Interpretacja indywidualna z dnia 8 listopada 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-2.4012.557.2024.1.MŻA
Temat interpretacji
Zwolnienie od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. b ustawy VAT dla świadczonych usług dotyczących prac konserwatorskich i restauratorskich, wykonania dokumentacji powykonawczej prac konserwatorskich i restauratorskich, opracowania programu prac konserwatorskich.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
9 września 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 2 września 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. b ustawy VAT dla świadczonych usług dotyczących prac konserwatorskich i restauratorskich, wykonania dokumentacji powykonawczej prac konserwatorskich i restauratorskich, opracowania programu prac konserwatorskich dla pozostałej części Kościoła. Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Jest Pan absolwentem państwowego liceum sztuk plastycznych w (…) o profilu (…). Ukończył Pan studia magisterskie w (…) na Wydziale (…) o specjalności (…). Dodatkowo ukończył Pan pomaturalne studium plastyczne w (…) na kierunku (…). Jest Pan twórcą artystą plastykiem z tytułem magistra sztuk plastycznych.
Prowadzi Pan jednoosobową działalność gospodarczą pod firmą A. W ewidencji działalności gospodarczej przedmiot działalności został zakwalifikowany jako 91.03.Z - Działalność historycznych miejsc i budynków oraz podobnych atrakcji turystycznych. Dochody osiągane z prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej opodatkowane są jednolitą 19% stawką podatku, tj. tzw. podatkiem liniowym. Nie jest Pan zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT. Obecnie korzysta Pan na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług ze zwolnienia podmiotowego od ww. podatku z uwagi na limit obrotów nie przekraczających 200.000 zł rocznie.
W ramach prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej w lipcu 2024 r. zawarł Pan z Parafią Rzymskokatolicką pw. (…) w (…) (dalej: „Kościół”), umowę, której przedmiot został opisany szczegółowo poniżej w treści niniejszego wniosku (dalej: „Umowa”). Prace stanowiące przedmiot Umowy będą wykonywane w okresie od (…) r. do (…) r. Kościół nie jest czynnym podatnikiem podatku VAT. Kościół objęty jest indywidualną ochroną konserwatorską, wynikającą z wpisu do rejestru zabytków na podstawie decyzji Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków z 7 lipca 1981 r. pod numerem A-134.
Przedmiot ww. Umowy, której skutków podatkowych dotyczy niniejszy wniosek, obejmuje zakres usług wskazany w 4 (czterech) punktach poniżej:
I. Prace konserwatorskie i restauratorskie w przedmiocie wykonania szaty malarskiej poprzez rekonstrukcję części pierwotnej polichromii w zakresie ścian prezbiterium Kościoła.
Zakres prac konserwatorskich i restauratorskich w przedmiocie wykonania szaty malarskiej poprzez rekonstrukcję części pierwotnej polichromii w zakresie ścian prezbiterium Kościoła, będący przedmiotem Umowy, został ustalony na podstawie autorskiego programu prac konserwatorskich, który stanowił podstawę wydania przez (…) Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków decyzji w przedmiocie zezwolenia na prowadzenie prac konserwatorskich w Parafii Rzymskokatolickiej pw. (…) w (…), polegających na wykonaniu szaty malarskiej wnętrza przedmiotowego neogotyckiego Kościoła poprzez rekonstrukcję części pierwotnej polichromii. Program konserwatorski obejmuje prezbiterium Kościoła.
Ww. program konserwatorski został opracowany przez Panią KG oraz Panią AK na podstawie umowy, którą zawarły w tym zakresie z Parafią Rzymskokatolicką pw. (…) w (…). Na podstawie ww. umowy, przeniosły na rzecz Kościoła w zamian za honorarium, autorskie prawa majątkowe do programu konserwatorskiego, który stanowi utwór w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
Tytułem wyjaśnienia wskazuje Pan, iż ww. program konserwatorski oraz wydana na jego podstawie ww. decyzja (…) Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w przedmiocie zezwolenia na prowadzenie prac konserwatorskich w zakresie wykonania szaty malarskiej wnętrza Kościoła poprzez rekonstrukcję pierwotnej polichromii obejmuje prezbiterium Kościoła, na który składa się ołtarz główny, sklepienie i ściany. Z uwagi na ilość pracy w zakresie konserwacji i restauracji prezbiterium Kościoła, prace te zostały podzielone na kilka etapów. Pierwszym etapem było wykonanie prac konserwatorskich i restauratorskich na podstawie ww. programu konserwatorskiego w obszarze ołtarza głównego i sklepienia prezbiterium Kościoła. Ww. prace zostały zakończone w 2023 r. Prace te zostały wykonane przez Pana oraz przez Panią KG na podstawie umów zawartych z Kościołem. Za ww. prace otrzymał Pan honorarium od Kościoła, w zamian za które również zostały przeniesione na rzecz Kościoła autorskie prawa majątkowe do utworów będących wynikiem tych prac. Ww. usługi nie zostały opodatkowane podatkiem VAT z uwagi na zwolnienie podmiotowe, z którego korzystał Pan na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o VAT.
Na podstawie Umowy, którą zawarł Pan z Kościołem w lipcu 2024 r. i której skutków podatkowych w zakresie rozliczeń z Kościołem dotyczy pytanie sformułowane w niniejszym wniosku, będzie Pan prowadził jako generalny wykonawca kolejny etap prac konserwatorskich i restauratorskich, przy czym tym razem w zakresie ścian prezbiterium Kościoła. Usługi konserwatorskie i restauratorskie, świadczone na podstawie zawartej w lipcu 2024 r. Umowy z Kościołem również będą świadczone na podstawie ww. programu konserwatorskiego, opracowanego przez Panią KG oraz Panią AK - dyplomowane konserwatorki malarstwa i rzeźby polichromowanej, będące absolwentkami Akademii Sztuk Pięknych. Prace konserwatorskie i restauratorskie w zakresie ścian prezbiterium Kościoła będą obejmowały m.in. usunięcie wtórnych przemalowań oraz oczyszczenie, konsolidacja uszkodzonych warstw tynkarskich wraz z uzupełnieniami, odtworzenie oryginalnej kolorystyki, rekonstrukcja ornamentów, retusz malowideł i odkrytych starszych malarskich dekoracji. W ramach wskazanego powyżej zakresu prac będzie Pan wykonywał wraz z podwykonawcą KG prace konserwatorskie, polegające na odsłonięciu i późniejszej rekonstrukcji oryginalnych polichromii, zakrytych wtórnymi farbami. W tym miejscu podkreśla Pan, iż wnętrza Kościoła pomalowano w przeszłości na jeden kolor, zamalowując oryginalne malarstwo na ścianach i sklepieniach. Oryginalna polichromia (ornamenty i kolory) zachowały się w bardzo niewielkim stopniu – ok 10%, pozostała cześć została w przeszłości zniszczona, przez nieumiejętnie prowadzone remonty. Prace, które wykona Pan przy pomocy podwykonawcy mają na celu zrekonstruowanie tych polichromii, tj. zaprojektowanie ich według nielicznych zachowanych fragmentów i kwerendy historycznej oraz namalowanie ich na nowo na ścianach Kościoła.
Dodatkowo w ścianach prezbiterium znajdują się malowidła świętych z lat 70-tych XX wieku, które muszą pozostać a w ramach prac konserwatorskich i restauratorskich będą musiały zostać skomponowane z dekoracją w tle (pochodzącą z XIX wieku), która będzie odkrywana i projektowana jej rekonstrukcja według znalezionych źródeł historycznych, własnej wiedzy oraz znajomości sztuki. Zatem wskazany zakres pracy polega nie tylko na pracy konserwatorskiej ale w dużej mierze na pracy rekonstrukcyjnej. Konserwacja polega bowiem na naprawie niewielkich zniszczonych fragmentów zaś rekonstrukcja na odtworzeniu całych dekoracji na dużej powierzchni. Wiąże się to z zaprojektowaniem i namalowaniem polichromii na nowo, co jest procesem twórczym. Stworzone podczas ww. prac projekty ornamentów muszą zostać dodatkowo zaakceptowane przez (…) Konserwatora Zabytków w (…). Wskazany powyżej zakres prac determinuje całkowitą rekonstrukcję i stworzenie nowych projektów ornamentów na podstawie zachowanych na ścianach reliktów i kwerendy historycznej, co z kolei implikuje zaprojektowanie i wykonanie szaty malarskiej od podstaw. Wskazane powyżej prace wymagają twórczego, kreatywnego podejścia, do problematyki konserwacji - dzieła sztuki, ze względu na jego indywidualny charakter i niepowtarzalność a także wymaga wiedzy i zdolności plastycznych dla przywrócenia pierwotnych walorów artystycznych. Innymi słowy, prace te mają charakter twórczy i objęte są ochroną praw autorskich.
Jak zostało to zaznaczone powyżej, ww. prace konserwatorskie i restauratorskie będzie Pan wykonywał zarówno osobiście, jak i przy pomocy podwykonawcy, Pani KG. Ponadto ww. usługi na rzecz Kościoła, będzie Pan świadczył również przy pomocy innych, zatrudnionych przez Pana na podstawie umów cywilnoprawnych (umów o dzieło), podwykonawców - specjalistów z poszczególnych dziedzin konserwacji zabytków. Podwykonawcy ci również będą wykonywali prace o charakterze twórczym. Pan RS - dr architekt wnętrz, absolwent Akademii Sztuk Pięknych opracuje rysunki techniczne wystroju Kościoła. Konserwację i restaurację rzeźb ołtarzowych wykona Pani AK- dyplomowana konserwatorka malarstwa i rzeźby polichromowanej, absolwenta ASP w (…). Z kolei konserwację drewnianego ołtarza wykona Pan TM konserwator drewna. Natomiast do konserwacji i restauracji zniszczonych tynków oraz wykonania uzupełnień o odpowiedniej do oryginału fakturze zostaną zatrudnieni na podstawie umowy o dzieło mistrzowie sztukatorstwa. Wskazani powyżej podwykonawcy będą świadczyć swoje usługi na podstawie podpisanych z Panem umów o dzieło - mistrzowie sztukatorstwa, Pani AK, Pan RS, Pan TM, natomiast Pani KG - na podstawie umowy o współpracy, w ramach których po wykonaniu pracy twórczej wszyscy podwykonawcy przeniosą w zamian za honorarium, autorskie prawa majątkowe do stworzonych przez siebie utworów na Pana rzecz. Z kolei Pan jako generalny wykonawca usług konserwatorskich i restauratorskich na rzecz Kościoła, na podstawie Umowy zawartej z Kościołem w lipcu 2024 r., przeniesie Pan całość autorskich praw majątkowych na rzecz Kościoła do wszystkich utworów.
Kierownictwo nad pracami konserwatorskimi i restauratorskimi będzie sprawowała Pani KG - podwykonawca, posiadająca stosowne uprawnienia w tym zakresie, o których mowa w art. 37a ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Obowiązek sprawowania ww. kierownictwa przez uprawnioną do tego osobę, wynika z ww. decyzji (…) Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.
Zgodnie z Umową zawartą z Kościołem, po zakończeniu prac konserwatorskich i restauratorskich w obszarze ścian prezbiterium Kościoła oraz po przeniesieniu na rzecz Kościoła autorskich praw majątkowych, otrzyma Pan w zamian honorarium określone w Umowie, na które wystawi Pan faktury jako osoba prowadząca indywidualną działalność gospodarczą.
II.Dokumentacja powykonawcza prac konserwatorskich i restauratorskich w przedmiocie wykonania szaty malarskiej wnętrza Kościoła poprzez rekonstrukcję części pierwotnej polichromii w zakresie całego prezbiterium Kościoła.
Przedmiotem Umowy zawartej przez Pana w lipcu 2024 r. z Kościołem jest również opracowanie dokumentacji powykonawczej z przeprowadzonych prac konserwatorskich i restauratorskich w zakresie całego prezbiterium Kościoła. W tym miejscu podkreśla Pan, iż ww. dokumentacja powykonawcza z prac konserwatorskich i restauratorskich będzie obejmowała nie tylko prace konserwatorskie i restauracyjne w zakresie ścian prezbiterium Kościoła, które zostały opisane w pkt I powyżej, ale będzie również obejmowała opis prac konserwatorskich i restauratorskich, które zostały wykonane w 2023 r. na podstawie programu konserwatorskiego w zakresie ołtarza głównego i sklepienia w obszarze prezbiterium Kościoła. Dokumentację powykonawczą w zakresie wszystkich prac konserwatorskich całego prezbiterium Kościoła opracuje Pan wraz z podwykonawcą KG. Ww. dokumentacja będzie zawierała opisy, materiał zdjęciowy, jak również projekty rekonstruowanych ornamentów i wizualizacje. Pana udział w sporządzeniu ww. dokumentacji będzie obejmował stworzenie wizualizacji i projektów ornamentów do rekonstrukcji. Sporządzenie takiej dokumentacji jest wymogiem nałożonym przez (…) Konserwatora Zabytków. Ww. dokumentacja ma zindywidualizowany charakter będąc utworem w rozumieniu przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Korzysta z ochrony prawno-autorskiej. Po sporządzeniu ww. dokumentacji, jej współautorka KG przeniesienie autorskie prawa majątkowe do ww. dokumentacji na Pana rzecz, natomiast Pan jako główny wykonawca usług na rzecz Kościoła, przeniesie w zamian za honorarium całość autorskich praw majątkowych do ww. dokumentacji powykonawczej na rzecz Kościoła. Ww. dokumentacja będzie mogła być wykorzystywana przez Kościół m.in. w publikacjach dotyczących przeprowadzonych prac konserwatorskich. W opisie przedmiotowej dokumentacji jako jej twórcy zostaną wskazani: Pan i Pani KG (jako twórcy, którym przysługują niezbywalne osobiste prawa do utworu- dokumentacji powykonawczej).
III.Program prac konserwatorskich dla pozostałej części Kościoła.
Niezależnie od powyższego, wraz z podwykonawcą Panią KG, w ramach zawartej z Kościołem w lipcu 2024 r. Umowy, opracuje Pan autorski program konserwatorski dla Kościoła obejmujący konserwację i restaurację dla pozostałej części Kościoła (program konserwatorski, na podstawie którego będą wykonywane prace konserwatorskie i restauracyjne wskazane w pkt I obejmuje wyłącznie prace konserwatorskie i restauracyjne na rzecz prezbiterium Kościoła). Jako współautor ww. programu konserwatorskiego wykona Pan do niego część prac związanych ze stworzeniem wizualizacji i projektów wnętrza Kościoła, celem okazania wyglądu przedmiotowego wnętrza Kościoła po zakończeniu prac konserwatorskich i restauracyjnych w przyszłości. Opracowanie programu prac konserwatorskich będzie opierało się na wykonaniu badań odkrywkowych i stratygraficznych tynków i malarstwa, oceniających zakres zachowania oryginalnych polichromii, autorskiej dokumentacji fotograficznej, przeprowadzeniu kwerendy z zakresu historii sztuki, historii zabytku. Jego opracowanie wymaga sporządzenia opisu stanu zachowania, opracowania metodyki i technologii postępowania oraz zawarcia projektu opracowania artystyczno-estetycznego. Dopiero uzyskane na podstawie ww. badań i prac wyniki w połączeniu z wiedzą teoretyczną i praktyczną, pozwolą na stworzenie autorskiego programu konserwatorskiego, dostosowanego do szczególnych warunków istniejącego zabytku, tj. Kościoła. Ww. program prac konserwatorskich jest formą pracy naukowej, jest utworem w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych i tym samym objęty jest ochroną prawnoautorską.
Program konserwatorski jako dzieło chronione prawem autorskim będzie przedmiotem umowy przeniesienia autorskich praw majątkowych. Pani KG- podwykonawca, jako jego współautorka przeniesienie w zamian za honorarium autorskie praw majątkowe do programu konserwatorskiego na Pana rzecz, a Pan jako generalny wykonawca przeniesie całość autorskich praw majątkowych do programu konserwatorskiego na rzecz Kościoła. Ww. program zostanie opatrzony notką wskazującą na jego autorów, którym przysługują autorskie osobiste prawa. Kościół po uzyskaniu praw autorskich majątkowych będzie mógł wykorzystywać przedmiotowy program konserwatorski w przyszłości m.in. w celach publikacji. Program ten będzie mógł również - po jego zatwierdzeniu przez (…) Konserwatora Zabytków, stanowić podstawę prac konserwatorskich i restauracyjnych pozostałych elementów wnętrza Kościoła, planowanych w kolejnych latach.
Za wykonanie ww. programu prac konserwatorskich w tym z tytułu przeniesienia autorskich praw majątkowych na rzecz Kościoła, otrzyma Pan od Kościoła umówione honorarium, na które wystawi Pan faktury jako osoba prowadząca działalność gospodarczą.
IV.Prace konserwatorskie i restauratorskie w przedmiocie wykonania szaty malarskiej poprzez rekonstrukcję części pierwotnej polichromii w zakresie Kaplicy (…) wraz z ołtarzem i krużgankiem prowadzącym do tej kaplicy wraz z dokumentacją powykonawczą.
Przedmiot Umowy zawartej z Kościołem w lipcu 2024 r. obejmuje również prace konserwatorskie i restauratorskie w przedmiocie wykonania szaty malarskiej poprzez rekonstrukcję części pierwotnej polichromii w zakresie kaplicy (…) wraz z ołtarzem i krużgankiem prowadzącym do tej kaplicy. Ww. prace zostaną wykonane po zatwierdzeniu przez (…) Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków programu prac konserwatorskich obejmującego ww. kaplicę. W tym miejscu wyjaśnia Pan, iż program prac konserwatorskich pozostałej części neogotyckiego Kościoła, o którym mowa w pkt III powyżej będzie obejmował m.in. wykonanie rekonstrukcji szaty malarskiej kaplicy (…) wraz z ołtarzem głównym i krużgankiem do niej prowadzącym. Po zatwierdzeniu przez (…) Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków ww. programu konserwatorskiego w części dotyczącej kaplicy (…), w ramach Umowy zawartej z Kościołem w lipcu 2024 r. wykona Pan przy pomocy podwykonawcy KG prace konserwatorskie i restauratorskie w obszarze ww. kaplicy, które będą obejmowały ściany, sklepienie i ołtarz główny w kaplicy, jak również krużganek do niej prowadzący. Zakres ww. prac konserwatorskich i restauratorskich w zakresie wykonania szaty malarskiej kaplicy poprzez rekonstrukcję pierwotnej polichromii jest identyczny, jak opisany w pkt I zakres prac konserwatorskich i restauratorskich w zakresie ścian prezbiterium Kościoła.
Ww. prace również będzie Pan wykonywał przy pomocy podwykonawców wskazanych w pkt I na takich samych zasadach, jakie zostały opisane w pkt I powyżej.
Przedmiotem Umowy zawartej przez Pana w lipcu 2024 r. z Kościołem jest również opracowanie dokumentacji powykonawczej z przeprowadzonych prac konserwatorskich i restauratorskich w przedmiocie wykonania szaty malarskiej poprzez rekonstrukcję części pierwotnej polichromii w zakresie kaplicy (…) wraz z ołtarzem i krużgankiem prowadzącym do tej kaplicy. Uwagi dotyczące dokumentacji powykonawczej sporządzanej po zakończeniu prac konserwatorskich i restauratorskich zawarte w pkt II powyżej, pozostają również aktualne do dokumentacji powykonawczej z przeprowadzonych prac konserwatorskich i restauratorskich w przedmiocie wykonania szaty malarskiej poprzez rekonstrukcję części pierwotnej polichromii w zakresie kaplicy (…) wraz z ołtarzem i krużgankiem prowadzącym do tej kaplicy. Taka dokumentacja będzie zawierała opracowany materiał zdjęciowy, opisy, jak również projekty rekonstruowanych ornamentów i wizualizacje. Ma ona zindywidualizowany charakter będąc utworem w rozumieniu przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Korzysta z ochrony prawno-autorskiej. Po sporządzeniu ww. dokumentacji, jej współautorka KG przeniesienie w zamian za honorarium autorskie prawa majątkowe do dokumentacji na Pana rzecz, natomiast Pan jako główny wykonawca usług na rzecz Kościoła, przeniesie Pan w zamian za honorarium całość autorskich praw majątkowych do ww. dokumentacji powykonawczej na rzecz Kościoła. Ww. dokumentacja będzie mogła być wykorzystywana przez Kościół m.in. w publikacjach dotyczących przeprowadzonych prac konserwatorskich. W opisie przedmiotowej dokumentacji jako jej twórcy zostaną wskazani: Pan i Pani KG (jako twórcy, którym przysługują niezbywalne osobiste prawa do utworu- dokumentacji powykonawczej).
Zgodnie z Umową zawartą z Kościołem po zakończeniu prac konserwatorskich i restauratorskich w obszarze kaplicy (…) wraz z ołtarzem i krużgankiem do niej prowadzącym, jak również po sporządzeniu ww. dokumentacji powykonawczej oraz po przeniesieniu na rzecz Kościoła całości autorskich praw majątkowych, otrzyma Pan w zamian honorarium określone w Umowie, na które wystawi Pan faktury jako osoba prowadząca indywidualną działalność gospodarczą.
Świadcząc usługi wskazane w treści niniejszego wniosku (projektowe, konserwatorskie, restauratorskie), działa Pan jako twórca w rozumieniu przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszystkie usługi są świadczone na podstawie chronionego prawem autorskim programu konserwatorskiego jako przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, wynikającym z niepowtarzalności obiektu- Kościoła. Usługi te, zarówno świadczone przez Pana osobiście, jak i Pana podwykonawców, wymagają twórczego, kreatywnego podejścia do problematyki konserwacji poszczególnych elementów zabytku ze względu na jego niepowtarzalność i indywidualny charakter, a także wymagają wiedzy i zdolności plastycznych dla przywrócenia pierwotnych walorów artystycznych elementów, które będą przedmiotem prac konserwatorskich i restauratorskich. Usługi te często będą implikowały konieczność odtworzenia brakujących fragmentów malowidła lub rzeźby w charakterze epoki. Dla każdego elementu zabytkowego, który będzie przedmiotem prac konserwatorskich i restauratorskich będzie tworzona osobna koncepcja artystyczna, konserwatorska i technologiczna, która będzie stanowiła własność intelektualną Pana lub Pana podwykonawców. Ponadto osiągnięcie celu wspomnianych prac konserwatorskich i restauratorskich stanowi prace twórczą i koncepcyjną, która związana jest z zastosowaniem odpowiednich technik wykonawczych, materiałów, surowców czy metod twórczych.
W ramach świadczonych przez Pana usług konserwatorskich i restauratorskich cały proces będzie się składał zarówno z czynności estetycznych i kreacyjnych, spełniających kryteria określone w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych, jak i w niewielkim stopniu z czynności technicznych, których zakres będzie zmienny i będzie obejmował np. dezynfekcję, impregnację, demontaż, montaż elementów składowych, oczyszczanie z zabrudzeń. Podejmowane w niewielkim zakresie czynności techniczne będą niezbędne do przeprowadzenia koniecznych prac konserwatorskich i restauratorskich. Czynności estetyczne, kreacyjne i techniczne są ze sobą ściśle powiązane albowiem niemożliwe jest przeprowadzenie pełnej konserwacji bez wykonania czynności technicznych. Opis całego procesu konserwacji, autorskich rozwiązań z dziedziny konserwacji (w tym konieczne czynności techniczne) odzwierciedlony został zarówno w programie prac konserwatorskich, jak i zostanie opisany w dokumentacji konserwatorskiej po zakończeniu prac. Opisane w niniejszym wniosku prace konserwatorskie i restauratorskie, które zostaną wykonane na rzecz Kościoła, stanowią usługi kulturalne. Dotyczą one dzieła sztuki, tzw. zabytku wpisanego do rejestru zabytków, stanowiąc tym samym dziedzictwo kulturalne Rzeczpospolitej Polskiej. Świadczone usługi konserwatorskie i restauratorskie przyczynią się w bardzo wysokim stopniu do upowszechnienia dorobku kulturalnego poprzez zapewnienie przetrwania zabytku wpisanego do rejestru zabytków. Świadczone w ramach Umowy z Kościołem usługi mają charakter kulturalny albowiem dotyczą działania na rzecz ochrony dziedzictwa narodowego.
W zamian za wszystkie usługi, opisane powyżej (wykonane osobiście, jak i przy pomocy podwykonawców, którzy przeniosą autorskie prawa majątkowe do stworzonych przez siebie utworów w zamian za wynagrodzenie na Pana rzecz), w tym z tytułu przeniesienia autorskich praw majątkowych do powstałych utworów, otrzyma Pan od Kościoła należne na podstawie Umowy zawartej z Kościołem w lipcu 2024 r. honorarium, na które wystawi Pan faktury jako osoba prowadząca indywidualną działalność gospodarczą.
Pytanie
Czy opisane we wniosku usługi, świadczone przez Pana w ramach prowadzonej działalności gospodarczej (zarówno osobiście, jak i z pomocą podwykonawców) na rzecz Parafii Rzymskokatolickiej pw. (…) w (…) na podstawie Umowy zawartej w lipcu 2024 r., podlegają zwolnieniu od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. b ustawy o VAT?
Pana stanowisko w sprawie
Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy o podatku od towarów i usług. Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. b ww. ustawy zwalnia się od podatku usługi kulturalne świadczone przez m.in. indywidualnych twórców i artystów wykonawców, w rozumieniu przepisów ustawy o prawie o autorskim i prawach pokrewnych, wynagradzane w formie honorariów, w tym za przekazanie lub udzielenie licencji do praw autorskich lub praw do artystycznego wykonania utworów.
We wskazanym powyżej art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. b ustawodawca wymienił usługi indywidualnych twórców i artystów wykonawców, odsyłając w celu zdefiniowania tych pojęć do ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, prawo autorskie przysługuje twórcy, o ile ustawa nie stanowi inaczej.
Stosownie do art. 8 ust. 2 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych domniemywa się, że twórcą jest osoba, której nazwisko w tym charakterze uwidoczniono na egzemplarzach utworu lub której autorstwo podano do publicznej wiadomości w jakikolwiek inny sposób w związku z rozpowszechnianiem utworu.
Na podstawie art. 1 ww. ustawy, przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór).
Zgodnie z art. 1 ust. 3 ustawy utwór jest przedmiotem prawa autorskiego od chwili ustalenia, chociażby miał postać nieukończoną. Ustawodawca posłużył się syntetyczną definicją utworu, określając w sposób generalny cechy konieczne wyróżniające utwór od innych rezultatów działalności człowieka.
Utwór musi zatem wykazywać łącznie trzy cechy:
a)stanowić przejaw działalności człowieka (twórcy),
b)stanowić przejaw działalności twórczej,
c)mieć indywidualny charakter.
Zgodnie z powołanymi powyżej przepisami zwolnienie od podatku od towarów i usług ma charakter przedmiotowo-podmiotowy. Warunkiem zastosowania zwolnienia od tego podatku jest spełnienie przesłanki o charakterze przedmiotowym, dotyczącej rodzaju świadczonych usług (usługi kulturalne) oraz przesłanki o charakterze podmiotowym, odnoszącej się do usługodawcy- który musi być - w przypadku przedmiotowego wniosku - indywidualnym twórcą lub artystą wykonawcą w rozumieniu przepisów o prawie autorskim i prawach pokrewnych, wynagradzanym za wykonaną usługę w formie honorarium.
Mając na uwadze wskazane powyżej przepisy oraz stan faktyczny przedstawiony w niniejszym wniosku, w Pana ocenie, świadcząc na rzecz Kościoła na podstawie Umowy zawartej w lipcu 2024 r. jako generalny wykonawca (zarówno samodzielnie, jak i przy pomocy podwykonawców) usługi kulturalne opisane w treści niniejszego wniosku, podlega Pan zwolnieniu z podatku od towarów i usług.
Świadcząc przedmiotowe usługi działa Pan jako twórca w rozumieniu przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Usługi są/będą świadczone na podstawie chronionego prawem autorskim programu konserwatorskiego. Wskazany w pkt III opisu stanu faktycznego program konserwatorski który zostanie opracowany przez Pana dla pozostałej części Kościoła stanowi przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze wynikającym z niepowtarzalności zabytku. Program ten będzie zindywidualizowany dla Kościoła. Jego opracowanie będzie wymagało przeprowadzenia badań historycznych, opisu stanu zachowania, obmiaru, opracowania metodyki i technologii postępowania. Będzie zawierał projekt opracowania artystyczno-estetycznego. Wskazany powyżej program prac konserwatorskich oraz dokumentacja powykonawcza opisowa i fotograficzna, o której mowa w pkt II i pkt IV opisu stanu faktycznego są dokumentami chronionym prawami autorskimi. Prace konserwatorskie oraz restauratorskie, które będą wykonywane w Kościele w zakresie ścian prezbiterium Kościoła, jak i kaplicy (...) wraz z ołtarzem i krużgankiem do niej prowadzącym są traktowane indywidualnie i wymagają twórczego podejścia. Koncepcja artystyczna, konserwatorska i technologiczna jest zindywidualizowana i dlatego stanowi własność intelektualną i artystyczną chronioną prawami autorskimi. Każdy element, który będzie przedmiotem ww. prac konserwatorskich i restauratorskich posiada niewątpliwie walory artystyczne, a praca przy nich będzie wymagała indywidualnego podejścia, kreatywnego i twórczego. Ponadto należy podkreślić, że wykonywane na podstawie umowy z Kościołem prace konserwatorskie i restauratorskie są ściśle związane z kulturą i stanowią przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze. Ze względu na zindywidualizowany charakter zabytku - Kościoła, prace te będą wymagały stworzenia indywidualnej koncepcji artystycznej, konserwatorskiej i technologicznej, które będą stanowiły własność intelektualną i artystyczną. Autorskie prawa majątkowe do powstałych w ramach tych prac utworów w całości zostaną przekazane w zamian za honorarium na rzecz Kościoła.
Warto zwrócić uwagę, że w wyroku z 31 stycznia 2018 r. w sprawie o sygn. akt I FSK 588/16 Naczelny Sąd Administracyjny przyznał pracom konserwatorskim i restauracyjnym zindywidualizowany charakter. Sąd stwierdził, że osiągnięcie celu prac konserwatorskich i restauratorskich w określonym przypadku może wiązać się z pracą twórczą i wymagać kreatywności, czego skutkiem będzie powstanie utworu w rozumieniu art. 1 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (np. dokumentacji projektowej, której egzemplarz będzie posiadał cechy utworu). Sąd argumentował przy tym, że definicje prac konserwatorskich oraz prac restauratorskich, zawarte w art. 3 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami wskazują przede wszystkim na cel prac konserwatorskich i restauratorskich. W żaden sposób nie opisują, na czym te prace polegają i jakie czynności w ramach tych prac są wykonywane. Nie można zatem twierdzić, że definicje te zestawione z pojęciem utworu określonym przez prawo autorskie potwierdzają „odtworzeniowy” charakter utworu. Podobne stanowisko Naczelny Sąd Administracyjny zaprezentował w wyrokach z 9 listopada 2016 r., sygn. akt I FSK 558/15, z 11 maja 2017 r., sygn. akt I FSK 1649/15 i z 12 września 2017 r., sygn. akt I FSK 18/16.
Podkreśla Pan również, że wskazane we wniosku prace techniczne, które będą jedynie służyły przygotowaniu określonych elementów do prac konserwatorskich i restauratorskich będą niewielkich rozmiarów, a bez ich wykonania niemożliwe byłoby przeprowadzenie całego procesu konserwacji i restauracji. Przedmiotem umowy zawartej z Kościołem jest kompleksowy proces konserwacji/restauracji prezbiterium Kościoła oraz kaplicy (...) wraz z ołtarzem i krużgankiem, na który m.in. będą składały się czynności techniczne stanowiące element niezbędny i niejedyny tego procesu.
W tym miejscu chciałby Pan zwrócić uwagę na wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z 6 marca 2024 r., w sprawie oznaczonej sygn. akt. I SA/Wr 697/23, wydany na skutek zaskarżenia interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 24 maja 2023 r., nr 0111-KDIB3-2.4012.106.2023.3.ASZ w przedmiocie podatku od towarów i usług, w którym Wojewódzki Sąd Administracyjny podniósł, iż „Jak wskazuje się w orzecznictwie zwolnienie z art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. b) VAT nie dotyczy tych przypadków, gdy prace konserwatorskie i restauratorskie obejmują wyłącznie czynności o charakterze czysto technicznym (wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z 11 maja 2017 r. o sygn. akt I FSK 1649/15, z 12 września 2017 r. o sygn. akt I FSK 18/16 (CBOSA)). W rozpatrywanej sprawie jednakże przedstawione zdarzenie przyszłe nie zostało ograniczone wyłącznie do czynności o charakterze czysto technicznym lecz obejmuje proces konserwacji/restauracji w wyniku którego powstaje utwór, a opis całego procesu konserwacji (w tym konieczne czynności techniczne) odzwierciedlony zostaje zarówno w programie prac konserwatorskich, jak i dokumentacji konserwatorskiej po zakończeniu prac. Przedmiotem zdarzenia przyszłego, opisanego przez Skarżącą we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej nie były jedynie czynności techniczne lecz kompleksowy proces konserwacji/rejestracji zabytku, na który m.in. składały się czynności techniczne stanowiąc element niezbędny i niejedyny tego procesu. Początkiem zaś procesu konserwacji/restauracji zabytku było tworzenie projektu konserwatorskiego (program prac konserwatorskich), a kończyło stworzenie dokumentacji konserwatorskiej, wypłata honorarium i przeniesienie praw autorskich przez Skarżącą”.
Ponadto podkreśla Pan, że swoje stanowisko w sprawie w dużej mierze oparł Pan o bogate orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego, np. wyroku NSA z 5 grudnia 2013 r. sygn. akt I FSK 1750/12; wyroku NSA z 9 listopada 2016 r. sygn. akt I FSK 558/15; wyroku NSA z 11 maja 2017 r., sygn. akt I FSK 1649/15; wyroku NSA z 12 września 2017 r., sygn. akt I FSK 18/16; wyroku NSA z 31 stycznia 2018 r., I FSK 588/16; wyroku NSA z 23 czerwca 2021 r., sygn. akt I FSK 1926/18.
Podkreśla Pan również, że wskazany przez Pana we wniosku stan faktyczny pozostaje podobny do stanu faktycznego wskazanego w interpretacji Dyrektora KIS z 30 sierpnia 2022 r. 0114-KDIP4-2.4012.352.2022.1.MC., z 28 czerwca 2024 r. 111-KDIB3-2.4012.184.2024.3.ASZ; z 26 lipca 2024 r. 0113-KDIPT1-1.4012.352.2024.2.AK; z 9 sierpnia 2024 r. 0111-KDIB3-2.4012.106.2023.10. ASZ.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:
opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:
przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
W świetle art. 8 ust. 1 ustawy:
przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).
Z powyższych uregulowań wynika, że przez usługę należy rozumieć każde świadczenie na rzecz danego podmiotu niebędące dostawą towarów. Z uwagi na powyższe unormowania, pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy).
Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie. Zauważyć jednak należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.
W związku z powyższym, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.
Zastosowanie zwolnienia od podatku, jako odstępstwo od zasady powszechności i równości opodatkowania, możliwe jest jedynie w przypadku wykonywania czynności ściśle określonych w ustawie oraz w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie jej upoważnienia.
Zakres i zasady zwolnienia od podatku dostaw towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.
Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 33 ustawy:
zwalnia się od podatku usługi kulturalne świadczone przez:
a) podmioty prawa publicznego lub inne podmioty uznane na podstawie odrębnych przepisów za instytucje o charakterze kulturalnym lub wpisane do rejestru instytucji kultury, prowadzonego przez organizatora będącego podmiotem tworzącym instytucje kultury w rozumieniu przepisów o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, oraz dostawę towarów ściśle z tymi usługami związaną,
b) indywidualnych twórców i artystów wykonawców, w rozumieniu przepisów o prawie autorskim i prawach pokrewnych, wynagradzane w formie honorariów, w tym za przekazanie lub udzielenie licencji do praw autorskich lub praw do artystycznego wykonania utworów.
Z analizy powołanego art. 43 ust. 1 pkt 33 ustawy jednoznacznie wynika, że zwolnienie ma charakter przedmiotowo-podmiotowy. Oznacza to, że warunkiem zastosowania zwolnienia od podatku na jego podstawie jest nie tylko spełnienie przesłanki o charakterze przedmiotowym, dotyczącej rodzaju świadczonych usług (kulturalnych), ale także przesłanki podmiotowej odnoszącej się do usługodawcy, który musi być podmiotem prawa publicznego lub innym podmiotem uznanym na podstawie odrębnych przepisów za instytucję o charakterze kulturalnym lub wpisanym do rejestru instytucji kultury, prowadzonego przez organizatora będącego podmiotem tworzącym instytucje kultury, w rozumieniu przepisów o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, albo indywidualnym twórcą lub artystą wykonawcą w rozumieniu przepisów o prawie autorskim i prawach pokrewnych, wynagradzanym za wykonaną usługę w formie honorarium.
Niespełnienie chociażby jednej z ww. przesłanek powoduje, że zwolnienie nie ma zastosowania.
Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, należy interpretować ściśle, zważywszy, że zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika.
Pana wątpliwości dotyczą ustalenia, opisane we wniosku usługi, świadczone przez Pana w ramach prowadzonej działalności gospodarczej (zarówno osobiście, jak i z pomocą podwykonawców) na rzecz Parafii Rzymskokatolickiej pw. (…) w (…) na podstawie Umowy zawartej w lipcu 2024 r., podlegają zwolnieniu od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. b ustawy o VAT.
Odnosząc się do przedstawionych wątpliwości wskazać należy, że ustawodawca w art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. b) ustawy, wymienił usługi indywidualnych twórców i artystów wykonawców, odsyłając w celu zdefiniowania tych pojęć do ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2509 ze zm.), zwanej dalej ustawą o prawie autorskim i prawach pokrewnych:
przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór).
Na podstawie art. 1 ust. 2 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych:
w szczególności przedmiotem prawa autorskiego są utwory:
1) wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe);
2) plastyczne;
3) fotograficzne;
4) lutnicze;
5) wzornictwa przemysłowego;
6) architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne i urbanistyczne;
7) muzyczne i słowno-muzyczne;
8) sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne i pantomimiczne;
9) audiowizualne (w tym filmowe).
Zgodnie z art. 1 ust. 3 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych:
utwór jest przedmiotem prawa autorskiego od chwili ustalenia, chociażby miał postać nieukończoną.
W myśl art. 8 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych:
prawo autorskie przysługuje twórcy, o ile ustawa nie stanowi inaczej.
Stosownie do art. 8 ust. 2 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych:
domniemywa się, że twórcą jest osoba, której nazwisko w tym charakterze uwidoczniono na egzemplarzach utworu lub której autorstwo podano do publicznej wiadomości w jakikolwiek inny sposób w związku z rozpowszechnianiem utworu.
W myśl art. 8 ust. 3 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych:
dopóki twórca nie ujawnił swojego autorstwa, w wykonywaniu prawa autorskiego zastępuje go producent lub wydawca, a w razie ich braku - właściwa organizacja zbiorowego zarządzania prawami autorskimi.
Ustawodawca posłużył się syntetyczną definicją utworu, określając w sposób generalny cechy konieczne wyróżniające utwór od innych rezultatów działalności człowieka.
Utwór musi zatem wykazywać łącznie trzy cechy:
1)stanowić przejaw działalności człowieka (twórcy),
2)stanowić przejaw działalności twórczej,
3)mieć indywidualny charakter.
Tak sformułowana treść przepisów określających zwolnienie od podatku od towarów i usług, gdzie szczególnie akcentowana jest „indywidualność twórców i artystów wykonawców”, w zestawieniu z brzmieniem przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych pozwala stwierdzić, iż intencją ustawodawcy podatkowego było objęcie zwolnieniem wyłącznie takich usług kulturalnych, które świadczone są przez twórców, artystów wykonawców, z uwzględnieniem ich szczególnych relacji z dziełem, utworem.
Zgodnie z ustawą o prawie autorskim i prawach pokrewnych wyróżnia się dwa rodzaje praw:
- autorskie prawa osobiste,
- autorskie prawa majątkowe.
Przepisy dotyczące praw osobistych zostały uregulowane w rozdziale trzecim ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
Na podstawie art. 16 ust. 1-5 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych:
jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, autorskie prawa osobiste chronią nieograniczoną w czasie i niepodlegającą zrzeczeniu się lub zbyciu więź twórcy z utworem, a w szczególności prawo do:
1) autorstwa utworu;
2) oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem albo do udostępniania go anonimowo;
3) nienaruszalności treści i formy utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania;
4) decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności;
5) nadzoru nad sposobem korzystania z utworu.
Autorskie prawa osobiste chronią więź twórcy z utworem i są z nim w sposób trwały związane. Są one bezterminowe oraz niezbywalne.
Niezbywalność praw osobistych oznacza, że nie da się takiego prawa sprzedać, ani przekazać innej osobie.
W myśl art. 17 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych:
jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, twórcy przysługuje wyłączne prawo do korzystania z utworu i rozporządzania nim na wszystkich polach eksploatacji oraz do wynagrodzenia za korzystanie z utworu.
Zatem, prawa te chronią godność twórcy, która wyraża się w jego intelektualnym związku z dziełem.
Natomiast, autorskie prawo majątkowe to uprawnienie o charakterze majątkowym, które zostało ukształtowane na wzór prawa własności. Twórca ma wyłączne uprawnienie do korzystania z dzieła lub rozporządzania nim.
Autorskie prawa majątkowe, w przeciwieństwie do osobistych są zbywalne. Wynika to z art. 41 ust. 1 pkt 1-2 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych:
jeżeli ustawa nie stanowi inaczej:
1) autorskie prawa majątkowe mogą przejść na inne osoby w drodze dziedziczenia lub na podstawie umowy;
2) nabywca autorskich praw majątkowych może przenieść je na inne osoby, chyba że umowa stanowi inaczej.
Zatem, autorskie prawo majątkowe obejmuje wyłącznie prawo do korzystania z utworu i rozporządzania nim na wszystkich polach eksploatacji oraz do wynagrodzenia za korzystanie z utworu.
Majątkowe prawa autorskie są przedmiotem obrotu w postaci umów zbycia tych praw lub umów licencyjnych.
Po przeniesieniu majątkowych praw autorskich do utworu, prawa te przechodzą całkowicie na nabywcę.
Zatem, w chwili powstania gotowego utworu, rodzą się prawa autorskie przysługujące osobie, która taki utwór stworzyła. Autor staje się właścicielem dzieła i może z nim robić, co tylko zechce. Posiada do niego prawa dwojakiego rodzaju – osobiste i majątkowe. Podsumowując – autor ma prawo podpisać dzieło swoim nazwiskiem (prawo autorskie osobiste) oraz na nim zarabiać (prawo autorskie majątkowe). To pierwsze prawo jest niezbywalne, tym drugim może się podzielić całkowicie lub w części.
Stosownie do art. 9 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych:
współtwórcom przysługuje prawo autorskie wspólnie. Domniemywa się, że wielkości udziałów są równe. Każdy ze współtwórców może żądać określenia wielkości udziałów przez sąd, na podstawie wkładów pracy twórczej.
Zgodnie z art. 11 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych:
autorskie prawa majątkowe do utworu zbiorowego, w szczególności do encyklopedii lub publikacji periodycznej, przysługują producentowi lub wydawcy, a do poszczególnych części mających samodzielne znaczenie – ich twórcom. Domniemywa się, że producentowi lub wydawcy przysługuje prawo do tytułu.
Tak więc, odwołując się do pojęcia „twórcy” w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych wskazać należy, że twórcą w rozumieniu ww. ustawy jest nie tylko jedyny twórca utworu, ale również osoby, które są współtwórcami stworzonego dzieła. Zgodnie z przywołanym wyżej art. 9 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, współtwórcom przysługuje prawo autorskie wspólnie. Domniemywa się, że wielkość udziałów są równe. Utwór powstały w rezultacie współtwórczości jest zatem przedmiotem wspólnego prawa autorskiego niezależnie od tego, czy dają się w nim wyróżnić części stworzone przez poszczególnych twórców. Wykładnia systemowa zewnętrzna, oparta na zapisach ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych prowadzi do wniosku, że twórcą jest osoba fizyczna, która wykonała dany utwór sama lub z udziałem innych współtwórców.
Jak wynika z opisu sprawy jest Pan twórcą artystą plastykiem z tytułem magistra sztuk plastycznych. Prowadzi Pan jednoosobową działalność gospodarczą. Nie jest Pan zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej zawarł Pan umowę z Parafią Rzymskokatolicką pw. (…) w (…), obejmującą:
1. prace konserwatorskie i restauratorskie w przedmiocie wykonania szaty malarskiej poprzez rekonstrukcję części pierwotnej polichromii w zakresie ścian prezbiterium Kościoła;
2. dokumentację powykonawczą prac konserwatorskich i restauratorskich w przedmiocie wykonania szaty malarskiej wnętrza Kościoła poprzez rekonstrukcję części pierwotnej polichromii w zakresie całego prezbiterium Kościoła.
3. program prac konserwatorskich dla pozostałej części Kościoła.
4. prace konserwatorskie i restauratorskie w przedmiocie wykonania szaty malarskiej poprzez rekonstrukcję części pierwotnej polichromii w zakresie Kaplicy (…) wraz z ołtarzem i krużgankiem prowadzącym do tej kaplicy wraz z dokumentacją powykonawczą.
Zakres prac polega nie tylko na pracy konserwatorskiej ale w dużej mierze na pracy rekonstrukcyjnej. Prowadzone prace wymagają twórczego, kreatywnego podejścia, do problematyki konserwacji - dzieła sztuki, ze względu na jego indywidualny charakter i niepowtarzalność a także wymaga wiedzy i zdolności plastycznych dla przywrócenia pierwotnych walorów artystycznych. Innymi słowy, prace te mają charakter twórczy i objęte są ochroną praw autorskich.
Przedmiotem Umowy zawartej przez Pana w lipcu 2024 r. z Kościołem jest również opracowanie dokumentacji powykonawczej z przeprowadzonych prac konserwatorskich i restauratorskich w zakresie całego prezbiterium Kościoła. Dokumentacja ta, ma zindywidualizowany charakter będąc utworem w rozumieniu przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Korzysta z ochrony prawno-autorskiej. Po sporządzeniu ww. dokumentacji, jej współautorka przeniesienie autorskie prawa majątkowe do ww. dokumentacji na Pana rzecz, natomiast Pan jako główny wykonawca usług przeniesie na rzecz Kościoła, w zamian za honorarium całość autorskich praw majątkowych do ww. dokumentacji powykonawczej. W opisie przedmiotowej dokumentacji jako jej twórcy zostaną wskazani: Pan i Pani KG (jako twórcy, którym przysługują niezbywalne osobiste prawa do utworu- dokumentacji powykonawczej).
Wraz z podwykonawcą w ramach zawartej z Kościołem Umowy, opracuje Pan autorski program konserwatorski dla Kościoła obejmujący konserwację i restaurację dla pozostałej części Kościoła. Jako współautor ww. programu konserwatorskiego wykona Pan do niego część prac związanych ze stworzeniem wizualizacji i projektów wnętrza Kościoła, celem okazania wyglądu przedmiotowego wnętrza Kościoła po zakończeniu prac konserwatorskich i restauracyjnych w przyszłości. Ww. program prac konserwatorskich jest formą pracy naukowej, jest utworem w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych i tym samym objęty jest ochroną prawnoautorską.
Program konserwatorski jako dzieło chronione prawem autorskim będzie przedmiotem umowy przeniesienia autorskich praw majątkowych. Podwykonawca, jako jego współautor przeniesienie w zamian za honorarium autorskie praw majątkowe do programu konserwatorskiego na Pana rzecz, a Pan jako generalny wykonawca przeniesie całość autorskich praw majątkowych do programu konserwatorskiego na rzecz Kościoła. Ww. program zostanie opatrzony notką wskazującą na jego autorów, którym przysługują autorskie osobiste prawa.
Za wykonanie ww. programu prac konserwatorskich w tym z tytułu przeniesienia autorskich praw majątkowych na rzecz Kościoła, otrzyma Pan od Kościoła umówione honorarium, na które wystawi Pan faktury jako osoba prowadząca działalność gospodarczą.
Przedmiot Umowy zawartej z Kościołem w lipcu 2024 r. obejmuje również prace konserwatorskie i restauratorskie w przedmiocie wykonania szaty malarskiej poprzez rekonstrukcję części pierwotnej polichromii w zakresie kaplicy (…) wraz z ołtarzem i krużgankiem prowadzącym do tej kaplicy. W ramach Umowy zawartej z Kościołem wykona Pan przy pomocy podwykonawcy prace konserwatorskie i restauratorskie w obszarze ww. kaplicy, które będą obejmowały ściany, sklepienie i ołtarz główny w kaplicy, jak również krużganek do niej prowadzący.
Przedmiotem Umowy zawartej przez Pana w lipcu 2024 r. z Kościołem jest także opracowanie dokumentacji powykonawczej z przeprowadzonych prac konserwatorskich i restauratorskich w przedmiocie wykonania szaty malarskiej poprzez rekonstrukcję części pierwotnej polichromii w zakresie kaplicy (…) wraz z ołtarzem i krużgankiem prowadzącym do tej kaplicy. Taka dokumentacja będzie zawierała opracowany materiał zdjęciowy, opisy, jak również projekty rekonstruowanych ornamentów i wizualizacje. Ma ona zindywidualizowany charakter będąc utworem w rozumieniu przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Korzysta z ochrony prawno-autorskiej. Po sporządzeniu ww. dokumentacji, jej współautorka przeniesienie w zamian za honorarium autorskie prawa majątkowe do dokumentacji na Pana rzecz, natomiast Pan jako główny wykonawca usług przeniesie na rzecz Kościoła- w zamian za honorarium całość autorskich praw majątkowych do ww. dokumentacji powykonawczej. W opisie przedmiotowej dokumentacji jako jej twórcy zostaną wskazani: Pan i Pani KG (jako twórcy, którym przysługują niezbywalne osobiste prawa do utworu- dokumentacji powykonawczej).
Zgodnie z Umową zawartą z Kościołem po zakończeniu prac konserwatorskich i restauratorskich w obszarze kaplicy (…) wraz z ołtarzem i krużgankiem do niej prowadzącym, jak również po sporządzeniu ww. dokumentacji powykonawczej oraz po przeniesieniu na rzecz Kościoła całości autorskich praw majątkowych, otrzyma Pan w zamian honorarium określone w Umowie, na które wystawi Pan faktury jako osoba prowadząca indywidualną działalność gospodarczą.
Świadcząc powyższe usługi (projektowe, konserwatorskie, restauratorskie), działa Pan jako twórca w rozumieniu przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszystkie usługi są świadczone na podstawie chronionego prawem autorskim programu konserwatorskiego jako przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, wynikającym z niepowtarzalności obiektu- Kościoła. Usługi te, zarówno świadczone przez Pana osobiście, jak i Pana podwykonawców, wymagają twórczego, kreatywnego podejścia do problematyki konserwacji poszczególnych elementów zabytku ze względu na jego niepowtarzalność i indywidualny charakter, a także wymagają wiedzy i zdolności plastycznych dla przywrócenia pierwotnych walorów artystycznych elementów, które będą przedmiotem prac konserwatorskich i restauratorskich. Usługi te często będą implikowały konieczność odtworzenia brakujących fragmentów malowidła lub rzeźby w charakterze epoki. Dla każdego elementu zabytkowego, który będzie przedmiotem prac konserwatorskich i restauratorskich będzie tworzona osobna koncepcja artystyczna, konserwatorska i technologiczna, która będzie stanowiła własność intelektualną Pana lub Pana podwykonawców. Ponadto osiągnięcie celu wspomnianych prac konserwatorskich i restauratorskich stanowi prace twórczą i koncepcyjną, która związana jest z zastosowaniem odpowiednich technik wykonawczych, materiałów, surowców czy metod twórczych.
W ramach świadczonych przez Pana usług konserwatorskich i restauratorskich cały proces będzie się składał zarówno z czynności estetycznych i kreacyjnych, spełniających kryteria określone w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych, jak i w niewielkim stopniu z czynności technicznych, których zakres będzie zmienny i będzie obejmował np. dezynfekcję, impregnację, demontaż, montaż elementów składowych, oczyszczanie z zabrudzeń. Podejmowane w niewielkim zakresie czynności techniczne będą niezbędne do przeprowadzenia koniecznych prac konserwatorskich i restauratorskich. Czynności estetyczne, kreacyjne i techniczne są ze sobą ściśle powiązane albowiem niemożliwe jest przeprowadzenie pełnej konserwacji bez wykonania czynności technicznych. Opis całego procesu konserwacji, autorskich rozwiązań z dziedziny konserwacji (w tym konieczne czynności techniczne) odzwierciedlony został zarówno w programie prac konserwatorskich, jak i zostanie opisany w dokumentacji konserwatorskiej po zakończeniu prac. Opisane w niniejszym wniosku prace konserwatorskie i restauratorskie, które zostaną wykonane na rzecz Kościoła, stanowią usługi kulturalne. Dotyczą one dzieła sztuki, tzw. zabytku wpisanego do rejestru zabytków, stanowiąc tym samym dziedzictwo kulturalne Rzeczpospolitej Polskiej. Świadczone usługi konserwatorskie i restauratorskie przyczynią się w bardzo wysokim stopniu do upowszechnienia dorobku kulturalnego poprzez zapewnienie przetrwania zabytku wpisanego do rejestru zabytków. Świadczone w ramach Umowy z Kościołem usługi mają charakter kulturalny albowiem dotyczą działania na rzecz ochrony dziedzictwa narodowego.
W zamian za wszystkie usługi świadczone w ramach zawartej umowy, wykonane osobiście, jak i przy pomocy podwykonawców, którzy przeniosą autorskie prawa majątkowe do stworzonych przez siebie utworów w zamian za wynagrodzenie na Pana rzecz, w tym z tytułu przeniesienia autorskich praw majątkowych do powstałych utworów, otrzyma Pan od Kościoła należne na podstawie Umowy zawartej z Kościołem w lipcu 2024 r. honorarium, na które wystawi Pan faktury jako osoba prowadząca indywidualną działalność gospodarczą.
Tym samym, świadczone przez Pana usługi mają charakter indywidualny i twórczy, a w związku z ich świadczeniem działa Pan jako twórca konkretnego utworu. Ponadto na podstawie umów o współpracy, po wykonaniu pracy twórczej wszyscy podwykonawcy przeniosą w zamian za honorarium, autorskie prawa majątkowe do stworzonych przez siebie utworów na Pana rzecz. Z kolei Pan jako generalny wykonawca usług konserwatorskich i restauratorskich na podstawie Umowy zawartej z Kościołem, przeniesie całość autorskich praw majątkowych na rzecz Kościoła do wszystkich utworów. Za świadczone usługi otrzyma Pan należne honorarium.
Mając zatem na uwadze powołane regulacje prawne oraz opis sprawy należy stwierdzić, że świadczone przez Pana w ramach prowadzonej działalności gospodarczej (zarówno osobiście, jak i z pomocą podwykonawców) usługi obejmujące: prace konserwatorskie i restauratorskie w przedmiocie wykonania szaty malarskiej poprzez rekonstrukcję części pierwotnej polichromii w zakresie ścian prezbiterium Kościoła, wykonanie dokumentacji powykonawczej prac konserwatorskich i restauratorskich w przedmiocie wykonania szaty malarskiej wnętrza Kościoła poprzez rekonstrukcję części pierwotnej polichromii w zakresie całego prezbiterium Kościoła, opracowanie programu prac konserwatorskich dla pozostałej części Kościoła oraz prace konserwatorskie i restauratorskie w przedmiocie wykonania szaty malarskiej poprzez rekonstrukcję części pierwotnej polichromii w zakresie Kaplicy (…) wraz z ołtarzem i krużgankiem prowadzącym do tej kaplicy wraz z dokumentacją powykonawczą korzystają ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 33 ustawy. Świadczone przez Pana usługi wymienione powyżej mają charakter indywidualny i twórczy, a w związku z ich świadczeniem działa Pan jako twórca konkretnego utworu. Ponadto, za świadczone usługi otrzyma Pan należne honorarium.
W konsekwencji w sytuacjach wskazanych w opisie sprawy, kiedy tworzy Pan utwór sam lub wraz z podwykonawcami i figuruje jako autor/twórca lub współautor – w rozumieniu przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych – a przedmiotem sprzedaży jest przeniesienie przez Pana majątkowych praw autorskich do powstałych utworów, za które otrzyma Pan wynagrodzenie w formie honorarium, to czynności te będą korzystały ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. b) ustawy o VAT.
Tym samym, mając na uwadze powołane przepisy prawa oraz przedstawione okoliczności sprawy stwierdzić należy, że w analizowanym przypadku świadczone przez Pana w ramach prowadzonej działalności gospodarczej (zarówno osobiście, jak i z pomocą podwykonawców) usługi obejmujące: prace konserwatorskie i restauratorskie w przedmiocie wykonania szaty malarskiej poprzez rekonstrukcję części pierwotnej polichromii w zakresie ścian prezbiterium Kościoła, wykonanie dokumentacji powykonawczej prac konserwatorskich i restauratorskich w przedmiocie wykonania szaty malarskiej wnętrza Kościoła poprzez rekonstrukcję części pierwotnej polichromii w zakresie całego prezbiterium Kościoła, opracowanie programu prac konserwatorskich dla pozostałej części Kościoła oraz prace konserwatorskie i restauratorskie w przedmiocie wykonania szaty malarskiej poprzez rekonstrukcję części pierwotnej polichromii w zakresie Kaplicy (…) wraz z ołtarzem i krużgankiem prowadzącym do tej kaplicy wraz z dokumentacją powykonawczą podlegają zwolnieniu od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. b ustawy o VAT.
Tym samym, Pana stanowisko należało uznać za prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).