Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe - Interpretacja - 0112-KDIL3.4012.624.2024.2.EW

ShutterStock

Interpretacja indywidualna z dnia 29 listopada 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL3.4012.624.2024.2.EW

Temat interpretacji

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

25 września 2024 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 24 września 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie:

-uznania wypłaty udziału w zysku z tytułu realizacji wspólnego przedsięwzięcia za czynność niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT;

-sposobu dokumentowania ww. czynności;

-określenia momentu powstania obowiązku podatkowego.

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 8 listopada 2024 r. (wpływ 12 listopada 2024 r.).

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1)Zainteresowana będąca stroną postępowania:

(...)

2)Zainteresowany niebędący stroną postępowania:

 (…)

Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Opis stanu faktycznego

(...) Sp. z o.o. (Wnioskodawca, Spółka, Zainteresowany 1) jest polskim rezydentem podatkowym. Przedmiotem przeważającej działalności Spółki jest działalność firm centralnych (head offices) i holdingów, z wyłączeniem holdingów finansowych (PKD: 70.10.Z) oraz pozostałe doradztwo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania (PKD: 70.22.Z) ze szczególnym uwzględnieniem branży nieruchomości.

Spółka oraz (...), będący osobą fizyczną prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą pod nazwą (...) (dalej: Zainteresowany 2), której przedmiotem jest wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi, w ramach wzajemnej współpracy, zidentyfikowali okazję biznesową polegającą na możliwości zakupu nieruchomości położonej w (...). Po dokonaniu wspólnej analizy, Spółka oraz Zainteresowany 2 ocenili, że zakup nieruchomości stwarza możliwość jej dalszej odsprzedaży z zyskiem.

Spółka oraz Zainteresowany 2, są czynnymi podatnikami podatku od towarów i usług. W związku z chęcią wykorzystania zidentyfikowanej okazji biznesowej, Spółka oraz Zainteresowany 2 podjęli decyzję o wzajemnej współpracy w celu doprowadzenia do zakupu od dotychczasowego właściciela nieruchomości na sprzedaż oraz następczo jej sprzedaży. Strony zawały umowę o wspólne przedsięwzięcie.

W ramach umowy o wspólne przedsięwzięcie, Zainteresowany 1 i Zainteresowany 2, działając jako partnerzy biznesowi, zobowiązali się w szczególności współdziałać w zakresie uzgodnienia warunków zakupu oraz późniejszej sprzedaży nieruchomości. Partnerzy dopuścili przy tym możliwość zaangażowania przez siebie pośredników oraz innych doradców, w szczególności doradców prawnych, w celu pozyskania odpowiedniego wsparcia przy zakupie i/lub sprzedaży nieruchomości.

Zainteresowany 1 oraz Zainteresowany 2 w ramach umowy o wspólne przedsięwzięcie ustalili m.in., że:

1.stroną dokonującą zakupu nieruchomości będzie Zainteresowany 1;

2.okres pomiędzy zapłatą za nieruchomość a otrzymaniem środków z tytułu jej sprzedaży nie będzie dłuższy niż 1 miesiąc, w przeciwnym razie Zainteresowany 2 zobowiązuje się udzielić Zainteresowanemu 1 pożyczki w wysokości odpowiadającej połowie ceny zakupu nieruchomości do dnia otrzymania przez Zainteresowanego 1 zapłaty z tytułu sprzedaży nieruchomości;

3.Zysk z tytułu sprzedaży nieruchomości zostanie ustalony zgodnie z poniższą formułą:

(+) cena netto sprzedaży nieruchomości otrzymana od kupującego (strona trzecia) przez Zainteresowanego 1,

(-) cena netto zapłacona przez Zainteresowanego 1 z tytułu zakupu nieruchomości do sprzedaży,

(-) koszty notarialne netto poniesione przez Zainteresowanego 1 przy zakupie nieruchomości,

(-) koszty netto wszelkich usług bezpośrednio związanych z zakupem lub/i sprzedażą nieruchomości poniesione przez Zainteresowanego 1, w szczególności koszty pośrednictwa przy sprzedaży, pod warunkiem ich akceptacji przez Zainteresowanego 2;

4.Zainteresowany 1 zobowiązał się do uzgodnienia z Zainteresowanym 2 treści umowy zakupu i sprzedaży nieruchomości, w tym umów przedwstępnych/warunkowych, jak również treści wszelkich umów z doradcami oraz pośrednikami, a także do przekazania Zainteresowanemu 2 kopii wymienionych umów po ich zawarciu.

Zgodnie z zawartą umową, zysk zostanie podzielony pomiędzy obydwóch partnerów, tj. Zainteresowanego 1 oraz Zainteresowanego 2, w równym stosunku (50/50). W konsekwencji, Zainteresowany 1 zobowiązany jest do przekazania Zainteresowanemu 2 połowy zysku.

Zawarta umowa o wspólne przedsięwzięcie nie spowodowała powstania jakiegokolwiek wspólnego majątku, nie stanowiła zawiązania żadnego rodzaju spółki oraz powstania jakiegokolwiek podmiotu posiadającego osobowość prawną. Zainteresowany 1 oraz Zainteresowany 2 zachowali pełną odrębność i samodzielność, także na gruncie rozliczeń podatkowych.

W uzupełnieniu do wniosku w odpowiedzi na pytania, wskazali Państwo następujące informacje:

1.Czy na podstawie zawartej umowy o wspólne przedsięwzięcie świadczyli Państwo i Zainteresowany 2 (...) wzajemne czynności na swoją rzecz, za które pobierali wynagrodzenie? Jeżeli tak to należy wskazać jakie to były/są usługi czynności?

Odpowiedź: Tak jak wskazano w opisie stanu faktycznego, Zainteresowany 1 i Zainteresowany 2, działając jako partnerzy biznesowi, zobowiązali się w szczególności współdziałać w zakresie uzgodnienia warunków zakupu oraz późniejszej sprzedaży nieruchomości, tj. działać we wspólnym interesie, na potrzeby osiągnięcia wspólnego celu poprzez obopólne dążenie do zakupu i sprzedaży nieruchomości. Każda ze stron podejmowała zatem własne działania w ramach swoich kompetencji, uzupełniając się nawzajem poprzez posiadane przez siebie zasoby i narzędzia, które dążyły do realizacji wspólnego celu. Zainteresowani jako partnerzy biznesowy działali wspólnie w ramach wspólnego projektu, w związku z czym, w przypadku pojawienia się zysku, obydwie strony mają prawo do podziału zysku w równym stosunku 50/50. Tak wygenerowany zysk (ze wspólnego przedsięwzięcia i wspólnie podejmowanych działań) jest jedynym wynagrodzeniem, które zostało wygenerowane w wyniku wspólnych działań. Umowa w ww. sposób określa zakres wzajemnych praw i obowiązków stron, nie przewidując odrębnego wynagrodzenia dla którejkolwiek ze stron za podejmowane działania, innego niż w postaci podziału zysku.

Ocena, czy działania podjęte przez Zainteresowanych mogą być uznane za wzajemne, odpłatne świadczenie usług, należy do kompetencji organu podatkowego, który dokonuje interpretacji przedstawionego stanu faktycznego.

Wnioskodawcy wskazują, że w ich ocenie nie świadczyły na swoją rzecz usług, gdyż realizowali wspólnie jeden cel i działania te służyły realizacji tego celu, a nie wykonaniu usług na rzecz drugiej strony, ale jest to ocena Wnioskodawców, do której organ winien się odnieść.

2.Do czego był zobowiązany Zainteresowany 2 (...) w celu realizacji przedmiotu umowy o wspólne przedsięwzięcie? Co wchodziło w zakres obowiązków Zainteresowanego 2 (...) w ramach zawartej umowy?

Odpowiedź: Zgodnie z zawartym porozumieniem Strony (zatem w tym (...)) zobowiązały się współdziałać w zakresie uzgodnienia warunków zakupu oraz późniejszej sprzedaży Nieruchomości na Sprzedaż. Strony były uprawnione/zobowiązane do uzgodnienia warunków zaangażowania pośrednika i/lub innych doradców (uzgodnienie z pośrednikami oraz uzgodnienie pomiędzy Stronami koszty pośredników umniejszają zysk do podziału). Zobowiązaniem stron było również uzgodnienie treści umowy zakupu oraz sprzedaży Nieruchomości na Sprzedaż, w tym umów przedwstępnych/warunkowych, jak również treści wszelkich umów z doradcami oraz pośrednikami.

Zainteresowani nie mieli ściśle zakreślonego zakresu obowiązków, ponieważ jak wspomniano, każdy z nich działał elastycznie w odpowiedzi na pojawiające się w toku wspólnego przedsięwzięcia potrzeby, w ramach swoich kompetencji, dążąc do osiągnięcia wspólnego celu biznesowego.

Oceniając zaangażowanie stron w przedsięwzięcie należy wziąć pod uwagę, iż kluczową kwestią było wspólne zidentyfikowanie okazji biznesowej polegającej na możliwości zakupu nieruchomości celem jej odprzedaży. Identyfikacja ta nastąpiła w ramach bieżącej współpracy dotyczącej innego projektu. Strony jako wieloletni partnerzy biznesowi postanowili wspólnie wykorzystać, wspólnie zidentyfikowaną okazję biznesową dzieląc się osiągniętym na niej zyskiem. Jednocześnie strony w ramach wspólnych konsultacji uzgodniły wszelkie warunki zakupu a następnie sprzedaży nieruchomości.

Pytania

1.Czy wypłata przez Zainteresowanego 1 na rzecz Zainteresowanego 2, przypadającego na niego udziału w zysku ze wspólnego przedsięwzięcia będzie stanowić czynność niepodlegającą opodatkowaniu VAT, a tym samym, powinna zostać udokumentowana dokumentem księgowym innym niż faktura VAT (np. notą księgową)?

2.W przypadku otrzymania odpowiedzi negatywnej na pytanie oznaczone nr 1, tj. uznania, że otrzymany przez Zainteresowanego 2 udział w zysku ze wspólnego przedsięwzięcia stanowi wynagrodzenie za świadczenie usług, które powinno zostać udokumentowane przez Zainteresowanego 2 fakturą VAT, czy Zainteresowanemu 1 będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego, wynikającego z otrzymanej faktury?

3.W przypadku otrzymania odpowiedzi negatywnej na pytanie oznaczone nr 1, tj. uznania, że otrzymany przez Zainteresowanego 2 udział w zysku ze wspólnego przedsięwzięcia stanowi wynagrodzenie za świadczenie usług w rozumieniu przepisów Ustawy VAT, które powinno zostać udokumentowane przez Zainteresowanego 2 fakturą VAT, czy prawidłowe jest stanowisko, że obowiązek podatkowy w podatku VAT powstanie z chwilą zrealizowania przedmiotu umowy, tj. sprzedaży nieruchomości przez Zainteresowanego 1?

Stanowisko Zainteresowanych

Zdaniem Zainteresowanego 1, wypłata przez niego na rzecz Zainteresowanego 2, przypadającego na niego udziału w zysku ze wspólnego przedsięwzięcia, będzie stanowić czynność niepodlegającą opodatkowaniu VAT, a tym samym, powinna zostać udokumentowana dokumentem księgowym, np. notą księgową.

Uzasadnienie w zakresie stanowiska 1

Zdaniem Wnioskodawcy, wypłata przez niego na rzecz Zainteresowanego 2 przypadającego na niego udziału w zysku z realizacji opisanego we wniosku wspólnego przedsięwzięcia stanowi zdarzenie pozostające poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Pomiędzy Wnioskodawcą i Zainteresowanym 2 nie dochodzi bowiem do wykonania żadnej czynności podlegającej opodatkowaniu VAT. W szczególności otrzymany udział w zysku z realizacji wspólnego przedsięwzięcia nie mieści się w pojęciu wynagrodzenia za odpłatne świadczenie usług.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 Ustawy VAT, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.

Jak wskazuje się w orzecznictwie, szerokie określenie zakresu przedmiotowego pojęcia „usługi” nie oznacza automatycznie, że świadczeniem usług jest każda czynność, czy zdarzenie, którego efektem jest przysporzenie jednej ze stron na skutek działania lub zaniechania innej strony (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 13 października 2021 r. I FSK 1898/18). Cechami konstytuującymi czynność opodatkowaną zgodnie z Ustawą VAT, są sytuacje, gdy:

a)istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach, którego następuje wzajemne świadczenie;

b)wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy;

c)istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi.

W tym kontekście w celu weryfikacji, czy w ramach współpracy można dopatrywać się czynności opodatkowanych VAT konieczne jest przeprowadzenie analizy relacji biznesowej zachodzącej między nimi na gruncie zawartej umowy.

Wspólne przedsięwzięcie

Wnioskodawca wskazuje, że charakter relacji biznesowej należy uznać za tzw. wspólne przedsięwzięcie. W świetle art. 353¹ Kodeksu Cywilnego, strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. W myśl powyższego przepisu strony mogą, w ramach prowadzonych działalności, zawrzeć umowę, której przedmiotem będzie wspólne przedsięwzięcie (inwestycja) i w której strony uregulują zasady dokonywania rozliczenia przychodów oraz ponoszonych kosztów. Zawarta z Zainteresowanym 2 umowa ma charakter umowy nienazwanej, którą należy uznać za tzw. wspólne przedsięwzięcie. Zwrot „wspólne przedsięwzięcie” należy w praktyce postrzegać jako wszelkiego rodzaju projekty, których realizacja wiąże się z udziałem co najmniej dwóch podmiotów niezwiązanych formalnie strukturą organizacyjną. Wspólne przedsięwzięcie charakteryzuje się wspólnym działaniem podejmowanym w celu realizacji zamierzonego, wspólnego celu pojęcie to określa szeroki katalog różnych form współpracy osób lub podmiotów, ukierunkowanej na realizację określonych celów, stanowiących najczęściej cele zarobkowe lub cele organizacyjne. Co istotne, w perspektywie analizy wspólnego przedsięwzięcia na gruncie podatku VAT istotny w odniesieniu do wspólnych przedsięwzięć jest ich cel, a nie pojedyncze działania składające się na daną umowę.

W kontekście powyższego Wnioskodawca podziela zatem pogląd prezentowany w orzecznictwie, że przy ustalaniu zakresu przedmiotowego art. 8 ust. 1 ustawy VAT, szczególnie w odniesieniu do umów o współdziałanie, nie można nie uwzględniać podstawowego celu wynikającego z tego rodzaju porozumień. Przy tego rodzaju umowach (porozumieniach) nie można dokonywać wyodrębnienia na potrzeby podatkowe, w sposób oderwany od ich sensu ekonomicznego poszczególnych czynności służących realizacji tego celu dychotomiczny podział na gruncie Ustawy VAT na świadczenie usług i dostawę towarów nie oznacza, że wypełnia on wszelkie przejawy aktywności podmiotów gospodarczych, a każdy przepływ środków finansowych, odbywający się w ramach relacji pomiędzy podatnikami VAT, musi być przyporządkowany świadczeniu usług lub dostawie towarów (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 10 października 2014 r. sygn. akt I FSK 1493/13, wyrok z dnia 25 czerwca 2014 r., sygn. akt I FSK 1072/13, wyrok z dnia 29 lutego 2012 r. sygn. akt I FSK 562/11). Podobne podejście prezentuje WSA w Warszawie w wyroku z dnia 5 kwietnia 2017 r. sygn. akt III SA/Wa 873/16 (orzeczenie prawomocne).

Jak podkreślano w przywołanych rozstrzygnięciach, celem kooperacji (współpracy, współdziałania) jest uzyskanie przez skoordynowane i wspólne działania partnerów rezultatu o korzystnym dla nich wymiarze ekonomicznym. Działań takich nie można do celów podatku od towarów i usług oceniać jednostkowo, lecz z uwzględnieniem ich charakteru jako działania złożonego i wspólnego, tworzącego w aspekcie gospodarczym jedną całość. Wnioskodawca ma świadomość, że przywoływane w treści wniosku orzeczenia zapadły w indywidualnych sprawach, tym niemniej ze względu na podobieństwo istoty realizowanego przedsięwzięcia i przyjętego mechanizmu rozliczeń, uważa, że wnioski z nich płynące powinny znaleźć zastosowanie również w przedstawionym w niniejszym wniosku stanie faktycznym.

Wzajemność świadczeń

Zdaniem Zainteresowanego 1, na działania zmierzające do realizacji wspólnego przedsięwzięcia nie składa się żadna forma wymiany rzeczy lub świadczeń między stronami. Naturalnym bowiem jest, że obydwie strony współdziałają w różnych obszarach, uzupełniając się nawzajem i udostępniając posiadane przez siebie zasoby i narzędzia, które będą pozwalały na realizację wspólnego celu, którym jest zakup i odsprzedaż nieruchomości z jak największym zyskiem. Obie Strony przedsięwzięcia podejmują w zakresie własnej działalności niezależne, uzupełniające się czynności. Strony współpracują w różnych obszarach, m.in. dzielą wiedzę, wykorzystują kontakty, współpracują z partnerami biznesowymi, mając na celu realizację wspólnego przedsięwzięcia.

Nie jest zamiarem stron świadczenie usług na rzecz drugiej ze stron, w tym żadna ze stron nie jest bezpośrednim odbiorcą tych świadczeń/nie jest beneficjentem podejmowanych działań jest nim ostateczny nabywca nieruchomości. Ponadto, umowa nie reguluje konkretnych czynności jakie mają wykonać strony umowy. Strony umowy są bowiem podmiotami profesjonalnymi, posiadającymi odpowiednie kompetencje i doświadczenie i to w ich gestii pozostaje dobór czynności jakie w danym momencie są niezbędne do realizacji wspólnego celu. Zdaniem Zainteresowanego 1, w ramach zawartej umowy o wspólne przedsięwzięcie, nie zaistnieje pomiędzy jego stronami relacja o charakterze podwykonawstwa, tj. konkretny związek prawny pomiędzy stronami o charakterze usługodawca usługobiorca. Partnerzy, realizując wspólny cel, działają dla wspólnej korzyści istotną cechą tego modelu jest zaangażowanie obydwóch stron, z uwzględnieniem posiadanych przez nich kompetencji.

Odpłatność

Zgodnie z argumentacją przytoczoną powyżej, pomiędzy czynnościami wykonywanymi między Wnioskodawcą i Zainteresowanym 1 brak jest cech spełniających warunek wzajemności świadczeń. Strony nie otrzymują od siebie wzajemnie wynagrodzenia.

Przewidziany w umowie przepływy środków pieniężnych wynika z podziału zysku ze wspólnego przedsięwzięcia, który jest realizowany w uzgodnionych proporcjach. W przedmiotowej sytuacji nie występuje zatem związek przyczynowo-skutkowy między czynnościami wykonywanymi przez Zainteresowanego 2, a należnymi mu środkami pieniężnymi. Wynika to z faktu, że rozliczenie zysku ze wspólnego przedsięwzięcia, a podejmowane działania nie są ze sobą bezpośrednio powiązane. Nie bez znaczenia pozostaje również fakt, że na moment rozpoczęcia wspólnego przedsięwzięcia brak jest elementu konstytuującego domniemaną usługę, tj. brak skonkretyzowanej korzyści po stronie Zainteresowanego 2. W praktyce nie ma bowiem możliwości określenia zysku w chwili rozpoczęcia przedsięwzięcia taka możliwość pojawia się dopiero po przeprowadzeniu całego procesu nabycia oraz sprzedaży.

W konsekwencji, w opinii Wnioskodawcy rozliczenia finansowe stron umowy, polegające na wypłacie przez Wnioskodawcę przypadającego na Zainteresowanego 2 zysku ze wspólnego przedsięwzięcia, mają charakter wyłącznie techniczny, dokonywany w celu odzwierciedlenia zysku Zainteresowanego 2. W żadnym wypadku rozliczenia tego nie można utożsamiać z odpłatnością za świadczone usługi. Tytułem przykładu powołać można także wyrok WSA w Poznaniu z 18 listopada 2015 r. sygn. akt I SA/Po 1026/15 (orzeczenie prawomocne). W przedmiotowym orzeczeniu sąd wskazał, że nie każdy transfer wartości pieniężnych pomiędzy partnerami konsorcjum może zostać uznany za obrót z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług. Jedynie transfery związane z faktyczną dostawą towarów, bądź świadczeniem usług dla potrzeb realizacji prac związanych z projektem, w szczególności świadczenie usług na rzecz konsorcjum należy traktować jako zdarzenie podlegające opodatkowaniu VAT.

Zbieżne stanowiska z przedstawionymi powyżej podzielają także organy podatkowe w wydawanych przez siebie interpretacjach indywidualnych. Np. w interpretacji indywidualnej z dnia 3 lutego 2023 r. nr 0113-KDIPT1-2.4012.745.2022.3.AM, w której organ zaaprobował stanowisko wnioskodawcy uznając, że rozliczenie (transfer środków pieniężnych z tytułu realizacji wspólnego przedsięwzięcia) nie stanowi odpłatności z tytułu dostawy towarów bądź świadczenia usług pomiędzy wnioskodawcą a partnerem. Świadczenia określone w porozumieniu nie wiązały się bowiem z obowiązkiem zapłaty wynagrodzenia przez którąkolwiek ze stron na rzecz drugiej strony, a jedynie z podziałem zysku po zakończeniu wspólnego przedsięwzięcia według zasad ustalonych w porozumieniu. Zatem, w okolicznościach niniejszej sprawy przekazanie środków pieniężnych pomiędzy partnerami w ramach realizacji wspólnego przedsięwzięcia stanowi wyłącznie rozliczenie pieniężne, zgodnie z ustalonym w umowie udziałem w zyskach, nieodnoszące się do jakichkolwiek świadczeń wzajemnych. W świetle powyższego, skoro w analizowanym przypadku transfer środków pieniężnych z tytułu realizacji wspólnego przedsięwzięcia nie stanowi odpłatności z tytułu dostawy towarów bądź świadczenia usług, to rozliczenie będące podziałem zysku pomiędzy, nie stanowi dostawy towarów, jak również świadczenia usług zatem ww. czynność nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Podobne stanowisko zostało zaprezentowane w interpretacji indywidualnej z dnia 16 listopada 2023 r. nr 0114-KDIP4-3.4012.355.2023.2.MKA, gdzie organ podatkowy potwierdził, że w ramach realizacji wspólnego przedsięwzięcia wnioskodawca przekazuje jedynie środki na produkcję gry, a w późniejszym czasie odpowiednią część zysku ze sprzedaży tej gry. Jednocześnie, na etapie produkcji gry ani w późniejszym czasie wnioskodawca nie otrzymuje od swojego partnera biznesowego żadnego wynagrodzenia. Wynagrodzeniem bowiem będzie zysk uzyskany ze sprzedaży gry po jej skomercjalizowaniu tym samym, charakter podejmowanych czynności w ramach wspólnego przedsięwzięcia, jak również rodzaj stosunku z partnerem nie spełnia przesłanek uznania wykonywanych przez wnioskodawcę aktywności za czynności opodatkowane VAT, a przekazanie części zysku nie rodzi obowiązku opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Takie stanowisko zostało potwierdzone również w interpretacji indywidualnej z dnia 12 września 2019 r. nr 0114-KDIP1-1.4012.385.2019.1.IZ, gdzie organ wskazał, że czynności, jakie wnioskodawca podejmował w celu organizacji wydarzenia nie mogą zostać uznane za odpłatne świadczenie usług, z tytułu których wnioskodawca jest uprawniony do partycypacji w wypracowanym zysku. Rozdział środków stanowiących zysk z tytułu realizacji wspólnego przedsięwzięcia w odpowiednich proporcjach wynika z mocy zawartej umowy o współpracy, a nie ze świadczenia wzajemnego, do którego zobligowany został wnioskodawca.

Mając na uwadze powyższe, Wnioskodawca uważa, że płatność, którą otrzyma Zainteresowany 2 w rezultacie podziału zysku uzyskanego w związku z realizacją wspólnego przedsięwzięcia, nie stanowi wynagrodzenia za dostawę towarów ani za świadczenie usług w rozumieniu Ustawy VAT, z którym wiąże się obowiązek wystawienia faktury VAT. Zdaniem Wnioskodawcy, wypłata przez niego na rzecz Zainteresowanego 2, przypadającego na niego udziału w zysku ze wspólnego przedsięwzięcia, będzie stanowić czynność niepodlegającą opodatkowaniu VAT, a tym samym, powinna zostać udokumentowana dokumentem innym niż faktura VAT, np. notą księgową.

Stanowisko dot. Pytania 2. Zdaniem Zainteresowanego 1, w przypadku otrzymania odpowiedzi negatywnej na pytanie oznaczone nr 1, tj. uznania, że otrzymany przez Zainteresowanego 2 udział w zysku ze wspólnego przedsięwzięcia stanowi wynagrodzenie za świadczenie usług, które powinno zostać udokumentowane przez Zainteresowanego 2 fakturą VAT, Zainteresowanemu 1 będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego, wynikającego z otrzymanej faktury.

Uzasadnienie w zakresie stanowiska 2

Zainteresowani podkreślają zgodnie, że w ich ocenie tak jak zostało to przedstawione w zakresie pytania nr 1

-w przedstawionym stanie faktycznym nie dochodzi do sytuacji świadczenia usług podlegających opodatkowaniu VAT przez którąkolwiek ze stron. Pytanie oznaczone numerem 2 Wnioskodawca zadał jedynie na wypadek uznania stanowiska w zakresie pytania oznaczonego nr 1 za nieprawidłowe.

Co do zasady, zgodnie z art. 86 ust. 1 Ustawy VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, pod warunkiem braku wystąpienia przesłanek wykluczających powyższe prawo, a wymienionych w art. 88 Ustawy VAT. Należy w tym miejscu podkreślić, że warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest niewątpliwy i bezsporny związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi. Odliczyć zatem można w całości podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi podatnika (przy uwzględnieniu ograniczeń wskazanych w art. 88 ustawy VAT). Wskazana zasada wyłącza tym samym możliwość dokonywania odliczeń podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych.

Zdaniem Zainteresowanego 1, w przypadku otrzymania odpowiedzi negatywnej na pytanie oznaczone nr 1, tj. uznania, że otrzymany przez Zainteresowanego 2 udział w zysku ze wspólnego przedsięwzięcia stanowi wynagrodzenie za świadczenie usług, które powinno zostać udokumentowane przez Zainteresowanego 2 fakturą VAT, Zainteresowany 1 będzie miał prawo do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego wynikającego z wystawionej przez Zainteresowanego 2 faktury, bowiem usługi te były wykorzystywane do czynności opodatkowanych przez Zainteresowanego 1 wiązały się ze wsparciem w procesie zarówno nabycia nieruchomości, jak i z procesem jej dalszej odsprzedaży przez Zainteresowanego 1 na rzecz podmiotu trzeciego.

Stanowisko dot. pytania 3. Zdaniem Zainteresowanego 1, w przypadku otrzymania odpowiedzi negatywnej na pytanie oznaczone nr 1, tj. uznania, że otrzymany przez Zainteresowanego 2 udział w zysku ze wspólnego przedsięwzięcia stanowi wynagrodzenie za świadczenie usług, które powinno zostać udokumentowane fakturą VAT, obowiązek podatkowy w podatku VAT powstanie z chwilą sprzedaży przez Zainteresowanego 1 nieruchomości.

Uzasadnienie w zakresie stanowiska 3

Zainteresowani podkreślają zgodnie, że w ich ocenie tak jak zostało to przedstawione w zakresie pytania nr 1

-w przedstawionym stanie faktycznym nie dochodzi do sytuacji świadczenia usług podlegających opodatkowaniu VAT przez którąkolwiek ze stron. Pytanie oznaczone numerem 3 Wnioskodawca zadał ze względów ostrożnościowych, jedynie na wypadek uznania stanowiska w zakresie pytania oznaczonego nr 1 za nieprawidłowe i tym samym uznania przez organ podatkowy, że w przedstawionym przypadku mamy do czynienia ze świadczeniem usług przez Zainteresowanego 2, dążąc tym samym do uzyskania potwierdzenia, że w takim przypadku obowiązek podatkowy na gruncie Ustawy VAT powstanie w dacie wykonania usługi, przez co należy uznać sprzedaż nieruchomości.

Zdaniem Zainteresowanego 1, powyższe wynika z regulacji zawartej w art. 19a ust. 1 ustawy VAT, zgodnie z którym obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, z zastrzeżeniami nie mającymi zastosowania do analizowanego stanu faktycznego.

Powyższy przepis formułuje zasadę ogólną, zgodnie z którą obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towaru bądź wykonania usługi, co oznacza, że podatek staje się wymagalny w rozliczeniu za okres, w którym dokonana została dostawa towarów bądź świadczenie usług i powinien być rozliczony za ten okres. Ustawa VAT nie definiuje jednak tego momentu, ani w żaden sposób nie precyzuje jakimi kryteriami należy posługiwać się dla jego określenia. Jak słusznie podkreśla się jednak w orzecznictwie, o faktycznym wykonaniu usługi decyduje jej charakter. W tym przypadku, o charakterze i dacie wykonanej usługi decydują strony umowy cywilnoprawnej. Prawo do udziału w zysku jest uzależnione od jego wygenerowania, w następstwie sprzedaży nieruchomości. Zasadny zatem jest wniosek, że dopiero z momentem sprzedaży nieruchomości, która nastąpi na skutek szeregu różnych działań zmierzających do sfinalizowania transakcji, można mówić o wykonaniu usługi, z którą Ustawa VAT wiąże moment powstania obowiązku podatkowego.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług  (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem” podlegają:

1)odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

2)eksport towarów;

3)import towarów na terytorium kraju;

4)wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

5)wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

W myśl przepisu art. 8 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w rozumieniu art. 7 ustawy. Zauważyć również należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

Czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością   a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Każde świadczenie niebędące dostawą towarów, polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania, stanowi zatem co do zasady usługę w rozumieniu ustawy, niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

-w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, nabywca jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia;

-świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, że oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Przy czym z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie (z wyjątkiem przypadków ściśle określonych w art. 7 ust. 2 oraz w art. 8 ust. 2 ustawy).

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.

W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (np. wyrok z 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise), przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego.

Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę, należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę, wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Zatem, za czynność podlegającą opodatkowaniu VAT uważane mogą być takie sytuacje, w których:

-istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne,

-wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy,

-istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi,

-odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem,

-istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje   w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z opisu sprawy wynika, że (...) Sp. z o.o. jest polskim rezydentem podatkowym. Przedmiotem przeważającej działalności Spółki jest działalność firm centralnych (head offices) i holdingów, z wyłączeniem holdingów finansowych (PKD: 70.10.Z) oraz pozostałe doradztwo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania (PKD: 70.22.Z) ze szczególnym uwzględnieniem branży nieruchomości. Spółka oraz (...), będący osobą fizyczną prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą pod nazwą (...), której przedmiotem jest wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi, w ramach wzajemnej współpracy, zidentyfikowali okazję biznesową polegającą na możliwości zakupu nieruchomości położonej w (...). Po dokonaniu wspólnej analizy, Spółka oraz Zainteresowany 2 ocenili, że zakup nieruchomości stwarza możliwość jej dalszej odsprzedaży z zyskiem. Spółka oraz Zainteresowany 2, są czynnymi podatnikami podatku od towarów i usług. W związku z chęcią wykorzystania zidentyfikowanej okazji biznesowej, Spółka oraz Zainteresowany 2 podjęli decyzję o wzajemnej współpracy w celu doprowadzenia do zakupu od dotychczasowego właściciela nieruchomości na sprzedaż oraz następczo jej sprzedaży. Strony zawały umowę o wspólne przedsięwzięcie. W ramach umowy o wspólne przedsięwzięcie, Zainteresowany 1 i Zainteresowany 2, działając jako partnerzy biznesowi, zobowiązali się w szczególności współdziałać w zakresie uzgodnienia warunków zakupu oraz późniejszej sprzedaży nieruchomości. Partnerzy dopuścili przy tym możliwość zaangażowania przez siebie pośredników oraz innych doradców, w szczególności doradców prawnych, w celu pozyskania odpowiedniego wsparcia przy zakupie i/lub sprzedaży nieruchomości.

Zainteresowany 1 oraz Zainteresowany 2 w ramach umowy o wspólne przedsięwzięcie ustalili m.in., że:

1.stroną dokonującą zakupu nieruchomości będzie Zainteresowany 1;

2.okres pomiędzy zapłatą za nieruchomość a otrzymaniem środków z tytułu jej sprzedaży nie będzie dłuższy niż 1 miesiąc, w przeciwnym razie Zainteresowany 2 zobowiązuje się udzielić Zainteresowanemu 1 pożyczki w wysokości odpowiadającej połowie ceny zakupu nieruchomości do dnia otrzymania przez Zainteresowanego 1 zapłaty z tytułu sprzedaży nieruchomości;

3.zysk z tytułu sprzedaży nieruchomości zostanie ustalony zgodnie z poniższą formułą:

(+) cena netto sprzedaży nieruchomości otrzymana od kupującego (strona trzecia) przez Zainteresowanego 1,

(-) cena netto zapłacona przez Zainteresowanego 1 z tytułu zakupu nieruchomości do sprzedaży,

(-) koszty notarialne netto poniesione przez Zainteresowanego 1 przy zakupie nieruchomości,

(-) koszty netto wszelkich usług bezpośrednio związanych z zakupem lub/i sprzedażą nieruchomości poniesione przez Zainteresowanego 1, w szczególności koszty pośrednictwa przy sprzedaży, pod warunkiem ich akceptacji przez Zainteresowanego 2;

4.Zainteresowany 1 zobowiązał się do uzgodnienia z Zainteresowanym 2 treści umowy zakupu i sprzedaży nieruchomości, w tym umów przedwstępnych/warunkowych, jak również treści wszelkich umów z doradcami oraz pośrednikami, a także do przekazania Zainteresowanemu 2 kopii wymienionych umów po ich zawarciu.

Zgodnie z zawartą umową, zysk zostanie podzielony pomiędzy obydwu partnerów, tj. Zainteresowanego 1 oraz Zainteresowanego 2, w równym stosunku (50/50). W konsekwencji, Zainteresowany 1 zobowiązany jest do przekazania Zainteresowanemu 2 połowy zysku. Zawarta umowa o wspólne przedsięwzięcie nie spowodowała powstania jakiegokolwiek wspólnego majątku, nie stanowiła zawiązania żadnego rodzaju spółki oraz powstania jakiegokolwiek podmiotu posiadającego osobowość prawną. Zainteresowany 1 oraz Zainteresowany 2 zachowali pełną odrębność i samodzielność, także na gruncie rozliczeń podatkowych.

Zainteresowani, działając jako partnerzy biznesowi, zobowiązali się w szczególności współdziałać w zakresie uzgodnienia warunków zakupu oraz późniejszej sprzedaży nieruchomości, tj. działać we wspólnym interesie, na potrzeby osiągnięcia wspólnego celu poprzez obopólne dążenie do zakupu i sprzedaży nieruchomości. Każda ze stron podejmowała zatem własne działania w ramach swoich kompetencji, uzupełniając się nawzajem poprzez posiadane przez siebie zasoby i narzędzia, które dążyły do realizacji wspólnego celu. Zainteresowani jako partnerzy biznesowy działali wspólnie w ramach wspólnego projektu, w związku z czym, w przypadku pojawienia się zysku, obydwie strony mają prawo do podziału zysku w równym stosunku 50/50. Tak wygenerowany zysk (ze wspólnego przedsięwzięcia i wspólnie podejmowanych działań) jest jedynym wynagrodzeniem, które zostało wygenerowane w wyniku wspólnych działań. Umowa w ww. sposób określa zakres wzajemnych praw i obowiązków stron, nie przewidując odrębnego wynagrodzenia dla którejkolwiek ze stron za podejmowane działania, innego niż w postaci podziału zysku. Wnioskodawcy wskazują, że nie świadczą na swoją rzecz usług, gdyż realizowali wspólnie jeden cel i działania te służyły realizacji tego celu, a nie wykonaniu usług na rzecz drugiej strony. Zgodnie z zawartym porozumieniem Strony (zatem w tym (...)) zobowiązały się współdziałać w zakresie uzgodnienia warunków zakupu oraz późniejszej sprzedaży Nieruchomości na Sprzedaż. Strony były uprawnione /zobowiązane do uzgodnienia warunków zaangażowania pośrednika i/lub innych doradców (uzgodnienie z pośrednikami oraz uzgodnienie pomiędzy Stronami koszty pośredników umniejszają zysk do podziału). Zobowiązaniem stron było również uzgodnienie treści umowy zakupu oraz sprzedaży Nieruchomości na Sprzedaż, w tym umów przedwstępnych /warunkowych, jak również treści wszelkich umów z doradcami oraz pośrednikami. Zainteresowani nie mieli ściśle zakreślonego zakresu obowiązków, ponieważ jak wspomniano, każdy z nich działał elastycznie w odpowiedzi na pojawiające się w toku wspólnego przedsięwzięcia potrzeby, w ramach swoich kompetencji, dążąc do osiągnięcia wspólnego celu biznesowego. Oceniając zaangażowanie stron w przedsięwzięcie należy wziąć pod uwagę, iż kluczową kwestią było wspólne zidentyfikowanie okazji biznesowej polegającej na możliwości zakupu nieruchomości celem jej odprzedaży. Identyfikacja ta nastąpiła w ramach bieżącej współpracy dotyczącej innego projektu. Strony jako wieloletni partnerzy biznesowi postanowili wspólnie wykorzystać, wspólnie zidentyfikowaną okazję biznesową dzieląc się osiągniętym na niej zyskiem. Jednocześnie strony w ramach wspólnych konsultacji uzgodniły wszelkie warunki zakupu a następnie sprzedaży nieruchomości.

W pierwszej kolejności wątpliwości Zainteresowanych dotyczą wskazania, czy wypłata przez Zainteresowanego 1 na rzecz Zainteresowanego 2, przypadającego na niego udziału w zysku ze wspólnego przedsięwzięcia będzie stanowić czynność niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, a tym samym, powinna zostać udokumentowana dokumentem księgowym innym niż faktura VAT (np. notą księgową).

Jak wynika z powołanego wyżej art. 8 ust. 1 ustawy, pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do katalogu usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy. Zauważyć jednak należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść   o charakterze majątkowym. W związku z powyższym, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym, związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności, musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Zatem, aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Zauważyć w tym miejscu należy, że umowa o współpracy nie występuje ani w prawie cywilnym, ani podatkowym. Stosownie do art. 353(1) ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):

Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Wspólne przedsięwzięcie charakteryzuje to, że jego uczestnicy są związani ustaleniami umownymi. Umowa o wspólne przedsięwzięcie z reguły wiąże podmioty na czas określony, najczęściej oznaczony osiągnięciem celu, dla którego została zawarta. Podmioty podejmujące współpracę w ramach wspólnego przedsięwzięcia realizują wspólną politykę finansową objętą porozumieniem, a podjęte przez takie podmioty działania nie tworzą podmiotu gospodarczego, który byłby odrębnym podmiotem gospodarczym podlegającym rejestracji. Zatem przedsiębiorcy działający w ramach wspólnego przedsięwzięcia są odrębnymi podatnikami VAT.

Jak wynika z okoliczności sprawy, Zainteresowani zobowiązali się w szczególności współdziałać w zakresie uzgodnienia warunków zakupu oraz późniejszej sprzedaży nieruchomości, tj. działać we wspólnym interesie, na potrzeby osiągnięcia wspólnego celu poprzez obopólne dążenie do zakupu i sprzedaży nieruchomości. Każda ze stron podejmowała zatem własne działania w ramach swoich kompetencji, uzupełniając się nawzajem poprzez posiadane przez siebie zasoby i narzędzia, które dążyły do realizacji wspólnego celu. Jak Państwo wskazali, jako partnerzy biznesowi działali Państwo wspólnie w ramach wspólnego projektu, w związku z czym, w przypadku pojawienia się zysku, obydwie strony mają prawo do podziału zysku w równym stosunku 50/50. Tak wygenerowany zysk (ze wspólnego przedsięwzięcia i wspólnie podejmowanych działań) jest jedynym wynagrodzeniem, które zostało wygenerowane w wyniku wspólnych działań. Umowa w ww. sposób określa zakres wzajemnych praw i obowiązków stron, nie przewidując odrębnego wynagrodzenia dla którejkolwiek ze stron za podejmowane działania, innego niż w postaci podziału zysku.

W konsekwencji w sytuacjach, w których przedmiotem umowy stron jest wspólna realizacja określonego celu, można przyjąć, że w zakresie działań każdej ze stron, wynikających z ich obowiązków umownych, nie dochodzi do wzajemnego odpłatnego świadczenia usług. Należy podkreślić, że w tego rodzaju przypadkach wszystkie strony umowy osiągają zamierzone cele, z tym że osiągnięcie tych celów nie jest bezpośrednio związane ze świadczeniem innego podmiotu w ramach zawartej umowy.

Z uwagi na przedstawione okoliczności sprawy oraz powołane przepisy prawa stwierdzić należy, że z opisu stanu faktycznego nie wynika, aby pomiędzy stronami umowy o wspólne przedsięwzięcie miało miejsce świadczenie usług czy dostawa towarów w zamian, za które należne byłoby wynagrodzenie. Zainteresowany 1 bowiem nie wykonuje na rzecz Zainteresowanego 2, z którym zawarł umowę żadnych prac czy usług.

Podkreślić należy, że opodatkowaniu podatkiem VAT podlega czynność (tj. dostawa towarów lub świadczenie usług), a nie sama płatność.

Zatem, w okolicznościach niniejszej sprawy przekazanie środków pieniężnych pomiędzy Partnerami w ramach realizacji wspólnego przedsięwzięcia stanowi wyłącznie rozliczenie pieniężne, zgodnie z ustalonym w umowie udziałem w zyskach, nieodnoszące się do jakichkolwiek świadczeń wzajemnych pomiędzy Zainteresowanymi.

W świetle powyższego, skoro w analizowanym przypadku wypłata w zysku ze wspólnego przedsięwzięcia nie stanowi odpłatności z tytułu dostawy towarów bądź świadczenia usług pomiędzy Zainteresowanymi, to rozliczenie będące podziałem zysku pomiędzy Partnerami z tytułu realizacji wspólnego przedsięwzięcia, nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy, jak również świadczenia usług w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy. Zatem, ww. czynność nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Odnosząc się natomiast do kwestii ustalenia czy ww. czynność powinna zostać udokumentowana dokumentem księgowym innym niż faktura VAT, wskazać należy, że zgodnie art. 106b ust. 1 ustawy:

Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

1) sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;

2) wewnątrzwspólnotową sprzedaż towarów na odległość, chyba że podatnik korzysta z procedury szczególnej, o której mowa w dziale XII w rozdziale 6a;

3) wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;

4) otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy:

a) wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,

b) czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4,

c) dostaw towarów, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 1b.

Powtórzyć należy, że w myśl art. 2 pkt 22 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o sprzedaży rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Z powyższego wynika, że do wystawienia faktury zobowiązany jest podmiot, który dokonuje m.in. odpłatnej dostawy towarów.

Z uwagi na dokonane powyżej rozstrzygnięcie, zgodnie z którym między Zainteresowanymi nie dochodzi do żadnych czynności opodatkowanych podatkiem VAT, a jedynie do wypłaty przez Zainteresowanego nr 1 na Zainteresowanego nr 2 udziału w zysku z tytułu realizacji wspólnego przedsięwzięcia, uznać należy, że wypłata ww. udziału w zysku nie powinna być dokumentowana fakturą, lecz innym dowodem księgowym, np. notą księgową.

Należy jednak zaznaczyć, że nota księgowa nie jest dokumentem przewidzianym przez przepisy ustawy o podatku od towarów i usług i jako taka nie jest objęta regulacją tych przepisów, brak jest jednakże przeciwwskazań na gruncie przepisów dotyczących podatku od towarów i usług, dla takiego sposobu dokumentowania ww. czynności.

Tym samym Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 należy uznać za prawidłowe.

Jednocześnie z uwagi na niniejsze rozstrzygnięcie, iż wypłata udziału w zysku w związku z realizacją wspólnego przedsięwzięcia nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, nie udziela się odpowiedzi na pytanie nr 2 i 3, postawione w przypadku uznania przez Organ, że przysługujący ww. udział w zysku stanowi wynagrodzenie z tytułu świadczonych usług.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym. Państwo ponoszą ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywało się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. Zatem, wydając przedmiotową interpretację oparłem się na wynikającym z treści wniosku opisie stanu faktycznego. W przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Odnośnie powołanych przez Państwa interpretacji indywidualnych, należy zauważyć, że interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są w indywidualnych sprawach podatników i niewątpliwie kształtują sytuację prawną tych podatników w sprawach będących przedmiotem rozstrzygnięcia, lecz dotyczą konkretnych stanów faktycznych i nie mają mocy prawa powszechnie obowiązującego co oznacza, że należy je traktować indywidualnie.

Odnosząc się do powołanych przez Państwa w przedmiotowym wniosku wyroków sądu, wyjaśniam, że powołane wyroki są rozstrzygnięciami w indywidualnych sprawach, osadzonych w określonym stanie faktycznym i tylko do nich się zawężają. Zatem, wskazane we wniosku wyroki sądu nie mają wpływu na podjęte w niniejszej interpretacji rozstrzygnięcie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·   Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogły skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

·   Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona   w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (Zainteresowana będąca stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).