Prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków inwestycyjnych związanych z działalnością wodociągową (proporcja). - Interpretacja - null

ShutterStock

Prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków inwestycyjnych związanych z działalnością wodociągową (proporcja). - Interpretacja - 0112-KDIL3.4012.552.2024.2.NW

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków inwestycyjnych związanych z działalnością wodociągową (proporcja).

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

20 sierpnia 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 20 sierpnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy:

-    nieuznania środków otrzymanych z Banku Gospodarstwa Krajowego w ramach finansowania inwestycji strategicznych „Polski Ład” w kwocie brutto za przesłankę negatywną wymienioną w art. 88 ustawy o VAT,

-    prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków inwestycyjnych związanych z działalnością wodociągowąna podstawie art. 86 ust. 1 ustawy,

-    braku obowiązku zwrotu podatku VAT wcześniej otrzymanego z urzędu skarbowego.

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na I wezwanie – pismem z 11 października 2024 r. (wpływ 11 października 2024 r.) oraz – w odpowiedzi na II wezwanie – pismem z 12 listopada 2024 r. (wpływ 12 listopada 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Gmina (…) jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Gmina prowadzi zarówno działalność gospodarczą, opodatkowaną podatkiem VAT oraz zwolnioną od podatku, a przede wszystkim jest organem władzy publicznej wykonującym zadania publiczne przewidziane w odrębnych przepisach.

W strukturze organizacyjnej Gminy występuje Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w (…) (dalej Zakład) funkcjonujący w formie samorządowego zakładu budżetowego. Gmina poprzez Zakład wykonuje zadania własne o charakterze użyteczności publicznej polegające na zaspokajaniu zbiorowych potrzeb mieszkańców w zakresie dostarczania wody i odprowadzania ścieków za pomocą infrastruktury wodno -kanalizacyjnej przekazanej w zarząd dla Zakładu przez Gminę. Gmina ponosi wydatki na zadania inwestycyjne związane z budową, rozbudową, czy modernizacją tejże infrastruktury. Po zakończeniu inwestycje są nieodpłatnie przekazywane do wykorzystywania przez Zakład.

Gmina, uzyskała dofinansowanie w ramach Rządowego Funduszu Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych na realizację inwestycji pn.: „(…)”. Dofinansowanie, zgodnie z informacją z Banku Gospodarstwa Krajowego, zostało przyznane w kwocie brutto.

Przedmiotem zadań objętych inwestycją jest infrastruktura wodociągowa, czyli projekt ma na celu zapewnienie mieszkańcom dostawy wody oraz optymalizację kosztów utrzymania sieci i urządzeń. Faktury VAT od wykonawców robót wyłonionych w przetargu są wystawiane na Gminę. Po zakończeniu inwestycji zmodernizowana infrastruktura będzie służyła do działalności mieszanej, tj. do czynności opodatkowanych, jak i niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT.

W ramach tego zadania ma zostać osiągnięty następujący cel: wymiana opomiarowania zużycia wody zamontowanego na przyłączach zlokalizowanych na terenie Gminy; wymiana urządzeń technologicznych stacji uzdatniania wody na ujęciu (…), gmina (…); budowa zbiorników retencyjnych wody uzdatnionej z komorą zasuw oraz infrastruktury towarzyszącej na ujęciu wody (…), gmina (…); budowa zestawu hydroforowego wraz z doziemną instalacją wodociągową i energetyczną w miejscowości (…).

W odpowiedzi na I wezwanie, uzupełnili Państwo opis sprawy o poniższe informacje:

1.  W sytuacji, gdy infrastruktura wodociągowa, objęta inwestycją pn.: „(…)” jest/będzie wykorzystywana zarówno do celów prowadzonej działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, to czy istnieje/będzie istniała możliwość bezpośredniego przyporządkowania wydatków związanych z realizacją ww. Inwestycji w całości do celów wykonywanej przez Państwa działalności gospodarczej, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług?

Odp. Nie istnieje/nie będzie istniała możliwość bezpośredniego przyporządkowania wydatków związanych z realizacją ww. inwestycji w całości do celów wykonywanej przez Państwa działalności gospodarczej, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, gdyż modernizowana infrastruktura wodociągowa, objęta inwestycją służy zarówno do czynności opodatkowanych, jak i niepodlegających opodatkowaniu.

2.  Czy mają Państwo możliwość, na podstawie otrzymanych faktur za prace inwestycyjne, przypisać poniesione wydatki na poszczególne składniki infrastruktury objętej inwestycją, tj.:

·urządzenia technologiczne stacji uzdatniania wody,

·zbiorniki retencyjne wody uzdatnionej z komorą zasuw,

·infrastrukturę towarzyszącą na ujęciu wody,

·zestaw hydroforowy wraz z doziemną instalacją wodociągową i energetyczną.

Odp. Mają Państwo możliwość, na podstawie otrzymanych faktur za prace inwestycyjne oraz kosztorysów powykonawczych, przypisać poniesione wydatki na poszczególne składniki infrastruktury objętej inwestycją, tj.: urządzenia technologiczne stacji uzdatniania wody, zbiorniki retencyjne wody uzdatnionej z komorą zasuw, infrastrukturę towarzyszącą na ujęciu wody, zestaw hydroforowy wraz z doziemną instalacją wodociągową i energetyczną.

3.   Do jakich czynności będą służyły ww. składniki infrastruktury objętej inwestycją, tj. do czynności:

·wyłącznie opodatkowanych podatkiem od towarów i usług,

·wyłącznie niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług,

·opodatkowanych i niepodlegających opodatkowaniu?

Odp. Wszystkie składniki infrastruktury objętej inwestycją będą służyły do czynności opodatkowanych oraz niepodlegających opodatkowaniu.

W odpowiedzi na II wezwanie uzupełnili Państwo opis sprawy o poniższe informacje:

I.W jaki sposób poszczególne składniki inwestycji:

1)  budowa zbiorników retencyjnych wody uzdatnionej z komorą zasuw oraz infrastruktury towarzyszącej na ujęciu wody (…),

2)  budowa zestawu hydroforowego wraz z doziemną instalacją wodociągową i energetyczną w miejscowości (…), będą związane z czynnościami:

·wyłącznie opodatkowanych podatkiem od towarów i usług,

·wyłącznie niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług,

·opodatkowanych i niepodlegających opodatkowaniu?

W jaki sposób to powiązanie się przejawia? Należy wskazać na czym polega związek (całkowity lub częściowy) z czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług.

Odp. Składniki inwestycji, tj.: budowa zbiorników retencyjnych wody uzdatnionej z komorą zasuw oraz infrastruktury towarzyszącej na ujęciu wody (…), oraz budowa zestawu hydroforowego wraz z doziemną instalacją wodociągową i energetyczną w miejscowości (…) będą związane z czynnościami opodatkowanymi (dostarczanie wody dla mieszkańców Gminy i podmiotów gospodarczych) i częściowo niepodlegającymi opodatkowaniu (dostarczanie wody dla jednostek organizacyjnych Gminy (…) i na cele p.poż.).

Pierwsza część inwestycji ma na celu poprawę bezpieczeństwa dostaw wody dla mieszkańców Gminy poprzez budowę systemu zbiorników retencyjnych wody uzdatnionej. Zbiorniki te, stanowiąc integralną część stacji uzdatniania wody na gminnym ujęciu wody (…), będą służyć do wyrównania wahań rozbioru wody w ciągu doby. Zapas wody uzdatnionej zapobiega jej brakom w sieci wodociągowej, ma to szczególne znaczenie podczas zwiększonych poborów wody przez mieszkańców Gminy w sezonie wiosenno-letnim.

Druga część inwestycji ma na celu zapewnienie ciągłości dostaw wody w rejonie Gminy, w którym ze względu na wyższą rzędną terenu, występują okresowe spadki ciśnienia wody. Jest to szczególnie uciążliwe podczas zwiększonych poborów wody w sezonie wiosenno-letnim. Terenowy zestaw hydroforowy, podnosząc ciśnienie wody w sieci wodociągowej zapewni mieszkańcom wspomnianego regionu Gminy niezawodność poboru wody.

Pytania

1.  Czy w trakcie realizacji przez Gminę inwestycji związanych z działalnością w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę, płatność za faktury od wykonawcy robót ze środków otrzymanych z Banku Gospodarstwa Krajowego w ramach finansowania inwestycji strategicznych „Polski Ład” w kwocie brutto, będzie przesłanką negatywną wymienioną w art. 88 ustawy o VAT, która nie daje prawa do odliczenia podatku VAT od faktur zakupowych?

2.  Czy Gminie przysługuje/będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków inwestycyjnych związanych z działalnością wodociągową?

3.  Program strategiczny „Polski Ład” finansuje inwestycje w kwocie brutto niezależnie czy VAT zostanie przez Gminę odliczony, czy nie. Wówczas odliczony VAT pozostanie w Gminie. Czy w przypadku otrzymania przez Gminę zwrotu różnicy podatku VAT odliczonego z faktur zakupu związanych z przedmiotową inwestycją, Gmina jest/będzie zobowiązana do zwrotu podatku VAT wcześniej otrzymanego z urzędu skarbowego?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Gminy, w trakcie realizacji przez Gminę inwestycji wodociągowej, płatność za faktury od wykonawcy robót ze środków otrzymanych z Banku Gospodarstwa Krajowego w ramach finansowania inwestycji strategicznych „Polski Ład” nie będzie przesłanką negatywną oraz nie wpłynie na prawo do odliczenia podatku VAT od faktur zakupowych. Przepisy o VAT nie ograniczają możliwości pozyskania dofinansowania od podmiotu trzeciego lub zewnętrznego funduszu na kwotę VAT – niezależnie od kwestii, czy podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu dokonanych zakupów, czy też prawo to nie przysługuje.

Finansowanie inwestycji odbywać się będzie w kwocie brutto, program ten nie przewiduje finansowania w kwocie netto. Natomiast, w przypadku otrzymania zwrotu różnicy podatku VAT na rachunek bankowy, Gmina nie będzie zobowiązana do zwrotu otrzymanego podatku VAT.

Państwa zdaniem, Gmina (…) ma prawo odliczenia podatku naliczonego zawartego w fakturach zakupu usług związanych z realizacją zadania pn.: „(…)” z zastosowaniem proporcji, gdyż środki trwałe powstałe w wyniku inwestycji zostaną przekazane dla Zakładu i będą wykorzystywane przede wszystkim do działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem VAT (dostarczanie wody dla mieszkańców i podmiotów gospodarczych) oraz częściowo do działalności niepodlegającej VAT (dostarczanie wody dla jednostek organizacyjnych Gminy (…) oraz na cele ppoż.).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”. W myśl tego przepisu:

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

a) nabycia towarów i usług,

b) dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Na podstawie art. 87 ust. 1 ustawy,

W przypadku gdy kwota podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy.

Zasady dokonywania zwrotu różnicy podatku na rachunek bankowy podatnika określone zostały w art. 87 ust. 2-6l ustawy.

Z przywołanych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Z art. 86 ust. 1 wynika również, że odliczyć można w całości podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi podatnika. Ta zasada wyklucza możliwość dokonywania odliczeń podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku lub niepodlegających opodatkowaniu VAT. Jednocześnie z zasady tej wynika, że odliczenie podatku naliczonego może być częściowe, tzn. w tej części, w jakiej dane towary lub usługi, z którymi związany jest podatek naliczony są wykorzystywane do realizacji czynności opodatkowanych, z pominięciem tej części podatku od tych towarów i usług, w jakiej towary te (usługi) są wykorzystywane do wykonywania czynności nieopodatkowanych podatkiem VAT.

W każdym przypadku należy dokonać oceny, czy intencją podatnika wykonującego określone czynności, z którymi łączą się skutki podatkowo-prawne, było wykonywanie czynności opodatkowanych.

Ustawodawca przyznał podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Z uwagi na treść cytowanych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług należy zauważyć, że obowiązkiem podatnika jest przypisanie konkretnych wydatków do określonego rodzaju sprzedaży, z którymi wydatki te są związane. Podatnik ma zatem obowiązek odrębnego określenia, z jakim rodzajem działalności będzie związany podatek wynikający z otrzymanych faktur zakupu, czyli dokonania tzw. alokacji podatku.

Wyrażoną w art. 86 ust. 1 ustawy generalną zasadę uprawniającą do odliczenia podatku naliczonego, uzupełniają regulacje zawarte m.in. w art. 86 ust. 2a ustawy, zgodnie z którym:

W przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 – w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, zwanym dalej „sposobem określenia proporcji”. Sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć.

Stosownie do treści art. 86 ust. 2b ustawy:

Sposób określenia proporcji najbardziej odpowiada specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć, jeżeli:

1) zapewnia dokonanie obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wyłącznie w odniesieniu do części kwoty podatku naliczonego proporcjonalnie przypadającej na wykonywane w ramach działalności gospodarczej czynności opodatkowane oraz

2) obiektywnie odzwierciedla część wydatków przypadającą odpowiednio na działalność gospodarczą oraz na cele inne niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 – w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych wydatków w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe.

Zgodnie z art. 86 ust. 2c ustawy:

Przy wyborze sposobu określenia proporcji można wykorzystać w szczególności następujące dane:

1) średnioroczną liczbę osób wykonujących wyłącznie prace związane z działalnością gospodarczą w ogólnej średniorocznej liczbie osób wykonujących prace w ramach działalności gospodarczej i poza tą działalnością;

2) średnioroczną liczbę godzin roboczych przeznaczonych na prace związane z działalnością gospodarczą w ogólnej średniorocznej liczbie godzin roboczych przeznaczonych na prace związane z działalnością gospodarczą i poza tą działalnością;

3) roczny obrót z działalności gospodarczej w rocznym obrocie podatnika z działalności gospodarczej powiększonym o otrzymane przychody z innej działalności, w tym wartość dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, otrzymanych na sfinansowanie wykonywanej przez tego podatnika działalności innej niż gospodarcza;

4) średnioroczną powierzchnię wykorzystywaną do działalności gospodarczej w ogólnej średniorocznej powierzchni wykorzystywanej do działalności gospodarczej i poza tą działalnością.

Zgodnie z art. 86 ust. 2d ustawy:

W celu obliczenia kwoty podatku naliczonego w przypadku, o którym mowa w ust. 2a, przyjmuje się dane za poprzedni rok podatkowy.

Na podstawie art. 86 ust. 2g ustawy:

Proporcję określa się procentowo w stosunku rocznym. Proporcję tę zaokrągla się w górę do najbliższej liczby całkowitej. Przepisy art. 90 ust. 5, 6, 9a, 10 i 10c-10g stosuje się odpowiednio.

W myśl art. 86 ust. 2h ustawy:

W przypadku gdy podatnik, dla którego sposób określenia proporcji wskazują przepisy wydane na podstawie ust. 22, uzna, że wskazany zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie ust. 22 sposób określenia proporcji nie będzie najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez niego działalności i dokonywanych przez niego nabyć, może zastosować inny bardziej reprezentatywny sposób określenia proporcji.

Jak stanowi art. 86 ust. 22 ustawy:

Minister właściwy do spraw finansów publicznych może, w drodze rozporządzenia, określić w przypadku niektórych podatników sposób określenia proporcji uznany za najbardziej odpowiadający specyfice wykonywanej przez tych podatników działalności i dokonywanych przez nich nabyć oraz wskazać dane, na podstawie których jest obliczana kwota podatku naliczonego z wykorzystaniem tego sposobu określenia proporcji, uwzględniając specyfikę prowadzenia działalności przez niektórych podatników i uwarunkowania obrotu gospodarczego.

Na podstawie powyższej delegacji, zostało wydane rozporządzenie Ministra Finansów z 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 999), zwane dalej rozporządzeniem.

Na mocy § 1 pkt 1 i 2 rozporządzenia:

Rozporządzenie:

1) określa w przypadku niektórych podatników sposób określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej uznany za najbardziej odpowiadający specyfice wykonywanej przez tych podatników działalności i dokonywanych przez nich nabyć, zwany dalej „sposobem określenia proporcji”;

2) wskazuje dane, na podstawie których jest obliczana kwota podatku naliczonego z wykorzystaniem sposobu określenia proporcji.

W rozporządzeniu tym zostali wskazani podatnicy, do których przepisy w nim zawarte się odnoszą. Są to: jednostki samorządu terytorialnego, samorządowe instytucje kultury, państwowe instytucje kultury, uczelnie publiczne, instytuty badawcze.

Powołany wyżej przepis art. 86 ust. 2a ustawy wprost określa, co stanowi kwotę podatku naliczonego w przypadku nabycia towarów i usług, wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych. Prawidłowa wykładnia tego przepisu wymaga zdefiniowania pojęć: „cele wykonywanej działalności gospodarczej” oraz „cele inne niż działalność gospodarcza”.

Cele prowadzonej działalności gospodarczej należy rozpatrywać w kontekście definicji działalności gospodarczej, określonej w art. 15 ust. 2 i ust. 3 ustawy.

Z powołanych powyżej przepisów wynika, że w celu odliczenia podatku naliczonego podatnik powinien przyporządkować ponoszone wydatki do poszczególnych rodzajów działalności (opodatkowanej podatkiem VAT i niepodlegającej opodatkowaniu tym podatkiem). W przypadku zakupów bezpośrednio związanych z działalnością opodatkowaną, podatnik, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy, odlicza podatek naliczony w całości. Natomiast w sytuacji, gdy takie przyporządkowanie nie jest możliwe, a wydatki służą zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, podatnik winien ustalić proporcję, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy oraz (w przypadku wystąpienia także czynności zwolnionych od podatku) w art. 90 ust. 2 i 3 ustawy.

Uprawnienie do dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie przysługuje więc w przypadku nabycia towarów i usług, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.

Aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, powinien spełnić również przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Pojęcia „podatnik” i „działalność gospodarcza”, na potrzeby podatku od towarów i usług, zostały określone w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Organy władzy mają na gruncie podatku od towarów i usług szczególny status, wynikający z art. 15 ust. 6 ustawy:

Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11.12.2006, str. 1, z późn. zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE Rady, zgodnie z którym:

Krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.

Jednakże w przypadku gdy podejmują one takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.

W każdych okolicznościach podmioty prawa publicznego są uważane za podatników w związku z czynnościami określonymi w załączniku I, chyba że niewielka skala tych działań sprawia, że mogą być one pominięte.

Państwa członkowskie mogą uznać działalność podmiotów prawa publicznego, zwolnioną na podstawie art. 132, 135, 136 i 371, art. 374-377, art. 378 ust. 2, art. 379 ust. 2 lub art. 380-390c, za działalność, którą podmioty te wykonują jako organy władzy publicznej.

Oznacza to, że organ władzy publicznej będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj.:

-gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań, oraz

-gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem, jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy, itp., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). Tylko w tym zakresie ich czynności mają bowiem charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1465 ze zm.):

Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

W świetle art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Stosownie do art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym:

Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy: wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

W celu wykonywania zadań gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi.

W myśl art. 9 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym:

Gmina oraz inna gminna osoba prawna może prowadzić działalność gospodarczą wykraczającą poza zadania o charakterze użyteczności publicznej wyłącznie w przypadkach określonych w odrębnej ustawie.

Z powyższych konstrukcji prawnych jednoznacznie wynika, że Gmina, wykonując we własnym imieniu i na własny rachunek czynności spełniające definicję działalności gospodarczej, określonej w art. 15 ust. 2 ustawy, działa w charakterze podatnika podatku VAT.

Jak wynika z opisu sprawy są Państwo zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Gmina, uzyskała dofinansowanie w ramach Rządowego Funduszu Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych na realizację inwestycji pn.: „(…)”. Przedmiotem zadań objętych inwestycją jest infrastruktura wodociągowa, projekt ma na celu zapewnienie mieszkańcom dostawy wody oraz optymalizację kosztów utrzymania sieci i urządzeń.

Poszczególne składniki infrastruktury objętej inwestycją są wykorzystywane przez Państwa zarówno do celów prowadzonej działalności gospodarczej, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza w rozumieniu art. 15 ust. 2 ww. ustawy i służą do czynności opodatkowanych i niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Nie będą mieli Państwo możliwości bezpośredniego przyporządkowania wydatków związanych z realizacją ww. inwestycji w całości do celów wykonywanej przez Państwa działalności gospodarczej.

Powyższe oznacza, że efekty ww. inwestycji, będą wykorzystywane zarówno do celów wykonywanej przez Państwa działalności gospodarczej(do czynności opodatkowanych), jak i do celów innych niż działalność gospodarcza (czynności niepodlegające opodatkowaniu).

Z powołanych powyżej przepisów wynika, że w celu odliczenia podatku naliczonego podatnik powinien w pierwszej kolejności przyporządkować ponoszone wydatki do poszczególnych rodzajów działalności (opodatkowanej podatkiem VAT, zwolnionej i niepodlegającej opodatkowaniu tym podatkiem).

W przypadku zakupów bezpośrednio związanych z działalnością opodatkowaną, podatnik, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy, odlicza podatek naliczony w całości. Odliczenie nie przysługuje natomiast w przypadku nabycia towarów i usług, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.

W sytuacji, gdy przyporządkowanie do jednego rodzaju działalności nie jest możliwe, a wydatki służą zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, zastosowanie znajdują przepisy art. 86 ust. 2a i następne ustawy. Sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć. Oznacza to, że podatnik jest zobowiązany do wyodrębnienia takiej części podatku naliczonego, którą można przypisać prowadzonej działalności gospodarczej.

W pierwszej kolejności Państwa wątpliwości dotyczą prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków inwestycyjnych związanych z działalnością wodociągową na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy.

Z wniosku wynika, że realizowana inwestycja służy czynnościom mieszanym (opodatkowanym i niepodlegającym VAT). Poszczególne składniki infrastruktury objęte inwestycją – nie będą wykorzystywane do jakichkolwiek czynności, które byłyby zwolnione z podatku VAT.

Zatem, w odniesieniu do wydatków inwestycyjnych oraz w związku z wykorzystaniem przedmiotowych składników infrastruktury objętych inwestycją do działalności gospodarczej (do czynności opodatkowanych) i poza działalnością gospodarczą (do czynności niepodlegających opodatkowaniu) w sytuacji, gdy przyporządkowanie konkretnych kwot do konkretnego rodzaju działalności nie jest możliwe – przysługuje Państwu prawo do odliczenia podatku naliczonego na podstawie „sposobu określenia proporcji”, o którym mowa w art. 86 ust. 2a i następne ustawy.

W konsekwencji, przysługuje Państwu prawo do odliczenia części podatku naliczonego od wydatków poniesionych na realizację inwestycji pn.: „(…)”, tj. wyłącznie w zakresie, w jakim zakupione towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Tym samym, w odniesieniu do wydatków związanych z realizacją ww. inwestycji, przysługuje Państwu na podstawie art. 86 ust. 1 w związku z art. 86 ust. 2a i następne ustawy, prawo do odliczenia części podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących ww. wydatki, tj. z zastosowaniem proporcji.

Zatem, oceniając całościowo Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2, uznałem je za prawidłowe.

Przechodząc do kolejnych Państwa wątpliwości, wskazać należy że prawo do odliczenia przysługuje Państwu pod warunkiem niewystąpienia przesłanek negatywnych wymienionych w art. 88 ustawy. Przy czym z przepisu tego nie wynika ograniczenie prawa do odliczenia podatku naliczonego z uwagi na sposób finansowania dokonywanych przez podatnika zakupów. Zatem, przywołane przepisy dotyczące prawa do odliczenia podatku naliczonego nie uzależniają tego prawa od tego, kto finansuje wydatki. Odliczenie przysługuje więc niezależnie od tego, z jakich źródeł pochodzą środki finansowe.

Zatem, otrzymane środki z Banku Gospodarstwa Krajowego w ramach Rządowego Programu Inwestycji Strategicznych „Polski Ład” w kwocie brutto, w trakcie realizacji przez Państwa ww. inwestycji związanej z działalnością w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę nie są przesłanką negatywną wymienioną w art. 88 ustawy o VAT, która nie daje Państwu prawa do prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego z faktur zakupowych.

W związku z tym, Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 uznałem za prawidłowe.

Państwa wątpliwości dotyczą również obowiązku zwrotu podatku VAT, wcześniej otrzymanego z urzędu skarbowego.

Odnosząc się do kwestii ustalenia, czy w przypadku otrzymania przez Państwa zwrotu różnicy podatku VAT odliczonego z faktur zakupu związanych z przedmiotową inwestycją, będą Państwo zobowiązani do zwrotu podatku VAT wcześniej otrzymanego z urzędu skarbowego zauważenia wymaga, że otrzymali Państwo promesę w ramach Programu Rządowego Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych na realizację inwestycji. Dofinansowanie zostało przyznane w kwocie brutto i w takiej kwocie będzie zapłacone.

Analizując okoliczności sprawy i przepisy ustawy, należy jeszcze raz podkreślić, że:

-     przysługuje Państwu prawo do obniżenia podatku z tytułu tej części ww. wydatków inwestycyjnych związanych z infrastrukturą wodociągową, którą będą Państwo wykorzystywać wyłącznie do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług,

-     nie zachodzą przesłanki określone w art. 88 ustawy,

-     są Państwo uprawnieni do wnioskowania w okresie rozliczeniowym, gdy kwota podatku naliczonego będzie wyższa od kwoty podatku należnego, o zwrot różnicy podatku VAT na konto bankowe.

Zatem, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług nie zachodzą okoliczności, z których wynikałby obowiązek zwrotu odliczonego i otrzymanego z urzędu skarbowego podatku VAT w związku z realizacją inwestycji pn.: „(…)”.

Tym samym, Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 3 uznałem za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem stanu faktycznego, Państwo ponoszą ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym jego przedstawieniem. Zatem, wydając przedmiotową interpretację oparłem się na wynikającym z treści wniosku opisie stanu faktycznego w szczególności na informacji, że wszystkie składniki infrastruktury objętej inwestycją będą służyły do czynności opodatkowanych oraz niepodlegających opodatkowaniu. W przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Mając na względzie, że we własnym stanowisku nie podali Państwo treści art. 86 ust. 2a i następne ustawy, a biorąc pod uwagę całokształt wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, uznano, iż popełniono oczywistą omyłkę.

Powyższa omyłka nie przekreśla jednakże prawidłowości wykładni dokonanej przez Państwa.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·   Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·   Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·   Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·    w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·    w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).