Prawo do pełnego obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od wydatków związanych z budową sieci kanalizacyjnych w ramach Inwestycji.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług – jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

30 października 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 30 października 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy prawa do pełnego obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od wydatków związanych z budową sieci kanalizacyjnych w ramach Inwestycji pn. „(...)”.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Gmina (...) (dalej: Gmina lub Wnioskodawca) jest zarejestrowana na potrzeby podatku od towarów i usług (dalej również: VAT) jako podatnik VAT czynny.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2024 r. poz. 1465, dalej: ustawa o samorządzie gminnym), Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Jednocześnie, w myśl art. 6 ust. 1 cytowanej ustawy, do zakresu działania Gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Do zadań własnych Gminy, stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty, w tym m.in. w zakresie wodociągów, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych.

W strukturze organizacyjnej Gminy znajdują się jednostki budżetowe (dalej: Jednostki). Wnioskodawca pragnie zwrócić uwagę, iż w świetle ustawy z dnia 5 września 2016 r. o szczególnych zasadach rozliczeń podatku od towarów i usług oraz dokonywania zwrotu środków publicznych przeznaczonych na realizację projektów finansowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej lub od państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu przez jednostki samorządu terytorialnego (Dz. U. z 2016 r. poz. 1454), 1 stycznia 2017 r. doszło do scentralizowania rozliczeń VAT Gminy i Jednostek. W związku z tym, od tego dnia Jednostki nie funkcjonują jako odrębni od Gminy podatnicy VAT.

Ponadto na terenie Gminy funkcjonuje spółka X Sp. z o.o. (dalej: Spółka).

Gmina zawarła ze Spółką umowę, na mocy której Spółka zajmuje się m.in. eksploatacją i administrowaniem siecią wodno-kanalizacyjną znajdującą się na terenie Gminy.

Spółka za świadczenie ww. usług na rzecz Gminy otrzymuje od Gminy określone w umowie wynagrodzenie. Gmina posiada udziały w Spółce.

Gmina jest w trakcie realizacji inwestycji pn. „(...)” (dalej: Inwestycja), w ramach której zostanie zrealizowana:

1.Budowa sieci wodociągowej i sieci kanalizacji sanitarnej w (...);

2.Budowa sieci wodociągowej i sieci kanalizacji sanitarnej w (...) – Etap I;

3.Budowa sieci wodociągowej i sieci kanalizacji sanitarnej w (...) – Etap II;

4.Budowa sieci kanalizacji sanitarnej w (...) - Etap II;

5.Budowa sieci kanalizacji sanitarnej w (...) - Etap III;

6.Poprawa bezpieczeństwa przesyłu wody w obrębie wodociągu grupowego (…) - budowa sieci wodociągowej (...).

Gmina pragnie wskazać, iż niniejszy wniosek dotyczy wyłącznie Inwestycji w zakresie budowy sieci kanalizacji sanitarnych i nie dotyczy wydatków związanych z budową sieci wodociągowych. Zadania dotyczące budowy sieci kanalizacyjnych w ramach Inwestycji zostały już zrealizowane.

Gmina jest/będzie w stanie wydzielić z kosztów Inwestycji wydatki związane z budową sieci kanalizacyjnych i wydatki związane z budową sieci wodociągowych.

Inwestycja została realizowana z udziałem środków pochodzących z dofinansowania w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014-2020 oraz ze środków własnych Gminy.

Ponoszone przez Gminę wydatki na Inwestycję zostały udokumentowane wystawianymi na Wnioskodawcę przez wykonawców fakturami, z wykazanymi na nich kwotami VAT naliczonego - na fakturach zostały wskazane dane Gminy, w tym numer NIP Gminy.

Gmina pragnie podkreślić, iż Infrastruktura kanalizacyjna, która powstała w ramach realizacji Inwestycji stanowi własność Gminy i wykorzystywana jest/będzie przez Gminę (za pośrednictwem Spółki) do świadczenia usług odbioru ścieków. Gmina wykazuje i będzie wykazywać z tytułu świadczenia ww. usług VAT należny w składanych przez siebie deklaracjach (plikach JPK).

Infrastruktura kanalizacyjna, która powstała w ramach Inwestycji służy/będzie służyć Gminie wyłącznie do świadczenia odpłatnych usług w zakresie odbioru ścieków od odbiorców zewnętrznych, tj. m.in. mieszkańców Gminy, jak również lokalnych przedsiębiorców lub różnego rodzaju instytucji zewnętrznych, na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Jednocześnie ww. infrastruktura kanalizacyjna nie jest/nie będzie wykorzystywana w żadnym zakresie na potrzeby wewnętrzne, tj. z przedmiotowej infrastruktury nie korzystają/nie będą korzystać Jednostki ani nie zostaną podłączone do niej żadne obiekty gminne.

Gmina pragnie w tym miejscu wskazać, iż niniejszy wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczy infrastruktury kanalizacyjnej, która służy/służyć będzie wyłącznie działalności opodatkowanej VAT - w zakresie świadczenia usług kanalizacyjnych na podstawie umów cywilnoprawnych.

Pytanie

Czy Gminie przysługuje pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków ponoszonych przez Gminę w związku z budową sieci kanalizacyjnych w ramach Inwestycji?

Państwa stanowisko w sprawie

Gminie przysługuje prawo do odliczenia pełnej kwoty podatku naliczonego od wydatków ponoszonych przez Gminę w związku z budową sieci kanalizacyjnych w ramach Inwestycji.

Aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go - dla tej czynności - za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza, według art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy itp. umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). Ponieważ tylko w tym zakresie ich czynności mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Gmina, w świetle art. 2 ustawy o samorządzie gminnym wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Na podstawie art. 6 ust. 1 tej ustawy, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty.

W szczególności zadania własne obejmują sprawy m.in. wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz (art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym).

Gmina oraz inna gminna osoba prawna może prowadzić działalność gospodarczą wykraczającą poza zadania o charakterze użyteczności publicznej wyłącznie w przypadkach określonych w odrębnej ustawie (art. 9 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym).

Z powyższych konstrukcji prawnych jednoznacznie wynika, że Gmina, wykonując we własnym imieniu i na własny rachunek czynności spełniające definicję działalności gospodarczej, określonej w art. 15 ust. 2 ustawy, działa w charakterze podatnika podatku VAT.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Prawo to przysługuje podatnikowi pod warunkiem, że nie zachodzą przesłanki negatywne, sprecyzowane w art. 88 ustawy o VAT.

Celem odliczenia podatku VAT konieczne jest łączne spełnienie następujących przesłanek:

• wydatek musi zostać poniesiony przez podatnika VAT,
• wydatek musi mieć związek z dokonywanymi przez podatnika czynnościami opodatkowanymi VAT,
• nie występują przesłanki negatywne, o których mowa w art. 88 ustawy o VAT.

Innymi słowy, obniżenie podatku należnego o kwotę podatku naliczonego możliwe jest jedynie przez podmiot, który występuje w tym zakresie w roli podatnika VAT. Jednocześnie prawo do odliczenia przysługuje jedynie od wydatków poniesionych przez podatnika w związku z wykonywaniem czynności podlegających opodatkowaniu VAT wg różnych stawek.

Należy zauważyć, że ustawodawca w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT nie uzależnia prawa do odliczenia VAT od związku dokonywanych zakupów z obecnie wykonywanymi przez podatnika czynnościami opodatkowanymi VAT. Wystarczającym argumentem do odliczenia VAT naliczonego jest fakt, iż towary i usługi nabyte zostały w celu ich wykorzystania w ramach działalności opodatkowanej podatnika. Jednocześnie należy mieć na uwadze, iż podatnik, aby skorzystać z prawa do odliczenia podatku naliczonego, nie musi czekać do momentu aż nabyty towar lub usługa zostaną faktycznie wykorzystane na potrzeby działalności opodatkowanej.

Infrastruktura kanalizacyjna służy/będzie służyła Gminie do wykonywania czynności, które jej zdaniem dają podatnikowi prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Infrastruktura ta jest/będzie bowiem w całości wykorzystywana przez Gminę do wykonywania odpłatnych usług w zakresie odbioru ścieków.

Infrastruktura będąca przedmiotem niniejszego wniosku nie jest/nie będzie wykorzystywana do czynności niepodlegających opodatkowaniu VAT - usługi związane z odbiorem ścieków są/będą odpłatne i realizowane na wyłącznie rzecz odbiorców zewnętrznych, a nie jednostek organizacyjnych Gminy takich jak szkoły, czy placówki oświatowe.

Tym samym, zdaniem Wnioskodawcy, wskazane w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT przesłanki warunkujące prawo do odliczenia podatku naliczonego zostaną spełnione.

Gmina działa jako podatnik VAT, a wydatki związane z realizacją Inwestycji służą/będą służyły do wykonywania czynności opodatkowanych tym podatkiem.

Powyższe stanowisko Gminy znajduje potwierdzenie w licznych interpretacjach indywidualnych Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (dalej: DKIS).

Przykładowo w interpretacji indywidualnej z 7 marca 2019 r., sygn. 0112-KDIL2-2.4012.25.2019.2.AG, DKIS wskazał, że: „Gmina będzie mogła odliczać w 100% podatek VAT naliczony w fakturach dokumentujących poniesione: wydatki na budowę sieci kanalizacji sanitarnej w miejscowościach X, Y, Z, wydatki bieżące związane z utrzymaniem ww. sieci kanalizacji sanitarnej, wydatki związane z obsługą techniczną tej sieci oraz wydatki na zakup materiałów biurowych nabytych na potrzeby stanowiska pracy ds. fakturowania opłat za ścieki. Powyższe wynika z faktu, że w analizowanym przypadku będą spełnione - wskazane w art. 86 ust. 1 ustawy - przesłanki warunkujące prawo do odliczenia podatku naliczonego, tj. ww. wydatki będą służyć do wykonywania wyłącznie czynności opodatkowanych tym podatkiem, gdyż będą związane ze świadczeniem przez Gminę odpłatnych usług odprowadzania ścieków”.

Stanowisko Gminy zostało, również potwierdzone w interpretacji indywidualnej z 16 stycznia 2019 r., sygn. 0112-KDIL2-3.4012.611.2018.2.EZ, w której DKIS podkreślał, że: „w przypadku operacji nr 2 (rozbudowa istniejącej kanalizacji sanitarnej) obydwa warunki, o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy, są spełnione, ponieważ Gmina jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT, a zrealizowana inwestycja jest związana ze sprzedażą opodatkowaną podatkiem VAT, bowiem jak wskazał Wnioskodawca efekty realizowanej inwestycji będą służyły sprzedaży opodatkowanej podatkiem od towarów i usług z wyłączeniem jednostek organizacyjnych (jednostek budżetowych) Gminy. W związku z powyższym, Gmina ma pełne prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją operacji nr 2, ponieważ wytworzona infrastruktura jest wykorzystywana do czynności opodatkowanych”.

Zbieżny pogląd został przedstawiony w interpretacji indywidualnej z 6 czerwca 2018 r., sygn. 0115-KDIT1-2.4012.288.2018.1.AP, w której organ wskazał, iż: „Gminie będzie przysługiwało prawo do pełnego obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego zawartego w fakturach dokumentujących poniesione wydatki na realizację zadania, ponieważ spełnione zostały wszystkie przesłanki określone w art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Gmina jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, a opisana inwestycja związana jest z wykonywaniem czynności opodatkowanych - odpłatnym świadczeniem usług”.

Analogiczne stanowisko potwierdzone zostało w interpretacji indywidualnej z 4 czerwca 2018 r., sygn. 0112-KDIL1-1.4012.275.2018.1.AK, w której DKIS zgodził się z wnioskodawcą, że: „Wnioskodawca w odniesieniu do projektu pn. „Wnioskodawca będzie miał prawną możliwość odzyskania podatku od towarów i usług w związku z realizacją operacji pn. „(...)”. Powyższe wynika z faktu, że w analizowanym przypadku będą spełnione - wskazane w art. 86 ust. 1 ustawy - przesłanki warunkujące prawo do odliczenia podatku naliczonego, tj. Zainteresowany będzie działał jako podatnik VAT i wydatki związane z realizacją zadania będą służyły do wykonywania czynności opodatkowanych VAT”.

Zbliżone stanowisko zostało zaprezentowane w interpretacji indywidualnej z 21 czerwca 2017 r., sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.230.2017.1.MWJ, w której organ wskazał, że „Wnioskodawca będzie miał prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z faktur dotyczących nabycia towarów i usług związanych z budową sieci kanalizacyjnej, sanitarnej oraz wodociągowej wraz z przyłączami, w ramach zadania pn.: „...”, ponieważ - jak wskazał we wniosku Zainteresowany - wydatki związane z realizacją tego zadania będą wykorzystywane wyłącznie do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług”.

Gmina pragnie zaznaczyć, że stanowisko odmienne od przedstawionego powyżej pozostawałoby w sprzeczności z fundamentalną zasadą opodatkowania VAT, jaką jest zasada neutralności tego podatku, podkreślana wielokrotnie w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: Trybunał lub TSUE) oraz polskich sądów administracyjnych. Przykładowo, Gmina pragnie przytoczyć orzeczenie TSUE w sprawie C- 37/95 Ghent Coal, w którym Trybunał stwierdził, iż „Prawo do odliczenia zostało wprowadzone, aby całkowicie uwolnić przedsiębiorcę od kosztów VAT zapłaconego lub podlegającego zapłacie w toku jego działalności gospodarczej. Wspólny system podatku od wartości dodanej konsekwentnie zapewnia, że każda działalność gospodarcza, niezależnie od jej celu, efektu, pod warunkiem, że sama podlega VAT, jest opodatkowana w sposób całkowicie neutralny”.

Zdaniem Gminy, nie powinna być ona traktowana inaczej/mniej korzystnie niż inne podmioty gospodarcze, dokonujące sprzedaży opodatkowanej VAT i korzystające w związku z tym z prawa do odliczenia podatku naliczonego przy zakupie towarów/usług niezbędnych w celu wykonywania czynności opodatkowanych. Skoro Gmina, jako czynny podatnik VAT, zobowiązana jest uiszczać VAT należny z tytułu świadczonych usług, powinna ona mieć prawo do odliczenia VAT naliczonego od wydatków warunkujących możliwość ich świadczenia.

W konsekwencji, w ocenie Gminy, przysługuje jej prawo do odliczenia pełnej kwoty podatku naliczonego od wydatków ponoszonych przez Gminę w związku z budową sieci kanalizacyjnych w ramach Inwestycji.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 86 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

a) nabycia towarów i usług,

b) dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Z cytowanych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Należy podkreślić należy, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, w świetle którego:

Nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Natomiast na podstawie przepisu art. 88 ust. 4 ustawy:

Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Jak wynika z powyższej regulacji, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Zatem, aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

W oparciu o art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Jak stanowi treść art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Należy zauważyć, że według art. 15 ust. 6 ustawy:

Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Oznacza to, że organ będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz, gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

Jak wynika z powyższego, wyłączenie organów władzy publicznej z kategorii podatnika ma charakter podmiotowo-przedmiotowy.

W świetle wskazanych unormowań jednostki samorządu terytorialnego na gruncie podatku od towarów i usług występować mogą w dwojakim charakterze:

• podmiotów niebędących podatnikami, gdy realizują zadania nałożone na nich odrębnymi przepisami prawa, oraz
• podatników podatku od towarów i usług, gdy wykonują czynności na podstawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem, jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Tylko bowiem w tym zakresie ich czynności mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Na podstawie przepisu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1465 ze zm.):

Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Jak stanowi art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym:

Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz.

Z opisu sprawy wynika, że Gmina jest zarejestrowana na potrzeby podatku od towarów i usług jako podatnik VAT czynny. W strukturze organizacyjnej Gminy znajdują się jednostki budżetowe. Ponadto na terenie Gminy funkcjonuje spółka X Sp. z o.o. Gmina zawarła ze Spółką umowę, na mocy której Spółka zajmuje się m.in. eksploatacją i administrowaniem siecią wodno-kanalizacyjną znajdującą się na terenie Gminy. Spółka za świadczenie ww. usług na rzecz Gminy otrzymuje od Gminy określone w umowie wynagrodzenie. Gmina posiada udziały w Spółce. Gmina jest w trakcie realizacji inwestycji pn. „(...)”. Gmina jest/będzie w stanie wydzielić z kosztów Inwestycji wydatki związane z budową sieci kanalizacyjnych i wydatki związane z budową sieci wodociągowych. Inwestycja została realizowana z udziałem środków pochodzących z dofinansowania w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014-2020 oraz ze środków własnych Gminy. Ponoszone przez Gminę wydatki na Inwestycję zostały udokumentowane wystawianymi na Gminę przez wykonawców fakturami, z wykazanymi na nich kwotami VAT naliczonego - na fakturach zostały wskazane dane Gminy, w tym numer NIP Gminy. Infrastruktura kanalizacyjna, która powstała w ramach realizacji Inwestycji stanowi własność Gminy i wykorzystywana jest/będzie przez Gminę (za pośrednictwem Spółki) do świadczenia usług odbioru ścieków. Gmina wykazuje i będzie wykazywać z tytułu świadczenia ww. usług VAT należny w składanych przez siebie deklaracjach (plikach JPK). Infrastruktura kanalizacyjna, która powstała w ramach Inwestycji służy/będzie służyć Gminie wyłącznie do świadczenia odpłatnych usług w zakresie odbioru ścieków od odbiorców zewnętrznych, tj. m.in. mieszkańców Gminy, jak również lokalnych przedsiębiorców lub różnego rodzaju instytucji zewnętrznych, na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Jednocześnie ww. infrastruktura kanalizacyjna nie jest/nie będzie wykorzystywana w żadnym zakresie na potrzeby wewnętrzne, tj. z przedmiotowej infrastruktury nie korzystają/nie będą korzystać Jednostki ani nie zostaną podłączone do niej żadne obiekty gminne. Wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczy infrastruktury kanalizacyjnej, która służy/służyć będzie wyłącznie działalności opodatkowanej VAT - w zakresie świadczenia usług kanalizacyjnych na podstawie umów cywilnoprawnych.

Państwa wątpliwości dotyczą prawa do pełnego obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od wydatków inwestycyjnych związanych z budową infrastruktury kanalizacyjnej.

Jak wynika z powołanych powyżej przepisów prawa, rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego, czynnego podatnika podatku VAT, w ramach działalności gospodarczej, do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Mając na uwadze opis sprawy, jak również powołane przepisy należy stwierdzić, że obydwa warunki, o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy, są spełnione, ponieważ Gmina jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku VAT, a towary i usługi nabywane w związku z realizacją inwestycji służą do wykonywania wyłącznie czynności opodatkowanych.

Tym samym należy stwierdzić, że mają Państwo prawo do pełnego odliczenia podatku naliczonego od wydatków poniesionych w związku z realizacją inwestycji, pod warunkiem niezaistnienia przesłanek negatywnych wskazanych w art. 88 ustawy.

Podsumowując, Gmina ma prawo do pełnego obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od wydatków związanych z budową sieci kanalizacyjnych w ramach Inwestycji pn. „(...)”, ponieważ ww. inwestycja jest wykorzystywana wyłącznie do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

W związku z powyższym stanowisko Gminy uznano za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem Państwa wniosku (pytania). Inne kwestie przedstawione w opisie sprawy, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być - zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej - rozpatrzone.

Zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym. Wnioskodawca ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy, w szczególności na podstawie informacji, że infrastruktura kanalizacyjna służy/służyć będzie wyłącznie działalności opodatkowanej VAT.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).