Prawo do odliczenia podatku VAT z faktur wystawionych przez dostawców prądu u gazu na osobę prywatną bez NIP.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

26 września 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 25 września 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy prawa do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku VAT naliczonego z faktur wystawionych przez dostawców prądu i gazu na osobę prywatną niezawierających numeru NIP.

Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwania – pismem z 11 października 2024 r. (wpływ 11 października 2024 r.) oraz pismem z 11 października 2024 r. (wpływ 21 października 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Prowadzi Pani działalność gospodarczą pod firmą A.A. – na podstawie wpisu do CEiDG. Jest Pani podatnikiem podatku VAT, i płaci Pani podatek liniowy. Pani działalność polega na wynajmowaniu lokali mieszkalnych osobom fizycznym. W ramach tej działalności dostarcza Pani do lokali prąd, centralne ogrzewanie i podgrzanie wody.

Umowy z dostawcami prądu i gazu ma Pani zawarte jako osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej. Otrzymuje Pani faktury za gaz i prąd na swoje imię i nazwisko bez nr NIP. Prąd i gaz służą wyłącznie najemcom lokali mieszkalnych. Najemcom wystawia Pani faktury jako osoba prowadząca działalność gospodarczą. Faktury za prąd są zawsze refakturą faktury dostawcy prądu i obejmują kwotę netto i VAT. Dostawca gazu wystawia Pani faktury bez NIP. Najemców obciąża Pani należnością za centralne ogrzewanie i podgrzewanie wody według Pani cen powiększonych o 23% VAT.

Nabyte przez Panią prąd i gaz służą wyłącznie do wykonywania czynności opodatkowanych, tj. sprzedaży najemcom energii elektrycznej, centralnego ogrzewania i podgrzania wody. Najemcom wystawia Pani faktury, w których wyszczególnia Pani w odrębnych pozycjach sprzedaż energii elektrycznej, centralnego ogrzewania i podgrzania wody. Na fakturach wyszczególnia Pani kwoty netto i VAT w wysokości 23%.

Uzupełnienie stanu faktycznego

W odpowiedzi na pytania:

1)Czy cała kwota (netto + podatek VAT) z faktur za prąd i gaz jakie otrzymuje Pani od dostawców tych mediów jest przedmiotem późniejszej odsprzedaży na rzecz osób fizycznych, którym wynajmuje Pani lokale mieszkalne? – wskazała Pani:

Odp. Cała kwota (netto i podatek VAT) są przedmiotem późniejszej odsprzedaży na rzecz osób, którym wynajmuje Pani lokale mieszkalne.

2)Czy najemca (osoba fizyczna) to osoba prowadząca działalność gospodarczą czy nieprowadząca działalność gospodarczą? – wskazała Pani:

Odp. Najemcami lokali są wyłącznie osoby nieprowadzące działalności gospodarczej.

Pytanie

Czy na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług przysługuje Pani prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku VAT naliczonego z faktur wystawionych przez dostawców prądu i gazu na Panią bez NIP?

Pani stanowisko w sprawie

Prąd i gaz wykorzystywane są przez Panią do wykonywania czynności opodatkowanych stawką VAT 23%, polegających na sprzedaży prądu, centralnego ogrzewania i podgrzania wody najemcom lokali mieszkalnych.

Pani zdaniem, ma Pani prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w fakturach od dostawców mediów wystawionych na Panią bez NIP.  Brak NIP - przy jednoczesnym prawidłowym wskazaniu pozostałych danych podmiotu będącego nabywcą - jest wadą techniczną, niewyłączającą możliwości zweryfikowania dokonania zdarzenia gospodarczego i prawidłowego określenia nabywcy towaru, a jednocześnie pozostającą bez znaczenia dla wysokości zobowiązania podatkowego.

Prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktury uzależnione jest od spełnienia warunków wynikających z przepisu art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, a także od niezaistnienia przesłanek negatywnych określonych w art. 88 ww. ustawy.

Przepis art. 88 ustawy enumeratywnie określa listę przypadków, w których podatnik został pozbawiony prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony, jednakże nie wymienia opisanej we wniosku nieprawidłowości (brak NIP nabywcy), jako przesłanki negatywnej powodującej utratę prawa do odliczenia podatku naliczonego (w sytuacji, gdy faktura odzwierciedla prawdziwe zdarzenie gospodarcze). Zatem, brak nr NIP na fakturze nie przesądza o braku prawa do odliczenia podatku VAT.

Pani stanowisko jest zgodne z treścią interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 10 marca 2022 r. sygn. 0114-KDIP1-3.4012.42.2022.1.KP.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z treścią art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej ustawą,

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy,

Jak wynika z powołanych przepisów, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto, ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym:

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

W myśl art. 88 ust. 4 ustawy:

Zgodnie z powyższą regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Na zakres prawa do odliczenia w sposób bezpośredni wpływa również pojmowanie statusu danego podmiotu jako podatnika podatku od towarów i usług, wykonującego czynności opodatkowane. Tylko podatnik, w rozumieniu art. 15 ustawy, ma prawo do odliczenia podatku naliczonego. Co do zasady status podatnika związany jest z prowadzeniem przez dany podmiot działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy:

Według art. 15 ust. 2 ustawy:

Wobec tego należy stwierdzić, że za podatnika VAT będzie uznany tylko taki podmiot, który dokonuje czynności zmierzających do wykorzystania nabytych towarów i usług do celów opodatkowanej działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie, w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu.

Z opisu sprawy wynika, że:

• prowadzi Pani działalność gospodarczą pod nazwą A.A., z tytułu której jest Pani czynnym podatnikiem podatku VAT,
• Pani działalność polega na wynajmowani lokali mieszkalnych osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej,
• najemcom w ramach działalności dostarcza Pani do lokali prąd, centralne ogrzewanie oraz podgrzanie wody,
• umowy z dostawcami prądu i gazu zawarła Pani jako osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej, dlatego też dostawcy wystawiają Pani faktury bez podania Pani nr NIP,
• najemcom wystawia Pani faktury w ramach prowadzonej działalności, w których wyszczególnia Pani w odrębnych pozycjach sprzedaż energii elektrycznej, centralne ogrzewanie i podgrzanie wody,
• faktury za prąd zawsze są refakturą faktury wystawionej przez dostawcę, tj. na fakturach wyszczególnia Pani kwotę netto i podatek VAT,
• cała kwota z faktury za prąd i gaz (netto + podatek VAT) jest przedmiotem późniejszej odsprzedaży na rzecz osób fizycznych, którym wynajmuje Pani lokale mieszkalne,
• nabywane przez Panią od dostawców prąd i gaz służą wyłącznie do wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT.

Pani wątpliwości dotyczą kwestii prawa do odliczenia podatku VAT zawartego w cenie prądu i gazu na podstawie faktur wystawionych przez dostawców tych mediów na Panią jako na osobę prywatną, niezawierających numeru NIP.

W przypadku prawa do odliczenia, gdy faktury za zużycie prądu i gazu (dla celów prowadzonej działalności gospodarczej) wystawiane są na Panią jako osobę fizyczną, stwierdzić należy co następuje.

Uregulowania dotyczące szczegółowych zasad wystawiania faktur oraz danych, które powinny zawierać zawarte są w art. 106a-106e ustawy.

W świetle art. 2 pkt 31 ustawy:

W myśl art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy:

Jak stanowi art. 106e ust. 1 ustawy:

Z ww. uregulowań wynika, że faktura powinna m.in. jednoznacznie określać imiona  i nazwiska lub nazwy podatnika (sprzedawcy) i nabywcy oraz ich adresy. Faktura powinna zawierać dane nabywcy towaru lub usługi i tym samym dokumentować rzeczywiste zdarzenia gospodarcze, a jako wystawca i nabywca powinni widnieć faktyczni uczestnicy transakcji. Każdorazowo należy ustalić więc nabywcę towaru lub usługi, który powinien wynikać z zawartej umowy.

Należy podkreślić, że celem faktury jest przede wszystkim udokumentowanie rzeczywistego przebiegu zdarzeń gospodarczych, zarówno pod względem przedmiotu transakcji, jak i podmiotów biorących w niej udział.

Faktury są dokumentem o charakterze sformalizowanym. Zatem, co do zasady, faktury muszą być wystawione zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami prawa. Prawidłowość materialnoprawna faktury zachodzi, jeżeli odzwierciedla ona prawdziwe zdarzenie gospodarcze. Oznacza to, że nie można uznać za prawidłową fakturę, gdy sprzecznie z jej treścią wskazuje ona zdarzenie gospodarcze, które w ogóle nie zaistniało. Faktura potwierdza zaistniałe zdarzenia gospodarcze, a jej elementy formalne wymagane przez art. 106e ust. 1 ustawy mają wyłącznie znaczenie dowodowe. Jedynie braki merytoryczne faktury mogą wywołać skutek materialny w postaci zmian w przedmiocie lub podstawie opodatkowania, a także doprowadzić do niewłaściwego określenia wysokości podatku.

Z powyższego wynika, że o prawidłowości faktur wystawianych i otrzymywanych przez podatników powinny decydować przede wszystkim ustalenia czy dokumenty te potwierdzają rzeczywiste transakcje handlowe. A zatem jeżeli w fakturach dokumentujących transakcje występują tzw. wadliwości mniejszej wagi, należy uznać, że nie ma podstawy do kwestionowania faktur, w tym prawa do odliczenia podatku naliczonego, wyłącznie z powodu braków mających charakter tzw. wadliwości mniejszej wagi. Są to tego rodzaju wadliwości, które, co prawda, powodują, że faktura nie odpowiada wymogom określonym w przepisach, jednakże same w sobie nie wpływają na przedmiot i podstawę opodatkowania.

Należy zauważyć, że chociaż faktura powinna zawierać dane dotyczące nabywcy wymienione w art. 106e ustawy, to jednak niewskazanie niektórych z tych informacji nie wyklucza możliwość jego identyfikacji na podstawie pozostałych danych zawartych na fakturze.

Brak NIP-u przy jednoczesnym prawidłowym wskazaniu pozostałych danych podmiotu będącego nabywcą jest wadą techniczną, niewyłączającą możliwości zweryfikowania dokonania zdarzenia gospodarczego i prawidłowego określenia nabywcy towaru, a jednocześnie pozostającą bez znaczenia dla wysokości zobowiązania podatkowego.

Z opisu sprawy wynika, że faktury za prąd i gaz zużyty w wynajmowanych osobom fizycznym lokalach mieszkalnych wystawiane są na Panią jako osobę prywatną (na Pani imię i nazwisko) i nie zawierają numeru NIP.

Jak wyżej wskazano, prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktury uzależnione jest od spełnienia warunków wynikających z przepisu art. 86 ust. 1 ustawy, a także od niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy.

Przepis art. 88 ustawy enumeratywnie określa listę przypadków, w których podatnik został pozbawiony prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony, jednakże nie wymienia opisanej we wniosku nieprawidłowości (braku NIP nabywcy) jako przesłanki negatywnej powodującej utratę prawa do odliczenia podatku naliczonego (w sytuacji, gdy faktura odzwierciedla prawdziwe zdarzenie gospodarcze). Zatem brak numeru NIP na fakturze nie przesądza o braku prawa do odliczenia podatku VAT.

Mając zatem na uwadze przedstawione okoliczności sprawy i powołane regulacje prawne stwierdzić należy, że skoro nabywane przez Panią od dostawców prąd i gaz wykorzystywane są na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej – jak Pani wskazała – prąd i gaz służą wyłącznie do wykonywania czynności opodatkowanych, tj. dalszej ich odsprzedaży najemcom, to – przy założeniu, że nie wystąpią okoliczności wymienione w art. 88 ustawy – przysługuje Pani prawo do odliczenia kwoty podatku VAT naliczonego z faktur wystawionych przez dostawców dokumentujących zużycie prądu i gazu (pomimo, że na fakturach znajdują się tylko Pani dane osobowe bez podania numeru NIP).

Jednocześnie należy wskazać, że uzgodnienia pomiędzy stronami transakcji co do przebiegu i dokumentowania transakcji nie powinny naruszać obowiązujących przepisów prawa. Opisany błąd powinien być skorygowany w taki sposób, aby faktura odzwierciedlała faktycznie dokonaną transakcję pomiędzy podmiotami gospodarczymi prawidłowo oznaczonymi zgodnie z przepisami ustawy.

Oceniając Pani stanowisko uznaję je za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Zauważyć należy, że nie analizowałem prawa do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku VAT naliczonego z faktur za centralne ogrzewanie i podgrzewanie wody, ponieważ kwestia ta nie była przedmiotem Pani zapytania. W związku z tym inne kwestie przedstawione we wniosku, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa – rozpatrzone.

Jednocześnie wskazuję, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy zdarzenie przyszłe sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywać się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Panią w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…).

Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).