Wycofanie z majątku Spółki Nieruchomości zabudowanych budynkami i Nieruchomości niezabudowanych oraz przekazania tych nieruchomości na cele osobiste W... - Interpretacja - null

ShutterStock

Wycofanie z majątku Spółki Nieruchomości zabudowanych budynkami i Nieruchomości niezabudowanych oraz przekazania tych nieruchomości na cele osobiste W... - Interpretacja - 0114-KDIP4-3.4012.558.2024.2.IG

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Wycofanie z majątku Spółki Nieruchomości zabudowanych budynkami i Nieruchomości niezabudowanych oraz przekazania tych nieruchomości na cele osobiste Wspólników.

Interpretacja indywidualna - stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług w zakresie:

  • uznania za czynność opodatkowaną podatkiem od towarów i usług wycofania z majątku Spółki nieruchomości zabudowanych budynkami: budynku biurowego, hali magazynowej oraz stanowiących odrębną własność lokali usługowych i przekazania ich na cele osobiste Wspólników (pytanie nr 1),
  • nieuznania za czynność opodatkowaną podatkiem od towarów i usług wycofania z majątku Spółki środków trwałych w postaci dwóch niezabudowanych działek gruntu i przekazania ich do majątku osobistego Wspólników (część pytania nr 3),

- jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

23 sierpnia 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 23 sierpnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych wycofania z majątku Spółki Nieruchomości zabudowanych budynkami i Nieruchomości niezabudowanych oraz przekazania tych nieruchomości na cele osobiste Wspólników. Uzupełnili go Państwo - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 8 listopada 2024 r. (wpływ 8 listopada 2024 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca jest czynnym i zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług. Wspólnicy Wnioskodawcy, na podstawie testamentu sporządzonego przez ich ojca w maju 2011 r. potwierdzonego protokołem dziedziczenia oraz aktem poświadczenia dziedziczenia, sporządzonym także w maju 2011 r. nabyli całość spadku po zmarłym ojcu, przy czym spadek nabyto z dobrodziejstwem inwentarza - w częściach równych. W chwili otwarcia spadku Wspólnicy Wnioskodawcy byli osobami małoletnimi, którzy nie prowadzili działalności gospodarczej, w związku z czym jako przedstawiciel ustawowy, w ich imieniu, działała ich matka. Wspólnicy byli jedynymi osobami powołanymi do spadku.

W skład masy spadkowej po zmarłym ojcu wchodziło m.in. przedsiębiorstwo prowadzone do chwili śmierci przez ojca Wspólników, obejmujące swym zakresem zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej, a w szczególności nazwę przedsiębiorstwa, własność nieruchomości zabudowanych i niezabudowanych (grunty przeznaczone w MPZP pod zabudowę) lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości, wierzytelności i środki pieniężne, księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, licencje, zezwolenia. Nabyty zatem zespół składników wyczerpuje definicję przedsiębiorstwa zawartą w art. 551 Kodeksu cywilnego.

W złożonym 29 września 2011 r. zgłoszeniu o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych SD-Z2, każdy ze Wspólników zadeklarował m.in. nabycie przedsiębiorstwa wchodzącego w skład masy spadkowej z uwzględnieniem przypadającego jej udziału w nabytym prawie, określając przy tym jego wartość rynkową, będącą jednocześnie, tzw. „czystą wartością spadku”. Ponadto, na skutek zarządzenia sądu rejonowego o sporządzeniu spisu inwentarza, Wspólnicy posiadają wyceny nieruchomości wchodzących w skład masy spadkowej, sporządzone przez biegłego rzeczoznawcę, uwzględniające wartość rynkową nieruchomości na dzień otwarcia spadku. Jednocześnie Wspólnicy otrzymali od Naczelnika Urzędu Skarbowego w (…) zaświadczenie, z którego wynika że nabycie spadku po zmarłym ojcu jest zwolnione od podatku od spadków i darowizn, zgodnie z art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Ponadto, (…) 2011 r. Sąd Rejonowy w (…), Wydział Rodzinny i Nieletnich zezwolił przedstawicielowi ustawowemu Wspólników na zawarcie w formie aktu notarialnego pomiędzy nimi umowy spółki cywilnej. Zgodnie z przedmiotową umową spółki cywilnej, Wspólnicy zobowiązują się dążyć do wspólnego celu gospodarczego poprzez prowadzenie działalności gospodarczej na podstawie przedsiębiorstwa prowadzonego przez zmarłego ojca Wspólników. Jednocześnie Wspólnicy wnieśli do majątku objętego wspólnością Wspólników spółki cywilnej wkład niepieniężny w postaci udziału wynoszącego 1/2 części w prawie współwłasności przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 551 Kodeksu cywilnego nabytego w drodze spadku po zmarłym ojcu. Wspólnicy przejęli także zobowiązania związane z działalnością Spadkodawcy, w tym zobowiązania wobec pracowników oraz kontrahentów z tytułu dostaw towarów i usług, które następnie uregulowali.

Umowa spółki cywilnej oraz umowa przeniesienia praw współwłasności przedsiębiorstwa zostały zawarte 22 grudnia 2011 r., a Wspólnicy do chwili obecnej prowadzą działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej rozliczając się przy pomocy podatkowej księgi przychodów i rozchodów.

Przedmiotem działalności gospodarczej spółki jest obecnie najem nieruchomości w postaci lokali usługowych, jak również budynku biurowego i hali produkcyjno-usługowej, który to budynek biurowy i hala produkcyjno-usługowa służyły w przeszłości do prowadzenia działalności gospodarczej w postaci usług konfekcjonowania kawy i herbaty. Wszystkie obiekty objęte są odrębnymi księgami wieczystymi i wszystkie stanowią środki trwałe w prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej.

Wnioskodawca nie ponosił wydatków na ulepszenie budynków i budowli w rozumieniu przepisów ustawy o PIT, które stanowiłyby co najmniej 30% ich wartości początkowej, od których to wydatków miałby prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony. Wnioskodawca ponosił na te obiekty nakłady związane z ich bieżącymi naprawami lub konserwacją, od których odliczał podatek VAT, jednakże nakłady te nie stanowiły ulepszenia w rozumieniu przedmiotowej ustawy o podatku dochodowym, a ich wartość była niższa niż 30% wartości początkowej.

Wnioskodawca, w chwili obecnej, nie wykorzystuje żadnej z posiadanych nieruchomości na cele działalności gospodarczej zwolnionej od podatku VAT. Wszystkie obiekty (tj. budynki i budowle oraz lokale usługowe, a także niezabudowane działki gruntu nr 1 oraz 2), które w działalności gospodarczej Wnioskodawcy stanowią środki trwałe, zostały nabyte w drodze dziedziczenia, a wedle najlepszej wiedzy Wnioskodawcy oraz posiadanych przez niego dokumentów, spadkodawcy, tj. zmarłemu ojcu Wspólników przysługiwało w związku z nabyciem tych nieruchomości oraz budowli lub z ich wytworzeniem prawo do odliczenia naliczonego podatku VAT w całości lub w części.

W ocenie Wnioskodawcy, w stosunku do przedmiotowych nieruchomości lub budowli doszło do pierwszego zasiedlenia w rozumieniu przepisów art. 2 pkt 14 ustawy o VAT. Nieruchomości te zostały nabyte przez Spadkodawcę w latach 2004 do 2011 i do chwili jego śmierci w roku 2011 były wykorzystywane przez niego do wykonywania czynności opodatkowanych - stanowiły środki trwałe w prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, o czym świadczy m.in. dokumentacja księgowa Spadkodawcy, w tym ewidencja środków trwałych będąca w posiadaniu Wnioskodawcy. Także Wnioskodawca od roku 2011 (tj. śmierci ojca Wspólników i nabycia spadku) nieprzerwanie do chwili obecnej wykorzystuje te składniki majątku do prowadzenia opodatkowanej podatkiem VAT działalności gospodarczej - także stanowią one środki trwałe w działalności Wnioskodawcy. Ponadto, nie były na te nieruchomości ponoszone nakłady przekraczające 30% ich wartości początkowej, co mogłoby spowodować ponowne ich pierwsze zasiedlenie.

Obecnie w ramach prowadzonej działalności gospodarczej (spółka cywilna) Wspólnicy zamierzają wycofać z majątku spółki cywilnej posiadane przez nią niezabudowane nieruchomości gruntowe, a także lokale usługowe, budynek biurowy i halę magazynowej i nieodpłatnie przekazać ten majątek na cele osobiste Wspólników. Czynności te będą miały miejsce w 2025 roku. W przypadku wycofania którychkolwiek z przedmiotowych lokali usługowych, bądź też budynków lub budowli do majątku osobistego Wspólników, będą one wykorzystywane przez Wspólników do celów najmu prywatnego, przy czym żaden ze Wspólników nie jest obecnie czynnym i zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT. Wspólnicy w przypadku najmu przedmiotowych będą korzystać ze zwolnienia podmiotowego od VAT określonego w art. 113 ust. 1 ustawy o VAT.

W przypadku wycofania z majątku spółki i przekazania na cele osobiste Wspólników niezabudowanych działek gruntu nr 1 i 2, będą one składnikami majątku osobistego Wspólników i także będą służyły do celów najmu prywatnego. Grunty te (dwie odrębne działki gruntu) są gruntami niezabudowanymi, przeznaczonymi pod zabudowę - zgodnie z Miejscowym Planem Zagospodarowania Przestrzennego uchwalonego dla miejscowości Karpacz, natomiast nie została dla nich wydana decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu zdarzenia przyszłego

Prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z tytułu nabycia nieruchomości, które teraz będą przedmiotem wycofania z majątku Spółki cywilnej i nieodpłatnego przekazania na cele Wspólników przysługiwało bezpośrednio pierwotnemu ich nabywcy , tj. zmarłemu ojcu Wspólników spółki cywilnej, którzy kontynuowali działalność zmarłego ojca (Spadkodawcy), nie zaś bezpośrednio samej Spółce. O prawie Wspólników Spółki cywilnej do odliczenia podatku naliczonego można więc mówić w kontekście art. 922 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego w związku z art. 97 Ordynacji podatkowej.

Spadkobiercy kontynuowali działalność gospodarczą prowadzoną przez Spadkodawcę od chwili nabycia spadku. Ojciec Spadkobierców zmarł (…) 2011 r. i z tą chwilą nastąpiło otwarcie spadku, w ramach którego znajdowało się także przedsiębiorstwo zmarłego. Z uwagi na to, iż w chwili otwarcia spadku Wspólnicy byli osobami małoletnimi, Sąd Rejonowy w (…), postanowieniem z 26 maja 2011 r. Sygn. (…) zezwolił matce małoletnich wówczas Wspólników na wpisanie ich w ewidencji działalności gospodarczej jako przedsiębiorców w zakresie tożsamym z dotychczasowym wpisem zmarłego Spadkodawcy oraz zawarcie w ich imieniu umowy spółki cywilnej. Umowa spółki cywilnej została zawarta w formie aktu notarialnego (…) 2011 r. natomiast wpis każdego ze Spadkobierców (Wspólników) do ewidencji działalności gospodarczej jako przedsiębiorcy nastąpił (…) 2011 r. Jednocześnie, w tym miejscu Wnioskodawca prostuje zawartą w stanie faktycznym informację, co do daty postanowienia Sądu Rejonowego w (…) zezwalającego przedstawicielowi ustawowemu Wspólników na zawarcie umowy spółki cywilnej z (…) 2011 r. (data podana w opisie stanu faktycznego sprawy na dzień (…) 2011 r. (data postanowienia Sygn. (…), o którym mowa powyżej w odpowiedzi).

Majątek ten służył do prowadzenia działalności gospodarczej przez każdego ze Spadkobierców, a następnie - po przeprowadzeniu czynności formalnych zmierzających do utworzenia spółki cywilnej - Wspólników spółki cywilnej.

Hala magazynowa stanowi budynek w rozumieniu ustawy Prawo budowlane.

Jest jeden lokal usługowy z którego zostały wydzielone 3 pomieszczenia, niestanowiące jednak odrębnych nieruchomości.

Budynek produkcyjno-biurowy, hala magazynowa oraz lokal usługowy posadowione są na odrębnych działkach. Budynek produkcyjno-biurowy na działkach 3, 4 i 5, natomiast hala magazynowa na działce nr 6 znajdujących się w (…), przy ul. (…). Natomiast lokal usługowy znajduje się w (…), przy ul. (…) na działce 7.

Pytania

1)Czy wycofanie z majątku Spółki nieruchomości zabudowanych budynkami: budynku biurowego, hali magazynowej oraz stanowiących odrębną własność lokali usługowych i przekazanie ich na cele osobiste Wspólników będzie czynnością opodatkowaną podatkiem od towarów i usług?

2)Czy wycofanie z działalności gospodarczej nieruchomości opisanych w pytaniu 1 powyżej, tj. budynku biurowego, hali magazynowej oraz lokali usługowych będzie mogło korzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku od towarów i usług z opcją rezygnacji z tego zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 10 ustawy o VAT?

3)Czy wycofanie z majątku Wnioskodawcy środków trwałych w postaci dwóch niezabudowanych działek gruntu sklasyfikowanych w Miejscowym Planie Zagospodarowania Przestrzennego jako grunty przeznaczone pod zabudowę i przekazanie ich do majątku osobistego Wspólników będzie czynnością opodatkowaną podatkiem od towarów i usług, w sytuacji gdy ci Wspólnicy będą wynajmować te niezabudowane nieruchomości gruntowe w ramach najmu prywatnego, korzystając jednocześnie ze zwolnienia podmiotowego z art. 113 ust. 1 ustawy o VAT, a jeśli tak to czy Wnioskodawca ma prawo ustalić podstawę opodatkowania czynności przekazania gruntów na cele osobiste Wspólników w wysokości ceny nabycia tych gruntów?

4)Czy w stanie faktycznym sprawy, w przypadku możliwości skorzystania ze zwolnienia od podatku VAT czynności wycofania z majątku Spółki nieruchomości opisanych w pytaniu 1 powyżej, tj. budynków, budowli, lokali usługowych i przekazaniu ich do majątku osobistego Wspólników, na Wnioskodawcy będzie ciążył obowiązek dokonania korekty podatku naliczonego, o której mowa w art. 91 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług?

Państwa stanowisko w sprawie

Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1 i 2

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej ustawą, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza - na mocy art. 15 ust. 2 ustawy - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie z art. 7 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2023 r. poz. 2383), zwanej dalej Ordynacją podatkową, podatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu. Byt prawny podatnika - osoby fizycznej, na którego przepisy podatkowe nakładają obowiązek podatkowy ustaje z chwilą jego śmierci. Stosownie do art. 922 § 1 i § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2023 r. poz. 1610), zwanej dalej KC, prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej. Nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami. Podkreślić należy, że prawa i obowiązki wynikające z przepisów prawa podatkowego nie należą do spadku. Ich sukcesja jest możliwa jedynie na podstawie i w granicach przepisów Ordynacji podatkowej.

Kwestię sukcesji podatkowej reguluje przede wszystkim art. 97 § 1 Ordynacji podatkowej, zgodnie z którym spadkobiercy podatnika przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy. W myśl art. 97 § 2 Ordynacji podatkowej, jeżeli na podstawie przepisów prawa podatkowego, spadkodawcy przysługiwały prawa o charakterze niemajątkowym, związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, uprawnienia te przechodzą na spadkobierców pod warunkiem dalszego prowadzenia tej działalności na ich rachunek. Z powyższego wynika, że spadkobiercy przejmują z mocy prawa wszelkie prawa i obowiązki o charakterze majątkowym, a prawa niemajątkowe pod warunkiem kontynuacji działalności prowadzonej uprzednio przez spadkodawcę.

Natomiast art. 98 § 1 Ordynacji podatkowej stanowi, że do odpowiedzialności spadkobierców za zobowiązania podatkowe spadkodawcy stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego o przyjęciu i odrzuceniu spadku oraz o odpowiedzialności za długi spadkowe. Z art. 924 KC wynika, że spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 KC). Prawa i obowiązki zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na spadkobierców. Z tym momentem następuje ustalenie, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej.

W sytuacji, gdy działalność ma być kontynuowana przez następcę prawnego ma on obowiązek zarejestrowania się jako odrębny podmiot gospodarczy, ponieważ przepisy ustawy o NIP nie przewidują możliwości kontynuowania działalności z wykorzystaniem numeru identyfikacji podatkowej zmarłego podatnika, który prowadził działalność jednoosobowo.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Wspólnicy, na podstawie testamentu sporządzonego przez ich ojca, potwierdzonego protokołem dziedziczenia oraz aktem poświadczenia dziedziczenia, sporządzonym w maju 2011 r. nabyli całość spadku po zmarłym ojcu, przy czym spadek nabyto z dobrodziejstwem inwentarza - w częściach równych. W chwili otwarcia spadku Wspólnicy byli osobami małoletnimi, którzy nie prowadzili działalności gospodarczej, w związku z czym jako przedstawiciel ustawowy, w ich imieniu, działała ich matka. W skład masy spadkowej po zmarłym ojcu wchodziło m.in. przedsiębiorstwo prowadzone do chwili śmierci przez ojca Wspólników, obejmujące swym zakresem zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej.

Wspólnicy 29 września 2011 r. złożyli zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych, w którym zadeklarowali m.in. nabycie przedsiębiorstwa wchodzącego w skład masy spadkowej z uwzględnieniem przypadającego im udziału w nabytym prawie. 5 grudnia 2011 r. Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze, Wydział Rodzinny i Nieletnich zezwolił przedstawicielowi ustawowemu Wspólników na zawarcie w formie aktu notarialnego pomiędzy nimi umowy spółki cywilnej. Zgodnie z przedmiotową umową, Wspólnicy zobowiązali się dążyć do wspólnego celu gospodarczego poprzez prowadzenie działalności gospodarczej na podstawie przedsiębiorstwa prowadzonego przez zmarłego ojca Wspólników. Umowa spółki cywilnej oraz umowa przeniesienia praw współwłasności przedsiębiorstwa zostały zawarte 22 grudnia 2011 r., a Wspólnicy do chwili obecnej prowadzą działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej, z wykorzystaniem majątku nabytego w drodze dziedziczenia.

Dla rozstrzygnięcia zagadnień czynności wycofania nieruchomości do majątku osobistego Wspólników istotne znaczenie ma ustalenie charakteru prawa bądź obowiązku, które wynikają z przepisów ustaw podatkowych, a które przechodzą na spadkobierców podatnika. Z powyższego wynika, że spadkobiercy przejmują z mocy prawa wszelkie prawa i obowiązki o charakterze majątkowym, a prawa niemajątkowe pod warunkiem kontynuacji działalności prowadzonej uprzednio przez spadkodawcę. Co do zasady spadkobiercy przejmują z mocy prawa, prawa majątkowe spadkodawcy bezwarunkowo, natomiast niemajątkowe tylko pod warunkiem kontynuowania działalności prowadzonej wcześniej przez spadkodawcę. Warunek ten, jak wynik z przedstawionego opisu sprawy został spełniony. Wspomniany wyżej rozłączony podział (prawa majątkowe i niemajątkowe) zobowiązuje na gruncie niniejszej sprawy do jednoznacznego zakwalifikowania prawa do uwzględnienia podatku naliczonego podlegającemu potencjalnie przejęciu w trybie spadkobrania, do jednej z tych kategorii.

W prawie podatkowym nie zostały zdefiniowane pojęcia praw „majątkowych”, ani też „niemajątkowych”. W związku z tym, wskazane jest w tej sytuacji odwołać się do wykładni systemowej, posiłkowego zastosowania ustaleń doktryny prawa podatkowego opartych na regulacjach prawa cywilnego. Co do zasady, za prawa majątkowe uważa się, takie prawa, które są bezpośrednio uwarunkowane interesem ekonomicznym uprawnionego. Zatem w świetle tak rozumianego zakresu praw majątkowych, również na gruncie przepisów prawa podatkowego wydaje się uzasadnione zakwalifikowanie analizowanego prawa do kategorii majątkowych, gdyż bez wątpienia może mieć ono wpływ na obiektywnie postrzeganą ekonomiczną kondycję Wnioskodawcy, poprzez zmniejszenie ewentualnego zobowiązania podatkowego w zakresie podatku od towarów i usług. Zmniejszenie to następuje w ramach realizowania fundamentalnego dla czynnych podatników VAT prawa do potrącenia kwoty podatku należnego z podatkiem naliczonym, w związku z tym nie sposób uznać, że prawo to nie ma charakteru majątkowego, bo z założenia prowadzi do przeniesienia realnego obciążenia z tego tytułu na ostatecznego konsumenta. Niemniej w analizowanej sprawie, trzeba również zwrócić uwagę na istotny fakt, a mianowicie kontynuowanie działalności Spadkodawcy przez Wnioskodawcę, gdyż nawet w przypadku trudności z precyzyjnym rozgraniczeniem na linii - prawo majątkowe, prawo niemajątkowe - przestaje mieć ono decydujące znaczenie, gdy ma miejsce właśnie taka kontynuacja. Wówczas niezależnie od charakteru przedmiotowych praw z mocy prawa może z nich korzystać następca prawny. Skoro w przedmiotowej sprawie Wspólnicy (Spadkobiercy) zdecydowali się na kontynuowanie działalności Spadkodawcy w formie spółki cywilnej, to z chwilą śmierci Spadkodawcy wstąpili oni w ogół praw i obowiązków jako jego następcy prawno-podatkowi.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt ustawy o podatku od towarów i usług, w celu udzielenia odpowiedzi na przedstawione pytania należy wskazać, że zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Przez towary, na mocy art. 2 pkt 6 ustawy, rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii. Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT jedynie wówczas, gdy czynności te są wykonywane odpłatnie (za wynagrodzeniem). Na mocy art. 7 ust. 2 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1)przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,

2)wszelkie inne darowizny

- jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Zatem, co do zasady, opodatkowaniu podatkiem VAT podlega odpłatna dostawa towarów (przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel), a także wszelkie inne przekazanie towarów bez wynagrodzenia, a w szczególności darowizny, pod warunkiem, że podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Z powołanego wyżej przepisu art. 7 ust. 2 ustawy wynika, że ustawodawca zrównuje czynności dokonane bez wynagrodzenia z czynnościami odpłatnymi, przy spełnieniu warunków wymienionych w tym przepisie z zastrzeżeniem wypływającym z ust. 3 tego artykułu (wyłączenie zrównania z uwagi na przedmiot objęty czynnością nieodpłatną). W ten sposób wszelkie nieodpłatne przekazanie przez podatnika należących do jego przedsiębiorstwa towarów, innych niż prezenty o małej wartości i próbki, wchodzi w zakres objęty pojęciem „odpłatnej dostawy towarów”, o ile podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych. W związku z powyższym, aby nieodpłatne przekazanie towarów - w świetle powołanego art. 7 ust. 2 ustawy - podlegało opodatkowaniu VAT, konieczne jest łączne spełnienie następujących warunków:

  • nieodpłatne przekazanie dokonywane jest przez podatnika podatku VAT,
  • przekazane przez podatnika towary należą do jego przedsiębiorstwa,
  • przedmiotem nieodpłatnego przekazania jest towar, w stosunku do którego podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tego towaru lub jego części składowych.

Z opisu sprawy wynika, że Spadkodawcy przysługiwało w całości lub części prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu wydatków poniesionych przez niego na nabycie nieruchomości. Wobec powyższego, planowane przez Wnioskodawcę wycofanie z działalności gospodarczej wynajmowanych nieruchomości i przekazanie ich na cele osobiste Wspólników stanowić będzie odpłatną dostawę towarów stosownie do art. 7 ust. 1 w zw. ust. 2 ustawy i będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, przewidziane zostały zwolnienia od podatku oraz obniżone stawki. Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy wynika, że zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

1)dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,

2)pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Z powyższego uregulowania wynika, że dostawa budynków, budowli lub ich części jest - co do zasady - zwolniona od podatku od towarów i usług. Wyjątek stanowi dostawa w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz jeżeli pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata. Zatem dla ustalenia zasad opodatkowania dostawy budynków, budowli lub ich części kluczowym jest ustalenie, kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie i jaki upłynął okres od tego momentu. Przez pierwsze zasiedlenie w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy o VAT rozumie oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:

a)wybudowaniu lub

b)ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

Jednocześnie zgodnie z art. 43 ust. 10 ustawy, podatnik może zrezygnować ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 10, i wybrać opodatkowanie dostawy budynków, budowli lub ich części, pod warunkiem że dokonujący dostawy i nabywca budynku, budowli lub ich części:

1)są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni;

2)złożą:

a)przed dniem dokonania dostawy tych obiektów właściwemu dla ich nabywcy naczelnikowi urzędu skarbowego lub

b)w akcie notarialnym, do zawarcia którego dochodzi w związku z dostawą tych obiektów

- zgodne oświadczenie, że wybierają opodatkowanie dostawy budynku, budowli lub ich części.

Jak wynika z powyższego w przedmiotowej sprawie pierwsze zasiedlenie budynków, budowli i lokali usługowych wynajmowanych obecnie przez Wnioskodawcę w kontekście definicji pierwszego zasiedlenia w rozumieniu nadanym przepisami Dyrektywy 2006/112/WE - nastąpiło z chwilą rozpoczęcia ich użytkowania na potrzeby własne przez Spadkodawcę. Tym samym, dostawa ww. nieruchomości nie będzie dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim, a pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą upłynął okres dłuższy niż dwa lata. Co istotne ww. nieruchomości nie były ulepszane w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym.

W konsekwencji przekazanie ww. nieruchomości w postaci budynków, budowli oraz lokali usługowych na cele osobiste Wspólników będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 7 ust. 2 ustawy o VAT, jednakże będzie korzystało ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy. Jednocześnie istnieje także możliwość rezygnacji ze zwolnienia i wyboru opodatkowanie tej transakcji podatkiem VAT w oparciu o art. 43 ust. 10 w zw. z art. 43 ust. 11 ustawy o podatku od towarów i usług.

Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 3

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Przez towary, na mocy art. 2 pkt 6 ustawy, rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT jedynie wówczas, gdy czynności te są wykonywane odpłatnie (za wynagrodzeniem). Na mocy art. 7 ust. 2 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1)przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,

2)wszelkie inne darowizny

- jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Zatem, co do zasady, opodatkowaniu podatkiem VAT podlega odpłatna dostawa towarów (przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel), a także wszelkie inne przekazanie towarów bez wynagrodzenia, a w szczególności darowizny, pod warunkiem, że podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Z powołanego wyżej przepisu art. 7 ust. 2 ustawy wynika, że ustawodawca zrównuje czynności dokonane bez wynagrodzenia z czynnościami odpłatnymi, przy spełnieniu warunków wymienionych w tym przepisie z zastrzeżeniem wypływającym z ust. 3 tego artykułu (wyłączenie zrównania z uwagi na przedmiot objęty czynnością nieodpłatną). W ten sposób wszelkie nieodpłatne przekazanie przez podatnika należących do jego przedsiębiorstwa towarów, innych niż prezenty o małej wartości i próbki, wchodzi w zakres objęty pojęciem „odpłatnej dostawy towarów”, o ile podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych. W związku z powyższym, aby nieodpłatne przekazanie towarów - w świetle powołanego art. 7 ust. 2 ustawy - podlegało opodatkowaniu VAT, konieczne jest łączne spełnienie następujących warunków:

  • nieodpłatne przekazanie dokonywane jest przez podatnika podatku VAT,
  • przekazane przez podatnika towary należą do jego przedsiębiorstwa,
  • przedmiotem nieodpłatnego przekazania jest towar, w stosunku do którego podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tego towaru lub jego części składowych.

Natomiast w świetle art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Natomiast według art. 15 ust. 2 ustawy o VAT działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Mając na uwadze powołane przepisy należy stwierdzić, że najem wypełnia określoną w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT definicję działalności gospodarczej, jeżeli wykonywany jest w sposób ciągły dla celów zarobkowych (zawierane umowy najmu mają zazwyczaj długotrwały charakter, a uzyskiwane korzyści z tego tytułu są w zasadzie stałe), bez względu na to, czy najem jest prowadzony w ramach działalności gospodarczej, czy jako odrębne źródło przychodu w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W związku z tym, najem nieruchomości niemieszkalnych stanowi odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT i podlega opodatkowaniu tym podatkiem na mocy przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT. Zatem, w odniesieniu do nieruchomości gruntowych, które Wspólnicy mają zamiar wynajmować w najmie prywatnym, nie będzie miał zastosowania art. 7 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT, bowiem nie nastąpi tutaj dostawa towaru ich cele osobiste.

Reasumując, w ocenie Wnioskodawcy, wycofanie nieruchomości gruntowych w postaci niezabudowanych działek gruntu z majątku Wnioskodawcy do majątku osobistego Wspólników, w celu świadczenia przez nich usług najmu nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.

W przypadku uznania, że czynność wycofania z majątku Spółki do majątku osobistego Wspólników niezabudowanych działek gruntu stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 2 pkt. 1 ustawy o VAT, podstawa opodatkowania takiej czynności ustalana będzie w oparciu o art. 29a ust. 2 ustawy o VAT, a więc podstawą opodatkowania będzie cena nabycia tych nieruchomości przez Spadkodawcę.

Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 4

Zgodnie z art. art. 86 ust. 1 ustawy o VAT , w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego (...). Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

a) nabycia towarów i usług,

b) (...)

Zgodnie z art. art. 91 ust. 2 ustawy, w przypadku towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, a także gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli zostały zaliczone do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych nabywcy, z wyłączeniem tych, których wartość początkowa nie przekracza 15.000 zł, korekty, o której mowa w ust. 1, podatnik dokonuje w ciągu 5 kolejnych lat, a w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów - w ciągu 10 lat, licząc od roku, w którym zostały oddane do użytkowania. Roczna korekta w przypadku, o którym mowa w zdaniu pierwszym, dotyczy jednej piątej, a w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów - jednej dziesiątej kwoty podatku naliczonego przy ich nabyciu lub wytworzeniu. W przypadku środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, których wartość początkowa nie przekracza 15.000 zł, przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio, z tym że korekty dokonuje się po zakończeniu roku, w którym zostały oddane do użytkowania.

W niniejszej sprawie, w związku ze zwolnionym od podatku VAT przekazaniem przez Wnioskodawcę nieruchomości zabudowanych do majątku osobistego Wspólników w celu ich wynajmu prywatnego zmieni się przeznaczenie nieruchomości, tj. będą wykorzystane do czynności zwolnionych od podatku od towarów i usług. Jednakże w odniesieniu do tych nieruchomości, na moment ich wycofania z majątku Spółki, zakończył się 10-letni okres korekty, o której mowa w art. 91 ust. 2 ustawy, w związku z powyższym Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do dokonania korekty podatku naliczonego związanego z zakupem tych nieruchomości.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W świetle art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

W świetle powołanych powyżej przepisów nieruchomość spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a jej zbycie stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy o VAT.

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów, co do zasady, podlega opodatkowaniu VAT jedynie wówczas, gdy czynność ta jest wykonywana odpłatnie.

Ustawodawca przewidział od powyższej reguły wyjątki, które zostały zawarte - w przypadku dostawy towarów – w art. 7 ust. 2 ustawy.

Stosownie do art. 7 ust. 2 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1)przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,

2)wszelkie inne darowizny

- jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku   należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Z przytoczonego przepisu wynika zatem, że opodatkowaniu VAT podlega generalnie każde nieodpłatne przekazanie towaru należącego do przedsiębiorstwa, z którym wiąże się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, a także darowizny, o ile podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów, ich imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych.

Zatem aby nieodpłatne przekazanie towarów - w świetle powołanego art. 7 ust. 2 ustawy - podlegało opodatkowaniu VAT konieczne jest łączne spełnienie następujących warunków:

  • nieodpłatne przekazanie dokonywane jest przez podatnika podatku VAT,
  • przekazane przez podatnika towary należą do jego przedsiębiorstwa,
  • przedmiotem nieodpłatnego przekazania jest towar, w stosunku do którego podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tego towaru lub jego części składowych.

Jeżeli natomiast podatnik nie miał prawa do odliczenia kwoty podatku naliczonego, to wszelkie przekazanie towarów bez wynagrodzenia (nieodpłatne przekazania), pozostaje neutralne podatkowo (podatnik nie musi dokonać ich opodatkowania).

Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę towarów w rozumieniu art. 5 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika.

Stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Według art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W świetle powyższego stwierdzić należy, że każdy kto dokonuje czynności dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, powinien być uznany, co do zasady, za podatnika podatku od towarów i usług.

Z przytoczonych wyżej przepisów wynika ponadto, iż dla uznania danego podmiotu za podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o podatku od towarów i usług nie ma znaczenia rezultat prowadzonej działalności. Oznacza to, że aby uznać działalność podmiotu za działalność gospodarczą nie jest konieczne, aby przyniosła ona jakiekolwiek efekty. Podatnikiem jest zatem również podmiot prowadzący działalność generującą straty, a nawet podmiot, który w ogóle nie dokona żadnej sprzedaży. O tym czy dany podmiot jest podatnikiem podatku VAT, czy też nie decydują kryteria obiektywne. Zatem, co do zasady, odpłatna dostawa towaru podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, jeżeli towar ten jest w posiadaniu i stanowi majątek podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą.

Zatem dostawa towarów podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana jest przez podmiot mający status podatnika, działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji.

Z opisu sprawy wynika, że są Państwo czynnym i zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług. Wspólnicy Spółki, na podstawie testamentu sporządzonego przez ich ojca w maju 2011 r. potwierdzonego protokołem dziedziczenia oraz aktem poświadczenia dziedziczenia, sporządzonym także w maju 2011 r. nabyli całość spadku po zmarłym ojcu, przy czym spadek nabyto z dobrodziejstwem inwentarza - w częściach równych. W chwili otwarcia spadku Wspólnicy Spółki byli osobami małoletnimi, którzy nie prowadzili działalności gospodarczej, w związku z czym jako przedstawiciel ustawowy, w ich imieniu, działała ich matka. Wspólnicy byli jedynymi osobami powołanymi do spadku.

W skład masy spadkowej po zmarłym ojcu wchodziło m.in. przedsiębiorstwo prowadzone do chwili śmierci przez ojca Wspólników, obejmujące swym zakresem zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej, a w szczególności nazwę przedsiębiorstwa, własność nieruchomości zabudowanych i niezabudowanych (grunty przeznaczone w MPZP pod zabudowę) lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości, wierzytelności i środki pieniężne, księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, licencje, zezwolenia. Nabyty zatem zespół składników wyczerpuje definicję przedsiębiorstwa zawartą w art. 551 Kodeksu cywilnego.

5 grudnia 2011 r. Sąd Rejonowy zezwolił przedstawicielowi ustawowemu Wspólników na zawarcie w formie aktu notarialnego pomiędzy nimi umowy spółki cywilnej. Zgodnie z przedmiotową umową spółki cywilnej, Wspólnicy zobowiązują się dążyć do wspólnego celu gospodarczego poprzez prowadzenie działalności gospodarczej na podstawie przedsiębiorstwa prowadzonego przez zmarłego ojca Wspólników. Jednocześnie Wspólnicy wnieśli do majątku objętego wspólnością Wspólników spółki cywilnej wkład niepieniężny w postaci udziału wynoszącego 1/2 części w prawie współwłasności przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 551 Kodeksu cywilnego nabytego w drodze spadku po zmarłym ojcu. Wspólnicy przejęli także zobowiązania związane z działalnością Spadkodawcy, w tym zobowiązania wobec pracowników oraz kontrahentów z tytułu dostaw towarów i usług, które następnie uregulowali.

Umowa spółki cywilnej oraz umowa przeniesienia praw współwłasności przedsiębiorstwa zostały zawarte 22 grudnia 2011 r., a Wspólnicy do chwili obecnej prowadzą działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej.

Przedmiotem Państwa działalności gospodarczej jest obecnie najem nieruchomości w postaci lokali usługowych, jak również budynku biurowego i hali produkcyjno-usługowej, który to budynek biurowy i hala produkcyjno-usługowa służyły w przeszłości do prowadzenia działalności gospodarczej w postaci usług konfekcjonowania kawy i herbaty. Wszystkie obiekty objęte są odrębnymi księgami wieczystymi i wszystkie stanowią środki trwałe w prowadzonej przez Państwa działalności gospodarczej.

Nie ponosili Państwo wydatków na ulepszenie budynków i budowli w rozumieniu przepisów ustawy o PIT, które stanowiłyby co najmniej 30% ich wartości początkowej, od których to wydatków mieliby prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony. Ponosili Państwo na te obiekty nakłady związane z ich bieżącymi naprawami lub konserwacją, od których odliczali Państwo podatek VAT, jednakże nakłady te nie stanowiły ulepszenia w rozumieniu przedmiotowej ustawy o podatku dochodowym, a ich wartość była niższa niż 30% wartości początkowej.

W chwili obecnej, nie wykorzystują Państwo żadnej z posiadanych nieruchomości na cele działalności gospodarczej zwolnionej od podatku VAT. Wszystkie obiekty (tj. budynki i budowle oraz lokale usługowe, a także niezabudowane działki gruntu nr 1 oraz 2), które w Państwa działalności gospodarczej stanowią środki trwałe, zostały nabyte w drodze dziedziczenia, a wedle Państwa najlepszej wiedzy oraz posiadanych dokumentów, spadkodawcy, tj. zmarłemu ojcu Wspólników przysługiwało w związku z nabyciem tych nieruchomości oraz budowli lub z ich wytworzeniem prawo do odliczenia naliczonego podatku VAT w całości lub w części.

W Państwa ocenie, w stosunku do przedmiotowych nieruchomości lub budowli doszło do pierwszego zasiedlenia w rozumieniu przepisów art. 2 pkt 14 ustawy o VAT. Nieruchomości te zostały nabyte przez Spadkodawcę w latach 2004 do 2011 i do chwili jego śmierci w roku 2011 były wykorzystywane przez niego do wykonywania czynności opodatkowanych - stanowiły środki trwałe w prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, o czym świadczy m.in. dokumentacja księgowa Spadkodawcy, w tym ewidencja środków trwałych będąca w Państwa posiadaniu. Od roku 2011 (tj. śmierci ojca Wspólników i nabycia spadku) nieprzerwanie do chwili obecnej wykorzystują Państwo te składniki majątku do prowadzenia opodatkowanej podatkiem VAT działalności gospodarczej - także stanowią one środki trwałe w Państwa działalności. Ponadto, nie były na te nieruchomości ponoszone nakłady przekraczające 30% ich wartości początkowej, co mogłoby spowodować ponowne ich pierwsze zasiedlenie.

Obecnie w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zamierzają Państwo - (spółka cywilna) wycofać z majątku spółki cywilnej posiadane niezabudowane nieruchomości gruntowe, a także lokale usługowe, budynek biurowy i halę magazynowej i nieodpłatnie przekazać ten majątek na cele osobiste Wspólników. Czynności te będą miały miejsce w  2025 roku. W przypadku wycofania którychkolwiek z przedmiotowych lokali usługowych, bądź też budynków lub budowli do majątku osobistego Wspólników, będą one wykorzystywane przez Wspólników do celów najmu prywatnego, przy czym żaden ze Wspólników nie jest obecnie czynnym i zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT. Wspólnicy w przypadku najmu przedmiotowych będą korzystać ze zwolnienia podmiotowego od VAT określonego w art. 113 ust. 1 ustawy o VAT.

W przypadku wycofania z majątku spółki i przekazania na cele osobiste Wspólników niezabudowanych działek gruntu nr 1 i 2, będą one składnikami majątku osobistego Wspólników i także będą służyły do celów najmu prywatnego. Grunty te (dwie odrębne działki gruntu) są gruntami niezabudowanymi, przeznaczonymi pod zabudowę - zgodnie z Miejscowym Planem Zagospodarowania Przestrzennego, natomiast nie została dla nich wydana decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.

Prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z tytułu nabycia nieruchomości, które będą przedmiotem wycofania z majątku Spółki cywilnej i nieodpłatnego przekazania na cele Wspólników przysługiwało bezpośrednio pierwotnemu ich nabywcy, tj. zmarłemu ojcu Wspólników spółki cywilnej, którzy kontynuowali działalność zmarłego ojca (Spadkodawcy), nie zaś bezpośrednio samej Spółce. O prawie Wspólników Spółki cywilnej do odliczenia podatku naliczonego można więc mówić w kontekście art. 922 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego w związku z art. 97 Ordynacji podatkowej.

Majątek służył do prowadzenia działalności gospodarczej przez każdego ze Spadkobierców, a następnie - po przeprowadzeniu czynności formalnych zmierzających do utworzenia spółki cywilnej - Wspólników spółki cywilnej.

Hala magazynowa stanowi budynek w rozumieniu ustawy Prawo budowlane. Jest jeden lokal usługowy z którego zostały wydzielone 3 pomieszczenia, niestanowiące jednak odrębnych nieruchomości. Budynek produkcyjno-biurowy, hala magazynowa oraz lokal usługowy posadowione są na odrębnych działkach. Budynek produkcyjno-biurowy na działkach 3, 4 i 5, natomiast hala magazynowa na działce nr 6. Natomiast lokal usługowy znajduje się na działce 7.

Państwa wątpliwości dotyczą m.in. tego, czy wycofanie z majątku Spółki nieruchomości zabudowanych budynkami: budynku biurowego, hali magazynowej oraz stanowiących odrębną własność lokali usługowych oraz środków trwałych w postaci dwóch niezabudowanych działek gruntu i przekazanie ich na cele osobiste Wspólników, będzie czynnością opodatkowaną podatkiem od towarów i usług (pytanie nr 1 i nr 3).

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów, co do zasady, podlega opodatkowaniu VAT wówczas, gdy jest wykonywana odpłatnie (za wynagrodzeniem). Jednocześnie ustawodawca zrównał niektóre dostawy towarów dokonywane nieodpłatnie z odpłatną dostawą towarów, a więc z czynnościami, które podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

Z powołanego art. 7 ust. 2 ustawy, wynika że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega nieodpłatne przekazanie towarów należących do przedsiębiorstwa, a także wszelkie inne darowizny, z którymi wiąże się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, ale wówczas, gdy podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych. Niespełnienie ww. warunku jest podstawą do traktowania nieodpłatnego przekazania towarów jako wyłączonego spod zakresu działania ustawy, bez względu na cel, na który zostały one przekazane.

Z opisu sprawy wynika, że prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z tytułu nabycia nieruchomości zabudowanych budynkami: budynku biurowego, hali magazynowej oraz stanowiących odrębną własność lokali usługowych (wskazanych w pytaniu 1) oraz dwóch niezabudowanych działek gruntu (wskazanych w pytaniu 3), które będą przedmiotem wycofania z majątku Spółki cywilnej i nieodpłatnego przekazania na cele Wspólników, przysługiwało bezpośrednio ich pierwotnemu nabywcy, tj. zmarłemu ojcu Wspólników spółki cywilnej, którzy kontynuowali działalność zmarłego ojca (Spadkodawcy), nie zaś bezpośrednio samej Spółce. Prawa do odliczenia podatku naliczonego, które przysługiwało bezpośrednio ich pierwotnemu nabywcy, tj. zmarłemu ojcu Wspólników spółki, nie można - tak jak Państwo to czynią – utożsamiać z prawem do odliczenia dla spółki cywilnej. Prawo do odliczenia miał bowiem inny, odrębny podmiot, nie sama spółka, która powstała później. W konsekwencji, wbrew Państwa twierdzeniom należy stwierdzić, że nie przysługiwało Państwu prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia wyżej wskazanych nieruchomości zabudowanych i niezabudowanych.

Zatem wycofanie ww. Nieruchomości zabudowanych i niezabudowanych z Państwa majątku i nieodpłatne przekazanie do majątku osobistego Wspólników, nie będzie spełniało definicji odpłatnej dostawy towarów, w rozumieniu art. 7 ust. 2 ustawy.

Tym samym, nie będą Państwo zobowiązani do zapłaty podatku VAT z tytułu nieodpłatnego przekazania własności wskazanych we wniosku Nieruchomości zabudowanych i niezabudowanych na rzecz Wspólników, bowiem czynność ta nie będzie objęta zakresem opodatkowania podatkiem VAT.

Państwa stanowisko, w zakresie pytania nr 1 jest zatem nieprawidłowe.

Ponadto, w związku, że uznali Państwo, że w odniesieniu do wycofania nieruchomości gruntowych w postaci niezabudowanych działek nie będzie miał zastosowania art. 7 ust. 2 pkt 1 ustawy, bowiem nie nastąpi dostawa towaru na cele osobiste i czynność nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, należy uznać, że Państwa stanowisko w tej części jest nieprawidłowe. Jak powyżej wskazano, wycofanie nieruchomości niezabudowanych nie będzie stanowiło czynności podlegającej opodatkowaniu z uwagi na to, że w odniesieniu do tych nieruchomości nie mieli Państwo prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z ich nabyciem. Zatem, oceniając Państwa stanowisko całościowo w odniesieniu do kwestii opodatkowania podatkiem VAT wycofania ze spółki nieruchomości niezabudowanych i przekazania ich do majątku osobistego Wspólników należało uznać je za nieprawidłowe. 

Z uwagi na to, że Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 i pierwszej części pytania nr 3 jest nieprawidłowe i wycofanie z majątku Spółki nieruchomości zabudowanych budynkami: budynku biurowego, hali magazynowej oraz stanowiących odrębną własność lokali usługowych oraz środków trwałych w postaci dwóch niezabudowanych działek gruntu i przekazanie ich do majątku osobistego Wspólników, nie będzie czynnością opodatkowaną podatkiem od towarów i usług, to udzielanie odpowiedzi na pytanie nr 2, drugiej części pytania nr 3 oraz pytanie nr 4 jest bezprzedmiotowe, gdyż oczekiwali Państwo odpowiedzi na kwestie w nich przedstawione, w sytuacji uznania wycofania ww. nieruchomości za czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego.

Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem zdarzenia przyszłego, ponoszą Państwo ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym jego przedstawieniem. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

  • Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
  • Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

  • Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

  • w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
  • w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).