącej około 8 godzin dziennie przez 5 dni w tygodniu (czyli standardowo około 40 godzin tygodniowo). Jednak jako jednoosobowa działalność gospodarcza nie mam sztywnego harmonogramu, więc faktyczna liczba godzin pracy w miesiącu może się różnić. Uwzględniam to, prowadząc ewidencję czasu pracy, która dokumentuje faktyczne godziny przepracowane każdego dnia. Dzięki temu prewspółczynnik może być dostosowywany w każdym miesiącu w zależności od rzeczywistego czasu poświęconego na działalność gospodarczą.

Pytanie 14: Proszę przedstawić przykładowy sposób wyliczenia proporcji opartej o zaprezentowany przez Pana wskaźnik oraz przedstawienie analizy porównawczej ww. prewspółczynnika czasowego wyliczonego według sposobu przedstawionego we wniosku z innymi wskaźnikami wynikającymi z ustawy.

Odpowiedź: Przykładowy sposób obliczenia proporcji opartej na wskaźniku czasowym jest następujący:

Zakładam, że w ciągu roku pracuję średnio 8 godzin dziennie przez 5 dni w tygodniu. Przyjmując, że rok ma 52 tygodnie, otrzymuję:

·Liczba dni pracujących w roku: 5 dni/tydzień x 52 tygodnie = 260 dni

·Liczba godzin pracujących w roku: 260 dni x 8 godzin/dzień = 2080 godzin.

Całkowita liczba godzin w roku Liczba godzin w roku: 365 dni x 24 godziny/dzień = 8760 godzin.

Proporcja czasu pracy do całkowitego czasu w roku wynosi zatem: około 2080 godzin (czas pracy) * 8760 godzin (całkowity czas) ~ 0,2374 (czyli około 23,74%).

Zgodnie z przepisami, alternatywną metodą obliczenia proporcji jest uwzględnienie powierzchni mieszkania wykorzystywanej do działalności gospodarczej.

Przy założeniu, że:

·Powierzchnia pokoju przeznaczonego na działalność wynosi (...) m2,

·Całkowita powierzchnia mieszkania to (...) m2,

Proporcja powierzchni wynosi: : (...) m2 + (...) m2 « 0,1834 (czyli około 18,34%).

Analiza porównawcza:

·Proporcja oparta na czasie pracy: 23,74%,

·Proporcja oparta na powierzchni: 18,34%.

Różnica: 23,74% - 18,34% = 5,40%.

Proporcja oparta na czasie pracy (23,74%) jest wyższa o 5,40 punktów procentowych niż proporcja oparta na powierzchni (18,34%). Sugeruje to, że metoda uwzględniająca czas pracy lepiej odzwierciedla rzeczywiste wykorzystanie mieszkania na cele działalności gospodarczej w moim przypadku.

Powyższe obliczenia opierają się na założeniu pełnego roku kalendarzowego bez uwzględnienia dni wolnych od pracy, urlopów czy chorobowego. W praktyce liczba godzin pracy może być mniejsza, co wpłynie na proporcję. Dlatego też zamierzam prowadzić ewidencję faktycznie przepracowanych godzin, aby dokładniej określić proporcję w każdym miesiącu.

Pytanie 15: Czy jest Pan w stanie wyeliminować sytuacje, w których w czasie wykorzystywania mieszkania na cele zawodowe, będzie Pan korzystał z Internetu w celach prywatnych/osobistych niezwiązanych z prowadzoną działalnością gospodarczą (wpływ prywatnych wiadomości na prywatna skrzynkę e-mail itp.)?

Odpowiedź: Nie, nie jestem w stanie całkowicie wyeliminować sytuacji, w których podczas wykorzystywania mieszkania na cele zawodowe korzystam z Internetu w celach prywatnych lub osobistych, ponieważ charakter mojej pracy jako programisty wymaga elastycznego podejścia. Moje usługi są rozliczane w stawce godzinowej, a praca, którą wykonuję, często obejmuje także czynności takie jak analizowanie problemów czy planowanie rozwiązań, które mogą wystąpić w różnych momentach dnia, w tym podczas krótkich przerw od komputera. Ponadto, z uwagi na to, że prowadzę jednoosobową działalność gospodarczą, świadcząc usługi na rzecz różnych klientów, nie jestem w stanie odgórnie rozdzielić całego dostępu do Internetu na „zawodowy” i „prywatny”. Takie rozróżnienie jest niemożliwe i nierealistyczne w mojej sytuacji.

Pytanie 16: Czy, a jeśli tak to w jaki sposób, jest Pan w stanie określić proporcję wykorzystania mieszkania na cele działalności gospodarczej? W szczególności, czy jest Pan w stanie określić proporcję w oparciu o powierzchnię przeznaczoną na cele zawodowe (pokój) w odniesieniu do powierzchni mieszkania (jako całości)? Jak będzie przedstawiać się taka proporcja w oparciu o dane liczbowe?

Odpowiedź: Tak, jestem w stanie określić proporcję w oparciu o powierzchnię przeznaczoną na cele zawodowe, ponieważ posiadam szczegółowy plan mieszkania z wartościami powierzchni całkowitej i poszczególnych pomieszczeń. Powierzchnia pokoju wykorzystywanego do pracy wynosi (...) m2, a całkowita powierzchnia mieszkania to (...) m2, co daje proporcję 18,34%. Jednak ze względu na specyfikę mojej działalności oraz fakt, że praca programisty nie wymaga stałego stanowiska, proporcja oparta na czasie pracy jest w mojej opinii bardziej adekwatna i odzwierciedla rzeczywiste wykorzystanie mieszkania na potrzeby działalności gospodarczej.

Pytanie 17: W jaki sposób jest Pan w stanie określić dokładne godziny wykorzystywania pomieszczenia przeznaczonego na cele zawodowe (pokoju) oraz w jaki sposób wykluczyć rozbieżności pomiędzy planowanym, a rzeczywistym wykorzystaniem? (w opisie sprawy wskazał Pan, że „wykonuje czynności zawodowe przez około 8 godzin dziennie (...)”.

Odpowiedź: Dokładne godziny poświęcone na działalność zawodową dokumentowane są na fakturach godzinowych, które wystawiam klientom. Stanowią one precyzyjny i ostateczny zapis czasu faktycznie przepracowanego. W praktyce praca wykonywana jest elastycznie, nie tylko w jednym pokoju, lecz w całym mieszkaniu, dlatego czas pracy dotyczy całego mieszkania, a nie wyłącznie jednego pomieszczenia. Planowane godziny pracy mogą nieco odbiegać od rzeczywistych z uwagi na specyfikę działalności, lecz faktyczne rozliczenie zawsze opiera się na rzeczywistym czasie przepracowanym, co jest rzetelnie dokumentowane na wystawianych fakturach. Faktury te są również dokumentem wiążącym, ponieważ ich rzetelność wiąże się z odpowiedzialnością karną za składanie fałszywych oświadczeń lub wprowadzenie kontrahentów w błąd co do wykonania usługi.

Pytanie

Czy Wnioskodawca ma prawo do obliczania kwoty podatku VAT do odliczenia od kosztów związanych z użytkowaniem mieszkania (takich jak czynsz, media, Internet) proporcjonalnie do czasu faktycznego użytkowania części mieszkania przeznaczonej na działalność gospodarczą, zamiast proporcji opartej na powierzchni tej części mieszkania?

Pana stanowisko w sprawie

Wnioskodawcy przysługuje prawo do obliczania kwoty podatku VAT do odliczenia od kosztów związanych z użytkowaniem mieszkania (czynsz, media, Internet) na podstawie proporcji czasu użytkowania części mieszkania przeznaczonej na działalność gospodarczą, zamiast proporcji opartej na powierzchni mieszkania.

Swoje stanowisko Wnioskodawca opiera na następujących przepisach ustawy o VAT:

·art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, który stanowi, że prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych;

·art. 90 ust. 1-2 ustawy o VAT, który mówi o proporcjonalnym odliczaniu VAT w przypadku, gdy nieruchomość jest wykorzystywana zarówno na cele prywatne, jak i zawodowe.

Stosowanie proporcji czasu użytkowania, opartej na rzeczywistym czasie wykorzystania mieszkania na cele zawodowe (8 godzin dziennie, 5 dni w tygodniu), lepiej odzwierciedla rzeczywiste użytkowanie mieszkania na cele działalności gospodarczej, niż stosowanie tradycyjnej proporcji powierzchni. Ponadto, Wnioskodawca jest w stanie ewidencjonować czas pracy, co pozwala na dokładne określenie wykorzystania mieszkania na cele zawodowe w każdym miesiącu. Takie podejście minimalizuje ryzyko zaniżenia, bądź zawyżenia kwoty VAT do odliczenia oraz kosztów związanych z działalnością gospodarczą.

Odliczenie podatku VAT oraz rozliczenie kosztów na podstawie proponowanej przez Wnioskodawcę proporcji czasu użytkowania jest zgodne z przepisami ustawy o VAT oraz bardziej adekwatne do sposobu Wnioskodawcy użytkowania mieszkania.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku – jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowe zasady, które dotyczą odliczania podatku naliczonego są sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej ustawą.

W myśl art. 86 ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Z powołanych przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego.

Odliczyć zatem można w całości podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi podatnika. Wskazana zasada wyłącza tym samym możliwość dokonywania odliczeń podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku lub niepodlegających opodatkowaniu. Jednocześnie z zasady tej wynika, że odliczenie podatku naliczonego może być częściowe, tzn. w tej części, w jakiej dane towary lub usługi, z którymi związany jest podatek naliczony są wykorzystywane do realizacji czynności opodatkowanych, z pominięciem tej części podatku od tych towarów i usług, w jakiej towary te (usługi) są wykorzystywane do wykonywania czynności nieopodatkowanych.

Ponadto podkreślić należy, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Ten ostatni przepis określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Zgodnie z art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy:

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany w fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu lub jest zwolniona od podatku.

Z kolei art. 88 ust. 4 ustawy:

Jak wynika z powołanych wyżej przepisów, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Na zakres prawa do odliczenia w sposób bezpośredni wpływa status danego podmiotu jako podatnika podatku od towarów i usług wykonującego czynności opodatkowane. Tylko podatnik w rozumieniu art. 15 ustawy, ma prawo do odliczenia podatku naliczonego. Co do zasady status podatnika związany jest z prowadzeniem przez dany podmiot działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy:

W świetle art. 15 ust. 2 ustawy:

Z uregulowań ustawy wyraźnie wynika, że dla realizacji prawa do odliczenia podatku naliczonego niezbędne jest istnienie związku między dokonywanymi zakupami towarów i usług a prowadzoną działalnością opodatkowaną. Przy czym związek dokonywanych zakupów z działalnością podatnika może mieć charakter bezpośredni lub pośredni.

O bezpośrednim związku dokonywanych zakupów z działalnością gospodarczą można mówić wówczas, gdy nabywane towary służą np. dalszej odsprzedaży – towary handlowe lub też nabywane towary i usługi są niezbędne do wytworzenia towarów lub usług, będących przedmiotem dostawy; bezpośrednio więc wiążą się z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez podatnika.

Natomiast o związku pośrednim można mówić wówczas, gdy ponoszone wydatki wiążą się z całokształtem funkcjonowania przedsiębiorstwa. Mają pośredni związek z działalnością gospodarczą, a tym samym z osiąganymi przez podatnika przychodami. Aby jednak można było wskazać, że określone zakupy mają chociażby pośredni związek z działalnością, istnieć musi związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy dokonanymi zakupami towarów i usług, a powstaniem obrotu. O pośrednim związku dokonanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy zakup towarów i usług nie przyczynia się bezpośrednio do uzyskania przychodu przez podatnika, np. poprzez ich odsprzedaż, lecz poprzez wpływ na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości, przyczynia się do generowania przez dany podmiot obrotów.

Z opisu sprawy wynika, że jest Pan zarejestrowany jako podatnik VAT czynny. Prowadzi Pan jednoosobową działalność gospodarczą, która polega na świadczeniu usług programistycznych. Pracuje Pan zdalnie z wynajmowanego mieszkania, w którym jedno z pomieszczeń (pokój) jest przeznaczone na cele zawodowe. W związku z tym planuje Pan odliczać podatek naliczony VAT od kosztów eksploatacyjnych (czynsz, Internet, prąd) proporcjonalnie do czasu pracy w stosunku do całkowitego czasu użytkowania mieszkania. Pokój wykorzystywany do celów zawodowych służy także do innych celów osobistych. W pokoju znajduje się Pana prywatny komputer, z którego korzysta Pan do pracy, jak i poza nią.

Pana wątpliwości dotyczą kwestii prawa do odliczenia podatku VAT od kosztów związanych z użytkowaniem mieszkania (czynsz, media, Internet) proporcjonalnie do czasu faktycznego użytkowania części mieszkania przeznaczonej na działalność gospodarczą, zamiast proporcji opartej na powierzchni tej części mieszkania.

Z uwagi na różnorodność i bogactwo życia gospodarczego wybór sposobu, według którego dokonuje się tego proporcjonalnego przypisania, należy do podatnika i to wyłącznie na nim spoczywa odpowiedzialność prawidłowego określenia części podatku związanego z działalnością gospodarczą, który może odliczyć. Przepisy ustawowe wymagają jedynie, aby odpowiadał on najbardziej specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć. Będzie to spełnione, jeśli sposób ten zapewni dokonanie odliczenia podatku naliczonego wyłącznie w części przypadającej na działalność gospodarczą.

Oznacza to, że jest Pan zobowiązany do wyodrębnienia takiej części podatku naliczonego, którą można przypisać wyłącznie prowadzonej działalności gospodarczej. Warto nadmienić, że zastosowane przez Pana metody, czy też sposoby, na podstawie których dokona Pan wydzielenia odpowiedniej kwoty podatku naliczonego, muszą odpowiadać wartościom faktycznym i rzeczywistym.

Należy wyraźnie zaznaczyć, że ciężar rzetelnego ustalenia, jaka część podatku naliczonego związana jest z prowadzoną działalnością gospodarczą, a jaka część wykorzystywana jest dla potrzeb innych niż prowadzona działalność gospodarcza, spoczywa zawsze na Panu.

Jak wskazał Pan w opisie sprawy, nie jest możliwe przypisanie wszystkich kosztów użytkowania mieszkania wyłącznie do działalności gospodarczej. Pokój wykorzystywany jest zarówno do celów zawodowych, jak i prywatnych.

Jedynie w przypadku, gdy posiadany przez podatnika lokal jako całość lub wyodrębnione w tym lokalu pomieszczenia (części) służą tylko i wyłącznie dla celów prowadzonej działalności gospodarczej i jednocześnie nie służą celom osobistym, nie ma przeszkód do odliczenia podatku naliczonego od zakupów związanych z jego funkcjonowaniem i utrzymaniem (w części w jakiej lokal jest wykorzystywany tylko do działalności gospodarczej).

Rozpatrując prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony, należy mieć na uwadze, że system odliczenia ma na celu całkowite uwolnienie przedsiębiorcy od ciężaru VAT zapłaconego lub podlegającego zapłacie w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Natomiast – trzeba mieć na uwadze – że system ten nie daje uprawnienia do odliczenia w przypadku czynności będących poza zakresem działalności gospodarczej. Oznacza to również, że podatnik nie może domagać się prawa do odliczenia podatku naliczonego, nie płacąc podatku należnego.

W odniesieniu do Pana wątpliwości stwierdzić należy, że zaproponowana przez Pana metoda odliczenia podatku naliczonego proporcjonalnie do czasu faktycznego użytkowania części mieszkania przeznaczonej na działalność gospodarczą nie odzwierciedla w sposób wiarygodny i rzetelny części podatku naliczonego związanego z czynnościami opodatkowanymi.

Sposób w jaki Pan określi część podatku naliczonego, który będzie podlegał odliczeniu, musi być jak najbardziej wiarygodny i rzetelny, tak aby gwarantował odliczenie wyłącznie części podatku związanego z wykonywaniem czynności opodatkowanych. Z Pana wyjaśnień wynika, że zamierza Pan ewidencjonować czas pracy i jednocześnie wskazuje, że jako jednoosobowa działalność gospodarcza nie ma Pan sztywnego harmonogramu, więc faktyczna liczba godzin pracy w miesiącu może się różnić – zamierza Pan to zawsze uwzględniać. Co do zasady wykorzystuje Pan też jeden pokój w prowadzonej działalności.

Ustawodawca nie wskazał metod i sposobów proporcjonalnego przypisania wydatków do działalności. Zatem dopuszczalne są różne metody, tj. zarówno metoda powierzchniowa, o ile będzie miała jednoznaczny i precyzyjny charakter jak i zastosowanie obu metod jednocześnie. Jednakże to na Panu spoczywa obowiązek jednoznacznego i precyzyjnego określenia sposobu, w jaki Pan to uczyni.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy, jak również powołane przepisy i wyjaśnienia, wskazać należy, że zastosowanie tylko metody czasowej nie będzie prawidłowe. Choć będzie przysługiwało Panu prawo do odliczenia podatku naliczonego, to sposób przypisania wydatków związanych z eksploatacją do celów prowadzonej przez Pana działalności opodatkowanej podatkiem VAT nie gwarantuje odliczenia wyłącznie części podatku związanego z wykonywaniem czynności opodatkowanych.

Podsumowując, stwierdzam, że przysługuje Panu prawo do odliczenia podatku naliczonego od kosztów związanych z użytkowaniem mieszkania (czynsz, media, Internet), jednak proponowany sposób obliczenia podatku naliczonego do odliczenia, tj. proporcjonalnie tylko do czasu faktycznego użytkowania, nie jest prawidłowy.

Tym samym, Pana stanowisko uznałem za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa:

Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku zdarzeniem przyszłym. Ponosi Pan ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Pana w złożonym wniosku. Zatem, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, wydana interpretacja traci swą aktualność.

Jednocześnie należy podkreślić, że przedmiotowa interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy i oznacza to, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem Pana wniosku (pytania). Inne kwestie przedstawione w opisie zdarzenia przyszłego, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być rozpatrzone zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, w myśl którego:

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).