Interpretacja indywidualna –

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

24 września 2024 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy m.in. podatku od towarów i usług w zakresie uznania udzielonej pożyczki za odpłatne świadczenie usług i zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT udzielenia pożyczek oraz uznania, że transakcja udzielenia pożyczek mają charakter pomocniczy wobec prowadzonej działalności gospodarczej, a w związku z tym mogą Państwo zaniechać ustalania proporcji.

Wniosek uzupełnili Państwo pismem z 27 listopada 2024 r.

Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1)Zainteresowany będący stroną postępowania:

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

2)Zainteresowani niebędący stroną postępowania:

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością.

Opis zdarzenia przyszłego

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej jako Wnioskodawca) jest osobą prawną mającą siedzibę na terenie Rzeczypospolitej Polskiej. Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Przedmiotem przeważającej działalności Wnioskodawcy, zgodnie z treścią wpisu Spółki w Rejestrze Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego jest działalność związana z oprogramowaniem (62.01.Z), natomiast przedmiotem pozostałej działalności są pozostałe formy udzielania kredytów (64.92.Z). (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej jako Spółka) jest osobą prawną mającą siedzibę na terenie Rzeczypospolitej Polskiej i również jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Wnioskodawca i Spółka są podmiotami powiązanymi w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (pomiędzy podmiotami występują powiązania osobowe). Wnioskodawca ((...) sp. z o.o.) nie jest jednak wspólnikiem Spółki ((...) sp. z o.o.), ani Spółka nie jest wspólnikiem Wnioskodawcy. Wnioskodawca będący zainteresowaną stroną postępowania ma zamiar udzielać pożyczek Spółce (zainteresowanej, niebędącej stroną postępowania). Przedmiotem umów pożyczek będą kwoty pieniężne wyższe niż 1000 zł. Umowy zawarte pomiędzy Spółkami będą spełniać przesłanki do uznania ich umowę pożyczki w rozumieniu art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1964 r. - Kodeks cywilny. Udzielanie pożyczek będzie miało charakter incydentalny. Udzielenie pożyczek nastąpi w ramach działalności gospodarczej Wnioskodawcy jako uzupełniająca (marginalna) forma prowadzenia działalności. W celu udzielenia Pożyczek, Wnioskodawca wykorzysta posiadane przez siebie środki finansowe, stanowiące jego majątek wykorzystywany do prowadzenia działalności gospodarczej. Wnioskodawcy w ramach udzielonej pożyczki będzie przysługiwało od Spółki wynagrodzenie w formie odsetek zachowując wymogi w zakresie rynkowych warunków transakcji pomiędzy podmiotami powiązanymi. Odsetki będą ustalone w ujęciu rocznym. Poza odsetkami Wnioskodawcy nie będzie przysługiwało inne wynagrodzenie z tytułu udzielania pożyczek. Każda umowa pożyczki będzie wskazywała okres, na który zostanie zawarta. Z uwagi, iż w analizowanym przypadku usługodawcą jest Wnioskodawca jedynie on może podlegać ewentualnemu zwolnieniu z podatku VAT z tytułu czynności udzielenia pożyczki na rzecz Spółki. Zatem Spółka jako pożyczkobiorca w przedstawionym stanie faktycznym jest podmiotem zainteresowanym w rozumieniu art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej w otrzymaniu interpretacji podatkowej w celu wyjaśnienia swoich interesów w sferze prawa podatkowego gdyż zdarzenie przyszłe - udzielenie pożyczki spowoduje określone konsekwencje w zakresie prawa podatkowego. Dlatego też Spółka w ramach Wniosku Wspólnego zadała dodatkowo pytanie nr 3 w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych.

W uzupełnieniu wskazali Państwo, że:

Spółka udzielała wcześniej pożyczek podmiotom powiązanym:

1) członkom zarządu - łącznie od początku prowadzenia działalności zostały udzielone 4 pożyczki oraz;

2) dwóm spółkom powiązanym - łącznie od początku prowadzenia działalności zostało udzielonych 8 pożyczek.

Ad pytania 2)

Udzielenie pożyczek było spowodowane potrzebą dofinansowania podmiotów powiązanych. Rozwój podmiotów powiązanych uzależniony był od uzyskania zewnętrznego finansowania, które to Wnioskodawca mógł zapewnić na rynkowych warunkach bez dodatkowych opłat bądź prowizji wymaganych np. przez podmioty bankowe. Dodatkowo finansowanie zewnętrzne (np. przez banki) jest czasochłonne ze względu na konieczność weryfikacji zdolności kredytowej etc., a w rezultacie zbędne w sytuacji w której Wnioskodawca dysponuje stosownymi środkami.

W związku z odpłatnością pożyczek (wyrażoną w postaci oprocentowania) Spółka osiąga z tytułu ich udzielenia przychody. Dla wnioskodawcy jest to zatem forma zagospodarowania wolnych środków. Kluczowy jest jednak charakter pomocniczy umożliwiający działalność podmiotom powiązanym.

Ad pytania 3)

Udzielanie pożyczek stanowi uzupełnienie zasadniczej działalności, natomiast nie jest działalnością konieczną. Pożyczkodawca wypracowuje nadwyżki finansowe, które okresowo nie są w całości potrzebne do prowadzenia działalności operacyjnej. Kwoty pożyczek wygospodarowane zostały z nadwyżki nad środkami operacyjnymi i nie wpłynęły znacząco na działalność podstawową Spółki. Jednakże w związku z odpłatnością pożyczek Spółka osiąga przychody których bez zagospodarowania wskazanych środków by nie otrzymała, a które to środki może spożytkować na inne cele m.in. związane z prowadzoną podstawową działalnością.

Ad pytania 4)

Tak, udzielanie pożyczek stanowi działalność pomocniczą i nie stanowi bezpośredniej, stałej i koniecznej konsekwencji działalności. Przewodnią działalnością gospodarczą wnioskodawcy jest działalność związana z oprogramowaniem.

Ad pytania 5)

Oprocentowanie pożyczek zależne jest od zmiennej stopy procentowej, a dodatkowo ustalenie jaki odsetek od ogółu obrotów stanowią dochody uzyskane z tytułu udzielenia pożyczek zależy od przychodów w Spółce w określonym roku podatkowym, których wnioskodawca na moment składania niniejszego pisma nie jest w stanie przewidzieć.

Niemniej przewiduje się, że przychód z tytułu odsetek od udzielonych pożyczek nie przekroczy 1% wartości obrotów uzyskanych z tytułu pozostałej podstawowej działalności prowadzonej przez Wnioskodawcę.

Ad pytania 6)

Udzielanie pożyczek nie będzie miało charakteru stałego, natomiast będzie miało charakter powtarzalny. Częstotliwość udzielania pożyczek uzależniona będzie od bieżących potrzeb biznesowych oraz kondycji finansowej podmiotów powiązanych.

Ad pytania 7)

W zakresie pożyczek już udzielonych Spółka określiła jedynie termin końcowy spłaty kwoty pożyczki oraz jej oprocentowanie. Nie został ustalony dodatkowo harmonogram spłat. Na moment składania niniejszego pisma Spółka nie planuje określania harmonogramów spłat.

Ad pytania 8)

Nie, Spółka nie zamierza tworzyć rozwiązań zapewniających regularność udzielania pożyczek.

Spółka nie wdrożyła i nie planuje wdrożyć rozwiązań zapewniających regularność udzielania pożyczek, ustandaryzowanych zasad udzielania pożyczek m.in. w postaci wzorców umownych, harmonogramów pożyczek czy zasad kalkulacji rentowności pożyczek, nie stosuje dodatkowych opłat ani prowizji. Udzielane pożyczki są oprocentowane, przy czym opisanej działalności finansowej Spółki nie towarzyszy dążenie do maksymalizacji zysku w tym zakresie i oparcia działalności gospodarczej na udzielaniu pożyczek.

Ad pytania 9)

Spółka nie planuje wydzielać żadnego pracownika do obsługi umów pożyczek. Kwestie związane z obsługą udzielonych pożyczek będą kontrolowane przez podmioty wykonujące na rzecz Spółki usługi księgowe oraz prawne, w szczególności w zakresie upływu terminów do spłat oraz należnych odsetek.

Ad pytania 10)

Nie, Spółka nie planuje udzielać pożyczek innym podmiotom, niż podmioty powiązane.

Pytanie w zakresie podatku od towarów i usług

1.Czy Wnioskodawca z tytułu udzielonej pożyczki występuje w roli podatnika VAT i w konsekwencji czynność udzielenia przez Wnioskodawcę na rzecz Spółki pożyczki stanowi usługę objętą zakresem podatku od towarów i usług kwalifikowaną jako świadczenie usług za wynagrodzeniem, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej ustawa o VAT), podlegającą zwolnieniu z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT?

2.Czy transakcje udzielenia pożyczek mają charakter pomocniczy wobec prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej i w związku z tym Wnioskodawca może zaniechać ustalania proporcji na podstawie art. 90 ust. 6 pkt. 2 ustawy o VAT?

Państwa stanowisko w sprawie w zakresie podatku od towarów i usług

Ad 1)

Wnioskodawca z tytułu udzielonej pożyczki występuje w roli podatnika VAT i w konsekwencji czynność udzielenia przez Wnioskodawcę na rzecz Spółki pożyczki stanowi usługę objętą zakresem podatku od towarów i usług kwalifikowaną jako świadczenie usług za wynagrodzeniem, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, podlegające zwolnieniu z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT. Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem VAT podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Zgodnie natomiast z art. 8 ust. 1 ustawy VAT, przez odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów. Dla uznania danej czynności za usługę istotne wystąpienie świadczenia wzajemnego w postaci wynagrodzenia za wykonanie tej czynności (bezpośredni związek pomiędzy wykonaniem czynności, a otrzymaniem z tego tytułu wynagrodzenia w ramach prowadzonej działalności gospodarczej podatnika). Podatnikami, w myśl art. 15 ust. 1 ustawy VAT są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarcza, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Przez działalność gospodarcza należy rozumieć, zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, wszelką działalność producentów, handlowców oraz usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Pożyczki, które mają być udzielane przez Wnioskodawcę Spółce będą więc pożyczkami odpłatnymi. Z tytułu udzielenia pożyczki Wnioskodawca otrzyma bowiem wynagrodzenie w postaci odsetek spłacanych przez Spółkę. Jednocześnie wnioskodawca ma status podatnika VAT w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. W konsekwencji, wykonanie usługi obejmującej udzielenie pożyczki za ustalonym wynagrodzeniem (oprocentowaniem) należy w ocenie Wnioskodawcy uznać za element działalności gospodarczej. Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę. Mając na uwadze powyższe należy uznać, że czynności udzielenia przez Wnioskodawcę pożyczek na rzecz Spółki, spełniać będą przesłanki uznania ich za odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT i będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Zgodnie natomiast z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT usługi udzielenia pożyczek korzystają ze zwolnienia z podatku od towarów i usług. W konsekwencji, odsetki należne od Spółki z tytułu udzielanych przez Wnioskodawcę pożyczek będą korzystały ze zwolnienia od podatku VAT. Potwierdzenie powyższe znajduje się w interpretacjach wydawanych przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej m.in. interpretacji indywidualnej z dnia 1 marca 2023 r. (znak: 0111-KDIB3-1.4012.120.2023.2.MG), interpretacji indywidualnej z dnia 22 marca 2022 r. (znak: 0111-KDIB3-1.4012.1088.2021.3.IB), interpretacji indywidualnej z dnia 29 grudnia 2022 r. (znak: 0112-KDIL1-2.4012.535.2022.1.PM), jak również interpretacji indywidualnej z dnia 17 stycznia 2023 r. (znak: 0111- KDIB3-1.4012.10.2023.2.IO).

Ad 2)

W ocenie wnioskodawcy transakcje udzielenia pożyczek mają charakter pomocniczy wobec prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej i w związku z tym Wnioskodawca może zaniechać ustalania proporcji na podstawie art. 90 ust. 6 pkt 2 ustawy o VAT. Zgodnie z art. 90 ustawy o VAT, w przypadku wykonywania działalności opodatkowanej oraz zwolnionej, podatnik jest zobowiązany do określenia kwot podatku naliczonego związanego z wykonywaniem czynności opodatkowanych oraz oddzielnie z wykonywaniem czynności zwolnionych. Jeżeli nie jest możliwe wyodrębnienie kwot podatku naliczonego, które dotyczą zarówno wykonywaniu działalności zwolnionej jak i opodatkowanej, podatnik powinien zastosować współczynnik proporcji. Wnioskodawca nie wykonywał usług opodatkowanych stawką „zwolnione”, w konsekwencji musiałby ustalić prognozowany współczynnik proporcji zgodnie z art. 90 ust. 3 ustawy o VAT. Zgodnie natomiast z przepisem art. 90 ust. 6 ustawy o VAT, do obrotu, o którym mowa w ust. 3 nie wlicza się obrotu z tytułu transakcji dotyczących: a) pomocniczych transakcji w zakresie nieruchomości i pomocniczych transakcji finansowych, b) usług wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12, 38-45, w zakresie w jakim te transakcje mają charakter pomocniczy. Należy uznać, iż charakter pomocniczy to taki, który stanowi jedynie uzupełnienie działalności głównej, podstawowej prowadzonej przez podatnika i nie wpływa znacząco na całość jego obrotów z tytułu prowadzonej działalności. W wyroku NSA z dnia 27 kwietnia 2021 r. sygn. I FSK 737/18 sąd wskazał, że transakcje pomocnicze to transakcje, które: 1) nie są wykonywane jako element podstawowej działalności gospodarczej podatnika, 2) nie wiążą się (lub wiążą się w sposób marginalny) z wykorzystaniem składników majątkowych oraz usług, które przy zakupie podlegają opodatkowaniu, 3) nie stanowią bezpośredniego, stałego i koniecznego rozszerzenia działalności podatnika. Zważając na stan faktyczny sprawy należy uznać, iż udzielanie pożyczek przez wnioskodawcę nie jest wykonywane jako element podstawowej działalności gospodarczej, wiąże się w sposób marginalny z wykorzystywaniem składników majątkowych i nie stanowi bezpośredniego, stałego i koniecznego rozszerzenia działalności podatnika. Udzielanie pożyczek, choć przyniesie wnioskodawcy dochód w postaci oprocentowania stanowić będzie działalność pomocniczą. Dochód uzyskiwany z oprocentowania będzie marginalny w porównaniu do działalności związanej z oprogramowaniem prowadzonej przez wnioskodawcę. Wnioskodawca nie planuje także udzielać pożyczek podmiotom zewnętrznym, niepowiązanym osobowo. Udzielanie pożyczek nie ma charakteru komercyjnego. W konsekwencji należy uznać, że obrót z tytułu udzielenia pożyczki w postaci odsetek nie powinien być przez Wnioskodawcę wliczony do obrotu branego pod uwagę przy kalkulacji proporcji, o której mowa wart. 90 ust. 2 i nast. ustawy o VAT, a wnioskodawca może zaniechać ustalania proporcji na podstawie art. 90 ust. 6 pkt 2 ustawy o VAT. Potwierdzenie powyższego można znaleźć m.in. w interpretacji indywidualnej z dnia 20.05.2024 r. (znak: 0111-KDIB3-1.4012.177.2024.2.AB).

Ocena stanowiska

Stanowisko Państwa w zakresie podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą” lub „ustawą o VAT”:

Na mocy art. 7 ust. 1:

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

Zatem każde świadczenie niebędące dostawą towarów, polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

-w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

-świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy:

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy:

Z opisu sprawy wynika, że mają Państwo zamiar udzielać pożyczek Spółce. Przedmiotem umów pożyczek będą kwoty pieniężne wyższe niż 1000 zł. Umowy zawarte pomiędzy Spółkami będą spełniać przesłanki do uznania ich umowę pożyczki w rozumieniu art. 720 § 1 ustawy Kodeks cywilny. Udzielanie pożyczek będzie miało charakter incydentalny. W ramach udzielonej pożyczki będzie Państwu przysługiwało od Spółki wynagrodzenie w formie odsetek zachowując wymogi w zakresie rynkowych warunków transakcji pomiędzy podmiotami powiązanymi. Odsetki będą ustalone w ujęciu rocznym.

Państwa wątpliwości w zakresie podatku od towarów i usług dotyczą m.in. kwestii czy usługa udzielenia pożyczek przez Państwa stanowi odpłatne świadczenie usług i korzysta ze zwolnienia z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 u.p.t.u.

Istota umowy pożyczki została zawarta w art. 720 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.). Zgodnie z art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego:

W wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju.

Czynności polegające na udzielaniu pożyczek pieniężnych podlegających oprocentowaniu stanowią odpłatne świadczenie usług i podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie bowiem pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług, nawet gdy te czynności nie znajdują się w jej zakresie przedmiotowym.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz wskazane wyżej przepisy należy stwierdzić, że wskazana we wniosku czynność udzielenia przez Państwa pożyczek na rzecz pożyczkobiorcy stanowi odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jest opodatkowana podatkiem VAT lub może korzystać ze zwolnienia od podatku.

Regulacje w zakresie zwolnień od podatku zostały zawarte m.in. w art. 43 ustawy.

I tak, w myśl art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy:

Stosownie do art. 43 ust. 22 ustawy:

W myśl art. 43 ust. 23 ustawy:

Powyższe zmiany przepisów umożliwiają wybór opodatkowania określonych usług, które dotychczas obligatoryjnie korzystały ze zwolnienia od podatku – w tym m.in. właśnie usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usług pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzania kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę, przy czym możliwość wyboru opcji opodatkowania dotyczy wyłącznie usług świadczonych na rzecz innych podatników, przy zachowaniu warunków określonych w art. 43 ust. 22 i 23 ustawy.

W odniesieniu do przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego, należy wskazać, że czynność udzielenia odpłatnych pożyczek przez Państwa na rzecz pożyczkobiorcy stanowi czynność mieszczącą się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu VAT, jako odpłatne świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy. Z uwagi na to, że usługi te mieszczą się w zakresie czynności, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy jako wymienione wprost w tym przepisie - udzielanie pożyczek przez Państwa na rzecz Spółki, korzysta ze zwolnienia z podatku od towarów i usług na podstawie tego przepisu.

W świetle powyższego Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 jest prawidłowe.

W dalszej kolejności wątpliwości Państwa dotyczą uznania, że transakcja udzielenia pożyczek ma charakter pomocniczy względem prowadzonej działalności gospodarczej, a w związku z tym mogą Państwo zaniechać ustalania proporcji (pytanie nr 2).

Należy zauważyć, że:

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT:

Generalna zasada określona w art. 86 ust. 1 ustawy stanowi, że prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje podatnikom podatku od towarów i usług w takim przypadku, gdy dokonywane zakupy mają związek z czynnościami opodatkowanymi. Odliczyć zatem można podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi podatnika, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego. Ustawa wyłącza możliwość dokonywania odliczeń podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających opodatkowaniu.

W myśl art. 90 ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 90 ust. 2 ustawy:

Jak stanowi art. 90 ust. 3 ustawy:

Według art. 90 ust. 4 ustawy:

Stosownie do art. 90 ust. 5 ustawy:

Na podstawie art. 90 ust. 6 ustawy:

Należy wskazać, że ustawodawca zarówno w akcie zasadniczym, jak i w rozporządzeniach wykonawczych do ustawy o podatku od towarów i usług nie zdefiniował pojęcia „charakter pomocniczy”. W takim przypadku w pierwszej kolejności stosuje się wykładnię językową, która jest podstawą komunikacji z adresatem normy. Dopiero kiedy wykładnia językowa nie prowadzi do jednoznacznych rezultatów dopuszczalne jest skorzystanie z pozajęzykowych wykładni. Według internetowego słownika synonimów (strona internetowa: https://www.synonimy.pl/synonim/pomocniczy/), synonimami do słowa „pomocniczy” są pojęcia: „wspomagający, posiłkowy, usługowy, rezerwowy, doradczy, orientacyjny, towarzyszący, dodatkowy, uzupełniający, służebny”.

Według słownika języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego „pomocniczy” to „służący jako pomoc, wspomagający co, współdziałający w czym ubocznie, dodatkowo; posiłkowy, dodatkowy”.

Należy zauważyć, że przepis art. 174 (1) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11 grudnia 2006 r. str. 1 ze zm.) wskazuje, w jaki sposób w oparciu o dane dotyczące struktury wszystkich transakcji podatnika, należy obliczyć kwotę odliczeń przysługujących podatnikowi wykonującemu czynności wywierające różne skutki w zakresie prawa do odliczenia podatku. Natomiast zgodnie z przepisem art. 174 (2) Dyrektywy 2006/112/WE, niektóre kategorie przychodów wyłączane są z obrotów uwzględnianych przy obliczeniu proporcji, o której mowa w ust. 1.

Oznacza to, że dokonywanie niektórych transakcji zarówno opodatkowanych, jak i zwolnionych od podatku nie wpływa na wysokość podatku naliczonego podlegającego proporcjonalnemu rozliczeniu.

Na podstawie przepisu art. 174 (2) Dyrektywy 2006/112/WE:

Przepisy unijnej dyrektywy w zakresie VAT posługują się określeniem „incidental transactions” w ramach odpowiedniego przepisu, co na język polski może być tłumaczone jako „transakcje incydentalne/uboczne”. Termin „incydentalny” wg Słownika języka polskiego Wydawnictwa Naukowego PWN (wydanie internetowe: sjp.pwn.pl) oznacza przy tym „mający małe znaczenie lub zdarzający się bardzo rzadko”, natomiast termin „uboczny” oznacza „dotyczący czegoś pośrednio, mniej istotny lub dodatkowy”. Transakcje o charakterze „incydentalnym” oznaczają zdarzenia występujące nie tyle rzadko, ile ubocznie, przy określonej okazji, nawet gdyby występowały w sposób powtarzalny. Pojęcie „incydentalności” odnosi się więc nie tyle do samej częstotliwości występowania danego zdarzenia, co raczej do jego poboczności względem zasadniczej działalności podatnika.

Tak więc, przy bardzo nieostrych granicach podlegającego wykładni pojęcia „incydentalnych (pomocniczych) transakcji finansowych” (…) nie powinien decydować jeden wskaźnik, punkt odniesienia czy też jedno tylko kryterium, ale ich całokształt wyznaczający miejsce, znaczenie i zakres danych transakcji w całokształcie działalności gospodarczej podatnika. Chodzi więc zasadniczo o to, aby tego rodzaju transakcje (przy obliczaniu proporcji stosowanej do odliczenia podatku naliczonego) nie zniekształcały obrazu i istoty działalności danego podmiotu (czynności opodatkowane i zwolnione) rzutujących na zakres prawa do odliczania podatku naliczonego (…).

Interpretując termin transakcji pomocniczych należy także wskazać, na orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W wyroku z 29 kwietnia 2004 r. w sprawie Empresa de Desenvolvimento Mineiro (C-77/01) Trybunał rozstrzygał kwestię możliwości uznania za transakcje incydentalne (pomocnicze) w rozumieniu art. 19 ust. 2 (który był odpowiednikiem art. 174 ust. 2 w VI Dyrektywie) różnych transakcji finansowych, dokonywanych przez spółkę holdingową. Transakcje finansowe, które były przedmiotem rozważań TSUE obejmowały udzielanie pożyczek, lokowanie środków na rachunkach depozytów bankowych lub w papierach wartościowych, takich jak bony skarbowe lub certyfikaty depozytowe, przy czym wysokość wpływów z takiej działalności finansowej przewyższała wpływy z działalności operacyjnej.

W świetle powyższego wyroku, najważniejszą przesłanką uznania transakcji za pomocniczą w rozumieniu art. 174 Dyrektywy, a tym samym art. 90 ust. 6 pkt 1 i 2 ustawy, powinien być niewielki poziom wykorzystywania zasobów przedsiębiorstwa, przy czym dotyczy to generalnie tych zasobów, których nabycie wiązało się z powstaniem podatku naliczonego.

Ponadto jak wskazał Trybunał w wyroku z 11 lipca 1996 r. w sprawie Regie Dauphinoise (C‑306/94) transakcje pomocnicze w rozumieniu art. 174 Dyrektywy, a tym samym art. 90 ust. 6 pkt 1 i 2 ustawy, nie mogą być to transakcje, które stanowią bezpośrednie, stałe i konieczne rozszerzenie działalności podatnika. Jeżeli więc działalność finansowa lub związana z transakcjami nieruchomościowymi stanowi stały i niezbędny element wbudowany w funkcjonowanie przedsiębiorstwa podatnika, to transakcje takie nie mogą być uznane za pomocnicze.

Zaznaczyć przy tym należy, że Trybunał orzekał na tle konkretnego stanu faktycznego, indywidualnego dla danej sprawy. Jakkolwiek więc w obu tych orzeczeniach Trybunał sformułował określone tezy, to jednak nie można stwierdzić, aby kwestia rozumienia i zakresu stosowania przepisów odnoszących się do czynności sporadycznych, była już w orzecznictwie ustalona w sposób jednoznaczny. Ocena omawianego pojęcia „pomocniczości” świadczonych usług nie jest pojęciem uniwersalnym, dającym się odnieść do ogólnych okoliczności w analizowanej sprawie, lecz opiera się na wielu różnorodnych przesłankach. Tak więc, przy bardzo nieostrych granicach podlegającego wykładni pojęcia „incydentalnych (pomocniczych) transakcji finansowych”, co wynika również z przytoczonych orzeczeń TSUE, nie powinien decydować jeden wskaźnik, punkt odniesienia, czy też jedno tylko kryterium, ale ich całokształt wyznaczający miejsce, znaczenie i zakres danych transakcji w całokształcie działalności gospodarczej podatnika.

Zatem transakcje pomocnicze w rozumieniu art. 90 ust. 6 pkt 1 i 2 ustawy, to transakcje, które nie wiążą się (lub wiążą się w sposób marginalny) z wykorzystaniem składników majątkowych oraz usług, które przy zakupie podlegają opodatkowaniu.

Drugim z kryteriów ukształtowanym przez orzecznictwo TSUE jest warunek, aby nie mogły być to transakcje, które stanowią bezpośrednie, stałe i konieczne rozszerzenie działalności podatnika.

Jeżeli zatem, działalność finansowa stanowi stały i niezbędny element wbudowany w funkcjonowanie przedsiębiorstwa podatnika, to transakcje takie nie mogą być uznane za pomocnicze. Ani ilość udzielanego finansowania w formie poręczeń, gwarancji, pożyczek, ani rodzaje zawieranych transakcji na instrumentach finansowych, czy też liczba kontrahentów, którym udzielono tego finansowania, same w sobie nie świadczą o tym, czy można i należy traktować ww. czynności, jako czynności incydentalne (pomocnicze) w rozumieniu art. 90 ust. 6 ustawy. Aby dojść do wniosku, że czynności te mają taki charakter, konieczne jest ich zestawienie według różnorakich kryteriów. Trzeba wziąć zatem pod uwagę wartość, ilość, częstotliwość czynności, stopień zaangażowania aktywów podatnika itd., na tle całokształtu jego działalności. Innymi słowy, aby ocenić, czy czynność jest incydentalna należy wziąć pod uwagę całokształt działalności podatnika. Jeśli okoliczności wskazują, że podatnik wykonuje dany typ transakcji jako element prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej, wówczas należy uznać, że transakcje takie nie są pomocnicze. Transakcjami, które nie mogą być uznane za pomocnicze będą takie, które z założenia mają być wykonane jako element prowadzonej działalności.

Z opisu sprawy wynika, że są Państwo czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Przedmiotem przeważającej Państwa działalności, zgodnie z treścią wpisu Spółki w Rejestrze Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego jest działalność związana z oprogramowaniem (62.01.Z), natomiast przedmiotem pozostałej działalności są pozostałe formy udzielania kredytów (64.92.Z). Mają Państwo zamiar udzielać pożyczek Spółce powiązanej. Udzielanie pożyczek będzie miało charakter incydentalny. Udzielenie pożyczek nastąpi w ramach działalności gospodarczej Państwa jako uzupełniająca (marginalna) forma prowadzenia działalności. W celu udzielenia Pożyczek, wykorzystają Państwo posiadane przez siebie środki finansowe, stanowiące majątek wykorzystywany do prowadzenia działalności gospodarczej. W ramach udzielonej pożyczki będzie Państwu przysługiwało od Spółki wynagrodzenie w formie odsetek zachowując wymogi w zakresie rynkowych warunków transakcji pomiędzy podmiotami powiązanymi. Odsetki będą ustalone w ujęciu rocznym. Poza odsetkami nie będzie Państwu przysługiwało inne wynagrodzenie z tytułu udzielania pożyczek.

W przeszłości udzielali Państwo pożyczek podmiotom powiązanym tj. członkom zarządu - łącznie od początku prowadzenia działalności zostały udzielone 4 pożyczki oraz dwóm spółkom powiązanym - łącznie od początku prowadzenia działalności zostało udzielonych 8 pożyczek. Nie planują Państwo udzielać pożyczek innym podmiotom, niż podmioty powiązane. Udzielenie pożyczek było spowodowane potrzebą dofinansowania podmiotów powiązanych.

W związku z odpłatnością pożyczek (wyrażoną w postaci oprocentowania) osiągają Państwo z tytułu ich udzielenia przychody. Jest to zatem forma zagospodarowania wolnych środków. Kluczowy jest jednak charakter pomocniczy umożliwiający działalność podmiotom powiązanym.

Udzielanie pożyczek stanowi uzupełnienie zasadniczej działalności, natomiast nie jest działalnością konieczną. Pożyczkodawca wypracowuje nadwyżki finansowe, które okresowo nie są w całości potrzebne do prowadzenia działalności operacyjnej. Kwoty pożyczek wygospodarowane zostały z nadwyżki nad środkami operacyjnymi i nie wpłynęły znacząco na działalność podstawową Spółki.

Udzielanie pożyczek stanowi działalność pomocniczą i nie stanowi bezpośredniej, stałej i koniecznej konsekwencji działalności. Przewodnią działalnością gospodarczą Państwa jest działalność związana z oprogramowaniem.

Oprocentowanie pożyczek zależne jest od zmiennej stopy procentowej, a dodatkowo ustalenie jaki odsetek od ogółu obrotów stanowią dochody uzyskane z tytułu udzielenia pożyczek zależy od przychodów w Spółce w określonym roku podatkowym, których Państwo na moment składania niniejszego pisma nie są w stanie przewidzieć.

Przewiduje się, że przychód z tytułu odsetek od udzielonych pożyczek nie przekroczy 1% wartości obrotów uzyskanych z tytułu pozostałej podstawowej działalności prowadzonej przez Państwa. Udzielanie pożyczek nie będzie miało charakteru stałego, natomiast będzie miało charakter powtarzalny. Częstotliwość udzielania pożyczek uzależniona będzie od bieżących potrzeb biznesowych oraz kondycji finansowej podmiotów powiązanych.

W zakresie pożyczek już udzielonych określili Państwo jedynie termin końcowy spłaty kwoty pożyczki oraz jej oprocentowanie. Nie został ustalony dodatkowo harmonogram spłat. Na moment składania niniejszego pisma nie planują Państwo określania harmonogramów spłat.

Nie zamierzają Państwo tworzyć rozwiązań zapewniających regularność udzielania pożyczek.

Spółka nie wdrożyła i nie planuje wdrożyć rozwiązań zapewniających regularność udzielania pożyczek, ustandaryzowanych zasad udzielania pożyczek. Udzielane pożyczki są oprocentowane, przy czym opisanej działalności finansowej Spółki nie towarzyszy dążenie do maksymalizacji zysku w tym zakresie i oparcia działalności gospodarczej na udzielaniu pożyczek. Nie planują Państwo wydzielać żadnego pracownika do obsługi umów pożyczek.

Państwa wątpliwości w zakresie objętym pytaniem nr 2 dotyczą kwestii, czy transakcje udzielenia pożyczek mają charakter pomocniczy względem prowadzonej działalności gospodarczej a w związku z tym mogą Państwo zaniechać ustalania proporcji.

W odniesieniu do Państwa wątpliwości należy jeszcze raz podkreślić, że w świetle orzecznictwa TSUE aby ocenić, czy dane czynności mogą być uznane za „pomocnicze” konieczne jest ich zestawienie według różnych kryteriów (wartości, ilości, częstotliwości, wielkości zaangażowanych środków itd.) z całokształtem Państwa działalności gospodarczej. Jak już wskazano, przy bardzo nieostrych granicach wykładni pojęcia „incydentalnych” (pomocniczych) transakcji finansowych, nie powinien decydować jeden wskaźnik, czy też jedno kryterium, ale ich całokształt wyznaczający miejsce, znaczenie i zakres danych transakcji w całokształcie Państwa działalności gospodarczej.

Uwzględniając kryteria, które powinny być brane pod uwagę przy ocenie czy mamy do czynienia z transakcjami pomocniczymi (sporadycznymi), o których mowa w art. 90 ust. 6 ustawy o VAT należy uznać, że liczba udzielonych pożyczek, stopień zaangażowania Państwa zasobów, a także stopień powiązania tych czynności z Państwa podstawową działalnością (opodatkowaną), przemawia za uznaniem tych czynności za pomocnicze (sporadyczne) w rozumieniu wskazanego wyżej przepisu. W przypadku udzielonych pożyczek, stopień zaangażowania zasobów własnych jest niewielki. Wysokość obrotu z tych transakcji w porównaniu do Państwa całego obrotu jest znikomy. Nie można też przyjąć, by liczba udzielonych pożyczek była znacząca, co istotne pożyczki te były i będą udzielone jedynie podmiotom powiązanym. Nie planują Państwo wydzielać żadnego pracownika do obsługi umów pożyczek. Ponadto, wskazali Państwo, że nie planują udzielać pożyczek innym podmiotom, niż podmioty powiązane, a udzielanie pożyczek stanowi działalność pomocniczą i nie stanowi bezpośredniej, stałej i koniecznej konsekwencji działalności. Przewodnią działalnością gospodarczą Państwa jest działalność związana z oprogramowaniem.

Zatem omawiane transakcje udzielania pożyczek nie są wykonywane jako element profesjonalnej działalności gospodarczej Państwa Spółki i wpływ tych transakcji na ogólną sytuację finansową Spółki nie jest istotny. Świadczenia takich usług nie jest wynikiem planowanych działań lecz jest podyktowana aktualnymi potrzebami związanymi z realizacją działalności spółek powiązanych. Wobec powyższego należy uznać, że czynności te nie stanowią bezpośredniego, stałego i koniecznego rozszerzenia Państwa działalności gospodarczej.

Tym samym skoro udzielane pożyczki spółkom powiązanym nie były i nie będą związane z zasadniczą działalnością gospodarczą Państwa Spółki oraz nie stanowią bezpośredniego, stałego i koniecznego rozszerzenia działalności gospodarczej Państwa Spółki, to oceniając ich charakter należy uznać je za pomocnicze.

Wobec powyższego zgodzić się z Państwem należy, że świadczone przez Państwa usługi dotyczące udzielania pożyczek na rzecz spółek powiązanych, na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy, spełniają kryteria uznania ich za transakcje pomocnicze, o których mowa w art. 90 ust. 6 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług, co oznacza, że uzyskany z nich obrót w postaci wynagrodzenia nie powinien być uwzględniany przy wyliczaniu proporcji, o której mowa w art. 90 ust. 2 i 3 ustawy o podatku od towarów i usług.

Tym samym, Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2 jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Niniejsza interpretacja rozstrzyga wyłącznie w zakresie podatku od towarów i usług. W zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zaznaczenia wymaga również, że tut. Organ wydając interpretację przepisów prawa podatkowego na podstawie art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej nie prowadzi postępowania podatkowego w rozumieniu tej ustawy. Niniejsza interpretacja indywidualna ogranicza się wyłącznie do udzielenia informacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w okolicznościach zdarzenia przyszłego podanego przez Państwa. Z powyższych przepisów wynika, że organ rozpatrując wniosek o wydanie interpretacji nie podejmuje wyjaśnienia zdarzenia przyszłego, tj. nie przeprowadza dowodów, lecz dokonuje oceny prawnej przedstawionych we wniosku okoliczności w kontekście zadanego pytania przyporządkowanego do danego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty opis sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź straci swą aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

(...) spółka z ograniczona odpowiedzialnością (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935); dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

-w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

-w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.