Prawo do odliczenia podatku VAT i obowiązek dokonania korekty tego podatku. - Interpretacja - null

ShutterStock

Prawo do odliczenia podatku VAT i obowiązek dokonania korekty tego podatku. - Interpretacja - null

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Prawo do odliczenia podatku VAT i obowiązek dokonania korekty tego podatku.

Interpretacja indywidualna

- stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

16 października 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 4 października 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy prawa do odliczenia podatku VAT i obowiązku dokonania korekty tego podatku. Uzupełnił go Pan - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 6 listopada 2024 r. (wpływ 6 listopada 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawca jest osobą fizyczną posiadającą miejsce zamieszkania w Polsce oraz podlega obowiązkowi podatkowemu w Polsce. Od 1 września 2005 r. Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem VAT. Wnioskodawca prowadzi działy specjalne produkcji rolnej: chów drobiu rzeźnego, opodatkowane według norm szacunkowych. W kwietniu i maju 2021 r. Wnioskodawca dokonał zakupu piskląt oraz wszystkich niezbędnych do zaspokojenia potrzeb stada towarów i usług, od których odliczył podatek VAT.

W związku z wystąpieniem na terenie miejsca prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności w maju 2021 r. wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI), zgodnie z decyzją Powiatowego Lekarza Weterynarii Wnioskodawca zabił 182 284 sztuk brojlera kurzego, za co otrzymał odszkodowanie w wysokości (…) zł.

Podobna sytuacja miała miejsce w październiku i listopadzie 2021 r. gdy Wnioskodawca zakupił kolejną partię piskląt oraz wszystkich potrzebnych do hodowli towarów i usług od których, zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT odliczył VAT. 4 lutego 2022 r. Powiatowy Lekarz Weterynarii znów nakazał Wnioskodawcy prewencyjne zabicie 169 399 sztuk brojlera kurzego w sprawie zwalczania wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI) za co Wnioskodawca otrzymał odszkodowanie w wysokości (…) zł.

Pytania

1.Czy prawidłowe jest stanowisko, iż w stanie faktycznym przedstawionym we wniosku, przysługuje Wnioskodawcy w dacie dokonania zakupów prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur - z okresów od dnia nabycia piskląt do chwili ich uśmiercenia - dokumentujących nabycie przez Wnioskodawcę piskląt oraz innych towarów i usług niezbędnych do zaspokojenia stada, na skutek przyznanego w późniejszym okresie odszkodowania?

2.Czy prawidłowym jest, że w związku z uśmierceniem zwierząt i otrzymaniem odszkodowania Wnioskodawca nie jest zobowiązany do korekty/zmniejszenia związanego z tymi zakupami uprzednio odliczonego podatku VAT?

Pana stanowisko w sprawie

W Pana ocenie prawidłowe jest stanowisko, iż w stanie faktycznym przedstawionym we wniosku, przysługujące Panu w dacie dokonania zakupów prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur - z okresu od dnia nabycia piskląt do chwili ich uśmiercenia - dokumentujących nabycie przez Pana piskląt oraz innych towarów i usług niezbędnych do zaspokojenia potrzeb stada, na skutek przyznanego w późniejszym okresie odszkodowania nie uległo zmianie, tj. w związku z uśmierceniem zwierząt i otrzymaniem odszkodowania nie jest Pan zobowiązany do korekty/zmniejszenia związanego z tymi zakupami uprzednio odliczonego podatku VAT.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Z powyższego wynika, że prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT, tj. wykonującemu samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności oraz nabyty towar (bądź usługa) musi być wykorzystywana do wykonywania czynności opodatkowanych.

Nabył Pan pisklęta oraz inne towary i usługi niezbędne do zaspokojenia potrzeb stada, które po zakończeniu procesu produkcyjnego miał Pan zamiar sprzedać i na moment nabycia towarów i usług nie istniały żadne przesłanki, które uniemożliwiały Panu sprzedaż opodatkowaną gotowych produktów. Zatem w momencie zakupu towarów i usług istniał związek z planowaną opodatkowaną sprzedażą wyrobów gotowych wytworzonych przy ich użyciu. Dopiero w momencie wystąpienia ognisk ptasiej grypy i wydaniem decyzji Powiatowego Lekarza Weterynarii był Pan zmuszony do utylizacji stada i produktów zakupionych w celu utrzymania stada.

Regulacje ustawy o VAT w zakresie obowiązku korekty podatku naliczonego, tj. art. 91 ust. 1 i nast. ustawy nie wskazują wprost zniszczenia towarów (a tym bardziej z nakazu organu) jako przesłankę skutkującą obowiązkiem korekty podatku naliczonego.

Wskazać bowiem należy, że zgodnie z art. 91 ust. 1 ustawy o VAT po zakończeniu roku, w którym podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o którym mowa w art. 86 ust. 1, jest on obowiązany dokonać korekty kwoty podatku odliczonego zgodnie z art. 90 ust. 2-10a lub 10c-10g, z uwzględnieniem proporcji obliczonej w sposób określony w art. 90 ust. 2-6, 10, 10a lub 10c-10g lub przepisach wydanych na podstawie art. 90 ust. 11 i 12, dla zakończonego roku podatkowego.

Z kolei, zgodnie z art. 91 ust. 7 ustawy o VAT przepisy ust. 1-6 stosuje się odpowiednio w przypadku, gdy podatnik miał prawo do obniżenia kwot podatku należnego o całą kwotę podatku naliczonego od wykorzystywanego przez siebie towaru lub usługi i dokonał takiego obniżenia, albo nie miał takiego prawa, a następnie zmieniło się prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tego towaru lub usługi.

W tym miejscu wskazać należy, że zniszczenie towarów (z nakazu organu) nie zostało wymienione w ustawie o VAT jako przesłanka korekty podatku VAT naliczonego. Zakup towarów, od których został odliczony podatek VAT w momencie ich zakupu wykazywał bezsporny związek z czynnościami opodatkowanymi, tj. z przyszłą sprzedażą żywca (brojler).

W Pana ocenie fakt, iż był Pan zobowiązany do utylizacji drobiu w związku z nakazem organu nie skutkuje zmianą pierwotnego przeznaczenia nabytych towarów, o której mowa w art. 91 ustawy o VAT, w przypadku której taka korekta byłaby obowiązkowa. Gdyby nie wydana decyzja Powiatowego Lekarza Weterynarii przeznaczyłby Pan drób na sprzedaż, tj. nabyte towary służyłyby czynnościom opodatkowanym, tj. Pan dokonałby opodatkowanej sprzedaży żywca (brojler).

W związku z powyższym, w Pana ocenie w sytuacji, kiedy nabycie towarów i usług zostało poczynione z zamiarem wykorzystania ich do działalności opodatkowanej, ale z powodów pozostających poza Pana kontrolą nie wykorzystał Pan nabytych towarów i usług w prowadzeniu tej działalności, prawo do odliczenia zostaje zachowane.

Powyższe stanowisko jest zgodne ze stanowiskiem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej wyrażonym w wydanych interpretacjach indywidulanych m.in. w interpretacji z 27 sierpnia 2021 r. nr 0114-KDIP4-3.4012.456.2021.1.DS, w której organ uznał, że „Tym samym w sytuacji kiedy nabycie towarów i usług zostało poczynione z zamiarem wykorzystania ich do działalności opodatkowanej, ale z powodów pozostających poza kontrolą podatnika nie wykorzystał on nabytych towarów i usług w prowadzeniu tej działalności, prawo do odliczenia zostaje zachowane. (...) Spółka wstrzymała produkcję i jest zmuszona zutylizować wyroby gotowe i masę kosmetyczną ze względu na zakaz ich sprzedaży. Jest to sytuacja niezależna od woli Wnioskodawcy. Mając zatem na uwadze powołane przepisy prawa, przedstawione okoliczności sprawy, a także orzecznictwo TSUE, należy stwierdzić, że Wnioskodawcy przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z uwagi na związek tej produkcji wyłącznie z czynnościami opodatkowanymi, a zaniechanie produkcji i konieczność utylizacji wytworzonych wyrobów gotowych nastąpiło z przyczyn niezależnych - decyzji Głównego Inspektoratu Sanitarnego - nie skutkuje więc zmianą pierwotnego przeznaczenia nabytych materiałów. Wnioskodawca nie jest zatem zobowiązany do dokonania korekty uprzednio odliczonego podatku VAT. Podsumowując, Spółka w momencie nabycia materiałów niezbędnych do wytworzenia żeli hydroalkoholowych, które obowiązana jest zutylizować z powodu zakazu wprowadzenia ich do obrotu, miała z tytułu ich nabycia prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy. Spółka nie będzie również miała obowiązku dokonania korekty podatku VAT odliczonego w związku z ich nabyciem, w momencie utylizacji.”

W interpretacji z 20 kwietnia 2022 r., nr 0111-KDIB3-1.4012.50.2022.2.ICZ: „Podsumowując, należy stwierdzić, że zachowują Państwo prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia paliw. Powyższe wynika z faktu, że na moment ponoszenia wydatków związanych z nabyciem paliw miały one służyć wyłącznie czynnościom opodatkowanym (sprzedaż towarów) w związku z czym Państwa Spółka odliczała/będzie odliczać podatek naliczony, natomiast Utylizacja 1, 2 i 3 opisana we wniosku, następuje z przyczyn trudnych do przewidzenia w momencie nabycia tego typu towaru oraz z przyczyn niezależnych w chwili ponoszenia wydatków na jego zakup. Reasumując, nie są Państwo zobowiązani do dokonania korekty podatku naliczonego, odliczonego z tytułu nabycia paliw, które następnie zostały przekazane do utylizacji w sytuacjach opisanych w ramach Utylizacji 1, Utylizacji 2, Utylizacji 3”.

Również w orzecznictwie TSUE wskazuje się, że podatnik zachowuje prawo do odliczenia podatku naliczonego w sytuacji, kiedy nabycie towarów i usług zostało poczynione z zamiarem wykorzystania ich do działalności opodatkowanej, ale z powodów pozostających poza kontrolą podatnika nie wykorzystał on nabytych towarów i usług w prowadzeniu tej działalności. Tak m.in.: w wyroku Trybunału (pierwsza izba) z 17 października 2018 r. w sprawie C-249/17: „Zasada neutralności VAT w odniesieniu do obciążenia finansowego przedsiębiorstwa wymaga, by ponoszenie pierwszych kosztów inwestycyjnych na potrzeby i na cele przedsiębiorstwa było uznawane za działalność gospodarczą, i z zasadą tą byłoby sprzeczne, gdyby działania te rozpoczynały się dopiero w chwili, gdy powstaje dochód podlegający opodatkowaniu. Jakakolwiek inna interpretacja zagrażałaby obciążeniem przedsiębiorcy kosztem VAT w ramach jego działalności gospodarczej, uniemożliwiając mu odliczenie tego podatku, i dokonywałaby arbitralnego rozróżnienia między wydatkami inwestycyjnymi dokonanymi na potrzeby przedsiębiorstwa w zależności od tego, czy są one dokonywane przed faktycznym jej rozpoczęciem czy w trakcie jej prowadzenia (wyrok z dnia 21 marca 2000 r., Gabalfrisa i in., od C-110/98 do C-147/98, EU:C:2000:145, pkt 45 i przytoczone tam orzecznictwo). Ponadto powstałe już prawo do odliczenia trwa, nawet jeżeli planowana działalność gospodarcza nie została później zrealizowana, a co za tym idzie nie zaowocowała transakcjami podlegającymi opodatkowaniu (wyrok z 29 lutego 1996 r., INZO, C-110/94, EU:C:1996:67, pkt 20) lub podatnik nie mógł wykorzystać towarów lub usług uprawniających do odliczenia w ramach transakcji podlegających opodatkowaniu z uwagi na okoliczności niezależne od jego woli (wyroki: z 8 czerwca 2000 r. Midland Bank, C-98/98, EU:C:2000:300 pkt 22; z 15 stycznia 1998 r. Ghent Coal Terminal, C-37/95, EU:C:1998:1, pkt 20). Inna wykładnia byłaby sprzeczna z zasadą neutralności VAT w odniesieniu do obciążenia podatkowego przedsiębiorstwa. Przy traktowaniu pod względem podatkowym tej samej działalności inwestycyjnej mogłaby ona stworzyć nieuzasadnione różnice między przedsiębiorstwami już dokonującymi transakcji podlegających opodatkowaniu i innymi, które poprzez inwestycje zamierzają rozpocząć działalność będącą źródłem transakcji podlegających opodatkowaniu. Podobnie powstają arbitralne różnice między tymi ostatnimi przedsiębiorstwami w odniesieniu do tego, że ostateczna akceptacja odliczeń zależy od kwestii tego, czy takie inwestycje prowadzą do opodatkowanych transakcji czy do nich nie prowadzą (wyrok z dnia 29 lutego 1996 r., INZO, C-110/94, EU:C:1996:67, pkt 22)”

oraz w wyroku Trybunału (dziesiąta izba) z dnia 6 października 2022 r. w sprawie C-293/21: „Mając na względzie całość powyższych rozważań, na pierwszą część przedstawionego pytania należy odpowiedzieć, że art. 184-187 dyrektywy VAT należy interpretować w ten sposób, iż podatnik jest zobowiązany do dokonania korekt odliczeń VAT naliczonego związanego z nabyciem towarów lub usług służących do wytworzenia dóbr inwestycyjnych, w przypadku gdy ze względu na decyzję właściciela lub jedynego akcjonariusza tego podatnika o postawieniu tego podatnika w stan likwidacji oraz ze względu na wniosek o wykreślenie owego podatnika z rejestru podatników VAT i jego wykreślenie wytworzone dobra inwestycyjne nie były i nigdy nie będą wykorzystywane w ramach działalności gospodarczej podlegającej opodatkowaniu, czego sprawdzenie należy do sądu odsyłającego. W drugiej kolejności, zgodnie z orzecznictwem Trybunału, art. 167, 168, 184 i 185 dyrektywy VAT należy interpretować w ten sposób, że prawo do odliczenia VAT naliczonego od towarów i usług nabytych w celu dokonania transakcji podlejących opodatkowaniu zostaje zachowane, w sytuacji gdy początkowo przewidziane projekty inwestycyjne zostały zaniechane z uwagi na okoliczności niezależne od woli podatnika i nie należy dokonywać korekty tego VAT, jeżeli podatnik nadal ma zamiar wykorzystywać rzeczone towary do celów działalności podlegającej opodatkowaniu (wyrok z dnia 12 listopada 2020 r., ITH Comercial, C-734/19, EU:C:2020:919, pkt 46)”.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.). W świetle tego przepisu:

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Na mocy art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

a) nabycia towarów i usług,

b) dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usług.

Z powołanego przepisu art. 86 ust. 1 ustawy wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego) oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy.

Ustawa o podatku od towarów i usług ustanawia zasadę tzw. niezwłocznego odliczenia podatku naliczonego. Zasada ta wyraża się tym, że podatnik, aby skorzystać z prawa do odliczenia podatku naliczonego nie musi czekać aż nabyty towar lub usługa zostaną odsprzedane lub efektywnie wykorzystane na potrzeby działalności opodatkowanej.

Istotna jest intencja nabycia - jeśli dany towar ma służyć wykonywaniu czynności opodatkowanych wówczas - po spełnieniu wymienionych w art. 86 ustawy wymogów formalnych - odliczenie jest prawnie dozwolone, oczywiście jeżeli nie wyłączają go inne przepisy ustawy lub aktów wykonawczych.

W każdym więc przypadku należy dokonać oceny, czy intencją dokonującego określonej czynności, z którą łączą się skutki podatkowo-prawne było wykonywanie czynności opodatkowanych. Z ogólnie przyjętej definicji „zamiaru” wynika, że jest to projekt, plan czy intencja zrealizowania czegoś. Istotą zamiaru są intencje jakie przyświecają dokonywanym czynnościom, jak i cel, który dana osoba ma osiągnąć dokonując tych czynności.

Zatem w sytuacji, gdy podatnik dokonuje nabycia towarów i usług, które zmierzają do przyszłego wykorzystania ich dla czynności opodatkowanych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej bez względu na to jakie faktycznie będą efekty tej działalności, należy uznać w momencie ich nabycia za związane z wykonywaniem czynności opodatkowanych.

W tym miejscu należy podkreślić również, że Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wielokrotnie stwierdzał, iż prawo do odliczenia zostało wprowadzone, aby całkowicie uwolnić przedsiębiorcę od kosztów podatku VAT zapłaconego lub podlegającego zapłacie w toku jego działalności gospodarczej. Wspólny system podatku od wartości dodanej konsekwentnie zapewnia, że każda działalność gospodarcza, niezależnie od jej celu i efektu, pod warunkiem że sama podlega VAT, jest opodatkowana w sposób całkowicie neutralny.

Potwierdzeniem powyżej przedstawionej linii orzecznictwa jest m.in. wyrok TSUE w sprawie C-268/83 D. A. Rompelman i E. A. Rompelman-Van Deelen, z którego wynika, że regulacja dotycząca odliczenia ma za cel całkowicie odciążyć podmiot podlegający opodatkowaniu VAT od podatku od wartości dodanej, który jest winien zapłacić w związku ze swoją działalnością gospodarczą. Wspólny system wartości dodanej zapewnia, że obciążenie podatkiem VAT jest całkowicie neutralne wobec każdego przedsiębiorstwa, niezależnie od celów i wyników przedsiębiorstwa, pod warunkiem, że takie przedsiębiorstwo samo w sobie podlega opodatkowaniu VAT.

Na zasadę neutralności podatku od wartości dodanej powoływano się również w sprawach dotyczących przypadków, gdy z powodów niezależnych od podatnika, podatnik nigdy nie wykorzystał nabytych towarów i usług do prowadzenia działalności opodatkowanej, ale nabycie zostało dokonane z zamiarem takiego wykorzystania. Sytuacja tego rodzaju miała miejsce m.in. w przypadku spółki belgijskiej, która dokonała odliczenia podatku VAT związanego z robotami inwestycyjnymi przeprowadzonymi na nabytej przez firmę działce (sprawa Ghent Coal Terminal NV C-37/95). TSUE stwierdził, że w sytuacji kiedy nabycie towarów i usług zostało poczynione z zamiarem wykorzystania ich do działalności opodatkowanej, ale z powodów pozostających poza kontrolą podatnika nie wykorzystał on nabytych towarów i usług w prowadzeniu tej działalności, prawo do odliczenia zostaje zachowane.

Wyrażoną w cytowanym powyżej art. 86 ust. 1 ustawy o VAT generalną zasadę uprawniającą do odliczenia podatku naliczonego, uzupełniają regulacje zawarte w art. 91 ustawy.

Na podstawie art. 91 ust. 1 ustawy:

Po zakończeniu roku, w którym podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o którym mowa w art. 86 ust. 1, jest on obowiązany dokonać korekty kwoty podatku odliczonego zgodnie z art. 90 ust. 2-10a, z uwzględnieniem proporcji obliczonej w sposób określony w art. 90 ust. 2-6, 10 lub 10a lub przepisach wydanych na podstawie art. 90 ust. 11 i 12, dla zakończonego roku podatkowego.

W myśl art. 91 ust. 2 ustawy:

W przypadku towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, a także gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli zostały zaliczone do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych nabywcy, z wyłączeniem tych, których wartość początkowa nie przekracza 15 000 zł, korekty, o której mowa w ust. 1, podatnik dokonuje w ciągu 5 kolejnych lat, a w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów - w ciągu 10 lat, licząc od roku, w którym zostały oddane do użytkowania. Roczna korekta w przypadku, o którym mowa w zdaniu pierwszym, dotyczy jednej piątej, a w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów - jednej dziesiątej kwoty podatku naliczonego przy ich nabyciu lub wytworzeniu. W przypadku środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, których wartość początkowa nie przekracza 15 000 zł, przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio, z tym że korekty dokonuje się po zakończeniu roku, w którym zostały oddane do użytkowania.

Stosownie art. 91 ust. 3 ustawy:

Korekty, o której mowa w ust. 1 i 2, dokonuje się w deklaracji podatkowej składanej za pierwszy okres rozliczeniowy roku następującego po roku podatkowym, za który dokonuje się korekty, a w przypadku zakończenia działalności gospodarczej - w deklaracji podatkowej za ostatni okres rozliczeniowy.

W świetle art. 91 ust. 4 ustawy:

W przypadku gdy w okresie korekty, o której mowa w ust. 2, nastąpi sprzedaż towarów lub usług, o których mowa w ust. 2, lub towary te zostaną opodatkowane zgodnie z art. 14, uważa się, że te towary lub usługi są nadal wykorzystywane na potrzeby czynności podlegających opodatkowaniu u tego podatnika, aż do końca okresu korekty.

Jak stanowi art. 91 ust. 5 ustawy:

W przypadku, o którym mowa w ust. 4, korekta powinna być dokonana jednorazowo w odniesieniu do całego pozostałego okresu korekty. Korekty dokonuje się w deklaracji podatkowej za okres rozliczeniowy, w którym nastąpiła sprzedaż, a w przypadku opodatkowania towarów zgodnie z art. 14 - w deklaracji podatkowej za okres rozliczeniowy, w którym w stosunku do tych towarów powstał obowiązek podatkowy.

Według art. 91 ust. 6 ustawy:

W przypadku gdy towary lub usługi, o których mowa w ust. 4, zostaną:

opodatkowane - w celu dokonania korekty przyjmuje się, że dalsze wykorzystanie tego towaru lub usługi jest związane z czynnościami opodatkowanymi;

zwolnione od podatku lub nie podlegały opodatkowaniu - w celu dokonania korekty przyjmuje się, że dalsze wykorzystanie tego towaru lub usługi jest związane wyłącznie z czynnościami zwolnionymi od podatku lub niepodlegającymi opodatkowaniu.

Zgodnie z art. 91 ust. 7 ustawy:

Przepisy ust. 1-6 stosuje się odpowiednio w przypadku, gdy podatnik miał prawo do obniżenia kwot podatku należnego o całą kwotę podatku naliczonego od wykorzystywanego przez siebie towaru lub usługi i dokonał takiego obniżenia, albo nie miał takiego prawa, a następnie zmieniło się prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tego towaru lub usługi.

Z przywołanych wyżej przepisów art. 86 i 91 ustawy o VAT wynika, że podatnik jest zobowiązany do rozpoznania prawa do odliczenia podatku naliczonego w momencie nabycia towarów i usług oraz dokonania ewentualnej korekty tego odliczonego bądź nieodliczonego podatku w przypadku późniejszej zmiany przeznaczenia nabytych towarów i usług lub zmiany sposobu wykorzystania.

Stwierdzenie, czy konieczność korekty rzeczywiście zachodzi wymaga zbadania okoliczności, na skutek których podatnik zaniechał inwestycji lub wykonywania czynności opodatkowanych.

Taki wniosek można wyciągnąć z orzeczeń TSUE wydanych na kanwie przepisu art. 20(1)(b) VI Dyrektywy, a mianowicie w sprawie C-37/95 Państwo Belgijskie a Ghent Coal Terminal NV oraz C-110/94 między Intercommunale voor Zeewaterontziliting (INZO) a Państwem Belgijskim.

W obu przypadkach chodziło o sytuacje, w których podatnik zaniechał inwestycji z przyczyn „pozostających poza jego kontrolą”, na skutek decyzji innego organu nakazującego zmianę miejsca prowadzenia działalności i zamiany działki, na której rozpoczęto inwestycję (C-37/95) i sytuacji, w której „decyzja o zaniechaniu inwestycji wynikała z przeprowadzonego studium jej opłacalności, które nie potwierdziło możliwości generowania zysku z danej działalności” (C-110/94). Zatem podatnik jest uprawniony do odliczenia VAT naliczonego na towary i usługi nabyte w związku z pracami inwestycyjnymi wykonywanymi z przeznaczeniem ich na planowaną działalność gospodarczą podlegającą opodatkowaniu, a nabyte prawo do odliczenia pozostaje w mocy, nawet jeśli w wyniku niezależnych od niego okoliczności podatnik nigdy nie wykorzystał nabytych towarów lub usług do transakcji podlegających opodatkowaniu. Zawsze jednak należy brać pod uwagę okoliczności towarzyszące temu zachowaniu, a w szczególności, czy były one konsekwencją zdarzeń od podatnika niezależnych, czy też - podejmowanych świadomie decyzji gospodarczych.

Powyższe potwierdzają również wyroki TSUE: z 17 października 2018 r. w sprawie C-249/17, w którym Trybunał stwierdził, że:

Powstałe już prawo do odliczenia trwa, nawet jeżeli planowana działalność gospodarcza nie została później zrealizowana, a co za tym idzie, nie zaowocowała transakcjami podlegającymi opodatkowaniu (wyrok z dnia 29 lutego 1996 r., INZO, C‑110/94EU:C:1996:67, pkt 20) lub podatnik nie mógł wykorzystać towarów lub usług uprawniających do odliczenia w ramach transakcji podlegających opodatkowaniu z uwagi na okoliczności niezależne od jego woli (wyroki: z dnia 8 czerwca 2000 r., Midland Bank, C‑98/98EU:C:2000:300, pkt 22; z dnia 15 stycznia 1998 r., Ghent Coal Terminal, C‑37/95EU:C:1998:1, pkt 20). Inna wykładnia byłaby sprzeczna z zasadą neutralności VAT w odniesieniu do obciążenia podatkowego przedsiębiorstwa. Przy traktowaniu pod względem podatkowym tej samej działalności inwestycyjnej mogłaby ona stworzyć nieuzasadnione różnice między przedsiębiorstwami już dokonującymi transakcji podlegających opodatkowaniu i innymi, które poprzez inwestycje zamierzają rozpocząć działalność będącą źródłem transakcji podlegających opodatkowaniu.”

oraz z 6 października 2022 r. w sprawie C-293/21, w którym Trybunał wskazał:

Należy przypomnieć, że nabycie towaru lub usługi przez podatnika działającego w takim charakterze determinuje stosowanie systemu VAT i w konsekwencji mechanizmu odliczenia. Faktyczne lub zamierzone wykorzystanie towarów i usług wyznacza jedynie zakres wstępnego odliczenia, do którego podatnik jest uprawniony na mocy art. 168 dyrektywy VAT, oraz zakres ewentualnych korekt w późniejszych okresach, nie ma on jednak wpływu na powstanie prawa do odliczenia (wyrok z dnia 12 listopada 2020 r., ITH Comercial Timișoara, C-734/19, EU:C:2020:919, pkt 33 i przytoczone tam orzecznictwo). Trybunał orzekał również wielokrotnie, że powstałe już prawo do odliczenia co do zasady pozostaje nabyte, nawet jeśli planowana działalność gospodarcza nie została później zrealizowana, a co za tym idzie - nie doprowadziła do dokonania transakcji podlegających opodatkowaniu (wyroki: z dnia 29 lutego 1996 r., INZO, C-110/94, EU:C:1996:67, pkt 20; z dnia 17 października 2018 r., Ryanair, C-249/17, EU:C:2018:834, pkt 25), lub jeśli ze względu na okoliczności niezależne od jego woli podatnik nie mógł wykorzystać towarów i usług, które prowadziły do odliczenia w ramach transakcji podlegających opodatkowaniu (wyroki: z dnia 15 stycznia 1998 r., Ghent Coal Terminal, C-37/95, EU:C:1998:1, pkt 20; z dnia 17 października 2018 r., Ryanair, C-249/17, EU:C:2018:834, pkt 25; a także z dnia 12 listopada 2020 r., ITH Comercial Timişoara, C-734/19, EU:C:2020:919, pkt 34 i przytoczone tam orzecznictwo).

Tym samym w sytuacji kiedy nabycie towarów i usług zostało poczynione z zamiarem wykorzystania ich do działalności opodatkowanej, ale z powodów pozostających poza kontrolą podatnika nie wykorzystał on nabytych towarów i usług w prowadzeniu tej działalności, prawo do odliczenia zostaje zachowane.

Z opisu sprawy wynika, że jest Pan czynnym podatnikiem podatku VAT. Prowadzi Pan działy specjalne produkcji rolnej. W kwietniu i maju 2021 r. dokonał Pan zakupu piskląt oraz wszystkich niezbędnych do zaspokojenia potrzeb stada towarów i usług, od których odliczył podatek VAT.  W związku z wystąpieniem na terenie miejsca prowadzonej działalności w maju 2021 r. wysoce zjadliwej grypy ptaków, zgodnie z decyzją Powiatowego Lekarza Weterynarii zabił Pan brojlery. Podobna sytuacja miała miejsce w październiku i listopadzie 2021 r. gdy również zakupił Pan partię piskląt oraz potrzebne do hodowli towary i usługi od których, zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy odliczył Pan VAT. 4 lutego 2022 r. Powiatowy Lekarz Weterynarii znów nakazał Panu prewencyjne zabicie ptaków, za co otrzymał Pan odszkodowanie.

Pana wątpliwości dotyczą ustalenia, czy w związku z uśmierceniem ptaków, które były nabyte z zamiarem wykorzystywania ich do czynności opodatkowanych, przysługiwało Panu prawo do obniżenia podatku naliczonego wynikające z nabycia tych towarów oraz obowiązku dokonania korekty podatku naliczonego.

Z przedstawionych okoliczności wynika, że zakup towarów i usług został dokonany z zamiarem wykorzystania ich w działalności gospodarczej opodatkowanej. Natomiast konieczność uśmiercenia ptaków, została dokonana z przyczyn niezależnych od Pana, tzn. wydania decyzji Powiatowego Lekarza Weterynarii w związku z wystąpieniem ogniska grypy ptaków.

Należy zatem stwierdzić, że przysługiwało Panu prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia piskląt oraz wszystkich niezbędnych do zaspokojenia potrzeb stada towarów i usług. Powyższe wynika z faktu, że jest Pan czynnym podatnikiem podatku VAT i na moment ponoszenia wydatków związanych z nabyciem ww. towarów i usług miały one służyć wyłącznie czynnościom opodatkowanym (sprzedaży drobiu). Faktu tego nie zmienia przyznane Panu odszkodowanie oraz to, że z przyczyn niezależnych od Pana nie doszło do czynności sprzedaży opodatkowanej.

Ponadto, nie jest Pan zobowiązany do dokonania korekty podatku naliczonego, odliczonego z tytułu nabycia piskląt, które następnie zostały uśmiercone. Nie można bowiem w opisanej sytuacji stwierdzić, że w odniesieniu do nabytych towarów, które z przyczyn niezależnych od Pana nie zostały sprzedane, doszło do zmiany ich przeznaczenia. A tylko wówczas jest obowiązek dokonania korekty podatku naliczonego, odliczonego na wcześniejszym etapie.

Tym samym Pana stanowisko uznaję za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Pana w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

  • Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z  2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.
  • Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są  przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

  • Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

  • w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
  • w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z  2023 r. poz. 2383 ze zm.).