Możliwość korzystania ze zwolnienia z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej w przypadku świadczenia usług wyk... - Interpretacja - null

shutterstock

Możliwość korzystania ze zwolnienia z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej w przypadku świadczenia usług wyk... - Interpretacja - null

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Możliwość korzystania ze zwolnienia z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej w przypadku świadczenia usług wykonywania instalacji elektrycznych i usług prac budowlanych.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

2 października 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 30 września 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy możliwości korzystania ze zwolnienia z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej w przypadku świadczenia usług wykonywania instalacji elektrycznych i usług prac budowlanych.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT.

Działalność gospodarczą prowadzi w następującym zakresie:

  • wykonywanie instalacji elektrycznych - działalność przeważająca (PKD 43.21.Z);
  • wykonywanie pozostałych robót budowlanych wykończeniowych (PKD 43.39.Z);
  • wykonywanie pozostałych instalacji budowlanych (PKD 43.2.Z);
  • wykonywanie konstrukcji i pokryć dachowych (PKD 43.91.Z);
  • pozostałe specjalistyczne roboty budowalne, gdzie indziej niesklasyfikowane (PKD 43.99.Z).

Prowadząc działalność gospodarczą Wnioskodawca świadczy usługi na rzecz podmiotów, które prowadzą działalność gospodarczą jak i na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych.

Każda sprzedaż jest udokumentowana fakturą. Zapłatę za wykonaną usługę Wnioskodawca otrzymuje przelewem na rachunek bankowy wykorzystywany w prowadzonej działalności. Na podstawie prowadzonej ewidencji oraz dokumentów potwierdzających zapłatę można jednoznacznie stwierdzić, której sprzedaży zapłata dotyczy.

Wnioskodawca nie świadczy usług oraz nie dokonuje dostaw towarów wymienionych w § 4 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 listopada 2023 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. z 2023 r. poz. 2605).

W 2023 r. Wnioskodawca nie miał obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy fiskalnej.

W prowadzonej działalności gospodarczej Wnioskodawca nie prowadzi ewidencji przy zastosowaniu kasy rejestrującej.

Pytanie

Czy w sytuacji, gdy wartość sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych przekroczy w 2024 r. kwotę 20 000 zł, powstanie u Wnioskodawcy obowiązek instalacji kasy fiskalnej?

Pana stanowisko w sprawie

Zgodnie z treścią art. 111 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.) podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Powyższy przepis art. 111 ust. 1 ustawy o VAT określa generalną zasadę, z której wynika, że obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej dotyczy wszystkich podatników, którzy dokonują sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych.

Od powyższej reguły ustawodawca określił szereg wyjątków.

Na podstawie art. 111 ust. 8 ustawy z o podatku VAT, minister właściwy do spraw finansów publicznych może zwolnić, w drodze rozporządzenia, na czas określony, niektóre grupy podatników oraz niektóre czynności z obowiązku, o którym mowa w ust. 1, oraz określić warunki korzystania ze zwolnienia, mając na uwadze interes publiczny, w szczególności sytuację budżetu państwa (…).

Na podstawie powyższego zapisu Minister Finansów wydał rozporządzenie z dnia 24 listopada 2023 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. z 2023 r. poz. 2605).

Zgodnie z § 2 ust. 1 rozporządzenia w sprawie zwolnień – zwalnia się z obowiązku prowadzenia ewidencji w danym roku podatkowym, nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2024 r., czynności wymienione w załączniku do rozporządzenia.

W odniesieniu do niektórych czynności wymienionych w załączniku do rozporządzenia zwolnienie, o którym mowa w ust. 1, stosuje się zgodnie z warunkami określonymi w tym załączniku (§ 2 ust. 2 rozporządzenia w sprawie zwolnień).

Zgodnie z § 4 ust. 1 rozporządzenia z dnia 24 listopada 2023 r. zwolnień, o których mowa w § 2 nie stosuje się w przypadku świadczenia usług oraz dostawy towarów wymienionych w ust. 1 tego paragrafu.

W poz. 37 załącznika do przedmiotowego rozporządzenia, jako czynność korzystająca ze zwolnienia, wymieniono świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli świadczący usługę otrzyma w całości zapłatę za wykonaną czynność za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem), a z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczyła.

Aby Wnioskodawca mógł korzystać ze zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania obrotu przy zastosowaniu kasy rejestrującej na podstawie § 2 rozporządzenia w związku z poz. 37 załącznika do przedmiotowego rozporządzenia, musi łącznie spełnić następujące warunki:

  • zapłata za świadczone usługi musi być dokonana w całości za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej na rachunek bankowy Wnioskodawcy;
  • z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę musi jednoznacznie wynikać, jakiej czynności zapłata dotyczyła, oraz
  • przedmiotem świadczenia nie mogą być usługi wymienione w § 4 rozporządzenia.

Niespełnienie jednego z powyższych warunków oznacza brak możliwości zastosowania zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania obrotu przy zastosowaniu kasy rejestrującej i pojawi się obowiązek instalacji kasy fiskalnej.

Reasumując, zapłata za wykonane na rzecz kontrahentów usługi (w tym na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych) jest w całości przekazywana na rachunek bankowy Wnioskodawcy.

Z ewidencji, którą Wnioskodawca prowadzi i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczy dana wpłata.

Wnioskodawca nie świadczy usług oraz nie dokonuje dostawy towarów wymienionych w § 4 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 listopada 2023 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. z 2023 r. poz. 2605).

Biorąc pod uwagę powyższe osiągnięcie w 2024 r. obrotu w wysokości 20 000 zł na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych nie będzie prowadzić u Wnioskodawcy do powstania obowiązku ewidencjonowania czynności na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych za pomocą kasy rejestrującej.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku, jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących wynika z zapisu art. 111 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm. ), zwanej dalej „ustawą”.

Zgodnie z ww. przepisem:

Podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Powyższy przepis określa generalną zasadę, z której wynika, że obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej dotyczy wszystkich podatników, którzy dokonują sprzedaży na rzecz określonych w nim odbiorców, tj. osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych.

Zatem podstawowym kryterium decydującym o obowiązku stosowania ewidencji za pomocą kas rejestrujących jest status nabywcy wykonywanych przez podatnika świadczeń.

Jeżeli nabywcą danej usługi lub towaru jest podmiot inny niż wymieniony w art. 111 ust. 1 ustawy, to taka sprzedaż w ogóle nie jest objęta obowiązkiem ewidencjonowania jej przy użyciu kasy rejestrującej.

Na podstawie art. 111 ust. 8 ustawy:

Minister właściwy do spraw finansów publicznych może zwolnić, w drodze rozporządzenia, na czas określony, niektóre grupy podatników oraz niektóre czynności z obowiązku, o którym mowa w ust. 1, oraz określić warunki korzystania ze zwolnienia, mając na uwadze interes publiczny, w szczególności sytuację budżetu państwa (…).

Kwestie dotyczące zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy użyciu kas rejestrujących niektórych czynności i niektórych grup podatników oraz terminów rozpoczęcia prowadzenia tej ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących reguluje rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 24 listopada 2023 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2605), zwane dalej „rozporządzeniem”.

Zwolnienie z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących zostało określone w § 2 i § 3 rozporządzenia. Zwolnienia te, wskazują na dwojakiego rodzaju zwolnienie z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących, mianowicie zwolnienie dla określonych grup podatników (zwolnienie podmiotowe) i zwolnienie dla konkretnych czynności (zwolnienie przedmiotowe).

Stosownie do § 2 ust. 1 rozporządzenia:

Zwalnia się z obowiązku prowadzenia ewidencji w danym roku podatkowym, nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2024 r., czynności wymienione w załączniku do rozporządzenia.

W myśl § 2 ust. 2 rozporządzenia:

W odniesieniu do niektórych czynności wymienionych w załączniku do rozporządzenia zwolnienie, o którym mowa w ust. 1, stosuje się zgodnie z warunkami określonymi w tym załączniku.

Zgodnie z poz. 37 załącznika:

Świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli świadczący usługę otrzyma w całości zapłatę za wykonaną czynność za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem), a z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczyła.

Zgodnie z § 3 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia:

Zwalnia się z obowiązku prowadzenia ewidencji w danym roku podatkowym, nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2024 r. podatników, u których wartość sprzedaży dokonanej na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym kwoty 20 000 zł, a w przypadku podatników rozpoczynających w poprzednim roku podatkowym dostawę towarów lub świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli wartość sprzedaży z tego tytułu nie przekroczyła, w proporcji do okresu wykonywania tych czynności w poprzednim roku podatkowym, kwoty 20 000 zł.

Powyższe zwolnienie jest zwolnieniem podmiotowym z obowiązku ewidencjonowania obrotu za pomocą kasy rejestrującej, tj. uwarunkowanym wysokością osiągniętego obrotu.

Stosownie do § 3 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia:

Zwolnienia, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, nie stosuje się do podatników, którzy w poprzednim roku podatkowym byli obowiązani do prowadzenia ewidencji lub przestali spełniać warunki do zwolnienia z obowiązku prowadzenia ewidencji.

Niektóre usługi zostały wyłączone przez ustawodawcę z prawa do zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania bez względu na wysokość obrotów. Szczegółowo zostały one określone w § 4 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia. Przepis ten wskazuje, że zwolnień z obowiązku ewidencjonowania, o których mowa w § 2 i § 3, nie stosuje się, bez względu na wysokość osiąganych obrotów, przy dostawie towarów i świadczeniu usług w nim wymienionych.

W myśl § 4 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia:

Zwolnień, o których mowa w § 2 i § 3, nie stosuje się w przypadku świadczenia usług:

a)przewozów pasażerskich w samochodowej komunikacji, z wyłączeniem przewozów wymienionych w poz. 15 i 16 załącznika do rozporządzenia,

b)taksówek (PKWiU 49.32.11.0), z wyłączeniem wynajmu samochodów osobowych z kierowcą,

c)naprawy pojazdów silnikowych oraz motorowerów, w tym naprawy opon, ich zakładania, bieżnikowania i regenerowania,

d)w zakresie wymiany opon lub kół dla pojazdów silnikowych oraz motorowerów,

e)w zakresie badań i przeglądów technicznych pojazdów,

f)w zakresie opieki medycznej świadczonej przez lekarzy i lekarzy dentystów, z wyłączeniem usług świadczonych przez osoby wymienione w poz. 48 załącznika do rozporządzenia,

g)prawniczych, z wyłączeniem usług określonych w poz. 27 załącznika do rozporządzenia,

h)doradztwa podatkowego,

i)związanych z wyżywieniem (PKWiU ex 56.10, PKWiU 56.21, PKWiU ex 56.29, PKWiU ex 56.30), wyłącznie:

  • świadczonych przez stacjonarne placówki gastronomiczne, w tym również sezonowo, oraz
  • usług przygotowywania żywności dla odbiorców zewnętrznych (catering),

j)fryzjerskich, kosmetycznych i kosmetologicznych,

k)kulturalnych i rozrywkowych – wyłącznie w zakresie wstępu na przedstawienia cyrkowe,

l)związanych z rozrywką i rekreacją – wyłącznie w zakresie wstępu do wesołych miasteczek, parków rozrywki, na dyskoteki, sale taneczne,

m)mycia, czyszczenia samochodów i podobnych usług (PKWiU 45.20.30.0), w tym przy użyciu urządzeń obsługiwanych przez klienta, które w systemie bezobsługowym przyjmują należność w bilonie lub banknotach, lub innej formie (bezgotówkowej).

Tym samym, § 4 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia zawiera katalog usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia przedmiotowe, podmiotowe oraz podmiotowo-przedmiotowe. Oznacza to, że podatnik dokonujący czynności wymienionych w ww. przepisie nie ma prawa do korzystania ze zwolnienia z ewidencjonowania przy pomocy kasy rejestrującej.

Zatem, w stosunku do pozostałych usług, innych niż wymienione w § 4 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia, podatnik może korzystać z przewidzianego w rozporządzeniu zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży przy użyciu kasy rejestrującej.

Aby zatem podatnik miał prawo do skorzystania ze zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania obrotu przy zastosowaniu kasy rejestrującej na podstawie § 2 ust. 1 rozporządzenia w powiązaniu z poz. 37 załącznika do rozporządzenia, muszą łącznie zostać spełnione następujące warunki:

  • zapłata za usługę musi być dokonana w całości za pośrednictwem poczty lub banku na rachunek bankowy podatnika;
  • z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę musi jednoznacznie wynikać, jakiej konkretnie czynności zapłata dotyczyła oraz
  • przedmiotem świadczenia nie są usługi wymienione w § 4 rozporządzenia.

Niespełnienie jednego z powyższych warunków oznacza brak możliwości zastosowania zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania obrotu przy zastosowaniu kasy rejestrującej.

Pana wątpliwości dotyczą kwestii czy w sytuacji, gdy wartość sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych przekroczy w 2024 r. kwotę 20 000 zł, to powstanie u Pana obowiązek instalacji kasy fiskalnej.

Wskazał Pan, że nie dokonuje sprzedaży towarów. Zajmuje się Pan, w ramach prowadzonej działalności, wykonywaniem: instalacji elektrycznych, robót budowlanych wykończeniowych, konstrukcji i pokryć dachowych. Tym samym, wskazane przez Pana czynności nie obejmują usług, o których mowa w § 4 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia. Ponadto, zapłata za wykonaną usługę następuje za pośrednictwem banku na rachunek firmowy. Na podstawie prowadzonej ewidencji oraz dokumentów potwierdzających zapłatę jest Pan w stanie jednoznacznie stwierdzić, której sprzedaży zapłata dotyczyła.

W świetle przywołanych przepisów i przedstawionych okoliczności sprawy należy stwierdzić, że skoro usługa będzie świadczona na rzecz osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej lub na rzecz rolnika ryczałtowego, zapłata za usługi będzie następować na rachunek bankowy, a z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę będzie jednoznacznie wynikać, jakiej konkretnie czynności zapłata dotyczyła, to na podstawie § 2 ust. 1 w związku z poz. 37 załącznika do rozporządzenia będzie Pan mógł korzystać ze zwolnienia z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej (do 31 grudnia 2024 r.). Przedmiotem Pana świadczenia nie będą usługi wymienione w § 4 ust. 1 pkt. 2 rozporządzenia, do których nie stosuje się zwolnień z obowiązku ewidencjonowania obrotu przy zastosowaniu kasy rejestrującej.

Tym samym, po przekroczeniu kwoty sprzedaży w wysokości 20 000 zł na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych nie powstanie u Pana obowiązek instalacji kasy fiskalnej, ponieważ warunki uprawniające do zwolnienia z obowiązku stosowania kasy fiskalnej, określone w poz. 37 załącznika do rozporządzenia zostaną spełnione. Zwolnienie to obowiązuje do 31 grudnia 2024 r.

W związku z powyższym, Pana stanowisko uznaję za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

  • Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego oraz zastosuje się Pan do interpretacji.
  • Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

  • Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

  • w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
  • w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).