W tej sprawie nie mamy do czynienia z czynnością pośrednictwa finansowego. Wnioskodawca nie nabywa również usług w zakresie wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy. Usługi nie mieszczą się w katalogu usług wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy i nie korzystają ze zwolnienia od podatku VAT.

Interpretacja indywidualna

- stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

13 sierpnia 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 12 sierpnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy możliwości zwolnienia od podatku, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy, nabywanych usług.  

Uzupełnili go Państwo - w odpowiedzi na wezwania - pismem z 30 października 2024 r. (wpływ 30 października 2024 r.) oraz pismem z 14 listopada 2024 r. (wpływ 14 listopada 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawca jest organizacją pozarządową ze statusem OPP (bez działalności gospodarczej), zarejestrowaną jako czynny unijny podatnik VAT. Środki na działalność swoją Wnioskodawca uzyskuje dzięki m.in. fundraising’owi indywidualnemu. Do zbierania środków Wnioskodawca korzysta z takich systemów jak A. W ostatnim czasie Wnioskodawca rozpoczął w tym zakresie współpracę z firmą zagraniczną B. GmbH zarejestrowaną w UE. Rozliczenie z ww. firmą wygląda identycznie jak przy A., tj:

- od każdej transakcji, automatycznie pobierana jest prowizja;

- na koniec danego okresu rozliczeniowego firma wystawia Wnioskodawcy fakturę w wysokości odprowadzonych prowizji. Na fakturze za prowizje jest następujący opis usługi: (…).

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu stanu faktycznego (ostatecznie sformułowane w piśmie z 14 listopada 2024 r.)

Siedziba firmy B. zlokalizowana była pod adresem (…). Aktualnie firma B. ma siedzibę pod tym samym adresem, tj. (…).

Firma B. posiada numer rejestrowy: (…).

Wnioskodawca zawarł umowę z firmą B. w następującym zakresie usług:

1.Na podstawie bezpośrednich żądań i specyfikacji Klienta Usługodawca i Konsultant zobowiązują się do świadczenia na rzecz Klienta następujących usług (zwanych dalej „Usługami”).

2.Usługi (…) oraz integracje oprogramowania), które są zawarte w (…):

a.Licencja na platformę (…)

b.Instancja (…)

c.Licencja na oprogramowanie (…)

d.Nieograniczona liczba wychodzących wiadomości e-mail

e.Nieograniczona liczba stron akcji

f.Nieograniczona liczba szablonów

g.Nieograniczona liczba stron fundraisingowych.

3.Zarządzanie oprogramowaniem, wsparcie IT, zarządzanie danymi i usługi administratora systemu w sieci akcji i platformie (…) klienta.

4.Oprogramowanie i zarządzanie danymi niestandardowej publicznej strony internetowej mikrodotacji wdrożonej przez Usługodawcę i Konsultanta dla Klienta.

5.Usługi konsultingowe i zarządzania klientami (planowanie i wdrażanie strategii pozyskiwania danych i funduszy, zarządzanie platformą danych i kampaniami pozyskiwania danych online, doradztwo reklamowe, opracowywanie wiadomości i narracji, planowanie komunikacji, zarządzanie kontem), które obejmują 1-godzinne cotygodniowe spotkanie i pisemny plan pozyskiwania funduszy.

6.Ustawienie domeny niestandardowej jest dostępne dla klienta, co może łączyć własną domenę niestandardową klienta ze stronami akcji i formularzami darowizn.

7.Proces integracji jest bezpłatny. Strony zgadzają się stosować tę samą miesięczną stawkę, jaka została uzgodniona w pierwotnej Umowie. W przypadku darowizn (…) opłata (…) jest oparta na całkowitej kwocie otrzymanej w darowiznach, pomniejszonej o opłatę (…), która jest płacona bezpośrednio przez Klienta.

Zgodnie z umową, za ww. usługi firma B. pobiera wynagrodzenie w postaci prowizji od każdej pojedynczej darowizny przekazanej przez osobę fizyczną na działania statutowe organizacji. Faktura jest wystawiona na koniec każdego okresu rozliczeniowego.

Rolę i sposób funkcjonowania firmy B. można porównać do takich firm jak A./C., które udostępniają narzędzia do pobierania wpłat. Od każdej pojedynczej transakcji taka firma pobiera określony % prowizji.

Firma B., podobnie jak firmy A./C. udostępniają platformę do zarządzania wpłatami. Platforma umożliwia m.in. ściąganie szczegółowych wyciągów wpłat, wykonywanie zwrotów, itp.

Firma B. w żaden sposób nie poszukuje wpłacających na rzecz Wnioskodawcy.

Zakres odpowiedzialności firmy B. ogranicza się do aspektów technicznych związanych z udostępnieniem dedykowanej platformy, za pośrednictwem której przekazywane są wpłaty oraz dbaniem, aby wszystkie funkcjonalności platformy działały właściwie.

Firma B. jest pośrednikiem, dzięki któremu Fundacja może zbierać wpłaty od darczyńców i darczyń. Firma B. nie wykonuje żadnych czynności, mających na celu zawarcie umowy.

Usługi świadczone przez Firma B. nie obejmują usług, o których mowa art. 43 ust. 15 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), tj. czynności ściągania długów, w tym factoringu, usługi doradztwa oraz usługi w zakresie leasingu.

Pytanie

Czy zasadne jest, aby usługę tą potraktować jako pośrednictwo w usługach z zakresu transferów pieniężnych i zwolnić ten koszt z płatności podatku VAT EU?

Państwa stanowisko w sprawie

Fundacja nawiązała stałą współpracę z firmą B. w zakresie dostarczenia kompleksowej usługi integracji procesów płatności umożliwiających otrzymywanie darowizn pieniężnych drogą elektroniczną (w tym usługa oprogramowania, zarządzania, wdrożenia, analityk). Z perspektywy Fundacji usługą główną (dominującą) jest usługa pośrednictwa w świadczeniu usług płatniczych, a oprogramowanie jest elementem pomocniczym udostępnionym w celu realizacji usługi głównej. Z punktu widzenia Fundacji kluczowym elementem jest zakup usługi obsługującej płatności przykazywanych przez darczyńców.

Oprogramowanie i jego integracja ma tutaj jedynie umożliwić obsługę tych donacji i przekazywania ich do Fundacji. Wskazuje na to także sposób rozliczenia usługi, która nie jest rozliczana jednorazowo bądź abonamentowo na ustaloną kwotę, ale jako % wpłat, co pokazuje ścisłą zależność oprogramowania do pośrednictwa finansowego. W związku z powyższym, Wnioskodawca widzi argumenty by zaklasyfikować usługi dostarczane przez firmę B. jako transakcje zwolnione na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy zatem rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą towarów w myśl art. 7 ustawy. Każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi zatem co do zasady usługę w rozumieniu ustawy, niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

• w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, nabywca jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia;
• świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, że oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT. Przy czym z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie (z wyjątkiem przypadków ściśle określonych w art. 7 ust. 2 oraz w art. 8 ust. 2 cyt. ustawy).

W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (np. wyrok z 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise), przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego.

Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę, należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę, wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Zatem za czynność podlegającą opodatkowaniu VAT uważane mogą być takie sytuacje, w których:

• istnieje związek prawny między dostawcą i odbiorcą bądź między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne,
• wynagrodzenie otrzymane przez dostawcę/usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za dokonywane dostawy bądź świadczone usługi na rzecz odbiorcy,
• istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi,
• odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem,
• istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.

Zakres opodatkowania podatkiem VAT wyznacza nie tylko czynnik przedmiotowy - opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług, ale także czynnik podmiotowy - czynności muszą być wykonywane przez podatnika.

Stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy o VAT:

Zgodnie z ust. 2 powołanego artykułu:

W przypadku świadczenia usług, gdy jedna ze stron posiada siedzibę poza terytorium kraju, istotnym dla prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług jest określenie miejsca świadczenia danej usługi. Od poprawności określenia miejsca świadczenia zależy, czy dana usługa podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce, czy też nie.

Na podstawie art. 2 pkt 1 ustawy:

Kwestie dotyczące miejsca świadczenia przy świadczeniu usług uregulowane zostały w rozdziale 3 działu V ustawy. Stosownie do art. 28a ustawy:

Wskazany powyżej art. 28a ustawy, wprowadza drugą definicję podatnika do ustawy o podatku od towarów i usług. Definicja ta ma zastosowanie tylko w przypadku ustalenia miejsca świadczenia usług. Podatnikiem według tej regulacji jest osoba wykonująca samodzielnie działalność gospodarczą. Ustawodawca odwołuje się w tym celu do definicji działalności gospodarczej ustalonej w art. 15 ust. 2 ustawy. Za podatników są uznawane również podmioty wykonujące działalność gospodarczą zgodnie z regulacjami innych państw członkowskich oraz państw trzecich.

Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 28b ust. 1 ustawy:

Jak stanowi art. 28b ust. 2 ustawy:

Stosownie natomiast do art. 28b ust. 3 ustawy:

Z powyższych przepisów wynika, że miejscem świadczenia usług na rzecz podatnika w rozumieniu art. 28a ustawy jest miejsce, w którym podatnik ten posiada siedzibę swojej działalności gospodarczej. Jeżeli jednak usługi te są świadczone na rzecz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika znajdującego się w miejscu innym niż jego siedziba działalności gospodarczej - miejscem świadczenia tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej. Z kolei w sytuacji, gdy podatnik będący usługobiorcą nie posiada siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej - miejscem świadczenia usług jest miejsce, w którym posiada on stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu.

Do powołanej w art. 28b ust. 1 ustawy zasady ogólnej, ustawodawca przewidział szereg zastrzeżeń, wskazując szczególne zasady ustalania miejsca świadczenia usług. Jednakże w przedmiotowej sprawie nie mają one zastosowania.

Zatem miejscem świadczenia, a tym samym miejscem opodatkowania wskazanych usług świadczonych przez B. na Państwa rzecz - stosownie do treści art. 28b ust. 1 ustawy - jest miejsce, w którym usługobiorca (Państwo) posiada siedzibę, a zatem Polska.

Stosownie do art. 2 pkt 9 ustawy:

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy

Jak stanowi ust. 2 ww. artykułu:

Przepis art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy wprowadza mechanizm tzw. odwrotnego obciążenia, który polega na opodatkowaniu usług przez usługobiorcę. Powiązanie tego mechanizmu z regulacjami w zakresie określenia miejsca świadczenia usług ma na celu, z jednej strony opodatkowanie usług w miejscu ich konsumpcji, a z drugiej strony, zaoszczędzenie usługodawcy obowiązków związanych z rejestracją oraz rozliczeniem podatku.

Warunkiem zastosowania odwrotnego obciążenia na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy względem usług, do których stosuje się art. 28b ustawy jest, aby usługodawca nie posiadał siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, natomiast usługobiorcą był m.in. podatnik, o którym mowa w art. 15 ustawy posiadający siedzibę działalności gospodarczej bądź stałe miejsce prowadzenia działalności na terytorium kraju.

W przedmiotowej sprawie nabywają Państwo usługi od B. będącej podatnikiem zarejestrowanym w (…), która posiada siedzibę działalności gospodarczej poza terytorium kraju oraz nie posiada stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju. W konsekwencji, nabywane przez Państwa usługi, na podstawie art. 28b ustawy, będą opodatkowane na terytorium Polski. W związku z tym, powinni Państwo rozpoznać import usług i jako podatnik, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy, zobowiązani są Państwo do opodatkowania nabywanych usług, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa podatkowego na terytorium Polski.

Zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności podatkiem VAT lub zwolnienie od podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

Jak stanowi art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy:

W myśl art. 43 ust. 15 ustawy:

Powyższe zwolnienia uregulowane zostały w ustawie o podatku od towarów i usług wskutek odzwierciedlenia odpowiednich przepisów Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 str. 1 ze zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE. Zgodnie z regulacją zawartą w art. 135 ust.  1 lit. d) Dyrektywy 2006/112/WE:

Wskazać należy, że z treści art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy, stanowiącego implementację regulacji unijnych w tym zakresie wynika, że intencją ustawodawcy było objęcie zwolnieniem usług w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli, a także zostało rozciągnięte na usługi pośrednictwa w tym zakresie. Należy stwierdzić, że wymienione zwolnienia mają charakter przedmiotowy, gdzie przede wszystkim istotną przesłanką do skorzystania ze zwolnienia jest rodzaj świadczonej usługi, cechy które ją rozróżniają. Zatem podkreślić należy, że wystarczającą przesłanką pozwalającą objąć zwolnieniem daną czynność jest wykazanie jej związku z tymi czynnościami, przy czym związek ten musi być wyraźny i nie odbiegać od świadczenia usług finansowych, wypaczając przez to istotę przewidzianego zwolnienia.

Kryteria, jakie należy przyjąć w celu kwalifikacji konkretnych usług jako transakcji dotyczących płatności i przelewów, zwolnionych od podatku na podstawie art. 135 ust. 1 lit. d) Dyrektywy 2006/112/WE Rady, zostały określone w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem TSUE, zwolnienia, o których mowa w art. 135 ust. 1 dyrektywy 2006/112/WE, stanowią autonomiczne pojęcia prawa unijnego, które służą unikaniu rozbieżności w stosowaniu systemu podatku VAT w poszczególnych państwach członkowskich. Ponadto, pojęcia użyte do opisania zwolnień od podatku powinny być interpretowane w sposób ścisły, ponieważ zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatkiem VAT objęta jest każda usługa świadczona odpłatnie przez podatnika.

Wykładnia tych pojęć musi być jednakże zgodna z celami, jakim służą zwolnienia oraz musi spełniać wymogi zasady neutralności podatkowej. Zasada ścisłej wykładni nie oznacza zatem, że pojęcia użyte w celu opisania zwolnień powinny być interpretowane w sposób, który uniemożliwiałby osiągnięcie zakładanych przez nie skutków (np. wyroki w sprawach: C‑334/14 De Fruytier, pkt 18; C-607/14 Bookit, pkt 34).

W odniesieniu do art. 135 ust. 1 lit. d) Dyrektywy 2006/112/WE Rady TSUE wskazał, że przelew jest transakcją polegającą na realizacji dyspozycji przekazania określonej sumy pieniędzy z jednego rachunku na drugi. Transakcja ta cechuje się w szczególności tym, że powoduje zmianę sytuacji prawnej i finansowej istniejącej z jednej strony między udzielającym dyspozycji a beneficjentem, a z drugiej strony między nimi a ich bankiem, jak również, w odpowiednim przypadku, między bankami. Brzmienie art. 135 ust. 1 lit. d) dyrektywy 2006/112/WE nie wyklucza co do zasady, aby transakcja przelewu składała się z różnych odrębnych usług, które stanowią wówczas „transakcje dotyczące” przelewów w rozumieniu tego przepisu (np. wyrok w sprawie C-2/95 SDC, pkt 64). Zdaniem TSUE, „aby można było zaklasyfikować świadczone usługi jako transakcje dotyczące przelewów w rozumieniu art. 135 ust. 1 lit. d) dyrektywy VAT, muszą tworzyć odrębną całość, ocenianą w sposób ogólny, której skutkiem jest pełnienie szczególnych i istotnych funkcji przelewu i która w konsekwencji skutkuje przeniesieniem środków pieniężnych i powoduje zmiany prawne i finansowe. W tym względzie należy odróżnić usługę zwolnioną z podatku w rozumieniu dyrektywy VAT od wykonania zwykłego świadczenia rzeczowego lub technicznego. Istotne jest w szczególności, aby w tym celu zbadać zakres odpowiedzialności usługodawcy, a zwłaszcza to, czy odpowiedzialność ta ograniczona jest do aspektów technicznych, czy też obejmuje specyficzne i istotne elementy transakcji (zob. podobnie: wyrok z dnia 5 czerwca 1997 r., SDC, C-2/95, z dnia 28 lipca 2011 r. Nordea Pankki Suomi, C‑350/10)”.

Jak wskazuje TSUE, uwagi odnoszące się do transakcji dotyczących przelewów mają zastosowanie również do transakcji dotyczących płatności (np. wyrok w sprawie C-607/14 Bookit, pkt 43). Ponadto, aby świadczone usługi korzystały ze zwolnienia powinny stosownie do orzecznictwa TSUE dotyczyć specyficznych i istotnych elementów związanych z daną usługą finansową. Należy też wskazać, że TSUE w ww. orzeczeniu dodał, że „Sam fakt, że jakiś element jest niezbędny do zakończenia transakcji zwolnionej z podatku, nie daje podstaw do konkluzji, że usługa, którą dany element reprezentuje jest zwolniona”.

Wykładnia przepisu art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy, uwzględniająca orzecznictwo TSUE, nakazuje zatem przyjąć, że pojęcie usług w zakresie wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych obejmuje również transakcje tworzące odrębną całość, których skutkiem jest pełnienie szczególnych i istotnych funkcji przelewu lub płatności, i które w konsekwencji skutkują przeniesieniem środków pieniężnych i powodują zmiany prawne i finansowe. Pojęcie usług w zakresie wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych nie obejmuje natomiast usług o charakterze technicznym, w których odpowiedzialność usługodawcy ograniczona jest do kwestii technicznych i nie obejmuje istotnych elementów transakcji płatniczej.

Mając na uwadze wykładnię zwolnień przewidzianych w art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy oraz w art. 135 ust. 1 lit. d) Dyrektywy 2006/112/WE Rady, konieczne jest również zdefiniowanie pojęcia „usług pośrednictwa”.

Należy zauważyć, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie zawierają definicji „pośrednictwa” w świadczeniu usług finansowych. Natomiast zgodnie ze Słownikiem Języka Polskiego PWN (wydanie internetowe: https://sjp.pwn.pl/), przez pośrednictwo rozumie się „działalność osoby trzeciej mającą na celu porozumienie się między stronami lub załatwienie jakichś spraw dotyczących obu stron; kojarzenie kontrahentów w transakcjach handlowych oraz umożliwianie kontaktu uczestnikom rynku pracy”.

Pośrednictwo obejmuje zatem czynności dokonywane w imieniu oraz na rzecz innego podmiotu gospodarczego, w wyniku których dochodzi do zawarcia transakcji między tym przedsiębiorcą a podmiotem trzecim. Działanie „w imieniu” oznacza działanie z czyjegoś upoważnienia, w zastępstwie kogoś, natomiast działanie na czyjąś korzyść oznacza działanie dla kogoś, dla czyjegoś dobra.

W celu rozstrzygnięcia, co w świetle ww. przepisów prawa podatkowego należy rozumieć pod pojęciem „pośrednictwa”, warto odnieść się do wyroku w sprawie C-453/05 Volker Ludwig przeciwko Finanzamt Luckenwalde, w której TSUE stwierdził, że: „(…) pośrednictwo stanowi działalność polegającą na pośredniczeniu, która może obejmować między innymi wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, kontaktowanie się z drugą stroną i negocjowanie w imieniu i na rzecz klienta warunków świadczeń wzajemnych, przy czym celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy. Zatem pojęcie pośrednictwa nie wymaga koniecznie, aby pośrednik działający jako subagent agenta głównego kontaktował się bezpośrednio z dwiema stronami umowy, aby negocjować wszystkie klauzule, jednakże pod warunkiem że jego działalność nie ogranicza się do zobowiązania do wykonania części czynności faktycznych związanych z umową”.

Natomiast w wyroku z dnia 13 grudnia 2001 r. w sprawie C-235/00 Commissioners of Customs & Excise przeciwko CSC Financial Services Ltd. Trybunał orzekł, że pojęcie pośrednictwa obejmuje działalność wykonywaną przez osobę pośredniczącą, która nie jest stroną umowy dotyczącej produktu finansowego i której działalność różni się od typowych świadczeń umownych wykonywanych przez strony tych umów. W istocie pośrednictwo stanowi usługę świadczoną na rzecz strony umowy, za którą wypłaca ona wynagrodzenie jako za odrębną działalność pośrednictwa. Działalność ta może obejmować m.in. wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, kontaktowanie się z drugą stroną i negocjowanie w imieniu i na rzecz klienta warunków świadczeń wzajemnych. Celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy. TSUE w orzeczeniu tym uznał, że znaczenie słowa „negocjacje”, w kontekście art. 13 część B lit. d pkt 5 VI Dyrektywy odnosi się „do działalności pośrednika, który nie przyjmuje roli którejkolwiek ze stron umowy dotyczącej produktu finansowego oraz którego działalność polega na czymś innym, niż świadczenie usług wchodzących w zakres umowy, typowo wykonywanych przez strony takich umów. Negocjacje stanowią usługę świadczoną na rzecz strony umowy oraz są wynagradzane przez nią, polegającą na jednoznacznie określonym akcie mediacji. Mogą one polegać m.in. na wskazywaniu odpowiednich możliwości zawarcia takiej umowy, nawiązywanie kontaktu z drugą stroną lub negocjowanie, w imieniu i na rzecz klienta, warunków płatności, jakich ma dokonać jedna ze stron. Celem negocjacji jest zatem wykonanie wszystkich czynności niezbędnych w celu zawarcia przez dwie strony umowy, przy jednoczesnym braku jakiegokolwiek własnego zaangażowania negocjatora określonego w warunkach umowy.

Z drugiej strony, nie stanowi negocjacji sytuacja, w której jedna ze stron powierza podwykonawcy część formalności administracyjnych związanych z umową, takich jak udzielanie informacji drugiej stronie oraz przyjmowanie i przetwarzanie wniosków, zapisów na papiery wartościowe, będące przedmiotem umowy. W takim przypadku, podwykonawca zajmuje tę samą pozycję, jak strona sprzedająca produkt finansowy i nie jest zatem pośrednictwem.

Zatem zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, usługa pośrednictwa finansowego powinna stanowić:

• usługę świadczoną na rzecz strony transakcji finansowej, za którą strona ta wypłaca wynagrodzenie,
• z punktu widzenia nabywcy usługi finansowej usługi świadczone przez pośrednika powinny stanowić element usługi finansowej,
• celem jest dążenie do zawarcia umowy (przy czym, pośrednik nie ma żadnego interesu co do treści umowy),
• usługa pośrednictwa nie może mieć charakteru wyłącznie wykonywania czynności faktycznych związanych z umową (nie może to być np. wyłącznie udostępnianie informacji stronom transakcji finansowej).

W konsekwencji, żeby uznać daną działalność za pośrednictwo konieczne jest, aby pośrednik wykonał przynajmniej niektóre z czynności:

• wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia umowy,
• uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę,
• prowadzenie negocjacji polegających na jednoznacznie określonym akcie mediacji,
• nawiązywanie kontaktu z drugą stroną lub negocjowanie w imieniu i na rzecz klienta warunków płatności, jakich ma dokonać jedna ze stron.

Nie oznacza to, że pośrednik nie może wykonywać dodatkowych czynności, jednakże aby czynności te można było zaliczyć do czynności pośredniczących konieczne jest, aby wywoływały skutek lub miały na celu wywołanie skutku dla wszystkich stron transakcji, innymi słowy konieczne jest, aby skutek tych czynności znalazł odzwierciedlenie w zawartej umowie pomiędzy stronami.

Powyższe dowodzi, że tylko czynności polegające na pośredniczeniu w zawieraniu umów o produkt finansowy bądź usługę finansową, których celem będzie doprowadzenie do zawarcia umów stanowią pośrednictwo finansowe, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy. Natomiast pozostałe czynności, mające na celu uczestniczenie w wykonaniu już zawartych umów lub obsłudze tych umów w trakcie ich trwania, bądź też świadczenia dodatkowe, pomocnicze, nie stanowią pośrednictwa finansowego, gdyż nie polegają one na wyszukiwaniu klientów i kontaktowaniu ich z bankiem w celu zawarcia umów o produkt finansowy bądź usługę finansową i nie mogą korzystać ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy, jako usługi pośrednictwa w zakresie prowadzenia rachunków pieniężnych oraz wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych.

Biorąc pod uwagę orzeczenia TSUE (C-2/95 SDC, C-607/14, C-350/10) należy wskazać na następujące aspekty w kontekście ustalenia warunków stosowania zwolnienia dla konkretnych podtypów usług finansowych. I, tak:

• należy odróżnić usługę zwolnioną od podatku w rozumieniu Dyrektywy Rady 2006/112/WE od wykonania zwykłego świadczenia rzeczowego lub technicznego. W tym celu należy zbadać zakres odpowiedzialności usługodawcy, a zwłaszcza to, czy odpowiedzialność ta ograniczona jest do aspektów technicznych, czy też obejmuje specyficzne i istotne elementy transakcji;
• brzmienie przepisu art. 135 ust. 1 lit. d) Dyrektywy Rady 2006/112/WE nie wyklucza co do zasady, aby transakcja przelewu składała się z różnych odrębnych usług, które stanowią wówczas „transakcje dotyczące” przelewów w rozumieniu tego przepisu. Sposób wykonywania usług, ani charakter prawny usługodawcy, ani brak bezpośredniej umowy podmiotu wykonującego usługi z ostatecznym odbiorcą nie wyklucza zastosowania zwolnienia, pod warunkiem, że usługi świadczone przez dany podmiot są przez klienta banku postrzegane jako element otrzymanej usługi finansowej, a ponadto powinny dotyczyć specyficznych i istotnych elementów związanych z daną usługą finansową;
• pojęcie usług w zakresie wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych obejmuje również transakcje tworzące odrębną całość, których skutkiem jest pełnienie szczególnych i istotnych funkcji przelewu lub płatności, i które w konsekwencji skutkują przeniesieniem środków pieniężnych i powodują zmiany prawne i finansowe.

Jak wynika z opisu sprawy, są Państwo organizacją pozarządową ze statusem OPP (bez działalności gospodarczej), zarejestrowaną jako czynny unijny podatnik VAT. Środki na działalność uzyskują Państwo dzięki m.in. fundraising’owi indywidualnemu. Do zbierania środków korzystają Państwo z takich systemów jak A.. Rozpoczęli Państwo w tym zakresie współpracę z firmą zagraniczną B. z siedzibą w Austrii. Z ww. firmą zawarli Państwo umowę w następującym zakresie usług:

1.Na podstawie bezpośrednich żądań i specyfikacji Klienta Usługodawca i Konsultant zobowiązują się do świadczenia na rzecz Klienta następujących Usług.

2.Usługi (…) oraz integracje oprogramowania), które są zawarte w (…):

a.Licencja na platformę (…)

b.Instancja (…)

c.Licencja na oprogramowanie (…)

d.Nieograniczona liczba wychodzących wiadomości e-mail

e.Nieograniczona liczba stron akcji

f.Nieograniczona liczba szablonów

g.Nieograniczona liczba stron fundraisingowych

3.Zarządzanie oprogramowaniem, wsparcie IT, zarządzanie danymi i usługi administratora systemu w sieci akcji i platformie (…) klienta.

4.Oprogramowanie i zarządzanie danymi niestandardowej publicznej strony internetowej mikrodotacji wdrożonej przez Usługodawcę i Konsultanta dla Klienta.

5.Usługi konsultingowe i zarządzania klientami (planowanie i wdrażanie strategii pozyskiwania danych i funduszy, zarządzanie platformą danych i kampaniami pozyskiwania danych online, doradztwo reklamowe, opracowywanie wiadomości i narracji, planowanie komunikacji, zarządzanie kontem), które obejmują 1-godzinne cotygodniowe spotkanie i pisemny plan pozyskiwania funduszy.

6.Ustawienie domeny niestandardowej jest dostępne dla klienta, co może łączyć własną domenę niestandardową klienta ze stronami akcji i formularzami darowizn.

7.Proces integracji jest bezpłatny. Strony zgadzają się stosować tę samą miesięczną stawkę, jaka została uzgodniona w pierwotnej Umowie. W przypadku darowizn (…) opłata (…) jest oparta na całkowitej kwocie otrzymanej w darowiznach, pomniejszonej o opłatę (…), która jest płacona bezpośrednio przez Klienta.

Zgodnie z umową, za ww. usługi firma B. pobiera wynagrodzenie w postaci prowizji od każdej pojedynczej darowizny przekazanej przez osobę fizyczną na działania statutowe organizacji. Od każdej transakcji, automatycznie pobierana jest prowizja, a na koniec danego okresu rozliczeniowego firma wystawia Państwu fakturę w wysokości odprowadzonych prowizji. Na fakturze za prowizje jest następujący opis usługi: (…).

Rolę i sposób funkcjonowania firmy B. można porównać do takich firm jak A./C., które udostępniają narzędzia do pobierania wpłat. Od każdej pojedynczej transakcji taka firma pobiera określony % prowizji.

Firma B., podobnie jak firmy A./C. udostępniają platformę do zarządzania wpłatami. Platforma umożliwia m.in. ściąganie szczegółowych wyciągów wpłat, wykonywanie zwrotów, itp. Firma B. w żaden sposób nie poszukuje wpłacających na rzecz Wnioskodawcy.

Zakres odpowiedzialności firmy B. ogranicza się do aspektów technicznych związanych z udostępnieniem dedykowanej platformy, za pośrednictwem której przekazywane są wpłaty oraz dbaniem, aby wszystkie funkcjonalności platformy działały właściwie.

Firma B. jest pośrednikiem, dzięki któremu Fundacja może zbierać wpłaty od darczyńców. Firma A. nie wykonuje żadnych czynności, mających na celu zawarcie umowy.

Usługi świadczone przez Firma B. nie obejmują usług, o których mowa art. 43 ust. 15 ustawy o podatku od towarów i usług, tj. czynności ściągania długów, w tym factoringu, usługi doradztwa oraz usługi w zakresie leasingu.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że jakkolwiek ww. czynności wykonywane przez firmę B. na rzecz Państwa związane są z usługami finansowymi (usługami płatniczymi) – poprzez obsługę pewnych procesów związanych z transakcjami płatniczymi, same w sobie takimi usługami nie są. Na podstawie zawartej umowy B. m.in. udostępnia licencję na platformę (…), licencję na oprogramowanie (…), instację (…), zarządza oprogramowaniem i danymi, świadczy usługi wsparcia IT, nie dokonuje bezpośrednio świadczenia usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy. Państwa kontrahent nie poszukuje wpłacających na Państwa rzecz ani nie wykonuje żadnych czynności mających na celu zawarcie umowy pomiędzy darczyńcami a Państwem. Jak Państwo wskazali, zakres odpowiedzialności firmy B. ogranicza się do aspektów technicznych związanych z udostępnieniem dedykowanej platformy, za pośrednictwem której przekazywane są wpłaty oraz dbaniem, aby wszystkie funkcjonalności platformy działały właściwie.

Zatem opisane czynności nie wychodzą poza aspekt techniczno-organizacyjny. Jak wskazał TSUE w powołanym wyżej wyroku w sprawie C-2/95 SDC (pkt 65), „Sam fakt, że jakiś istotny element jest niezbędny do zakończenia transakcji zwolnionej z podatku, nie daje podstaw do konkluzji, że usługa, którą dany element reprezentuje, jest zwolniona z podatku”.

Wykładnia przepisu art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy, uwzględniająca orzecznictwo TSUE, nakazuje zatem przyjąć, że pojęcie usług w zakresie wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych obejmuje również transakcje tworzące odrębną całość, których skutkiem jest pełnienie szczególnych i istotnych funkcji przelewu lub płatności, i które w konsekwencji skutkują przeniesieniem środków pieniężnych i powodują zmianę sytuacji prawnej i finansowej użytkownika. Pojęcie usług w zakresie wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych nie obejmuje natomiast usług o charakterze technicznym, w których odpowiedzialność usługodawcy ograniczona jest do kwestii technicznych i nie obejmuje istotnych elementów transakcji płatniczej.

Mając na uwadze ww. przepisy prawa, należy stwierdzić, że firma B. wykonując ww. czynności objęte umową nie dokonuje świadczenia usług (bezpośrednio, czy też pośrednio) w zakresie transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy, nie obciąża ani nie uznaje sama bezpośrednio danych rachunków, nie dokonuje na nich zapisów ani też nie zleca takiego obciążenia lub uznania. Wykonuje jedynie świadczenia, które mają charakter techniczny umożliwiający realizowanie transakcji płatniczych. Sami Państwo wskazali, że odpowiedzialność firmy B. ogranicza się do aspektów technicznych związanych z udostępnieniem dedykowanej platformy, za pośrednictwem której przekazywane są wpłaty oraz dbaniem, aby wszystkie funkcjonalności platformy działały właściwie. Czynności firmy B., nie powodują zmiany sytuacji prawnej i finansowej stron transakcji koniecznej - zgodnie z orzecznictwem Trybunału - do uznania ich za transakcje dotyczące płatności czy przelewów.

Mając na względzie powyższe okoliczności należy stwierdzić - wbrew Państwa twierdzeniom - że w tej sprawie nie mamy do czynienia z czynnością pośrednictwa finansowego. Nie nabywają Państwo również usług w zakresie wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy.

Mając powyższe na względzie, świadczone przez firmę B. usługi nie mieszczą się w katalogu usług wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy i nie korzystają ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie tego przepisu.

Państwa stanowisko jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili  i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swą aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).