Brak prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z realizacją projektu.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

3 października 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 2 października 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku prawa do odliczenia podatku naliczonego związanego z wydatkami na zakup towarów i usług służących realizacją projektu pn. „(…)”.

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 15 listopada 2024 r. (wpływ 18 listopada 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Gmina (…) (dalej również jako: Gmina, Wnioskodawca) jest jednostką samorządu terytorialnego będącą osobą prawną, która jest zarejestrowana jako czynny podatnik podatku od towaru i usług. Po centralizacji przeprowadzonej z dniem 1 stycznia 2017 r. Gmina podjęła wspólne rozliczanie podatku VAT wraz ze wszystkimi jednostkami budżetowymi zgodnie z art. 3 ustawy z dnia 5 września 2016 r. o szczególnych zasadach rozliczeń podatku od towarów i usług oraz dokonywania zwrotów środków publicznych przeznaczonych na realizację projektów finansowych z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej lub od państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu przez jednostki samorządu terytorialnego (Dz. U. 2018. poz. 280).

Gmina wystąpiła o środki UE w ramach Programu Fundusze Europejskie dla (…) 2021-2027 ((…)) w ramach Działania (...) (...), z zamiarem realizacji projektu pn. „(…)”.

Zmieniający się rynek pracy, nowe technologie takie jak sztuczna inteligencja czy też proces zielonej transformacji wymuszają na współczesnej szkole nie tylko zmianę w nauczaniu uczniów, podnoszenie ich motywacji do nauki i włączanie do procesu kształcenia uczniów dewaloryzowanych, ale także odnowienie kwalifikacji zawodowych nauczycieli jak i przystosowanie bazy techno-dydaktycznej szkół do współczesnego świata.

W związku z powyższym celem ww. projektu jest (...) szkołach ponadpodstawowych (będącymi jednostkami budżetowymi Gminy podlegającymi centralizacji VAT) do wymogów współczesnego rynku pracy poprzez: (...)

Obszar oddziaływania projektu obejmie szkoły (...) Gminy tj. (…).

Beneficjentami projektu będą zarówno uczniowie, jak i nauczyciele (...) szkół. Przewiduje się, że w projekcie uczestniczyć będzie około (...) uczniów i (...) nauczycieli. Przy realizacji projektu prowadzona będzie współpraca z pracodawcami z całego obszaru województwa (…). Działania przewidziane w projekcie dotyczyć będą zarówno uczniów (...). (...).

W ramach projektu finansowany będzie zakup towarów i usług na wydatki na: (...).

Dokonane zakupy usług i towarów w ramach realizacji projektu pn. „(…)” będą służyły realizacji zadań publicznych w zakresie edukacji publicznej, które nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Ponadto efekt planowanego zadania nie będzie służył Gminie do wykonywania jakichkolwiek czynności podatkowanych podatkiem od towarów i usług, jak również nie będzie służył do prowadzenia opodatkowanej sprzedaży usług.

Pytanie

Czy Wnioskodawca, biorąc pod uwagę opisany stan faktyczny, ma możliwość odliczenia podatku naliczonego od nabytych towarów i usług, związanych z wydatkami na zakup towarów i usług służących realizacji projektu pn. „(…)”?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, wystąpi brak prawnej możliwości odliczenia podatku naliczonego VAT od wydatków poniesionych w ramach realizowanego projektu, którego założenia przedstawiono w opisie zdarzenia przyszłego.

Należy zauważyć, iż zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne bez osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, które prowadzą samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, niezależnie od jej celu czy rezultatu.

Z kolei, zgodnie z ust. 2 tego artykułu, działalność gospodarcza obejmuje wszelkie działania producentów, handlowców, usługodawców, a także osób wykonujących wolne zawody, w tym działania związane z eksploatacją zasobów naturalnych i działalność rolników. Obejmuje ona szczególnie wykorzystanie towarów i wartości niematerialnych w sposób ciągły i dla celów zarobkowych.

Natomiast na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, organy władzy publicznej oraz obsługujące je urzędy nie są uznawane za podatników w zakresie wykonywanych przez nie zadań wynikających z przepisów prawa, chyba że realizują czynności na podstawie umów cywilnoprawnych.

Z powyższych przepisów wynika, że jeśli gmina realizuje zadania w oparciu o przepisy prawa, nie będzie ona podatnikiem VAT. Jednakże, jeśli wykonuje zadania na podstawie umów cywilnoprawnych, będzie traktowana jak podatnik VAT.

Jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy, itd., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). Tylko w tym zakresie ich czynności mają bowiem charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Planowane do realizacji czynności w ramach przedmiotowego projektu nie mają ww. charakteru cywilnoprawnego.

Powyższe uzasadnienie znajduje potwierdzenie w interpretacji ogólnej Nr PT1.8101.3.2019 Ministra Finansów z dnia 10 czerwca 2020 r. w sprawie opodatkowania podatkiem od towarów i usług czynności wykonywanych przez jednostki samorządu terytorialnego w związku z realizacją zadań publicznych w zakresie edukacji publicznej oraz pomocy społecznej, nałożonych na nie odrębnymi przepisami. Zgodnie z powyższą Interpretacją ogólną - w odniesieniu do czynności związanych z realizacją zadań w zakresie edukacji publicznej - jednostki samorządu terytorialnego nie występują w roli podatników VAT i tym samym ich wykonywanie nie podlega opodatkowaniu VAT. Zdaniem Wnioskodawcy, Gmina realizując projekt pn. „(…)” wykonuje zadania wynikające z przepisów prawa (tj. zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy w zakresie edukacji publicznej, zgodnie z ustawą z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym), dlatego nie powinna być uznana za podatnika VAT. Gmina nie będzie również korzystać z efektów projektu w celu wykonywania odpłatnych czynności na podstawie umów cywilnoprawnych, ani pobierać z tego tytułu jakichkolwiek opłat.

W związku z tym, wydatki związane z przedmiotowym projektem nie będą ponoszone przez Gminę jako podatnika VAT i nie będą służyły do wykonywania czynności opodatkowanych VAT. Biorąc powyższe pod uwagę, Gmina stoi na stanowisku, że podatek VAT stanowi wydatek kwalifikowalny w projekcie i Gmina nie ma prawnej możliwości odzyskania podatku VAT w trakcie realizacji projektu jak i po jego zakończeniu.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku, jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.) – zwanej dalej „ustawą”:

Art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Art. 87 ust. 1 ustawy:

Szczegółowe zasady zwracania różnicy podatku na rachunek bankowy podatnika są zawarte w art. 87 ust. 2-6l ustawy.

Odliczyć można w całości podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi podatnika. Ta zasada wyłącza jednocześnie możliwość odliczania podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli gdy są wykorzystywane do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających opodatkowaniu.

Prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje pod warunkiem, że:

• spełnione zostały przesłanki pozytywne, wynikające z art. 86 ust. 1 ustawy oraz
• nie zaistniały przesłanki negatywne, o których mowa w art. 88 ustawy.

W art. 88 określone są wyjątki, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Aby skorzystać z prawa do odliczenia podatku naliczonego od towarów i usług zakupionych na potrzeby wykonania określonej czynności, podmiot musi wykonywać tę czynność jako podatnik podatku od towarów i usług, który działa w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Art. 15 ust. 1 ustawy:

Art. 15 ust. 2 ustawy:

Art. 15 ust. 6 ustawy:

Organ władzy publicznej będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj.:

• gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań, oraz
• gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności – czy są to czynności publicznoprawne czy cywilnoprawne.

Rolę gminy szczegółowo określa ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1465 ze zm.).

Art. 2 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Art. 7 ust. 1 pkt 8 ustawy o samorządzie gminnym:

Państwa wątpliwości dotyczą możliwości odliczenia podatku naliczonego związanego z wydatkami na zakup towarów i usług służących realizacją projektu.

Podstawowym warunkiem, którego spełnienie należy analizować w kontekście prawa do odliczenia podatku VAT, jest związek dokonywanych nabyć towarów i usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą generującą podatek należny. W omawianej sprawie związek taki nie występuje.

Realizują Państwo projekt „(…)”. Zakupione w ramach realizacji projektu usługi i towary będą służyły realizacji zadań publicznych w zakresie edukacji publicznej, które nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Obszar oddziaływania projektu obejmie (...) szkół (...) Gminy, a beneficjentami projektu będą zarówno uczniowie i nauczyciele z tych szkół.

W ramach projektu finansowany będzie zakup towarów i usług takich jak: (...). Ponadto przewidziane jest (...).

Efekt planowanego zadania nie będzie służył Państwu do wykonywania jakichkolwiek czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, jak również nie będzie służył do prowadzenia opodatkowanej sprzedaży usług.

W konsekwencji nie zostanie spełniona podstawowa pozytywna przesłanka warunkująca prawo do odliczenia podatku naliczonego, jaką jest związek nabywanych towarów i usług z czynnościami opodatkowanymi, o której mowa w art. 86 ust. 1 ustawy.

Zatem nie będzie Państwu przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją projektu „(…)”. Tym samym, nie będzie Państwu również przysługiwało prawo do otrzymania zwrotu podatku, o którym mowa w art. 87 ust. 1 ustawy.

Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili, i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pojęcie „kosztu kwalifikowalnego” nie jest pojęciem podatkowym i organy podatkowe nie są właściwe, aby rozstrzygać wątpliwości podatników w zakresie możliwości zaliczania wartości podatku od towarów i usług do kosztów kwalifikowalnych. Kwestię tę rozstrzygają przepisy regulujące zasady korzystania ze środków pomocowych. Zasady i przepisy podatkowe przywołane w uzasadnieniu interpretacji mogą jedynie pomóc Państwu ocenić, czy podatek VAT w tej sytuacji powinien być kosztem kwalifikowalnym. W związku z powyższym nie zajęto stanowiska w tej sprawie.

Wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem Państwa wniosku (pytania). Inne kwestie, które nie zostały objęte pytaniem, nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone. Dotyczy to w szczególności opodatkowania czynności wykonywanych przez Państwa w ramach realizacji zadań z zakresu edukacji publicznej.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).