Czy przelewy (sprzedaż) wierzytelności przez Państwa do SPV w ramach transakcji Sekurytyzacji będą wykonane w ramach usługi świadczonej przez SPV na rzecz Państwa podlegającej zwolnieniu z podatku VAT, zy Państwo będą podatnikiem w odniesieniu do usługi sekurytyzacyjnej świadczonej przez SPV na rzecz Państwa i w konsekwencji, czy Państwo będą zobowiązani do rozpoznania tej transakcji, jako importu usług dla celów podatku VAT w Polsce, czy w odniesieniu do sprzedaży wierzytelności, dla Państwa podstawą opodatkowania usług świadczonych przez SPV w ramach Sekurytyzacji będzie kwota jednorazowej prowizji wypłacanej przez Państwa, a późniejsze podwyższenie ceny sprzedaży (4A) pozostanie bez wpływu na podstawę opodatkowania, czy usługi świadczone przez Państwa na rzecz SPV w zakresie administrowania Wierzytelnościami zbytymi przez Spółki do SPV nie będą podlegały opodatkowaniu w Polsce, czy zwrotne przeniesienie Wierzytelności do Państwa na mocy określonego w umowie prawa lub obowiązku odkupu będzie objęte zakresem art. 8 uptu i będzie stanowić jeden z elementów usługi Sekurytyzacji.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług (tj. w kwestiach objętych pytaniami oznaczonymi nr 5, 6, 7, 8 i 9), jest prawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

12 sierpnia 2024 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej m.in. w zakresie podatku od towarów i usług, który dotyczy ustalenia:

-    czy przelewy (sprzedaż) (4A) przez Państwa do SPV w ramach transakcji Sekurytyzacji będą wykonane w ramach usługi świadczonej przez SPV na rzecz Państwa podlegającej zwolnieniu z podatku VAT (pytanie oznaczone nr 5),

-    czy Państwo będą podatnikiem w odniesieniu do usługi sekurytyzacyjnej świadczonej przez SPV na rzecz Państwa i w konsekwencji, czy Państwo będą zobowiązani do rozpoznania tej transakcji, jako importu usług dla celów podatku VAT w Polsce (pytanie oznaczone nr 6),

-    czy w odniesieniu do sprzedaży (4A), dla Państwa podstawą opodatkowania usług świadczonych przez SPV w ramach Sekurytyzacji będzie kwota jednorazowej prowizji wypłacanej przez Państwa, a późniejsze podwyższenie ceny sprzedaży (4A)  pozostanie bez wpływu na podstawę opodatkowania (pytanie oznaczone nr 7),

-    czy usługi świadczone przez Państwa na rzecz SPV w zakresie administrowania Wierzytelnościami zbytymi przez Spółki do SPV nie będą podlegały opodatkowaniu w Polsce (pytanie oznaczone nr 8),

-    czy zwrotne przeniesienie Wierzytelności do Państwa na mocy określonego w umowie prawa lub obowiązku odkupu będzie objęte zakresem art. 8 uptu i będzie stanowić jeden z elementów usługi Sekurytyzacji wskazanej w pytaniu 5 (pytanie oznaczone nr 9).

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 22 października 2024 r. (wpływ 22 października 2024 r.).

Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

(A) S.A. (dalej: "Wnioskodawca" lub "(A) S.A.") jest podmiotem regulowanym (dostawcą usług płatniczych), którego działalność obejmuje m. in. udzielanie pożyczek będących (…) („(AA)"), dedykowanych (…).

(B) sp. z o.o (dalej: „(B)”) jest podmiotem powiązanym z (A) S.A. ((A) S.A. posiada (…)% udziałów (B)). (B) jest podmiotem prowadzącym działalność polegającą na udzielaniu pożyczek („(BB)”), dedykowanych (…). (AA) oraz (BB) będą w dalszej części wniosku łącznie określane jako „Umowy Pożyczek”, a przedsiębiorcy będący pożyczkobiorcami w ramach Umów Pożyczek jako „Przedsiębiorcy” lub „Pożyczkobiorcy”. (A) S.A. i (B) będą łącznie określani jako „Spółki”.

Spółki są polskimi rezydentami podatkowymi, nie posiadają w (…) (kraj rezydencji SPV, zdefiniowanej poniżej) zakładu w rozumieniu właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, ani nie posiadają w tym kraju miejsca prowadzenia działalności gospodarczej.

(A) S.A. jest zarejestrowana w Polsce jako podatnik podatku od towarów i usług („VAT”), zwolniony z VAT. Na moment składania wniosku o interpretację, (B) nie jest zarejestrowana jako podatnik VAT (gdyż (B) świadczy wyłącznie usługi zwolnione z VAT).

W celu pozyskania finansowania niezbędnego do prowadzenia działalności, Spółki zamierzają przeprowadzić transakcję sekurytyzacji („Sekurytyzacja” lub „Transakcja”) w odniesieniu do wierzytelności wynikających z Umów Pożyczek, których Spółki są stroną (jako pożyczkodawcy) i na które składają się wierzytelności wobec Pożyczkobiorców przede wszystkim o spłatę pożyczek i innych należności ubocznych z tytułu pożyczek lub związanych z pożyczkami. Spółki będą sprzedawać wierzytelności do SPV i w zamian otrzymywać środki finansowe od SPV.

W przypadku (BB), wierzytelności wynikające z nich obejmują kwotę główną należną (B) w związku z pożyczką udzieloną danemu Przedsiębiorcy („(BBB)”) oraz należności uboczne związane z udzieleniem pożyczki, w szczególności opłatę przygotowawczą („Opłata Przygotowawcza”) - łącznie jako „(4B)”. Opłata Przygotowawcza związana z udzieleniem pożyczki jest naliczana z chwilą zawarcia umowy pożyczki – (BB) - oraz stanowi przychód do opodatkowania z chwilą naliczenia.

W przypadku (AA), wierzytelności obejmują kwoty główne należne (A) S.A. od Przedsiębiorców które są wierzytelnościami z kredytu płatniczego w formie limitu kredytowego, powstałe w związku z (AA) („(AAA)”), jak również należności uboczne, w szczególności prowizje naliczane miesięcznie od udzielonej kwoty limitu oraz prowizje od wykorzystania limitu (łącznie jako „(4A)”, a łącznie z (4B) jako „Wierzytelności”).

Pożyczkobiorcy będący stronami Umów Pożyczek są podmiotami prowadzącymi działalność gospodarczą.

Wierzytelności, które będą przeniesione do SPV nie będą wierzytelnościami stanowiącymi tzw. złe długi, a wręcz przeciwnie, na dzień stanowiący tzw. datę graniczną („determination date”) poprzedzający przeprowadzenie Sekurytyzacji Wierzytelności (tj. ich zbycie do SPV), nie będą istniały przesłanki do uznania tych Wierzytelności za zagrożone nieściągalnością.

Planowana Sekurytyzacja zostanie przeprowadzona poprzez odpłatny przelew Wierzytelności w drodze sprzedaży przez Spółki do spółki celowej utworzonej w (…), (C) (dalej: „SP”), adres: (…), (…), (…). SPV jest rezydentem podatkowym (…). SPV nie posiada w Polsce siedziby działalności gospodarczej, ani też stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, czy też zakładu w rozumieniu zarówno przepisowo podatku dochodowym, ani właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. SPV nie jest również zarejestrowana dla celów polskiego podatku VAT.

SPV nie jest powiązana kapitałowo lub personalnie ze Spółkami. Spółki nie będą miały wpływu na decyzje biznesowe podejmowane przez SPV w toku jej działalności, gdyż SPV będzie zarządzana przez zewnętrzny podmiot niepowiązany ze Spółkami, a sposób przeprowadzenia transakcji sekurytyzacyjnej oraz późniejszego funkcjonowania SPV będzie wynikał z umów zawartych przez SPV. SPV nie będzie zatrudniała w Polsce pracowników.

Przedmiotem działalności SPV będzie wyłącznie nabywanie Wierzytelności oraz uzyskanie finansowania, a także wykonywanie czynności z tym związanych, opisanych poniżej.

W celu zapłaty za nabycie Wierzytelności od Spółek SPV dokona emisji dłużnych papierów wartościowych („Obligacje”) do podmiotów niepowiązanych z SPV oraz do Spółek. Część Obligacji emitowanych przez SPV obejmą Spółki - oprócz innego inwestora lub innych inwestorów.

Planowana Sekurytyzacja nie będzie obejmować wyłącznie przeniesienia Wierzytelności przez Spółki do SPV, ale do jej przeprowadzenia konieczne będą także inne kluczowe operacje. Na planowaną przez Spółki Sekurytyzację składać się więc będą m.in. następujące podstawowe elementy: (i) dokonanie przelewu (sprzedaży) Wierzytelności pomiędzy Spółkami i SPV, (ii) zapewnienie finansowania SPV poprzez emisję przez SPV Obligacji (iii) zawarcie umowy o administrowanie (serwisowanie) Wierzytelnościami, na mocy której (A) S.A. działając jako tzw. serwiser (zdefiniowany poniżej), będzie administrować Wierzytelnościami na rzecz SPV, w tym w szczególności otrzymywać i przekazywać do SPV dokonane przez Pożyczkobiorców spłaty wynikające z Wierzytelności, (iv) zawarcie innych umów, które zapewnią możliwość przeprowadzenia transakcji (np. umów o administrowanie rachunkami bankowymi SPV). Szczegółowy przebieg poszczególnych elementów Sekurytyzacji wskazany został poniżej:

-    W związku ze sprzedażą Wierzytelności przez Spółki do SPV w ramach Sekurytyzacji, Spółki, jako inicjatorzy („Inicjatorzy”) Sekurytyzacji, dokonają odpłatnych przelewów Wierzytelności na SPV w zamian za zapłatę ceny. Przelew będzie wykonany poprzez sprzedaż w rozumieniu prawa cywilnego. Zgodnie z założeniami planowanej Sekurytyzacji, następnie w trakcie trwania tzw. okresu rewolwingowego, dodatkowe transze Wierzytelności będą sukcesywnie i cyklicznie sprzedawane przez Spółki do SPV. Każda sprzedaż będzie dokonana według zasad opisanych w niniejszym wniosku.

-    Wierzytelności objęte sprzedażą w każdej transzy będą spełniać wcześniej ustalone warunki kwalifikujące je do Sekurytyzacji (przede wszystkim, przedmiotowe Wierzytelności muszą wynikać z umów, które Pożyczkobiorcy terminowo realizują).

-     Pierwsza transza Wierzytelności zostanie przelana, zgodnie z założeniami, w dniu zawarcia umowy sprzedaży Wierzytelności między Spółkami i SPV, a kolejne transze będą przelewane w późniejszych okresach, przy czym łączna ich wartość nie przekroczy określonego wstępnie przez strony limitu.

-     Cena sprzedaży (4A) będzie równa nominalnej wartości (AAA) na dzień uzgodniony przez strony.

-    Cena sprzedaży (4B) będzie obejmowała 2 elementy: i) kwotę równą nominałowi (BBB) na dzień uzgodniony przez strony będącą ceną za wierzytelność z tytułu (BBB) oraz za ewentualne należności uboczne, wynikające lub związane z (BB), z wyjątkiem Opłaty Przygotowawczej oraz ii) kwotę niższą od nominału Opłaty Przygotowawczej będącą ceną za wierzytelność z tytułu Opłaty Przygotowawczej.

-     Jak wskazano powyżej, zarówno w przypadku (BB) jak i (AA), oprócz kwot głównych tj. (BBB) oraz (AAA), w ramach wynagrodzenia za sprzedaż (BBB) oraz (AAA), na SPV przejdzie prawo do należności ubocznych wynikających lub związanych z Umowami Pożyczek (z wyjątkiem Opłaty Przygotowawczej).

-     Metoda ustalania wynagrodzenia należnego SPV z tytułu udziału w Sekurytyzacji polegająca na zastosowaniu dyskonta, będzie miała zastosowanie do sprzedaży każdej transzy (4B), z którymi związana będzie Opłata Przygotowawcza, w okresie dostępności.

-     Każda ze Spółek zapłaci do SPV jednorazową prowizję, która będzie wynagrodzeniem należnym SPV od każdej ze Spółek za zorganizowanie transakcji sekurytyzacji i udział w niej.

-     Dla celów rachunkowych przedmiotowa transakcja będzie rozpoznana odmiennie od ujęcia prawnego i podatkowego, a mianowicie z perspektywy rachunkowej transakcja ta nie zostanie rozpoznana jako sprzedaż wierzytelności, lecz jako pożyczka udzielona Spółkom przez SPV. Powyższe wynika z faktu, że sprzedaż Wierzytelności nie spowoduje zaprzestania ich ujmowania przez Spółki w ich księgach rachunkowych zgodnie z zasadami rachunkowymi stosowanymi przez Spółki (pomimo sprzedaży Wierzytelności, będą one nadal ujmowane w księgach Spółek). W konsekwencji odmiennej kwalifikacji Sekurytyzacji dla celów księgowych, niż to wynika z ujęcia prawnego i podatkowego, kwota opisanego wyżej dyskonta nie zostanie ujęta jako koszt rachunkowy w księgach rachunkowych (B).

-     Celem sfinansowania nabycia Wierzytelności od Spółek i zapłaty każdej ze Spółek odpowiedniej ceny, która staje się należna z chwilą sprzedaży Wierzytelności, SPV wyemituje Obligacje, których zabezpieczeniem (źródłem spłaty) będą Wierzytelności nabyte od Spółek. Dodatkowe zabezpieczenie inwestorów obejmujących Obligacje będzie stanowił fakt, że każda ze Spółek obejmie transzę emitowanych przez SPV Obligacji, przy czym zobowiązania wynikające z tych transz Obligacji będą podporządkowane transzom obejmowanym przez innych inwestorów - zobowiązania z pozostałych transz będą miały pierwszeństwo przed zobowiązaniami z transz objętych przez Spółki. Transze objęte przez Spółki będą miały istotnie niższą wartość od łącznej wartości pozostałych transz.

-     Po zbyciu Wierzytelności do SPV, (A) S.A. będzie pełnił funkcję tzw. serwisera w zakresie administrowania przedmiotowymi Wierzytelnościami („Serwiser”). Usługi te będą pełnione przez Serwisera w oparciu o umowę o obsługę przeniesionych Wierzytelności. Na podstawie tej umowy Serwiser będzie zobowiązany do świadczenia na rzecz SPV usług administrowania Wierzytelnościami, w tym, w szczególności monitorowania należności od Pożyczkobiorców, przyjmowania płatności od dłużników, wzywania do zapłaty w przypadku opóźnienia w zapłacie, itp. Ściąganie Wierzytelności, co do zasady, będzie się odbywało w ten sposób, że Serwiser będzie uzyskiwał spłaty Wierzytelności od Pożyczkobiorców (choć pożyczkodawcą w ramach (BB) jest (B), spłaty z (BB) są dokonywane na rachunek (A) S.A. na podstawie odrębnych uzgodnień pomiędzy (A) S.A. a (B)). Następnie, Serwiser będzie przekazywał kwoty ściągniętych (jedynie faktycznie spłaconych przez Pożyczkobiorców) Wierzytelności do SPV, jako prawowitego właściciela Wierzytelności, a więc również kwot uzyskanych z ich ściągnięcia. W zamian za świadczone usługi serwisowe Serwiser otrzymywać będzie od SPV określone umową wynagrodzenie.

-     Podobnie jak w innych transakcjach sekurytyzacyjnych, w planowanej Sekurytyzacji może zostać powołany tzw. serwiser zastępczy. Celem powołania takiego zastępczego podmiotu jest zapewnienie ciągłości w ściąganiu Wierzytelności od Pożyczkobiorców i przekazywaniu tych należności do SPV w sytuacji, gdyby Serwiser nie mógł pełnić swojej funkcji w tym zakresie (w szczególności, na skutek ewentualnej upadłości lub też gdyby z innych powodów Serwiser nie wykonywał obowiązków na podstawie umowy o świadczenie usług administrowania Wierzytelnościami). Jest to element kluczowy z uwagi na fakt, iż sekurytyzowane Wierzytelności stanowić będą zabezpieczenie finansowania uzyskanego przez SPV na zakup Wierzytelności. W konsekwencji też, kwoty ściągniętych Wierzytelności muszą zostać przeznaczone na zwrot finansowania zaciągniętego przez SPV.

-     Pomimo przeniesienia Wierzytelności na SPV, to Spółki w dalszym ciągu pozostawać będą stronami Umów Pożyczek (tj. (A) S.A. pozostanie stroną (AA), zaś (B) będzie nadal stroną (BB)).

-     Strony transakcji Sekurytyzacji mogą postanowić, że Spółki będą miały prawo, z zastrzeżeniem określonych wymogów, zakończyć Sekurytyzację poprzez odkup wszystkich (ale nie części) pozostałych Wierzytelności posiadanych przez SPV (tzw. opcja clean-up call) oraz że Spółki będą miały prawo lub obowiązek, z zastrzeżeniem spełnienia określonych wymogów, odkupienia tych Wierzytelności z tytułu Umów Pożyczek, które stały się przeterminowane (tzw. opcja kupna wierzytelności przeterminowanych) lub w innych określonych przez strony przypadkach.

-     Prawo lub obowiązek odkupu będą realizowane w ścisłym związku z usługą Sekurytyzacji. Zgodnie bowiem z założeniami Sekurytyzacji, wierzytelnościami sekurytyzowanymi powinny być wyłącznie wierzytelności uznane za terminowo spłacane przez Pożyczkobiorców, ponieważ wierzytelności te stanowić będą zabezpieczenie obligacji emitowanych przez SPV.

-     Opisane przepływy pieniężne SPV zostaną ustalone w taki sposób, by wszelkie nadwyżki finansowe pozostające w SPV po uregulowaniu wydatków o charakterze bezwarunkowym były wypłacane odpowiednio Spółkom. Tytułem takich wypłat będzie zapłata z tytułu dodatkowej ceny sprzedaży.

-     Należy w tym miejscu wyjaśnić, że cena sprzedaży Wierzytelności będzie miała dwa komponenty:

-    Składnik bezwarunkowy, który będzie stały (i opisany wartościowo w sposób opisany powyżej); oraz

-    Składnik dodatkowy, który zostanie ustalony i będzie płatny, gdy tylko SPV osiągnie nadwyżkę finansową (tj. w SPV pozostaną środki po spłacie wymagalnych zobowiązań) i zostanie faktycznie zapłacony danej Spółce w tym samym miesiącu, w którym zostanie ustalony, jeśli ma to zastosowanie. W efekcie, dodatkowy składnik ceny sprzedaży zapewni dystrybucję nadwyżek finansowych przez SPV do Spółek, jeśli takie nadwyżki wystąpią. Nadwyżka finansowa, która wyznaczać będzie kwotę dodatkowej ceny będzie wyznaczana odrębnie dla Wierzytelności z tytułu (AA) oraz (4B). (A) S.A. uzyska dodatkową cenę sprzedaży wynikającą z nadwyżki generowanej przez (AA), a dodatkowa cena sprzedaży z nadwyżki generowanej przez (BB) trafi do (B).

Jak wynika z powyższego szczegółowego opisu planowanej Sekurytyzacji, będzie to kompleksowa operacja finansowa zawierająca wiele istotnych elementów, które są niezbędne dla jej powodzenia. W związku z tym nie będzie to transakcja obejmująca wyłącznie sprzedaż i przeniesienie Wierzytelności do SPV.

Wręcz przeciwnie, równie istotnymi elementami w Sekurytyzacji będzie także uzyskanie odpowiedniego finansowania przez SPV poprzez emisję Obligacji, zagwarantowanie skutecznej obsługi i administrowania sekurytyzowanych Wierzytelności pozwalających na terminowe ściąganie ich kwot od Pożyczkobiorców i w konsekwencji realizację zobowiązań finansowych SPV wobec podmiotów finansujących. Celem planowanej Sekurytyzacji nie będzie jedynie zbycie przez Spółki Wierzytelności poprzez ich sprzedaż do SPV celem windykacji, lecz wdrożenie szczególnego instrumentu pozwalającego na uzyskanie przez Spółki środków finansowych przed wymagalnością Wierzytelności, w drodze finansowania zapewnionego przez SPV w oparciu o zabezpieczenie w postaci Wierzytelności.

Właśnie z tych względów, sekurytyzowane Wierzytelności muszą być wierzytelnościami .zdrowymi", nienoszącymi cech nieściągalności lub zagrożenia nieściągalnością. Wierzytelności te muszą pozwolić SPV na emisję w oparciu o nie „zdrowych” papierów wartościowych w formie Obligacji, które zostaną nabyte przez inwestorów.

Należy podkreślić, że opisana Sekurytyzacja nie ma na celu osiągnięcia korzyści podatkowych. Celem Spółek jest uzyskanie finansowania w wyniku Sekurytyzacji.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu zdarzenia przyszłego

1.Prawo lub obowiązek odkupu Wierzytelności będzie realizowany w stosunku do Wnioskodawcy wyłącznie w stosunku do wierzytelności Wnioskodawcy, tj. (4A).

2.Zwrotne przeniesienie (odkup) wierzytelności przyjmie postać umowy sprzedaży.

3.Zważywszy, że przeniesienie (odkup) wierzytelności przyjmie postać umowy sprzedaży:

a)Wszystkie prawa majątkowe, które będą przedmiotem zwrotnego przeniesienia wierzytelności z SPV na rzecz Wnioskodawcy, będą wykonywane na rzecz Wnioskodawcy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

b)Niektóre umowy sprzedaży wierzytelności zawierające zasady odkupu wierzytelności od SPV będą zawarte na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, lecz nie wszystkie - niektóre z nich zostaną zawarte za granicą.

c)Zwrotne przeniesienie wierzytelności, o którym mowa we wniosku, jeśli nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce, to nie będzie również podlegało opodatkowaniu podatkiem od wartości dodanej w żadnym innym państwie członkowskim (w szczególności: w (…)).

Wnioskodawca wskazuje, iż pytanie nr 9 zawarte we wniosku o interpretację dotyczy potwierdzenia, czy zwrotne przeniesienie Wierzytelności Wnioskodawcy (tj. (4A)) na mocy określonego w umowie prawa lub obowiązku odkupu będzie objęte zakresem art. 8 uptu, i będzie stanowić jeden z elementów usługi Sekurytyzacji. Zgodnie ze stanowiskiem własnym przedstawionym przez Wnioskodawcę we wniosku, zwrotne przeniesienie Wierzytelności Wnioskodawcy (tj. (4A)) zostanie dokonane w ramach kompleksowej usługi sekurytyzacji, podlegającej opodatkowaniu VAT w Polsce.

Pytania w zakresie podatku od towarów i usług (oznaczenie pytań jak we wniosku)

5.   Czy przelewy (sprzedaż) (4A)  przez Wnioskodawcę do SPV w ramach transakcji Sekurytyzacji będą wykonane w ramach usługi świadczonej przez SPV na rzecz Wnioskodawcy podlegającej zwolnieniu z podatku VAT?

6.   Czy Wnioskodawca będzie podatnikiem w odniesieniu do usługi sekurytyzacyjnej świadczonej przez SPV na rzecz Wnioskodawcy i w konsekwencji, czy Wnioskodawca będzie zobowiązany do rozpoznania tej transakcji, jako importu usług dla celów podatku VAT w Polsce?

7.   Czy w odniesieniu do sprzedaży (4A), dla Wnioskodawcy podstawą opodatkowania usług świadczonych przez SPV w ramach Sekurytyzacji będzie kwota jednorazowej prowizji wypłacanej przez Wnioskodawcę, a późniejsze podwyższenie ceny sprzedaży (4A) pozostanie bez wpływu na podstawę opodatkowania?

8.   Czy usługi świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz SPV w zakresie administrowania Wierzytelnościami zbytymi przez Spółki do SPV nie będą podlegały opodatkowaniu w Polsce?

9.   Czy zwrotne przeniesienie Wierzytelności do Wnioskodawcy na mocy określonego w umowie prawa lub obowiązku odkupu będzie objęte zakresem art. 8 uptu i będzie stanowić jeden z elementów usługi Sekurytyzacji wskazanej w pytaniu 5?

Państwa stanowisko w sprawie w zakresie podatku od towarów i usług (w zakresie pytania nr 5 ostatecznie przedstawione w piśmie z 22 października 2024 r.)

Stanowisko własne Wnioskodawcy w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 5 po przeformułowaniu zgodnie z wezwaniem otrzymuje następującą treść:

Zdaniem Wnioskodawcy, przelewy (sprzedaż) (4A)  przez Wnioskodawcę do SPV w ramach transakcji Sekurytyzacji stanowić będą usługę świadczoną przez SPV na rzecz Wnioskodawcy, podlegającą zwolnieniu od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 uptu.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 uptu, opodatkowaniu tym podatkiem podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Stosownie natomiast do art. 8 ust. 1 uptu, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 uptu, w tym również m.in. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej. Zgodnie z jednolitym stanowiskiem TSUE i polskich sądów administracyjnych, co do zasady, warunkami koniecznymi do uznania transakcji za usługę dla celów podatku od towarów i usług są:

a)działanie w charakterze podatnika w ramach danej transakcji, czyli konieczność uznania danej czynności za wykonaną w ramach działalności gospodarczej,

b)odpłatność, czyli istnienie bezpośredniego związku między świadczeniem a płatnością,

c)istnienie konsumenta danej usługi, czyli podmiotu odnoszącego korzyść w wyniku jej wyświadczenia,

d)istnienie stosunku prawnego będącego podstawą realizacji danej usługi.

W ocenie Wnioskodawcy, analiza opisanej powyżej Transakcji, w ramach której Wnioskodawca będzie przenosić do SPV (4A), a SPV będzie (4A)  nabywać w zamian za wynagrodzenie, prowadzi do wniosku, iż wszystkie wyżej wymienione elementy konieczne do jej uznania tej Transakcji za usługę świadczoną przez SPV na rzecz Wnioskodawcy, będą spełnione.

Należy wskazać, że podmiotem świadczącym usługę sekurytyzacji będzie SPV – to ten podmiot będzie działał w charakterze podatnika podatku od towarów i usług. Co do zasady, usługa sekurytyzacji polega na zapewnieniu Wnioskodawcy finansowania przez SPV. Głównym celem odpowiedniego finansowania przed terminem spłaty (4A). W tym też celu zorganizowane zostanie całe przedsięwzięcie obejmujące, między innymi, założenie spółki celowej - SPV, której rolą będzie nabycie Wierzytelności od Spółek, emisja Obligacji, a następnie obsługa zaciągniętego finansowania środkami pochodzącymi ze spłaty Wierzytelności przez Pożyczkobiorców. Podmiotem odpowiedzialnym za dostarczenie środków finansowych będzie więc SPV. Konsumentem usługi sekurytyzacji w zakresie (4A) będzie natomiast Wnioskodawca.

Usługa Sekurytyzacji zostanie wyświadczona w związku z zawartą Transakcją, jej podstawą będą umowy szczegółowo regulujące cały proces Sekurytyzacji i wzajemne obowiązki stron (tj. przede wszystkim Wnioskodawcy, (B) i SPV). Z perspektywy Wnioskodawcy, wynagrodzeniem SPV będzie jednorazowa prowizja płatna do SPV przez Wnioskodawcę.

Mechanizm prawny Sekurytyzacji:

-    Trzonem usługi sekurytyzacji jest cesja (przelew) Wierzytelności. Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana przepisami art. 509-517 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.). Zgodnie z treścią art. 509 § 1 wyżej cytowanej ustawy wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. W myśl § 2 cytowanego artykułu wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa (...). Przeniesienie wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku nabywcy wierzytelności następuje – w myśl art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego - na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, jest skutkiem rozporządzania tą wierzytelnością przez dotychczasowego wierzyciela i stanowi wykonanie przez niego przysługującego mu prawa własności.

-    Istotą przelewu wierzytelności jest zatem umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na mocy której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność. W wyniku przelewu wierzytelności prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności, przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. Na podstawie umowy przelewu wierzytelności cesjonariusz może dochodzić spełnienia określonego świadczenia od dłużnika, przysługuje mu również uprawnienie do rozporządzania wierzytelnością poprzez jej dalszą odsprzedaż, zamianę, darowiznę, zapis w testamencie lub zastaw. W zamian za nabywaną wierzytelność cesjonariusz (nabywca) zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz cedenta. Spełnienie świadczenia, wynikającego z umowy przelewu nastąpi, gdy cedent przeniesie wierzytelność na cesjonariusza, a on zapłaci mu cenę za cedowaną wierzytelność (w sytuacji, kiedy cesja miała charakter odpłatny).

-    Opisywana Transakcja nie polega jednak jedynie na cesji Wierzytelności, a jak wskazywano powyżej, składa się z wielu czynności, obejmujących nie tylko samo nabycie Wierzytelności ale i organizację finansowania tej transakcji oraz ewentualny odkup Wierzytelności.

-    Istnieje wiele definicji „sekurytyzacji”, zależnych od przyjętego modelu. Można jednakże przyjąć, że sekurytyzacja wierzytelności to proces, podczas którego zostaje wydzielona określona pula z aktywów danego podmiotu, a następnie przekazana spółce specjalnego przeznaczenia (tu: SPV), która to spółka następnie refinansuje zakupioną pulę wierzytelności przez emisję papierów wartościowych (lub w inny sposób). Najważniejszym celem procesu sekurytyzacji jest pozyskanie kapitału.

-    Zatem w okolicznościach niniejszej sprawy nie będzie miała miejsca wyłącznie cesja Wierzytelności - nabycie Wierzytelności przez SPV będzie stanowiło element świadczonej przez SPV szerszej usługi nakierowanej na uzyskanie finansowania. SPV w celu realizacji zawartej z Wnioskodawcą umowy będzie zobowiązana do wykonania szeregu ściśle ze sobą powiązanych czynności, które złożą się na jedną kompleksową usługę świadczoną przez SPV mającą za cel zapewnienie Wnioskodawcy wymaganego finansowania – tj. na usługę sekurytyzacji.

Biorąc pod uwagę przepisy ustawy o podatku od towarów i usług w okolicznościach niniejszej sprawy uznać należy zatem, iż SPV wyświadczy na rzecz Wnioskodawcy usługę, polegającą na zapewnieniu mu środków finansowych jeszcze przed terminem wymagalności (4A). Za powyższą usługę SPV uzyska wynagrodzenie w kwocie prowizji. Zatem SPV wykona czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, o których mowa w art. 8 ust. 1 w zw. z art. 5 uptu.

W ocenie Wnioskodawcy, usługa świadczona przez SPV stanowić będzie usługę zwolnioną z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 uptu, który zwalnia z podatku VAT usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę. Celem planowanej przez Wnioskodawcę Sekurytyzacji jest uzyskanie finansowania, zatem cel przedmiotowej usługi świadczonej przez SPV będzie analogiczny do transakcji udzielenia pożyczki lub kredytu, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 uptu. W ocenie Wnioskodawcy, zastosowanie wspomnianego przepisu nie może być ograniczane jedynie do finansowania w formie pożyczki lub kredytu, lecz zwolnienie w nim przewidziane powinno mieć zastosowanie także do innych form finansowania.

Przepis ten stanowi implementację art. 135 ust. 1 lit. b) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej („Dyrektywa VAT”). Zgodnie z Dyrektywą VAT, państwa członkowskie zwalniają z podatku VAT „udzielanie kredytów i pośrednictwo kredytowe oraz zarządzanie kredytami przez kredytodawcę”. Pojęcie udzielenia kredytu nie zostało zdefiniowane w Dyrektywie VAT, jednak orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej wskazuje na szerokie zastosowanie zwolnienia przewidzianego w tej regulacji. Konkluzję tę potwierdza, między innymi, orzeczenie w sprawie C-281/91 pomiędzy Muys’en De Winter’s Bouw-en Aannemingsbedrijf BV a Staatssecretaris van Financien (Holandia), w którym TSUE definiując termin „udzielenie kredytu”, wskazał również, iż:

„udzielenie kredytu i pośrednictwo kredytowe jest w zasadzie pojęciem wystarczająco szerokim, aby uwzględniać kredyt udzielony przez dostawcę towarów w formie odroczenia płatności”.

Rozciągnięcie pojęcia „udzielenie kredytu” nawet na odroczenie płatności ceny w umowie sprzedaży (tzw. kredyt kupiecki) potwierdza, iż zakres przedmiotowy tego pojęcia powinien być definiowany szeroko. W zakres ten wchodzą zatem różne formy finansowania, w tym również takie, które dokonywane jest na podstawie umowy o sekurytyzację.

Podkreślić należy, iż do przedmiotowej transakcji nie znajdzie zastosowania art. 43 ust. 15 uptu, który wyłącza ze zwolnienia, o którym mowa, między innymi, czynności ściągania długów oraz factoringu. Z uwagi na charakter i cel transakcji sekurytyzacyjnej, która będzie przeprowadzona przez Wnioskodawcę, brak byłoby uzasadnienia dla uznania tej transakcji za czynność ściągania długów lub też factoring. Cel i specyfika omawianej Transakcji sekurytyzacyjnej i cele czynności ściągania długów lub factoringu są znacząco odmienne. Głównym powodem przeprowadzenia Sekurytyzacji jest uzyskanie finansowania i przyśpieszenie przepływów finansowych (cena sprzedaży otrzymana wcześniej niż spłata zobowiązań przez pożyczkobiorców). Celem czynności (usługi) ściągania długów jest natomiast wyłącznie windykacja wierzytelności. W umowie sekurytyzacyjnej obejmującej przelew (4A) do SPV brak będzie postanowień przewidujących obowiązek SPV do windykacji (4A) na rzecz Wnioskodawcy. Co więcej, to Wnioskodawca na podstawie odrębnej umowy zawartej z SPV o obsługę sekurytyzowanych Wierzytelności pełnić będzie funkcję tzw. Serwisera zajmującego się ściąganiem Wierzytelności od Pożyczkobiorców i przekazywaniem ściągniętych należności do SPV.

Planowana Sekurytyzacja będzie się również w zasadniczy sposób różniła od czynności factoringu. Usługi tego rodzaju składają się z wielu różnych działań podejmowanych przez faktora, obejmujących, między innymi, windykację należności, monitorowanie spłat przez dłużników, dochodzenie należności, udzielenie kredytu faktorantowi, itd. Tymczasem, głównym celem Sekurytyzacji, któremu podporządkowane będą wszystkie jej elementy składowe, jest zapewnienie Wnioskodawcy finansowania poprzez zamianę aktywów w postaci (4A) na papiery wartościowe emitowane przez odrębną spółkę celową, będącą podmiotem emisyjnym (SPV).

Powyższe stanowisko Wnioskodawcy o zwolnieniu usługi sekurytyzacji z podatku VAT potwierdza orzecznictwo sądowe oraz liczne interpretacje podatkowe. Tytułem przykładu należy wskazać następujące interpretacje podatkowe i wyroki:

a.Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 2 listopada 2019 r. (0114-KDIP4.4012.580.2018.2.EK),

b.Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 10 listopada 2017 r. (0111-KDIB3-1.4012.545.2017.1.WN),

c.Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 17 lutego 2020 r. (0113-KDIPT1-2.4012.806.2019.2.IR),

d.Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 21 marca 2023 r. (0111-KDIB3-3.4012.23.2023.2.MW),

e.Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 11 stycznia 2024 r. (0112-KDIL1-3.4012.551.2023.1.MR),

f.Wyrok WSA w Warszawie z 29 sierpnia 2012 r. (sygn. akt III SA/Wa 3030/11),

g.Wyrok WSA w Warszawie z 6 sierpnia 2012 r. (sygn. akt III SA/Wa 3009/11) i wydana w jego efekcie przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie zmieniona interpretacja indywidualna z 13 lutego 2013 r. (IPPP2/443-423/11-10/13/S/AK).

Mając na uwadze przedstawione powyżej szerokie uzasadnienie, wsparte licznymi przykładami interpretacji podatkowych oraz orzeczeń sądów, zasadne jest stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym usługa, która będzie świadczona przez SPV na rzecz Wnioskodawcy w ramach planowanej transakcji Sekurytyzacji, korzystać będzie ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 uptu.

Stanowisko Wnioskodawcy odnośnie pytania nr 6

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że będzie podatnikiem w odniesieniu do usługi sekurytyzacyjnej świadczonej przez SPV w zakresie (4A). W konsekwencji Wnioskodawca będzie zobowiązany do rozpoznania tej transakcji jako importu usług dla celów podatku VAT w Polsce.

Dla ustalenia podmiotu zobowiązanego do rozpoznania dla celów VAT usługi sekurytyzacji nabywanej przez Wnioskodawcę od SPV konieczne jest określenie miejsca świadczenia tej usługi. Stosownie do art. 28b ust. 1 uptu, co do zasady, miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej. Za „podatnika” w rozumieniu powyższego przepisu uznaje się (zgodnie z art. 28a uptu), między innymi, podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6 uptu.

Mając na uwadze, że Wnioskodawca jest podatnikiem w rozumieniu art. 28a uptu (zwolnionym z VAT) i jednocześnie jest usługobiorcą usługi sekurytyzacyjnej świadczonej przez SPV na jego rzecz, miejscem świadczenia przedmiotowej usługi będzie Polska, jako kraj, w którym Wnioskodawca ma siedzibę działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 uptu, podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

(a)  usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, a w przypadku usług, do których stosuje się art. 28e uptu, podatnik ten nie jest zarejestrowany zgodnie z art. 96 ust. 4 uptu,

(b)  usługobiorcą, w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b uptu (co ma w tym przypadku miejsce), jest podatnik, o którym mowa w art. 15 uptu lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa wart. 15, zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4 uptu.

Wyżej wskazane warunki dla uznania Wnioskodawcy, jako podatnika z tytułu usług świadczonych przez SPV będą spełnione w omawianej transakcji. Wnioskodawca będzie usługobiorcą przedmiotowych usług, a SPV nie posiada w Polsce siedziby działalności gospodarczej, ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej.

Stosownie do art. 2 pkt 9 uptu pod pojęciem „import usług” rozumie się świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 uptu.

Zgodnie z art. 17 ust. 2 uptu, w przypadku wymienionym w wyżej powołanym art. 17 ust. 1 pkt. 4 uptu usługodawca nie rozlicza podatku należnego.

Mając na uwadze powyższe, usługi sekurytyzacji (4A) nabywane przez Wnioskodawcę od SPV stanowić będą import usług w rozumieniu art. 2 pkt 9 uptu, których miejscem świadczenia jest Polska, a Wnioskodawca, jako usługobiorca tych usług, będzie zobowiązany do ich rozliczenia dla celów VAT, jako usług zwolnionych z tego podatku (zgodnie z wnioskami wskazanymi w zakresie pytania nr 5).

Powyższe stanowisko znajduje pełne potwierdzenie m.in. w interpretacjach Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 18 lipca 2013 r. (ILPP4/443-185/13-4/EWW), oraz z dnia 31 maja 2017 r. (0114-KDIP1-2.4012.93.2017.1.IG), z dnia 2 listopada 2018 r. (0112-KDIL1-3.4012.578.2018.1.KS), z dnia 21 marca 2023 r. (0111-KDIB3-3.4012.23.2023.2.MW) oraz z dnia 11 stycznia 2024 r. (0112-KDIL1-3.4012.551.2023.1.MR).

Stanowisko Wnioskodawcy odnośnie pytania nr 7

Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż w odniesieniu do sprzedaży (4A) podstawą opodatkowania usług świadczonych przez SPV w ramach Sekurytyzacji będzie kwota jednorazowej prowizji wypłacanej przez Wnioskodawcę.

Zgodnie z art. 29a. ust. 1 uptu, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Jak wskazano w opisie planowanej Transakcji, w zamian za przystąpienie do Transakcji SPV otrzyma wynagrodzenie od Wnioskodawcy - jednorazową prowizję. W związku z powyższym, w przedstawionej we wniosku sytuacji podstawą opodatkowania podatkiem VAT usługi Sekurytyzacji świadczonej przez SPV dla Wnioskodawcy będzie kwota prowizji należna SPV od Wnioskodawcy w zamian za świadczoną usługę.

W przypadku transakcji mających za przedmiot wierzytelności pewne, nie będzie miał zastosowania wyrok TSUE z dnia 27 października 2011 r. w sprawie C-93/10 Finanzamt Essen-Nord Ost v. GFKL Financial Services AG, ani też wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 19 marca 2012 r. (sygn. akt I FPS 5/11). Oba te orzeczenia dotyczyły bowiem sprzedaży wierzytelności trudnych, których termin wymagalności upłynął, a prawdopodobieństwo ich odzyskania w całości było niewielkie, oraz gdzie ustalona cena nabycia wierzytelności była niższa od ich wartości nominalnej, przy czym różnica między wartością nominalną tych wierzytelności a ceną ich sprzedaży odzwierciedlała rzeczywistą ekonomiczną wartość tych wierzytelności w momencie sprzedaży.

W planowanej Sekurytyzacji, w stosunku do Wierzytelności będących przedmiotem sprzedaży nie będzie zachodzić podejrzenie ich nieściągalności.

Z uwagi na powyższe istotne różnice, orzeczenia TSUE i NSA wskazane powyżej nie będą miały zastosowania w przypadku Sekurytyzacji opisanej w niniejszym wniosku. Wierzytelności objęte Sekurytyzacją (w tym (4A)) nie będą miały bowiem charakteru złych długów (lub takich wierzytelności, co do których zachodzi ryzyko ich nieściągalności).

Stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym podstawą opodatkowania usług świadczonych przez SPV w ramach Sekurytyzacji będzie dla Wnioskodawcy jedynie kwota prowizji należnej SPV od Wnioskodawcy, zostało potwierdzone w interpretacjach podatkowych Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, m.in. w interpretacji z dnia 2 listopada 2018 r. (0112-KDIL1-3.4012.578.2018.1.KS), z 25 października 2018 r. (0114-KDIP4-4012.580.2018.2.EK) oraz z dnia 11 stycznia 2024 r. (0112-KDIL1-3.4012.551.2023.1.MR).

Stanowisko Wnioskodawcy odnośnie pytania nr 8

Zdaniem Wnioskodawcy, świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz SPV usługi w zakresie administrowania Wierzytelnościami zbytymi przez Spółki do SPV nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem VAT w Polsce. W konsekwencji Wnioskodawca, jako usługodawca, nie będzie zobowiązany do rozliczenia w Polsce podatku należnego VAT z tytułu ich świadczenia.

Jak wskazano powyżej, zgodnie z art. 28b ust. 1 uptu, miejscem świadczenia usług w przypadku ich świadczenia na rzecz podatnika jest, co do zasady, miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej. Pod pojęciem „podatnika” w rozumieniu tego przepisu rozumie się (zgodnie z art. 28a uptu):

(a)  podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6,

(b)  osobę prawną niebędącą podatnikiem na podstawie lit. a, która jest zidentyfikowana lub obowiązana do identyfikacji do celów podatku lub podatku od wartości dodanej.

Zgodnie z opisem zdarzenia przyszłego, po sprzedaży Wierzytelności przez Spółki na rzecz SPV, Wnioskodawca będzie świadczył na rzecz SPV określone usługi administrowania sprzedanymi Wierzytelnościami. Usługobiorcą przedmiotowej usługi świadczonej przez Wnioskodawcę będzie zatem SPV, czyli podmiot prowadzący działalność gospodarczą w (…). Jednocześnie SPV nie będzie posiadała w Polsce siedziby działalności gospodarczej, ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. SPV nie będzie również zarejestrowana dla celów polskiego podatku VAT.

Biorąc pod uwagę powyższe, miejscem świadczenia przez Wnioskodawcę na rzecz SPV usług administrowania Wierzytelnościami będzie państwo siedziby usługobiorcy - SPV, czyli (…). W konsekwencji, przedmiotowe usługi nie będą opodatkowane polskim podatkiem VAT, a Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do rozliczenia w Polsce podatku VAT należnego z tytułu świadczenia tych usług.

Stanowisko Wnioskodawcy odnośnie pytań 9 i 10

Zdaniem Wnioskodawcy, SPV będzie świadczyła w ramach Sekurytyzacji na rzecz Wnioskodawcy usługi w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 uptu, w ramach których następować będzie, w szczególności, nabywanie przez SPV (4A)  od Wnioskodawcy, a także, w odniesieniu do niektórych (4A), zwrotne przeniesienie tych Wierzytelności przez SPV na Wnioskodawcę na podstawie określonego w umowie prawa lub obowiązku odkupu. W konsekwencji, zwrotne przeniesienie Wierzytelności poprzez ich odkup, jako stanowiące jeden z elementów kompleksowej usługi Sekurytyzacji, będzie objęte zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Konsekwentnie, ze względu na fakt, iż zwrotne przeniesienie Wierzytelności do Wnioskodawcy, na podstawie określonego w umowie prawa lub obowiązku odkupu, będzie stanowić element usługi podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (kompleksowej usługi Sekurytyzacji), powyższa czynność zostanie wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych zgodnie z art. 2 pkt 4 u.p.c.c.

Jak wskazywano powyżej (w uzasadnieniu do pytania 5), Sekurytyzacja jest rodzajem transakcji, na który składa się wiele poszczególnych usług i które łącznie prowadzą do sukcesu całego przedsięwzięcia. Jak wskazywano powyżej, w ramach Sekurytyzacji następuje m.in. przelew wierzytelności, zapewnienie finansowania przez SPV poprzez emisję obligacji, usługa administrowania wierzytelnościami. Jak wskazywano w opisie zdarzenia przyszłego, w umowie zawartej między SPV a Wnioskodawcą mogą zostać zawarte postanowienia odnośnie prawa lub obowiązku odkupu niektórych Wierzytelności. W ocenie Wnioskodawcy, ewentualny odkup Wierzytelności stanowić będzie element usługi Sekurytyzacji i nie może być traktowany jako umowa nabycia Wierzytelności, która jest oderwana od usługi Sekurytyzacji. Konsekwentnie, odkup Wierzytelności przez Wnioskodawcę nie stanowi świadczenia usługi przez Wnioskodawcę na rzecz SPV, a jest elementem usługi Sekurytyzacji.

Ewentualny odkup Wierzytelności w tym zakresie należy więc rozpatrywać na gruncie podatku od towarów i usług nie jako odrębną transakcję, lecz jedynie jako „wycofanie się” stron, w pewnym zakresie, z wcześniej dokonanej transakcji, wskutek ziszczenia się warunków, których strony na moment zawierania umowy sprzedaży Wierzytelności nie mogły przewidzieć. Wyodrębnienie odkupu jako odrębnej usługi miałoby bowiem charakter sztuczny, gdyż odkup jest ściśle i nierozerwalnie związany z Transakcją. Dowodem na ten nierozerwalny związek jest fakt, że odkup jest możliwy jedynie między stronami Transakcji - Wnioskodawca jest zainteresowany (w określonych przypadkach) jedynie powrotem jego „własnych" Wierzytelności ((4A)), i nie zamierzałby nabywać wierzytelności innych niż własne (pochodna umów zawartych przez Wnioskodawcę) od innych podmiotów niż SPV. W konsekwencji więc, zwrotne przeniesienie Wierzytelności, będzie stanowiło element usługi Sekurytyzacji, która podlega ustawie o podatku od towarów i usług. Pogląd ten potwierdza m.in. interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 11 stycznia 2024 r. sygn. 0112-KDIL1-3.4012.551.2023.1.MR.

Przedmiot opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych określony został w art. 1 ust. 1 Ustawy PCC. Zgodnie z tym przepisem, opodatkowane są, między innymi, umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych. Opodatkowane są również zmiany umów wskazanych w art. 1 ust. 1 pkt 1 Ustawy PCC, jeżeli powodują podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Art. 1 ust. 1 ustawy PCC nie pozostawia wątpliwości, iż przepis ten zawiera zamkniętą listę czynności (umów), które mogą podlegać opodatkowaniu. Z uwagi na zasadę określoności opodatkowania, powszechnie przyjmuje się, że opodatkowane podatkiem od czynności cywilnoprawnych są wyłącznie czynności wyraźnie wskazane w tym przepisie, a transakcje nieprzewidziane wprost w tej regulacji nie podlegają opodatkowaniu.

Ustawa PCC przewiduje także szereg zwolnień i wyłączeń z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie z art. 2 pkt 4 Ustawy PCC, nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany:

a)w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług,

b)jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności, z wyjątkiem:

-    umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,

-    umów sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Biorąc więc pod uwagę, że ewentualny odkup zostanie dokonany w ramach usługi w rozumieniu przepisów o VAT, świadczonej przez SPV na rzecz Wnioskodawcy, nie spowoduje on obowiązku w podatku od czynności cywilnoprawnych. Powyższe potwierdza np. interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 12 stycznia 2024 r. sygn. 0111-KDIB2-3.4014.482.2023.4.BD.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku w zakresie podatku od towarów i usług (tj. w kwestiach objętych pytaniami oznaczonymi nr 5, 6, 7, 8 i 9), jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą” lub „ustawą o VAT”:

W myśl art. 2 pkt 1 ustawy:

Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy:

Zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy:

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy:

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy:

Definicja „świadczenia usług” ma charakter dopełniający definicję „dostawy towarów” i jest wyrazem realizacji zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatników w ramach ich działalności gospodarczej.

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą towarów w myśl art. 7 ustawy. Każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi zatem, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy, niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

-w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, nabywca jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

-świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, że oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

Przy czym, z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady, podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie (z wyjątkiem przypadków ściśle określonych w art. 7 ust. 2 oraz w art. 8 ust. 2 cyt. ustawy).

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.

W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (np. wyrok z dnia 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise), przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego.

Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę, należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę, wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Zatem za czynność podlegającą opodatkowaniu VAT uważane mogą być takie sytuacje, w których:

-istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne,

-wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy,

-istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi,

-odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem,

-istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.

Jak wynika z wniosku zamierzają Państwo przeprowadzić transakcję sekurytyzacji, przez odpłatny przelew Wierzytelności w drodze umowy sprzedaży przez Państwa do SPV. Wierzytelności objęte Sekurytyzacją wynikają z Umów Pożyczek, których Państwo są stroną jako pożyczkodawca i składają się na nie wierzytelności wobec Pożyczkobiorców przede wszystkim o spłatę pożyczek i innych należności ubocznych z tytułu pożyczek lub związanych z pożyczkami.

Wierzytelność jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego. Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana w przepisach art. 509-518 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2024 r., poz. 1061, ze zm.) – zwanej dalej Kodeksem cywilnym.

Zgodnie z art. 509 § 1 Kodeksu cywilnego:

W myśl art. 509 § 2 Kodeksu cywilnego:

Jak stanowi art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego:

Istotą przelewu wierzytelności jest zatem umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na podstawie której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność. W wyniku przelewu wierzytelności prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności, przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. Na podstawie umowy przelewu wierzytelności cesjonariusz może dochodzić spełnienia określonego świadczenia od dłużnika, przysługuje mu również uprawnienie do rozporządzania wierzytelnością poprzez jej dalszą odsprzedaż, zamianę, darowiznę, zapis w testamencie lub zastaw. W zamian za nabywaną wierzytelność cesjonariusz (nabywca) zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz cedenta. Spełnienie świadczenia, wynikającego z umowy przelewu nastąpi, gdy cedent przeniesie wierzytelność na cesjonariusza, a on zapłaci mu cenę za cedowaną wierzytelność (w sytuacji, kiedy cesja miała charakter odpłatny).

Celem i skutkiem przelewu jest przejście wierzytelności na nabywcę. W wyniku przelewu przechodzi na nabywcę ogół uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, który zostaje wyłączony ze stosunku zobowiązaniowego, jaki go wiązał z dłużnikiem. Wierzytelność przechodzi na nabywcę w takim stanie, w jakim była w chwili zawarcia umowy o przelew, a więc ze wszystkimi związanymi z nią prawami i brakami (np. przedawnieniem).

Natomiast pojęcie sekurytyzacji zawarte zostało w przepisach ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzania alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (t.j. Dz. U. z 2024 r., poz. 1034) oraz w przepisach ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2488 ze zm.).

Zgodnie z art. 2 pkt 30-31 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzania alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi:

W literaturze istnieje wiele definicji „sekurytyzacji”, uzależnionych od przyjętego modelu. Można jednakże przyjąć, że sekurytyzacja wierzytelności to proces, podczas którego z bilansu banku zostaje wydzielona określona pula wierzytelności, a następnie przekazana spółce specjalnego przeznaczenia (Special Purpose Vehicle, SPV), która następnie refinansuje zakupioną pulę wierzytelności przez emisję papierów wartościowych. Najważniejszym celem procesu sekurytyzacji jest pozyskanie kapitałów na prowadzenie dalszej działalności oraz rozwój. Wówczas najczęściej stosowana jest sekurytyzacja wierzytelności przyszłych, a więc takich, które jeszcze nie powstały, natomiast istnieją przesłanki ich prawnego i ekonomicznego ukonstytuowania się w przyszłości.

Z powyższych przepisów wynika, że przeniesienie wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku nabywcy wierzytelności, które następuje na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, jest skutkiem rozporządzania tą wierzytelnością przez dotychczasowego wierzyciela i stanowi wykonanie przez niego przysługującego mu prawa własności. W zamian za nabywaną wierzytelność cesjonariusz (nabywca) zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz zbywcy wierzytelności (cedenta). Spełnienie świadczenia wynikającego z umowy przelewu nastąpi, gdy cedent przeniesie wierzytelność na cesjonariusza, a on zapłaci mu cenę za cedowaną wierzytelność (w sytuacji, kiedy cesja będzie miała charakter odpłatny).

Jednakże podkreślenia wymaga fakt, że podmiot dokonujący sprzedaży wierzytelności jest zobowiązany dokonać analizy rodzaju wierzytelności będących przedmiotem cesji, tj. skutkować oceną, czy przedmiotowe transakcje nie dotyczą tzw. wierzytelności trudnych, czyli takich, co do których istnieje poważna wątpliwość, że zostaną zaspokojone. Nabycie bowiem na własne ryzyko wierzytelności uznanych za trudne, których cena (niższa od wartości nominalnej) odzwierciedla faktyczną, ekonomiczną ich wartość, będzie pozostawało poza zakresem podatku od towarów i usług, co potwierdza orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

W kwestii nabycia wierzytelności trudnych po cenie niższej od ich wartości nominalnej wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z dnia 27 października 2011 r., w sprawie C-93/10 Finanzamt Essen-NordOst przeciwko GFKL Financial Services AG. W powyższym orzeczeniu TSUE wskazał, że „Artykuł 2 pkt 1 i art. 4 szóstej dyrektywy Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych – wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku należy interpretować w ten sposób, że podmiot, który na własne ryzyko nabywa trudne wierzytelności po cenie niższej od ich wartości nominalnej, nie świadczy odpłatnie usługi w rozumieniu art. 2 pkt 1 i nie dokonuje tym samym czynności z zakresu działalności gospodarczej objętej zakresem stosowania wspomnianej dyrektywy, jeżeli różnica między wartością nominalną tych wierzytelności a ceną ich sprzedaży odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży”. W pkt 25 ww. orzeczenia, Trybunał wskazał, że „Różnica między wartością nominalną cedowanych wierzytelności a ceną ich sprzedaży nie stanowi bowiem wynagrodzenia za tego rodzaju usługę, lecz odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży, która jest uzależniona od wątpliwych perspektyw na ich spłatę i zwiększonego ryzyka niewypłacalności dłużników”.

Podkreślić należy, że ww. wyrok TSUE odwołuje się do wierzytelności „trudnych”, tj. wymagalnych, o wątpliwej perspektywie spłaty.

Państwa wątpliwości dotyczą ustalenia czy przelewy (sprzedaż) (4A) przez Państwa do SPV w ramach transakcji Sekurytyzacji będą wykonane w ramach usługi świadczonej przez SPV na rzecz Państwa podlegającej zwolnieniu z podatku VAT (kwestia objęta pytaniem nr 5).

Jak wynika z przedstawionych okoliczności sprawy, w przypadku czynności wykonywanych przez SPV na rzecz Państwa nie będzie miała miejsca transakcja obejmująca wyłącznie sprzedaż i przelew Wierzytelności. Planowana Sekurytyzacja, będzie to kompleksowa operacja finansowa zawierająca wiele istotnych elementów, niezbędnych do jej przeprowadzenia, której celem jest pozyskania finansowania niezbędnego do prowadzenia działalności przez Państwa. W celu przeprowadzenia planowanej Sekurytyzacji - będącej instrumentem pozwalającym na wcześniejsze otrzymanie środków finansowych przez Państwa, SPV będzie zobowiązana do wykonania szeregu ściśle ze sobą powiązanych czynności (m.in. nabycia Wierzytelności, emisji dłużnych papierów wartościowych tj. Obligacji, zawarcia umowy o administrowanie/serwisowanie Wierzytelnościami, zawarcia innych umów, które zapewnią możliwość przeprowadzenia transakcji), które złożą się na świadczoną usługę sekurytyzacji. Za zorganizowanie transakcji sekurytyzacji i udział w niej zapłacą Państwo na rzecz SPV ustalone w umowie wynagrodzenie (tj. jednorazową prowizję).

Biorąc pod uwagę przepisy ustawy o podatku od towarów i usług w okolicznościach niniejszej sprawy uznać należy, że SPV wyświadczy na rzecz Państwa usługę, polegającą na zapewnieniu Państwu środków finansowych potrzebnych do prowadzonej działalności gospodarczej. Za powyższą usługę SPV uzyska od Państwa ustalone w umowie wynagrodzenie. Wobec tego SPV wykona na rzecz Państwa czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.

W konsekwencji, przelewy (sprzedaż) (4A) przez Państwa do SPV będą wykonane w ramach świadczonej przez SPV na rzecz Państwa usługi w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy o VAT.

Jednakże ustawodawca w treści wskazanej ustawy o VAT zastosował zwolnienie od podatku dla niektórych czynności.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy:

Ponadto, jak stanowi art. 43 ust. 15 ustawy:

Powyższe zwolnienia uregulowane zostały w ustawie o podatku od towarów i usług wskutek implementacji odpowiednich przepisów Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z 11.12.2006, str. 1, z późn. zm.), zwanej dalej Dyrektywą 112.

W myśl art. 135 ust. 1 lit. a i b Dyrektywy 112:

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, należy interpretować ściśle, zważywszy, że zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika.

Jak wskazano powyżej, sekurytyzacja, czyli operacja finansowa, której zasadniczym celem jest pozyskiwanie kapitału, polega na emisji dłużnych papierów wartościowych pod zastaw należności, którymi są najczęściej wierzytelności. Transakcja sekurytyzacyjna stanowi złożony proces, na który składa się szereg czynności, np. wyodrębnienie jednolitej puli aktywów przez inicjatora sekurytyzacji, przeniesienie tych aktywów na rzecz podmiotu emisyjnego (np. cesja wierzytelności), emisja papierów wartościowych przez podmiot emisyjny.

W analizowanej sprawie charakter czynności wykonywanych przez SPV na rzecz Państwa wskazuje, że SPV przez nabycie wierzytelności udzieli Państwu finansowania ze środków pochodzących z dłużnych papierów wartościowych (Obligacji). Celem SPV nie będzie faktyczne nabycie przedmiotowych wierzytelności i w konsekwencji próba ich odzyskania od dłużników. Państwo będą zajmować się obsługą administracyjną zbytych na rzecz SPV wierzytelności.

Przez zbycie wierzytelności na rzecz SPV, zapewnią Państwo sobie finansowanie na prowadzenie działalności polegającej na udzielaniu pożyczek będących kredytem płatniczym. Celem transakcji zawartej pomiędzy Państwem, a SPV nie będzie zbycie przez Państwa wierzytelności poprzez ich sprzedaż do SPV celem windykacji, lecz wdrożenie szczególnego instrumentu pozwalającego na uzyskanie przez Państwa środków finansowych przed wymagalnością wierzytelności, w drodze finansowania zapewnionego przez SPV poprzez emisję przez SPV dłużnych papierów wartościowych tj. Obligacji w oparciu o zabezpieczenie w postaci wierzytelności.

Zatem istotą przedmiotowej transakcji będzie uzyskanie przez Państwa (inicjatora) finansowania potrzebnego do prowadzonej działalności, w której SPV będzie pełniła rolę subpartycypanta finansującego inicjatora.

W konsekwencji, usługę świadczoną przez SPV polegającą na nabyciu wierzytelności i zapewnieniu Państwu finansowania należy potraktować jako usługę wykonywaną przez subpartycypanta, polegającą na finansowaniu inicjatora w zamian za wypłatę wpływów z określonych w umowie wierzytelności, podlegającą co do zasady zwolnieniu od VAT na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT.

Do powyższej usługi nie mają zastosowania wyłączenia wskazane w art. 43 ust. 15 ustawy. Wskazany artykuł wyłącza możliwość zastosowania zwolnienia z VAT w zakresie „czynności ściągania długów, w tym factoringu”. Oznacza to, że opodatkowanie VAT przewidziano jedynie dla zdarzeń, z którymi wiąże się podejmowanie czynności mających na celu ściągnięcie długu, co nie ma miejsca w ramach czynności sprzedaży Wierzytelności do jednostki specjalnego przeznaczenia do celów sekurytyzacji oraz wyemitowania przez nabywcę wierzytelności papierów wartościowych celem uzyskania finansowania na zakup Wierzytelności.

W konsekwencji, usługa świadczona przez SPV polegająca na nabyciu wierzytelności i zapewnieniu Państwu finansowania korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy.

Podsumowując, przelewy (sprzedaż) (4A) przez Państwa do SPV w ramach transakcji Sekurytyzacji będą wykonane w ramach usługi świadczonej przez SPV na rzecz Państwa podlegającej zwolnieniu z podatku VAT, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy.

Tym samym Państwa stanowisko, w zakresie pytania nr 5, że przelewy (sprzedaż) (4A) przez Wnioskodawcę do SPV w ramach transakcji Sekurytyzacji stanowić będą usługę świadczoną przez SPV na rzecz Wnioskodawcy, podlegającą zwolnieniu od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 uptu, jest prawidłowe.

Państwa wątpliwości objęte pytaniem nr 6 dotyczą kwestii, czy będą Państwo podatnikiem w odniesieniu do usługi sekurytyzacyjnej świadczonej przez SPV na rzecz Państwa i w konsekwencji, czy Państwo będą zobowiązani do rozpoznania tej transakcji, jako importu usług dla celów podatku VAT w Polsce.

W przypadku świadczenia usług, istotnym dla prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług jest określenie miejsca świadczenia danej usługi. Miejsce świadczenia to nic innego jak miejsce opodatkowania danej czynności. Zatem, jego określenie ma istotne znaczenie dla prawidłowego ustalenia państwa, w którym powstanie obowiązek podatkowy z tytułu danej czynności.

Wskazać należy, że miejsce świadczenia to nic innego jak miejsce opodatkowania danej czynności. Zatem, jego określenie ma istotne znaczenie dla prawidłowego ustalenia państwa, w którym powstanie obowiązek podatkowy z tytułu danej czynności.

Regulacje prawne obowiązujące w tym zakresie, zostały zawarte w ustawie o podatku od towarów i usług w rozdziale 3 działu V „Miejsce świadczenia przy świadczeniu usług”.

Stosownie do art. 28a ustawy – na potrzeby stosowania rozdziału dotyczącego miejsca świadczenia przy świadczeniu usług:

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy:

Według ust. 2 ww. artykułu ustawy o VAT:

Art. 28a ustawy wprowadza drugą definicję podatnika do ustawy o podatku od towarów i usług. Definicja ta ma zastosowanie tylko w przypadku ustalania miejsca świadczenia usług. Podatnikiem według tej regulacji jest podmiot wykonujący samodzielnie działalność gospodarczą. Ustawodawca odwołuje się w tym celu do definicji działalności gospodarczej ustalonej w art. 15 ust. 2 ustawy.

Zgodnie z zasadą ogólną zawartą w art. 28b ust. 1 ustawy:

Jak stanowi ust. 2 art. 28b ustawy o VAT:

Natomiast w myśl art. 28b ust. 3 ustawy o VAT:

Z powyższych przepisów wynika, że miejscem świadczenia usług na rzecz podatnika w rozumieniu art. 28a ustawy jest miejsce, w którym podatnik ten posiada siedzibę swojej działalności gospodarczej. Jeżeli jednak usługi te są świadczone na rzecz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika znajdującego się w miejscu innym niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej. Powołaną powyżej zasadę ogólną należy stosować, gdy usługa jest świadczona na rzecz podatnika, a przepisy wskazane w art. 28b ust. 1 ustawy nie przewidują innych zasad ustalenia miejsca świadczenia usług.

Na mocy art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy:

Na podstawie art. 17 ust. 2 ustawy

W myśl art. 2 pkt 9 ustawy:

Przepis art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy, wprowadza mechanizm tzw. odwrotnego obciążenia, który polega na opodatkowaniu usług przez usługobiorcę. Powołany art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy wskazuje na sytuację, gdy usługa, której miejsce świadczenia a tym samym opodatkowania na podstawie przepisów ustawy jest Polska zostaje opodatkowana przez nabywcę, który dokonał jej nabycia od dostawcy spoza terytorium Polski. Warunkiem zastosowania odwrotnego obciążenia na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy względem podlegających opodatkowaniu w Polsce usług jest spełnienie warunków dotyczących usługodawcy jak i usługobiorcy.

Do powołanej w art. 28b ust. 1 ustawy zasady ogólnej, ustawodawca przewidział szereg zastrzeżeń, wskazując szczególne zasady ustalania miejsca świadczenia usług. Jednakże do świadczonej przez SPV usługi sekurytyzacji na rzecz Państwa nie znajdują one zastosowania. W konsekwencji, do usługi tej mają zastosowanie zasady ogólne ustalania miejsca świadczenia wynikające z art. 28b ustawy.

Z analizy sprawy wynika, że są Państwo podmiotem regulowanym (dostawcą usług płatniczych), którego działalność obejmuje m. in. udzielanie pożyczek będących (…), dedykowanych (…). Są Państwo polskim rezydentem podatkowym, nie posiadają w (…) (kraj rezydencji SPV) zakładu w rozumieniu właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, ani nie posiadają w tym kraju miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. Są Państwo zarejestrowani jako podatnik podatku od towarów i usług zwolniony z VAT. Natomiast SPV jest spółką celową utworzoną w (…). SPV jest rezydentem podatkowym (…), nie posiada w Polsce siedziby działalności gospodarczej, ani też stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, czy też zakładu w rozumieniu zarówno przepisów o podatku dochodowym, ani właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. SPV nie jest również zarejestrowana dla celów polskiego podatku VAT.

Wobec powyższego, mając na uwadze, że Państwo są usługobiorcą usługi sekurytyzacyjnej świadczonej przez SPV polegającej na nabywaniu Wierzytelności od Państwa, miejscem świadczenia przedmiotowej usługi będzie Polska, jako kraj, w którym Państwo – nabywca usługi mają siedzibę działalności gospodarczej.

Jak wynika z opisu sprawy spełniają Państwo definicję podatnika, o której mowa w art. 28a ustawy. Zatem, stosownie do art. 28b ust. 1 ustawy, miejscem świadczenia, a tym samym miejscem opodatkowania świadczonej przez SPV na rzecz Państwa usługi Sekurytyzacji jest miejsce, w którym Państwo posiadają siedzibę działalności gospodarczej, tj. Polska. Przy tym Państwo, jako podmiot posiadający siedzibę działalności gospodarczej na terytorium Polski, spełniają warunki określone w art. 17 ust. 1 pkt 4 lit. b ustawy.

Co więcej, skoro SPV posiada siedzibę w innym kraju, niż Polska oraz, jak wskazali Państwo w opisie sprawy, SPV nie posiada na terytorium Polski stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, spełniony jest również warunek określony w art. 17 ust. 1 pkt 4 lit. a ustawy.

Wobec powyższego, to Państwo będą zobowiązani, na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy, opodatkować świadczoną przez SPV usługę Sekurytyzacji, zgodnie z obowiązującymi w Polsce przepisami prawa podatkowego. Nabycie przez Państwa wskazanej usługi Sekurytyzacji od SPV stanowi dla Państwa import usług, o którym mowa w art. 2 pkt 9 ustawy.

Tym samym Państwa stanowisko, w zakresie objętym pytaniem nr 6, że Państwo będą podatnikiem w odniesieniu do usługi sekurytyzacyjnej świadczonej przez SPV w zakresie (4A). W konsekwencji Państwo będą zobowiązani do rozpoznania tej transakcji, jako importu usług dla celów podatku VAT w Polsce, jest prawidłowe.

W odniesieniu do ustalenia podstawy opodatkowania usług świadczonych przez SPV w ramach Sekurytyzacji należy wskazać, że zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy:

W myśl art. 29a ust. 6 ustawy:

Z przytoczonych powyżej przepisów wynika, że podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika. Kluczowa dla zrozumienia konstrukcji podstawy opodatkowania jest zatem analiza pojęcia wynagrodzenia rozumianego jako wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą dostawca lub usługodawca otrzyma w zamian za dostawę towarów lub świadczenie usług.

Z okoliczności sprawy wynika, że w zamian za udział SPV w transakcji Sekurytyzacji i zapewnienie Państwu finansowania poprzez zapłatę ceny za Wierzytelności, SPV uzyska od Państwa odpowiednie wynagrodzenie. Wynagrodzenie to będzie miało formę jednorazowej prowizji za zorganizowanie transakcji sekurytyzacji i udział w niej.

Ponadto, z wniosku wynika, że opisane przepływy pieniężne SPV zostaną ustalone w taki sposób, by wszelkie nadwyżki finansowe pozostające w SPV po uregulowaniu wydatków o charakterze bezwarunkowym były wypłacane Państwu. Tytułem takich wypłat będzie zapłata z tytułu dodatkowej ceny sprzedaży. Składnik dodatkowy, który zostanie ustalony i będzie płatny, gdy tylko SPV osiągnie nadwyżkę finansową (tj. w SPV pozostaną środki po spłacie wymagalnych zobowiązań) zostanie Państwu zapłacony w tym samym miesiącu, w którym zostanie ustalony.

Państwa wątpliwości objęte pytaniem nr 7 dotyczą kwestii, czy w odniesieniu do sprzedaży (4A), dla Państwa podstawą opodatkowania usług świadczonych przez SPV w ramach Sekurytyzacji będzie kwota jednorazowej prowizji wypłacanej przez Państwa, a późniejsze podwyższenie ceny sprzedaży (4A) pozostanie bez wpływu na podstawę opodatkowania.

Jak wynika z opisu sprawy, w zamian za pozyskanie środków finansowych wskutek dokonania Sekurytyzacji, zapłacą Państwo na rzecz SPV jednorazową prowizję. Prowizja stanowić będzie wynagrodzenie za przeprowadzenie kompleksowej transakcji Sekurytyzacji i udzial w niej.

Wobec powyższego mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz przywołane wyżej przepisy należy stwierdzić, że podstawą opodatkowania usług świadczonych na rzecz Państwa przez SPV w ramach umowy sprzedaży Wierzytelności będzie kwota prowizji należnej SPV od Państwa za przeprowadzenie kompleksowej transakcji Sekurytyzacji.

Odnosząc się do kwestii, czy późniejsze podwyższenie ceny sprzedaży (4A) pozostanie bez wpływu na podstawę opodatkowania wskazać należy, że ewentualne podwyższenie ceny za Wierzytelności nie będzie wpływać na podstawę opodatkowania w VAT usługi świadczonej przez SPV, która to podstawa zostanie ustalona w oparciu o wartość jednorazowej prowizji określoną w momencie przeniesienia Wierzytelności do SPV. W momencie sprzedaży Wierzytelności, czyli na dzień wyświadczenia usługi przez SPV, kwota ustalonego wówczas wynagrodzenia stanowić będzie całość świadczenia należnego od Państwa na rzecz SPV w zamian za partycypację w transakcji Sekurytyzacji.

Tym samym Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 7, że w odniesieniu do sprzedaży (4A) podstawą opodatkowania usług świadczonych przez SPV w ramach Sekurytyzacji będzie kwota jednorazowej prowizji wypłacanej przez Wnioskodawcę, jest prawidłowe.

Państwa watpliwości, objęte pytaniem nr 8, dotyczą kwestii czy usługi świadczone przez Państwa na rzecz SPV w zakresie administrowania Wierzytelnościami zbytymi przez Spółki do SPV nie będą podlegały opodatkowaniu w Polsce.

Z opisu sprawy wynika, że po zbyciu Wierzytelności do SPV, Państwo będą pełnili funkcję tzw. serwisera w zakresie administrowania przedmiotowymi Wierzytelnościami. Usługi te będą pełnione przez Państwa w oparciu o umowę o obsługę przeniesionych Wierzytelności. Na podstawie tej umowy będą Państwo zobowiązani do świadczenia na rzecz SPV usług administrowania Wierzytelnościami, w tym, w szczególności monitorowania należności od Pożyczkobiorców, przyjmowania płatności od dłużników, wzywania do zapłaty w przypadku opóźnienia w zapłacie, itp. Ściąganie Wierzytelności, co do zasady, będzie się odbywało w ten sposób, że będą Państwo uzyskiwać spłaty Wierzytelności od Pożyczkobiorców. Następnie, będą Państwo przekazywali kwoty ściągniętych (jedynie faktycznie spłaconych przez Pożyczkobiorców) Wierzytelności do SPV, jako prawowitego właściciela Wierzytelności, a więc również kwot uzyskanych z ich ściągnięcia. W zamian za świadczone usługi serwisowe będą Państwo otrzymywać od SPV określone umową wynagrodzenie.

Biorąc pod uwagę powyższe i uwzględniając powołane przepisy dot. ustalenia miejsca świadczenia usług, w opisanym przypadku miejscem świadczenia przez Państwa usług administrowania Wierzytelnościami będzie – zgodnie z art. 28b ustawy – państwo siedziby usługobiorcy - czyli (…).

Wobec powyższego usługi świadczone przez Państwa na rzecz SPV w odniesieniu do administrowania Wierzytelnościami zbytymi do SPV nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem VAT w Polsce, zatem Państwo, jako usługodawca, nie będą zobowiązani do rozliczenia w Polsce podatku należnego VAT z tytułu ich świadczenia.

Tym samym Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 8, że świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz SPV usługi w zakresie administrowania Wierzytelnościami zbytymi przez Spółki do SPV nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem VAT w Polsce, a w konsekwencji Wnioskodawca, jako usługodawca, nie będzie zobowiązany do rozliczenia w Polsce podatku należnego VAT z tytułu ich świadczenia, jest prawidłowe.

Państwa watpliwości, objęte pytaniem nr 9, dotyczą kwestii czy zwrotne przeniesienie Wierzytelności do Państwa na mocy określonego w umowie prawa lub obowiązku odkupu będzie objęte zakresem art. 8 uptu i będzie stanowić jeden z elementów usługi Sekurytyzacji wskazanej w pytaniu 5.

Odnosząc się do powyższego w pierwszej kolejności zaznaczyć należy, że usługę świadczoną przez SPV polegającą na nabyciu Wierzytelności i zapewnieniu Państwu finansowania – jak wcześniej wskazano – potraktować należy jako usługę korzystającą ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz stan prawny należy stwierdzić, że odkup Wierzytelności od SPV nie będzie stanowił odrębnego świadczenia lecz będzie wyłącznie jednym z elementów kompleksowej usługi świadczonej przez SPV, której celem będzie zapewnienie Państwu finansowania. Odkup Wierzytelności przez Państwa będzie jedynie czynnością pomocniczą, mającą na celu częściowe niwelowanie skutków pierwotnych cesji Wierzytelności dokonanych na rzecz SPV, gdyż na moment cesji wszystkie Wierzytelności muszą spełniać ściśle określone kryteria wskazane w Umowie o sprzedaży Wierzytelności

Możliwość zwrotnego przeniesienia Wierzytelności przez podmiot świadczący usługę sekurytyzacji na inicjatora sekurytyzacji wynika z zapisów ww. umowy. W ramach analizowanego zdarzenia przyszłego SPV i Państwo mogą zatem zdecydować o zwrotnym przeniesieniu Wierzytelności przez SPV na Państwa. Zwrotne przeniesienie Wierzytelności będzie stanowiło integralną część usługi sekurytyzacji.

W konsekwencji, ewentualne zwrotne przeniesienie Wierzytelności przez SPV na Państwa należy rozpatrywać na gruncie przepisów ustawy nie jako odrębne świadczenie, lecz element kompleksowej usługi sekurytyzacji. Zwrotne przeniesienie Wierzytelności może mieć miejsce wyłącznie w przypadku zawarcia ww. umowy i świadczenia przez SPV usługi sekurytyzacji na rzecz Państwa.

Podsumowując, zwrotne przeniesienie Wierzytelności do Państwa na mocy określonego w umowie prawa odkupu będzie objęte zakresem art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług i będzie stanowić jeden z elementów usługi Sekurytyzacji wskazanej w pytaniu 5.

Wobec powyższego, Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 9, że zwrotne przeniesienie Wierzytelności poprzez ich odkup, jako stanowiące jeden z elementów kompleksowej usługi Sekurytyzacji, będzie objęte zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług, jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Niniejsza interpretacja rozstrzyga wniosek w części dotyczącej podatku od towarów i usług. Natomiast w zakresie dotyczącym podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatku od czynności cywilnoprawnych wydane zostaną odrębne rozstrzygnięcia.

Zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu sprawy. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy lub zmiany stanu prawnego, udzielona odpowiedź traci swą aktualność. Równocześnie w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

-   Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

-   Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…), (…).

Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935, dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

-    w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

-    w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.