Prawo do odliczenia podatku VAT w związku z zakupem prawa użytkowania wieczystego działki nr 1. - Interpretacja - null

ShutterStock

Prawo do odliczenia podatku VAT w związku z zakupem prawa użytkowania wieczystego działki nr 1. - Interpretacja - 0114-KDIP1-3.4012.605.2024.3.JG

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Prawo do odliczenia podatku VAT w związku z zakupem prawa użytkowania wieczystego działki nr 1.

Interpretacja indywidualna - stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług  jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

9 września 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 21 sierpnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy prawa do odliczenia podatku VAT w związku z zakupem prawa użytkowania wieczystego działki nr 1. Uzupełnili go Państwo - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 25 września 2024 r. (wpływ 25 września 2024 r.) oraz pismem z 4 października 2024 r. (wpływ 8 października 2024 r.), a także - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 15 października 2024 r. (wpływ 18 października 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Państwowe (…) na podstawie ustawy z dnia 8 lipca 2010 r. o szczególnych zasadach przygotowania do realizacji inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 274) chce wykupić w imieniu i na rzecz Skarbu Państwa jako resztówkę działkę o nr 1 położoną w obrębie (…).

Działka ta nie jest objęta miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, jak również nie wydano dla niej decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania przestrzennego. W studium działka ta znajduje się na terenie zieleni otwartej.

Przez działkę przebiega kanalizacja opadowa łącząca kolektor f1600 położony na działce sąsiedniej obręb (…) z kolektorem f1000 posadowionym na działce 2 obręb (…).

W ocenie Gminy przebieg kanalizacji opadowej przez działkę ewidencyjną nr 1 powoduje, iż do ceny nabycia tej działki należy doliczyć podatek od towarów i usług według stawki 23%. Według oświadczenia Urzędu Miasta (…) kanalizacja opadowa nie stanowi własności Gminy (…).

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu zdarzenie przyszłego

Państwowe (...) działające w imieniu Skarbu Państwa jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT.

Resztówka, tj. działka nr 1 nie będzie wykorzystywana do czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Kanalizacja opadowa jest budowlą w rozumieniu art. 3 pkt 3 i 3a ustawy Prawo budowlane, tj. stanowi obiekt liniowy.

Wnioskodawca nie posiada informacji, czy nieruchomość ta była wykorzystywana przez Skarb Państwa lub Gminę (...) do czynności objętych podatkiem VAT, zwolnionych, bądź niepodlegających opodatkowaniu.

Gminie (...) przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego przy nabyciu działki 1. Wnioskodawca prostuje wniosek i wskazuje, iż właścicielem nieruchomości działki ew. 1 jest Skarb Państwa, a użytkownikiem wieczystym Gmina (...). Wykup resztówki będzie polegać na wykupie prawa użytkowania wieczystego.

Gmina (...) sprzedając działkę nr 1 w użytkowanie wieczyste Skarbowi Państwa reprezentowanemu przez Państwowe (...) chce do transakcji naliczyć VAT (w ten sposób dojdzie do wygaśnięcia prawa użytkowania wieczystego). Naliczenie VAT spowoduje, że Państwowe (...) będzie zmuszone do rozliczenia go w ramach inwestycji realizowanej z udziałem środków zewnętrznych (pożyczki Banku (...), w sytuacji, jeżeli VAT ten nie będzie podlegał odliczeniu.

Pytanie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu do wniosku)

Czy czynność zakupu przez Skarb Państwa reprezentowanego przez Państwowe (...) użytkowania wieczystego działki ew. 1 jako resztówki na podstawie art. 23 ust. 2 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania do realizacji inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych będzie podlegała opodatkowaniu VAT i w związku z powyższym czy Wnioskodawcy będzie przysługiwać prawo do odliczenia VAT?

Państwa stanowisko w sprawie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu do wniosku)

W ocenie Państwowego (…) nie będzie Wnioskodawcy przysługiwać prawo odliczenia VAT od czynności nabycia użytkowania wieczystego działki nr 1 jako resztówki, albowiem czynność ta podlega zwolnieniu z opodatkowania podatkiem VAT.

W ocenie Wnioskodawcy działka ta ma charakter niezabudowany w rozumieniu przepisów ustawy o VAT. Zgodnie z art. 2 pkt 33 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług jako tereny budowlane rozumie się grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w wypadku braku takiego planu - zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Działka ta nie jest przeznaczona pod zabudowę. Działka ta nie jest objęta planem miejscowym ani decyzją o warunkach zabudowy.

Na poparcie powyższego Wnioskodawca we wniosku z 9 września 2024 r. przytoczył stosowne orzecznictwo:

  • W wyroku WSA w Gdańsku z 23 stycznia 2024 r., sygn. I SA/Gd 990/23 wskazano: „Działka położona na terenie oznaczonym w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego jako teren miejskiej zieleni urządzonej ogólnodostępnej - park, nie są terenem budowlanym w rozumieniu art. 2 pkt 33 ustawy, a zatem ich dostawa podlega zwolnieniu z podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy”.  
  • W wyroku WSA w Warszawie z 9 sierpnia 2017 r., sygn. akt III SA/Wa 2789/16 wskazano: „Za teren budowlany uznać można jedynie taki, który regulacjami prawa krajowego został przeznaczony pod zabudowę. Sam fakt posadowienia na danym gruncie urządzeń przesyłowych nie przesądza o przeznaczeniu terenu jako teren pod zabudowę. Błędna jest wykładnia art. 43 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 2 pkt 33 u.p.t.u. w zakresie, w jakim odmawia zastosowania zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 9 u.p.t.u. w sytuacji sprzedaży gruntów dla których nie ustanowiono miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego ani nie wydano decyzji o warunkach zabudowy, na których to znajdują się naniesienia w postaci urządzeń służących do doprowadzania i odprowadzania płynów, pary, gazu, energii elektrycznej i innych urządzeń podobnych, które są własnością i częścią innego przedsiębiorstwa, gdzie podmiot nie ma żadnych praw (własności i innych praw rzeczowych) do tych urządzeń.”
  • Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z 8 kwietnia 2021 r. sygn. I FSK 560/18, wskazał, aby przy ocenie czy mamy do czynienia z terenem zabudowanym czy niezabudowanym brać pod uwagę, czy „(…) aspekt ekonomiczny transakcji możliwy jest również do wzięcia pod uwagę przy kwalifikowaniu terenu jako niezabudowanego. W tym przypadku kluczowy będzie przede wszystkim charakter obiektów, które znajdują się na tym gruncie.  (…) w określonych przypadkach, ze względu na charakter gospodarczy transakcji, należy wziąć pod uwagę czy obiekty posadowione na gruncie mają znaczenie wiodące dla określenia charakteru tego gruntu jako gruntu zabudowanego.”
  • W wyroku WSA w Gliwicach z 28 września 2021 r. (sygn. I SA/Gl 525/21, LEX nr 3246832) przeczytać możemy, co następuje: „Ponieważ w ramach analizowanych zdarzeń przyszłych dostawy mają dotyczyć gruntów o dominującym przeznaczeniu na tereny zielone, rekreacyjne, z generalnym zakazem zabudowy, przy jednoczesnym dopełniającym umożliwieniu tworzenia obiektów sprzyjających urzeczywistnieniu głównych - niebudowlanych - celów wskazanych terenów, to ich zakwalifikowanie jako terenów budowlanych przez organ interpretacyjny należy ocenić jako błędne, zaś wynikające z tego uznanie, że grunty te nie podlegają zwolnieniu podatkowemu stanowi efekt nieprawidłowej wykładni przepisów prawa materialnego w zakresie objętym wyrażonym w skardze zarzutem. Na zaprezentowaną wyżej kwalifikację gruntów bez wpływu pozostaje okoliczność, na którą zwrócono uwagę w opisie zdarzeń przyszłych, jak i w zaskarżonej interpretacji, iż na przedmiotowych działkach znajduje się infrastruktura stanowiąca własność podmiotu trzeciego, w postaci gazociągów oraz fragmentów sieci energetycznej. Należy bowiem zauważyć, iż zgodnie z k.c., urządzenia służące do doprowadzania lub odprowadzania płynów, pary, gazu, energii elektrycznej oraz inne urządzenia podobne nie należą do części składowych nieruchomości, jeżeli wchodzą w skład przedsiębiorstwa. Przepis ten znajduje zastosowanie w realiach analizowanego przypadku. Ponieważ wskazane elementy infrastruktury energetycznej nie stanowią własności sprzedającego, zarówno w sensie ekonomicznym, jak i prawnym, to wymaga przyjęcia, iż dostawie będą podlegać jedynie grunty, bez rzeczonych budowli. Samo umiejscowienie na działce zbywcy nie czyni ich bowiem przedmiotem transakcji. Jako urządzenia niestanowiące części składowych zbywanych działek nie mogą zarazem wpływać na opodatkowanie opisanych we wniosku dostaw ani też decydować o charakterze nieruchomości, których dotyczy zaskarżona interpretacja (…)”.         

Z interpretacji ogólnej Ministra Finansów z 14 czerwca 2013 r. znak PT10/033/12/207/WLI/13/RD58639 wynika, że: „….od dnia 1 kwietnia 2013 r. w związku z wprowadzeniem do ustawy o VAT definicji terenu budowlanego dla potrzeb prawidłowej klasyfikacji gruntów celem zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 9 tej ustawy, w sytuacji gdy brak jest planu zagospodarowania przestrzennego lub decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, nie należy już kierować się danymi zawartymi w ewidencji gruntów i budynków, które były, zgodnie z wykładnią zaprezentowaną w wyroku z dnia 17 stycznia 2011 r., istotne w stanie prawnym obowiązującym do dnia 31 marca 2013 r. W konsekwencji dostawa terenu niezabudowanego, nieobjętego planem zagospodarowania przestrzennego lub decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, podlega zwolnieniu z podatku od towarów i usług.”

Zgodnie z przepisami nie podlega odliczeniu sprzedaż zwolniona z VAT (art. 86 ust. 1 ustawy o VAT).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do treści art. 2 pkt 6 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W myśl art. 7 ust. 1 pkt 6 i 7 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

6) oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;

7) zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.

Zgodnie z powołanymi wyżej przepisami, grunt spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a jego sprzedaż jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.

Wskazać jednak należy, że nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Pojęcia „podatnik” i „działalność gospodarcza”, na potrzeby podatku od towarów i usług, zostały określone w art. 15 ust. 1 i 2 ustawy.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Jak stanowi art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły do celów zarobkowych.

Jak stanowi art. 15 ust. 6 ustawy:

Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Z powołanych przepisów wynika, że organy władzy publicznej nie będą podatnikami podatku od towarów i usług w związku z realizacją zadań, które podejmują jako podmioty prawa publicznego, nawet jeśli pobierają należności, opłaty lub składki. Organy te, będą natomiast podatnikami podatku od towarów i usług, w przypadku wykonywanych przez nie czynności na podstawie umów cywilnoprawnych. Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z opisu sprawy wynika, że Gmina (…) zamierza sprzedać prawo użytkowania wieczystego działki nr 1 na rzecz Państwowego (…).

Dostawa ww. działki przez Gminę będzie niewątpliwie czynnością cywilnoprawną (nie publicznoprawną) i dla tej czynności Gmina wystąpi w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy. Wobec tego, powyższa czynność w świetle ustawy będzie traktowana jako odpłatna dostawa towarów podlegająca opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy.

Wykonywana czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, może albo być opodatkowana właściwą stawką podatku, albo może korzystać ze zwolnienia od tego podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy:

Zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane.

W świetle art. 2 pkt 33 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o terenach budowlanych - rozumie się przez to grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu - zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Opodatkowane podatkiem VAT są dostawy, których przedmiotem są nieruchomości gruntowe zabudowane i niezabudowane, przy czym w przypadku tych ostatnich opodatkowane są wyłącznie te, których przedmiotem są tereny budowlane, czyli tereny przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu - zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Rozpatrując pojęcie „grunty przeznaczone pod zabudowę” należy odwołać się do definicji zawartych w ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (t. j.: Dz. U. z 2024 r. poz. 725 ze zm.).

W myśl art. 3 pkt 1 ustawy - Prawo budowlane:

Ilekroć w ustawie jest mowa o obiekcie budowlanym - należy przez to rozumieć budynek, budowlę bądź obiekt małej architektury, wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, wzniesiony z użyciem wyrobów budowlanych.

Zgodnie z art. 3 pkt 3 ustawy - Prawo budowlane:

Ilekroć w ustawie jest mowa o budowli - należy przez to rozumieć każdy obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, jak: obiekty liniowe, lotniska, mosty, wiadukty, estakady, tunele, przepusty, sieci techniczne, wolno stojące maszty antenowe, wolno stojące trwale związane z gruntem tablice reklamowe i urządzenia reklamowe, budowle ziemne, obronne (fortyfikacje), ochronne, hydrotechniczne, zbiorniki, wolno stojące instalacje przemysłowe lub urządzenia techniczne, oczyszczalnie ścieków, składowiska odpadów, stacje uzdatniania wody, konstrukcje oporowe, nadziemne i podziemne przejścia dla pieszych, sieci uzbrojenia terenu, budowle sportowe, cmentarze, pomniki, a także części budowlane urządzeń technicznych (kotłów, pieców przemysłowych, elektrowni jądrowych, elektrowni wiatrowych, morskich turbin wiatrowych i innych urządzeń) oraz fundamenty pod maszyny i urządzenia, jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową.

Stosownie do art. 3 pkt 3a ustawy - Prawo budowlane:

Ilekroć w ustawie jest mowa o obiekcie liniowym budowli - należy przez to rozumieć obiekt budowlany, którego charakterystycznym parametrem jest długość, w szczególności droga wraz ze zjazdami, droga kolejowa, wodociąg, kanał, gazociąg, ciepłociąg, rurociąg, linia i trakcja elektroenergetyczna, linia kablowa nadziemna i, umieszczona bezpośrednio w ziemi, podziemna, wał przeciwpowodziowy oraz kanalizacja kablowa, przy czym kable zainstalowane w kanalizacji kablowej, kable zainstalowane w kanale technologicznym oraz kable telekomunikacyjne dowieszone do już istniejącej linii kablowej nadziemnej nie stanowią obiektu budowlanego lub jego części ani urządzenia budowlanego.

Jak wynika z przedstawionego przez Państwa opisu sprawy, przez działkę nr 1, której prawo użytkowania wieczystego Gmina zamierza sprzedać, przebiega kanalizacja opadowa stanowiąca obiekt liniowy. Kanalizacja ta jest budowlą i nie jest własnością Gminy.

W tym miejscu należy powołać przepis art. 46 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (t. j.: Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.), w myśl którego:

Nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.

Stosownie natomiast do treści art. 47 § 1 Kodeksu cywilnego:

Część składowa rzeczy nie może być odrębnym przedmiotem własności i innych praw rzeczowych.

W świetle zapisów art. 47 § 2 Kodeksu cywilnego:

Częścią składową rzeczy jest wszystko, co nie może być od niej odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości albo bez uszkodzenia lub istotnej zmiany przedmiotu odłączonego.

Jak stanowi art. 48 Kodeksu cywilnego:

Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, do części składowych gruntu należą w szczególności budynki i inne urządzenia trwale z gruntem związane, jak również drzewa i inne rośliny od chwili zasadzenia lub zasiania.

Tak więc rzecz, która stała się częścią składową innej rzeczy (rzeczy nadrzędnej), traci samodzielny byt prawny i dzieli losy prawne rzeczy nadrzędnej. Zgodnie zatem z zasadą „superficies solo cedit”, gdy władający gruntem poniósł nakłady na tę nieruchomość, stają się one własnością właściciela gruntu.

Zgodnie natomiast z art. 49 § 1 Kodeksu cywilnego:

Urządzenia służące do doprowadzania lub odprowadzania płynów, pary, gazu, energii elektrycznej oraz inne urządzenia podobne nie należą do części składowych nieruchomości, jeżeli wchodzą w skład przedsiębiorstwa.

Z powyższego przepisu wynika, że jeśli przebiegające przez działkę sieci są przyłączone do przedsiębiorstw przesyłowych to stanowią własność tych przedsiębiorstw.

Uwzględniając przywołane regulacje prawne należy stwierdzić, że w sytuacji, gdy przedmiotem sprzedaży jest grunt, na którym posadowiona jest budowla niestanowiąca własności zbywcy, to mimo, iż ten obiekt budowlany stanowi w świetle prawa cywilnego część składową nieruchomości - w świetle ustawy o podatku od towarów i usług nie dochodzi do przeniesienia prawa do rozporządzania tym obiektem jak właściciel (zarówno w sensie ekonomicznym, jak i w sensie prawnym), a zatem przedmiotem dostawy jest w takim przypadku tylko sam grunt (jako grunt zabudowany).

W niniejszej sprawie mamy do czynienia z sytuacją zbycia przez Gminę prawa użytkowania wieczystego działki nr 1, na której znajduje się budowla w postaci kanalizacji opadowej, niebędące własnością Gminy, lecz podmiotu trzeciego. Z perspektywy ekonomicznej, do dnia sprzedaży, to ww. podmiot trzeci, a nie Gmina jako sprzedający, jest w faktycznym posiadaniu naniesienia i korzysta z niego jak właściciele.

W konsekwencji, skoro znajdująca się na ww. działce budowla w postaci kanalizacji opadowej nie stanowi własności Gminy, lecz podmiotu trzeciego, to nie sposób przyjąć, że Gmina dokona dostawy gruntu wraz ze znajdującą się na nim budowlą.

Tak więc, w przypadku planowanej sprzedaży prawa użytkowania wieczystego działki nr 1, przedmiotem dostawy będzie wyłącznie grunt, którego jednak nie można uznać za teren niezabudowany, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy. Powyższe wynika z faktu, że na gruncie tym posadowiona są budowla.

Zatem dostawa działki nr 1 nie będzie korzystała ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy, gdyż przepis ten stosuje się tylko do dostawy terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane, a w przedstawionej sytuacji grunt ten jest zabudowany budowlą niestanowiącą własności Gminy, a wiec budowa jej wymagała pozyskania przez inwestora odpowiednich dokumentów (decyzji/pozwoleń).

W tym miejscu należy wskazać, że jeżeli przy zbyciu nieruchomości wystąpią przesłanki uniemożliwiające zastosowanie zwolnienia od podatku VAT, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy, to należy przeanalizować możliwość zwolnienia dostawy w oparciu o przepis art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Jak stanowi art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy:

Zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Wskazać należy, że dla zastosowania zwolnienia od podatku VAT, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dla dostawy towarów (w tym nieruchomości), spełnione muszą być łącznie dwa warunki wskazane w tym przepisie, tj.:

  • towary od momentu ich nabycia do momentu ich zbycia muszą służyć wyłącznie działalności zwolnionej, w żadnym momencie ich posiadania nie można zmienić ich przeznaczenia oraz sposobu wykorzystywania,
  • brak prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego przy nabyciu (imporcie, wytworzeniu) tych towarów.

Niespełnienie jednego z powyższych warunków daje podstawę do wyłączenia dostawy towarów ze zwolnienia od podatku VAT przewidzianego w ww. art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Z wniosku wynika, że Gminie (…) przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego przy nabyciu działki 1.

Tym samym, do sprzedaży prawa użytkowania wieczystego działki nr 1 nie będzie miał zastosowania również art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, gdyż nie jest spełniony jeden z warunków zwolnienia zawartych w tym przepisie.

Podsumowując, sprzedaż prawa użytkowania wieczystego działki nr 1 nie będzie korzystała ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 i pkt 2 ustawy. Zatem sprzedaż ta będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług według właściwej stawki tego podatku.

Odnosząc się do Państwa wątpliwości związanych z prawem do odliczenia podatku VAT w związku z zakupem prawa użytkowania wieczystego działki nr 1 należy wskazać, że zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy:

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119  ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy:

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Z cytowanych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno tzw. przesłanek pozytywnych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Z wniosku wynika, że chcą Państwo wykupić działkę o nr 1. Są Państwo czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT. Działka nr 1 nie będzie wykorzystywana do czynności opodatkowanych tym podatkiem.

Zgodnie z powołanymi wyżej przepisami, odliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego, czynnego podatnika podatku VAT w ramach działalności gospodarczej do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

W omawianej sprawie warunek uprawniający do odliczenia kwoty podatku naliczonego nie będzie spełniony, ponieważ jak Państwo wskazali działka nr 1 nie będzie wykorzystywana do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług generujących po Państwa stronie podatek należny.

W efekcie, nie będzie Państwu przysługiwać prawo do odliczenia podatku VAT.

Państwa stanowisko uznałem za nieprawidłowe z uwagi na fakt, że wskazaliście Państwo, że nie będzie Państwu przysługiwać prawo do odliczenia podatku VAT w związku z nabyciem użytkowania wieczystego działki nr 1 dlatego, że czynność ta będzie podlegała zwolnieniu z opodatkowania podatkiem VAT. Jednakże jak zostało wywiedzione w niniejszej interpretacji, transakcja nabycia działki nr 1 będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i nie będzie korzystała ze zwolnienia, a Państwu nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia, gdyż działka nr 1 nie będzie przez Państwa wykorzystywana do czynności opodatkowanych tym podatkiem.

W odniesieniu do wyroków, na które się Państwo powołali, tj.: wyrok WSA w Gdańsku z 23 stycznia 2024 r., sygn. akt I SA/Gd 990/23, wyrok WSA w Warszawie z 9 sierpnia 2017 r., sygn. akt III SA/Wa 2789/16, wyrok WSA w Gliwicach z 28 września 2021 r., sygn. akt I SA/Gl 525/21, wyrok NSA z 8 kwietnia 2021 r., sygn. akt I FSK 560/18, należy wskazać, że zostały one wydane w odrębnych stanach faktycznych i nie mają zastosowania w przedmiotowej sprawie. Ponadto orzeczenia nieprawomocne nie mają mocy prawnej. I tak:

Wyrok WSA w Gdańsku z 23 stycznia 2024 r., sygn. akt I SA/Gd 990/23, jest wyrokiem nieprawomocnym.

Wyrok WSA w Warszawie z 9 sierpnia 2017 r., sygn. akt III SA/Wa 2789/16, jest wyrokiem nieprawomocnym.

Wyrok WSA w Gliwicach z 28 września 2021 r., sygn. akt I SA/Gl 525/21, rozstrzyga w zakresie, czy o charakterze danego gruntu jako terenu budowlanego decyduje podstawowe przeznaczenie terenu ustalone zgodnie z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, czy też uwzględnić należy także ewentualnie przewidziane przeznaczenie dopuszczalne.

Wyrok NSA z 8 kwietnia 2021 r., sygn. akt I FSK 560/18, w wyroku tym NSA przekazał sprawę do WSA w celu jej ponownego rozpatrzenia. NSA wskazał, że: „Ponownie rozpatrując sprawę, Sąd pierwszej instancji powinien ocenić, czy opis stanu faktycznego sprawy pozwala na odstępstwo od zasady, że istotny jest stan faktyczny związany z rzeczywistym zabudowaniem działki, co oznacza, że będzie mógł uznać teren za niezabudowany jedynie wówczas, gdy zawarty we wniosku o interpretację opis stanu faktycznego, pozwala na uznanie, że obiekty posadowione na gruncie nie mają znaczenia wiodącego dla określenia charakteru tego gruntu jako gruntu niezabudowanego”.

Tak więc powołane przez Państwa wyroki nie mogą być wykorzystane przy rozstrzygnięciu niniejszej sprawy.

Również powołana przez Państwa na poparcie własnego stanowiska interpretacji ogólnej Ministra Finansów z 14 czerwca 2013 r. znak PT10/033/12/207/WLI/13/RD58639 dotyczy innego zagadnienia, niż przedstawione w rozpatrywanej sprawie.

Dodatkowe informacje

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywiste zdarzenie przyszłe sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywało się będzie ze zdarzeniem przyszłym podanym przez Państwo w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

  • Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1.z zastosowaniem art. 119a;

2.w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3.z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

  • Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).    

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

  • w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
  • w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).