Nieuznanie Wnioskodawczyni za podatnika z tytułu planowanej sprzedaży działek. - Interpretacja - 0114-KDIP4-1.4012.489.2024.1.KSA
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Nieuznanie Wnioskodawczyni za podatnika z tytułu planowanej sprzedaży działek.
Interpretacja indywidualna
– stanowisko prawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
23 września 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 19 września 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy nieuznania Pani za podatnika z tytułu planowanej sprzedaży działek.
Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Wnioskodawczyni jest osobą fizyczną posiadającą miejsce zamieszkania w Polsce. Podlega w Polsce nieograniczonemu opodatkowaniu w stosunku do swoich dochodów i jest polską rezydentką podatkową. Nie prowadzi pozarolniczej działalności gospodarczej. Nie jest przedsiębiorcą. Pracuje u jednego pracodawcy, wykonując pracę najemną w (...).
Wnioskodawczyni jest współwłaścicielką nieruchomości gruntowych położonych w obrębie geodezyjnym (...) w gminie (...), powiat (...) w województwie (...). Planuje sprzedaż prawa własności do działek gruntu dlatego zwraca się z niniejszym wnioskiem.
Sposób nabycia gruntów
W całości zapytanie dotyczy gruntów, które Wnioskodawczyni nabyła w drodze darowizny. W dniu (...) 2000 roku, razem z małżonkiem (...), który zmarł w dniu (...) 2012 roku, stanęli przed notariuszem (...) w siedzibie jego Kancelarii Notarialnej w (...), ul. (...), w celu podpisania aktu notarialnego darowizny oznaczonego Repertorium A Nr (...). Teściowie Wnioskodawczyni – (...) podarowali w równych częściach prawo do gruntów rolnych, położonych we wsi (...), gmina (...), powiat (...), województwo (...), oznaczone numerami: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10 o łącznej powierzchni (...) hektary (...) metrów kwadratowych ziemi rolnej. Sąd Rejonowy w (...), VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadził wtedy dla tej nieruchomości księgę wieczystą numer KW Nr: (...). Wnioskodawczyni jest dziś współwłaścicielką 1/2 tych gruntów. Drugim współwłaścicielem jest jej syn, który odziedziczył prawo do gruntu po swoim ojcu w 2012 roku w całości, w drodze spadku.
Wnioskodawczyni dodaje, że ok. 15 lat temu razem z mężem (...) sprzedali działki nr 1 i 2. Cena nie zawierała wtedy podatku od towarów i usług. Wnioskodawczyni nie posiada dziś żadnych dowodów na dokonaną sprzedaż. Jednocześnie Wnioskodawczyni oświadcza, że nie posiada innych nieruchomości na sprzedaż, poza wymienionymi w przedmiotowym wniosku o interpretację. Nie dokonywała nigdy dotąd żadnych innych transakcji zbywania nieruchomości.
Sposób wykorzystania:
Od dnia jej nabycia przedmiotowa nieruchomość nie była wykorzystywana przez współwłaścicieli do działalności gospodarczej, również w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zmianami) jak również do działalności rolniczej, o której mowa w art. 2 pkt. 15 ww. ustawy.
Wnioskodawczyni z przedmiotowej działki nie sprzedawała płodów rolnych oraz nie dokonywała dostaw (sprzedaży) produktów rolniczych. Działka nie była użytkowana w żaden możliwy sposób na potrzeby własne lub na potrzeby działalności gospodarczej współwłaścicieli. Nieruchomość nie była udostępniana osobom trzecim do wykorzystania na podstawie umów cywilnoprawnych (np. dzierżawy, najmu, użyczenia do nieodpłatnego wykorzystania). Wnioskodawczyni nie udzielała nikomu pełnomocnictwa do działania w sprawach związanych z posiadaniem udziału w gruncie. „Ziemia leżała odłogiem” – tak zwyczajowo opisuje się ten stan faktyczny. Wnioskodawczyni nie prowadziła osobiście ani przez pełnomocników żadnych działań marketingowych, zmierzających do sprzedaży nieruchomości. Nie dokonywała samodzielnie ani przez pełnomocników żadnych działań mających na celu podniesienie wartości działki. Współwłaściciele nie wykonywali profesjonalnych (właściwych dla przedsiębiorcy) kroków zmierzających do podniesienia wartości gruntów, nie grodzili i nie doprowadzali mediów. Wnioskodawczyni nie podjęła żadnych czynności w celu nabycia nieruchomości oraz jej zbycia poza zwykłym ogłoszeniem. Nieruchomości były związane wyłącznie z prawem prywatnym (darowizna od teściów).
Dla terenu położenia przedmiotowej nieruchomości brak jest miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.
Dla działek nr: 9 i 10 w obrębie (...), gmina (...), na imienny wniosek Wnioskodawczyni oraz na wniosek (...) - współwłaściciela działek 9 i 10 Burmistrz (...) ustalił sposób zagospodarowania terenu i warunki zabudowy. Wydał w tej sprawie Decyzję Nr (...) z dnia (...) 2023 roku. Decyzją ustalił warunki i szczegółowe zasady zagospodarowania terenu obu działek dla inwestycji budowlanej - budowy pięciu budynków mieszkalnych jednorodzinnych.
Następnie w 2024 roku Wnioskodawczyni wraz z synem zwrócili się do Burmistrza (...) z wnioskiem o połączenie działki 9 o powierzchni (...) m2 i działki nr 10 o powierzchni (...) m2 w jedną o łącznej powierzchni (...) m2 oraz o ich dalszy podział na mniejsze działki.
Burmistrz (...) wydał Decyzję (...) w dniu (...) 2024 roku. W wyniku tej decyzji nastąpił podział działek 9 i 10 na mniejsze działki gruntu:
- działkę nr 11 o powierzchni (...) m2,
- działkę nr 12 o powierzchni (...) m2,
- działkę nr 13 o powierzchni (...) m2,
- działkę nr 14 o powierzchni (...) m2,
- działkę nr 45 o powierzchni (...) m2,
- działkę nr 16 o powierzchni (...) m2.
Przedmiotowe działki gruntu będą przedmiotem zbycia . Nabywca nie jest jeszcze znany.
Podobnie w przypadku działek 7 i 8 w obrębie (...), gmina (...), na imienny wniosek Wnioskodawczyni oraz na wniosek współwłaściciela tych działek, Burmistrz (...) ustalił sposób zagospodarowania terenu i warunki zabudowy - wydał w tej sprawie Decyzję Nr (...) z dnia (...) 2023 roku.
Ustalono warunki i szczegółowe zasady zagospodarowania terenu obu działek dla inwestycji budowlanej - budowy dziewięciu budynków mieszkalnych - jednorodzinnych.
Burmistrz (...) wydał Decyzję o podziale działek (...) w dniu (...) 2024 roku. W wyniku tej decyzji działka nr 7 o powierzchni (...) metrów kwadratowych oraz działka nr 8 o powierzchni (...) m2, zostały połączone na wniosek Współwłaścicieli w jedną działkę gruntu o powierzchni 10.573 m2, a następnie podzielone na dziesięć mniejszych działek:
- działkę Nr 17 o powierzchni (...) m2,
- działkę Nr 18 o powierzchni (...) m2,
- działkę Nr 19 o powierzchni (...) m2,
- działkę Nr 20 o powierzchni (...) m2,
- działkę Nr 21 o powierzchni (...) m2,
- działkę Nr 22 o powierzchni (...) m2,
- działkę Nr 23 o powierzchni (...) m2,
- działkę Nr 24 o powierzchni (...) m2,
- działkę Nr 25 o powierzchni (...) m2,
- działkę Nr 26 o powierzchni (...) m2.
Dokładnie tak stało się również z działkami nr 3 i 4. Wnioskodawczyni razem z synem złożyli wniosek o wydanie warunków zabudowy dla działek 3 i 4. W dniu 2 października 2023 roku otrzymali od Burmistrza (...) Decyzję Nr (...) o ustaleniu warunków zabudowy dla czterech budynków mieszkalnych jednorodzinnych na działkach ewid. 3 i 4.
Decyzją znak (...) z dnia (...) 2024 roku Burmistrz (...) dokonał na ich wniosek połączenia działek nr 3 i 4 w jedną o powierzchni łącznej (...) m2 oraz podziału na cztery mniejsze działki:
- działkę Nr 27 o powierzchni (...) m2,
- działkę Nr 28 o powierzchni (...) m2,
- działkę Nr 29 o powierzchni (...) m2,
- działkę Nr 30 o powierzchni (...) m2,
- działkę Nr 31 o powierzchni (...) m2.
Zarówno wymienione wyżej działki gruntu podzielone oraz te otrzymane w darowiźnie, które nie zostały podzielone i status ich się nie zmienił od dnia otrzymania darowizny – Wnioskodawczyni zamierza sprzedać.
Pytanie
Czy w świetle art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zmianami), w wykonaniu opisanej transakcji przyszłej, Wnioskodawczyni będzie podatnikiem podatku od towarów i usług, czy zamierzoną sprzedaż omówionej nieruchomości, należy opodatkować podatkiem od towarów i usług, czy będzie to niepodlegające podatkowi zbycie majątku w ramach zwykłego zarządu majątkiem osobistym?
Pani stanowisko w sprawie
Zdaniem Wnioskodawczyni opisana przyszła transakcja, polegająca na zbywaniu działek gruntu, które szczegółowo opisano w tym wniosku, nie będzie podlegała podatkowi od towarów i usług, gdyż zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług w zakresie zbycia opisanej nieruchomości nie będzie podatnikiem podatku od towarów i usług.
Do takiego wniosku prowadzi następująca analiza przepisów podatkowych:
Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).
Przez towary - na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy - rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Zgodnie z przedstawionymi przepisami, grunt spełnia definicję towaru, wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a jego sprzedaż jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju.
Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy, podlega jednak opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.
Podatnikami - według zapisu art. 15 ust. 1 ustawy - są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
W myśl art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności, konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik.
Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie o VAT ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto działalność gospodarczą stanowi wykorzystywanie towarów w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Właściwym zatem jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników, w przypadku gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Do takiego wniosku prowadzi również analiza dotychczasowego orzecznictwa sądowego w podobnych stanach faktycznych sprawy. Wynika z niej, że nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej (w sposób ciągły i w celach zarobkowych), a tylko wyzbywa się majątku osobistego.
Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.
Przyjęcie, że osoba fizyczna lub inny podmiot sprzedając grunt działa w charakterze podatnika prowadzącego handlową działalność gospodarczą (jako handlowiec), wymaga ustalenia, czy jego działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną). Przejawem natomiast takiej aktywności określonej osoby w zakresie obrotu nieruchomościami, który może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną, może być np. nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług deweloperskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.
Zatem w kwestii opodatkowania planowanej sprzedaży działek gruntu istotne jest, że Wnioskodawczyni nie podjęła działań w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producenta, handlowca i usługodawcę w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, co mogłoby skutkować koniecznością uznania jej za podmiot prowadzący w tym zakresie działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatnika podatku od towarów i usług. Sprzedaż opisywanych we wniosku działek gruntu nastąpi w ramach wykonywania prawa własności – odpłatnego zbycia, mającego charakter prywatny, polegającego na wyzbywaniu się majątku osobistego.
Na poparcie swojego stanowiska Wnioskodawczyni przytacza orzeczenie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10) wynika, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania Dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Podobnie - zdaniem Trybunału - okoliczność, że przed sprzedażą zainteresowany dokonał podziału gruntu na działki w celu osiągnięcia wyższej ceny łącznej. Całość powyższych elementów może bowiem odnosić się do zarządzania majątkiem prywatnym zainteresowanego.
Co istotne - jak wskazał TSUE - dla uznania, że czynność sprzedaży działek następuje w ramach zarządu majątkiem prywatnym nie ma znaczenia także fakt, że podmiot dokonujący dostawy jest rolnikiem ryczałtowym. Według TSUE, sprzedaż działek przekształconych z rolnych na budowlane nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, jeżeli następuje w ramach zarządzania majątkiem prywatnym. Trybunał orzekł, że „osoby fizycznej, która prowadziła działalność rolniczą na gruncie nabytym ze zwolnieniem z podatku od wartości dodanej i przekształconym wskutek zmiany planu zagospodarowania przestrzennego niezależnej od woli tej osoby w grunt przeznaczony pod zabudowę, nie można uznać za podatnika podatku od wartości dodanej w rozumieniu prawa UE, kiedy dokonuje ona sprzedaży tego gruntu, jeżeli sprzedaż ta następuje w ramach zarządu majątkiem prywatnym tej osoby”.
Inaczej jest natomiast - wyjaśnił Trybunał - „w przypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy 2006/112 zmienionej Dyrektywą 2006/138”. Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki, wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym.
Wnioskodawczyni uprzejmie prosi o odpowiedź na zadane pytanie. Stan faktyczny wydaje się w pełni opisany a stanowisko Wnioskodawczyni jasne.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku, jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.) – zwanej dalej „ustawą”:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
W świetle art. 2 pkt 6 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach – rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Towarem jest także udział w prawie własności nieruchomości. Jest to zgodne z normami unijnymi, gdyż w myśl art. 15 ust. 2 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11 grudnia 2006 r. s. 1 ze zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE Rady:
Państwa członkowskie mogą uznać za rzeczy:
1)określone udziały w nieruchomości,
2)prawa rzeczowe dające ich posiadaczowi prawo do korzystania z nieruchomości,
3)udziały i inne równoważne udziałom tytuły prawne dające ich posiadaczowi prawne lub faktyczne prawo własności lub posiadania nieruchomości lub jej części.
Stosownie do art. 2 pkt 22 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o sprzedaży – rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.
Grunt spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a jego sprzedaż jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.
Jednak nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.
Pojęcia „podatnik” i „działalność gospodarcza”, na potrzeby podatku od towarów i usług, zostały określone w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy.
Zgodnie z art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy:
1.Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
2.Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Status podatnika podatku od towarów i usług wynika z okoliczności dokonania czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.
Według art. 9 pkt 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady:
„Podatnikiem” jest każda osoba prowadząca samodzielnie w dowolnym miejscu jakąkolwiek działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności.
„Działalność gospodarcza” obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie, w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu.
Dla ustalenia czy osoba dokonująca transakcji sprzedaży nieruchomości jest podatnikiem podatku VAT istotne jest stwierdzenie, że prowadzi ona działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.
Z opisu sprawy wynika, że w 2000 roku, w wyniku darowizny od teściów, została Pani wraz z mężem współwłaścicielem nieruchomości gruntowych o numerach: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10. Około 15 lat temu dokonali Państwo sprzedaży działek o nr 1 i 2 – nie była to sprzedaż opodatkowana podatkiem VAT. Nie posiada Pani na sprzedaż innych nieruchomości niż te wymienione we wniosku.
Po śmierci męża w 2012 roku prawo do gruntów po nim odziedziczył w całości Państwa syn.
Od momentu nabycia działek nie były one wykorzystywane do działalności gospodarczej ani rolniczej. Nie były one nikomu udostępniane, ani nie podejmowano żadnych działań w celu podniesienia ich wartości, tj. np. ogrodzenie gruntów i doprowadzenie mediów.
Na wniosek Pani i drugiego współwłaściciela nieruchomości doszło w latach 2023-2024 do podziałów działek, w wyniku których wydzielono 21 działek. Planują Państwo sprzedać wszystkie posiadane działki.
Pani wątpliwości dotyczą tego, czy w związku z planowaną sprzedażą działek będzie Pani podatnikiem podatku VAT oraz czy taką sprzedaż będzie należało opodatkować podatkiem VAT.
Dostawa towarów (w tym udział w nieruchomości gruntowej) będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w sytuacji, gdy działaniom podmiotu dokonującego tej dostawy można przypisać znamiona prowadzenia działalności gospodarczej, co w efekcie przesądza o uzyskaniu przez niego statusu podatnika.
Problem odnoszący się do rozstrzygnięcia, czy sprzedaż nieruchomości jest sprzedażą majątku osobistego, czy też stanowi sprzedaż realizowaną przez podatnika prowadzącego w tym zakresie działalność gospodarczą, był przedmiotem orzeczenia TSUE z 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C‑181/10). TSUE orzekł w tej sprawie, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania Dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Podobnie – zdaniem Trybunału – okoliczność, że przed sprzedażą zainteresowany dokonał podziału gruntu na działki w celu osiągnięcia wyższej ceny łącznej sama z siebie nie jest decydująca. Całość powyższych elementów może bowiem odnosić się do zarządzania majątkiem prywatnym zainteresowanego.
Inaczej jest natomiast – wyjaśnił Trybunał – w wypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy. Przykładowo podane zostały działania polegające na uzbrojeniu terenu albo na działaniach marketingowych. Działania takie nie należą do zakresu zwykłego zarządu majątkiem prywatnym.
Każdy, kto dokonuje czynności, które zmierzają do wykorzystania towaru (np. nieruchomości) dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, powinien być uznany za podatnika tego podatku. Tym samym, wykorzystywanie majątku prywatnego stanowi również działalność gospodarczą, jeżeli jest dokonywane dla celów zarobkowych. Podstawowym kryterium dla opodatkowania sprzedaży, w tym również nieruchomości, jest ustalenie m.in. czy majątek został nabyty i faktycznie wykorzystany na potrzeby osobiste, czy też z przeznaczeniem do działalności gospodarczej.
Kiedy osoba fizyczna dokonuje sprzedaży swojego majątku osobistego, a czynność ta wykonywana jest okazjonalnie i nie zmierza do nadania jej stałego charakteru, nie oznacza to prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.
Pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadne jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht, które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę, będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.
W kwestii opodatkowania dostawy działek istotne jest, czy podejmuje/zamierza Pani podjąć aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producenta, handlowca i usługodawcę w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, co skutkowałoby koniecznością uznania Pani za podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatnika podatku od towarów i usług, czy też sprzedaż nastąpi w ramach zarządu majątkiem prywatnym.
Z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawach połączonych C-180/10 i C-181/10 jednoznacznie wynika, że rozstrzygnięcie, czy podmiot w związku z realizacją określonej czynności występuje w charakterze podatnika, wymaga każdorazowo oceny okoliczności faktycznych danej sprawy. Ocenie podlegać muszą przede wszystkim działania, jakie podejmuje zbywca w celu dokonania sprzedaży.
Zatem należy przeanalizować całokształt działań, jakie podjęła/podejmuje Pani w odniesieniu do ww. działek przed ich dostawą i ustalić, czy w odniesieniu do tych czynności zostały spełnione przesłanki pozwalające na uznanie Pani za podatnika podatku od towarów i usług.
W związku z tym, że Pani działania ograniczyły się wyłącznie do:
- uzyskania decyzji o warunkach zabudowy,
- uzyskania decyzji podziałowych,
- umieszczenia zwykłego ogłoszenia,
a ponadto:
- działki nie były wykorzystywane przez współwłaścicieli do działalności gospodarczej ani działalności rolniczej,
- z działek nie dokonywała Pani sprzedaży płodów rolnych i produktów rolniczych,
- działki nie były udostępniane osobom trzecim na podstawie umów cywilnoprawnych,
- nie udzielała Pani nikomu pełnomocnictwa do działania w sprawach związanych z posiadaniem udziałów w działkach,
- nie podejmowała Pani żadnych działań marketingowych zmierzających do sprzedaży nieruchomości (poza zwykłym ogłoszeniem),
- nie dokonywała Pani żadnych działań mających na celu podniesienie wartości nieruchomości („Ziemia leżała odłogiem”),
to nie można stwierdzić, że w odniesieniu do planowanych transakcji sprzedaży działek wystąpi ciąg zdarzeń, który jednoznacznie przesądzałby o tym, że Pani działania wypełniają przesłanki prowadzenia działalności gospodarczej.
Nie podejmuje Pani takich aktywnych działań w zakresie obrotu nieruchomościami, które świadczyłyby o angażowaniu środków w sposób podobny do wykorzystywanych przez handlowców. Podejmowane przez Panią działania, takie jak podział działek lub umieszczenie ogłoszenia nie mają wpływu na uznanie Pani za podatnika podatku od towarów i usług, ponieważ stanowią jedynie racjonalny sposób zagospodarowania posiadanym mieniem i nie przekraczają granic zwykłego zarządu majątkiem prywatnym.
Dokonując dostawy działek będzie Pani korzystać z przysługującego prawa do rozporządzania majątkiem osobistym, która to czynność oznacza działanie w sferze prywatnej, do której nie mają zastosowania przepisy ustawy o podatku od towarów i usług.
Zatem nie będzie Pani działać w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy, a sprzedaż działek nie będzie posiadała cech czynności podlegających opodatkowaniu, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.
Ponieważ nie będzie Pani podatnikiem dla czynności dostawy działek, to ich sprzedaż nie będzie stanowiła czynności opodatkowanych podatkiem VAT.
Pani stanowisko jest prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy zdarzenie przyszłe sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywało się będzie ze zdarzeniem przyszłym podanym przez Panią w złożonym wniosku. W przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
Interpretacja prawa podatkowego jest wydawana w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika wprost z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej. Tym samym niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie Pani i tylko w stosunku do Pani może wywołać określone przepisami skutki prawne.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).