Korekta podatku VAT naliczonego w związku ze sprzedażą udziału we własności samochodu oraz prawa do odliczenia 50 % kwoty podatku naliczonego VAT od w... - Interpretacja - 0114-KDIP4-2.4012.506.2024.2.SKJ
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Korekta podatku VAT naliczonego w związku ze sprzedażą udziału we własności samochodu oraz prawa do odliczenia 50 % kwoty podatku naliczonego VAT od wydatków związanych z użytkowaniem samochodu.
Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w zakresie:
- korekty podatku naliczonego z tytułu sprzedaży udziału we własności samochodu – jest nieprawidłowe,
- prawa do odliczenia 50 % kwoty naliczonego podatku VAT od wydatków związanych z użytkowaniem udziału we własności samochodu (proporcjonalnie do Pana udziału we własności samochodu) - jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
9 sierpnia 2024 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy korekty podatku naliczonego z tytułu sprzedaży udziału we własności samochodu oraz prawa do odliczenia 50 % kwoty naliczonego podatku VAT od wydatków związanych z użytkowaniem udziału we własności samochodu (proporcjonalnie do Pana udziału we własności samochodu).
Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie pismem z 8 października 2024 r. (data wpływu 8 października 2024 r.).
Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Wnioskodawca jest polskim rezydentem podatkowym i podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce. Wnioskodawca jest zarejestrowany jako czynny podatnik VAT.
Wnioskodawca prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą (wpis do CEIDG). Przedmiotem tej działalności jest świadczenie usług doradztwa prawnego. Wnioskodawca nabył w 2024 roku samochód o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony, w stosunku do którego odliczył z faktury zakupowej 50 % podatku naliczonego VAT. Samochód nie jest wykorzystywany przez Wnioskodawcę wyłącznie do działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów VAT i co za tym idzie, nie był i nie jest kwalifikowany jako samochód dający prawo do pełnego (100 %) odliczenia VAT. Wnioskodawca wykorzystuje samochód do działalności gospodarczej - czynności opodatkowanych podatkiem VAT i nie wykorzystuje samochodu do działalności zwolnionej z VAT.
Poza tym, Wnioskodawca wykorzystuje samochód do celów prywatnych. Z samochodu Wnioskodawcy korzystać też będzie dla celów prywatnych córka Wnioskodawcy, która nie prowadzi działalności gospodarczej. W związku z tym Wnioskodawca zamierza w najbliższej przyszłości (w ciągu 60 miesięcy, licząc od miesiąca, w którym nabył samochód) sprzedać udział we własności samochodu córce i przy tej czynności naliczyć (wykazać) VAT (czynność opodatkowana) od wartości rynkowej samochodu pomnożonej przez procent sprzedawanego udziału w całości samochodu. Nabywca (córka) nie prowadzi działalności gospodarczej i nie będzie uprawniona do odliczenia VAT naliczonego przez Wnioskodawcę przy sprzedaży przedmiotowego udziału.
Uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego
W odpowiedzi na wezwanie do uzupełnienia wniosku o interpretację indywidualną, chciałby Pan przekazać, że wydatki o których mowa we wniosku dotyczyć będą kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem samochodów takich jak opłaty za ubezpieczenie, przeglądy i naprawy w tym zakup części zamiennych i elementów zużywających się raz, ewentualnie dodatkowego wyposażenia (np. zakup opon zimowych), a także kosztów paliwa.
Wydatki te mogą być ponoszone (opłacone) indywidualnie przez każdego współwłaściciela (dotyczyć to będzie głównie paliwa) lub zapłacone w całości przez Pana, a następnie w odpowiedniej części zwrócone przez drugiego i w tym zakresie uznałby Pan, że tak opłacone w całości przez Pana wydatki dla celów odliczenia podatku VAT wpierw powinny być podzielone zgodnie z proporcją współwłasności, a następnie do Pana części powinna zostać zastosowana proporcja odliczenia wynikająca z przepisów o podatku od towarów i usług.
Pytania
1. Czy w związku ze sprzedażą przez Wnioskodawcę udziału we własności samochodu, Wnioskodawcy przysługuje prawo do odliczenia VAT poprzez korektę kwoty VAT naliczonego, o której mowa w przepisie art. 90b ust. 2 ustawy o VAT ?
2. Czy Wnioskodawcy - proporcjonalnie do jego udziału we współwłasności samochodu po sprzedaży będzie przysługiwało prawo do odliczenia 50 % kwoty naliczonego podatku VAT od wydatków związanych z użytkowaniem samochodu ?
Pana stanowisko w sprawie
Ad 1.
Zdaniem Wnioskodawcy, w związku ze zbyciem udziału we własności samochodu, przysługiwać mu będzie prawo do korekty kwoty VAT naliczonego, o której mowa w przepisie art. 90b ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), dalej „ustawa o VAT”, w proporcji do procentowej wielkości sprzedawanego udziału oraz po zastosowaniu do tak wyliczonej kwoty korekty proporcji o której mowa w art. 90b ust. 4 ustawy o VAT.
Wprowadzenie wskazanego powyżej przepisu art. 90b ust. 2 ustawy o VAT miało na celu zrekompensowanie obowiązku naliczania VAT, w stosunku do którego nie przysługiwało pełne odliczenie podatku ale przy sprzedaży samochodu konieczne jest jej opodatkowanie podatkiem VAT.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Według art. 2 pkt 6 tej ustawy, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT , przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).
Natomiast czynności, których przedmiotem są udziały we własności rzeczy, uważane są za dostawy towarów.
W związku z tym z jednej strony sprzedaż udziału we własności samochodu wywołuje w omawianym stanie faktycznym obowiązek naliczenia podatku od tej sprzedaży, z drugiej natomiast zdaniem Wnioskodawcy przepis art. 90 b ust. 2 posługujący się pojęciem „sprzedaży pojazdu samochodowego” powinien być również stosowany do sprzedaży udziału we własności takiego pojazdu samochodowego.
Należy przy tym podkreślić, że dla celów określenia wysokości korekty nie da się bezpośrednio (brak jest podstawy), zdaniem Wnioskodawcy, rozróżnić sytuacji w której sprzedawany będzie różny udział procentowy samochodu.
Możliwe jest z jednej strony przyjęcie, że zgodnie z literalnym brzmieniem przepisu art. 90b ust. 2, korekta dotyczy całości nieodliczonego wcześniej podatku skorygowanego jedynie o proporcję wskazaną w art. 90b ust. 4 albo przyjęcie że korekta dotyczy tylko tej części podatku wcześniej nieodliczonego, który proporcjonalnie odpowiada sprzedawanemu procentowemu udziałowi, po zastosowaniu do tak obliczonej kwoty korekty, proporcji wskazanej w art. 90b ust. 4.
Za tą druga interpretacją za którą opowiada się Wnioskodawca przemawiałoby traktowanie udziału w taki sam sposób, zarówno dla celu ustalenia wysokości podatku naliczanego przez zbywcę przy sprzedaży (podatek obliczany jest od wartości udziału w wartości całego samochodu przy zastosowaniu wskaźnika procentowego), jak i dla ustalenia wielkości korekty o której mowa w art. 90 b ust. 2.
Ad 2.
Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT „W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124”.
Zgodnie z art. 86a ust. 1 „W przypadku wydatków związanych z pojazdami samochodowymi kwotę podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, stanowi 50 % kwoty podatku:
1)wynikającej z faktury otrzymanej przez podatnika;
2)należnego z tytułu:
a) świadczenia usług, dla którego zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 podatnikiem jest ich usługobiorca,
b) dostawy towarów, dla której zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 5 podatnikiem jest ich nabywca,
c) wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów;
3)należnego, w przypadku, o którym mowa w art. 33a;
4)wynikającej z otrzymanego dokumentu celnego, deklaracji importowej w przypadku, o którym mowa w art. 33b, oraz z decyzji, o których mowa w art. 33 ust. 2-3 oraz art. 34”.
Zgodnie z art. 86a ust. 2 „Do wydatków związanych z pojazdami samochodowymi, o których mowa w ust. 1, zalicza się wydatki dotyczące:
1) nabycia, importu lub wytworzenia tych pojazdów oraz nabycia lub importu ich części składowych;
2) używania tych pojazdów na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze, związane z tą umową, inne niż wymienione w pkt 3;
3) nabycia lub importu paliw silnikowych, oleju napędowego i gazu, wykorzystywanych do napędu tych pojazdów, usług naprawy lub konserwacji tych pojazdów oraz innych towarów i usług związanych z eksploatacją lub używaniem tych pojazdów”.
Natomiast zgodnie z art. 2 pkt 34 ustawy o VAT przez pojazdy samochodowe rozumie się „pojazdy samochodowe w rozumieniu przepisów o ruchu drogowym o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony”.
Samochód będzie wykorzystywany jednocześnie do celów związanych z działalnością gospodarczą Wnioskodawcy oraz do celów prywatnych.
W przypadku takiego sposobu wykorzystania samochodu naliczonym podatkiem VAT, który Wnioskodawca będzie mógł odliczyć będzie 50 % podatku naliczonego wykazanego na fakturach związanych z użytkowaniem samochodu zgodnie z art. 86a ust. 1.
Reasumując: Wnioskodawcy - proporcjonalnie do jego udziału we współwłasności samochodu - będzie przysługiwało prawo do odliczenia 50 % kwoty naliczonego podatku VAT od wydatków związanych z użytkowaniem samochodu.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku w zakresie:
- korekty podatku naliczonego z tytułu sprzedaży udziału we własności samochodu – jest nieprawidłowe.
- prawa do odliczenia 50 % kwoty naliczonego podatku VAT od wydatków związanych z użytkowaniem udziału we własności samochodu (proporcjonalnie do Pana udziału we własności samochodu) - jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z przepisem art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej ustawą:
W zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
Przywołany przepis art. 86 ust. 1 ustawy stanowi, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest bezpośredni i bezsporny związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi.
Ustawodawca zapewnił zatem podatnikom prawo do odliczenia podatku naliczonego, pod warunkiem spełnienia przez nich zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, m.in. tego, że zakupy towarów i usług będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy.
Należy podkreślić, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym:
Nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury w przypadku, gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.
Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.
Natomiast w oparciu o art. 88 ust. 4 ustawy:
Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.
Zgodnie z powyższą regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.
Kwestie dotyczące odliczenia podatku od towarów i usług związanego z pojazdami samochodowymi zostały uregulowane przepisami art. 86a ustawy.
W myśl art. 2 pkt 34 ustawy:
Przez pojazdy samochodowe rozumie się pojazdy samochodowe w rozumieniu przepisów o ruchu drogowym o dopuszczalnej masie całkowitej nie przekraczającej 3.5 tony.
Zgodnie z treścią art. 86a ust. 1 ustawy:
W przypadku wydatków związanych z pojazdami samochodowymi kwotę podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, stanowi 50% kwoty podatku:
1)wynikającej z faktury otrzymanej przez podatnika;
2)należnego z tytułu:
a)świadczenia usług, dla którego zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 podatnikiem jest ich usługobiorca,
b)dostawy towarów, dla której zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 5 podatnikiem jest ich nabywca,
c)wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów;
3)należnego, w przypadku, o którym mowa w art. 33a;
4)wynikającej z otrzymanego dokumentu celnego, deklaracji importowej w przypadku, o którym mowa w art. 33b, oraz z decyzji, o których mowa w art. 33 ust. 2-3 oraz art. 34.
W myśl art. 86a ust. 1 ust. 2 ustawy:
Do wydatków związanych z pojazdami samochodowymi, o których mowa w ust. 1, zalicza się wydatki dotyczące:
1)nabycia, importu lub wytworzenia tych pojazdów oraz nabycia lub importu ich części składowych;
2)używania tych pojazdów na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze, związane z tą umową, inne niż wymienione w pkt 3;
3)nabycia lub importu paliw silnikowych, oleju napędowego i gazu, wykorzystywanych do napędu tych pojazdów, usług naprawy lub konserwacji tych pojazdów oraz innych towarów i usług związanych z eksploatacją lub używaniem tych pojazdów.
Stosownie natomiast do art. 86a ust. 3 ustawy przepis ust. 1 nie ma zastosowania:
1)w przypadku gdy pojazdy samochodowe są:
a)wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika lub
b)konstrukcyjnie przeznaczone do przewozu co najmniej 10 osób łącznie z kierowcą, jeżeli z dokumentów wydanych na podstawie przepisów o ruchu drogowym wynika takie przeznaczenie;
2)do towarów montowanych w pojazdach samochodowych i do związanych z tymi towarami usług montażu, naprawy i konserwacji, jeżeli przeznaczenie tych towarów wskazuje obiektywnie na możliwość ich wykorzystywania wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika.
Przywołane wyżej przepisy art. 86a ustawy regulują kwestię prawa do odliczenia podatku naliczonego związanego z nabyciem i eksploatacją pojazdów samochodowych. Natomiast kwestie związane z korektą podatku naliczonego w związku z nabyciem pojazdu samochodowego zostały unormowane w art. 90b ustawy.
I tak, zgodnie z art. 90b ust. 1 ustawy:
w przypadku gdy w ciągu 60 miesięcy, licząc od miesiąca, w którym odpowiednio nabyto, dokonano importu lub oddano do używania pojazd samochodowy:
1) o którym mowa w art. 86a ust. 3 pkt 1 lit. a, nastąpi zmiana jego wykorzystywania na wykorzystywanie do celów działalności gospodarczej i do celów innych niż działalność gospodarcza, podatnik jest obowiązany do dokonania korekty kwoty podatku naliczonego odliczonej przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tego pojazdu,
2) w odniesieniu do którego kwotę podatku naliczonego stanowiła kwota, o której mowa w art. 86a ust. 1, nastąpi zmiana jego wykorzystywania na wykorzystywanie wyłącznie do działalności gospodarczej, podatnik jest uprawniony do dokonania korekty kwoty podatku naliczonego odliczonej przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tego pojazdu.
Według art. 90b ust. 2 ustawy:
w przypadku gdy w okresie korekty, o której mowa w ust. 1, nastąpi sprzedaż pojazdu samochodowego, uznaje się, że wykorzystanie tego pojazdu zostało zmienione na wykorzystanie wyłącznie do działalności gospodarczej, aż do końca okresu korekty.
Na podstawie ust. 3 powyższego artykułu:
przepis ust. 1 pkt 2 stosuje się odpowiednio również w przypadku, o którym mowa w art. 86a ust. 13.
W myśl art. 90b ust. 4 ustawy:
na potrzeby korekty, o której mowa w ust. 1, uznaje się, że pojazd samochodowy odpowiednio nie jest już wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej albo jest wykorzystywany wyłącznie do takiej działalności począwszy od miesiąca, w którym nastąpiła zmiana jego wykorzystywania. Korekty tej dokonuje się w deklaracji za okres rozliczeniowy, w którym nastąpiła zmiana, w kwocie proporcjonalnej do pozostałego okresu korekty.
Zgodnie z art. 90b ust. 6 ustawy:
w przypadku pojazdów samochodowych o wartości początkowej nieprzekraczającej 15 000 zł korekty, o której mowa w ust. 1, dokonuje się, jeżeli zmiana ich wykorzystywania nastąpiła w okresie 12 miesięcy, licząc od miesiąca, w którym odpowiednio nabyto, dokonano importu lub oddano do używania ten pojazd samochodowy. Przepisy ust. 2-5 stosuje się odpowiednio.
Z powyższych przepisów wynika, że ustawa wprowadza system korekt podatku naliczonego, który będzie stosowany w sytuacji, gdy podatnik nabył pojazd samochodowy:
- z pełnym prawem do odliczenia, w związku z przeznaczeniem go do wykorzystywania wyłącznie w działalności gospodarczej, a następnie w okresie 60 miesięcy od nabycia zmienia jego przeznaczenie i będzie wykorzystywał ten pojazd również do innych celów niż działalność gospodarcza,
- z ograniczonym do 50 % prawem do odliczenia, a następnie w okresie 60 miesięcy od nabycia dokonuje sprzedaży opodatkowanej tego pojazdu lub przeznacza ten pojazd do użytku wyłącznie w działalności gospodarczej.
W pierwszym przypadku, system korekt nakłada obowiązek zmniejszenia odliczonego podatku naliczonego, w drugim natomiast umożliwia podatnikowi zwiększenie podatku do odliczenia, jednakże w odpowiedniej proporcji do pozostałego okresu korekty.
Zgodnie z cytowanymi wyżej przepisami art. 90b ustawy podatnik ma możliwość dokonania korekty podatku naliczonego VAT z tytułu nabycia pojazdu, który został odliczony w wysokości 50 % w sytuacji, gdy w okresie 60 miesięcy od dnia nabycia, podatnik dokona zmiany wykorzystywania tego pojazdu z użytku mieszanego na użytek wyłącznie do działalności gospodarczej.
Korekcie w tym przypadku podlega podatek nieodliczony przy nabyciu samochodu, w wysokości proporcjonalnej do pozostałego okresu korekty.
Należy także wskazać, że udział każdego ze współwłaścicieli jest ze swej istoty szczególną postacią prawną własności.
Problematyka współwłasności została uregulowana w art. 195-221 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.).
Zgodnie z art. 195 ww. ustawy:
Ze współwłasnością mamy do czynienia wtedy, gdy własność tej samej rzeczy przysługuje niepodzielnie kilku osobom. W przypadku współwłasności nieruchomości określonej w częściach ułamkowych, każdy ze współwłaścicieli ma określony ułamkiem udział w nieruchomości.
W myśl art. 196 § 1 ww. ustawy:
Współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną.
Na mocy art. 198 ww. ustawy:
Każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli.
Wskazać należy, że w przypadku współwłasności w częściach ułamkowych, każdy ze współwłaścicieli ma określony ułamkiem udział w rzeczy. Udział wyraża zakres uprawnień współwłaściciela względem rzeczy wspólnej. Współwłaściciel ma względem swego udziału pozycję wyłącznego właściciela. Ze względu na charakter udziału, jako wyłącznego prawa współwłaściciela, zasadą jest, że każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli. Współwłaściciele są zatem odrębnymi podmiotami prawa.
Z opisu sprawy wynika, że jest Pan zarejestrowany jako czynny podatnik VAT. Prowadzi Pan jednoosobową działalność gospodarczą. Przedmiotem tej działalności jest świadczenie usług doradztwa prawnego. Nabył Pan w 2024 roku samochód o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony, w stosunku do którego odliczył z faktury zakupowej 50 % podatku naliczonego VAT. Samochód nie jest wykorzystywany przez Pana wyłącznie do działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów VAT i co za tym idzie, nie był i nie jest kwalifikowany jako samochód dający prawo do pełnego (100 %) odliczenia VAT. Wykorzystuje Pan samochód do działalności gospodarczej - czynności opodatkowanych podatkiem VAT i nie wykorzystuje samochodu do działalności zwolnionej z VAT. Poza tym, wykorzystuje Pan samochód do celów prywatnych. Z Pana samochodu korzystać też będzie dla celów prywatnych Pana córka, która nie prowadzi działalności gospodarczej. W związku z tym zamierza Pan w najbliższej przyszłości (w ciągu 60 miesięcy, licząc od miesiąca, w którym nabył samochód) sprzedać udział we własności samochodu córce i przy tej czynności naliczyć (wykazać) VAT (czynność opodatkowana) od wartości rynkowej samochodu pomnożonej przez procent sprzedawanego udziału w całości samochodu. Nabywca (córka) nie prowadzi działalności gospodarczej i nie będzie uprawniona do odliczenia VAT naliczonego przez Wnioskodawcę przy sprzedaży przedmiotowego udziału. Wydatki o których mowa we wniosku dotyczyć będą kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem samochodów takich jak opłaty za ubezpieczenie, przeglądy i naprawy w tym zakup części zamiennych i elementów zużywających się raz, ewentualnie dodatkowego wyposażenia (np. zakup opon zimowych), a także kosztów paliwa. Wydatki te mogą być ponoszone (opłacone) indywidualnie przez każdego współwłaściciela (dotyczyć to będzie głównie paliwa) lub zapłacone w całości przez Pana, a następnie w odpowiedniej części zwrócone przez drugiego współwłaściciela i w tym zakresie uznałby Pan, że tak opłacone w całości przez Pana wydatki dla celów odliczenia podatku VAT wpierw powinny być podzielone zgodnie z proporcją współwłasności, a następnie do Pana części powinna zostać zastosowana proporcja odliczenia wynikająca z przepisów o podatku od towarów i usług.
Przy tak przedstawionym opisie sprawy Pana wątpliwości sprowadzają się w pierwszej kolejności do ustalenia czy w związku ze sprzedażą przez Pana udziału we własności samochodu, przysługuje Panu prawo do odliczenia VAT poprzez korektę kwoty VAT naliczonego, o której mowa w przepisie art. 90b ust. 2 ustawy o VAT.
Zgodnie z cytowanymi wyżej przepisami art. 90b ustawy podatnik ma możliwość dokonania korekty podatku naliczonego VAT z tytułu nabycia pojazdu, który został odliczony w wysokości 50% w sytuacji, gdy w okresie 60 miesięcy od dnia nabycia, podatnik dokona zmiany wykorzystywania tego pojazdu z użytku mieszanego na użytek wyłącznie do działalności gospodarczej.
Korekcie w tym przypadku podlega podatek nieodliczony przy nabyciu samochodu, w wysokości proporcjonalnej do pozostałego okresu korekty.
W analizowanej sprawie nabył Pan w 2024 roku samochód o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony, w stosunku do którego odliczył z faktury zakupowej 50 % podatku naliczonego VAT. Samochód nie jest wykorzystywany przez Pana wyłącznie do działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów VAT i co za tym idzie, nie był i nie jest kwalifikowany jako samochód dający prawo do pełnego (100 %) odliczenia VAT. Wykorzystuje Pan samochód do działalności gospodarczej - czynności opodatkowanych podatkiem VAT i nie wykorzystuje samochodu do działalności zwolnionej z VAT. Poza tym, wykorzystuje Pan samochód do celów prywatnych. Zamierza Pan w najbliższej przyszłości (w ciągu 60 miesięcy, licząc od miesiąca, w którym nabył samochód) sprzedać udział we własności samochodu córce i przy tej czynności naliczyć (wykazać) VAT (czynność opodatkowana) od wartości rynkowej samochodu pomnożonej przez procent sprzedawanego udziału w całości samochodu.
Zauważyć należy, że dla potrzeb korekty – zgodnie z art. 90b ust. 4 – uznaje się, że udział we współwłasności samochodu będzie wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej począwszy od miesiąca, w którym nastąpi zmiana jego wykorzystywania (tj. od miesiąca sprzedaży).
Zgodnie z treścią przytoczonych powyżej przepisów, ma Pan prawo do korekty kwoty podatku naliczonego odliczonej uprzednio w wysokości 50% z tytułu nabycia samochodu, począwszy od miesiąca, w którym nastąpi sprzedaż udziału we własności samochodu czyli zmiana wykorzystywania tego udziału w pojeździe samochodowym na wykorzystywanie go wyłącznie do działalności gospodarczej.
W składanym pliku JPK powinien Pan ująć fakturę dokumentującą nabycie samochodu oraz skorygować podatek VAT naliczony proporcjonalnie do wysokości zbywanego udziału oraz do pozostałego okresu korekty. Pomimo tego, że po sprzedaży udziału we własności samochodu zmienia się struktura właścicielska samochodu, to jednak nie jest możliwe konkretne wyodrębnienie zbywanej przez Pana części samochodu. Podział fizyczny samochodu, ze względu na jego specyfikę nie jest bowiem możliwy. Nie jest zatem możliwe wskazanie tej części samochodu (udziału) która zmieniła przeznaczenie.
Jednocześnie korekcie w tym przypadku podlega podatek nieodliczony przy nabyciu, w wysokości proporcjonalnej do pozostałego okresu korekty – w odniesieniu do zbywanego przez Pana udziału we własności. Korekta dotyczy tylko tej części podatku wcześniej nieodliczonego, który proporcjonalnie odpowiada sprzedawanemu procentowemu udziałowi we własności samochodu.
Korekty tej należy dokonać w deklaracji składanej za okres rozliczeniowy, w którym nastąpiła zmiana wykorzystywania udziału we własności samochodu z użytku mieszanego (tj. prywatnego i do działalności gospodarczej) na wykorzystywanie go wyłącznie do działalności gospodarczej.
Z uwagi na fakt, że okres korekty wynosi 60 miesięcy, a przedmiotowy samochód nie był w okresie od momentu zakupu do momentu sprzedaży udziału w nim użytkowany przez Pana wyłącznie do działalności gospodarczej, zatem okres korekty wyniesie pozostałą część miesięcy pozostałych do końca korekty.
Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz powołane powyżej przepisy prawa należy stwierdzić, że na podstawie art. 90b ust. 4 ustawy jest Pan uprawniony do dokonania korekty (kwoty podatku VAT odliczonej wcześniej w wysokości 50 %) poprzez zwiększenie podatku VAT do odliczenia, proporcjonalnie do pozostałego okresu korekty oraz posiadanego udziału we własności samochodu. Korekty tej należy dokonać w deklaracji składanej za okres rozliczeniowy, w którym nastąpiła sprzedaż, tj. zmiana wykorzystywania udziału w samochodzie na wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej.
Tym samym Pana stanowisko w zakresie pytania 1 należy uznać za nieprawidłowe.
Pana wątpliwości dotyczą także ustalenia czy proporcjonalnie do Pana udziału we współwłasności samochodu po sprzedaży będzie przysługiwało prawo do odliczenia 50% kwoty naliczonego podatku VAT od wydatków związanych z użytkowaniem samochodu.
Jak wskazał Pan we wniosku, wydatki dotyczyć będą kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem samochodu, takich jak opłaty za ubezpieczenie, przeglądy i naprawy w tym zakup części zamiennych i elementów zużywających się raz, ewentualnie dodatkowego wyposażenia (np. zakup opon zimowych), a także kosztów paliwa.
Jak wynika z powołanych powyżej uregulowań art. 86a ustawy zasadą jest, że w przypadku pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w ograniczonej wysokości.
W przypadku pojazdów samochodowych wykorzystywanych do użytku mieszanego, tj. do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług oraz na cele prywatne podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia 50 % podatku naliczonego z tytułu wydatków dotyczących np. nabycia tych pojazdów, rat leasingowych. Natomiast to ograniczone prawo nie ma zastosowania w przypadku wykorzystywania pojazdu samochodowego wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika.
Analiza przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego oraz treści przywołanych przepisów prawa podatkowego prowadzi do wniosku, że skoro – jak wynika z treści wniosku – jest Pan czynnym podatnikiem podatku VAT, a udział we własności pojazdu samochodowego będzie przez Pana wykorzystywany zarówno do działalności gospodarczej – do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, jak i do celów prywatnych, to od wydatków, takich jak opłaty za ubezpieczenie, przeglądy i naprawy w tym zakup części zamiennych i elementów zużywających się raz, ewentualnie dodatkowego wyposażenia - proporcjonalnie do posiadanego udziału we własności samochodu - będzie miał Pan prawo do odliczenia 50 % kwoty podatku naliczonego.
Natomiast w odniesieniu do wydatków związanych z paliwem będzie Panu przysługiwało prawo do odliczenia 50 % kwoty podatku naliczonego w odniesieniu do wydatków faktycznie przez Pana poniesionych w związku z użytkowaniem przez Pana samochodu. Przy czym zaznaczyć należy, że Pan jako podatnik podatku VAT w celu odliczenia podatku ma obowiązek przyporządkowania (wyodrębnienia) wydatków związanych z użytkowaniem przez Pana samochodu w taki sposób aby wydzielić wydatki na paliwo ponoszone przez Pana od wydatków ponoszonych przez Współwłaściciela.
Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że od wydatków takich jak opłaty za ubezpieczenie, przeglądy i naprawy w tym zakup części zamiennych i elementów zużywających się raz, ewentualnie dodatkowego wyposażenia związanych z użytkowaniem samochodu - proporcjonalnie do posiadanego udziału we własności samochodu - będzie przysługiwało Panu prawo do odliczenia 50 % kwoty podatku naliczonego, zaś od wydatków związanych z paliwem będzie Panu przysługiwało prawo do odliczenia 50 % kwoty podatku VAT od wydatków faktycznie poniesionych (bez względu na proporcję Pana udziału we własności samochodu).
Przy czym, prawo to będzie Panu przysługiwało, o ile nie zaistnieją wyłączenia wynikające z art. 88 ustawy.
Tym samym, Pana stanowisko w zakresie pytania 2 jest nieprawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Pana sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i musi się Pan zastosować do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).