Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

25 września 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 25 września 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy uznania Państwa za podatnika VAT z tytułu sprzedaży posiłków w stołówce prowadzonej przez jednostki oświatowe na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz firm i w konsekwencji podlegania opodatkowaniu podatkiem VAT ww. czynności oraz w zakresie obowiązku ewidencjonowania na kasie rejestrującej ww. sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – 28 października 2024 r. (wpływ 28 października 20024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Miasto jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: „VAT”).

W strukturze organizacyjnej Miasta funkcjonują jednostki budżetowe zajmujące się działalnością oświatową (dalej: „Jednostki oświatowe”).

Miasto Uchwałą Rady Miasta (…) z 29 marca 2024 r. o NR (…) utworzyło jednostkę budżetową pod nazwą „(…)” (dalej: „Stołówka”), której siedziba znajduje się w Szkole Podstawowej nr (…) im. (…). Stołówka przygotowuje posiłki dla wszystkich Jednostek oświatowych Miasta. Posiłki w Stołówce przygotowywane są przez pracowników Stołówki. Stołówka działa przede wszystkim na potrzeby uczniów oraz podopiecznych Jednostek oświatowych.

W przyszłości Miasto (za pośrednictwem Stołówki) zamierza przygotowywać posiłki i sprzedawać je na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej na miejscu i na wynos oraz firm w formie cateringu. Posiłki sprzedawane na rzecz osób fizycznych oraz firm będą takie same jak posiłki, które Stołówka sprzedaje na rzecz uczniów oraz podopiecznych Jednostek oświatowych.

Opłaty za ww. posiłki, tj. za zupę, drugie danie albo cały obiad (zupa i drugie danie) będą odpowiadały wysokości kosztów składników niezbędnych do przygotowania posiłku, powiększonych o koszty wynagrodzeń pracowników przygotowujących posiłki i składek naliczanych od tych wynagrodzeń, koszty utrzymania Stołówki oraz marżę. Opłaty za posiłki będą kalkulowane w taki sam sposób na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz firm.

Osoby fizyczne oraz firmy będą miały możliwość zamówienia zupy, drugiego dania lub całego obiadu poprzez aplikację „(…)”. Płatności za posiłki będą dokonywane za pomocą operatora płatności online (…).

Doprecyzowanie i uzupełnienie opisu stanu faktycznego

Miasto wskazuje, iż właściwa klasyfikacja PKWiU na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 4 września 2015 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (Dz. U. z 2015 r. poz. 1676 ze zm.) dla świadczonych przez Miasto usług objętych przedmiotem wniosku to 56.10 - Usługi restauracji i pozostałych placówek gastronomicznych, 56.21 - Usługi przygotowywania i dostarczania żywności dla odbiorców zewnętrznych (katering) oraz 56.29.20 - Usługi stołówkowe.

Miasto wskazuje, iż przedmiotowy wniosek dotyczy sprzedaży posiłków m.in. na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej na miejscu i na wynos, które nie są uczniami, pracownikami pedagogicznymi oraz pracownikami niepedagogicznymi Jednostek oświatowych, dla których Miejska Stołówka w (…) przygotowuje posiłki – tzw. osób „z zewnątrz”. Tym samym na potrzeby niniejszego wniosku przez osoby fizyczne rozumie się tzw. osoby z „zewnątrz”, które nie są uczniami, pracownikami pedagogicznymi oraz pracownikami niepedagogicznymi Jednostek oświatowych.

Pytania

1)Czy sprzedaż zupy, drugiego dania lub całego obiadu przez Miasto (za pośrednictwem Stołówki) na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz firm w formie cateringu będzie podlegała opodatkowaniu VAT?

2)Czy obrót z tytułu sprzedaży zupy, drugiego dania lub całego obiadu na rzecz firm oraz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej będzie podlegał ewidencjonowaniu na kasie rejestrującej?

Państwa stanowisko w sprawie

1)Zdaniem Wnioskodawcy, sprzedaż zupy, drugiego dania lub całego obiadu przez Miasto (za pośrednictwem Stołówki) na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz firm w formie cateringu będzie podlegała opodatkowaniu VAT.

2)Zdaniem Wnioskodawcy, obrót z tytułu sprzedaży zupy, drugiego dania lub całego obiadu na rzecz firm nie będzie podlegał ewidencjonowaniu na kasie rejestrującej, natomiast obrót z tytułu sprzedaży zupy, drugiego dania lub całego obiadu na rzecz osób fizycznych będzie podlegał ewidencjonowaniu na kasie rejestrującej.

Ad 1

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu ww. podatkiem podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie.

Natomiast w świetle art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, świadczeniem usług jest każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT.

Należy jednak podkreślić, że zarówno odpłatna dostawa towarów, jak również odpłatne świadczenie usług, podlegają opodatkowaniu, jeżeli są wykonywane przez podmiot działający w charakterze podatnika VAT.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, w rozumieniu tej ustawy, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Mając na uwadze powyższe regulacje, w celu określenia jak traktowane są, w oparciu o przepisy ustawy o VAT, wykonywane przez jednostki samorządu terytorialnego czynności, w pierwszej kolejności należy ustalić, czy jednostki te wykonują samodzielnie działalność gospodarczą. Wprawdzie pojęcie działalności gospodarczej ma obiektywny charakter, co oznacza, że działalność tę ocenia się niezależnie od jej celów lub rezultatów, aby jednak dana działalność kwalifikowana była jako działalność gospodarcza musi mieć ona charakter trwały i być wykonywana w zamian za wynagrodzenie otrzymywane przez świadczeniodawcę / dostawcę.

W przedstawionym zdarzeniu przyszłym Miasto nie będzie wykonywało zadań własnych związanych z działalnością publiczną, bez znaczenia pozostaje fakt, że Miasto będzie sprzedawać zupy, drugie dania lub całe obiady przygotowane przez Stołówkę, której głównym celem jest przygotowywanie posiłków na rzecz uczniów oraz dzieci przedszkolnych. Niewątpliwie, w przedstawionym zdarzeniu przyszłym Miasto (za pośrednictwem Stołówki) będzie wykonywało działalność gospodarczą, albowiem sprzedaż zupy, drugiego dania lub całego obiadu będzie dokonywana na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz firm w formie cateringu w celu osiągnięcia zysku w postaci marży. Opłaty za zupę, drugie danie i cały obiad będą ustalane według kryteriów rynkowych, ponieważ oprócz wszystkich kosztów niezbędnych do przygotowania posiłków będą zawierały w sobie również marżę.

W konsekwencji, planowana sprzedaż zupy, drugiego dania lub całego obiadu przez Miasto (za pośrednictwem Stołówki) na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz firm w formie cateringu będzie podlegała opodatkowaniu VAT.

Ad 2

Sprzedaż zupy, drugiego dania lub całego obiadu na rzecz firm.

Obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących wynika z zapisu art. 111 ust. 1 ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy o VAT, ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o sprzedaży - rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Wskazany wyżej przepis art. 111 ust. 1 ustawy o VAT, określa generalną zasadę, z której wynika, że obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej dotyczy wszystkich podatników, którzy dokonują sprzedaży na rzecz określonych w nim odbiorców, tj. osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych. Zatem podstawowym kryterium decydującym o obowiązku stosowania ewidencji za pomocą kas rejestrujących jest status nabywcy wykonywanych przez podatnika świadczeń. Jeżeli nabywcą danej usługi jest podmiot inny niż wymieniony w art. 111 ust. 1 ustawy, to taka sprzedaż w ogóle nie jest objęta obowiązkiem ewidencjonowania jej przy użyciu kasy rejestrującej.

W konsekwencji oznacza to, iż obrót z tytułu sprzedaży zupy, drugiego dania lub całego obiadu na rzecz firm nie będzie podlegał ewidencjonowaniu na kasie rejestrującej.

Stanowisko Miasta zostało potwierdzone przykładowo w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (dalej: DKIS) z 7 maja 2021 r., o sygn. 0112-KDIL3.4012.89.2021.1.AK, w której DKIS wskazał, iż:

„(…) Wnioskodawca nie ma obowiązku ewidencjonowania sprzedaży na rzecz podmiotów prowadzących działalność gospodarczą na kasie rejestrującej, ponieważ zgodnie z art. 111 ust. 1 ustawy obowiązek ten dotyczy jedynie sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i rolników ryczałtowych.”

Sprzedaż zupy, drugiego dania lub całego obiadu na rzecz osób fizycznych

Na mocy delegacji ustawowej zawartej w art. 111 ust. 8 ustawy o VAT Minister właściwy do spraw finansów publicznych może zwolnić, w drodze rozporządzenia, na czas określony, niektóre grupy podatników oraz niektóre czynności z obowiązku, o którym mowa w ust. 1, oraz określić warunki korzystania ze zwolnienia, mając na uwadze interes publiczny, w szczególności sytuację budżetu państwa.

Kwestie dotyczące zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy użyciu kas rejestrujących niektórych czynności i niektórych grup podatników oraz terminów rozpoczęcia prowadzenia tej ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących od 1 stycznia 2024 r. reguluje rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 24 listopada 2023 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. z 2023 r. poz. 2605; dalej: Rozporządzenie).

Zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania przy użyciu kas rejestrujących zostały określone w § 2 i § 3 ww. Rozporządzenia. Przedmiotowe regulacje wskazują na dwojakiego rodzaju zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących, mianowicie zwolnienie dla określonych grup podatników (zwolnienie podmiotowe) i zwolnienie dla konkretnych czynności (zwolnienie przedmiotowe).

Zwolnień z obowiązku ewidencjonowania, o których mowa w przepisach § 2 i § 3 Rozporządzenia nie stosuje się w przypadku dostawy towarów i usług, które zostały wymienione w § 4 Rozporządzenia. Zgodnie z § 4 ust. 1 pkt 2 lit. i zwolnień, o których mowa w § 2 i § 3, nie stosuje się w przypadku świadczenia usług związanych z wyżywieniem (PKWiU ex 56.10, PKWiU 56.21, PKWiU ex 56.29, PKWiU ex 56.30), wyłącznie świadczonych przez stacjonarne placówki gastronomiczne, w tym również sezonowo, oraz usług przygotowywania żywności dla odbiorców zewnętrznych (catering).

W ocenie Wnioskodawcy, Miasto nie spełnia warunków niezbędnych do zastosowania zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży przy użyciu kasy rejestrującej. Miasto będzie dokonywać świadczenia usług, które zostały wymienione w § 4 ust. 1 pkt 2 lit. i Rozporządzenia, poprzez sprzedaż zupy, drugiego dania lub całego obiadu na rzecz osób fizycznych za pomocą stacjonarnej placówki gastronomicznej – Stołówki.

W konsekwencji, oznacza to, iż obrót z tytułu sprzedaży zupy, drugiego dania lub całego obiadu na rzecz osób fizycznych będzie podlegał ewidencjonowaniu na kasie rejestrującej.

Podsumowując, obrót z tytułu sprzedaży zupy, drugiego dania lub całego obiadu na rzecz firm nie będzie podlegał ewidencjonowaniu na kasie rejestrującej, natomiast obrót z tytułu sprzedaży zupy, drugiego dania lub całego obiadu na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej będzie podlegał ewidencjonowaniu na kasie rejestrującej.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r., poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy:

Według art. 2 pkt 22 ustawy:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy:

Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez świadczenie usług należy przede wszystkim rozumieć określone zachowanie podatnika na rzecz odrębnego podmiotu, które zasadniczo wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę.

Aby uznać dane świadczenie usług za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę, a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

W związku z powyższym, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością, a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Podkreślenia wymaga, że na gruncie podatku od towarów i usług dana czynność może być albo odpłatna albo nieodpłatna. Jeśli tylko czynność została wykonana za wynagrodzeniem, to jest ona odpłatna. Nie ma żadnego znaczenia, czy wynagrodzenie to pokrywa koszty świadczenia tej czynności poniesione przez podatnika, ewentualnie kreuje dla podatnika zysk. Także czynności wykonane „po kosztach” ich świadczenia, bądź poniżej tych koszów, są czynnościami odpłatnymi, o ile tylko pobrano za nie wynagrodzenie.

Nie każda jednak czynność stanowiąca usługę, w rozumieniu art. 8 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem aby była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem występuje w charakterze podatnika podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy:

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy:

Stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy:

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej – (Dz. Urz. UE.L. Nr 347 z 11 grudnia 2006 r. s. 1 ze zm.), zgodnie z którym:

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy itd., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych) – tylko w tym zakresie ich czynności mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

W celu określenia możliwości zastosowania art. 15 ust. 6 ustawy, który wyłącza organy władzy publicznej (oraz urzędy obsługujące te organy) z grona podatników podatku od towarów i usług, konieczne jest ustalenie, czy zadania realizowane przez te organy (np. miasto) są zadaniami, dla których zostały powołane w ramach reżimu publicznoprawnego, czy też są to czynności wykonywane na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Powyższe oznacza, że decydującą przesłanką przesądzającą o uznaniu, bądź nieuznaniu organu władzy publicznej za podatnika tego podatku, jest zachowanie się tego organu jako organu władzy publicznej, bądź jako podatnika w stosunku do określonych świadczeń. Jak wynika z powyższego, wyłączenie organów władzy publicznej (oraz urzędów obsługujących te organy) z kategorii podatników ma charakter wyłączenia podmiotowo-przedmiotowego.

Aby to wyłączenie miało miejsce, muszą zostać spełnione łącznie następujące warunki:

• podmiotem jest wyłącznie organ władzy publicznej lub urząd obsługujący ten organ,
• wykonywane są czynności, które związane są wyłącznie z realizacją zadań nałożonych na ten podmiot przepisami prawa, do realizacji których został on powołany.

Konieczność spełniania dwóch warunków wyłączających organy publiczne z opodatkowania VAT (wykonywanie czynności przez organ podlegający prawu publicznemu oraz wykonywanie danej czynności przez podmiot działający w charakterze organu publicznego w odniesieniu do tej czynności) była wielokrotnie podkreślana przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Jak stwierdził TSUE w orzeczeniu w sprawie C-4/89 – Comune di Carpaneto Piascentino i inni a Ufficio provinciale imposta sul valore aggiunto di Piacenza – art. 4(5) VI Dyrektywy należy interpretować w taki sposób, aby czynności wykonywane przez organy publiczne w rozumieniu tego przepisu stanowiły czynności wykonywane przez organy prawa publicznego podlegające szczególnym zasadom prawnym mającym do nich zastosowanie. Drugi akapit tej regulacji należy natomiast interpretować w taki sposób, aby Państwa Członkowskie zobowiązane były zapewnić, by organy prawa publicznego traktowane były jak podatnicy w związku z czynnościami wykonywanymi w charakterze organów publicznych w przypadku, gdy czynności te mogą być również podejmowane w ramach działalności konkurencyjnych przez przedsiębiorców prywatnych, jeśli traktowanie tych organów jako podmiotów nieposiadających statusu podatnika mogłoby prowadzić do istotnego naruszenia zasad konkurencji.

Z wyroku tego wynika, że wyłączenie organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy stanowi odstępstwo od zasady powszechności opodatkowania i jako takie musi być ściśle interpretowane.

Zatem, wyłączenie z grona podatników podatku od towarów i usług organów władzy publicznej jest możliwe tylko wtedy, gdy wykonują one czynności w ramach przypisanych im specyficznych zadań i funkcji państwowych, np. w zakresie administracji, sądownictwa, obrony narodowej. Wówczas wyłączenie z opodatkowania nie prowadzi do naruszenia zasady konkurencji.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1465):

Stosownie do art. 6 ust. 1 ww. ustawy:

Katalog zadań publicznych o charakterze gminnym, które wykonuje gmina został określony w art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym.

Skoro – jak wskazują powołane przepisy – jednostki samorządu terytorialnego są wyposażone w osobowość prawną oraz w określonym zakresie wykonują samodzielnie działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, należy uznać, że spełniają zawartą w art. 15 ust. 1 ustawy definicję podatnika podatku od towarów i usług. Oznacza to, że w zakresie czynności cywilnoprawnych dokonywanych przez jednostki samorządu terytorialnego, nawet, gdy dotyczą one ich zadań własnych, podmioty te powinny być uznawane za podatników tego podatku.

Zatem w przypadku, gdy jednostka samorządu terytorialnego (np. miasto) wykonuje we własnym imieniu i na własny rachunek czynności na podstawie umów cywilnoprawnych, tj. na warunkach i w okolicznościach właściwych również dla podmiotów prowadzących działalność gospodarczą – jest traktowana jako podatnik podatku od towarów i usług, gdyż w przedmiotowym zakresie działa de facto w sposób analogiczny do tych podmiotów.

Z opisu sprawy wynika, że jesteście Państwo zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. W Państwa strukturze organizacyjnej funkcjonują jednostki budżetowe zajmujące się działalnością oświatową. Uchwałą Rady Miasta z 29 marca 2024 r. utworzyliście Państwo jednostkę budżetową pod nazwą „(…)” („Stołówka”), której siedziba znajduje się w Szkole Podstawowej nr (…) im. (…). Stołówka przygotowuje posiłki dla wszystkich Jednostek oświatowych Miasta. Posiłki w Stołówce przygotowywane są przez pracowników Stołówki. Stołówka działa przede wszystkim na potrzeby uczniów oraz podopiecznych Jednostek oświatowych. W przyszłości (za pośrednictwem Stołówki) zamierzacie Państwo przygotowywać posiłki i sprzedawać je na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej na miejscu i na wynos oraz firm w formie cateringu. Posiłki sprzedawane na rzecz osób fizycznych oraz firm będą takie same jak posiłki, które Stołówka sprzedaje na rzecz uczniów oraz podopiecznych Jednostek oświatowych. Opłaty za ww. posiłki, tj. za zupę, drugie danie albo cały obiad (zupa i drugie danie) będą odpowiadały wysokości kosztów składników niezbędnych do przygotowania posiłku, powiększonych o koszty wynagrodzeń pracowników przygotowujących posiłki i składek naliczanych od tych wynagrodzeń, koszty utrzymania Stołówki oraz marżę. Opłaty za posiłki będą kalkulowane w taki sam sposób na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz firm. Osoby fizyczne oraz firmy będą miały możliwość zamówienia zupy, drugiego dania lub całego obiadu poprzez aplikację „(…)”. Płatności za posiłki będą dokonywane za pomocą operatora płatności online (…).

Państwa wątpliwości dotyczą m.in., czy sprzedaż zupy, drugiego dania lub całego obiadu przez Miasto (za pośrednictwem Stołówki) na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz firm w formie cateringu będzie podlegała opodatkowaniu VAT.

Odnosząc się do kwestii będącej przedmiotem pytania oznaczonego nr 1 we wniosku czyli ustalenia czy świadcząc usługi związane ze sprzedażą posiłków w stołówce prowadzonej przez jednostki oświatowe, na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz firm występują Państwo w charakterze podatnika podatku VAT oraz czy ich wykonywanie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, należy zauważyć, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie usługą podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Sprzedaż na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej (z zewnątrz) oraz firm opisanych dań obiadowych odbywa się odpłatnie, jak również dotyczy takiej sfery działalności (rodzaju usług), w której na rynku działają również inne podmioty, których działalność nie podlega wyłączeniu z zakresu działania ustawy o podatku od towarów i usług.

Realizowane przez Państwa świadczenie związane ze sprzedażą posiłków w stołówce na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz firm nie wpisuje się w zadania publiczne jednostki samorządu terytorialnego podporządkowane ścisłemu reżimowi publiczno-prawnemu.

Okoliczności niniejszej sprawy wskazują, że Państwo dokonując sprzedaży posiłków na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz firm zobowiązują się wykonać określone czynności na rzecz konkretnego podmiotu, za które dokonywane są opłaty w określonej wysokości. Skoro jest możliwe zidentyfikowanie konkretnego świadczenia wykonywanego przez Państwa na rzecz określonego podmiotu (nabywcy), należy uznać je za świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy.

W sytuacji gdy sprzedaż posiłków w stołówce prowadzonej przez jednostkę oświatową dokonywana jest na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz firm czyli na rzecz podatników, które nie są związane ze świadczeniem usług edukacyjnych, nie można uznać, że działania Państwa w tym zakresie podporządkowane są ścisłemu reżimowi publiczno-prawnemu. Oznacza to, że nie działają Państwo w zakresie świadczenia ww. usług celem realizacji zadania własnego jednostek samorządu terytorialnego w postaci edukacji publicznej.

W przedmiotowej sprawie zachodzi związek pomiędzy otrzymywanymi dochodami (uiszczanymi przez osoby fizycznych nieprowadzące działalności gospodarczej oraz firm), a zobowiązaniem się Państwa do wykonania określonych czynności. Tym samym, uiszczane opłaty są niczym innym jak wynagrodzeniem wnoszonym na poczet świadczenia usług dokonywanych przez Państwa. Jednocześnie podobne lub takie same czynności mogą być wykonywane przez inne podmioty, tzw. podmioty konkurencyjne (np. osoby fizyczne, prawne). Zatem, wyłączenie z zakresu opodatkowania wyżywienia w stołówce prowadzonej przez jednostki oświatowe na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz firm stanowiłoby zakłócenie konkurencji i nierówne traktowanie podmiotów wykonujących te same usługi w stosunku do innych niż Państwo podmiotów.

W konsekwencji powyższego należy stwierdzić, że w zakresie sprzedaży posiłków w stołówce prowadzonej przez jednostki oświatowe na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej (z zewnątrz) oraz firm działają Państwo jako podatnik, w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzący działalność gospodarczą, zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy, a czynności te stanowią świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, które zgodnie z art. 5 ustawy podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W związku z powyższym Państwa stanowisko w zakresie uznania Państwa za podatnika VAT z tytułu sprzedaży posiłków w stołówce prowadzonej przez jednostkę oświatową na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz firm i w konsekwencji podlegania opodatkowaniu podatkiem VAT ww. czynności jest prawidłowe.

Ponadto Państwa wątpliwości dotyczą również kwestii, czy obrót z tytułu sprzedaży zupy, drugiego dania lub całego obiadu na rzecz firm oraz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej będzie podlegał ewidencjonowaniu na kasie rejestrującej.

Obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących wynika z zapisu art. 111 ust. 1 ustawy, zgodnie z którym:

Wskazany wyżej przepis art. 111 ust. 1 ustawy, określa generalną zasadę, z której wynika, że obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej dotyczy wszystkich podatników, którzy dokonują sprzedaży na rzecz określonych w nim odbiorców, tj. osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych.

Zatem podstawowym kryterium decydującym o obowiązku stosowania ewidencji za pomocą kas rejestrujących jest status nabywcy wykonywanych przez podatnika świadczeń lub dokonywanych dostaw. Jeżeli nabywcą danej usługi lub danego towaru jest podmiot inny niż wymieniony w art. 111 ust. 1, to taka sprzedaż w ogóle nie jest objęta obowiązkiem ewidencjonowania jej przy użyciu kasy rejestrującej.

Na mocy delegacji ustawowej zawartej w art. 111 ust. 8 ustawy:

Kwestie dotyczące zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy użyciu kas rejestrujących niektórych czynności i niektórych grup podatników oraz terminów rozpoczęcia prowadzenia tej ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących reguluje rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 24 listopada 2023 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. z 2023 r. poz. 2605), zwane dalej „rozporządzeniem”.

Zwolnienie z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących zostało określone w § 2 i § 3 rozporządzenia.

Powyższe zwolnienia wskazują na dwojakiego rodzaju zwolnienie z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących, mianowicie zwolnienie dla określonych grup podatników (zwolnienie podmiotowe) i zwolnienie dla konkretnych czynności (zwolnienie przedmiotowe).

Stosownie do § 2 ust. 1 rozporządzenia:

W myśl § 2 ust. 2 rozporządzenia:

stosownie do § 3 ust. 1 pkt 1 ww. rozporządzenia:

Zgodnie z § 3 ust. 2 pkt 1 ww. rozporządzenia:

Na podstawie § 5 ust. 1 pkt 1 ww. rozporządzenia:

Zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania o których mowa w przepisach § 2 i § 3  ww. rozporządzenia nie stosuje się w przypadku dostawy towarów i usług, które zostały wymienione w § 4.

I tak § 4 ust. 1 pkt 1 i 2 rozporządzenia wskazuje, że:

Zatem, aby przysługiwało podatnikowi prawo do zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania na kasie rejestrującej na podstawie § 2 lub § 3 rozporządzenia podatnik nie może wykonywać czynności wskazanych w § 4 tego rozporządzenia.

Ponadto w poz. 44 załącznika do rozporządzenia zostały wymienione:

Z opisu sprawy wynika, że właściwa klasyfikacja PKWiU dla świadczonych przez Państwa usług objętych przedmiotem wniosku to 56.10 - Usługi restauracji i pozostałych placówek gastronomicznych, 56.21 - Usługi przygotowywania i dostarczania żywności dla odbiorców zewnętrznych (catering) oraz 56.29.20 - Usługi stołówkowe. Przedmiotowy wniosek dotyczy sprzedaży posiłków na rzecz firm oraz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej na miejscu i na wynos, które nie są uczniami, pracownikami pedagogicznymi oraz pracownikami niepedagogicznymi jednostek oświatowych, dla których Miejska Stołówka przygotowuje posiłki – tzw. osób „z zewnątrz”.

Odnosząc się do Państwa wątpliwości należy w pierwszej kolejności rozstrzygnąć, czy usługi, które Państwo świadczą nie są usługami, o których mowa w § 4 ust. 1 pkt 2 lit. i rozporządzenia.

Należy zauważyć, że ustawa o podatku od towarów i usług nie zawiera definicji usług restauracyjnych/gastronomicznych czy też usług związanych z wyżywieniem. Definicję usług restauracyjnych i cateringowych zawiera natomiast rozporządzenie wykonawcze Rady (UE) Nr 282/2011 z dnia 15 marca 2011 r. ustanawiającego środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 77 z 23 marca 2011 r.), którego przepisy wiążą w całości i są bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich Unii Europejskiej (art. 65 rozporządzenia wykonawczego Rady).

W myśl art. 6 ust. 1 ww. rozporządzenia, usługi restauracyjne i cateringowe oznaczają usługi polegające na dostarczaniu gotowej lub niegotowej żywności lub napojów albo żywności i napojów, przeznaczonych do spożycia przez ludzi, wraz z odpowiednimi usługami wspomagającymi pozwalającymi na ich natychmiastowe spożycie. Dostarczanie żywności lub napojów lub żywności i napojów stanowi jedynie element większej całości, w której muszą przeważać usługi. Usługi restauracyjne polegają na świadczeniu takich usług w lokalu należącym do usługodawcy, podczas gdy usługi cateringowe polegają na świadczeniu takich usług poza lokalem usługodawcy.

Stosownie natomiast do ust. 2 art. 6 rozporządzenia wykonawczego Rady za usługi cateringowe i restauracyjne w rozumieniu ust. 1 nie uznaje się dostawy gotowej lub niegotowej żywności lub napojów albo dostawy gotowej lub niegotowej żywności i napojów, wraz z ich transportem lub bez niego, ale bez żadnych innych usług wspomagających.

Catering to „usługa polegającą na przygotowywaniu i dostarczaniu na zamówienie gotowych potraw lub na organizacji przyjęć”. W konsekwencji catering ma charakter dostarczenia na zamówienie gotowej potrawy do lokalizacji wskazanej przez zlecającego.

W tym miejscu należy wskazać, że zgodnie z definicją zawartą w Słowniku Języka Polskiego PWN (www.sjp.pwn.pl), pod pojęciem gastronomii rozumie się „działalność produkcyjno-usługową obejmującą prowadzenie restauracji, barów, itp.” oraz „sztukę przyrządzania potraw”. Natomiast zgodnie z definicją stosowaną w statystyce publicznej zakład lub punkt gastronomiczny stały lub sezonowy, którego przedmiotem działalności jest przygotowanie oraz sprzedaż posiłków i napojów do spożycia na miejscu i na wynos.

Placówki gastronomiczne dzielą się na :

• placówki ogólnie dostępne;
• placówki nastawione na obsługę określonych grup konsumentów.

Placówki gastronomiczne mogą być prowadzone m.in. w obrębie hoteli, moteli, zajazdów, schronisk, pól campingowych, w pensjonatach, domach wypoczynkowych i innych miejscach krótkotrwałego pobytu jak też w wagonach kolejowych wchodzących w skład pociągu oraz na statkach pasażerskich. Do placówek gastronomicznych nie zalicza się ruchomych punktów sprzedaży detalicznej i automatów sprzedażowych. Z kolei punktem gastronomicznym jest placówka gastronomiczna prowadząca ograniczoną działalność gastronomiczną, taką jak: smażalnia, pijalnia, lodziarnia, bufet w kinie, na stadionie, itp. Jednocześnie stała placówka gastronomiczna to placówka czynna w ciągu całego roku kalendarzowego, ewentualnie pracująca z pewnymi przerwami, wynikającymi z takich przyczyn jak remont, okresowy brak personelu (z powodu urlopu lub choroby), okresowa inwentaryzacja itp. Z kolei sezonowa placówka gastronomiczna to placówka uruchamiana okresowo i działająca nie dłużej niż sześć miesięcy w roku kalendarzowym. Dalej wg Głównego Urzędu Statystycznego, stacjonarne placówki gastronomiczne to m.in. bary, punkty gastronomiczne, restauracje, sezonowe placówki gastronomiczne, stołówki.

Natomiast stołówka to placówka zbiorowego żywienia zapewniająca określonym grupom konsumentów, posiłki (głównie obiadowe), ale także śniadaniowe i kolacje.

Według dodatkowych wyjaśnień metodologicznych, stołówka może również wydawać posiłki jednorazowe. Jest wyodrębniona organizacyjnie i lokalowo, zlokalizowana na terenie zakładu pracy (stołówka pracownicza), szkół, uczelni, ośrodków wypoczynkowych. Prowadzi ograniczony asortyment posiłków przy zastosowaniu samoobsługi lub obsługi kelnerskiej, stosując przy tym w przeważającej części system abonamentowej sprzedaży i wydawania posiłków.

W świetle powołanych przepisów, mając na uwadze powyższe rozważania na tle przedstawionego opisu sprawy, stwierdzić należy, że wyłączenie ze zwolnienia z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kasy rejestrującej wynikające z § 4 ust. 1 pkt 2) lit. i rozporządzenia będzie dotyczyło usług świadczonych przez Państwa. Wskazali Państwo, że będziecie świadczyć usługi mieszczące się w PKWiU 56.10 - Usługi restauracji i pozostałych placówek gastronomicznych, 56.21 - Usługi przygotowywania i dostarczania żywności dla odbiorców zewnętrznych (catering) oraz 56.29.20 – usługi stołówkowe. Ponadto usługi te będą świadczone w stołówce czyli w stacjonarnej placówce gastronomicznej.

Jednocześnie należy wskazać, że sprzedaż ta nie spełnia warunków wskazanych w § 2 ust. 1 w zw. z poz. 44 załącznika do rozporządzenia ponieważ nie realizują Państwo sprzedaży posiłków na rzecz wymienionych w ww. pozycji załącznika osób.

Tym samym, w opisanych okolicznościach, sprzedaż zupy, drugiego dania lub całego obiadu na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej będzie podlegała ewidencjonowaniu na kasie rejestrującej.

Natomiast odnosząc się do kwestii, czy obrót z tytułu sprzedaży zupy, drugiego dania lub całego obiadu na rzecz firm będzie podlegał ewidencjonowaniu na kasie rejestrującej należy wskazać, że kasa rejestrująca jest szczególnego rodzaju ewidencją podatkową. Wymóg stosowania przez określone grupy podatników kas rejestrujących został wprowadzony przede wszystkim ze względu na potrzebę zapewnienia kontroli nad rzetelnością deklarowanych podstaw opodatkowania. Obowiązek ewidencjonowania na kasie rejestrującej dotyczy bowiem tych transakcji, w przypadku których nie ma bezwzględnego obowiązku wystawiania faktur je dokumentujących (faktury wystawiane są wyłącznie na żądanie nabywców - osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej).

Tym samym, obowiązek ewidencjonowania obrotu za pomocą kasy rejestrującej nie wystąpi w przypadku sprzedaży na rzecz innych niż osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej oraz rolnicy ryczałtowi podmiotów, tj. firm, przedsiębiorstw, organizacji, osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, bowiem sprzedaż na rzecz podmiotów prowadzących działalność jak wynika z niżej wskazanego przepisu należy udokumentować fakturą.

Zgodnie bowiem z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy:

Zatem – co do zasady – podatnik VAT jest zobowiązany wystawiać fakturę dokumentującą sprzedaż towarów i usług na rzecz innego podatnika.

Odpowiadając na Państwa wątpliwości należy wskazać, że sprzedaż na rzecz podatników musi być udokumentowana tylko fakturą, natomiast sprzedaż na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych musi być udokumentowana paragonem.

Zatem Państwa stanowisko zgodnie z którym, obrót z tytułu sprzedaży zupy, drugiego dania lub całego obiadu na rzecz firm nie będzie podlegał ewidencjonowaniu na kasie rejestrującej, natomiast obrót z tytułu sprzedaży zupy, drugiego dania lub całego obiadu na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej będzie podlegał ewidencjonowaniu na kasie rejestrującej uznaję za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który przedstawili Państwo i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).   

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA),

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).