Podatek od towarów i usług w zakresie prawa do dokonania korekty zwiększającej zakres odliczenia podatku naliczonego od wydatków inwestycyjnych ponoszonych w latach 2022-2023 na budowę/rozbudowę sieci wod.-kan., za pomocą sposobu określenia proporcji, o którym mowa w art. 86 ust. 2a w związku z art. 86 ust. 2h ustawy, w deklaracjach JPK odpowiednio za styczeń 2023 r. i styczeń 2024 r., na podstawie przepisu art. 90c ust. 3 ustawy oraz prawa do dokonania korekty odliczonego podatku naliczonego – za pomocą sposobu określenia proporcji, o którym mowa w art. 86 ust. 2a w związku z art. 86 ust. 2h ustawy – od ww. wydatków poniesionych w miesiącach roku 2024, w których dokonano zaniżonego odliczenia podatku naliczonego, poprzez skorygowanie poszczególnych miesięcy, w których pierwotnie odliczono zaniżone kwoty podatku naliczonego, na podstawie art. 86 ust. 10 ustawy.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług w zakresie:

-prawa do dokonania korekty zwiększającej zakres odliczenia podatku naliczonego od wydatków inwestycyjnych ponoszonych w latach 2022-2023 na budowę/rozbudowę sieci wod.-kan., za pomocą sposobu określenia proporcji, o którym mowa w art. 86 ust. 2a w związku z art. 86 ust. 2h ustawy, w deklaracjach JPK odpowiednio za styczeń 2023 r. i styczeń 2024 r., na podstawie przepisu art. 90c ust. 3 ustawy – jest prawidłowe;

-prawa do dokonania korekty odliczonego podatku naliczonego – za pomocą sposobu określenia proporcji, o którym mowa w art. 86 ust. 2a w związku z art. 86 ust. 2h ustawy – od ww. wydatków poniesionych w miesiącach roku 2024, w których dokonano zaniżonego odliczenia podatku naliczonego, poprzez skorygowanie poszczególnych miesięcy, w których pierwotnie odliczono zaniżone kwoty podatku naliczonego, na podstawie art. 86 ust. 10 ustawy – jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

2 września 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 2 września 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie prawa do dokonania korekty zwiększającej zakres odliczenia podatku naliczonego od wydatków inwestycyjnych ponoszonych w latach 2022-2023 na budowę/rozbudowę sieci wod.-kan., za pomocą sposobu określenia proporcji, o którym mowa w art. 86 ust. 2a w związku z art. 86 ust. 2h ustawy, w deklaracjach JPK odpowiednio za styczeń 2023 i styczeń 2024 na podstawie przepisu art. 90c ust. 3 ustawy oraz prawa do dokonania korekty odliczonego podatku naliczonego – za pomocą sposobu określenia proporcji, o którym mowa w art. 86 ust. 2a w związku z art. 86 ust. 2h ustawy – od ww. wydatków poniesionych w miesiącach roku 2024, w których dokonano zaniżonego odliczenia podatku naliczonego, poprzez skorygowanie poszczególnych miesięcy, w których pierwotnie odliczono zaniżone kwoty podatku naliczonego, na podstawie art. 86 ust. 10 ustawy. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 31 października 2024 r. (wpływ 31 października 2024 r.) oraz pismem z 5 listopada 2024 r. (5 listopada 2024 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Gmina A (dalej: Gmina lub Wnioskodawca) jest podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: VAT), zarejestrowanym jako podatnik czynny.

Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 5 września 2016 r. o szczególnych zasadach rozliczeń podatku od towarów i usług oraz dokonywania zwrotu środków publicznych przeznaczonych na realizację projektów finansowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej lub od państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu przez jednostki samorządu terytorialnego (dalej: Ustawa centralizacyjna), od 1 września 2016 r., Gmina wraz ze swoimi jednostkami budżetowymi, podjęła wspólne rozliczenia podatku VAT (tzw. centralizacja rozliczeń VAT). Jednostki budżetowe nie stanowią zatem odrębnych od Wnioskodawcy podatników VAT – obroty osiągane przez nie są wykazywane w skonsolidowanych rozliczeniach VAT Gminy.

Do zadań własnych Gminy, stosownie do art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, należy w szczególności zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty w zakresie wodociągów – zaopatrzenia w wodę, kanalizacji – usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych.

Wnioskodawca jest właścicielem infrastruktury wodociągowo-kanalizacyjnej, która jest przez niego wykorzystywana za pośrednictwem Zakładu Gospodarki Komunalnej będącego jednostką budżetową Gminy (dalej: ZGK) do prowadzonej działalności w zakresie dostarczania wody (przy użyciu sieci wodociągowych) oraz odprowadzania i oczyszczania ścieków (przy użyciu m.in. sieci kanalizacyjnych). Gmina za pośrednictwem ZGK świadczy usługi z zakresu dostarczania wody i odprowadzania ścieków na rzecz mieszkańców, pobiera z tego tytułu opłaty oraz wystawia faktury VAT.

W ramach prowadzonej działalności w zakresie dostarczania wody i odbioru oraz oczyszczania ścieków Gmina:

1)wykonuje, na podstawie umów cywilnoprawnych, odpłatne czynności w zakresie zaopatrzenia w wodę oraz odprowadzania i oczyszczania ścieków na rzecz podmiotów zewnętrznych, tj. mieszkańców Gminy oraz działających na jej terenie przedsiębiorstw, którzy są obciążani kosztami zużycia wody i ścieków na podstawie wystawianych przez Gminę faktur VAT,

2)wykonuje czynności w zakresie zaopatrzenia w wodę oraz odprowadzania i oczyszczania ścieków w szczególności na rzecz jednostek budżetowych (szkół) i innych obiektów gminnych oraz na cele przeciwpożarowe – wskazane czynności, jako czynności „wewnętrzne” Gminy, są dokumentowane notami księgowymi.

W związku z prowadzoną działalnością, Gmina ponosiła w latach 2019-2024 i wciąż ponosi, wydatki inwestycyjne na budowę/rozbudowę infrastruktury wodno-kanalizacyjnej. Wydatki te finansowane są zarówno ze środków własnych, jak i pozyskanych środków zewnętrznych, w tym subwencji oraz środków z Rządowego Programu Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych.

Wydatki inwestycyjne związane z budową/rozbudową infrastruktury wod.-kan. dokumentowane były i są wystawianymi przez dostawców i wykonawców fakturami VAT, na których Gmina oznaczona jest jako nabywca przedmiotowych towarów i usług, zaś odbiorcą jest ZGK.

ZGK w swoich deklaracjach cząstkowych dokonywał odliczeń podatku naliczonego według następujących zasad. W przypadku odcinków sieci wod.-kan. służących wyłącznie podmiotom zewnętrznym – mieszkańcom lub przedsiębiorcom (bez podłączenia budynków komunalnych) ZGK dokonywał pełnego odliczenia VAT z faktur w tym zakresie. Natomiast w przypadku, gdy oddawane odcinki infrastruktury wod.-kan. służyły i służą zarówno mieszkańcom/przedsiębiorcom, jak i wykorzystywane są na potrzeby wewnętrzne, tj. służą również jednostkom budżetowym, budynkom komunalnym lub celom przeciwpożarowym – wówczas ZGK dokonywał odliczeń podatku VAT przy zastosowaniu prewspółczynnika VAT. Prewspółczynnika wyliczonego dla ZGK, zgodnie z przepisami Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników (Dz. U. z 2015 r., poz. 2193) (dalej: Rozporządzenie MF). Wysokość tak wyliczonego prewspółczynnika wahała się w poszczególnych latach od (…)% do (…)%. Natomiast ZGK nie stosował do odliczeń struktury sprzedaży (tzw. współczynnika VAT), gdyż powstała infrastruktura nie była i nie jest wykorzystywana do działalności zwolnionej.

Przedmiotem zapytania w złożonym wniosku są odcinki sieci wod.-kan. odliczone pierwotnie przez ZGK przy użyciu prewspółczynnika VAT odliczonego zgodnie z Rozporządzeniem MF.

W związku z nieadekwatnym, do zakresu opodatkowanej działalności gospodarczej, zakresem odliczenia VAT (od (…)% do (…)%), Gmina rozważa dokonanie korekty odliczonego podatku naliczonego za okres nieprzedawniony (tj. nie później niż 5 lat wstecz, licząc od początku roku, w którym powstało prawo do odliczenia podatku) przy użyciu prewspółczynnika, który w sposób znacznie bardziej adekwatny oddawałby zakres wykorzystania oddanych sieci wod.-kan. do prowadzonej działalności gospodarczej (opodatkowanej VAT).

W opinii Gminy, w okolicznościach sprawy, adekwatny byłby sposób oparty o kryterium ilościowe (m³). W celu jego ustalenia, Gmina porównałaby roczną ilość dostarczonej wody oraz odebranych ścieków na rzecz odbiorców zewnętrznych (w m³) do całkowitej rocznej ilości dostarczonej wody i odebranych ścieków na terenie Gminy (a więc dokonywanych łącznie na rzecz odbiorców zewnętrznych, jak i na rzecz jednostek budżetowych Gminy, w tym zakładu oraz do innych budynków i budowli gminnych).

x = z/(z + w)

gdzie:

x – prewspółczynnik,

z – roczna ilość dostarczonej wody i ilość odebranych ścieków na rzecz odbiorców zewnętrznych,

w – roczna ilość dostarczonej wody i odebranych ścieków na rzecz odbiorców wewnętrznych - jednostek budżetowych Gminy, do remiz strażackich oraz do innych budynków, budowli gminnych oraz ilość wody zużytej na cele przeciwpożarowe.

Zatem, wysokość indywidualnego prewspółczynnika obliczona wg ww. wzoru na rok 2023 wyniosła (…)%. Jednocześnie prewspółczynnik wyliczony zgodnie z Rozporządzeniem MF za rok 2023 wyniósł (…)%.

Gmina na podstawie wodomierzy określa ilość wody dostarczonej do poszczególnych odbiorców (w m³). Wszyscy odbiorcy wody są rozliczani na podstawie pomiaru ilości pobranej wody wodomierzem zainstalowanym bezpośrednio na terenie danej nieruchomości. Pomiar odebranych ścieków odbywa się w części na podstawie wodomierzy oraz w niewielkiej części na podstawie ryczałtu.

Jednocześnie Gmina pragnie zaznaczyć, że zużycie wody na cele przeciwpożarowe jest dokumentowane oświadczeniem Komendanta OSP po zakończonym miesiącu. Ilości pobranej wody wskazane są na podstawie pomiarów wodomierza hydrantowego, a tam gdzie jest to niemożliwe, obliczane są na podstawie pojemności zużytych zbiorników na wodę. Przykładowo w roku 2023 na cele przeciwpożarowe zużyto 30 m³ wody (co zostało uwzględnione w ww. kalkulacji).

W przekonaniu Gminy, prewspółczynnik obliczony w zaprezentowany sposób obiektywnie odzwierciedla, jaka część usług związanych z wodociągami oraz kanalizacją zostanie wykorzystana do działalności opodatkowanej, jak i niepodatkowanej.

Porównanie ilości dostarczanej wody i odprowadzanych ścieków do podmiotów zewnętrznych do całkowitej ilości dostarczanej wody i odprowadzanych ścieków realizowanych przez Gminę na rzecz zarówno podmiotów zewnętrznych, jak i pozostałych podmiotów dokładnie odzwierciedla skalę wyświadczonych przez Gminę usług „na zewnątrz” i „wewnątrz” (a więc na cele realizacji zadań własnych). Stąd też, w przekonaniu Gminy, proponowany przez nią sposób kalkulacji spełnia warunek rzetelności, zapewniając odliczenie tej części podatku naliczonego, która obiektywnie związana jest z działalnością gospodarczą, tj. czynnościami opodatkowanymi VAT. Natomiast sposób określony w Rozporządzeniu MF nie odpowiada specyfice prowadzonej przez Gminę działalności gospodarczej w zakresie wodociągów oraz kanalizacji, ponieważ nie odzwierciedla on faktycznego stopnia wykorzystania Infrastruktury do celów działalności gospodarczej.

Zaproponowany klucz uwzględnia wyłącznie działalność Gminy z zakresu dostaw wody i odbioru ścieków, a więc ten rodzaj działalności Gminy, do którego bezpośrednio wykorzystywane są wydatki inwestycyjne na działalność wod.-kan. Zdaniem Gminy, związek wydatków z działalnością gospodarczą powinien być oceniany z uwzględnieniem przeznaczenia tych konkretnych wydatków, a nie całokształtu działalności podatnika. Natomiast sposób określony w Rozporządzeniu MF nie uwzględnia faktu, iż działalność Gminy związana z dostawą wody i odbiorem ścieków, stanowi działalność typowo gospodarczą, jedynie w niewielkim zakresie związaną z realizacją zadań własnych.

Wydatki Gminy związane z infrastrukturą wod.-kan. nie mają żadnego związku z zmiennymi, które, zgodnie z Rozporządzeniem MF, powinny być uwzględniane przy kalkulacji prewspółczynnika, takimi jak np. dochody Gminy z subwencji oświatowej, wpływy z podatków i opłat lokalnych, czy dotacje na zadania zlecone. Podobnie, nie mają one również związku z innymi opodatkowanymi dochodami Gminy, uzyskiwanymi np. ze sprzedaży nieruchomości, czy wynajmu lokali mieszkalnych. Nie ma zatem uzasadnienia dla tego, by dochody ze wskazanych czynności miały wpływ na zakres prawa do odliczenia VAT od wydatków ponoszonych na budowę/rozbudowę infrastruktury wod.-kan.

Natomiast ponoszone przez Gminę wydatki mają bezsprzeczny i bezpośredni związek ze świadczeniem usług z zakresu dostawy wody i odbioru ścieków i to te transakcje powinny być uwzględniane przy kalkulacji prewspółczynnika. Klucz alokacji oparty na kryterium faktycznie dostarczonej wody i odebranych ścieków jest zatem dalece bardziej precyzyjny i oparty na relewantnych kryteriach w porównaniu do klucza z Rozporządzenia MF. Wzór określony w Rozporządzeniu MF wprowadza jeden sposób liczenia prewspółczynnika dla wszystkich transakcji dokonywanych przez poszczególne rodzaje jednostek sektora finansów publicznych. Klucz ten w pewien umowny, uśredniony sposób ma odzwierciedlać całokształt działalności Gminy. O ile zatem wydaje się on adekwatny do wydatków związanych z szeroko pojętą działalnością gmin (np. wydatków na utrzymanie urzędu gminy), o tyle nie jest on reprezentatywny w przypadku innych rodzajów wydatków mieszanych, które w zależności od swojego przeznaczenia, są w różnym stopniu wykorzystywane do czynności opodatkowanych (np. wydatki związane z obiektami sportowymi czy kulturalnymi, które są częściowo odpłatnie udostępniane). Gmina stoi na stanowisku, że w każdym przypadku, w którym jednostka samorządu terytorialnego jest w stanie wskazać bardziej precyzyjny klucz, klucz z Rozporządzenia MF nie powinien mieć zastosowania.

Stosowanie prewspółczynnika określonego w Rozporządzeniu MF do wydatków związanych z działalnością polegającą na dostawie wody i odbiorze ścieków byłoby sprzeczne z wykładnią celowościową przepisów o prewspółczynniku. Podstawowym celem, jaki miały spełnić przepisy art. 86 ust. 2a-2h ustawy o VAT, było bowiem zapewnienie podatnikom odliczenia podatku naliczonego wyłącznie w stosunku do tej części wydatków, która jest związana z czynnościami opodatkowanymi. Tymczasem, zastosowanie prewspółczynnika z Rozporządzenia MF prowadzi do nieuzasadnionego zaniżenia zakresu przysługującego Gminie prawa do odliczenia, nie zapewnia on zatem zachowania zasady neutralności VAT. Stosowanie klucza z Rozporządzenia MF w nieuprawniony sposób zaniża wartość podatku VAT do odzyskania pomimo tego, że ponoszone przez Gminę wydatki w przeważającym zakresie są wykorzystywane do celów działalności gospodarczej.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu sprawy

1.W odpowiedzi na pytanie: „Czy Gmina na bieżąco dokonywała odliczenia VAT od wydatków inwestycyjnych związanych z budową/rozbudową sieci wodno-kanalizacyjnej, o której mowa w opisie sprawy, według proporcji wstępnej właściwej dla Zakładu Gospodarki Komunalnej wg przepisów rozporządzenia Ministra Finansów z 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 999), zwanego dalej: rozporządzenie?” wskazali Państwo:

Tak. Zgodnie z opisem sprawy, przedmiotem zapytania określonego we wniosku są odcinki sieci wod.-kan. odliczone pierwotnie przez Gminę przy użyciu prewspółczynnika VAT obliczonego dla ZGK zgodnie z przepisami Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników (Dz. U. z 2015 r. poz. 2193) – dalej: Rozporządzenie.

2.Na pytanie: „Czy efekty powstałe w ramach realizowanych inwestycji – o których mowa w opisie sprawy – wykorzystywane były/są przez Państwa do działalności gospodarczej, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej ustawą, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy?” odpowiedzieli Państwo:

Tak. Oddawane odcinki infrastruktury wod.-kan. służyły i służą zarówno mieszkańcom/przedsiębiorcom, jak i wykorzystywane są na potrzeby wewnętrzne, tj. służą również jednostkom budżetowym, budynkom komunalnym lub celom przeciwpożarowym. Zatem służą zarówno działalności opodatkowanej, jak i do celów innych niż opodatkowana działalność gospodarcza.

3.Możliwość bezpośredniego przyporządkowania wydatków inwestycyjnych w całości do opodatkowanej działalności gospodarczej nie istnieje.

4.W przeciwieństwie do sposobu obliczenia proporcji wskazanego w Rozporządzeniu, sposób obliczenia proporcji (prewspółczynnik) zaprezentowany przez Gminę we wniosku będzie zapewniał dokonanie odliczenia podatku naliczonego wyłącznie w odniesieniu do jego kwoty proporcjonalnie przypadającej na wykonywane w ramach działalności czynności opodatkowane.

Porównanie ilości dostarczanej wody i odprowadzanych ścieków do podmiotów zewnętrznych do całkowitej ilości dostarczanej wody i odprowadzanych ścieków realizowanych przez Gminę na rzecz zarówno podmiotów zewnętrznych, jak i pozostałych podmiotów dokładnie odzwierciedla skalę wyświadczonych przez Gminę usług „na zewnątrz” i „wewnątrz” (a więc na cele realizacji zadań własnych). Stąd też, w przekonaniu Gminy, proponowany przez nią sposób kalkulacji spełnia warunek rzetelności, zapewniając odliczenie tej części podatku naliczonego, która obiektywnie związana jest z działalnością gospodarczą, tj. czynnościami opodatkowanymi VAT. Natomiast sposób określony w Rozporządzeniu MF nie odpowiada specyfice prowadzonej przez Gminę działalności gospodarczej w zakresie wodociągów oraz kanalizacji, ponieważ nie odzwierciedla on faktycznego stopnia wykorzystania infrastruktury do celów działalności gospodarczej.

5.Wszystkie wodomierze używane przez Gminę do pomiarów wody posiadają atesty i spełniają odpowiednie warunki techniczne. Dzięki czemu dokładne pomiary wody są możliwe.

6.Ryczałt, na podstawie którego Gmina dokonuje w wybranych przypadkach pomiaru odebranych ścieków, jest kalkulowany zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 14 stycznia 2022 r. w sprawie określenia przeciętnych norm zużycia wody (Dz. U. Nr 8, poz. 70).

7.Gmina w przypadku uzyskania potwierdzenia co do możliwości zastosowania alternatywnego prewspółczynnika VAT, zamierza skorygować lata 2022-2024 (do miesiąca otrzymania interpretacji). Przy czym, w odniesieniu do korekty lat 2022 i 2023, technicznie dokonano by korekty rocznej, czyli odpowiednio skorygowano by JPK za styczeń 2023 i styczeń 2024, na podstawie przepisu art. 90c ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług. Natomiast błędnie odliczone faktury otrzymane w bieżącym roku odliczonoby w prawidłowej wysokości poprzez korekty JPK za miesiące, w których pierwotnie odliczono zaniżone kwoty podatku naliczonego. W tym przypadku podstawą korekty byłby art. 86 ust. 10 ustawy o podatku od towarów i usług.

Pytanie (ostatecznie sformułowane w piśmie z 31 października 2024 r.)

Czy Gmina będzie miała prawo do dokonania korekty (za okres przysługiwania prawa do odliczenia) zwiększającej zakres odliczenia podatku naliczonego od wydatków ponoszonych na opisane inwestycje w budowę/rozbudowę sieci wod.-kan., za pomocą sposobu określenia proporcji, o którym mowa w art. 86 ust. 2a w związku z art. 86 ust. 2h ustawy o VAT (dalej: „prewspółczynnik”), opartego na kryterium ilościowym, tj. udziale rocznej ilości dostarczonej wody oraz odebranych ścieków na rzecz zewnętrznych odbiorców (dokumentowanej fakturami VAT) w całkowitej rocznej ilości dostarczonej wody i odebranych ścieków na rzecz wszystkich podmiotów (zarówno zewnętrznych, jak i na rzecz własnych jednostek, budynków i budowli) oraz wody zużytej na cele przeciwpożarowe? Jeśli tak, czy korektę rozliczeń za lata 2022-2023 powinna ująć w deklaracjach JPK odpowiednio za styczeń 2023 r. i styczeń 2024 r. na podstawie przepisu art. 90c ust. 3 ustawy o VAT, zaś korektę miesięcy roku 2024, w których dokonano zaniżonego odliczenia podatku naliczonego, powinna zrealizować korygując miesiące, w których pierwotnie odliczono zaniżone kwoty podatku naliczonego na podstawie art. 86 ust. 10 ustawy o VAT?

Państwa stanowisko w sprawie (ostatecznie doprecyzowane w piśmie z 31 października 2024 r.)

Gmina będzie miała prawo do dokonania korekty (za okres przysługiwania prawa do odliczenia) zwiększającej zakres odliczenia podatku naliczonego od wydatków ponoszonych na opisane inwestycje wod.-kan., za pomocą sposobu określenia proporcji, o którym mowa w art. 86 ust. 2a w związku z art. 86 ust. 2h ustawy o VAT (dalej: „prewspółczynnik”), opartego na kryterium ilościowym, tj. udziale rocznej ilości dostarczonej wody oraz odebranych ścieków na rzecz zewnętrznych odbiorców (dokumentowanej fakturami VAT) w całkowitej rocznej ilości dostarczonej wody i odebranych ścieków na rzecz wszystkich podmiotów (zarówno zewnętrznych, jak i na rzecz własnych jednostek, budynków i budowli) oraz wody zużytej na cele przeciwpożarowe.

Korektę rozliczeń za lata 2022-2023 Gmina powinna ująć w deklaracjach JPK odpowiednio za styczeń 2023 i styczeń 2024 na podstawie przepisu art. 90c ust. 3 ustawy o VAT, zaś korektę miesięcy roku 2024, w których dokonano zaniżonego odliczenia podatku naliczonego, powinna zrealizować korygując miesiące, w których pierwotnie odliczono zaniżone kwoty podatku naliczonego na podstawie art. 86 ust. 10 ustawy o VAT.

UZASADNIENIE STANOWISKA WNIOSKODAWCY

1.Prawo do odliczenia podatku naliczonego.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Dla oceny możliwości skorzystania z prawa do odliczenia, w każdym przypadku istotne jest więc ustalenie, czy towary i usługi przy zakupie których naliczono VAT:

·zostały nabyte przez podatnika tego podatku oraz

·pozostają w związku z wykonywanymi przez niego czynnościami opodatkowanymi.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Nie uznaje się jednak za podatników organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych (art. 15 ust. 6 ustawy o VAT). Oznacza to, że jednostki samorządu terytorialnego mogą być co do zasady uznane za podatników VAT jedynie wówczas, gdy dokonują czynności na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. W przedmiotowym stanie faktycznym, Gmina za pomocą ZGK, dokonuje odpłatnego świadczenia usług dostarczania wody oraz odbioru ścieków, dzięki powstałej infrastrukturze wod.-kan., na podstawie umów cywilnoprawnych zawartych z usługobiorcami (osobami fizycznymi i podmiotami gospodarczymi).

W rezultacie, w opinii Gminy, pierwszy z ww. warunków zawartych w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, należy uznać za spełniony.

Odnosząc się natomiast do drugiej ze wskazanych powyżej przesłanek warunkujących możliwość skorzystania z prawa do odliczenia podatku naliczonego, tj. związku ponoszonych wydatków z wykonywaniem czynności opodatkowanych, zdaniem Gminy, istnieje bezsprzeczny i bezpośredni związek pomiędzy ponoszonymi przez nią wydatkami, a świadczonymi usługami w zakresie zbiorowego dostarczania wody i odprowadzania ścieków. Ponoszone przez Gminę wydatki dotyczą bowiem infrastruktury, która jest i będzie przez nią zasadniczo wykorzystywana do odpłatnego świadczenia usług podlegających opodatkowaniu VAT.

Wobec powyższego, w ocenie Gminy, co do zasady, przysługiwało jej prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków dotyczących inwestycji wod.-kan.

Jak wskazano w opisie sprawy, w ramach prowadzonej działalności Gminy w zakresie dostarczania wody i odbioru ścieków, zakupy dokonywane przez Gminę wykorzystywane są również na potrzeby własne Gminy, tj. gminnych jednostek budżetowych oraz na potrzeby innych gminnych budynków i budowli.

Powyższe oznacza, że w związku ze świadczeniem usług dostarczania wody i odbioru ścieków, Gmina dokonuje zarówno czynności stanowiących działalność gospodarczą (odpłatne świadczenie usług na rzecz odbiorców zewnętrznych), jak i czynności innych niż działalność gospodarcza (niepodlegające opodatkowaniu VAT czynności wewnętrzne, w ramach których Gmina realizuje zadania własne). Fakt ten ma znaczenie dla zakresu prawa do odliczenia.

2.Sposób ustalania proporcji („tzw. prewspółczynnik”).

Przepisy ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 86 ust. 2a ustawy o VAT, w przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 – w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, zwanym dalej „sposobem określenia proporcji”. Sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć.

W art. 86 ust. 2c ustawy o VAT, ustawodawca wskazał przykładowe rodzaje kryteriów, którymi podatnik może posłużyć się w celu określenia sposobu ustalenia proporcji (np. kryterium osobowe, godzinowe, obrotowe, powierzchniowe). Z uwagi jednak na, co do zasady, niewyczerpany katalog możliwych zdarzeń gospodarczych, powyższe wyliczenie ma jedynie charakter pomocniczy. Dopuszczalne jest zatem zastosowanie dowolnego, wybranego przez podatnika klucza, pod warunkiem, że najbardziej odpowiada on specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć, a więc, zgodnie z art. 86 ust. 2b:

1)zapewnia dokonanie obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wyłącznie w odniesieniu do części kwoty podatku naliczonego proporcjonalnie przypadającej na wykonywane w ramach działalności gospodarczej czynności opodatkowane, oraz

2)obiektywnie odzwierciedla część wydatków przypadającą odpowiednio na działalność gospodarczą oraz na cele inne niż działalność gospodarcza.

Jednocześnie, ustawodawca dopuścił możliwość uregulowania w przypadku niektórych podatników, sposobu określenia proporcji uznawanego za najbardziej odpowiadający specyfice wykonywanej przez tych podatników działalności i dokonywanych przez nich nabyć w drodze rozporządzenia Ministra Finansów (art. 86 ust. 22 ustawy o VAT). Na podstawie ww. upoważnienia ustawowego zostało wydane Rozporządzenie MF.

Stosowanie przedmiotowych wzorów nie jest jednak obligatoryjne.

W przypadku, gdy podatnik, dla którego Rozporządzenie MF przewiduje określony wzór prewspółczynnika, uzna, że wskazany w nim sposób określenia proporcji nie będzie najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez niego działalności i dokonywanych przez niego nabyć, może, zgodnie z art. 86 ust. 2h ustawy o VAT, zastosować inny, bardziej reprezentatywny sposób określenia proporcji.

Zdaniem Gminy, sposób określony w Rozporządzeniu MF nie odpowiada specyfice prowadzonej przez Gminę działalności gospodarczej w zakresie dostarczania wody oraz odbioru i oczyszczania ścieków, ponieważ nie odzwierciedla on faktycznego stopnia wykorzystania zakupów dotyczących infrastruktury wod.-kan. do celów działalności gospodarczej. Przede wszystkim, nie uwzględnia on faktu, iż działalność Gminy związana z dostarczaniem wody oraz odbiorem ścieków, stanowi działalność typowo gospodarczą, jedynie w niewielkim zakresie związaną z realizacją zadań własnych. W związku z tym, Gmina powinna zastosować inny sposób ustalenia proporcji, do czego uprawnia ją wspomniany przepis art. 86 ust. 2h ustawy o VAT.

W opinii Gminy, w okolicznościach sprawy adekwatny byłby sposób oparty o kryterium ilościowe. W celu jego ustalenia, Gmina porównałaby roczną ilość dostarczonej wody oraz odebranych ścieków na rzecz odbiorców zewnętrznych (w m³) do całkowitej rocznej ilości dostarczonej wody i odebranych ścieków na terenie Gminy (a więc dokonywanych łącznie na rzecz odbiorców zewnętrznych, jak i na rzecz jednostek budżetowych Gminy oraz do innych budynków i budowli gminnych).

x = z/(z + w)

gdzie:

x – prewspółczynnik,

z – roczna ilość dostarczonej wody i ilość odebranych ścieków na rzecz odbiorców zewnętrznych,

w - roczna ilość dostarczonej wody i odebranych ścieków na rzecz jednostek budżetowych Gminy, do świetlic wiejskich, remiz strażackich oraz do innych budynków, budowli gminnych (wewnętrznych).

Wysokość indywidualnego prewspółczynnika obliczona wg ww. wzoru na podstawie danych za rok 2023 wyniosła:

z 331 439

x = ------- = -------------- = (…)% (po zaokrągleniu w górę do najbliższej całkowitej)

z + w (…)

W przekonaniu Gminy, prewspółczynnik obliczony w ten sposób spełnia obie z wymienionych uprzednio przesłanek, ponieważ obiektywnie odzwierciedla, jaka część usług związanych z wodociągami i kanalizacją (oczyszczaniem ścieków) zostanie wykorzystana do działalności opodatkowanej, jak i nieopodatkowanej. Porównanie ilości dostarczanej wody i odprowadzanych ścieków do podmiotów zewnętrznych do całkowitej ilości dostarczanej wody i odprowadzanych ścieków realizowanych przez Gminę na rzecz zarówno podmiotów zewnętrznych jak i wody zużytej na cele przeciwpożarowe dokładnie odzwierciedla skalę wyświadczonych przez Gminę usług „na zewnątrz” i „wewnątrz” (a więc na cele realizacji zadań własnych). Stąd też, w przekonaniu Gminy, proponowany przez nią sposób kalkulacji spełnia warunek rzetelności, zapewniając odliczenie tej części podatku naliczonego, która obiektywnie związana jest z działalnością gospodarczą, tj. czynnościami opodatkowanymi VAT.

Zdaniem Gminy, związek wydatków z działalnością gospodarczą powinien być oceniany z uwzględnieniem przeznaczenia tych konkretnych wydatków, a nie całokształtu działalności jednostki, jak przewiduje wzór określony w Rozporządzeniu MF. Wynika to bezpośrednio z treści art. 86 ust. 2a zd. 2 ustawy o VAT, zgodnie z którym zastosowany przez podatnika klucz powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć. Tym samym ustawodawca, kierując się, jak należy zakładać, fundamentalną zasadą neutralności podatku VAT, przewiduje możliwość posługiwania się przez podatnika wieloma prewspółczynnikami również w zależności od rodzaju dokonywanych przez niego nabyć.

Należy zauważyć, że wzór określony w rozporządzeniu MF wprowadza jeden sposób liczenia prewspółczynnika dla wszystkich transakcji dokonywanych przez poszczególne rodzaje jednostek sektora finansów publicznych i sprawdza się w przypadku wydatków dotyczących szeroko pojętej działalności gmin. W tym miejscu, należy podkreślić, że analizowane wydatki Gminy związane z wodociągami oraz kanalizacją, nie mają bezpośredniego związku ze zmiennymi, które zgodnie z Rozporządzeniem MF, powinny być uwzględniane przy kalkulacji prewspółczynnika (np. dochody Gminy z subwencji oświatowej, wpływy z podatków i opłat lokalnych, czy dotacje na zadania zlecone). Nie ma zatem podstaw do tego, by dochody ze wskazanych czynności miały wpływ na zakres prawa do odliczenia VAT od wydatków na realizację Inwestycji. Gmina zwróciła uwagę na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 czerwca 2018 r. o sygn. akt I FSK 219/18, który ukształtował całą późniejszą linię orzeczeń. Tezy tego orzeczenia Gmina przyjmuje jako element własnego stanowiska. Zdaniem NSA „(...) metoda obliczania proporcji przyjęta w akcie wykonawczym oparta jest na określonych założeniach. Po pierwsze, rozpatrywanie udziału obrotów w ujęciu globalnym przy uwzględnieniu kategorii dochodu wykonanego (rozporządzenie przyjmuje jedynie zróżnicowanie wzorów w odniesieniu do poszczególnych jednostek organizacyjnych – urzędu, jednostki budżetowej i zakładu budżetowego bez podziału na poszczególne rodzaje działalności) opiera się na założeniu o zasadniczo „niegospodarczym” charakterze działalności podejmowanej przez jednostkę samorządu terytorialnego. Taki wniosek wynika już z samego uzasadnienia do nowelizacji w zakresie odliczania podatku naliczonego w odniesieniu do towarów i usług wykorzystywanych do celów mieszanych. Propozycja przyjęcia „urzędowego” sposobu rozliczenia dla omawianej kategorii podmiotów była bowiem usprawiedliwiana cechami relewantnymi jednostek samorządu terytorialnego, które z natury rzeczy wykonują działania pozostające poza systemem VAT i w pewnym minimalnym tylko zakresie podejmują działania opodatkowane (zob. uzasadnienie do rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy – Prawo zamówień publicznych). Po wtóre, przyjęty w rozporządzeniu wzór – zmierzający do porównania proporcji obrotu z działalności gospodarczej do obrotu całkowitego utożsamianego z wysokością dochodów wykonanych – zakłada, że wszelkie dotacje (czy inne źródła finansowania) pozostają wyłącznie w związku z działalnością nieopodatkowaną jednostki samorządu terytorialnego. Wartość dofinansowania (występującego tu w różnych postaciach) powiększa bowiem obrót całkowity, co w konsekwencji powoduje konieczność jego uwzględnienia w mianowniku ustalonego wzoru i obniżenie wysokości prewspółczynnika (a zatem ograniczenie zakresu dopuszczalnych odliczeń podatku naliczonego). Tymczasem w przypadku działalności wodno-kanalizacyjnej mamy do czynienia z sytuacją zasadniczo odmienną od powyżej zakładanej. Specyfika tego rodzaju działalności przejawia się w odwrotnej proporcji czynności opodatkowanych w stosunku do niepodlegających VAT. Działalność wodno-kanalizacyjna jest bowiem w głównej mierze działalnością gospodarczą, zaś działania podejmowane w innych niż gospodarczy celach mają tu znaczenie marginalne. (...) Trafnie tym samym podnosiła skarżąca, że o ile prewspółczynnik proponowany w rozporządzeniu odpowiada charakterowi określonych obszarów działalności Gminy, to nie uwzględnia specyfiki działalności wodno-kanalizacyjnej. Uwagi Sądu pierwszej instancji o naruszeniu zasady neutralności VAT wobec pominięcia wartości dotacji nie znajdują zatem usprawiedliwienia w przypadku działalności w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę i odbioru ścieków”.

Ponoszone przez Gminę wydatki związane z Infrastrukturą mają natomiast bezsprzeczny i bezpośredni związek ze świadczeniem usług z zakresu dostarczania wody oraz odbioru i oczyszczania ścieków i to te transakcje powinny być uwzględniane przy kalkulacji prewspółczynnika. Klucz alokacji oparty na kryterium ilościowym jest zatem o wiele bardziej precyzyjny i oparty na relewantnych kryteriach w porównaniu do klucza z Rozporządzenia MF.

Należy również dodać, że stosowanie prewspółczynnika określonego w Rozporządzeniu MF do wydatków związanych z działalnością z zakresu dostarczania wody oraz odbioru i oczyszczania ścieków byłoby sprzeczne z wykładnią celowościową przepisów o prewspółczynniku. Podstawowym celem, jaki miały spełnić przepisy art. 86 ust. 2a-2h ustawy o VAT, było bowiem zapewnienie podatnikom odliczenia podatku naliczonego wyłącznie w stosunku do tej części wydatków, która jest związana z czynnościami opodatkowanymi. Tymczasem, zastosowanie prewspółczynnika z Rozporządzenia MF prowadzi do nieuzasadnionego zaniżenia zakresu przysługującego Gminie prawa do odliczenia.

W związku z powyższym, Gmina jest uprawniona do zastosowania innego, wybranego przez siebie kryterium, które, jak wykazała wyżej, spełnia warunki określone w art. 86 ust. 2b ustawy o VAT. W efekcie realizując zasadę neutralności VAT jest uprawniona do korekty zwiększającej zakres pierwotnych odliczeń VAT, dokonanej za okres przysługiwania prawa do odliczenia.

Zasada neutralności podatku VAT.

Zastosowanie prewspółczynnika z Rozporządzenia MF prowadziłoby do sytuacji, w której Gmina, pomimo wykorzystania zakupionych towarów i usług w przeważającej części do czynności opodatkowanych, zostałby obciążona kosztem podatku. Powyższe prowadzi do naruszenia podstawowej zasady systemu VAT – zasady neutralności.

Zasada ta wyraża się w tym, że podatek VAT powinien być dla podatników neutralny na każdym etapie wykonywania działalności gospodarczej, a jego ciężar winien ponosić ostateczny konsument. Realizacji tego celu służy wprowadzenie podstawowego mechanizmu, jakim jest prawo podatnika do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Prawo do odliczenia podatku naliczonego nie stanowi dla podatnika przywileju, lecz jest jego fundamentalnym i podstawowym uprawnieniem, wynikającym z samej konstrukcji VAT, jako podatku od wartości dodanej. Jeżeli zatem Gmina ponosi ciężar VAT naliczonego przy nabyciu towarów i usług w związku z prowadzoną inwestycją w zakresie dostawy wody oraz odbioru ścieków, to prawo do odliczenia powinno jej przysługiwać w proporcjonalnym wymiarze do stopnia wykorzystania tych zakupów do czynności opodatkowanych. Zastosowanie wskaźnika, który skutkuje znacznym zaniżeniem kwoty podatku do odliczenia w stosunku do stopnia wykorzystania nabytych dóbr do celów działalności gospodarczej, stanowiłoby naruszenie zasady neutralności.

Powyższe stanowisko potwierdza Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku w sprawie C‑437/06 Securenta. TSUE podkreślił w nim, że państwa członkowskie powinny zapewnić odpowiednie ramy prawne, w których odliczenie będzie dokonywane wyłącznie w stosunku do tej części podatku, która jest związana z czynnościami opodatkowanymi. Wprowadzenie odpowiednich metod musi jednak odbyć się z poszanowaniem zasad wyrażonych w Dyrektywie VAT, w szczególności – z zasadą neutralności: „aby podatnicy mogli dokonywać koniecznych obliczeń, do państw członkowskich należy ustalenie metod i kryteriów właściwych dla tego celu, z poszanowaniem zasad, które stanowią podstawę wspólnego systemu podatku VAT. W tym zakresie Trybunał orzekł, że skoro szósta dyrektywa nie zawiera niezbędnych wskazówek dla takich liczbowych ustaleń, państwa członkowskie są zobowiązane do wykonywania swoich kompetencji z uwzględnieniem celu i struktury tej dyrektywy. W szczególności, jak stwierdził rzecznik generalny w pkt 47 swojej opinii, instrumenty, które państwa członkowskie mają przyjąć w tym zakresie, powinny szanować zasadę neutralności podatkowej, na której opiera się wspólny system podatku VAT. Zatem państwa członkowskie powinny korzystać z przysługującego im swobodnego uznania w taki sposób, aby zapewnić, że odliczenie będzie dokonywane wyłącznie w odniesieniu do tej części podatku VAT, która jest proporcjonalna do kwoty przypadającej na czynności uprawniające do odliczenia. Powinny one więc dołożyć starań, aby obliczenie proporcji pomiędzy działalnością gospodarczą a działalnością niemającą charakteru gospodarczego obiektywnie odzwierciedlało część wydatków faktycznie przypadającą odpowiednio na każdy z tych rodzajów działalności”.

Orzecznictwo sądów administracyjnych.

Gmina ponadto podkreśliła, że możliwość zastosowania alternatywnego sposobu określenia proporcji w stosunku do Rozporządzenia MF w sprawach dotyczących wydatków na infrastrukturę wodno-kanalizacyjną potwierdza pierwszy w tym zakresie wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 czerwca 2018 r. (sygn. I FSK 219/18), który został przytoczony powyżej. Stał się on wyznacznikiem dla całej linii orzeczniczej sądów administracyjnych wydawanej w podobnych sprawach. Z uwagi na obszerność wniosku Wnioskodawca wskazał niektóre sygnatury kolejnych orzeczeń NSA:

·z 19 grudnia 2018 r., sygn. I FSK 425/18,

·z 19 grudnia 2018 r., sygn. I FSK 715/18,

·z 19 grudnia 2018 r., sygn. I FSK 795/18,

·z 19 grudnia 2018 r., sygn. I FSK 794/18,

·z 19 grudnia 2018 r., sygn. I FSK 1448/18,

·z 19 grudnia 2018 r., sygn. I FSK 1532/18,

·z 10 stycznia 2019 r., sygn. I FSK 444/18,

·z 10 stycznia 2019 r., sygn. I FSK 1662/18,

·z 16 stycznia 2019 r., sygn. I FSK 1391/18,

·z 7 lutego 2019 r., sygn. I FSK 411/18,

·z 15 marca 2019 r., sygn. I FSK 701/18,

·z 10 maja 2019 r., sygn. I FSK 2220/18,

·z 14 czerwca 2019 r., sygn. I FSK 347/18,

·z 6 lutego 2020 r., sygn. I FSK 37/19,

·z 18 lutego 2020 r., sygn. I FSK 1293/19,

·z 4 marca 2020 r., sygn. I FSK 1340/19,

·z 28 stycznia 2020 r., sygn. I FSK 1114/19,

·z 5 lutego 2020 r., sygn. I FSK 945/18,

·z 28 stycznia 2021 r., sygn. I FSK 455/19,

·z 11 lutego 2021 r., sygn. I FSK 256/20,

·z 16 lutego 2021 r., sygn. I FSK 1825/19,

·z 18 lutego 2021 r., sygn. I FSK 1677/19,

·z 19 marca 2021 r., sygn. I FSK 988/20,

·z 7 kwietnia 2021 r., sygn. I FSK 170/20,

·z 7 kwietnia 2021 r., sygn. I FSK 1/21,

·z 9 kwietnia 2021 r., sygn. I FSK 1874/19,

·z 13 kwietnia 2021 r., sygn. I FSK 216/20,

·z 14 kwietnia 2021 r., sygn. akt I FSK 159/20,

·z 14 kwietnia 2021 r., sygn. I FSK 769/19,

·z 29 kwietnia 2021 r., sygn. I FSK 269/20,

·z 11 maja 2021 r., sygn. I FSK 360/19,

·z 13 maja 2021 r., sygn. I FSK 113/20,

·z 14 maja 2021 r., sygn. I FSK 1259/20.

W konsekwencji, zdaniem Gminy, należy przyjąć, że podatnik ma prawo odstąpić od stosowania klucza z Rozporządzenia MF, po spełnieniu wyżej wymienionych warunków, w tym w szczególności, o ile zastosuje klucz, który bardziej będzie odpowiadał specyfice wykonywanej przez niego działalności i dokonywanych nabyć, niż wzór określony w rozporządzeniu MF.

Kluczem takim, w ocenie Gminy, jest klucz oparty na kryterium ilościowym, tj. ilości dostarczanej wody oraz odprowadzanych ścieków od podmiotów zewnętrznych do łącznej ilości dostarczonej wody i odebranych ścieków realizowanych przez Gminę (tj. zarówno na rzecz odbiorców zewnętrznych, jak i na cele przeciwpożarowe).

W konsekwencji, Gmina jest uprawniona do korekty zwiększającej pierwotne odliczenie VAT z opisanych inwestycji wod.-kan., przy użyciu klucza opartego na ww. kryterium ilościowym, dokonanej za okres przysługiwania prawa do odliczenia.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku w zakresie:

-prawa do dokonania korekty zwiększającej zakres odliczenia podatku naliczonego od wydatków inwestycyjnych ponoszonych w latach 2022-2023 na budowę/rozbudowę sieci wod.-kan., za pomocą sposobu określenia proporcji, o którym mowa w art. 86 ust. 2a w związku z art. 86 ust. 2h ustawy, w deklaracjach JPK odpowiednio za styczeń 2023 i styczeń 2024 na podstawie przepisu art. 90c ust. 3 ustawy – jest prawidłowe;

-prawa do dokonania korekty odliczonego podatku naliczonego – za pomocą sposobu określenia proporcji, o którym mowa w art. 86 ust. 2a w związku z art. 86 ust. 2h ustawy – od ww. wydatków poniesionych w miesiącach roku 2024, w których dokonano zaniżonego odliczenia podatku naliczonego, poprzez skorygowanie poszczególnych miesięcy, w których pierwotnie odliczono zaniżone kwoty podatku naliczonego, na podstawie art. 86 ust. 10 ustawy – jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.) – zwanej dalej „ustawą”:

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Z cytowanych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Odliczyć zatem można w całości podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi podatnika. Wskazana zasada wyłącza tym samym możliwość dokonywania odliczeń podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku lub niepodlegających opodatkowaniu VAT. Jednocześnie z zasady tej wynika, że odliczenie podatku naliczonego może być częściowe, tzn. w tej części, w jakiej dane towary lub usługi, z którymi związany jest podatek naliczony są wykorzystywane do realizacji czynności opodatkowanych, z pominięciem tej części podatku od tych towarów i usług, w jakiej towary te (usługi) są wykorzystywane do wykonywania czynności nieopodatkowanych podatkiem VAT.

W każdym przypadku należy dokonać oceny, czy intencją podatnika wykonującego określone czynności, z którymi łączą się skutki podatkowo-prawne, było wykonywanie czynności opodatkowanych.

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, podatnik może zrealizować w terminach określonych w art. 86 ust. 10-13 ustawy.

Zgodnie z art. 86 ust. 10 ustawy:

W myśl art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy:

Stosownie do treści art. 86 ust. 11 ustawy:

Natomiast na mocy art. 86 ust. 13 ustawy:

Ponadto, podkreślić należy, że ustawodawca przyznał podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Z uwagi na treść cytowanych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług należy zauważyć, że obowiązkiem Gminy jest przypisanie konkretnych wydatków do określonego rodzaju sprzedaży, z którymi wydatki te są związane. Wnioskodawca ma zatem obowiązek odrębnego określenia, z jakim rodzajem działalności będzie związany podatek wynikający z otrzymanych faktur zakupu, czyli dokonania tzw. alokacji podatku.

Wyrażoną w cytowanym powyżej art. 86 ust. 1 ustawy generalną zasadę uprawniającą do odliczenia podatku naliczonego, uzupełniają regulacje zawarte w art. 86 ust. 2a ustawy.

Stosownie do art. 86 ust. 2a ustawy:

Na mocy art. 86 ust. 2b ustawy:

W myśl art. 86 ust. 2c ustawy:

Według art. 86 ust. 2d ustawy:

W związku z art. 86 ust. 2e ustawy:

Stosownie do art. 86 ust. 2f ustawy:

Zgodnie z art. 86 ust. 2g ustawy:

W odniesieniu do art. 86 ust. 2h ustawy należy wskazać, że:

Jak stanowi art. 86 ust. 22 ustawy:

Na podstawie delegacji zawartej w ww. przepisie zostało wydane rozporządzenie Ministra Finansów z 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 999), zwane dalej „rozporządzeniem”.

Zgodnie z § 1 pkt 1 i 2 rozporządzenia:

W rozporządzeniu tym zostali wskazani podatnicy, do których przepisy w nim zawarte się odnoszą. Wśród wymienionych w rozporządzeniu podmiotów, Minister Finansów wskazał m.in. jednostki samorządu terytorialnego.

W świetle zapisów § 2 pkt 8 rozporządzenia:

Zgodnie z § 3 ust. 1 ww. rozporządzenia:

Oznacza to, że w przypadku jednostek samorządu terytorialnego, nie może być ustalany jeden „całościowy” sposób określenia proporcji dla jednostek samorządu terytorialnego jako osoby prawnej, tylko powinny być ustalane odrębnie sposoby określenia proporcji dla jej poszczególnych jednostek organizacyjnych.

Ww. rozporządzenie wprowadza wzory, według których będą wyznaczane sposoby określenia proporcji, uznane za najbardziej odpowiadające specyfice wykonywanej przez tych podatników działalności i dokonywanych przez nich nabyć.

W myśl z § 3 ust. 3 rozporządzenia:

Zgodnie z § 2 pkt 4 rozporządzenia:

W myśl § 2 pkt 10 rozporządzenia:

Zgodnie z § 3 ust. 5 rozporządzenia:

Wyłączenie powyższych transakcji z dochodów wykonanych jednostki budżetowej (mianownik proporcji) zapewnia spójność z wyłączeniem tych transakcji z obrotu z działalności gospodarczej (licznik proporcji) i ma na celu „oczyszczenie” kwoty przychodów przyjmowanej do wyliczenia proporcji z danych, które mogłyby zniekształcić proporcję.

Zaproponowana metoda ma charakter „obrotowy”, polegający na ustaleniu udziału „obrotów” z tytułu działalności gospodarczej w całkowitym „obrocie” z tytułu działalności gospodarczej oraz działalności pozostającej poza sferą VAT.

Należy zauważyć, że powołany wyżej przepis art. 86 ust. 2a ustawy wprost określa, co stanowi kwotę podatku naliczonego w przypadku nabycia towarów i usług, wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych. Zgodnie z tą normą, w przypadku nabycia towarów i usług, wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza (z wyjątkiem wykorzystania na cele osobiste, do których może mieć zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy), w sytuacji gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej.

Podkreślenia wymaga, że dla stwierdzenia, czy działalność lub transakcje stanowią „cele inne niż związane z działalnością gospodarczą” znaczenie ma, czy mieszczą się one w przedmiocie działalności danej jednostki.

Cele prowadzonej działalności gospodarczej należy rozpatrywać w kontekście definicji działalności gospodarczej, określonej w art. 15 ust. 2 i ust. 3 ustawy. W związku z prowadzeniem działalności gospodarczej u podatnika mogą wystąpić działania czy sytuacje, które nie generują opodatkowania podatkiem VAT. „Towarzyszą” one działalności gospodarczej i nie stanowią obok niej odrębnego przedmiotu działalności podatnika. Nie podlegają one opodatkowaniu podatkiem VAT, jednakże ich występowanie nie oznacza, że u podatnika występują czynności wykonywane poza działalnością gospodarczą. Za czynności zrównane z czynnościami wykonywanymi w ramach działalności gospodarczej uznaje się także nieodpłatną dostawę towarów lub nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste, w przypadkach, o których mowa w art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy. Uzasadnia to fakt, że chociaż czynności te z definicji nie mają związku z działalnością gospodarczą, w przypadkach określonych w tych przepisach następuje obowiązek naliczenia VAT. Natomiast przez cele inne rozumie się sferę działalności danego podmiotu niebędącą działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 i ust. 3 ustawy (przykładowo działalność podmiotu w charakterze organu władzy, czy nieodpłatną działalność statutową).

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy:

Oznacza to, że organ będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz, gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1465 ze zm.):

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy o samorządzie gminnym:

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy:

Należy podkreślić, że ustawodawca na mocy art. 86 ust. 2h ustawy, daje podatnikom, w tym jednostkom samorządu terytorialnego, możliwość zastosowania innego sposobu określenia proporcji niż wskazują przepisy art. 86 ust. 22 ustawy tylko w sytuacji, gdy wybrany sposób jest bardziej reprezentatywny.

Ponadto należy zauważyć, że w przypadku wykonywania w ramach działalności gospodarczej czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług oraz zwolnionych z opodatkowania tym podatkiem, należy mieć na uwadze uregulowania zawarte w art. 90 ustawy. Powyższe przepisy stanowią uzupełnienie regulacji art. 86 ustawy.

Z przepisu art. 90 ust. 1 ustawy wynika, że:

Według art. 90 ust. 2 ustawy:

W świetle art. 90 ust. 3 ustawy:

Jeżeli zatem nabywane towary i usługi służą w ramach prowadzonej działalności gospodarczej do czynności opodatkowanych, jak również czynności zwolnionych od podatku, w sytuacji gdy nie ma możliwości odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku, do których przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, podatnik jest obowiązany, do proporcjonalnego rozliczenia podatku, zgodnie z ww. art. 90 ust. 2 i 3 ustawy.

Z opisu sprawy wynika, że Gmina rozważa dokonanie korekty odliczonego podatku naliczonego od wydatków inwestycyjnych na budowę/rozbudowę infrastruktury wodno-kanalizacyjnej za lata 2022-2024 przy użyciu pre-współczynnika określonego w art. 86 ust. 2a w związku z art. 86 ust. 2h ustawy, opartego na kryterium ilościowym, tj. udziale rocznej ilości dostarczonej wody oraz odebranych ścieków na rzecz zewnętrznych odbiorców (dokumentowanej fakturami VAT) w całkowitej rocznej ilości dostarczonej wody i odebranych ścieków na rzecz wszystkich podmiotów (zarówno zewnętrznych, jak i na rzecz własnych jednostek, budynków i budowli) oraz wody zużytej na cele przeciwpożarowe.

Państwa wątpliwości w analizowanej sprawie dotyczą:

-możliwości dokonania korekty odliczonego podatku naliczonego od ww. wydatków inwestycyjnych (poniesionych w roku 2022 i 2023) – odliczanych pierwotnie przy zastosowaniu prewspółczynnika z Rozporządzenia – w trybie art. 90c ust. 3 ustawy z zastosowaniem prewspółczynnika metrażowego, o którym mowa w art. 86 ust. 2a w związku z art. 86 ust. 2h ustawy, poprzez wykazanie łącznego zwiększenia VAT naliczonego w rozliczeniu odpowiednio za styczeń roku 2023 oraz styczeń roku 2024 oraz

-możliwości dokonania korekty odliczonego podatku naliczonego od ww. wydatków inwestycyjnych za miesiące roku 2024, w których dokonano zaniżonego odliczenia podatku naliczonego (do miesiąca otrzymania niniejszej interpretacji), korygując miesiące, w których pierwotnie odliczono zaniżone kwoty podatku naliczonego na podstawie art. 86 ust. 10 ustawy.

W pierwszej kolejności wskazać ponownie należy, że w przypadku, gdy nabywane towary i usługi, wykorzystywane są zarówno do celów wykonywanej działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, w sytuacji gdy przypisanie tych wydatków w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe, podatnik zobowiązany jest do wydzielenia podatku naliczonego przy zastosowaniu współczynnika (proporcji) umożliwiającego odliczenie podatku naliczonego w prawidłowej wysokości, zgodnie z zasadami określonymi w art. 86 ust. 2a-2h ustawy.

Mając na uwadze przywołane przepisy oraz opis sprawy należy stwierdzić, że w przypadku wydatków bieżących i inwestycyjnych, związanych z Infrastrukturą, których Gmina nie jest w stanie przyporządkować wyłącznie do czynności opodatkowanych podatkiem VAT (świadczenie usług dostarczania wody/odbioru ścieków w ramach transakcji zewnętrznych) lub wyłącznie do pozostających poza zakresem regulacji ustawy (dostarczanie wody/odbiór ścieków w ramach transakcji wewnętrznych), przy odliczaniu podatku naliczonego od wydatków bieżących i inwestycyjnych związanych z infrastrukturą wod-kan, powinny znaleźć zastosowanie regulacje art. 86 ust. 2a-2h ustawy. W takiej sytuacji podatnik zobowiązany jest do wydzielenia podatku naliczonego przy zastosowaniu współczynnika (proporcji) umożliwiającego odliczenie podatku naliczonego w prawidłowej wysokości, zgodnie z zasadami określonymi w art. 86 ust. 2a-2h ustawy.

Z uwagi na różnorodność i bogactwo życia gospodarczego wybór sposobu, według którego dokonuje się tego proporcjonalnego przypisania, należy do podatnika. Przepisy ustawowe wymagają jedynie, aby odpowiadał on najbardziej specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć. Będzie to spełnione, jeśli sposób ten:

·zapewni dokonanie odliczenia podatku naliczonego wyłącznie w części przypadającej na działalność gospodarczą (co do zasady dotyczącej czynności opodatkowanych VAT) oraz

·obiektywnie odzwierciedla część wydatków przypadających na działalność gospodarczą oraz na cele inne (z wyjątkiem celów prywatnych) – gdy przypisanie tych wydatków w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe.

Sposób określenia proporcji, jak wyżej wskazano, powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć. Oznacza to, że Wnioskodawca zobowiązany jest do wyodrębnienia takiej części podatku naliczonego, którą można przypisać prowadzonej działalności gospodarczej. Warto nadmienić, że zastosowane przez Wnioskodawcę metody, czy też sposoby, na podstawie których dokona on wydzielenia odpowiedniej kwoty podatku naliczonego, muszą odpowiadać wartościom faktycznym i rzeczywistym. Ciężar rzetelnego ustalenia, jaka część podatku naliczonego związana jest z prowadzoną działalnością gospodarczą, a jaka część wykorzystywana jest dla potrzeb innych niż prowadzona działalność gospodarcza, spoczywa zawsze na Wnioskodawcy.

Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 19 grudnia 2018 r., sygn. akt I FSK 1448/18 wskazał, że: „Skoro sposób określenia proporcji powinien odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć, to oczywistym jest, że wobec różnorodności zdarzeń gospodarczych nie jest możliwe wskazanie jednego sposobu do zastosowania przez wszystkich podatników. Z tego względu ustawodawca określił w ustawie o VAT jedynie wymagania, którym powinien on czynić zadość, nakreślił cele, jakie za jego pomocą należy osiągnąć. Są one następujące: obniżenie kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wyłącznie w odniesieniu do części kwoty podatku naliczonego proporcjonalnie przypadającej na wykonywane w ramach działalności gospodarczej czynności opodatkowane, obiektywne odzwierciedlenie części wydatków przypadających odpowiednio na działalność gospodarczą oraz inne cele niż działalność gospodarcza (art. 86 ust. 2b pkt 1 i 2 ustawy o VAT). Konsekwentnie ustawodawca „podpowiedział” jedynie dane, które można wykorzystać, żeby ten cel osiągnąć (art. 86a ust. 2c ustawy o VAT)”.

W wyroku z 26 czerwca 2018 r., sygn. akt I FSK 219/18, Naczelny Sąd Administracyjny podkreślił, że zasadne są racje zmierzające do podważenia adekwatności wzoru z rozporządzenia w odniesieniu do działalności wodno-kanalizacyjnej. Zwrócił w tym kontekście uwagę na to, że przyjęta w rozporządzeniu, akcie wykonawczym, metoda obliczania proporcji według klucza obrotu oparta jest na określonych założeniach. Po pierwsze, rozpatrywanie udziału obrotów w ujęciu globalnym przy uwzględnieniu kategorii dochodu wykonanego (rozporządzenie przyjmuje jedynie zróżnicowanie wzorów w odniesieniu do poszczególnych jednostek organizacyjnych – urzędu, jednostki budżetowej i zakładu budżetowego bez podziału na poszczególne rodzaje działalności) opiera się na założeniu o zasadniczo „niegospodarczym” charakterze działalności podejmowanej przez jednostkę samorządu terytorialnego. Taki wniosek wynikał już z samego uzasadnienia do nowelizacji w zakresie odliczania podatku naliczonego w odniesieniu do towarów i usług wykorzystywanych do celów mieszanych. Propozycja przyjęcia „urzędowego” sposobu rozliczenia dla omawianej kategorii podmiotów była bowiem usprawiedliwiana cechami relewantnymi jednostek samorządu terytorialnego, które z natury rzeczy wykonują działania pozostające poza systemem VAT i w pewnym minimalnym tylko zakresie podejmują działania opodatkowane.

Naczelny Sąd Administracyjny zwrócił uwagę na to, że w przypadku działalności wodno-kanalizacyjnej, specyfika tego rodzaju działalności przejawia się w odwrotnej proporcji czynności opodatkowanych w stosunku do niepodlegających VAT. Działalność wodno-kanalizacyjna jest bowiem w głównej mierze działalnością gospodarczą, zaś działania podejmowane w innych niż gospodarczy celach mają tu znaczenie marginalne. Przyznawane w tym obszarze dotacje mają charakter celowy i z uwagi na relację czynności opodatkowanych do nieopodatkowanych nie mogą być przypisane wyłącznie do działań pozostających poza VAT. Nie można dotacji z zasady traktować jako niemającej związku z działalnością gospodarczą, gdyż jest ona celowa i może dotować właśnie tę sferę działalności Gminy (zob. A. Bartosiewicz, Komentarz do art. 86 ustawy o VAT – System Informacji Prawnej LEX). W rezultacie NSA wskazał, że o ile prewspółczynnik proponowany w rozporządzeniu odpowiada charakterowi określonych obszarów działalności Gminy, to nie uwzględnia specyfiki działalności wodno-kanalizacyjnej.

Jak Państwo wskazali w opisie sprawy, Gmina jest czynnym, zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług. Gmina wraz ze swoimi jednostkami budżetowymi podjęła wspólne rozliczenia podatku VAT. Do zadań własnych Gminy, stosownie do art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym, należy w szczególności zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty w zakresie wodociągów – zaopatrzenia w wodę, kanalizacji – usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych.

Gmina jest właścicielem infrastruktury wodociągowo-kanalizacyjnej, która jest przez nią wykorzystywana za pośrednictwem Zakładu Gospodarki Komunalnej będącego jednostką budżetową Gminy (ZGK) do prowadzonej działalności w zakresie dostarczania wody (przy użyciu sieci wodociągowych) oraz odprowadzania i oczyszczania ścieków (przy użyciu m.in. sieci kanalizacyjnych). Gmina, za pośrednictwem ZGK, świadczy usługi z zakresu dostarczania wody i odprowadzania ścieków na rzecz mieszkańców, pobiera z tego tytułu opłaty oraz wystawia faktury VAT.

W ramach prowadzonej działalności w zakresie dostarczania wody i odbioru oraz oczyszczania ścieków Gmina wykonuje, na podstawie umów cywilnoprawnych, odpłatne czynności w zakresie zaopatrzenia w wodę oraz odprowadzania i oczyszczania ścieków na rzecz podmiotów zewnętrznych, jak również na rzecz jednostek budżetowych (szkół) i innych obiektów gminnych oraz na cele przeciwpożarowe.

W związku z prowadzoną działalnością Gmina ponosiła w latach 2019-2024 i wciąż ponosi, wydatki inwestycyjne na budowę/rozbudowę infrastruktury wodno-kanalizacyjnej, dokumentowane wystawianymi przez dostawców i wykonawców fakturami, na których Gmina oznaczona jest jako nabywca przedmiotowych towarów i usług, zaś odbiorcą jest ZGK.

ZGK w swoich deklaracjach cząstkowych dokonywał odliczeń podatku naliczonego w postaci:

-pełnego odliczenia – w przypadku odcinków sieci wod.-kan. służących wyłącznie podmiotom zewnętrznym, ZGK dokonywał pełnego odliczenia podatku VAT;

-przy zastosowaniu prewspółczynnika VAT zgodnie z Rozporządzeniem MF – w przypadku, gdy oddawane odcinki infrastruktury wod.-kan. służyły i służą zarówno mieszkańcom/przedsiębiorcom, jak i wykorzystywane są na potrzeby wewnętrzne, tj. służą również jednostkom budżetowym, budynkom komunalnym lub celom przeciwpożarowym.

Gmina wskazała, że na bieżąco dokonywała odliczenia VAT od wydatków inwestycyjnych związanych z budową/rozbudową sieci wodno-kanalizacyjnej, o której mowa w opisie sprawy, według proporcji wstępnej właściwej dla Zakładu Gospodarki Komunalnej wg przepisów rozporządzenia. Oddawane odcinki infrastruktury wod.-kan. służyły i służą zarówno mieszkańcom/przedsiębiorcom, jak i wykorzystywane są na potrzeby wewnętrzne, tj. służą również jednostkom budżetowym, budynkom komunalnym lub celom przeciwpożarowym – służą zatem zarówno działalności opodatkowanej, jak i do celów innych niż opodatkowana działalność gospodarcza. Gmina wskazała, że nie ma możliwości bezpośredniego przyporządkowania wydatków inwestycyjnych w całości do opodatkowanej działalności gospodarczej.

Gmina rozważa dokonanie korekty odliczonego podatku naliczonego za okres nieprzedawniony (tj. nie później niż 5 lat wstecz, licząc od początku roku, w którym powstało prawo do odliczenia podatku) przy użyciu prewspółczynnika, który w sposób znacznie bardziej adekwatny oddawałby zakres wykorzystania oddanych sieci wod.-kan. do prowadzonej działalności gospodarczej (opodatkowanej VAT).

W opinii Gminy, w okolicznościach sprawy, adekwatny byłby sposób oparty o kryterium ilościowe (m³). W celu jego ustalenia, Gmina porównałaby roczną ilość dostarczonej wody oraz odebranych ścieków na rzecz odbiorców zewnętrznych (w m³) do całkowitej rocznej ilości dostarczonej wody i odebranych ścieków na terenie Gminy (a więc dokonywanych łącznie na rzecz odbiorców zewnętrznych, jak i na rzecz jednostek budżetowych Gminy, w tym zakładu oraz do innych budynków i budowli gminnych).

Gmina podkreśliła, że wysokość indywidualnego prewspółczynnika obliczona wg ww. prewspółczynnika opartego o kryterium ilościowe na rok 2023 wyniosła (…)%. Natomiast prewspółczynnik wyliczony zgodnie z Rozporządzeniem MF za rok 2023 wyniósł (…)%.

Wskazali Państwo również, że Gmina na podstawie wodomierzy określa ilość wody dostarczonej do poszczególnych odbiorców (w m³). Pomiar odebranych ścieków odbywa się w części na podstawie wodomierzy oraz w niewielkiej części na podstawie ryczałtu. Podkreślili Państwo, że wszystkie wodomierze używane przez Gminę do posiadają atesty i spełniają odpowiednie warunki techniczne, dokładne pomiary są możliwe. Natomiast ryczałt jest kalkulowany zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury w sprawie określenia przeciętnych norm zużycia wody. Jednocześnie Gmina wskazała, że zużycie wody na cele przeciwpożarowe jest dokumentowane oświadczeniem Komendanta OSP po zakończonym miesiącu – na podstawie pomiarów wodomierza hydrantowego, a tam gdzie jest to niemożliwe, obliczane są na podstawie pojemności zużytych zbiorników na wodę.

Zdaniem Gminy, prewspółczynnik obliczony w ww. sposób obiektywnie odzwierciedla jaka część usług związanych z wodociągami oraz kanalizacją zostanie wykorzystana do działalności opodatkowanej, jak i niepodatkowanej.

Gmina podkreśliła, że porównanie ilości dostarczanej wody i odprowadzanych ścieków do podmiotów zewnętrznych do całkowitej ilości dostarczanej wody i odprowadzanych ścieków realizowanych przez Gminę na rzecz zarówno podmiotów zewnętrznych, jak i pozostałych podmiotów dokładnie odzwierciedla skalę wyświadczonych przez Gminę usług „na zewnątrz” i „wewnątrz” (a więc na cele realizacji zadań własnych). Zatem, zdaniem Gminy, proponowany przez nią sposób kalkulacji spełnia warunek rzetelności, zapewniając odliczenie tej części podatku naliczonego, która obiektywnie związana jest z działalnością gospodarczą, tj. czynnościami opodatkowanymi VAT. Natomiast sposób określony w Rozporządzeniu MF nie odpowiada specyfice prowadzonej przez Gminę działalności gospodarczej w zakresie wodociągów oraz kanalizacji, ponieważ nie odzwierciedla on faktycznego stopnia wykorzystania Infrastruktury do celów działalności gospodarczej.

Wskazali Państwo, że zaproponowany klucz uwzględnia wyłącznie działalność Gminy z zakresu dostaw wody i odbioru ścieków, a więc ten rodzaj działalności Gminy, do którego bezpośrednio wykorzystywane są wydatki inwestycyjne na działalność wod.-kan. Zdaniem Gminy, związek wydatków z działalnością gospodarczą powinien być oceniany z uwzględnieniem przeznaczenia tych konkretnych wydatków, a nie całokształtu działalności podatnika. Natomiast sposób określony w Rozporządzeniu MF nie uwzględnia faktu, iż działalność Gminy związana z dostawą wody i odbiorem ścieków, stanowi działalność typowo gospodarczą, jedynie w niewielkim zakresie związaną z realizacją zadań własnych.

Ponadto, jak Państwo podkreślili, wydatki Gminy związane z infrastrukturą wod.-kan. nie mają żadnego związku z zmiennymi, które, zgodnie z Rozporządzeniem MF, powinny być uwzględniane przy kalkulacji prewspółczynnika, takimi jak np. dochody Gminy z subwencji oświatowej, wpływy z podatków i opłat lokalnych, czy dotacje na zadania zlecone. Podobnie, nie mają one również związku z innymi opodatkowanymi dochodami Gminy, uzyskiwanymi np. ze sprzedaży nieruchomości, czy wynajmu lokali mieszkalnych. Nie ma zatem uzasadnienia dla tego, by dochody ze wskazanych czynności miały wpływ na zakres prawa do odliczenia VAT od wydatków ponoszonych na budowę/rozbudowę infrastruktury wod.-kan.

Natomiast ponoszone przez Gminę wydatki – jak Państwo wskazali – mają bezsprzeczny i bezpośredni związek ze świadczeniem usług z zakresu dostawy wody i odbioru ścieków i to te transakcje powinny być uwzględniane przy kalkulacji prewspółczynnika. Klucz alokacji oparty na kryterium faktycznie dostarczonej wody i odebranych ścieków jest zatem dalece bardziej precyzyjny i oparty na relewantnych kryteriach w porównaniu do klucza z Rozporządzenia MF.

Gmina wskazała, że wzór określony w Rozporządzeniu MF wprowadza jeden sposób liczenia prewspółczynnika dla wszystkich transakcji dokonywanych przez poszczególne rodzaje jednostek sektora finansów publicznych. Klucz ten w pewien umowny, uśredniony sposób ma odzwierciedlać całokształt działalności Gminy. O ile zatem wydaje się on adekwatny do wydatków związanych z szeroko pojętą działalnością gmin (np. wydatków na utrzymanie urzędu gminy), o tyle nie jest on reprezentatywny w przypadku innych rodzajów wydatków mieszanych, które w zależności od swojego przeznaczenia, są w różnym stopniu wykorzystywane do czynności opodatkowanych (np. wydatki związane z obiektami sportowymi czy kulturalnymi, które są częściowo odpłatnie udostępniane).

W ocenie Gminy, stosowanie prewspółczynnika określonego w Rozporządzeniu MF do wydatków związanych z działalnością polegającą na dostawie wody i odbiorze ścieków byłoby sprzeczne z wykładnią celowościową przepisów o prewspółczynniku. Podstawowym celem, jaki miały spełnić przepisy art. 86 ust. 2a-2h ustawy o VAT, było bowiem zapewnienie podatnikom odliczenia podatku naliczonego wyłącznie w stosunku do tej części wydatków, która jest związana z czynnościami opodatkowanymi. Tymczasem, zastosowanie prewspółczynnika z Rozporządzenia MF prowadzi do nieuzasadnionego zaniżenia zakresu przysługującego Gminie prawa do odliczenia, nie zapewnia on zatem zachowania zasady neutralności VAT. Stosowanie klucza z Rozporządzenia MF w nieuprawniony sposób zaniża wartość podatku VAT do odzyskania pomimo tego, że ponoszone przez Gminę wydatki w przeważającym zakresie są wykorzystywane do celów działalności gospodarczej.

Państwa zdaniem, w przeciwieństwie do sposobu obliczenia proporcji wskazanego w Rozporządzeniu, sposób obliczenia proporcji (prewspółczynnik) zaprezentowany przez Gminę we wniosku będzie zapewniał dokonanie odliczenia podatku naliczonego wyłącznie w odniesieniu do jego kwoty proporcjonalnie przypadającej na wykonywane w ramach działalności czynności opodatkowane.

Mając zatem na uwadze Państwa wyjaśnienia oraz przedstawiony sposób wyliczenia prewspółczynnika dotyczącego wydatków inwestycyjnych związanych z infrastrukturą wodno-kanalizacyjną, należy stwierdzić, że zapewnia on dokonanie obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wyłącznie w odniesieniu do części kwoty podatku naliczonego proporcjonalnie przypadającej na wykonywane w ramach działalności gospodarczej czynności opodatkowane. Ponadto, w świetle przedstawionych okoliczności oraz Państwa wyjaśnień wskazana przez Państwa metoda wyliczenia prewspółczynnika w oparciu o kryterium ilościowe, jest metodą gwarantującą, że zakres wykorzystywania do działalności gospodarczej nabywanych towarów i usług jest odzwierciedlony w sposób obiektywny i pełny.

Zatem należy stwierdzić, że w związku z wykorzystaniem przez Gminę opisanej infrastruktury wod.-kan. do działalności gospodarczej oraz działalności innej niż gospodarcza, przysługuje Państwu prawo do odliczenia części podatku naliczonego w związku z wydatkami bieżącymi i inwestycyjnymi ponoszonymi na przedmiotową infrastrukturę wod.-kan., zgodnie z przepisem art. 86 ust. 2a ustawy. W takim przypadku prawidłowe będzie zastosowanie odliczenia podatku naliczonego od ww. wydatków ponoszonych na utrzymanie infrastruktury wodno-kanalizacyjnej z zastosowaniem kryterium ilościowego, tj. metody obliczonej według udziału rocznej ilości dostarczonej wody oraz odebranych ścieków na rzecz zewnętrznych odbiorców (dokumentowanej fakturami VAT) w całkowitej rocznej ilości dostarczonej wody i odebranych ścieków na rzecz wszystkich podmiotów (zarówno zewnętrznych, jak i na rzecz własnych jednostek, budynków i budowli) oraz wody zużytej na cele przeciwpożarowe.

Zatem, Gmina ma prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków inwestycyjnych związanych z infrastrukturą wodno-kanalizacyjną za pomocą sposobu określenia proporcji, o której mowa w art. 86 ust. 2a w związku z art. 86 ust. 2h ustawy, opartej na kryterium ilościowym, tj. udziale rocznej ilości dostarczonej wody oraz odebranych ścieków na rzecz zewnętrznych odbiorców (dokumentowanej fakturami VAT) w całkowitej rocznej ilości dostarczonej wody i odebranych ścieków na rzecz wszystkich podmiotów (zarówno zewnętrznych, jak i na rzecz własnych jednostek, budynków i budowli) oraz wody zużytej na cele przeciwpożarowe.

Odnosząc się natomiast do Państwa wątpliwości w zakresie możliwości dokonania korekty odliczonego podatku naliczonego od ww. wydatków inwestycyjnych (poniesionych w roku 2022 i 2023) – odliczanych pierwotnie przy zastosowaniu prewspółczynnika z Rozporządzenia – w trybie art. 90c ust. 3 ustawy z zastosowaniem prewspółczynnika metrażowego, o którym mowa w art. 86 ust. 2a w związku z art. 86 ust. 2h ustawy, poprzez wykazanie łącznego zwiększenia VAT naliczonego w rozliczeniu odpowiednio za styczeń roku 2023 oraz styczeń roku 2024 oraz możliwości dokonania korekty odliczonego podatku naliczonego od ww. wydatków inwestycyjnych za miesiące roku 2024, w których dokonano zaniżonego odliczenia podatku naliczonego (do miesiąca otrzymania niniejszej interpretacji), korygując miesiące, w których pierwotnie odliczono zaniżone kwoty podatku naliczonego na podstawie art. 86 ust. 10 ustawy, wskazać należy, że zasady dotyczące sposobu i terminu dokonywania korekt podatku naliczonego zostały określone w art. 90c i art. 91 ustawy.

Przepis art. 90c ust. 1 ustawy stanowi, że:

Natomiast stosownie z art. 90c ust. 2 i ust. 3 ustawy:

Zatem z art. 90c ust. 1 ustawy wynika obowiązek korekty rocznej podatku naliczonego z jednoczesnym wskazaniem, że w zakresie tej korekty zastosowanie znajdą przepisy art. 91 ust. 2-9 ustawy.

W myśl art. 91 ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 91 ust. 2 ustawy:

Na podstawie art. 91 ust. 3 ustawy:

Jak stanowi art. 86 ust. 14 ustawy:

Zgodnie natomiast z § 8 rozporządzenia w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników:

W tym miejscu należy wskazać, że dokonywane na bieżąco odliczenie podatku naliczonego ma charakter wstępny – „prewspółczynnik”, o którym mowa w art. 86 ust. 2a ustawy, co do zasady wyliczany jest na podstawie danych z poprzedniego roku podatkowego (z wyjątkiem wskazanym wcześniej dla jednostek samorządu terytorialnego, dla których na podstawie § 8 rozporządzenia mogą być przyjęte dane za rok podatkowy poprzedzający poprzedni rok podatkowy). Po zakończeniu roku podatkowego w pierwszym okresie rozliczeniowym roku następnego (tj. styczniu lub I kwartale) podatnik zobowiązany jest do dokonania stosownej korekty dokonanego odliczenia z wykorzystaniem już realnych danych za rok korygowany (z wyjątkiem wskazanym wcześniej dla jednostek samorządu terytorialnego).

Zatem, po zakończeniu roku podatkowego – w rozliczeniu za styczeń (lub I kwartał roku następnego) podatnik jest zobowiązany dokonać korekty podatku naliczonego odliczonego według proporcji wstępnej, przy uwzględnieniu danych dla zakończonego roku podatkowego – według proporcji rzeczywistej na podstawie art. 90c ust. 1 i ust. 2 oraz art. 91 ust. 1-3 ustawy.

Natomiast w sytuacji, gdy w celu ustalenia proporcji wstępnej przyjęto zasady, o których mowa w § 8 rozporządzenia, to podatnik jest zobowiązany – w rozliczeniu za styczeń (lub I kwartał roku następnego) dokonać korekty podatku naliczonego – według proporcji rzeczywistej na podstawie art. 90c ust. 2 oraz art. 91 ust. 1-3 ustawy.

Wyjaśnić należy, że w momencie dokonywania korekty deklaracji za lata poprzednie w celu skorzystania z odliczenia podatku naliczonego, proporcja ostateczna dla danego roku podatkowego jest już znana. Podatnik korygując deklaracje VAT za dany rok , w stosunku do którego nie upłynął okres przedawnienia, jest w stanie skalkulować proporcję właściwą w oparciu o obroty osiągnięte w tym roku. W konsekwencji nie ma konieczności ustalania w pierwszej kolejności proporcji wstępnej (w oparciu o obroty z roku poprzedzającego dany rok) i rozliczenia podatku w oparciu o tę wstępną proporcję, a następnie dokonania korekty odliczenia podatku w deklaracji za styczeń następnego roku. Wynika to z faktu, że przepisy dotyczące wstępnej proporcji mają na celu umożliwienie odliczania podatku naliczonego w formie szacunkowej.

Z opisu sprawy wynika, że w celu odliczenia podatku naliczonego od wydatków bieżących stosowali Państwo prewspółczynnik, o którym mowa w rozporządzeniu. Powyżej, potwierdziłem Państwa prawo do odliczenia części podatku naliczonego z faktur dokumentujących wydatki inwestycyjne na budowę/rozbudowę infrastruktury wodociągowo-kanalizacyjną za pomocą sposobu określenia proporcji, o której mowa w art. 86 ust. 2a w związku z art. 86 ust. 2h ustawy, opartego na kryterium ilościowym, tj. udziale rocznej ilości dostarczonej wody oraz odebranych ścieków na rzecz zewnętrznych odbiorców (dokumentowanej fakturami VAT) w całkowitej rocznej ilości dostarczonej wody i odebranych ścieków na rzecz wszystkich podmiotów (zarówno zewnętrznych, jak i na rzecz własnych jednostek, budynków i budowli) oraz wody zużytej na cele przeciwpożarowe.

Oznacza to, że do wydatków objętych wnioskiem Gmina może stosować tzw. pre-współczynnik metrażowy.

Gmina planuje dokonanie korekty odliczonego podatku naliczonego od wydatków inwestycyjnych na budowę/rozbudowę infrastruktury wod.-kan. poniesionych w latach 2022-2024 (do miesiąca otrzymania interpretacji) – z pierwotnie odliczonego poziomu, tj. przy pomocy prewspółczynnika z rozporządzenia do poziomu prewspółczynnika metrażowego. Przy czym, w odniesieniu do korekty lat 2022 i 2023, Gmina zamierza dokonać korekty rocznej, czyli odpowiednio Gmina skorygowałaby JPK za styczeń 2023 r. i styczeń 2024 r., na podstawie przepisu art. 90c ust. 3 ustawy. Z kolei błędnie odliczone faktury otrzymane w bieżącym roku, tj. w roku 2024 Gmina skorygowałaby za miesiące, w których pierwotnie odliczono zaniżone kwoty podatku naliczonego, na podstawie art. 86 ust. 10 ustawy.

Jak wynika z wniosku, zmiana wartości prewspółczynnika ma wpływ na wartość odliczonego podatku naliczonego za okresy przeszłe.

Mając na uwadze przywołane przepisy prawa oraz okoliczności analizowanej sprawy należy stwierdzić, że Gmina w zakresie wydatków inwestycyjnych na budowę/rozbudowę infrastruktury wodno-kanalizacyjnej ponoszonych w latach 2022-2023 będzie miała prawo do dokonania korekt deklaracji VAT na mocy art. 90c ustawy, z zastosowaniem wyliczonego za poszczególne okresy przeszłe prewspółczynnika metrażowego.

Wobec powyższego, za poszczególne miesiące w latach 2022-2023 dokonywali Państwo obliczenia podatku naliczonego podlegającego odliczeniu od wydatków, wykorzystywanych zarówno do wykonywania działalności gospodarczej i do czynności innych niż działalność gospodarcza według proporcji wstępnej, po zakończeniu roku, zgodnie z art. 90c ust. 1 i art. 91 ust. 1-3 bądź art. 90c ust. 2 ustawy, Gmina obowiązana jest do dokonania korekty podatku odliczonego, według proporcji, o której mowa w art. 86 ust. 2a i następne ustawy, obliczonej z uwzględnieniem danych dla zakończonego roku podatkowego, bądź danych za rok podatkowy poprzedzający poprzedni rok podatkowy, jeżeli takie dane przyjęto w celu obliczenia kwoty podatku naliczonego w przypadku, o którym mowa w art. 86 ust. 2a ustawy.

Przy czym dla zakończonego roku podatkowego, korekty rocznej podatku naliczonego winni Państwo dokonać w deklaracji podatkowej składanej za pierwszy okres rozliczeniowy roku następującego po roku podatkowym, za który dokonuje się korekty.

Zatem, skoro w analizowanym przypadku ulegnie zmianie wartość prewspółczynnika za lata 2022-2023, to Gmina, odpowiednio w rozliczeniu za styczeń roku następującego po roku, za który jest dokonywana korekta, tj. w rozliczeniu za styczeń 2023 r. i styczeń 2024 r., może dokonać rocznej korekty podatku odliczonego z uwzględnieniem „nowo obliczonego” prewspółczynnika, o którym mowa wyżej.

Wobec powyższego, dokonując korekty przeszłych wydatków poniesionych w latach 2022-2023 na budowę/rozbudowę infrastruktury wodociągowo-kanalizacyjnej, odliczanych przy zastosowaniu prewspółczynnika z rozporządzenia skalkulowanego dla jednostki budżetowej (ZGK), mogą Państwo dokonać tej korekty w trybie art. 90c ust. 3 ustawy, tj. poprzez dokonanie korekty rocznej odliczonego podatku naliczonego w ten sposób, że jako ostateczny prewspółczynnik za dany rok w rozumieniu przepisów o korekcie rocznej, przyjmą Państwo prewspółczynnik metrażowy, a nie prewspółczynnik wyliczony zgodnie z zasadami rozporządzenia (czyli bez dokonywania korekt poszczególnych okresów rozliczeniowych, w których pierwotnie ujęto dany wydatek, w których pierwotnie ujęto dany wydatek, ale poprzez wykazanie łącznego zwiększenia VAT naliczonego w rozliczeniu odpowiednio za styczeń 2023 r. oraz styczeń 2024 r., tj. po zakończeniu roku podatkowego 2022 – w rozliczeniu za styczeń 2023 r. oraz po zakończeniu roku podatkowego 2023 – w rozliczeniu za styczeń 2024 r.

Z kolei, odnośnie wydatków inwestycyjnych na budowę/rozbudowę infrastruktury wodno-kanalizacyjnej poniesionych przez Gminę w poszczególnych miesiącach roku 2024 (do miesiąca wydania niniejszej interpretacji), wskazać należy, że ogólne zasady korygowania deklaracji, także dotyczące deklaracji składanych dla potrzeb rozliczenia podatku od towarów i usług, niezależnie od regulacji zawartych w samej ustawie, zawiera ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.), zwanej dalej Ordynacją podatkową.

I tak, na mocy art. 81 § 1 Ordynacji podatkowej:

W myśl art. 81 § 2 Ordynacji podatkowej:

Jak stanowi art. 81b § 1 Ordynacji podatkowej:

Z treści art. 81b § 2 Ordynacji podatkowej wynika, że:

Korekta deklaracji ma na celu poprawienie błędu, który został popełniony przy jej sporządzeniu. Może on dotyczyć określenia wysokości zobowiązania podatkowego, wysokości nadpłaty lub zwrotu podatku oraz innych danych zawartych w treści deklaracji. Skorygowanie deklaracji polega na ponownym, poprawnym już wypełnieniu deklaracji.

Zgodnie z art. 70 § 1 Ordynacji podatkowej:

Prawo do korekty istnieje zatem dopóki zobowiązanie nie uległo przedawnieniu.

Dodatkowo w tym miejscu wskazać należy, że w myśl art. 99 ust. 1 ustawy:

Na mocy art. 99 ust. 7c ustawy:

Zgodnie z art. 99 ust. 11b ustawy:

Stosownie do treści art. 99 ust. 13b ustawy:

Zgodnie natomiast art. 109 ust. 3b ustawy:

Wskazane wyżej przepisy statuują ogólną zasadę, prawo podatnika do korygowania uprzednio złożonych deklaracji. Korekta pliku JPK_VAT z deklaracją podatkową zastępuje poprzednio złożony plik JPK_VAT z deklaracją, czyli za prawidłowe uważane są te dane, które zostały wykazane w skorygowanym pliku JPK_VAT z deklaracją. Składając korektę pliku JPK_VAT z deklaracją podatkową podatnik oświadcza, że jego wiedza w zakresie skonkretyzowania zobowiązania podatkowego uległa zmianie, a także wyraża wolę nadania swojemu uprzedniemu oświadczeniu wiedzy w tym przedmiocie odmiennego brzmienia. Zatem skorzystanie przez podatnika z wprowadzonej przez ustawodawcę instytucji korekty pliku JPK_VAT z deklaracją powoduje, że złożony przez niego korygujący plik JPK_VAT z deklaracją zastępuje pierwotny (korygowany) plik JPK_VAT z deklaracją podatkową i pociąga za sobą skutki prawne, pozbawiając jednocześnie pierwotny plik JPK_VAT z deklaracją mocy prawnej.

Składając korektę deklaracji podatnik oświadcza, że jego wiedza w zakresie skonkretyzowania zobowiązania podatkowego uległa zmianie, a także wyraża wolę nadania swojemu uprzedniemu oświadczeniu wiedzy w tym przedmiocie odmiennego brzmienia. Zatem skorzystanie przez podatnika z wprowadzonej przez ustawodawcę instytucji korekty deklaracji powoduje, że złożona przez niego korygująca deklaracja zastępuje pierwotną (korygowaną) deklarację i pociąga za sobą skutki prawne, pozbawiając jednocześnie pierwotną deklarację mocy prawnej.

Wskazali Państwo, że również w miesiącach roku 2024 (do dnia otrzymania niniejszej interpretacji) ponosili Państwo i ponoszą przedmiotowe wydatki inwestycyjne na infrastrukturę wod.-kan. Dokonywali Państwo na bieżąco odliczenia VAT od ww. wydatków również według proporcji wstępnej dla ZGK wg przepisów rozporządzenia. Również w stosunku do tych wydatków planują Państwo dokonać korekty odliczonego podatku naliczonego na podstawie prewspółczynnika metrażowego.

Wskazać należy, że Gmina obniżyła kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z faktur dokumentujących wydatki ponoszone w poszczególnych miesiącach roku 2024 w terminach określonych w art. 86 ust. 10 i ust. 11 ustawy. Zatem, nie mogą Państwo skorygować odliczonego podatku naliczonego na podstawie art. 86 ust. 10 ustawy – Gmina będzie mogła natomiast skorygować uprzednio złożone deklaracje za miesiące roku 2024 na podstawie wyżej powołanych przepisów Ordynacji podatkowej.

Stwierdzić tym samym należy, że korekta pliku JPK_VAT z deklaracją podatkową w przypadku zmiany sposobu odliczenia, tj. prewspółczynnika z rozporządzenia na „nowo obliczony” prewspółczynnik metrażowy, powinna zostać dokonana przez Gminę w rozliczeniu za okres, w którym pierwotnie wykazali Państwo błędną kwotę odliczonego podatku naliczonego, tj. w poszczególnych miesiącach roku 2024 (do momentu wydania interpretacji). To w tych miesiącach bowiem przy odliczeniu podatku naliczonego zastosowali Państwo błędnie prewspółczynnik obliczony dla ZGK na podstawie przepisów rozporządzenia, zamiast bardziej reprezentatywny dla Gminy prewspółczynnik ilościowy (metrażowy), na podstawie art. 86 ust. 2a ustawy.

Zatem, mogą Państwo – na podstawie art. 81 § 1 w zw. z art. 70 § 1 Ordynacji podatkowej – dokonać korekty odliczonego podatku naliczonego w pliku JPK_VAT z deklaracją podatkową w rozliczeniu za okres, w którym pierwotnie wykazali Państwo kwotę podatku VAT należnego, wynikającą z pierwotnie błędnie odliczonego podatku naliczonego od wydatków inwestycyjnych poniesionych na budowę/rozbudowę infrastruktury wod.-kan., tj. korygując miesiące, w których pierwotnie odliczono zaniżone kwoty podatku naliczonego. Korekty tej Gmina będzie miała prawo dokonać z zastosowaniem wyliczonego za poszczególne okresy przeszłe (miesiące roku 2024) prewspółczynnika metrażowego.

Podsumowanie

Gmina będzie miała prawo do dokonania korekty zwiększającej zakres odliczenia podatku naliczonego od wydatków inwestycyjnych ponoszonych na budowę/rozbudowę sieci wod.-kan., za pomocą sposobu określenia proporcji, o którym mowa w art. 86 ust. 2a w związku z art. 86 ust. 2h ustawy, opartego na kryterium ilościowym, tj. udziale rocznej ilości dostarczonej wody oraz odebranych ścieków na rzecz zewnętrznych odbiorców (dokumentowanej fakturami VAT) w całkowitej rocznej ilości dostarczonej wody i odebranych ścieków na rzecz wszystkich podmiotów (zarówno zewnętrznych, jak i na rzecz własnych jednostek, budynków i budowli) oraz wody zużytej na cele przeciwpożarowe.

Korektę rozliczeń za lata 2022-2023 Gmina powinna ująć w deklaracjach JPK odpowiednio za styczeń 2023 r. i styczeń 2024 r., na podstawie przepisu art. 90c ust. 3 ustawy.

Natomiast korektę odliczonego podatku naliczonego od ww. wydatków poniesionych w miesiącach roku 2024, w których dokonano zaniżonego odliczenia podatku naliczonego, Gmina powinna zrealizować korygując poszczególne miesiące, w których pierwotnie odliczono zaniżone kwoty podatku naliczonego, na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej (art. 81 § 1 w zw. z art. 70 § 1 Ordynacji podatkowej).

Tym samym, Państwa stanowisko w zakresie:

-prawa do dokonania korekty zwiększającej zakres odliczenia podatku naliczonego od wydatków inwestycyjnych ponoszonych w latach 2022-2023 na budowę/rozbudowę sieci wod.-kan., za pomocą sposobu określenia proporcji, o którym mowa w art. 86 ust. 2a w związku z art. 86 ust. 2h ustawy, w deklaracjach JPK odpowiednio za styczeń 2023 i styczeń 2024 na podstawie przepisu art. 90c ust. 3 ustawy – uznałem za prawidłowe;

-prawa do dokonania korekty odliczonego podatku naliczonego – za pomocą sposobu określenia proporcji, o którym mowa w art. 86 ust. 2a w związku z art. 86 ust. 2h ustawy – od ww. wydatków poniesionych w miesiącach roku 2024, w których dokonano zaniżonego odliczenia podatku naliczonego, poprzez skorygowanie poszczególnych miesięcy, w których pierwotnie odliczono zaniżone kwoty podatku naliczonego, na podstawie art. 86 ust. 10 ustawy – uznałem za nieprawidłowe, gdyż wprawdzie mogą Państwo dokonać ww. korekty w okresach wskazanych przez Państwa lecz na innej podstawie prawnej niż wskazana przez Państwa.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Podkreślić należy, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem Państwa wniosku (zapytania). Inne kwestie przedstawione we wniosku, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone. W szczególności dotyczy to kwestii technicznej związanej ze sposobem przekazywania plików JPK.

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Gminę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Zastrzec należy, że gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej bądź kontroli celno-skarbowej zostanie ustalone, że metoda przedstawiona we wniosku, oceniona przez Państwa jako najbardziej reprezentatywna, nie zapewni dokonania odliczenia podatku naliczonego od wydatków objętych opisem sprawy związanych bezpośrednio z utrzymaniem infrastruktury wodno-kanalizacyjnej wyłącznie w części przypadającej na działalność gospodarczą oraz nie będzie obiektywnie odzwierciedlała części wydatków przypadających na działalność gospodarczą oraz na inne cele, a więc nie będzie metodą najbardziej odpowiadającą specyfice wykonywanej przez Państwa działalności i dokonywanych przez Państwa nabyć, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).