Opodatkowanie podatkiem VAT należnego dofinansowania w ramach realizacji Projektu oraz prawo do odliczenia podatku naliczonego od zakupów realizowanych w ramach Projektu.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

16 września 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 12 września 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy niepodlegania opodatkowaniu podatkiem VAT należnego Państwu dofinansowania w ramach realizacji Projektu oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego od zakupów realizowanych w ramach Projektu. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 12 listopada 2024 r. (wpływ 12 listopada 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

Instytut … (dalej jako „Wnioskodawca” lub „Instytut”) działa w oparciu o ustawę ... Wnioskodawca jest podmiotem prawnym zarejestrowanym w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS), posiadającym osobowość prawną. Instytut jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT.

Główne zadania Instytutu działającego w ramach … obejmują (...). Oprócz swojej podstawowej działalności, Wnioskodawca może także (...). Istotnym elementem funkcjonowania Instytutu jest również działalność na rzecz społeczeństwa, w tym popularyzacja nauki i wiedzy o nowych technologiach.

W ramach swojej działalności, Instytut bierze udział w projekcie … (dalej jako: „Projekt”). Projekt polega na (...). Jest on współfinansowany przez Komisję Europejską w ramach programu „Cyfrowa Europa” na lata 2021- 2027.

W celu realizacji wskazanego Projektu Instytut dołączył do konsorcjum zawiązanego przez (...) podmiotów. Liderem tego konsorcjum jest … (dalej jako „Lider”). Zawarcie umowy konsorcjum nie doprowadziło do utworzenia odrębnego podmiotu. Instytut oraz inni partnerzy konsorcjum w ramach Projektu działają jako „…”, czyli … (…). Są to kompleksowe centra wsparcia (tzw. huby), które pomagają firmom i organizacjom sektora publicznego w reagowaniu na wyzwania cyfrowe oraz podnoszeniu ich konkurencyjności.

Głównym obowiązkiem konsorcjantów, w tym Instytutu, jest realizacja działań przewidzianych w Projekcie, polegających na wsparciu MŚP. Projekt jest realizowany przez konsorcjum na rzecz (...). Zgodnie z założeniami projektu, działania wspierające MŚP będą realizowane na ich rzecz nieodpłatnie.

Celem Projektu jest: (...).

Instytut w ramach projektu będzie realizował usługi na rzecz mikro, małych lub średnich przedsiębiorstw w rozumieniu art. 2 załącznika I do rozporządzenia KE nr 651/2014, wpisanych do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego lub Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (MŚP) o charakterze:

1)szkoleniowo-edukacyjnym,

2)doradczym,

3)demonstracyjnym,

4)wdrożeniowym

- dotyczące innowacji technologicznych i materiałowych, podnoszące kwalifikacje zawodowe pracowników przedsiębiorstw w zakresie transformacji cyfrowej.

Umowy o dofinansowanie projektu zawarte przez Instytut z PARP i z Komisją Europejską przewidują dotację na finansowanie 100% kosztów kwalifikowanych. Projekt jest finansowany w modelu 50/50, tzn.:

·w 50% ze środków Programu … (dalej „…”) w ramach … oraz

·w 50% ze środków Programu … (dalej: „…) w ramach Umowy o dofinansowanie nr ...

Instytut będzie świadczył usługi dla MŚP nieodpłatnie, udzielając im tym samym pomocy de minimis, zgodnie z warunkami wskazanymi w Rozporządzeniu Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej z dnia 7 listopada 2022 r. w sprawie udzielania przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości pomocy finansowej w ramach programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki 2021-2027. W dniu zawarcia umowy o uczestnictwo w projekcie poszczególni odbiorcy usług realizowanych przez Wnioskodawcę w ramach projektu otrzymają zaświadczenia o pomocy de minimis wystawione przez Lidera Konsorcjum. Wysokość pomocy de minimis udzielonej beneficjentowi wynosi 50% kosztu usługi będącej przedmiotem umowy z danym beneficjentem. Pozostała część kosztów, nieobjęta regułami pomocy de minimis, zostanie pokryta ze środków Komisji Europejskiej w ramach „…”.

W celu skorzystania z usług Instytutu, beneficjent (MŚP) będzie zobligowany do zawarcia umowy uczestnictwa w Projekcie. Instytut udzieli beneficjentowi pomocy de minimis, na podstawie umowy trójstronnej zawartej na piśmie pomiędzy Instytutem, Liderem Projektu a beneficjentem (MŚP), w której zostaną określone w szczególności następujące kwestie:

1)zakres usług, które zostaną zrealizowane na rzecz beneficjenta wraz z terminami ich realizacji,

2)koszt usługi (który zostanie wyceniony na podstawie szacowanych kosztów przewidzianych w budżecie projektu dla poszczególnych świadczeń. Cena jednostkowa usługi będzie wynikała z kosztów stałych i zmiennych i zostanie obliczona jako średnia wartość danego rodzaju usługi, podzielona przez szacowaną minimalną liczbę beneficjentów MŚP korzystających z tej usługi),

3)wartość pomocy de minimis udzielanej MŚP oraz warunki jej udzielania (zgodnie z umową, kwota pomocy przyznanej beneficjentowi będzie równa sumie wartości usług realizowanych na rzecz beneficjenta. Wsparcie przyznawane beneficjentom jest różnicą pomiędzy kosztem usług świadczonych w ramach … a wartością pokrytą ze środków Komisji Europejskiej w ramach umowy o dofinansowanie „…”, niebędącej pomocą publiczną).

Aby wykonanie usług na rzecz beneficjentów z sektora MŚP było możliwe, Instytut otrzyma dofinansowanie na pokrycie kosztów kwalifikowanych podejmowanych działań, którego wysokość jest określana na podstawie szczegółowego budżetu przewidzianego w umowie o dofinansowanie zawieranej w imieniu konsorcjum przez Lidera Projektu z PARP.

Budżet ten określa szacowaną wysokość wydatków kwalifikowanych, które mogą zostać poniesione w ramach realizacji Projektu. Otrzymane granty łącznie pozwolą Instytutowi na pokrycie kosztów kwalifikowalnych związanych ze świadczeniem usług dla MŚP (pod warunkiem zapewnienia ich pełnego transferowania na poziom ostatecznych odbiorców), do wysokości maksymalnego poziomu finansowania.

W celu wykonania usług na rzecz MŚP w ramach Projektu, Instytutu przewiduje pokrycie m.in. następujących rodzajów kosztów:

• wynagrodzenia ekspertów, koordynatorów merytorycznych i personelu technicznego związanych z realizacją usług,
• zakup stanowisk do cyfrowego modelowania i projektowania,
• zakup licencji, dostępu do baz danych, abonamentu wykorzystania platformy e-learningowej, zakup programu do montażu szkoleń,
• pokrycie kosztów remontów (wymiana drzwi, dostosowanie instalacji elektrycznych i świetlnych w celu stworzenia nowych przyłączeń prądowych, montaż klimatyzacji, wymiana wykładziny podłogowej, modernizacja sieci komputerowej),
• koszty podroży do MŚP,
• koszty materiałów, surowców i odczynników do wykonania demonstratorów i prototypów, zakup laboratoryjnej drukarki 3D do tkanin, zakup profesjonalnej kamery oraz doposażenie aparatu fotograficznego,
• wytworzenie materiałów szkoleniowych w formie pakietów zawierających wzory omawianych struktur włókienniczych.

Finansowanie działań w ramach Projektu przebiega w ten sposób, że w pierwszej kolejności transze dofinansowania są wypłacane na rachunek bankowy Lidera konsorcjum na podstawie wniosku o płatność zatwierdzonego przez instytucję pośredniczącą w wypłacie dotacji. Następnie każdy z konsorcjantów ma prawo do otrzymania zwrotu (refinansowania) poniesionych kosztów kwalifikowanych od Lidera konsorcjum. Dotacja, zgodnie z umową grantową, jest przeznaczona na finansowanie poszczególnych zadań w Projekcie.

Maksymalne wartości kosztów kwalifikowanych są szczegółowo określone i wyliczone w budżecie Projektu, a wysokość poszczególnych pozycji budżetowych jest ustalona z góry. W trakcie realizacji Projektu będą dokonywane weryfikacje ponoszonych kosztów w ten sposób, aby zapewnić ich zgodność z warunkami umowy o dofinansowanie. Szczególna uwaga będzie poświęcona ocenie celowości wydatków, czyli sprawdzeniu, czy dany wydatek rzeczywiście został poniesiony przez Instytut ściśle w związku z realizacją Projektu. Zgodnie z umową o dofinansowanie, wartość dofinansowania, która nie została wytransferowana na poziom ostatecznego odbiorcy (MŚP) podlega zwrotowi. Oznacza to, że poniesienie wydatku, który zostanie uznany za niewłaściwy będzie powodowało konieczność zwrotu tej części dofinansowania (a więc w efekcie zmniejszy wysokość dofinansowania udzielonego Instytutowi w związku z Projektem). Natomiast jeżeli Instytut nie poniesie kosztu przewidzianego w budżecie i jednocześnie nie uzyska zgody od instytucji finansującej na przesunięcie środków na inną pozycję budżetową, wówczas ta część finansowania również nie zostanie mu przyznana.

Część dofinansowania jest wypłacana Liderowi konsorcjum w formie zaliczki – do maksymalnej wysokości określonej w harmonogramie płatności na podstawie złożonego przez Lidera konsorcjum i zatwierdzonego przez instytucję pośredniczącą wniosku o płatność. Lider konsorcjum jest uprawniony do dalszego dystrybuowania środków z otrzymanej zaliczki na konta bankowe swoich partnerów, w tym na konto Instytutu. Dotacja jest przekazywana Instytutowi przez Lidera konsorcjum na zasadzie refundacji – po udokumentowaniu przez Instytut poniesionych kosztów.

Ważnym aspektem sprawy jest to, że znaczna część kosztów jest ponoszona przez Instytut już w pierwszej fazie realizacji Projektu, przed podpisaniem umów z konkretnymi uczestnikami Projektu z sektora MŚP. Wynika to z konieczności pokrycia wydatków związanych z administracją, komunikacją oraz przygotowaniem usług projektowych dla przedsiębiorców. Oznacza to, że faktycznie Instytut może otrzymać część kwoty dotacji przed dniem podpisania umów z konkretnymi MŚP.

Na etapie rozpoczęcia projektu nie jest możliwe dokładne określenie zakresu i liczby wykonywanych działań. W ramach Projektu określono minimalną liczbę świadczeń, które powinny zostać zrealizowane przez konsorcjum na rzecz odbiorców z sektora MŚP. Odbiorcy ci nie są jednak zidentyfikowani na moment podpisania umowy o dofinansowanie, lecz są rekrutowani do projektu w systemie ciągłym. Instytut w porozumieniu z Liderem konsorcjum ma możliwość zwiększenia liczby beneficjentów Projektu z sektora MŚP, pod warunkiem dysponowania odpowiednim budżetem i możliwościami.

Model finansowania Projektu opiera się na refinansowaniu kosztów kwalifikowanych związanych ze świadczeniem usług na rzecz beneficjentów projektu. Aby Instytut mógł otrzymać wypłatę dofinansowania określonego w umowie, muszą zostać spełnione określone wskaźniki ilościowe, takie jak liczba przedsiębiorstw objętych wsparciem (minimalna liczba określona w umowie) oraz liczba wprowadzonych innowacji. Ponadto, Instytut musi w sposób wiarygodny udokumentować poniesione wydatki związane z realizacją projektu.

Maksymalna wysokość dofinansowania odgórnie określona w umowie opiera się na prognozowanych wydatkach związanych z realizacją zadań projektowych Instytutu. Wysokość udzielonego dofinansowania nie jest natomiast uzależniona od liczby beneficjentów (MŚP) korzystających ze wsparcia w ramach Projektu ponad ustaloną minimalną ilość uczestników, w związku z czym wzrost liczby realizowanych świadczeń ponad wymaganą minimalną ilość ustaloną w umowie o dofinansowanie nie wpłynie na zwiększenie kwoty dofinansowania.

W momencie wypłaty transz dotacji przez Lidera konsorcjum Instytut nie będzie w stanie precyzyjnie określić rodzaju i charakteru działań, które będą realizowane na rzecz poszczególnych beneficjentów z sektora MŚP przy wykorzystaniu otrzymanych środków, gdyż nie będzie wiadomo, które MŚP skorzystają z oferty ... W związku z tym, podczas otrzymywania części dotacji w formie refundacji kosztów, Instytut nie będzie w stanie zidentyfikować konkretnych podmiotów, na rzecz których później będą realizowane usługi wspierające w ramach realizacji Projektu i przyporządkować kwot otrzymanych dofinansowań do poszczególnych działań.

Na potrzeby realizacji obowiązku określenia wartości pomocy de minimis udzielanej konkretnemu beneficjentowi z sektora MŚP, umowy trójstronne zawierane z poszczególnymi beneficjentami MŚP zawierają wycenę usług Instytutu opartą na szacunkowych kosztach ich świadczenia. Stosowane w umowach z beneficjentami ceny odzwierciedlają wartość rynkową świadczonych usług. Należy podkreślić, że cena poszczególnych usług szkoleniowych i doradczych określana w umowach może się różnić między poszczególnymi podmiotami, gdyż usługi te są dostosowywane do indywidualnych potrzeb MŚP i mogą różnić się zakresem merytorycznym, co wpływa także na ich koszt określony w umowie. Zgodnie z założeniami Projektu, Instytut zasadniczo nie pobiera opłaty za wyświadczone usługi od beneficjentów projektu. Wyjątkiem są przypadki przekroczenia przez beneficjenta limitów pomocy de minimis – w takich sytuacjach, wartość nienależnie udzielonej pomocy określona na podstawie cen wskazanych w umowie podlega zwrotowi przez uczestnika, wraz z odsetkami ustawowymi.

Ostatecznym rezultatem Projektu będzie udzielenie wsparcia uczestnikom w zakresie transformacji cyfrowej. Na potrzeby realizacji Projektu, Wnioskodawca będzie nabywać usługi oraz towary, w tym elementy wyposażenia i infrastruktury, które będą wykorzystywane ściśle do wykonania usług na rzecz MŚP w ramach Projektu. Wartość poniesionych przez Instytut uzasadnionych wydatków związanych z realizacją Projektu będzie końcowo pokrywana wartością dotacji wypłacanej przez Lidera konsorcjum w formie refundacji poniesionych, uzasadnionych kosztów kwalifikowanych.

W uzupełnieniu wniosku udzielono odpowiednio następujących odpowiedzi na zadane w wezwaniu pytania:

1.„Na jakich zasadach współpracują/będą Państwo współpracowali z pozostałymi Konsorcjantami przy realizacji Projektu? Należy wyjaśnić jakie konkretnie czynności każdy z Konsorcjantów jest/będzie zobowiązany wykonać i na rzecz którego Konsorcjanta?”

Odpowiedź:

Odpowiedź na to pytanie wymaga nakreślenia charakteru współpracy Wnioskodawcy z pozostałymi członkami Konsorcjum, składającego się z Lidera i Partnerów. Dla realizacji Projektu utworzono Konsorcjum składające się z (...) podmiotów, którego Liderem jest ...

Głównym celem podmiotów realizujących Projekt jest w szczególności: (...).

W ramach Konsorcjum każdy z Konsorcjantów realizuje przypisane mu zadania dostosowane do obszaru jego działania. Poszczególne zadania zostały zdefiniowane w umowie o realizację Projektu, finansowanego z Programu ... Zadania te są skierowane na zewnątrz, tj. są one realizowane na rzecz Beneficjentów Projektu (przedsiębiorstw z sektora MŚP), zgodnie ze specjalizacją każdego z Konsorcjantów.

Zgodnie z zapisami umowy z Komisją Europejską, każdy z Konsorcjantów ma ściśle określony zakres specjalistycznych działań. Partnerom przypisano indywidualne obszary działań merytorycznych, budżety oraz konkretne wskaźniki do osiągnięcia, z których są rozliczani. Poszczególne usługi świadczone przez Konsorcjantów nie przenikają się i stanowią odrębne działania na rzecz Beneficjentów Projektu, których realizacja oparta jest wyłącznie na wiedzy i kompetencjach poszczególnych Partnerów. Każdy z Konsorcjantów realizuje indywidualnie wszystkie usługi przypisane mu na podstawie wniosku projektowego, co sumarycznie przyczynia się do osiągania wspólnych celów projektu oraz zakładanych wskaźników produktu i rezultatu. 

Każdy z Konsorcjantów zapewnia odpowiednie kompetencje oraz ekspertów posiadających kwalifikacje do szkolenia, doradzania, demonstrowania i wdrażania działań transformacji cyfrowej. W ramach Projektu Beneficjenci zostaną połączeni z odpowiednimi ekspertami oraz dostawcami technologii, aby zdobyć wiedzę, doświadczenie i wsparcie niezbędne do przeprowadzenia transformacji cyfrowej. W zależności więc od sektora działalności Beneficjenta i jego potrzeb, do realizacji usługi mogą zostać przypisani różni Konsorcjanci. Każdy z Partnerów zobowiązany jest do realizacji określonej liczby usług na rzecz Beneficjentów, z których indywidualnie rozlicza się z Liderem Konsorcjum. Niezrealizowanie wymaganej liczby usług skutkuje proporcjonalnym zmniejszeniem dofinansowania.

Działania podejmowane przez poszczególnych członków Konsorcjum mają charakter komplementarny, co oznacza, że ich aktywności wzajemnie się uzupełniają, przy czym każdy z partnerów działa autonomicznie w swoim obszarze. Instytut nie korzysta z zasobów wiedzy innych Partnerów ani nie udostępnia im swoich. Między Partnerami nie występują również przepływy finansowe z tytułu realizacji usług objętych Projektem. Wyjątkiem od powyższych zasad współpracy są relacje Instytutu i pozostałych Konsorcjantów z Liderem Konsorcjum, który - w związku z rozszerzonym zakresem uprawnień - pełni funkcje organizacyjno-zarządcze i koordynuje ogólne działania Konsorcjum, zapewniając efektywność realizacji Projektu.

Zgodnie z zawartą Umową Konsorcjum, Konsorcjanci zobowiązują się dołożyć wszelkich starań w celu prawidłowej realizacji zadań określonych i przypisanych im w Projekcie, w szczególności monitorują na bieżąco postępy realizacji Projektu i przekazują Liderowi Konsorcjum informacje, które mogą mieć wpływ na wykonanie Projektu, a także przestrzegają wytycznych Komisji Europejskiej i organu krajowego w zakresie realizowanych działań w ramach Projektu.

Jedyne interakcje w jakie Instytut wchodzi w ramach Konsorcjum z pozostałymi Konsorcjantami mają miejsce na cyklicznych spotkaniach Grupy Roboczej oraz podczas wydarzeń promocyjnych projektu. Współpraca między Partnerami ogranicza się do rozwiązywania bieżących problemów związanych z rozliczeniami Projektu lub dokumentacją projektową, natomiast nie obejmuje merytorycznej kooperacji przy realizacji poszczególnych usług na rzecz Beneficjentów. W ramach Konsorcjum nie dochodzi do udostępniania aparatury ani przepływów środków pomiędzy poszczególnymi Konsorcjantami. Takie interakcje mogą wystąpić wyłącznie w przypadku wycofania się Konsorcjanta z Projektu, co wiąże się z koniecznością rozdysponowania usług przypisanych temu Konsorcjantowi pomiędzy pozostałych Partnerów (o ile wyrażą na to zgodę).

Każdy z Konsorcjantów realizuje przypisane zadania zgodnie z harmonogramem oraz zasadami określonymi w Regulaminie Projektu. Lider Konsorcjum pełni rolę dysponenta środków grantowych i odpowiada za ich przekazywanie poszczególnym Konsorcjantom na dedykowane konta bankowe Projektu, zgodnie z rzeczywiście poniesionymi oraz należycie udokumentowanymi wydatkami. Lider przeprowadza analizę potrzeb Beneficjentów i przypisuje ich do Konsorcjanta, którego usługi najlepiej odpowiadają ich oczekiwaniom. Jest on odpowiedzialny za koordynację projektu, w tym proces rekrutacji Beneficjentów, monitoring oraz kontrolę realizacji Projektu, nadzór finansowy oraz prowadzenie pełnej dokumentacji finansowej Konsorcjum. Organizuje również spotkania statusowe Konsorcjantów, podczas których omawiane są kwestie finansowe, postęp prac w realizacji założeń projektu, poziom realizacji wskaźników, ryzyka projektowe oraz zmiany w Projekcie. Istotnym aspektem współpracy jest także promocja Projektu prowadzona głównie przez Lidera Konsorcjum, zwiększająca jego widoczność i zasięg w określonym regionie. Czynności realizowane w tym zakresie przez Lidera nie są wykonywane dla bezpośredniej korzyści Partnerów, ale w celu zapewnienia prawidłowej realizacji Projektu i osiągnięcia określonych wskaźników.

2.„Jakie będą prawa i obowiązki każdego Konsorcjanta?"

Odpowiedź:

Zgodnie z zapisami § 3 Umowy Konsorcjum, Konsorcjanci zobowiązują się dołożyć wszelkich starań w celu prawidłowej realizacji zadań określonych i przypisanych im w Projekcie, w szczególności:

1)„dbają o realizowanie zapisów Umowy z KE i Umowy o Dofinansowanie;

2)dbają o dobre relacje i współpracę wewnątrz Konsorcjum;

3)ponoszą odpowiedzialność za jakość realizowanych działań, określonych w Umowie z KE i Umowie o Dofinansowanie oraz za wykonanie przydzielonych zadań, wskaźników oraz budżetu;

4)prowadzą działania w zakresie aktywnej rekrutacji MŚP w ramach Projektu;

5)dokładają wszystkich starań, aby beneficjenci Projektu otrzymali wsparcie najwyższej jakości. W przypadku, gdy zachodzi obiektywna przyczyna uniemożliwiająca realizację zadania przez któregokolwiek z Partnerów, Partner ten obowiązany jest do niezwłocznego poinformowania Lidera Konsorcjum;

6)monitorują na bieżąco postępy realizacji Projektu i przekazują Liderowi Konsorcjum informacje, które mogą mieć wpływ na wykonanie Projektu, w szczególności o wszelkich problemach związanych z realizacją zadań w Projekcie;

7)przestrzegają wytycznych Komisji Europejskiej i organu krajowego w zakresie realizowanych działań w ramach Projektu;

8)w uzgodnionych terminach, zgodnie z przyjętą procedurą monitoringu i raportowania Partnerzy przekazują Liderowi Konsorcjum raporty z realizacji przypisanych im zadań, wskaźników i budżetu. Forma i terminy przekazywanych raportów zgodne będą z postanowieniami Umowy z KE, Umowy o Dofinansowanie oraz wytycznymi Komisji Europejskiej i organu krajowego w tym zakresie. Partnerzy ponoszą pełną odpowiedzialność za jakość i rzetelność przekazywanych informacji;

9)komunikują się z Komisją Europejską i organem krajowym za pośrednictwem i powiadomieniem Lidera Konsorcjum;

10)dbają o wizerunek Projektu i tworzenie wspólnej tożsamości Konsorcjum na poziomie regionalnym oraz podkreślanie wspólnej przynależności do …, budowanie jej mocnego wizerunku w regionach objętych zasięgiem Konsorcjum i w całym kraju, w tym m.in. dbają o komunikację i promocję Programu zgodnie z planem promocji opracowanym po rozpoczęciu Projektu; 

11)uczestniczą w spotkaniach Konsorcjum;

12)dołożą wszelkich starań do sprawnego przepływu informacji wewnątrz Konsorcjum;

13)aktywnie uczestniczą w działaniach promocyjnych na poziomie Konsorcjum i kraju, w tym w redagowaniu wspólnej strony internetowej Konsorcjum poprzez umieszczanie stosownych informacji na temat realizacji projektu oraz w szczególności 'success stories' proponowane przez Komisję Europejską, organ krajowy oraz inne instytucje;

14)współdziałają z Liderem Konsorcjum w celu umożliwienia Liderowi Konsorcjum zachowania trwałości Projektu, o której mowa w § 11 ust. 2.

Z kolei do głównych uprawnień Konsorcjantów wynikających z Umowy Konsorcjum zaliczyć należy przede wszystkim prawo do uzyskania refundacji wydatków kwalifikowanych poniesionych na realizację zadań określonych w Projekcie od Lidera Konsorcjum (który pełni rolę dysponenta środków finansowych pochodzących z dotacji) na podstawie przedłożonej dokumentacji potwierdzającej poniesione wydatki, zgodnie z założonym budżetem (przy założeniu spełnienia warunku kwalifikowalności wydatków, tj. poniesienia ich przez Konsorcjanta w sposób przejrzysty, racjonalny i efektywny, przy jednoczesnym zachowaniu zasad uzyskiwania najlepszych efektów finansowania).

Oprócz wyżej wymienionego uprawnienia, Konsorcjantom przysługują również standardowe prawa związane z zawiązaniem Umowy Konsorcjum, w tym w szczególności prawo do wystąpienia z Konsorcjum w dowolnym momencie. Należy jednak zaznaczyć, że wypowiedzenie umowy przez Konsorcjanta nie zwalnia go z obowiązku realizacji zadań, które zostały mu przypisane w ramach realizacji Projektu, a także z odpowiedzialności za ich wykonanie do momentu zakończenia obowiązujących zobowiązań.

3.„Czy Lider Projektu (…):

a)działa/będzie działać jako koordynator Projektu, będzie reprezentował Konsorcjum na zewnątrz?

b)czy jego rola polega/będzie polegać również na pozyskaniu środków na finansowanie Projektu, a jeżeli tak to na jakich zasadach następuje/będzie następowało przekazanie i rozliczenie środków pomiędzy ww. koordynatorem a Partnerami biorącymi udział w Projekcie, w szczególności z Państwem?”

Odpowiedź:

a)Tak, Lider Konsorcjum pełni rolę koordynatora Projektu, odpowiadając za jego wdrożenie, nadzór, monitorowanie oraz ewaluację, a także reprezentuje Konsorcjum na zewnątrz. Zgodnie z Umową Konsorcjum, Lider Konsorcjum jest upoważniony i zobowiązany w szczególności do: 

-    podpisywania w imieniu Konsorcjum aneksów do Umowy z Komisją Europejską oraz Umowy o Dofinansowanie w sytuacjach przewidzianych w tych umowach;

-    reprezentowania Konsorcjum w relacjach z Komisją Europejską i organem krajowym, w tym w szczególności do raportowania powyższym podmiotom przebiegu realizacji Projektu;

-    prowadzenia działań informacyjno-promocyjnych w związku z realizacją Projektu w porozumieniu z Konsorcjantami;

b)Tak jak wskazano w treści wniosku, Projekt jest współfinansowany ze środków Komisji Europejskiej (50%) oraz ze środków krajowych w ramach programu … (…) (50%). W tym kontekście Lider Konsorcjum może zostać uznany za odpowiedzialnego za pozyskiwanie środków na finansowanie projektu, ponieważ pełni rolę Beneficjenta (strony umowy) w umowach o dofinansowanie związanych z jego realizacją. Umowy te od samego początku przewidują jednak aktywny udział Partnerów w realizacji Projektu, przy czym to Lider Konsorcjum ponosi odpowiedzialność przed instytucjami finansującymi Projekt za wykonanie przez Partnerów zobowiązań wynikających z umów o dofinansowanie.

Finansowanie Projektu odbywa się zgodnie z zatwierdzonym budżetem. Budżet zawiera katalog prac, jakie mogą zostać przydzielone poszczególnym Partnerom w ramach określonej kategorii wydatków oraz określa koszt jednostkowy każdego zadania, jak również maksymalną wysokość grantu, jaki może być przyznany każdemu z Partnerów, a także globalną wartość całego grantu otrzymanego na realizację Projektu.

Wypłata środków odbywa się na podstawie złożonych wniosków o płatność, zgodnie z harmonogramami określonymi w umowach o dofinansowanie. Środki te trafiają w pierwszej kolejności do Lidera Konsorcjum. Lider Konsorcjum jest dysponentem grantu odpowiedzialnym za jego wypłatę poszczególnym Partnerom na dedykowane do realizacji Projektu konta bankowe na podstawie faktycznie poniesionych i udokumentowanych wydatków kwalifikowanych, po pozytywnej weryfikacji przedłożonej przez danego Partnera dokumentacji dotyczącej danego wydatku.

W celu uzyskania refundacji wydatków, Partner jest zobowiązany przedłożyć Liderowi Konsorcjum:

1)zaktualizowany budżet,

2)wniosek o refundację środków,

3)dokumentację potwierdzającą poniesione wydatki, obejmującą w szczególności: dokumenty potwierdzające prawidłowe zastosowanie zasad wynikających z Wytycznych dotyczących kwalifikowalności wydatków na lata 2021-2027, umowę z wybranym wykonawcą, protokół odbioru lub raport z wykonanych prac, fakturę VAT lub rachunek z poprawnie dokonanym opisem księgowym, potwierdzenie przelewu Partnera na dany wydatek.

4)raport dotyczący zrealizowanych zadań, usług wraz z załącznikami (np.: protokoły odbioru dla działań doradczych i wdrożeniowych, listy obecności w przypadku działań szkoleniowo-edukacyjnych lub demonstracyjnych, etc.). 

Szczegółowe zasady rozliczenia środków pomiędzy Liderem Konsorcjum a Partnerami biorącymi udział w Projekcie oraz Liderem Konsorcjum a Instytucjami finansującymi projekt przedstawiono w odpowiedzi na pytanie 8.

Każdy z Partnerów zarządza swoim budżetem autonomicznie, zgodnie z celami i zakresem zadań przypisanych mu w ramach Projektu. Należy jednak podkreślić, że to Partnerzy ponoszą odpowiedzialność za wykazanie spełnienia warunków kwalifikowalności wydatków, w tym za zapewnienie, iż wydatki są dokonywane w sposób przejrzysty, racjonalny i efektywny, przy jednoczesnym dążeniu do osiągania najlepszych efektów finansowania. Te wydatki, które nie spełniają warunków dla uznania ich za wydatki kwalifikowane nie są zwracane Partnerom (nie podlegają finansowaniu ze środków udzielonej dotacji). Lider Konsorcjum monitoruje transparentność kosztów ponoszonych przez Konsorcjum oraz rynkowość cen usług i prac wskazywanych przez Partnerów.

4.„Czy warunki umów, na podstawie których realizują/będą Państwo realizowali zadania/czynności objęte zakresem Projektu, są/będą jednakowe dla wszystkich beneficjentów?”

Odpowiedź:

Zgodnie z ogólnymi zasadami przyjętymi w projekcie, jeżeli usługi są realizowane przez jednego z Partnerów Konsorcjum - wówczas podpisywana jest umowa trójstronna, która obejmuje wszystkie strony zaangażowane w realizację usługi (Lidera Konsorcjum, Partnera wykonującego usługę, Beneficjenta projektu), natomiast jeżeli usługi są realizowane wyłącznie przez Lidera Konsorcjum - w takim przypadku podpisywana jest umowa dwustronna tylko pomiędzy Liderem Konsorcjum a Beneficjentem projektu. W celu skorzystania z usług Instytutu w ramach Projektu, Beneficjent (MŚP) będzie zobowiązany do zawarcia umowy trójstronnej z Liderem Projektu oraz Instytutem.

Umowa uczestnictwa w Projekcie ma charakter ustandaryzowany, co oznacza, że podstawowe warunki (prawa i obowiązki stron) są jednolite dla wszystkich beneficjentów zgłaszających się do Projektu. Jak jednak wskazał Wnioskodawca w treści wniosku, należy podkreślić, że niektóre elementy umowy, takie jak zapisy dotyczące ceny (średniej wartości usługi) czy zakresu usług mogą się różnić pomiędzy poszczególnymi umowami. Wynika to z faktu, że usługi Instytutu oferowane Beneficjentom są różnorodne, jak również są projektowane i dostosowywane do indywidualnych potrzeb MŚP, co może wpływać na ich zakres merytoryczny i tym samym koszt określony w umowie. Zasadniczo, każda firma zgłaszająca się do projektu podlega więc tym samym warunkom umownym, a różnice w treści umów wynikają jedynie z wyboru określonych usług do realizacji.

5.„Czy umowy z beneficjentami przewidują możliwość odstąpienia od umowy zarówno przez podmioty uczestniczące w Projekcie, jak i przez Państwa? Jeśli tak, to jakie są przesłanki (uregulowania) odnośnie odstąpienia od umów przez ww. strony?” 

Odpowiedź:

Tak, umowy z beneficjentami przewidują możliwość odstąpienia od umowy zarówno przez podmioty uczestniczące w Projekcie, jak i przez Instytut. Przesłanki uprawniające do odstąpienia od umowy przez strony zostały określone w umowie trójstronnej.

Po pierwsze, umowa z Beneficjentem może zostać rozwiązana za porozumieniem wszystkich Stron, w formie pisemnej lub elektronicznej (pod rygorem nieważności). Prawo do odstąpienia od realizacji umowy przysługuje również Liderowi Konsorcjum oraz Wnioskodawcy w przypadku wycofania finansowania przez Komisję Europejską lub PARP. W takiej sytuacji, oświadczenie o odstąpieniu od umowy powinno zostać złożone Beneficjentowi w terminie 30 dni od dnia powzięcia informacji o wycofaniu finansowania. Beneficjentowi nie przysługują wobec Lidera Konsorcjum ani Wnioskodawcy żadne roszczenia, w tym szczególności roszczenia odszkodowawcze z tego tytułu.

Zgodnie z umową, Lider Konsorcjum i Wnioskodawca mogą również wypowiedzieć umowę z zachowaniem 2-tygodniowego okresu wypowiedzenia, jeżeli pomimo wezwania do usunięcia naruszeń związanych z realizacją postanowień umowy oraz udzielenia w tym celu dodatkowego 1-tygodniowego terminu, Beneficjent:

• nie rozpoczął realizacji Projektu w terminie 2 tygodni od dnia ustalonego rozpoczęcia;
• odmówił poddania się kontroli lub audytowi Lidera Konsorcjum lub innemu podmiotowi do tego upoważnionemu, uniemożliwił bądź utrudnił ich przeprowadzenie albo nie wykonał zaleceń kontrolnych;
• w terminie określonym przez Lidera Konsorcjum albo inny podmiot uprawniony nie usunął stwierdzonych nieprawidłowości lub nie złożył stosownych wyjaśnień lub dokumentów;
• w wyniku zaniechania nie zapewnił terminowego postępu realizacji przewidzianych działań;
• dopuścił się naruszenia innych postanowień umowy lub przepisów powszechnie obowiązującego prawa, mogących mieć wpływ na prawidłowy przebieg realizacji Projektu.

W szczególnych okolicznościach, Lider Konsorcjum lub Wnioskodawca mogą również rozwiązać umowę ze skutkiem natychmiastowym w przypadku, gdy Beneficjent:

• przedstawił fałszywe lub niepełne oświadczenia lub dokumenty w celu uzyskania Pomocy, na każdym etapie realizacji Projektu;
• nie dostarczył w wymaganych terminach prawidłowo sporządzonych, poprawionych lub uzupełnionych dokumentów
• zaprzestał realizacji Projektu, w tym, w szczególności zaniechał odbioru usługi przed jej zakończeniem lub realizuje Projekt w sposób niezgodny z postanowieniami umowy lub z rażącym naruszeniem przepisów powszechnie obowiązującego prawa; 
• zaprzestał prowadzenia działalności gospodarczej, pozostaje pod zarządem komisarycznym lub prowadzone jest w stosunku do niego postępowanie likwidacyjne bądź wniesiono wobec niego wniosek o ogłoszenie upadłości;
• przeniósł na inny podmiot prawa, obowiązki lub wierzytelności wynikające z umowy bez wcześniejszego uzyskania w tym przedmiocie pisemnej zgody Lidera Konsorcjum i Wnioskodawcy.
• wystąpią inne okoliczności, które spowodują, że dalsze wykonywanie Umowy stanie się niemożliwe lub niecelowe.

6.„Czy realizacja Projektu, o którym mowa w opisie sprawy, po Państwa stronie jest/będzie uzależniona od otrzymania dofinansowania?"

Odpowiedź:

Realizacja Projektu, o którym mowa w opisie sprawy, jest uzależniona od uzyskania dofinansowania. Konsorcjum zostało zawiązane dopiero w momencie zatwierdzenia dofinansowania projektu ze środków Komisji Europejskiej i PARP. Bez zapewnienia odpowiednich środków finansowych niemożliwa byłaby skuteczna realizacja założeń Projektu, tj. doprowadzenie do zwiększenia konkurencyjności sektora MŚP w procesie transformacji cyfrowej w zakresie podniesienia poziomu implementacji najnowszych rozwiązań cyfrowych. Projekt … z założenia wiąże się z wysokimi kosztami, które wynikają z konieczności zakupu nowoczesnej infrastruktury technologicznej, specjalistycznych usług oraz zatrudnienia ekspertów. Uzyskanie dofinansowania (w formie refundacji poniesionych wydatków) stanowiło niezbędny warunek dla możliwości realizacji Projektu w takim kształcie, w szczególności zważając na fakt, że Wnioskodawca oraz pozostali partnerzy będą świadczyli usługi na rzecz MŚP w ramach Projektu nieodpłatnie, udzielając im przy tym pomocy de minimis.

7.„W związku z informacją, iż:

W celu wykonania usług na rzecz MŚP w ramach Projektu, Instytut przewiduje pokrycie m.in. następujących rodzajów kosztów:

• wynagrodzenia ekspertów, koordynatorów merytorycznych i personelu technicznego związanych z realizacją usług,
• zakup stanowisk do cyfrowego modelowania i projektowania,
• zakup licencji, dostępu do baz danych, abonamentu wykorzystania platformy e-learningowej, zakup programu do montażu szkoleń, 
• pokrycie kosztów remontów (wymiana drzwi, dostosowanie instalacji elektrycznych i świetlnych w celu stworzenia nowych przyłączeń prądowych, montaż klimatyzacji, wymiana wykładziny podłogowej, modernizacja sieci komputerowej),
• koszty podroży do MŚP,
• koszty materiałów, surowców i odczynników do wykonania demonstratorów i prototypów, zakup laboratoryjnej drukarki 3D do tkanin, zakup profesjonalnej kamery oraz doposażenie aparatu fotograficznego,
• wytworzenie materiałów szkoleniowych w formie pakietów zawierających wzory omawianych struktur włókienniczych.

należy doprecyzować czy wymienione wyżej wydatki ponoszone są/będą wyłącznie w związku z realizacją Projektu, o którym mowa we wniosku, czy dotyczą/będą dotyczyć również ogólnej Państwa działalności?”

Odpowiedź:

Wydatki, o których mowa, będą ponoszone w związku z realizacją Projektu, w celu wykonania zadań określonych w jego ramach. Oznacza to, że przy dokonywaniu zakupów przez Wnioskodawcę celem ich przeznaczenia będzie wykorzystanie na potrzeby realizacji wyznaczonych zadań w ramach Projektu. W umowach o dofinansowanie zawarto zastrzeżenie, że w trakcie trwania Projektu sprzęt, wyposażenie oraz oprogramowanie zakupione w ramach Projektu może być wykorzystywane jedynie do celów Projektu i tylko do usług świadczonych na rzecz MŚP. Przy zadaniach, których realizacja wiąże się z nabywaniem środków trwałych, przyjmowane są ściśle określone zasady dotyczące ich dalszego wykorzystywania. W przypadku, gdy po zakończeniu projektu środki trwałe przechodzą na rzecz Konsorcjanta, mogą być one wykorzystywane do dalszych badań. Co o zasady jednak będą to badania własne, o charakterze niekomercyjnym.

Część z poniesionych wydatków, ze względu na ich specyfikę, będzie mogła być powiązana wyłącznie ściśle z realizacją zadań w ramach Projektu. Do takich wydatków można zaliczyć np. część licencji, dostępów do platform cyfrowych, programów do montażu szkoleń i bazy danych – które będą udzielane wyłącznie na okres trwania projektu i ze względu na swój charakter służyć będą mogły wyłącznie wykonaniu czynności związanych z Projektem. Do grona takich wydatków należy zaliczyć również koszty podróży do MŚP, koszty materiałów, surowców i odczynników do wykonania demonstratorów i prototypów, czy też koszty wytworzenia materiałów szkoleniowych, w tym pakietów zawierających wzory struktur włókienniczych, jak również wynagrodzenia ekspertów, koordynatorów merytorycznych i personelu technicznego związanych z realizacją usług.

Należy podkreślić, że pytanie Wnioskodawcy zawarte we wniosku dotyczy wyłącznie tej części towarów i usług, które będą wykorzystywane ściśle do realizacji działań w ramach Projektu, za które Wnioskodawca nie będzie przyjmował odpłatności ze strony Beneficjentów.

Niektóre zakupy, ze względu na ich ogólny charakter oraz możliwość dalszego gospodarczego wykorzystania w działalności bieżącej Wnioskodawcy, mogą być jednak wykorzystywane również po zakończeniu Projektu. Mowa tu w szczególności o wyposażeniu takim jak sprzęt komputerowy, drukarka 3D do tkanin laboratoryjnych, kamera oraz elementy wyposażenia aparatu fotograficznego. Należy bowiem podkreślić, że o ile w stosunku do konkretnego wydatku nie ustalono inaczej, z momentem zakończenia Projektu Wnioskodawca nie traci praw do dysponowania tym wyposażeniem, które zakupił w ramach projektu ze środków z dotacji.

Do tego rodzaju wydatków można zaliczyć również niektóre licencje lub dostępy, które z uwagi na wymagania dostawcy mogą obowiązywać wyłącznie przez pełne okresy 12 lub 24 miesięcy. W związku z tym Instytut, w zależności od daty zakupu, może dysponować dostępem do nich również po zakończeniu trwania projektu. W przypadku takiej sytuacji licencje będą wykorzystywane niekomercyjnie do celów własnych Instytutu, np. na potrzeby szkoleń zespołu.

W kontekście tego rodzaju zakupów należy wyróżnić również nabycie usług budowlanych, takich jak remont pomieszczeń dostosowanych do potrzeb Projektu, wymiana drzwi, modyfikacja instalacji elektrycznych i oświetleniowych w celu utworzenia nowych przyłączy prądowych, wymiana wykładziny podłogowej oraz modernizacja sieci komputerowej. Po zakończeniu realizacji projektu, efekty tych prac budowlanych będą miały charakter trwały, pozostając w dalszym użytkowaniu Instytutu. Rezultaty wykonanych usług nie zostaną zlikwidowane w momencie zakończenia Projektu. Z tego względu, choć w momencie poniesienia tych wydatków będą one ściśle związane z realizowanym Projektem (jako wydatki kwalifikowane przewidziane w budżecie poszczególnych zadań projektowych), pozostaną one „w użyciu” również w bieżącej działalności Wnioskodawcy po zakończeniu Projektu.

8.„Czy w trakcie realizacji Projektu jesteście/będą Państwo zobowiązani do rozliczania się z otrzymanych środków finansowych? Jeśli tak, to z kim i w jaki sposób?”

Odpowiedź:

Zgodnie z warunkami Umów Dofinansowania oraz zapisów Umowy Konsorcjum, Wnioskodawca rozlicza się ze środków finansowych z Liderem Konsorcjum, który pełni rolę dysponenta środków dotacyjnych, natomiast Lider Konsorcjum, reprezentując Konsorcjum, dokonuje rozliczeń z Instytucjami finansującymi projekt. Instytucje te na bieżąco monitorują postępy realizacji projektu.

Transze dotacji są wypłacane Liderowi Konsorcjum zgodnie z harmonogramem, na podstawie wniosków o płatność. Wypłata dofinansowania odbywa się w ten sposób, że Lider Konsorcjom otrzymuje od Instytucji płatności zaliczkowe (do maksymalnej wysokości określonej w harmonogramie płatności, łącznie w wysokości nie większej niż 90% całkowitej kwoty dofinansowania Projektu).

Warunkiem otrzymania kolejnej transzy zaliczki jest rozliczenie przez Lidera Konsorcjum co najmniej 70% środków z uprzednio przekazanych transz. Rozliczenie to powinno nastąpić w ciągu 6 miesięcy od daty otrzymania transzy poprzez:

• udokumentowanie we wniosku o płatność faktycznie poniesionych wydatków kwalifikowalnych związanych z rozliczeniem transzy; 
• wykazanie faktycznie poniesionych kosztów w kategoriach wydatków objętych stawką ryczałtową;
• zwrot niewykorzystanych środków wypłaconej zaliczki.

Wypłata pozostałej części dotacji na konto Lidera Konsorcjum następuje pod warunkiem zrealizowania zakresu rzeczowego i finansowego Projektu lub uznania Projektu za zakończony przez Instytucje. Lider Konsorcjum jest dysponentem grantu odpowiedzialnym za jego wypłatę poszczególnym Partnerom na dedykowane konta bankowe. Uwolnienie środków następuje na podstawie faktycznie poniesionych i udokumentowanych wydatków, po pozytywnej weryfikacji dokumentacji przedłożonej przez Wnioskodawcę dotyczącej danego wydatku kwalifikowanego.

Oznacza to, że dotacja jest wypłacana Wnioskodawcy na wniosek przez Lidera Konsorcjum w formie refundacji już poniesionych/zrealizowanych wydatków kwalifikowanych. Środki finansowe są przekazywane Wnioskodawcy i pozostałym Partnerom po uprzedniej weryfikacji kwalifikowalności wydatków i ich zgodności z założeniami Umowy z Komisją Europejską, Umowy o Dofinansowanie oraz budżetu na podstawie dokumentacji potwierdzającej poniesienie wydatków lub realizację zadania.

Należy zatem zaznaczyć, że jeśli łączne wydatki kwalifikowalne, o których zwrot zawnioskują Partnerzy do Lidera Konsorcjum w danym okresie są niższe od otrzymanej przez Lidera płatności zaliczkowej od Instytucji, nadwyżka pozostaje zdeponowana na koncie Lidera Konsorcjum, który rozlicza ją bezpośrednio z tymi Instytucjami. Środki te nie są przekazywane na konta Partnerów, co oznacza, że Partnerzy nie zarządzają tą częścią funduszy w sposób swobodny.

Weryfikacja wydatków kwalifikowanych przez Lidera Konsorcjum opiera się na przedstawieniu dokumentów potwierdzających prawidłowe zastosowanie zasad wynikających z „Wytycznych dotyczących kwalifikowalności wydatków na lata 2021-2027”, tj. na przedstawieniu:

a)dokumentów potwierdzających faktyczne poniesienie określonych wydatków, np. w formie umów z wykonawcami, protokołów odbioru lub raportów z wykonanych prac, faktur VAT lub rachunków z poprawnie dokonanym opisem księgowym, potwierdzeń przelewów oraz

b)dokumentów potwierdzających faktyczne zrealizowanie zadań w ramach Projektu, np. w formie raportów zrealizowanych zadań i usług wraz z załącznikami (takimi jak protokoły odbioru dla działań doradczych i wdrożeniowych, listy obecności w przypadku działań szkoleniowo-edukacyjnych lub demonstracyjnych, etc.).

Raportowanie wydatków do Lidera Konsorcjum ma charakter cykliczny i zasadniczo odbywa się przynajmniej raz na 3 miesiące. Konsorcjum zobowiązane jest do ewaluacji prowadzonych działań i raportowania zrealizowanych usług (raporty stanowią część rozliczenia), w tym w szczególności do raportowania postępu Programu oraz realizacji wskaźników w systemie półtorarocznym. Lider Konsorcjum sprawuje nadzór nad realizacją zadań przez Partnerów Konsorcjum. W przypadku, gdy dany wskaźnik wykorzystania zadań nie zostanie osiągnięty przez danego Partnera, Lider Konsorcjum ma możliwość obniżenia przyznanych danemu Partnerowi środków finansowych na podstawie wydatków kwalifikowanych proporcjonalnie do wysokości, w jakiej dany wskaźnik nie został zrealizowany. 

Podkreślenia wymaga, że choć to Lider Konsorcjum formalnie rozlicza dotację z instytucjami finansującymi, pełniąc rolę reprezentanta Konsorcjum i dysponenta środków dotacyjnych, nie oznacza to, iż środki finansowe z dotacji redystrybuowane przez Lidera Konsorcjum do Partnerów w formie refundacji wydatków kwalifikowanych w trakcie trwania Projektu przysługują im z tytułu udziału w Projekcie w sposób definitywny (nie podlegają zwrotowi).

Zgodnie z zawartą Umową Konsorcjum, w przypadku stwierdzenia przez Komisję Europejską lub organ krajowy obowiązku zwrotu dofinansowania w całości lub w części, lub gdy obowiązek taki wynika z przepisów prawa, Umowy z KE, Partnerzy są zobowiązani do jej zwrotu w całości lub w odpowiedniej części na rachunek bankowy Lidera Konsorcjum, w terminach umożliwiających Liderowi Konsorcjum wywiązanie się z następczego obowiązku zwrotu tych środków do Instytucji finansujących.

9.„W jaki sposób wyliczane są/będą kwoty dofinansowania, od czego uzależniona jest ich wysokość?”

Odpowiedź:

Ostateczne kwoty dofinansowania będą wyliczone na podstawie wartości poniesionych wydatków kwalifikowanych oraz stopnia realizacji założeń Projektu, mierzonego wskaźnikami produktu oraz rezultatu. Grant ma formę dotacji na realizację określonych działań, która przyjmuje postać dotacji mieszanej, opartej na budżetowanych i rzeczywistych kosztach (tj. dotacji, której wysokość oparta jest na faktycznie poniesionych kosztach, ale która może również obejmować inne formy finansowania określone dla poszczególnych działań, w tym również finansowanie niezależne wysokości od kosztów rzeczywistych, oparte na skalkulowanych stawkach ryczałtowych).

Maksymalna kwota dotacji, jaka może zostać wypłacona Konsorcjum została określona w szacunkowym budżecie Projektu zaakceptowanym przez Komisję Europejską i PARP. Szacunkowy budżet na realizację działania zawiera przewidywane koszty kwalifikowalne oraz wkłady na realizację Projektu, z podziałem na uczestników oraz kategorie budżetowe. Podział budżetu pomiędzy poszczególne zadania może zostać dostosowany poprzez przesunięcia kwot pomiędzy uczestnikami i kategoriami budżetu, pod warunkiem, że nie pociąga to za sobą istotnych lub ważnych zmian w opisie poszczególnych działań. Zazwyczaj takie zmiany wymagają zatwierdzenia przez podmiot udzielający dofinansowania.

Zgodnie z zawartymi umowami o dofinansowanie Projektu, Konsorcjum jest zobowiązane do osiągnięcia określonych efektów podejmowanych działań, mierzonych w trakcie projektu według wskaźników produktu i rezultatu. Jeżeli Konsorcjum jako beneficjent dotacji nie osiągnie założonych wartości wskaźników rezultatu i produktów określonych w umowie o dofinansowanie, instytucja udzielająca dofinansowania może żądać zwrotu wypłaconego wcześniej dofinansowania proporcjonalnie do stopnia nieosiągnięcia tych wskaźników.

Końcowo, faktyczna kwota dotacji otrzymana przez Wnioskodawcę na potrzeby realizacji Projektu zależy więc od:

• liczby zrealizowanych zadań w Projekcie na rzecz poszczególnych Beneficjentów MŚP (przy czym zastrzec należy, że realizacja ponadprogramowych usług na rzecz MŚP ponad liczbę przyjętą w założeniach projektu co do zasady nie wiąże się z prawem do otrzymania dodatkowego dofinansowania);
• stopnia zrealizowania założeń projektu i osiągnięcia odpowiednich wskaźników rezultatu i produktu, a także
• okoliczności faktycznego poniesienia zadeklarowanych w budżecie wydatków kwalifikowanych oraz od ich rzeczywistej wysokości w stosunku do wartości prognozowanej (w tej części, w której finansowanie jest zależne od rzeczywistej wysokości kosztów, a nie od przyjętych stawek ryczałtowych).

Za wydatki kwalifikowalne, które mają wpływ na wysokość przyznanej dotacji, uznaje się wyłącznie te koszty, które są rzeczywiście niezbędne i zostały poniesione w celu realizacji działań określonych w Projekcie, objętych umową o dofinansowanie.

Wysokość dotacji jest w dużej mierze uzależniona od takich czynników, jak koszty pracy pracowników zaangażowanych w realizację zadań w ramach Projektu, koszty usług zewnętrznych, koszty podróży do MŚP, a także koszty zakupu sprzętu, infrastruktury lub innych aktywów wykorzystywanych w Projekcie (wykazanych jako koszty amortyzacji). Na wysokość dotacji udzielonej Wnioskodawcy wpływa również wartość towarów i usług dostarczanych wewnętrznie przez Wnioskodawcę na potrzeby realizacji określonych działań, które są wyceniane na podstawie standardowych praktyk księgowych.

Zgodnie z informacjami, które Wnioskodawca przedstawił we wniosku, na etapie realizacji świadczeń na rzecz Beneficjentów z sektora MŚP, ostateczna kwota dotacji przysługującej Wnioskodawcy nie jest jeszcze znana, ponieważ wypłacone transze dotacji, stanowiące refundację wydatków kwalifikowanych, mogą podlegać korekcie w toku realizacji projektu (w szczególności, wymagany może być zwrot części dotacji w przypadku nieosiągnięcia określonych rezultatów lub zakwestionowania zasadności poniesionych wydatków kwalifikowanych). W momencie przystępowania do realizacji usługi na rzecz konkretnego Beneficjenta, całkowita liczba zrealizowanych działań w Projekcie nie będzie znana, a więc nie będzie możliwe proporcjonalne przyporządkowanie kwoty otrzymanego dofinansowania do poszczególnych usług na rzecz konkretnych Beneficjentów.

Należy zauważyć, że średnia wartość usługi określona w umowach z Beneficjentami ma charakter szacunkowy (opiera się na przewidywanych kosztach komponentu ludzkiego i technicznego oraz rynkowej wartości realizowanych usług) i nie jest powiązana z ostateczną wysokością dotacji udzielonej Wnioskodawcy na realizację danego zadania. Informacja o wartości usługi wskazana w umowie z Beneficjentem MŚP jest związana z wymogiem wyrażenia wartości świadczenia w formie pieniężnej na potrzeby ustalenia wysokości pomocy de minimis przyznanej temu Beneficjentowi. Wartość ta nie powinna być natomiast utożsamiana z pojęciem wynagrodzenia należnego Wnioskodawcy za wykonaną usługę. 

10.„Czy w ramach Projektu powstaną jakieś wyniki (jakie?)? Jeśli tak, to czy są/będą one rozpowszechniane, na rzecz kogo, w jaki sposób, odpłatnie czy nieodpłatnie oraz czy wpływ na to ma uzyskanie dofinansowania?

Odpowiedź:

Wynikami realizowanego Projektu będą usługi szkoleniowe i wypracowane w ich ramach treści merytoryczne, które będą rozpowszechniane tj. przekazywane (świadczone) na rzecz Beneficjentów w toku realizacji Projektu w sektorze MŚP. W rezultacie wykonania niektórych z usług mogą powstać przykładowo m.in. plany wdrożenia produktów (zarówno istniejących, jak i nowych), a także projekty lub prototypy nowych procesów lub materiałów. Otrzymane rezultaty projektu zostaną udostępnione Beneficjentowi bez odpłatności z jego strony (jako udzielenie mu tym samym pomocy de minimis). W tym znaczeniu uzyskane dofinansowanie wpływa na możliwość zrealizowania usług na rzecz Beneficjentów w ramach Projektu w zamierzonej skali, gdyż zmniejsza ciężar ekonomiczny po stronie Wnioskodawcy poniesiony z tytułu kosztów realizacji działań na rzecz poszczególnych Beneficjentów. Z perspektywy Projektu jako całości uzyskanie dofinansowania warunkuje zatem jego realizację.

Zgodnie z zapisami umów z Beneficjentami, w przypadku powstania utworów w rozumieniu ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, Strony zobowiązują się do zawarcia odpowiedniego porozumienia dotyczącego przeniesienia autorskich praw majątkowych do tych utworów, w tym do dostępu do informacji poufnych. W przypadku braku takiego porozumienia, prawa autorskie pozostaną przy twórcy.

Po uzgodnieniach z Beneficjentem, istnieje możliwość publikacji wyników Projektu przez Instytut w formie artykułów naukowych lub prezentacji na konferencjach branżowych. Z perspektywy Instytutu, publikacje te będą miały jednak charakter naukowy i niekomercyjny. Jeśli powyższe uznać za „rozpowszechnianie” w rozumieniu niniejszego pytania, to na tego rodzaju działania uzyskania dofinansowania nie ma już bezpośredniego wpływu, gdyż tego rodzaju działania nie są podejmowane przez Instytut w celach zarobkowych i są podejmowane po realizacji Projektu i już niezależnie od niego.

11.„Czy w części realizowanej przez Państwa efekty projektu są/będą w jakikolwiek sposób komercyjne?"

Odpowiedź:

Nie, w części realizowanej przez Instytut efekty projektu nie mają charakteru komercyjnego. Należy wskazać, że szkolenia przygotowane w ramach projektu są dostosowane do konkretnych beneficjentów. Opracowane w ramach projektu rozwiązania nie będą stanowiły uniwersalnych usług badawczych, ale będą odpowiedzią na indywidualne zapotrzebowania beneficjentów, biorąc pod uwagę profil zakładów oraz dostępną infrastrukturę. Nie zakłada się więc dalszej komercjalizacji efektów usług zrealizowanych przez Instytut na rzecz Beneficjentów Projektu. Rozpowszechnianie wyników zrealizowanych usług będzie możliwe przy współudziale i zgodzie dwóch stron (Instytutu i Beneficjenta) i z założenia będzie miało charakter niekomercyjny.

Pytania

1.Czy kwoty dofinansowania jakie Instytut otrzymał/otrzyma na pokrycie kosztów związanych z realizacją Projektu … (pochodzące w 50% ze środków Programu … oraz w 50% ze środków Programu …) podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, uwzględniając treść art. 29a ust. 1 ustawy o VAT?

2.Czy Wnioskodawca będzie uprawniony do odliczenia podatku naliczonego związanego z wydatkami poniesionymi na zakup towarów i usług na cele realizacji Projektu przy założeniu, że wydatki te zostaną Wnioskodawcy zrefundowane oraz zostaną wykorzystane wyłącznie w celu świadczenia usług na rzecz MŚP bez odpłatności ze strony uczestników?

Państwa stanowisko w sprawie

Ad. 1

W ocenie Wnioskodawcy, kwoty dofinansowania otrzymywane przez Wnioskodawcę w związku z czynnościami podejmowanymi w celu realizacji projektu … nie są wynagrodzeniem za świadczenie usługi czy też dofinansowaniem mającym bezpośredni wpływ na cenę świadczeń wykonywanych przez Instytut w ramach tego projektu w świetle art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, w związku z czym kwoty te nie zwiększają podstawy opodatkowania, o której mowa w art. 29a ust. 1 ustawy o VAT.

Ad. 2

W ocenie Wnioskodawcy, podatek naliczony od towarów i usług nabytych na potrzeby realizacji Projektu, wykorzystanych wyłącznie w celu świadczenia usług na rzecz MŚP bez odpłatności ze strony uczestników, nie podlega odliczeniu.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy

Ad. 1

W ocenie Wnioskodawcy, dofinansowanie na pokrycie kosztów kwalifikowanych w związku z udziałem w projekcie … nie stanowi elementu podstawy opodatkowania dla skonkretyzowanych usług świadczonych dla określonych beneficjentów, w konsekwencji czego nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie natomiast do art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

-przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

-zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

-świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

W świetle ugruntowanej linii orzeczniczej, aby świadczenie inne niż dostawa towarów, polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu określonego zachowania, mogło zostać uznane za odpłatną usługę w rozumieniu ustawy o VAT, musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą, a świadczeniem wzajemnym. Za czynności opodatkowane VAT uważane mogą być takie sytuacje, w których:

-istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje wzajemne świadczenie,

-wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy,

-istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi,

-odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem,

-istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego (por: wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 22 grudnia 2016 r., sygn. I FSK 421/15).

Dopiero łączne spełnienie powyższych warunków umożliwia uznanie, że dany przepływ środków finansowych stanowi wynagrodzenie za świadczoną na rzecz płacącego usługę, podlegającą opodatkowaniu VAT. Opodatkowanie VAT określonego świadczenia wymaga zidentyfikowania beneficjenta danej usługi. W przypadku braku jasno określonego podmiotu, który rzeczywiście czerpie korzyści z danego świadczenia, niemożliwe jest uznanie tej czynności za podlegającą opodatkowaniu VAT. Odpłatne świadczenie usług zakłada istnienie stosunku prawnego pomiędzy usługodawcą a odbiorcą, w ramach którego za wykonaną usługę powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. W związku z tym konieczne jest, aby istniał bezpośredni związek między świadczoną usługą a otrzymanym wynagrodzeniem. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.

Regulację istotną w kontekście omawianej sprawy stanowi art. 29a ustawy o VAT. W myśl tego przepisu, podstawą opodatkowania (z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5 tej ustawy), jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Przepis ten przewiduje, że dotacje (subwencje) należy uwzględnić w podstawie opodatkowania pod warunkiem, że mają one bezpośredni wpływ na wysokość kwoty należnej z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług. O tym, czy dane dofinansowanie stanowi element podstawy opodatkowania decyduje więc jego przeznaczenie na sfinansowanie skonkretyzowanej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W związku z powyższym, nie wszystkie otrzymane kwoty dofinansowania powinny być włączane do podstawy opodatkowania. Dotacje, subwencje i inne opłaty o podobnym charakterze, które nie są powiązane z określonymi (skonkretyzowanymi) czynnościami podlegającymi VAT, nie stanowią podstawy opodatkowania zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT.

Samo otrzymanie dotacji nie stanowi jednak żadnej czynności opodatkowanej VAT. Dotacje podlegają bowiem opodatkowaniu wyłącznie jako składnik ceny czynności, z którą są związane. Należy wskazać, że wszelkie formy dofinansowania działalności w pewnym stopniu wpływają na ukształtowanie ceny świadczonych usług lub towarów dostarczanych przez podatnika. Podstawę opodatkowania mogą stanowić jednak wyłącznie te kwoty, które są związane z ceną dostawy towarów lub świadczenia usług w sposób bezpośredni.

W analizowanej sprawie kluczową kwestią jest więc wyjaśnienie pojęcia „dotacji bezpośrednio związanej z ceną”. Zgodnie z orzeczeniem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE) w sprawie Office des products wallons ASBL v. Belgian State, C-184/00, „za subsydia bezpośrednio związane z ceną powinny być uznawane tylko te, które stanowią całość lub część wynagrodzenia za dostawę towaru lub świadczenie usługi i które są płatne dostawcy towaru lub usługi przez stronę trzecią.” W uzasadnieniu tego orzeczenia TSUE podkreślił, że z samego tylko faktu, że dotacja może mieć wpływ na cenę towarów lub usług dostarczanych lub świadczonych przez podmiot dotowany nie można wywodzić opodatkowania tej dotacji. W ocenie TSUE, aby dotacja mogła zostać uznana za bezpośrednio powiązaną z ceną konkretnych dostaw, konieczne jest także, by była ona wypłacana danemu podmiotowi bezpośrednio w celu umożliwienia mu dostarczania określonych towarów (lub świadczenia usług). Jedynie w tym przypadku, dotację należy uznać za wynagrodzenie za dostawę towarów lub świadczenie usług, a w konsekwencji za podlegającą opodatkowaniu.

Zdaniem Trybunału, „w celu ustalenia, czy dotacja stanowi takie wynagrodzenie, należy zauważyć, że cena towarów i usług musi, co do zasady, być ustalana nie później, niż w momencie zdarzenia podlegającego opodatkowaniu. Należy także zwrócić uwagę, iż zobowiązanie do zapłaty dotacji dokonane przez osobę, która jej udziela, rodzi korelat, jakim jest prawo beneficjenta do jej otrzymania, ponieważ dokonał on dostawy podlegającej opodatkowaniu. Ten związek pomiędzy dotacją a ceną musi być jednoznacznie widoczny na podstawie indywidualnej analizy okoliczności stanowiących podstawę wypłaty tego wynagrodzenia”.

To oznacza, że aby w ogóle rozważać możliwość opodatkowania dotacji VAT, najpierw należy zidentyfikować konkretną usługę lub towar, do którego dotacja się odnosi, oraz ustalić, czy dotacja jest związana z tą czynnością w sposób bezpośredni.

Dotacja powinna być związana z konkretną, oznaczoną co do tożsamości dostawą albo usługą.

W konsekwencji, takie dotacje, które są przeznaczone na pokrycie kosztów działalności, mimo że mogą ostatecznie wpływać na możliwość wyświadczenia usługi (lub dokonania dostawy towarów) na rzecz podmiotów trzecich za niższą cenę lub nieodpłatnie, nie powinny być uważane za wynagrodzenie, które należy wliczać do podstawy opodatkowania. Mając na uwadze powyższe okoliczności, zdaniem Wnioskodawcy, dofinansowanie na pokrycie kosztów kwalifikowanych związane z udziałem Wnioskodawcy w projekcie … nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jako element podstawy opodatkowania z tytułu czynności wykonywanych przez Wnioskodawcę na rzecz innych podmiotów biorących udział w Projekcie.

Przede wszystkim należy podkreślić, że otrzymane od Lidera konsorcjum kwoty przeznaczone są na zrefundowanie Wnioskodawcy wydatków niezbędnych do wykonania projektu, tj. na pokrycie ściśle określonych kosztów kwalifikowanych, które Wnioskodawca jest zmuszony ponosić, aby móc efektywnie udzielić pomocy przedsiębiorcom z sektora MŚP poprzez wykonanie świadczeń w ramach Projektu. Otrzymane kwoty nie mają natomiast bezpośredniego wpływu na cenę poszczególnych świadczeń wykonywanych na rzecz uczestników programu, które z założenia są wykonywane nieodpłatnie (z wyjątkiem przypadków wykroczenia poza limity pomocy de minimis).

Nie bez znaczenia dla sprawy pozostaje fakt, że wzrost liczby beneficjentów programu ponad założony minimalny próg nie wpływa na wysokość otrzymanego dofinansowania. Kwota dofinansowania jest określana odgórnie przy planowaniu projektu dla szacowanej minimalnej liczby uczestników i katalogu czynności. W przypadku udziału większej ilości uczestników w Projekcie lub wykonania większej ilości świadczeń niż założona ilość minimalna, dofinansowanie udzielone Wnioskodawcy nie ulega podwyższeniu.

W momencie przyznawania Wnioskodawcy dofinansowania, popyt na usługi Instytutu w ramach Projektu nie jest możliwy do przewidzenia. Wnioskodawca nie ma możliwości odgórnego wskazania ścisłej, konkretnej grupy odbiorców wykonywanych przez niego świadczeń i odgórnego przyporządkowania do tych czynności określonych kwot dotacji. Również i wstępnie określona pula usług, do których realizacji Wnioskodawca zobowiązuje się w ramach Projektu, nie ma charakteru ostatecznego. Jeśli Wnioskodawca będzie miał możliwość wyświadczenia usług dla większej liczby podmiotów lub w szerszym zakresie niż przewidziano w budżecie Projektu, może on wykonać tego rodzaju świadczenia, co jest spójne z założeniami Projektu. Ostateczna lista beneficjentów Projektu oraz liczba i charakter realizowanych czynności nie są więc znane w momencie podpisania umowy o dofinansowanie, co stanowi kluczową okoliczność dla sprawy.

Należy wskazać, że dofinansowanie, które otrzymuje Instytut pokrywa zarówno koszty administracyjne niezbędne dla realizacji Projektu, jak i wydatki charakterystyczne dla konkretnego typu usług, takie jak np. zakup specjalistycznego sprzętu niezbędnego do ich realizacji. Forma realizacji świadczeń w ramach Projektu uniemożliwia jednak wykazanie bezpośredniego związku między otrzymanym dofinansowaniem a konkretnymi, poszczególnymi usługami zrealizowanymi przez Instytut dla indywidualnych beneficjentów. W trakcie trwania projektu Instytut nie dysponuje możliwością przyporządkowania odpowiedniej części dofinansowania do konkretnych działań podejmowanych na rzecz konkretnych beneficjentów, gdyż liczba wykonywanych świadczeń w Projekcie nie jest ograniczona.

Maksymalna wysokość dofinansowania do kosztów kwalifikowanych jest odgórnie ustalona w umowie o dofinansowanie i nie podlega ona zmianom in plus ponad ustaloną wcześniej wartość. W szczególności, wysokość dofinansowania nie wzrasta proporcjonalnie do liczby czynności wykonywanych przez Instytut na rzecz MŚP. Mając na uwadze powyższe, kwoty otrzymanego dofinansowania nie spełniają warunków dla uznania ich za wynagrodzenie za konkretne usługi podlegające opodatkowaniu VAT w kontekście przytoczonych wcześniej kryteriów.

Instytut, jako członek konsorcjum, nie jest ostatecznym beneficjentem pomocy w związku z realizacją Projektu ... Faktycznymi beneficjentami Projektu są jego uczestnicy (przedsiębiorstwa z sektora MŚP), które z tytułu uczestnictwa w Projekcie uzyskują określone korzyści ekonomiczne w postaci możliwości skorzystania nieodpłatnie z pomocy ze strony Instytutu. Instytut uczestniczy w projekcie w roli podmiotu pośredniczącego w przyznawaniu pomocy publicznej, realizując przy tym jednocześnie swoje cele statutowe, do których należy m.in. prowadzenie działalności mającej na celu kształtowanie świadomości społecznej na temat zaawansowanych technologii. Wykonując określone czynności na rzecz przedsiębiorców w ramach Projektu, Instytut nie działa więc w zamiarze osiągnięcia korzyści ekonomicznej (uzyskania zapłaty lub świadczenia wzajemnego za wykonanie określonych czynności).

Dofinansowanie otrzymywane przez Wnioskodawcę jest przeznaczone wyłącznie na wydatki niezbędne do realizacji Projektu, a więc ma ono charakter kosztowy. Nie istnieje bezpośredni związek między wysokością przyznanego dofinansowania a odpłatnością ze strony uczestników Projektu, którzy nabywają wiedzę i umiejętności w ramach usług realizowanych przez Instytut. Tym samym, otrzymane dofinansowanie nie przybiera więc charakteru dopłaty, bądź innej podobnej formy płatności, do ceny realizowanych usług, czy też rekompensaty z powodu obniżenia ich ceny. W konsekwencji, dofinansowanie to nie stanowi elementu podstawy opodatkowania w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy o VAT.

Stanowisko Wnioskodawcy jest zgodne z orzecznictwem sądów administracyjnych. W tym zakresie należy przytoczyć przede wszystkim uzasadnienie wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 2 lipca 2020 r. (sygn. I FSK 1600/19) wydanego w sprawie NCBiR, w którym Sąd zwrócił uwagę, że opodatkowaniu w rozumieniu art. 29a ustawy o VAT podlegają jedynie dotacje do ceny sprzedaży u dostawcy towaru lub usługi, a nie dotacje do ceny zakupu (u nabywcy towaru lub usługi). W ocenie NSA, „to, że uczestnik projektu nie ponosi kosztów świadczonych w ramach projektu usług, wbrew temu co przyjął Sąd pierwszej instancji, nie ma większego wpływu na ocenę, czy dotacja stanowi obrót w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy o PTU czy też nie. Istotne jest bowiem to, czy ma ona bezpośredni wpływ na cenę danej usługi”. W wyroku tym Naczelny Sąd Administracyjny podkreślił, że dofinansowanie, które jest „przeznaczone na pokrycie wydatków (kosztów) związanych z realizacją projektu, a w jego ramach na wykonanie określonych usług, za które uczestnik projektu nie musi już ponosić żadnych kosztów, nie można uznać za mające bezpośredni wpływ na cenę usług świadczonych w ramach tego projektu”.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku przyjął podobne stanowisko w sprawie analogicznego projektu do przedmiotu niniejszego wniosku, orzekając w wyroku z dnia 12 marca 2024 r. (sygn. akt I SA/Gd 19/24). Jak wskazano w uzasadnieniu do niniejszego orzeczenia, „Zasadne jest stanowisko Spółki, co do braku cenotwórczego charakteru dofinansowania. Jak wynika z treści wniosku, wysokość przyznanego Grantu nie jest bezpośrednio związana z liczbą przeprowadzonych szkoleń edukacyjnych oraz zawodowych i nie jest uzależniona od liczby uczestników tych szkoleń. (...) Skoro otrzymana dotacja pokrywa koszt realizacji Projektu, to stanowi ona zwrot kosztów poniesionych w związku z realizacją całego Projektu, w tym realizacją szkoleń, czy zarządzaniem projektem. Otrzymana przez Skarżącą dotacja nie spełnia więc przesłanki określonej w art. 29 ust. 1 u.p.t.u. tj. nie wpływa bezpośrednio na cenę usługi świadczonej przez Skarżącą”.

W kontekście niniejszej sprawy kluczową wagę ma jednak przede wszystkim stanowisko Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, który w wyroku z dnia 16 kwietnia 2024 roku (sygn. akt I SA/Po 876/23) rozpatrywał kwestię opodatkowania dotacji w odniesieniu do innego podmiotu należącego do ... Podmiot ten zamierzał uczestniczyć w projekcie … funkcjonującym na analogicznych zasadach jak Projekt będący przedmiotem niniejszego wniosku.

W orzeczeniu tym sąd administracyjny jednoznacznie podkreślił, że nieuprawnione jest wywodzenie opodatkowania dotacji z uwagi na to, że dzięki dofinansowaniu beneficjenci projektu wzięli w nim udział bezpłatnie, podczas gdy w normalnych warunkach rynkowych wnioskodawca musiałby żądać od uczestników projektu (MŚP) wyższej odpłatności. Zdaniem sądu, „chybione jest bowiem upatrywanie w tym bezpośredniego wpływu kwoty dofinansowania na finalną cenę usługi na rzecz uczestników projektu”. W świetle orzeczenia Sądu I instancji, fakt, że w przypadku zmiany kwoty wydatków kwalifikowalnych kwota przyznanego dofinansowania może ulec zmianie (in minus) wskazuje, że dotacja (w ramach projektów EDIH) ma charakter kosztowy, służąc pokryciu kosztów realizacji Projektu jako całości. Zdaniem Sądu, dotacja ta nie ma wpływu na cenę świadczonych usług, gdyż usługi pozostają nieodpłatne dla uczestników Projektu, niezależnie od wysokości przyznanej dotacji, w konsekwencji czego „w sprawie nie wystąpi odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu VAT, a otrzymane dofinansowanie nie będzie zaś stanowić podstawy opodatkowania”.

Analogiczne spostrzeżenia zostały zawarte również w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z 17.07.2024 r. I SA/Gd 439/24.

Wnioskodawca w pełni zgadza się z powyższym poglądem wypracowanym w judykaturze. Uwzględniając więc utrwaloną linię orzeczniczą, Instytut stoi na stanowisku, że otrzymanie dofinansowania na realizację Projektu … w formie refundacji kosztów kwalifikowanych nie będzie stanowiło elementu podstawy opodatkowania podatkiem VAT w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, w tym w szczególności nie będzie wynagrodzeniem za usługi świadczone na rzecz przedsiębiorców uczestniczących w Projekcie.

Ad. 2

W ocenie Wnioskodawcy, uznając, że finansowane dotacją działania Instytutu w ramach Projektu nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, Wnioskodawca nie ma prawa do odliczenia podatku naliczonego od nabycia towarów i usług w tym zakresie, w jakim są one przeznaczone na realizację nieodpłatnych działań w ramach Projektu na rzecz przedsiębiorstw z sektora MŚP.

Zgodnie bowiem z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w takim zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Z przytoczonego przepisu wynika więc jednoznacznie, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy łącznie zostaną spełnione dwa warunki, tzn. odliczenia podatku dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz podatek ten jest związany z towarami lub usługami wykorzystywanymi do wykonywania czynności opodatkowanych. Aby podatnik mógł skorzystać z prawa do odliczenia podatku naliczonego, konieczne jest, aby zakupy były związane wprost z czynnościami opodatkowanymi. Oznacza to, że zakupione towary lub usługi muszą być używane do realizacji działań, które generują podatek należny. Brak takiego związku uniemożliwia odliczenie podatku naliczonego.

Stąd, Instytut stoi na stanowisku, że odliczenie podatku naliczonego nie przysługuje mu w tym zakresie, w jakim nabywane towary i usługi są związane ze świadczeniem usług dla uczestników Projektu … z sektora MŚP bez odpłatności ze strony tych uczestników. W ocenie Wnioskodawcy, działania tego rodzaju nie podlegają bowiem opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (nie są czynnościami prowadzącymi do powstania podatku należnego).

Pogląd ten potwierdzają również orzeczenia sądów administracyjnych, w tym dla przykładu wyrok Wojewódzkiego Sądu w Warszawie z 12 czerwca 2018 r., sygn. akt III SA/Wa 3087/17, w którym wyjaśniono, że w przypadkach, gdy świadczenie sfinansowane dotacją nie ma charakteru odpłatnego, podatnikowi nie przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony wynikający z kosztów poniesionych w związku z realizacją danego projektu.

Mając na uwadze powyższe, w opisanych okolicznościach ewentualne częściowe prawo do odliczenia podatku naliczonego będzie przysługiwało Instytutowi wyłącznie w tym zakresie, w jakim będzie wykorzystywał nabywane w ramach realizacji Projektu towary i usługi do wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu, ale niekorzystających ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, a więc do czynności innych niż nieodpłatne świadczenie usług na rzecz beneficjentów z sektora MŚP, np. w przypadku przyjęcia częściowej odpłatności za wykonanie konkretnej usługi od uczestnika projektu niepodlegającej pod zwolnienie podmiotowe.

Zgodnie bowiem z art. 86 ust. 2a ustawy o VAT, w przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 - w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, zwanym "sposobem określenia proporcji". Sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć .

W świetle powyższego w przypadku, gdy Wnioskodawca wykorzystywałby nabywane towary i usługi również do czynności innych niż nieodpłatne świadczenie usług w ramach Projektu, w celu odliczenia podatku naliczonego powinien przyporządkować ponoszone wydatki do poszczególnych rodzajów czynności – opodatkowanych, zwolnionych i niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT. Na prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie będzie miał natomiast wpływu fakt otrzymania dofinansowania do zakupów towarów i usług w postaci refundacji kosztów kwalifikowanych, gdyż ustawa o VAT nie uzależnia istnienia prawa do odliczenia VAT od źródła finansowania danych wydatków.

Reasumując powyższe, zdaniem Wnioskodawcy w tej części, w której nabywane towary i usługi będą wykorzystane wyłącznie do realizacji działań w ramach Projektu, za które Wnioskodawca nie będzie przyjmował odpłatności ze strony uczestników, nie będzie miał prawa do odliczenia podatku naliczonego od dokonanych zakupów.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do „grona” usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (dostawa lub usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Taka konstrukcja definicji świadczenia usług jest wyrazem zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji dokonywanych w ramach profesjonalnego obrotu gospodarczego.

Należy wskazać, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez podatników w rozumieniu ustawy i są wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

Pojęcie „dostawa towarów” w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel. Z kolei każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi co do zasady usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

-w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (wierzyciel/nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

-świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Przy czym zaznaczyć należy, że oba ww. warunki powinny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało, jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem przez pojęcie świadczenia usług należy rozumieć przede wszystkim określone zachowanie się podatnika na rzecz innego podmiotu, które wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę. Przy czym, o ile dane zachowanie podatnika mieści się w ustawowej definicji świadczenia usług, to – co do zasady – niezbędnym elementem do uznania tego zachowania za czynność podlegającą opodatkowaniu jest spełnienie przesłanki odpłatności.

Z powołanego powyżej art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług co do zasady podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie (z wyjątkiem przypadków ściśle określonych w art. 7 ust. 2 oraz w art. 8 ust. 2 ustawy).

Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny. Oznacza to, że pod pojęciem odpłatności świadczenia usług rozumieć należy prawo podmiotu świadczącego usługę do żądania od odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego).

Należy podkreślić, że przepisy dotyczące funkcjonowania podatku VAT w krajach członkowskich Unii Europejskiej podlegają harmonizacji na zasadach określonych w Dyrektywie 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 str. 1 ze zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE Rady.

Uszczegółowieniem zasad obowiązywania i funkcjonowania podatku VAT określonych w dyrektywie są wyroki Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE).

TSUE, w wyroku z 27 października 2011 r. w sprawie C-93/10 Finanzamt Essen-NordOst przeciwko GFKL Financial Services AG wskazał, że „(...) w ramach systemu podatku VAT czynnościami podlegającymi opodatkowaniu są transakcje między stronami, przewidujące zapłatę ceny lub inne wynagrodzenie. Zatem jeżeli czynność polega jedynie na świadczeniu jednej ze stron, bez bezpośredniego wynagrodzenia, nie ma podstawy opodatkowania, w związku z czym świadczenie takie nie podlega podatkowi VAT (zob. wyrok z 29 października 2009 r. w sprawie C-246/08 Komisja Wspólnot Europejskich przeciwko Republice Finlandii, Zb. Orz. s. I 10605, pkt 43). W tym świetle świadczenie usługi następuje „odpłatnie” w rozumieniu art. 2 pkt 1 szóstej dyrektywy VAT, a zatem podlega opodatkowaniu, tylko jeżeli pomiędzy usługodawcą a usługobiorcą istnieje stosunek prawny, w ramach którego następuje wymiana świadczeń wzajemnych, gdyż świadczenie otrzymywane przez usługodawcę stanowi rzeczywiste odzwierciedlenie wartości usługi świadczonej usługobiorcy (ww. wyrok w sprawie MKG-Kraftfahrzeuge-Factoring, pkt 47).

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem „świadczenie usług dokonywane odpłatnie” w rozumieniu art. 2 pkt 1 szóstej dyrektywy wymaga bezpośredniego związku między wyświadczoną usługą a otrzymanym wynagrodzeniem (wyrok z 29 lipca 2010 r. w sprawie C-40/09 Astra Zeneca UK Ltd przeciwko Commissioners for Her Majesty’s Revenue and Customs, Zb. Orz. s. 1 7505, pkt 27 i przytoczone orzecznictwo)” (pkt 17-19).

Z kolei, w wyroku z 27 marca 2014 r. w sprawie C-151/13 Le Rayon d’Or SARL przeciwko Ministre de l’Économie et des Finances Trybunał wskazał, że „(...) aby świadczenie usług mogło być uznane za „odpłatne” w rozumieniu tej dyrektywy, nie wymaga ona, aby świadczenie wzajemne za taką usługę było uzyskane bezpośrednio od jej odbiorcy. Świadczenie wzajemne może pochodzić także od osoby trzeciej (zob. podobnie wyrok Loyalty Management UK i Baxi Group, C-53/09 i C-55/09, EU:C:2010:590, pkt 56)” (pkt 34).

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę, wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Zatem, aby dana czynność (usługa) podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

Stosownie do art. 29a ust. 1 ustawy:

W świetle art. 29a ust. 6 ustawy:

Z treści powołanego przepisu wynika, że podstawę opodatkowania w podatku od towarów i usług stanowi wynagrodzenie, które dostawca lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu dostawy towarów albo świadczenia usług. Wynagrodzenie to oznacza wartość rzeczywiście otrzymaną (lub która ma być otrzymana) w konkretnym przypadku.

Dla określenia, czy dane dotacje (subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze) są czy też nie są opodatkowane istotne są szczegółowe warunki ich przyznawania, określające cele realizowanego w określonej formie dofinansowania.

Kryterium uznania dotacji za stanowiącą podstawę opodatkowania jest zatem stwierdzenie, że dotacja dokonywana jest w celu sfinansowania konkretnej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Natomiast dotacje niedające się powiązać z konkretnymi czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, nie stanowią podstawy opodatkowania w rozumieniu przepisu art. 29a ust. 1 ustawy.

Włączenie do podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze ma miejsce tylko wówczas, gdy jest to dotacja, subwencja i inna dopłata o podobnym charakterze związana bezpośrednio z dostawą towaru lub świadczeniem usługi. Do podstawy opodatkowania zaliczane są tylko takie dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze, które są bezpośrednio przeznaczone na dofinansowanie konkretnego towaru czy też konkretnego rodzaju usługi. Nie jest więc podstawą opodatkowania ogólna dotacja (subwencja, inna dopłata o podobnym charakterze) uzyskana przez podatnika, niezwiązana z dostawą towaru lub świadczeniem usługi.

W przypadku natomiast, gdy podatnik otrzyma dofinansowanie, które będzie związane z dostawą lub świadczeniem usług, jako pokrycie części ceny konkretnego świadczenia lub rekompensatę z tytułu wykonania określonego świadczenia po cenach obniżonych, płatność taka będzie zaliczana do podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Zatem, podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług zwiększa się tylko o takie dotacje, które w sposób bezwzględny i bezpośredni są związane z daną dostawą towarów lub świadczeniem usług. Jeżeli jednak taki bezpośredni związek nie występuje, dofinansowanie ogólne – na pokrycie kosztów działalności nie zwiększa podstawy opodatkowania, a tym samym nie podlega opodatkowaniu.

Przepis art. 29a ust. 1 ustawy jest odpowiednikiem art. 73 Dyrektywy 2006/112/WE Rady, zgodnie z którym:

Należy uznać, że opodatkowanie subwencji (dotacji) stanowi wyjątek od zasad ogólnych wspólnego systemu VAT. Nie wszystkie subwencje (dotacje) stanowią element podstawy opodatkowania VAT. Jedynie takie, które są subwencjami (dotacjami) związanymi bezpośrednio z ceną dostawy towarów czy ceną świadczenia usług. Wyjątek ten należy interpretować w sposób ścisły. Wykładnia ścisła prowadzi do wniosku, że tylko subwencje bezpośrednio wpływające na cenę transakcji podlegają opodatkowaniu. Natomiast inne subwencje (dotacje) nie wchodzą tym samym do podstawy opodatkowania, a w konsekwencji nie podlegają opodatkowaniu VAT.

Istotne zatem dla wykładni art. 29a ust. 1 ustawy, jest wyjaśnienie pojęcia „dotacja bezpośrednio związana z ceną”.

W tym celu istotne znaczenie ma orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W szczególności wyroki w sprawach C-184/00 (Office des products wallons ASBL v. Belgian State) oraz C-353/00 (Keeping Newcastle Warm Ltd. v. Commisioners of Customs and Excise, w skrócie KNW).

W wyroku C-184/00 Trybunał stwierdził, że pojęcie subwencji (dotacji) bezpośrednio związanych z ceną należy interpretować jako obejmujące wyłącznie subwencje, które stanowią całość lub część wynagrodzenia za dostawę towarów lub świadczenie usług, a które są wypłacane przez podmiot trzeci w stosunku do sprzedawcy lub świadczącego. Trybunał argumentował, że w celu ustalenia, czy dotacja stanowi wynagrodzenie, cena towarów i usług musi, co do zasady, być ustalana nie później, niż w momencie zdarzenia podlegającego opodatkowaniu. Zobowiązanie do zapłaty dotacji dokonane przez osobę, która jej udziela, rodzi korelat, jakim jest prawo beneficjenta do jej otrzymania, ponieważ dokonał on dostawy podlegającej opodatkowaniu. Ten związek pomiędzy dotacją a ceną musi być jednoznacznie widoczny na podstawie indywidualnej analizy okoliczności stanowiących podstawę wypłaty tego wynagrodzenia. Z drugiej strony nie jest konieczne, aby cena towarów lub usług bądź część tej ceny została ustalona. Wystarczy, by możliwe było jej ustalenie. Cena, jaką płaci nabywca musi być ustalana w taki sposób, że zmniejsza się ona w proporcji do dotacji przyznanej sprzedawcy towarów lub świadczącemu usługi, co zatem stanowi element ustalenia ceny, jakiej żąda ten ostatni. Trybunał w sprawie będącej przedmiotem rozpoznania wskazał sądowi odsyłającemu szereg wskazówek, stwierdzając, że sąd krajowy musi zbadać obiektywnie, czy fakt, iż dotacja jest wypłacana sprzedawcy lub świadczącemu pozwala mu sprzedawać towary lub świadczyć usługi po cenie niższej, niż musiałby on żądać w braku takiej dotacji. Nie jest konieczne, by dotacja odpowiadała bezpośrednio zmniejszeniu ceny dostarczanych towarów, wystarczy by relacja pomiędzy zmniejszeniem ceny a dotacją, która może być wyrażona ryczałtowo, była istotna.

W wyroku C-353/00 Trybunał wyraził pogląd, że niezależnie od tego, czy dofinansowanie spełnia warunek bezpośredniego związku z ceną, czy też nie spełnia takiego warunku, zwiększać będzie podstawę opodatkowania, jeśli osoba trzecia (także organ władzy publicznej) wpłaca pewną kwotę pieniędzy na poczet usług świadczonych na rzecz osoby fizycznej. Orzeczenie to dotyczyło dopłat wypłacanych firmie zajmującej się usługami związanymi z doradztwem w dziedzinie energetyki.

Związek dotacji z ceną nie został szczegółowo przeanalizowany w tym wyroku. Szersze uwagi na ten temat znalazły się natomiast w opinii rzecznika generalnego oraz pisemnym stanowisku rządu Wielkiej Brytanii, które zaaprobował Trybunał. Jak wskazuje rzecznik, dotacje mogą mieć różną formę i charakter. Zwykle przez dotacje (subwencje) rozumie się sumy wypłacane danemu podmiotowi z funduszy publicznych w interesie ogólnym. W praktyce dotacje mogą mieć postać dopłat ogólnych do działalności przedsiębiorstwa (i wówczas nie podlegają opodatkowaniu) albo też stanowić subsydia do konkretnych dostaw lub usług, umożliwiając nabycie ich ostatecznemu odbiorcy po niższej cenie (lub w ogóle bez odpłatności z jego strony). W tym ostatnim przypadku podlegają podatkowi VAT.

Tego rodzaju dotacje występowały w przypadku KNW. Istniał bezpośredni związek pomiędzy usługami podatnika a otrzymywanymi dotacjami (dotacje były korelatem usług i wypłacano je tylko w razie ich świadczenia; również kwotowo zależały od liczby usług). Wpływ na cenę również był oczywisty: ostateczny odbiorca nie musiał płacić za usługę właśnie z powodu pokrycia jej dotacją. Mimo, że dotacje oczywiście wpływały na działalność przedsiębiorstwa i w sensie ekonomicznym pokrywały część kosztów jego funkcjonowania, przede wszystkim były one związane z ceną. Dlatego też nie można było ich traktować jako pozostających poza podatkiem VAT.

Jeżeli otrzymywana dotacja jest w sposób zindywidualizowany i policzalny związana z ceną danego świadczenia (tj. świadczenie dzięki dotacji ma cenę niższą o konkretną kwotę), taka dotacja podlega VAT. Jeżeli natomiast związek tego rodzaju nie występuje i równocześnie dotacja nie jest elementem wynagrodzenia związanego z danymi dostawami towarów lub usług, wówczas można – i należy – potraktować ją jako płatność niepodlegającą podatkowi VAT.

W sytuacji zatem, gdy podatnik dla konkretnej dostawy towarów lub konkretnego świadczenia usług otrzymuje od innego podmiotu dofinansowanie, np. w postaci dotacji stanowiącej dopłatę do ceny towaru lub usługi – tego rodzaju dofinansowanie stanowi, obok ceny, uzupełniający ją element podstawy opodatkowania z tytułu tej dostawy lub świadczenia. Natomiast dotacje mające na celu dofinansowanie ogólnych kosztów działalności, niedające się powiązać z konkretnymi czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a więc nieuzależnione od ilości i wartości dostarczanych towarów lub świadczonych usług, nie stanowią podstawy opodatkowania w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy, a zatem nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z treści art. 29a ust. 1 ustawy wynika, że nie ma znaczenia od kogo dostawca towaru lub świadczący usługę otrzymuje zapłatę – czy od nabywcy czy od osoby trzeciej, ważne jest aby było to wynagrodzenie za dane konkretne świadczenie lub za daną konkretną dostawę.

Wskazać w tym miejscu należy na opinię Rzecznika Generalnego Juliane Kokott z 7 marca 2024 r. do sprawy C-87/23 (Biedrība „Latvijas Informācijas un komunikācijas tehnoloģijas asociācija” przeciwko Valsts ieņēmumu dienests). Wprawdzie okoliczności, których dotyczy ta opinia nie są identyczne z niniejszą sprawą, ale jednak Rzecznik Generalna wskazuje na uwzględnienie kwoty dotacji w podstawie wymiaru opodatkowania. Z opinii wynika bowiem, że: „76. Proponuję zatem Trybunałowi, aby udzielił odpowiedzi na wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Administratīvā apgabaltiesa (regionalny sąd administracyjny, Łotwa) w następujący sposób:

1. Artykuł 9 ust. 1 akapit drugi dyrektywy VAT należy interpretować w ten sposób, że wymaga on w ramach całościowej oceny porównania konkretnej działalności z działalnością typowego podatnika z danej grupy zawodowej (w niniejszym przypadku podmiotu świadczącego usługi szkoleniowe). Ze względu na porównywalny sposób świadczenia usług szkoleniowych nie istnieją w konkretnym przypadku wątpliwości co do samodzielnej działalności gospodarczej.

2. Artykuł 2 ust. 1 lit. c) dyrektywy VAT nie wymaga, by usługodawca osobiście świadczył usługę. Może także zaangażować niezależną osobę trzecią jako podwykonawcę, która wykonuje usługę w jego imieniu lub pod jego nazwą. Jeżeli istnieje umowa, na mocy której usługa jest kupowana lub sprzedawana we własnym imieniu, ale na rachunek osoby trzeciej, wówczas zastosowanie ma art. 28 dyrektywy VAT, który zmienia przedmiot usługi komisanta, a w przypadku komisu sprzedażowego także kierunek tej usługi.

3. Dotacje wypłacane przez fundusz określonym usługodawcom w związku z konkretną usługą są uwzględniane w podstawie opodatkowania jako płatność od osoby trzeciej, którą usługodawca otrzymuje z tytułu tej usługi, zgodnie z art. 73 dyrektywy VAT.”

Powyższa opinia została potwierdzona w wydanym wyroku TSUE z 4 lipca 2024 r. w sprawie C‑87/23, z którego wynika, że:

„1) Art. 2 ust. 1 lit. c) dyrektywy 2006/112/WE należy interpretować w ten sposób, że: świadczenie usług szkoleniowych zafakturowane przez stowarzyszenie o celach niezarobkowych, zlecone zasadniczo osobom trzecim i korzystające z dotacji pochodzących z funduszy europejskich, które mogą wynosić do 70 % całkowitej kwoty tych usług, stanowi odpłatne świadczenie usług, przy czym nie ma zastosowania art. 28 tej dyrektywy w braku wyraźnej umowy prowadzenia spraw pozwalającej na stwierdzenie świadczenia usług przez podatnika we własnym imieniu i na rzecz osoby trzeciej.

2) Art. 73 dyrektywy 2006/112 należy interpretować w ten sposób, że dotacje wypłacane usługodawcy przez europejski fundusz w celu świadczenia konkretnych usług wchodzą, zgodnie z tym przepisem, w zakres podstawy opodatkowania jako płatność otrzymana od osoby trzeciej.

3) Art. 9 ust. 1 dyrektywy 2006/112 należy interpretować w ten sposób, że posiadany status stowarzyszenia o celach niezarobkowych nie stoi na przeszkodzie temu, by – po przeprowadzeniu analizy uwzględniającej wszystkie okoliczności działalności danego stowarzyszenia, a w szczególności okoliczność, że działalność ta jest porównywalna z typowym zachowaniem podmiotu gospodarczego w tym samym sektorze – stowarzyszenie to mogło zostać uznane za podatnika prowadzącego działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu.”

Odnosząc się do kwestii objętej zakresem zadanego pytania nr 1 wniosku należy jeszcze raz podkreślić, że dotacja podlega opodatkowaniu, jeżeli ma bezpośredni związek z ceną dostarczonego towaru/usługi świadczonej przez otrzymującego dotację. W takiej sytuacji przyjmuje się, że dotacja stanowi składnik tej ceny. Innymi słowy dotacja „uzupełniając” podstawę opodatkowania z tytułu dostawy towaru/świadczenia usługi jest opodatkowana na takich samych zasadach jak czynność, której dotyczy.

Analizując zatem kwestię, czy otrzymywana dotacja podlega opodatkowaniu, należy rozważyć, czy występują konkretne podlegające opodatkowaniu czynności (dostawa towarów lub świadczenie usług) wykonywane przez Państwa, z którymi związane są środki z otrzymanego dofinansowania.

Jak wynika z opisu sprawy, jesteście Państwo Członkiem Konsorcjum w ramach Projektu …, realizowanego przez Konsorcjum. Projekt polega na podejmowaniu wspólnie z partnerami działań ukierunkowanych na wsparcie mikro, małych i średnich przedsiębiorstw („MŚP”). Umowy o dofinansowanie projektu zawarte przez Państwa z PARP i z Komisją Europejską przewidują dotację na finansowanie 100% kosztów kwalifikowanych.

W ramach projektu będą Państwo realizowali usługi na rzecz mikro, małych lub średnich przedsiębiorstw w rozumieniu art. 2 załącznika I do rozporządzenia KE nr 651/2014, wpisanych do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego lub Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (MŚP) o charakterze:

1)szkoleniowo-edukacyjnym,

2)doradczym,

3)demonstracyjnym,

4)wdrożeniowym

- dotyczące innowacji technologicznych i materiałowych, podnoszące kwalifikacje zawodowe pracowników przedsiębiorstw w zakresie transformacji cyfrowej.

Będą Państwo świadczyli usługi dla MŚP nieodpłatnie, udzielając im tym samym pomocy de minimis. W celu skorzystania z Państwa usług, beneficjent (MŚP) będzie zobligowany do zawarcia umowy uczestnictwa w Projekcie. W celu wykonania usług na rzecz MŚP w ramach Projektu, przewidują Państwo pokrycie m.in. następujących rodzajów kosztów:

• wynagrodzenia ekspertów, koordynatorów merytorycznych i personelu technicznego związanych z realizacją usług,
• zakup stanowisk do cyfrowego modelowania i projektowania,
• zakup licencji, dostępu do baz danych, abonamentu wykorzystania platformy e-learningowej, zakup programu do montażu szkoleń,
• pokrycie kosztów remontów (wymiana drzwi, dostosowanie instalacji elektrycznych i świetlnych w celu stworzenia nowych przyłączeń prądowych, montaż klimatyzacji, wymiana wykładziny podłogowej, modernizacja sieci komputerowej),
• koszty podroży do MŚP,
• koszty materiałów, surowców i odczynników do wykonania demonstratorów i prototypów, zakup laboratoryjnej drukarki 3D do tkanin, zakup profesjonalnej kamery oraz doposażenie aparatu fotograficznego,
• wytworzenie materiałów szkoleniowych w formie pakietów zawierających wzory omawianych struktur włókienniczych.

Finansowanie działań w ramach Projektu przebiega w ten sposób, że w pierwszej kolejności transze dofinansowania są wypłacane na rachunek bankowy Lidera konsorcjum na podstawie wniosku o płatność zatwierdzonego przez instytucję pośredniczącą w wypłacie dotacji. Następnie każdy z konsorcjantów ma prawo do otrzymania zwrotu (refinansowania) poniesionych kosztów kwalifikowanych od Lidera konsorcjum. Dotacja, zgodnie z umową grantową, jest przeznaczona na finansowanie poszczególnych zadań w Projekcie.

Zgodnie z warunkami Umów Dofinansowania oraz zapisów Umowy Konsorcjum, rozliczają się Państwo ze środków finansowych z Liderem Konsorcjum, który pełni rolę dysponenta środków dotacyjnych, natomiast Lider Konsorcjum, reprezentując Konsorcjum, dokonuje rozliczeń z Instytucjami finansującymi projekt. Instytucje te na bieżąco monitorują postępy realizacji projektu.

Wskazali Państwo, że realizacja Projektu, o którym mowa w opisie sprawy, jest uzależniona od uzyskania dofinansowania. Konsorcjum zostało zawiązane dopiero w momencie zatwierdzenia dofinansowania projektu ze środków Komisji Europejskiej i PARP. Bez zapewnienia odpowiednich środków finansowych niemożliwa byłaby skuteczna realizacja założeń Projektu, tj. (...). Projekt … z założenia wiąże się z wysokimi kosztami, które wynikają z konieczności zakupu nowoczesnej infrastruktury technologicznej, specjalistycznych usług oraz zatrudnienia ekspertów. Uzyskanie dofinansowania (w formie refundacji poniesionych wydatków) stanowiło niezbędny warunek dla możliwości realizacji Projektu w takim kształcie, w szczególności zważając na fakt, że Państwo oraz pozostali partnerzy będą świadczyli usługi na rzecz MŚP w ramach Projektu nieodpłatnie, udzielając im przy tym pomocy de minimis.

Mając zatem na uwadze przedstawione we wniosku okoliczności sprawy należy stwierdzić, że w analizowanym przypadku mamy do czynienia z sytuacją, w której występują skonkretyzowane świadczenia w zamian za określone wynagrodzenie. Przekazywane środki finansowe podmiotowi pełniącemu funkcję Lidera Konsorcjum przez KE, PARP na realizację opisanego Projektu, które następnie Lider Konsorcjum w części przekazuje Członkowi Konsorcjum – Państwu – należy uznać po Państwa stronie za otrzymane od osoby trzeciej środki (dotacje, subwencje, lub dopłaty o podobnym charakterze) mające bezpośredni wpływ na cenę usług świadczonych przez Państwa – Członka Konsorcjum na rzecz Odbiorców (MŚP). Należy bowiem zauważyć, że środki finansowe otrzymane z KE oraz PARP nie zostaną przeznaczone przez Państwa na ogólną działalność, lecz mogą zostać wykorzystane tylko i wyłącznie na określone i wskazane w umowie zawartej pomiędzy Konsorcjum a KE oraz PARP działanie, tj. na wykonanie Projektu zgodnie z Umową oraz na konkretne działania wykonywane w ramach tego Projektu przez Państwa na rzecz Odbiorców.

W świetle przedstawionych okoliczności sprawy należy uznać, że środki finansowe otrzymane z KE oraz PARP, na podstawie zawartej Umowy o dofinansowanie Projektu – w części przypadającej na czynności realizowane przez Państwa jako Członka Konsorcjum na rzecz Odbiorców – stanowią należności za świadczone przez Państwa usługi.

Okoliczności sprawy jednoznacznie wskazują bowiem, że w ramach realizacji Projektu będą Państwo świadczyć wymienione we wniosku usługi na rzecz małych i średnich przedsiębiorców (MŚP). We wniosku wskazali Państwo również, że model finansowania Projektu opiera się na refinansowaniu kosztów kwalifikowanych związanych ze świadczeniem usług na rzecz beneficjentów projektu. Aby mogli Państwo otrzymać wypłatę dofinansowania określonego w umowie, muszą zostać spełnione określone wskaźniki ilościowe, takie jak liczba przedsiębiorstw objętych wsparciem (minimalna liczba określona w umowie) oraz liczba wprowadzonych innowacji. Ponadto, Instytut musi w sposób wiarygodny udokumentować poniesione wydatki związane z realizacją projektu.

Tym samym należy uznać, że w analizowanym przypadku należne Państwu dofinansowanie (dotacja od Komisji Europejskiej (KE) oraz dotacja od Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP)) przeznaczone na pokrycie wydatków związanych z wykonaniem przez Państwa na rzecz Odbiorców (MŚP) świadczeń w istocie ma bezpośredni wpływ na cenę usług świadczonych przez Państwa na rzecz Odbiorców (MŚP) usług, tj. opisanych we wniosku czynności realizowanych w Projekcie przez Państwa jako Członka Konsorcjum.

Usługi świadczone przez Państwa w ramach realizacji Projektu świadczone będą na rzecz małych i średnich przedsiębiorców (MŚP). Wszystkie świadczenia w Projekcie są realizowane nieodpłatnie dla Klienta.

Zatem dzięki dofinansowaniu (dotacji od KE oraz PARP) uczestnicy Projektu będą korzystać ze świadczeń realizowanych przez Państwa w ramach Projektu nieodpłatnie, a w normalnych warunkach rynkowych musieliby zapłacić cenę za usługi w wysokości co najmniej równej wydatkom związanym z ich świadczeniem.

Uczestnicy Projektu (tj. Odbiorcy) nie będą ponosić kosztów świadczonych dla nich usług w zakresie działań realizowanych w ramach realizacji Projektu, czyli w rzeczywistości pokrywają Państwo cenę usług z otrzymanego dofinansowania.

Należne Państwu dofinansowanie od KE oraz PARP, przypadające na czynności realizowane w Projekcie przez Państwa jako Członka Konsorcjum i przekazane za pośrednictwem Lidera Konsorcjum kształtuje zatem bezpośrednio cenę usługi określoną przez Państwa na rzecz Odbiorców (tj. pozwala na bezpłatne organizowanie ww. świadczeń dla ich odbiorców) i w związku z tym ma charakter cenotwórczy.

W rozpatrywanej sprawie w zakresie realizacji przez Państwa powierzonych zadań w ramach Projektu, wykonywanych na rzecz Odbiorców mamy do czynienia z sytuacją, w której w ramach Projektu wystąpią konkretne czynności realizowane przez Państwa na rzecz konkretnego beneficjenta (Odbiorcy). W zakresie tych zadań będzie występował konkretny odbiorca realizowanych przez Państwa świadczeń, a wykonywane przez Państwa działania należy uznać za świadczoną za wynagrodzeniem usługę w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy.

Co istotne jak Państwo wskazali, aby wykonanie usług na rzecz beneficjentów z sektora MŚP było możliwe, otrzymają Państwo dofinansowanie na pokrycie kosztów kwalifikowanych podejmowanych działań, którego wysokość jest określana na podstawie szczegółowego budżetu przewidzianego w umowie o dofinansowanie zawieranej w imieniu konsorcjum przez Lidera Projektu z PARP. Budżet ten określa szacowaną wysokość wydatków kwalifikowanych, które mogą zostać poniesione w ramach realizacji Projektu. Otrzymane granty łącznie pozwolą Państwu na pokrycie kosztów kwalifikowalnych związanych ze świadczeniem usług dla MŚP (pod warunkiem zapewnienia ich pełnego transferowania na poziom ostatecznych odbiorców), do wysokości maksymalnego poziomu finansowania.

Wydatki, o których mowa we wniosku, będą ponoszone w związku z realizacją Projektu, w celu wykonania zadań określonych w jego ramach. Oznacza to, że przy dokonywaniu zakupów przez Państwa celem ich przeznaczenia będzie wykorzystanie na potrzeby realizacji wyznaczonych zadań w ramach Projektu. W umowach o dofinansowanie zawarto zastrzeżenie, że w trakcie trwania Projektu sprzęt, wyposażenie oraz oprogramowanie zakupione w ramach Projektu może być wykorzystywane jedynie do celów Projektu i tylko do usług świadczonych na rzecz MŚP. Przy zadaniach, których realizacja wiąże się z nabywaniem środków trwałych, przyjmowane są ściśle określone zasady dotyczące ich dalszego wykorzystywania. W przypadku, gdy po zakończeniu projektu środki trwałe przechodzą na rzecz Konsorcjanta, mogą być one wykorzystywane do dalszych badań. Co do zasady jednak będą to badania własne, o charakterze niekomercyjnym.

Zgodnie z umową o dofinansowanie, wartość dofinansowania, która nie została wytransferowana na poziom ostatecznego odbiorcy (MŚP) podlega zwrotowi. Oznacza to, że poniesienie wydatku, który zostanie uznany za niewłaściwy będzie powodowało konieczność zwrotu tej części dofinansowania (a więc w efekcie zmniejszy wysokość dofinansowania udzielonego Instytutowi w związku z Projektem). Natomiast jeżeli nie poniosą Państwo kosztu przewidzianego w budżecie i jednocześnie nie uzyskają Państwo zgody od instytucji finansującej na przesunięcie środków na inną pozycję budżetową, wówczas ta część finansowania również nie zostanie mu przyznana.

Z wniosku wynika zatem, że otrzymane dofinansowanie dotyczy ściśle określonych wydatków na realizację przez Państwa powierzonych zadań w ramach Projektu, wykonywanych na rzecz Klientów, w tym realizację świadczeń na rzecz konkretnych Odbiorców, tj. realizację opisanych we wniosku działań wykonywanych w ramach Projektu.

W analizowanym przypadku środki finansowe (dofinansowanie otrzymane z KE oraz PARP) będą w sposób zindywidualizowany i policzalny związane z ceną danego świadczenia wykonywanego przez Państwa na rzecz Odbiorców. Otrzymane środki finansowe są elementem wynagrodzenia związanego z określonym świadczeniem usług przez Państwa. W rozpatrywanej sprawie mamy do czynienia z sytuacją, w której Członek Konsorcjum dla konkretnego świadczenia usług otrzymuje od innego podmiotu dofinansowanie, które należy uznać za podstawę opodatkowania z tytułu tego świadczenia usług. W analizowanym przypadku nie występuje natomiast sytuacja, w której otrzymywane od KE oraz PARP środki finansowe mają/będą miały na celu dofinansowanie ogólnych kosztów działalności i nie dają/nie będą dawały się powiązać z konkretnymi czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Nie można zatem uznać, że otrzymywane przez Państwa środki finansowe od KE, PARP nie stanowią/nie będą stanowiły podstawy opodatkowania w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy, a zatem nie podlegają/nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Istotny jest również wskazany przez Państwa w opisie sprawy fakt, że z Odbiorcami Projektu (MŚP) będą zawierane umowy. W celu skorzystania z Państwa usług Instytutu, beneficjent (MŚP) będzie zobligowany do zawarcia umowy uczestnictwa w Projekcie. Udzielą Państwo beneficjentowi pomocy de minimis, na podstawie umowy trójstronnej zawartej na piśmie pomiędzy Instytutem, Liderem Projektu a beneficjentem (MŚP), w której zostaną określone w szczególności następujące kwestie:

1)zakres usług, które zostaną zrealizowane na rzecz beneficjenta wraz z terminami ich realizacji,

2)koszt usługi (który zostanie wyceniony na podstawie szacowanych kosztów przewidzianych w budżecie projektu dla poszczególnych świadczeń. Cena jednostkowa usługi będzie wynikała z kosztów stałych i zmiennych i zostanie obliczona jako średnia wartość danego rodzaju usługi, podzielona przez szacowaną minimalną liczbę beneficjentów MŚP korzystających z tej usługi),

3)wartość pomocy de minimis udzielanej MŚP oraz warunki jej udzielania (zgodnie z umową, kwota pomocy przyznanej beneficjentowi będzie równa sumie wartości usług realizowanych na rzecz beneficjenta. Wsparcie przyznawane beneficjentom jest różnicą pomiędzy kosztem usług świadczonych w ramach … a wartością pokrytą ze środków Komisji Europejskiej w ramach umowy o dofinansowanie „…”, niebędącej pomocą publiczną).

Wskazani Państwo, że umowa uczestnictwa w Projekcie ma charakter ustandaryzowany, co oznacza, że podstawowe warunki (prawa i obowiązki stron) są jednolite dla wszystkich beneficjentów zgłaszających się do Projektu. Jednak niektóre elementy umowy, takie jak zapisy dotyczące ceny (średniej wartości usługi) czy zakresu usług mogą się różnić pomiędzy poszczególnymi umowami. Wynika to z faktu, że Państwa usługi oferowane Beneficjentom są różnorodne, jak również są projektowane i dostosowywane do indywidualnych potrzeb MŚP, co może wpływać na ich zakres merytoryczny i tym samym koszt określony w umowie. Zasadniczo, każda firma zgłaszająca się do projektu podlega więc tym samym warunkom umownym, a różnice w treści umów wynikają jedynie z wyboru określonych usług do realizacji.

Zatem w analizowanym przypadku Państwa świadczenia w zakresie realizacji przez Państwa powierzonych zadań w ramach Projektu skierowane są do konkretnych podmiotów, tj. Odbiorców (MŚP), wyłonionych w procedurze rekrutacji, z którymi to podmiotami zawierane będą odrębne umowy i udzielone przez Państwa wsparcie jest rozliczane na warunkach pomocy de minimis.

Nie ulega zatem wątpliwości, że należne Państwu dofinansowanie (dotacja od KE oraz PARP) przekazane na Państwa rzecz przez Konsorcjum, przeznaczone na pokrycie wydatków związanych z wykonaniem przez Państwa na rzecz Odbiorców (MŚP) świadczeń obejmujących działania w ramach projektu dotyczy konkretnych świadczeń realizowanych przez Państwa na rzecz uczestników Projektu, tj. Odbiorców (MŚP).

Jednocześnie należy podkreślić, że usługobiorca nie musi być podmiotem tożsamym z podmiotem przekazującym wynagrodzenie usługodawcy. Usługodawca (jak i dostawca towaru) może otrzymać zapłatę od osoby trzeciej. Ważne jest, aby było to wynagrodzenie za dane konkretne świadczenie lub za daną konkretną dostawę. Z taką właśnie sytuacją mamy do czynienia w analizowanej sprawie w odniesieniu do świadczeń realizowanych przez Państwa w ramach projektu. Otrzymane przez Lidera i przekazane na Państwa rzecz dofinansowanie (dotacja od KE oraz PARP) stanowi wynagrodzenie otrzymane od podmiotu trzeciego za świadczone przez Państwa na rzecz Odbiorców usługi w zakresie wykonywanych przez Państwa zadań powierzonych w ramach Projektu.

Podkreślić jednocześnie należy, że z art. 29a ust. 1 ustawy wynika, że nie ma znaczenia od kogo dostawca towaru lub świadczący usługę otrzymuje zapłatę – czy od nabywcy czy od osoby trzeciej, ważne jest aby było to wynagrodzenie za dane konkretne świadczenie lub za daną konkretną dostawę. Z taką właśnie sytuacją mamy do czynienia w rozpatrywanej sprawie. Dofinansowanie z KE oraz PARP w części, w jakiej związane jest/będzie z wykonywaniem przez Państwa na rzecz Klientów świadczenia usług, związane jest/będzie z realizacją przez Państwa, jako Członka Konsorcjum, konkretnych czynności na rzecz Odbiorców. Fakt, że Państwo, jako Członek Konsorcjum, wykonują/będą wykonywać określone czynności na rzecz Klientów nie pobierając od nich odpłatności nie oznacza, że ww. świadczenia wykonają Państwo nieodpłatnie, gdyż zapłatą za te świadczenia są/będą przekazane na Państwa rzecz otrzymane przez Konsorcjum środki zwane dotacją (dofinansowaniem), a – jak już wskazano – nie ma znaczenia, od kogo dostawca towaru bądź świadczący usługę otrzymuje zapłatę.

Tym samym, realizację przez Państwa powierzonych zadań w ramach Projektu, wykonywanych na rzecz Odbiorców należy uznać za podlegające opodatkowaniu świadczenie usług, bowiem w rozpatrywanej sprawie są/będą spełnione wszystkie przesłanki warunkujące uznanie wykonywanych przez Państwa w ramach Projektu czynności za odpłatne usługi w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. W analizowanym przypadku istnieje/będzie istniał bezpośredni związek pomiędzy dokonanym przez Państwa świadczeniem a otrzymanym od osoby trzeciej wynagrodzeniem w zamian za wykonanie zleconych Państwu (Członkowi Konsorcjum) zadań w związku z realizacją Projektu.

Z uwagi na powyższe, środki finansowe otrzymane od KE oraz PARP, w części przypadającej na czynności realizowane w Projekcie przez Państwa jako Członka Konsorcjum i przekazane za pośrednictwem Lidera Konsorcjum podlegają/będą podlegały opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy i w konsekwencji stanowią podstawę opodatkowania, o której mowa w art. 29a ust. 1 ustawy.

Mając na uwadze przedstawione we wniosku okoliczności sprawy oraz obowiązujące przepisy prawa podatkowego należy stwierdzić, że należne Państwu dofinansowanie od KE oraz PARP przekazane za pośrednictwem Lidera Konsorcjum stanowi dla Państwa wynagrodzenia za czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT. Otrzymana przez Państwa dotacja jest/będzie związana z konkretną, oznaczoną usługą dokonywaną przez Państwa jako Członka Konsorcjum i wystąpi bezpośredni związek pomiędzy tą dotacją a świadczeniem usług na rzecz Klientów. W związku z tym, otrzymana dotacja, w części, w której jest przekazywana Państwu za pośrednictwem Lidera Konsorcjum stanowi/będzie stanowić po Państwa stronie wynagrodzenie z tytułu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy w związku z art. 8 ust. 1 ustawy.

Tym samym, Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 uznałem za nieprawidłowe.

Odnosząc się z kolei do kwestii prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego od zakupów realizowanych w ramach Projektu należy wskazać, że zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Z powyższych przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku od towarów i usług oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto podkreślić należy, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

I tak, na podstawie art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy:

Zgodnie natomiast z art. 88 ust. 4 ustawy:

Z okoliczności sprawy wynika, że jesteście Państwo czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług. Na potrzeby realizacji Projektu będą Państwo nabywać usługi oraz towary, w tym elementy wyposażenia i infrastruktury, które będą wykorzystywane ścisłe do wykonania usług na rzecz MŚP w ramach Projektu.

W odniesieniu do kwestii prawa do odliczenia podatku VAT od wydatków ponoszonych przez Państwa w związku z realizacją Projektu zauważyć należy, że jak wskazano w uzasadnieniu do pytania nr 1, dotacja będzie stanowiła pokrycie ceny usług świadczonych przez Państwa w ramach Projektu i będzie po Państwa stronie dotacją bezpośrednio wpływającą na wartość tych usług. Będzie stanowiła wynagrodzenie otrzymane od podmiotu trzeciego za świadczenia usług wykonywane przez Państwa, które to czynności, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy – podlegają/będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W związku z powyższym, zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy, w przypadku gdy wykorzystują/będą Państwo wykorzystywać nabywane w ramach projektu towary i usługi do czynności podlegających opodatkowaniu, ale niekorzystających ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, to przysługuje/będzie przysługiwało Państwu prawo do odliczenia podatku VAT od zakupów ponoszonych z tytułu realizacji ww. Projektu służących do realizowanych przez Państwa zadań. Przy czym prawo to przysługuje/będzie przysługiwało, o ile nie wystąpią przesłanki negatywne wymienione w art. 88 ustawy.

Tym samym, Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2 uznałem za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy:

-stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia

oraz

-zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem sprawy. Państwo ponoszą ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swą aktualność.

Jednocześnie należy podkreślić, że ta interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy, co oznacza, że w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

W odniesieniu do powołanych przez Państwa wyroków sądów administracyjnych należy zauważyć, iż wyroki sądów, są to rozstrzygnięcia odnoszące się do indywidualnych spraw i co do zasady wiążą one strony postępowania w tych konkretnych, indywidualnych sprawach nie rozciągając swojego oddziaływania na inne, choćby podobne lub zbieżne sprawy. Zatem powołane orzeczenia nie mogą wpłynąć na ocenę prawidłowości przedmiotowej kwestii.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem sprawy i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).