Zwolnienie od podatku dla usług psychologicznych, logopedycznych, fizjoterapeutycznych, nauczania języka angielskiego oraz brak zwolnienia dla muzykoterapii, arteterapii, terapii pedagogicznej oraz terapii pedagogicznej specjalnej.

Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego jest w zakresie zwolnienia od podatku usług:

• psychologicznych – prawidłowe,
• logopedycznych – prawidłowe,
• fizjoterapii – prawidłowe,
• muzykoterapii– nieprawidłowe,
• arteterapii – nieprawidłowe,
• terapii pedagogicznej – nieprawidłowe,
• terapii pedagogicznej specjalnej – nieprawidłowe,
• nauczania języka angielskiego – prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

22 sierpnia 2024 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy zwolnienia od podatku usług świadczonych przez zatrudnionych bądź współpracujących z Panem na podstawie umowy zlecenia specjalistów tj. psychologa, logopedę, fizjoterapeutę, terapeutę uzależnień, muzykoterapeutę, arteterapeutę, pedagogę terapeutę, pedagoga specjalnego oraz nauczyciela języka angielskiego.

Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 25 września 2024 r. (data wpływu 30 września 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Jest Pan osobą fizyczną zamierzającą rozpocząć prowadzenie działalności gospodarczej. Jestem rezydentem RP. Ma Pan zamiar korzystać ze zwolnienia podmiotowego z podatku VAT, o którym mowa w art. 113 ustawy z dnia 11 marca 2004 r o podatku od towarów i usług (tj. z dnia 9 lutego 2024 r. Dz. U. z 2024 poz. 361) - dalej ustawa o VAT.

W ramach działalności gospodarczej zamierza Pan prowadzić m.in. dla sektora prywatnego (np. niepubliczne przedszkola) działalność szkoleniowo – edukacyjno - terapeutyczną sklasyfikowaną pod niżej wskazanymi kodami PKD : 85.59.B Pozostałe pozaszkolne formy edukacji, gdzie indziej niesklasyfikowane; 85.51.Z Pozaszkolne formy edukacji sportowej oraz zajęć sportowych i rekreacyjnych; 85.52.Z Pozaszkolne formy edukacji artystycznej; 85.59.A Nauka języków obcych; 85.60.Z Działalność wspomagająca edukację; 86.90.A Działalność fizjoterapeutyczna; 86.90.E Pozostała działalność w zakresie opieki zdrowotnej, gdzie indziej niesklasyfikowana.

Osobiście nie posiada Pan uprawnień edukacyjnych i terapeutycznych, natomiast planuje Pan zatrudniać czy współpracować w innej formie ze specjalistami z różnych dziedzin tj. psychologiem, logopedą, fizjoterapeutą, terapeutą uzależnień, muzykoterapeutą, arteterapeutą, terapeutą integracji sensorycznej, oligofrenopedagogiem, pedagogiem terapeutą, pedagogiem specjalnym, nauczycielami języka angielskiego.

Uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego

ad. 1. osoby świadczące usługi objęte wnioskiem najczęściej będą je realizowały na podstawie umowy zlecenia; nie wyklucza Pan też przypadków związania się z takimi osobami umową o pracę (Pan będzie w takim przypadku posiadał status pracodawcy);

ad. 2. usługi od osób współpracujących będzie nabywał Pan we własnym imieniu i na własną rzecz – Pan będzie zlecał wykonanie danej usługi oraz Pan będzie za tę usługę płacił zleceniobiorcy;

ad. 3. nie będzie Pan posiadał statusu podmiotu leczniczego, o którym mowa w art. 4 ust 1 pkt 1 ustawy z 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (tj. Dz. U. z 2024 r. poz.799); rozważa Pan uzyskanie takiego statusu, ale nie w stanie faktycznym zdarzenia przyszłego objętego wnioskiem;

ad. 4. zatrudniony bądź współpracujący z Panem na podstawie umowy zlecenia psycholog będzie posiadał uprawnienia do wykonywania zawodu psychologa;

ad. 5. nie jest Pan w stanie sprecyzować i wskazać jakie konkretnie kwalifikacje/ wykształcenie będzie posiadał zatrudniony bądź współpracujący z Panem na podstawie umowy zlecenia psycholog - wniosek dotyczy zdarzenia przyszłego, nie rozpoczął Pan jeszcze prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie objętym wnioskiem, nie nawiązał Pan współpracy z żadnym konkretnym psychologiem - tak jak oświadczył Pan w odpowiedzi na pkt 4 - zatrudniony bądź współpracujący z Panem na podstawie umowy zlecenia psycholog będzie posiadał co najmniej uprawnienia do wykonywania zawodu psychologa.

W polskim systemie prawnym zasady i warunki wykonywania zawodu psychologa określa ustawa z dnia 8 czerwca 2001 r. o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów (tj. z 16 maja 2019 r. Dz.U. z 2019 r. poz. 1026).

Zgodnie z art. 7 ww. ustawy prawo wykonywania zawodu psychologa powstaje z chwilą dokonania wpisu na listę psychologów Regionalnej Izby Psychologów. Osoba ubiegająca się o wpis na listę psychologów powinna - na podstawie art. 8 tej ustawy - spełnić łącznie następujące warunki:

1.uzyskać w polskiej uczelni dyplom magistra psychologii lub uzyskać za granicą wykształcenie uznane za równorzędne w Rzeczypospolitej Polskiej,

2.posiadać pełną zdolność do czynności prawnych,

3.władać językiem polskim w mowie i piśmie w zakresie koniecznym do wykonywania zawodu psychologa,

4.odbyć podyplomowy staż zawodowy, pod merytorycznym nadzorem psychologa posiadającego prawo wykonywania zawodu, który ponosi odpowiedzialność za czynności zawodowe wykonywane przez psychologa - stażystę; warunku tego nie stosuje się, o ile umowy międzynarodowe stanowią inaczej.

Takie wykształcenie (co najmniej) będą posiadali psycholodzy współpracujący z Panem;

ad. 6. jak nadmienił Pan w odpowiedzi na pkt 5 - z uwagi na zdarzenia przyszłe - nie jest Pan w stanie sprecyzować i wskazać czy zatrudniony bądź współpracujący z Panem na podstawie umowy zlecenia psycholog będzie spełniał warunki określone w § 2 pkt 5 lub pkt 8 Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 19 czerwca 2019 r w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień (Dz.U. z 2019 r. poz. 1285 ze zm.). Nie może Pan tego wykluczyć, natomiast dla celów Pana przyszłej działalności spełnienie tych warunków nie jest konieczne;

ad. 7. usługi świadczone przez zatrudnionego bądź współpracującego z Panem na podstawie umowy zlecenia: logopedy, fizjoterapeuty, terapeuty uzależnień, muzykoterapeuty, terapeuty integracji sensorycznej, oligofrenopedagoga, pedagoga terapeutę, pedagoga specjalnego będą wykonywane w ramach wykonywania zawodów medycznych (każdy).

Pojęcie osoby wykonującej zawód medyczny definiuje art. 2 ust 1 pkt 2 ustawy o działalności leczniczej. Zgodnie z tym przepisem osoba wykonująca zawód medyczny to osoba uprawniona, na podstawie odrębnych przepisów, do udzielania świadczeń zdrowotnych oraz osoba legitymująca się nabyciem fachowych kwalifikacji do udzielania świadczeń zdrowotnych w określonym zakresie lub w określonej dziedzinie medycyny.

Nie ma wątpliwości, kto to jest lekarz, psycholog, pielęgniarka czy położna. Natomiast jeśli chodzi o inne zawody medyczne, to w zakresie tych pojęć istnieją definicje ustawowe bądź wynikające z innych przepisów. W zakresie „Innych zawodów medycznych” wziąć pod uwagę należy :

• Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie kwalifikacji wymaganych od pracowników na poszczególnych rodzajach stanowisk pracy w podmiotach leczniczych niebędących przedsiębiorcami (Dz. U. z 2023 r. poz. 1515) - rozporządzenia wykonawczego do ustawy o działalności leczniczej;
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie specjalizacji w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia (tj. z dnia 17 lipca 2023 r.)(Dz. U. z 2023 r. poz. 1771) - rozporządzenia wykonawczego do ustawy o uzyskiwaniu tytułu specjalisty w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia;
• logopeda - poz. 81 załącznika do Rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie kwalifikacji wymaganych od pracowników na poszczególnych rodzajach stanowisk pracy w podmiotach leczniczych niebędących przedsiębiorcami (Dz. U. z 2023 r. poz. 1515);
• fizjoterapeuta - poz. 62 załącznika do Rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie kwalifikacji wymaganych od pracowników na poszczególnych rodzajach stanowisk pracy w podmiotach leczniczych niebędących przedsiębiorcami (Dz. U. z 2023 r. poz. 1515) w związku z art. 13 ustawy z 25 września 2015 r o zawodzie fizjoterapeuty (Dz. U. 2023 poz. 1213);
• terapeuta uzależnień - poz. 137 załącznika do Rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie kwalifikacji wymaganych od pracowników na poszczególnych rodzajach stanowisk pracy w podmiotach leczniczych niebędących przedsiębiorcami (Dz. U. z 2023 r. poz. 1515) w związku art. 26 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2023 r. poz. 1939) oraz w związku z art. 22 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2023 poz. 2151);
• muzykoterapeuta i arteterapeuta - poz. 128 załącznika do Rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie kwalifikacji wymaganych od pracowników na poszczególnych rodzajach stanowisk pracy w podmiotach leczniczych niebędących przedsiębiorcami (Dz. U. z 2023 r. poz. 1515);
• terapeuta integracji sensorycznej, oligofrenopedagog, pedagog terapeuta, pedagog specjalny - usługi zdrowotne realizowane będą przez specjalistów będących osobami mającymi uprawnienia do wykonywania innego zawodu medycznego (i będą realizowane w ramach tego zawodu) np. odpowiednio przez logopedę czy psychologa.

Nie jest Pan w stanie sprecyzować i wskazać jakie konkretnie kwalifikacje/wykształcenie będzie posiadał zatrudniony bądź współpracujący z Panem na podstawie umowy zlecenia konkretny logopeda, fizjoterapeuta, terapeuta uzależnień, muzykoterapeuta, terapeuta integracji sensorycznej, oligofrenopedagog, pedagog terapeuta, pedagog specjalny.

Jak już wskazywał Pan wcześniej, wniosek dotyczy zdarzenia przyszłego, nie rozpoczął Pan jeszcze prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie objętym wnioskiem, nie nawiązał Pan współpracy z żadną konkretną, zidentyfikowaną osobą o wyżej wskazanych specjalizacjach. Może Pan tylko po raz kolejny oświadczyć, że wszystkie zatrudnione bądź współpracujące z Panem na podstawie umowy zlecenia osoby będą posiadały co najmniej uprawnienia do wykonywania zawodu psychologa, logopedy, fizjoterapeuty, terapeuty uzależnień, muzykoterapeuty i arteterapeuty wskazane we wcześniej powołanych przepisach oraz - w przypadku logopedy w § 30 Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 14 września 2023 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli (Dz. U. z 2023 r. poz. 2102);

ad. 9. w zakresie odrębnego uszczegółowienia usług świadczonych przez psychologa, logopedę fizjoterapeutę, terapeutę uzależnień, muzykoterapeutę, terapeutę integracji sensorycznej, oligofrenopedagoga, pedagoga terapeutę, pedagoga specjalnego wskazuje Pan, co następuje:

1) psycholog

Usługi będą obejmowały:

• diagnozę psychologiczną, która będzie polegała na przeprowadzeniu wywiadu, testów i obserwacji w celu poznania i zrozumienia trudności danej osoby, udzielenia jej odpowiedniego wsparcia i zaleceń co do dalszego postępowania;
• terapię indywidualną i grupową , której celem będzie pomoc w radzeniu sobie z problemami emocjonalnymi, takimi jak depresja, lęki, stres, traumy, zaburzenia psychiczne oraz poprawa samopoczucia i funkcjonowania w codziennym życiu;
• wsparcie psychologiczne - skierowane do osób, które niekoniecznie potrzebują terapii, ale szukają wsparcia w trudnych momentach życiowych;
• psychoedukację - która będzie polegała na dostarczaniu wiedzy o zdrowiu psychicznym, emocjach, stresie i sposobach radzenia sobie z problemami; ma to na celu zwiększenie świadomości pacjentów i poprawę umiejętności radzenia sobie z trudnościami;
• interwencję kryzysową, której celem jest doraźne wsparcie i stabilizacja stanu emocjonalnego pacjenta.

Świadczone usługi będą kierowane zarówno do dzieci, młodzieży, jak i dorosłych i będą służyć profilaktyce, przywracaniu i poprawie zdrowia.

Profilaktyka przejawiać się będzie poprzez edukację, trening radzenia sobie ze stresem, szybkim reagowaniu na objawy trudności emocjonalnych zanim rozwiną się w poważniejsze problemy.

Z kolei przywracanie i poprawa zdrowia przejawiać się będzie poprzez wczesną interwencję i udzielenie pomocy psychoterapeutycznej, pracę nad emocjami, stresem. W zależności od potrzeb danej osoby świadczone usługi będą miały cel terapeutyczny, diagnozowanie i leczenie a także przywracanie zdrowia.

Przykładowo będzie Pan zajmować się diagnozą dzieci w kierunku różnych zaburzeń, celem tej diagnozy będzie udzielenie im specjalistycznego wsparcia poprzez zapewnienie im kompleksowej oraz interdyscyplinarnej diagnozy, która pozwoli na określenie deficytów i potrzeb dziecka w różnych obszarach jego funkcjonowania oraz udzielenie wsparcia rodzicom poprzez przekazanie m.in. wyników przeprowadzonej diagnozy oraz zaleceń dotyczących ewentualnej dalszej diagnozy i/lub pracy z dzieckiem.

Usługi będą realizowane w celu likwidacji zaburzeń i zmian chorobowych zagrażających życiu i zdrowiu takich jak depresja, lęki, stres, traumy, funkcjonowanie w codziennym życiu i będą świadczone zarówno dla chorych, jak i zdrowych osób. W ramach wykonywanych usług - w zależności od potrzeb danej osoby - będzie dokonywana weryfikacja stanu zdrowia konkretnego pacjenta, przykładowo diagnozowanie dzieci pod kątem zaburzeń w oparciu o wywiad medyczny, analizy poprzednich badań, wydawanie rodzicom aktualnej diagnozy czy opinii.

2) logopeda

Usługi logopedy będą polegały na diagnozowaniu, profilaktyce oraz terapii zaburzeń mowy, języka, głosu i komunikacji. Usługi będą skierowane zarówno do dzieci, jak i dorosłych, pomagając w różnych problemach związanych z mową, od wad wymowy po zaburzenia neurologiczne.

Obejmować będą:

• diagnozę: ocena stanu mowy, języka, głosu i komunikacji pacjenta. Diagnozowanie zaburzeń, takich jak: dyslalia (wady wymowy), jąkanie, opóźniony rozwój mowy, afazja, dysleksja, zaburzenia mowy wynikające z uszkodzeń neurologicznych (np. po udarach);
• profilaktykę: zapobieganie wadom wymowy poprzez odpowiednie ćwiczenia i stymulację mowy u dzieci, edukacja rodziców w zakresie wspierania prawidłowego rozwoju mowy dziecka;
• terapię: prowadzenie ćwiczeń mających na celu poprawę artykulacji, wymowy, płynności mowy, a także naukę prawidłowego oddychania i modulacji głosu. Terapia logopedyczna dla dzieci i dorosłych z wadami wymowy, jąkaniem, czy po urazach mózgu. Nauka alternatywnych sposobów komunikacji dla osób z poważnymi problemami mowy, np. przy pomocy obrazków lub urządzeń elektronicznych;
• rehabilitację po zaburzeniach neurologicznych: praca z pacjentami po udarach, urazach mózgu, z afazją lub innymi zaburzeniami komunikacyjnymi wynikającymi z problemów neurologicznych;
• wspieranie rozwoju językowego: praca z dziećmi z opóźnionym rozwojem mowy lub problemami w nabywaniu języka (np. trudności w nauce czytania i pisania).

W zależności od potrzeb danej osoby świadczone usługi będą miały cel terapeutyczny, diagnozowanie i leczenie a także przywracanie zdrowia.

Usługi będą zmierzać do likwidacji zaburzeń i zmian chorobowych zagrażających zdrowiu poprzez pomoc w eliminacji nieprawidłowej artykulacji dźwięków, co pozwala na poprawną wymowę i zrozumienie wypowiedzi, pracę nad redukcją zaburzeń takich jak jąkanie czy mowa przyspieszona oraz rehabilitacje głosu dla osób np. po zabiegach na strunach głosowych lub w wyniku przewlekłego nadwyrężania głosu.

Usługi będą miały na celu poprawę jakości życia pacjentów, umożliwiając im pełniejszą i bardziej efektywną komunikację. Prawidłowa mowa wpływa na rozwój społeczny, emocjonalny i intelektualny, a także na osiągnięcia szkolne i zawodowe. W przypadku dzieci logopeda wspiera rozwój językowy, a w przypadku dorosłych pomaga w rehabilitacji mowy po urazach lub chorobach. Dlatego też usługi będą świadczone na rzecz osób chorych i zdrowych.

W ramach wykonywania tej usługi będzie dokonywana weryfikacja stanu zdrowia pacjenta, która jest często kluczowym elementem diagnostyki i terapii. Logopeda zwykle przeprowadza szczegółowy wywiad medyczny, który może obejmować pytania dotyczące historii zdrowotnej, przebytych chorób, operacji, przyjmowanych leków czy wcześniejszych terapii logopedycznych. Może także poprosić o wyniki badań lekarskich, szczególnie gdy istnieje podejrzenie, że problem z mową lub komunikacją jest związany z innymi schorzeniami, np. neurologicznymi czy laryngologicznymi.

3) fizjoterapeuta

Usługi świadczone przez fizjoterapeutę mają na celu poprawę funkcjonowania układu ruchu, eliminowanie bólu, a także rehabilitację po urazach i operacjach. Fizjoterapeuci będą pomagać w przywracaniu sprawności fizycznej, redukowaniu ograniczeń ruchowych oraz zapobieganiu problemom zdrowotnym wynikającym z siedzącego trybu życia czy przeciążeń.

Zakres usług:

• diagnoza i ocena funkcjonalna: ocena stanu pacjenta, analiza biomechaniczna ciała, ocena ruchomości stawów, siły mięśniowej, postawy oraz funkcjonowania układu nerwowego i mięśniowego. Diagnozowanie przyczyn bólu, ograniczeń ruchowych lub innych problemów zdrowotnych związanych z układem ruchu;
• rehabilitacja po urazach i operacjach: prowadzenie rehabilitacji po złamaniach, skręceniach, zwichnięciach, uszkodzeniach więzadeł, operacjach ortopedycznych (np. endoprotezoplastyka stawu biodrowego lub kolanowego). Ćwiczenia, masaże i inne metody mające na celu przywrócenie sprawności ruchowej i zapobieganie powikłaniom pooperacyjnym;
• fizjoterapia neurologiczna: terapia dla osób z chorobami neurologicznymi, takimi jak udary mózgu, stwardnienie rozsiane, choroba Parkinsona. Praca nad przywróceniem lub poprawą funkcji motorycznych, koordynacji ruchowej i równowagi;
• terapia manualna: stosowanie technik mobilizacji i manipulacji stawów oraz tkanek miękkich w celu poprawy ruchomości, redukcji bólu i napięcia mięśniowego. Masaże lecznicze i relaksacyjne w zależności od potrzeb pacjenta;
• kinezyterapia (terapia ruchem): wykonywanie ćwiczeń fizycznych mających na celu poprawę siły mięśniowej, elastyczności, koordynacji, wytrzymałości oraz zakresu ruchu. Indywidualne programy ćwiczeń dostosowane do problemów pacjenta, zarówno w formie ćwiczeń aktywnych, jak i pasywnych;
• fizykoterapia: zastosowanie metod fizykalnych, takich jak elektroterapia, laseroterapia, ultradźwięki, krioterapia czy magnetoterapia, w celu redukcji bólu, stanu zapalnego oraz przyspieszenia regeneracji tkanek;
• profilaktyka i ergonomia: edukacja pacjentów w zakresie zapobiegania urazom, ergonomii pracy i codziennego funkcjonowania, aby zminimalizować ryzyko problemów z układem ruchu. Doradzanie w sprawach prawidłowej postawy, technik podnoszenia ciężarów, a także ćwiczeń utrzymujących sprawność fizyczną.

Cele usług:

• poprawa funkcji ruchowych: przywrócenie pełnej sprawności fizycznej lub jej maksymalne możliwe przywrócenie w przypadku poważnych uszkodzeń;
• redukcja bólu: zarówno bólu przewlekłego, jak i ostrego, związanego z przeciążeniem mięśni, urazami, chorobami stawów czy problemami kręgosłupa;
• zwiększenie zakresu ruchu: przywrócenie lub poprawa ruchomości stawów i elastyczności mięśni;
• poprawa postawy i ergonomii: uczenie pacjentów, jak utrzymywać prawidłową postawę ciała i unikać złych nawyków, które mogą prowadzić do problemów zdrowotnych;
• rehabilitacja i adaptacja: pomoc pacjentom po urazach, operacjach lub z chorobami przewlekłymi w powrocie do pełnej aktywności lub adaptacji do nowych warunków funkcjonowania;
• zapobieganie urazom: działania profilaktyczne mające na celu wzmocnienie układu mięśniowo-szkieletowego i zmniejszenie ryzyka urazów.

Usługi fizjoterapeuty pomagają w przywracaniu zdrowia fizycznego, zwiększają komfort życia, redukują ból, poprawiają sprawność ruchową oraz zapobiegają dalszym problemom zdrowotnym. Fizjoterapia ma także znaczenie w poprawie samodzielności pacjentów, szczególnie tych z chorobami przewlekłymi czy po urazach.

W zależności od potrzeb danej osoby świadczone usługi będą miały cel terapeutyczny, diagnozowanie i leczenie a także przywracanie zdrowia. Będą świadczone na rzecz osób chorych i zdrowych, dzieci i dorosłych. W ramach wykonywania tej usługi będzie dokonywana weryfikacja stanu zdrowia pacjenta.

4) terapeuta uzależnień

Usługi będą polegać na diagnozowaniu, leczeniu oraz wsparciu osób zmagających się z różnymi rodzajami uzależnień, takimi jak uzależnienie od substancji psychoaktywnych (np. alkohol, narkotyki), uzależnienie behawioralne (np. hazard, Internet, gry komputerowe) oraz wspomaganiu ich powrotu do zdrowego i zrównoważonego życia a także wsparcie dla rodzin osób uzależnionych.

Zakres usług terapeuty uzależnień:

• diagnoza uzależnienia: ocena stanu zdrowia psychicznego i fizycznego pacjenta w kontekście uzależnienia. Ustalenie rodzaju, stopnia zaawansowania uzależnienia oraz ewentualnych współistniejących zaburzeń, takich jak depresja, lęki, zaburzenia osobowości;
• terapia indywidualna: praca z pacjentem nad zrozumieniem przyczyn uzależnienia i jego mechanizmów. Wspieranie pacjenta w wypracowaniu zdrowych mechanizmów radzenia sobie ze stresem, emocjami i pokusami. Pomoc w rozwijaniu zdolności samokontroli oraz wyznaczaniu realistycznych celów życiowych;
• terapia grupowa: udział w grupach terapeutycznych, gdzie pacjenci mogą dzielić się swoimi doświadczeniami, wspierać się wzajemnie i uczyć od innych osób z podobnymi problemami. Grupy wsparcia czy inne formy terapii grupowej są często częścią procesu zdrowienia;
• terapia rodzinna i edukacja: praca z członkami rodziny osoby uzależnionej, aby pomóc im zrozumieć mechanizmy uzależnienia i wspierać proces zdrowienia. Terapia dla rodzin ma na celu poprawę komunikacji, zrozumienia problemów oraz wypracowanie wspólnej strategii wsparcia dla osoby uzależnionej;
• leczenie uzależnień behawioralnych: terapia dla osób uzależnionych od hazardu, Internetu, zakupów, gier komputerowych, seksu itp. Praca nad redukcją szkodliwych nawyków i wypracowanie zdrowych wzorców zachowań;
• profilaktyka nawrotów: nauka strategii unikania sytuacji ryzykownych oraz radzenia sobie z nawrotami. Praca nad długoterminowym utrzymaniem abstynencji oraz rozwijanie umiejętności potrzebnych do życia bez uzależnienia;
• wsparcie po leczeniu: kontynuacja terapii po zakończeniu głównego procesu leczenia, aby wspierać pacjenta w utrzymaniu trzeźwości. Programy wsparcia po leczeniu, takie jak spotkania grup samopomocowych, sesje kontrolne, doradztwo;
• edukacja w zakresie uzależnień: informowanie pacjentów i ich rodzin o naturze uzależnień, skutkach zdrowotnych i społecznych oraz możliwościach terapii. Promowanie zdrowego stylu życia i zachowań, które mogą zapobiegać nawrotom.

Cel usług:

• osiągnięcie i utrzymanie abstynencji: Celem głównym terapii jest pomoc pacjentowi w zerwaniu z uzależnieniem i wypracowanie umiejętności potrzebnych do utrzymania trzeźwości;
• zrozumienie przyczyn uzależnienia: Pomoc pacjentowi w odkryciu psychologicznych, emocjonalnych oraz społecznych czynników, które przyczyniły się do rozwoju uzależnienia;
• rozwój zdrowych mechanizmów radzenia sobie: Nauka alternatywnych sposobów radzenia sobie ze stresem, emocjami, pokusami, bez uciekania się do nałogu;
• odbudowanie życia: Pomoc pacjentowi w odbudowie relacji z bliskimi, poprawie funkcjonowania w społeczeństwie i pracy oraz w osiąganiu osobistych celów;
• zapobieganie nawrotom: Wypracowanie długoterminowych strategii zapobiegania nawrotom oraz budowanie stabilnego, zdrowego stylu życia.

Usługi będą służyć wspieraniu osób w procesie zdrowienia, pomagając im wyjść z destrukcyjnych cykli uzależnienia, a także przywrócić równowagę emocjonalną, psychiczną i społeczną. Terapia uzależnień ma na celu poprawę jakości życia pacjenta oraz jego otoczenia, co często obejmuje nie tylko odzyskanie zdrowia fizycznego i psychicznego, ale także odbudowę relacji z bliskimi oraz powrót do pełnego funkcjonowania w społeczeństwie. W zależności od potrzeb danej osoby świadczone usługi będą miały cel terapeutyczny, diagnozowanie i leczenie a także przywracanie zdrowia. Usługi będą zmierzać do likwidacji zaburzeń i zmian chorobowych zagrażających zdrowiu. Będą świadczone na rzecz osób chorych i zdrowych, dzieci i dorosłych. W ramach wykonywania tej usługi będzie dokonywana weryfikacja stanu zdrowia pacjenta.

5) muzykoterapeuta

Usługi polegać będą na wykorzystaniu muzyki oraz elementów dźwięku w procesie terapeutycznym, mającym na celu poprawę zdrowia psychicznego, fizycznego, emocjonalnego i społecznego pacjenta. Jest formą terapii stosowaną w pracy z osobami w różnym wieku, borykającymi się z rozmaitymi problemami zdrowotnymi, zarówno psychicznymi, jak i fizycznymi.

Zakres usług:

• diagnoza i ocena potrzeb pacjenta: ocena stanu emocjonalnego, psychicznego i fizycznego pacjenta, aby dostosować program terapii do jego indywidualnych potrzeb. Rozpoznanie problemów, które można wspierać za pomocą terapii muzycznej, takich jak lęki, stres, depresja, problemy w komunikacji, trudności w relacjach społecznych, a także niektóre schorzenia neurologiczne;
• terapia indywidualna: praca z pacjentem w formie indywidualnych sesji, w których terapeuta dostosowuje muzykę oraz techniki terapeutyczne do potrzeb pacjenta. Stosowanie różnych technik, takich jak słuchanie muzyki, improwizacja muzyczna, śpiew, gra na instrumentach, pisanie piosenek oraz analiza tekstów piosenek;
• terapia grupowa: prowadzenie sesji grupowych, które umożliwiają uczestnikom współpracę poprzez muzykę, wzmacniając umiejętności społeczne, budowanie więzi oraz radzenie sobie z emocjami w grupie. Sesje grupowe mogą obejmować wspólne śpiewanie, granie na instrumentach, improwizacje muzyczne oraz rozmowy o emocjach wywołanych muzyką;
• muzykoterapia receptywna: słuchanie specjalnie dobranej muzyki, która ma wywołać określone stany emocjonalne lub fizyczne (np. relaksację, uspokojenie, pobudzenie). Analiza uczuć i myśli, jakie wywołuje dana muzyka, co pozwala pacjentowi lepiej zrozumieć swoje emocje i reakcje;
• muzykoterapia aktywna: aktywne zaangażowanie pacjenta w tworzenie muzyki, poprzez grę na instrumentach, śpiew, czy komponowanie utworów. Wspiera ekspresję emocji, rozwój umiejętności komunikacyjnych oraz współpracę z innymi;
• muzykoterapia w rehabilitacji: stosowanie muzyki jako narzędzia wspierającego rehabilitację fizyczną, np. przywracanie koordynacji ruchowej, poprawa mobilności czy wspomaganie terapii neurologicznej (np. u pacjentów po udarach). Muzyka może być używana do synchronizowania ruchów pacjenta i poprawy jego motoryki;
• wsparcie w rozwoju emocjonalnym i społecznym: pomoc w rozwoju umiejętności radzenia sobie ze stresem, lękiem, czy depresją. Terapia muzyczna może wspierać rozwój dzieci z trudnościami emocjonalnymi, zaburzeniami ze spektrum autyzmu, ADHD czy innymi problemami w zakresie rozwoju społecznego.

Cele usługi:

• regulacja emocji: muzykoterapia pomaga w radzeniu sobie z emocjami, zarówno pozytywnymi, jak i negatywnymi, poprzez ich wyrażanie i rozpoznawanie. Wzmacnia również samoświadomość emocjonalną pacjenta;
• redukcja stresu i lęku: muzykoterapia receptywna (słuchanie muzyki) lub aktywna (tworzenie muzyki) może działać relaksacyjnie, pomagając w redukcji napięcia nerwowego, stresu i lęku;
• poprawa komunikacji i wyrażania siebie: muzykoterapia wspomaga pacjentów w rozwijaniu umiejętności komunikacyjnych, zwłaszcza tych, którzy mają trudności z werbalnym wyrażaniem emocji i myśli;
• rozwój zdolności poznawczych: terapia muzyką może wspierać pamięć, koncentrację, kreatywność i zdolności poznawcze, szczególnie u osób starszych, pacjentów z demencją lub osób z zaburzeniami neurologicznymi;
• wsparcie rehabilitacyjne: muzykoterapia jest używana do wspomagania rehabilitacji fizycznej, poprawy koordynacji ruchowej, synchronizacji ruchów oraz zwiększenia motywacji do ćwiczeń;
• wspomaganie procesów społecznych: terapia grupowa wspiera rozwój relacji międzyludzkich, poprawę umiejętności współpracy, komunikacji i budowania więzi.

Usługi służyć będą poprawie zdrowia psychicznego, emocjonalnego i fizycznego pacjentów, przy jednoczesnym rozwijaniu umiejętności społecznych i komunikacyjnych. Muzykoterapia może działać wspomagająco w leczeniu depresji, lęków, zaburzeń neurologicznych, trudności w relacjach międzyludzkich czy problemów z wyrażaniem emocji. W kontekście rehabilitacyjnym, muzyka może być skutecznym narzędziem wspierającym powrót do zdrowia po urazach lub zabiegach, a także pomocnym narzędziem w terapii pacjentów z chorobami przewlekłymi.

W zależności od potrzeb danej osoby świadczone usługi będą miały cel terapeutyczny, diagnozowanie i leczenie a także przywracanie zdrowia. Usługi będą zmierzać do likwidacji zaburzeń i zmian chorobowych zagrażających zdrowiu. Będą świadczone na rzecz osób chorych i zdrowych, dzieci i dorosłych. W ramach wykonywania tej usługi będzie dokonywana weryfikacja stanu zdrowia pacjenta, zarówno przed rozpoczęciem terapii, jak i w trakcie jej trwania. Jest to istotny element, który pozwala na dostosowanie odpowiednich metod terapeutycznych do indywidualnych potrzeb pacjenta. Weryfikacja stanu zdrowia pomaga w opracowaniu skutecznych strategii terapeutycznych, a także w monitorowaniu efektów terapii.

6) arteterapeuta

Usługi polegać będą na wykorzystaniu sztuki i twórczej ekspresji w procesie terapeutycznym, który ma na celu poprawę zdrowia emocjonalnego, psychicznego i społecznego pacjenta. Arteterapia wykorzystuje różne formy sztuki, takie jak rysunek, malarstwo, rzeźba, kolaż, a także inne formy wizualne, aby pomóc osobom w wyrażaniu emocji, rozwiązywaniu problemów oraz radzeniu sobie z traumą.

Zakres usług:

• diagnoza i ocena potrzeb pacjenta: ocena stanu psychicznego pacjenta oraz identyfikacja obszarów, które mogą być wspierane poprzez sztukę (np. trudności w wyrażaniu emocji, stany lękowe, depresja, problemy relacyjne). Dopasowanie technik arteterapeutycznych do indywidualnych potrzeb i możliwości pacjenta;
• terapia indywidualna: indywidualne sesje, podczas których pacjent wyraża swoje myśli i emocje poprzez tworzenie sztuki. Arteterapeuta pomaga w interpretacji dzieł pacjenta, co prowadzi do głębszego zrozumienia siebie, swoich emocji i problemów;
• terapia grupowa: praca z grupą pacjentów, gdzie uczestnicy mogą współpracować i wspólnie tworzyć, co sprzyja budowaniu relacji, poprawie komunikacji i współpracy. Arteterapia grupowa wzmacnia poczucie wspólnoty, wzajemne wsparcie i ułatwia dzielenie się doświadczeniami;
• różnorodne techniki artystyczne: wykorzystywanie różnych form sztuki wizualnej, takich jak rysunek, malarstwo, kolaż, rzeźba, grafika czy techniki mieszane. Terapia często skupia się na procesie tworzenia, a nie na końcowym dziele, co pozwala na swobodne wyrażanie siebie bez oceniania;
• arteterapia w pracy z dziećmi: stosowanie terapii artystycznej w pracy z dziećmi, które mają trudności w wyrażaniu swoich emocji werbalnie, np. w przypadku dzieci z autyzmem, ADHD, problemami emocjonalnymi czy traumą. Poprawa koncentracji, zdolności do radzenia sobie z emocjami oraz rozwoju umiejętności społecznych;
• arteterapia w pracy z osobami z traumą: wykorzystanie sztuki w procesie pracy z osobami, które doświadczyły traumatycznych wydarzeń, takich jak przemoc, nadużycia, wojna, katastrofy czy śmierć bliskich. Sztuka może pomóc w wyrażeniu emocji, które są trudne do opisania słowami, a także w procesie rekonstruowania narracji o traumatycznych przeżyciach;
• terapia w kontekście leczenia chorób przewlekłych: arteterapia może być stosowana jako wsparcie dla osób z chorobami przewlekłymi, takimi jak rak, choroby neurologiczne czy przewlekły ból, pomagając im w radzeniu sobie z lękiem, bólem i stresem.

Cele usługi:

• wyrażenie emocji i myśli: daje możliwość wyrażenia uczuć, które mogą być trudne do zwerbalizowania, pomagając pacjentom zrozumieć i przepracować swoje emocje;
• rozwój samoświadomości: proces tworzenia sztuki pozwala pacjentowi lepiej poznać siebie, swoje pragnienia, obawy i problemy. Wgląd w siebie sprzyja rozwojowi emocjonalnemu i osobistemu;
• redukcja stresu i lęku: twórcza aktywność działa relaksujące, pozwalając na odprężenie, redukcję napięcia nerwowego oraz stresu;
• poprawa funkcjonowania społecznego: arteterapia, szczególnie grupowa, wspiera rozwój umiejętności interpersonalnych, poprawia komunikację i buduje poczucie wspólnoty;
• praca z traumą: sztuka jest narzędziem, które może pomóc w pracy nad traumatycznymi doświadczeniami, oferując bezpieczną przestrzeń do ich wyrażenia i przepracowania;
• rozwój kreatywności i poczucia sprawczości: proces tworzenia dzieła może dawać pacjentowi poczucie kontroli nad swoim życiem, rozwijać jego kreatywność i samoocenę.

Usługi będą służyć poprawie zdrowia psychicznego, emocjonalnego i społecznego poprzez wykorzystanie sztuki jako narzędzia terapeutycznego. Tworzenie sztuki pozwala pacjentowi na wyrażenie swoich emocji, redukcję stresu, lepsze zrozumienie siebie oraz rozwój umiejętności komunikacyjnych. Jest to skuteczna metoda terapii w pracy z osobami cierpiącymi na różne problemy emocjonalne, psychiczne, a także z osobami po traumatycznych doświadczeniach.

W zależności od potrzeb danej osoby świadczone usługi będą miały cel terapeutyczny, diagnozowanie i leczenie a także przywracanie zdrowia. Usługi będą zmierzać do likwidacji zaburzeń i zmian chorobowych zagrażających zdrowiu. Będą świadczone na rzecz osób chorych i zdrowych, dzieci i dorosłych.

7) terapeuta integracji sensorycznej

Usługi będą obejmowały diagnozę i terapię zaburzeń przetwarzania sensorycznego u dzieci i dorosłych.

Zakres usług:

• diagnoza zaburzeń przetwarzania sensorycznego: przeprowadzanie szczegółowych testów i obserwacji mających na celu ocenę funkcjonowania dziecka w zakresie przetwarzania zmysłowego. Identyfikowanie obszarów, w których dziecko ma trudności, takich jak nadwrażliwość na bodźce, problemy z równowagą, trudności z planowaniem ruchów;
• indywidualna terapia sensoryczna: sesje terapeutyczne dostosowane do specyficznych potrzeb pacjenta, w których stosuje się różnorodne narzędzia i techniki wspierające przetwarzanie sensoryczne. Wykorzystanie specjalnych pomocy terapeutycznych, takich jak huśtawki, materace, piłki, trampoliny, a także ćwiczenia wzmacniające motorykę dużą i małą, równowagę i koordynację;
• wspieranie funkcji motorycznych: praca nad poprawą zdolności motorycznych i koordynacji ruchowej, co może obejmować ćwiczenia równowagi, precyzję ruchów oraz ogólną sprawność fizyczną. Rozwijanie propriocepcji (czucia głębokiego), co pomaga dzieciom lepiej orientować się w przestrzeni i kontrolować swoje ciało;
• terapia zaburzeń zachowania wynikających z problemów sensorycznych: praca nad zmniejszeniem nadwrażliwości na bodźce, np. dźwięki, światło, dotyk, które mogą wywoływać u dzieci stany lękowe, nadpobudliwość lub nadmierną reakcję na otoczenie. Pomoc w regulowaniu nadmiernych lub zbyt słabych reakcji na bodźce (np. w przypadku dzieci z autyzmem, ADHD czy zespołem Aspergera);
• wsparcie dla rodziców i nauczycieli: doradztwo dla rodziców i nauczycieli w zakresie zarządzania zachowaniem i stymulacją sensoryczną dziecka w domu lub w szkole. Edukacja dotycząca metod wspierania dziecka w codziennych aktywnościach, aby ułatwić mu funkcjonowanie;
• rehabilitacja, przywrócenie prawidłowej pracy zmysłów w celu płynnego codziennego funkcjonowania.

Usługi terapeuty integracji sensorycznej służą profilaktyce oraz poprawie zdrowia, zwłaszcza w kontekście funkcjonowania psychicznego i emocjonalnego. Wczesna interwencja może zapobiec rozwijaniu się głębszych problemów, takich jak zaburzenia lękowe czy problemy behawioralne. Terapia poprawia jakość życia pacjentów, umożliwiając im lepsze funkcjonowanie w codziennych sytuacjach, zarówno w domu, szkole, jak i społeczeństwie.

Bezpośrednim celem terapii integracji sensorycznej jest cel terapeutyczny. Terapia jest skoncentrowana na poprawie funkcjonowania pacjenta w wyniku problemów z przetwarzaniem sensorycznym. Może to dotyczyć zarówno poprawy zdolności fizycznych, emocjonalnych, jak i behawioralnych, które wpływają na ogólną jakość życia pacjenta. Mogą przyczyniać się do zapobiegania wtórnym problemom zdrowotnym związanym z zaburzeniami przetwarzania sensorycznego, np. problemom emocjonalnym, behawioralnym czy społecznym. Terapeuta integracji sensorycznej nie diagnozuje i nie leczy chorób w sensie medycznym, ale pracuje nad poprawą funkcjonowania zmysłów i zachowań, które mogą wpływać na zdrowie psychiczne i społeczne.

Usługi te nie są bezpośrednio ukierunkowane na likwidację zaburzeń czy zmian chorobowych zagrażających życiu lub zdrowiu. Terapia integracji sensorycznej nie leczy schorzeń medycznych, ale wspomaga rozwój i poprawę funkcjonowania dzieci oraz dorosłych z problemami sensorycznymi, co może poprawić ich ogólną kondycję psychiczną i fizyczną.

8) oligofrenopedagog

Usługi będą polegały na edukacji i terapii osób z niepełnosprawnością intelektualną, obejmować będą szeroki zakres działań związanych z wspieraniem rozwoju i funkcjonowania osób z różnym stopniem niepełnosprawności intelektualnej.

Zakres i cel usług:

• edukacja i rozwój umiejętności: wspomaga rozwój edukacyjny dzieci i dorosłych, dostosowując metody nauczania do ich potrzeb i możliwości;
• rehabilitacja społeczna i psychologiczna: terapia polega na rozwijaniu kompetencji społecznych, motorycznych, komunikacyjnych, emocjonalnych oraz funkcjonowania w życiu codziennym;
• wsparcie emocjonalne i motywacyjne: specjalista pomaga osobom z niepełnosprawnością intelektualną w radzeniu sobie z trudnościami emocjonalnymi i zwiększaniu samodzielności;
• współpraca z rodziną i opiekunami: doradzanie rodzinom, jak wspierać rozwój osoby z niepełnosprawnością, zarówno w kontekście edukacyjnym, jak i społecznym.

Usługi są kierowane przede wszystkim do osób z różnym stopniem niepełnosprawności intelektualnej, zarówno dzieci, młodzieży, jak i dorosłych. Mogą to być osoby z lekką, umiarkowaną, znaczną oraz głęboką niepełnosprawnością intelektualną.

Cele usług:

• profilaktyka: w pewnym stopniu usługi oligofrenopedagoga mogą wspierać profilaktykę pogłębiania się problemów związanych z niepełnosprawnością poprzez stymulowanie rozwoju oraz zapobieganie regresowi umiejętności;
• terapia: bezpośrednim celem usług jest cel terapeutyczny, ale w szerokim sensie. Terapia oligofrenopedagoga nie jest typową terapią medyczną, ale edukacyjno- rehabilitacyjną;
• wsparcie w rozwoju: usługi te mają na celu poprawę jakości życia, samodzielności oraz integrację społeczną osób z niepełnosprawnością intelektualną;
• rehabilitacja dzieci z różną niepełnosprawnością intelektualną.

Usługi te mają bezpośrednio na celu przywracanie, poprawę zdrowia, przyczyniają się do poprawy ogólnego funkcjonowania i jakości życia osób z niepełnosprawnością intelektualną.

Usługi są skierowane do osób z niepełnosprawnością intelektualną, które mogą być zdrowe fizycznie, ale mają trudności w funkcjonowaniu społecznym i edukacyjnym.

9) pedagog terapeuta

Usługi będę miały na celu wspieranie rozwoju emocjonalnego, społecznego oraz edukacyjnego dzieci, młodzieży, a także dorosłych, którzy zmagają się z różnego rodzaju trudnościami, takimi jak zaburzenia emocjonalne, trudności w nauce, problemy społeczne, czy zachowania problemowe. Zakres usług obejmuje zarówno działania profilaktyczne, jak i interwencyjne, mające na celu wspieranie prawidłowego rozwoju oraz pomoc w rozwiązywaniu problemów.

Zakres i cel:

• profilaktyka: wsparcie w zapobieganiu problemom emocjonalnym, społecznym oraz edukacyjnym. Celem jest zapobieganie rozwijaniu się zaburzeń oraz promowanie zdrowego rozwoju;
• interwencja terapeutyczna: pomoc osobom, które już doświadczają trudności lub zaburzeń, poprzez wsparcie w radzeniu sobie z nimi, poprawę umiejętności interpersonalnych i emocjonalnych;
• poprawa zdrowia psychicznego i społecznego: usługi mogą poprawiać stan psychiczny poprzez pomoc w rozwiązywaniu problemów emocjonalnych, adaptacyjnych lub społecznych.

Usługi kierowane będą zarówno do dzieci i młodzieży, jak i dorosłych, którzy potrzebują wsparcia w obszarze rozwoju społeczno - emocjonalnego, edukacyjnego lub radzenia sobie z trudnościami życiowymi. Mogą to być osoby zarówno zdrowe, które potrzebują profilaktycznego wsparcia, jak i osoby, które już doświadczają trudności lub zaburzeń. Usługi będą służyć profilaktyce oraz poprawie zdrowia psychicznego i społecznego. Główne działania koncentrują się na zapobieganiu trudnościom i wspieraniu zdrowego rozwoju emocjonalnego i społecznego.

Jednym z bezpośrednich celów usług jest cel terapeutyczny, czyli pomoc w radzeniu sobie z trudnościami, poprawa funkcjonowania emocjonalnego i społecznego, a także wspieranie rozwoju osobistego.

Usługi nie będą służyć diagnozowaniu chorób, leczeniu ani przywracaniu zdrowia fizycznego. Ich rola koncentruje się głównie na wsparciu psychologicznym, edukacyjnym i społecznym, a także na profilaktyce problemów emocjonalnych i behawioralnych.

Usługi te nie mają bezpośredniego celu w zakresie likwidacji zmian chorobowych ani leczenia stanów zagrażających życiu lub zdrowiu fizycznemu. Jednak mogą pomóc w rozwiązywaniu problemów emocjonalnych lub społecznych, które wpływają na ogólne samopoczucie i zdrowie psychiczne.

W ramach wykonywania usługi nie będzie bezpośredniej weryfikacji stanu zdrowia fizycznego. Może jednak dojść do oceny stanu emocjonalnego, społecznego i edukacyjnego, która wymaga interwencji innych specjalistów (np. psychologa, psychiatry, lekarza).

10) pedagog specjalny

Będą to usługi o charakterze edukacyjnym, terapeutycznym i wspierającym, które są skierowane głównie do osób z różnymi rodzajami niepełnosprawności, trudnościami w uczeniu się, problemami rozwojowymi lub zaburzeniami zachowania. Usługi te mają na celu wspieranie rozwoju i funkcjonowania osoby w różnych aspektach życia, w tym w sferze emocjonalnej, społecznej i edukacyjnej.

Zakres i cel:

• edukacyjny: pomoc uczniom w nauce, dostosowanie treści i metod dydaktycznych do ich potrzeb;
• terapeutyczny: działania wspierające rozwój emocjonalny i społeczny, praca nad trudnościami behawioralnymi, a także rozwijanie umiejętności komunikacyjnych, motorycznych i poznawczych;
• integracyjny: wspieranie integracji uczniów z niepełnosprawnościami w środowisku szkolnym i społecznym.

Adresatami usług będą osoby z niepełnosprawnościami (fizycznymi, intelektualnymi, sensorycznymi), dzieci i młodzież z trudnościami w uczeniu się, osoby z zaburzeniami rozwoju (np. spektrum autyzmu), osoby z problemami emocjonalnymi i społecznymi.

Usługi te nie będą bezpośrednio ukierunkowane na medyczne przywracanie zdrowia ani leczenie chorób. Ich celem nie będzie diagnozowanie ani leczenie chorób, a tym bardziej zaburzeń zagrażających życiu. Mają charakter wspierający rozwój i funkcjonowanie osoby w sferze emocjonalnej, społecznej i poznawczej.

W pewnym sensie usługi te mają charakter terapeutyczny, ale są to terapie oparte na wspieraniu rozwoju, a nie leczeniu chorób. Mogą służyć poprawie funkcjonowania społecznego, emocjonalnego i poznawczego.

ad. 10. nie będzie Pan posiadał statusu jednostki objętej systemem oświaty w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (tj. Dz. U. z 2024 r. poz. 737 ze zm.) w zakresie kształcenia i wychowania;

ad.11. usługi realizowane przez zatrudnionych bądź współpracujących z Panem (zlecenie) nauczycieli języka angielskiego będą świadczone na rzecz dzieci;

ad. 12. w związku z tym, że nauka języka angielskiego będzie świadczona na rzecz dzieci, umiejętności nabyte w jej trakcie nie będą pozostawały w bezpośrednim związku z branżą lub zawodem uczestników szkoleń i nie będą miały na celu uzyskania lub uaktualnienia wiedzy do celów zawodowych;

ad. 13. zatrudnieni bądź współpracujący z Panem na podstawie umowy zlecenia nauczyciele języka angielskiego będą posiadali wiedzę i kwalifikacje zdobyte w oficjalnym systemie nauczania, publicznym bądź prywatnym w zakresie nauki języka angielskiego;

ad. 14. zajęcia nauki języka angielskiego nie będą świadczone na podstawie umów zawartych bezpośrednio z rodzicami dzieci; strona tych umów miałyby być przede wszystkich niepubliczne lub publiczne przedszkola oraz inne instytucje publiczne organizujące zajęcia dodatkowe np. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie lub instytucje związane z pieczą zastępczą jak Regionalne Ośrodki Pomocy Społecznej lub Ośrodki Adopcyjne.

Pytanie

Czy w stosunku do planowanych przez Pana czynności (usług) będzie można stosować zwolnienie z podatku VAT :

1) na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 19 lit. c i lit. d w związku z art. 19 a ustawy o VAT  - w zakresie usług świadczonych przez specjalistów (z właściwymi uprawnieniami) tj. psychologa, logopedę, fizjoterapeutę, muzykoterapeutę, arteterapeutę, pedagoga terapeutę, pedagoga specjalnego;

2) na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 28 ustawy o VAT - w zakresie usług świadczonych przez nauczyciela języka angielskiego?

Pana stanowisko w sprawie

Według Pana oceny :

1) w zakresie zwolnienia , o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 19 lit. c) i lit d) ustawy o VAT.

Zgodnie z wyżej wymienionym przepisem zwalnia się od podatku usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, świadczone w ramach wykonywania :

• zawodów medycznych, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. z 2023 r. poz. 991, 1675 i 1972),
• psychologa.

Natomiast na podstawie art. 43 ust. 19 a zwalnia się od podatku świadczenie usług, o których mowa w pkt 19, jeżeli usługi te zostały nabyte przez podatnika we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej od podmiotów, o których mowa w pkt 19

Te zwolnienia są niewątpliwie zwolnieniami podmiotowo - przedmiotowymi. Aby z niego skorzystać, muszą być spełnione łącznie następujące kryteria :

a)kryterium podmiotowe - usługi muszą być świadczone przez osoby z zawodem medycznym czy psychologa;

b)kryterium przedmiotowe - muszą służyć opiece medycznej tj. profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu , przywracaniu i poprawie zdrowia

ad. a)

Wyżej powołana ustawa o działalności leczniczej (jej art. 2 ust. 1 pkt 2) definiuje pojęcie osoby wykonującej zawód medyczny. Zgodnie z tą definicją jest to, osoba uprawniona na podstawie odrębnych przepisów do udzielania świadczeń zdrowotnych w określonym zakresie lub w określonej dziedzinie medycyny.

Wymagane kwalifikacje dla zawodów medycznych (i ich rodzaje) określa Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 10 lipca 2023 r w sprawie kwalifikacji wymaganych od pracowników na poszczególnych rodzajach stanowisk pracy w podmiotach leczniczych niebędących przedsiębiorcami (Dz. U. z 2023 r. poz. 1515).

Natomiast warunki w zakresie specjalistów z zakresu dziedziny ochrony zdrowia zwiera Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 17 lipca 2023 r. w sprawie specjalizacji w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia.

Usługi świadczone przez psychologa (z przepisowymi uprawnieniami) wypełniają pierwsze kryterium do zwolnienia - kryterium podmiotowe.

Usługi realizowane przez logopedę, fizjoterapeutę, muzykoterapeutę i arteterapeutę (te dwa ostatnie wchodzą w zakres pojęcia terapii zajęciowej) również spełniają kryterium podmiotowe - należą do usług świadczonych przez osoby z zawodem medycznym (pod warunkiem oczywiście posiadania przez te osoby określonych uprawnień).

Usługi realizowane przez pedagoga terapeuty, pedagoga specjalnego będą spełniały kryterium podmiotowe w sytuacji, gdy osoby te jednocześnie są psychologami lub wykonują zawód medyczny w rozumieniu przepisów czyli np. w przypadku, gdy terapeuta integracji sensorycznej jest logopedą.

Zakłada Pan, że specjaliści, z którymi zamierza Pan współpracować będą spełniali kryterium podmiotowe niezbędne dla skorzystania ze zwolnienia z VAT.

ad. b)

W związku z powyższym do oceny pozostaje spełnienie drugiego kryterium - kryterium przedmiotowego: usługi muszę być świadczone w ramach opieki medycznej - służyć profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia.

W tym miejscu wskazać należy, że ani przepisy krajowej ustawy o VAT ani podatkowe przepisy wspólnotowe nie definiują pojęcia opieki medycznej.

Precyzując czynności, których celem jest profilaktyka, zachowanie, ratowanie, przywracanie lub poprawa zdrowia należy zastosować wykładnię językową. „Profilaktyka” to wszelkie działania i środki stosowane w celu zapobiegania czemuś niepożądanemu, likwidowanie przyczyn niekorzystnych zjawisk, to działania i środki stosowane w celu zapobiegania chorobom.

Zatem profilaktyka zdrowotna obejmuje działania mające na celu zapobieganie chorobom bądź innemu niekorzystnemu zjawisku zdrowotnemu przed jej rozwinięciem, poprzez ich wczesne wykrycie i leczenie. Ma ona również na celu zahamowanie postępu lub powikłań już istniejącej choroby, czy też zapobieganie powstawaniu niekorzystnych wzorów zachowań społecznych, które przyczyniają się do podwyższania ryzyka choroby.

„Zachowanie” rozumiane jest zaś jako dochowanie czegoś w stanie niezmienionym, nienaruszonym lub niezniszczonym mimo upływu czasu lub niesprzyjających okoliczności, utrzymywanie. Interpretując słowo „ratowanie” należy odwołać się do słów „ratować” i „ratownictwo”. Ratować to starać się ocalić, zachować coś, natomiast ratownictwo jest rozumiane jako ogół środków i metod ratowania życia ludzkiego i niesienia pomocy w warunkach zagrożenia.

Pojęcie „przywracać” oznacza doprowadzić coś do poprzedniego stanu, wprowadzić coś na nowo, odtworzyć coś w pierwotnej postaci, wznowić, odnowić, sprawić, że ktoś się znajdzie w takiej sytuacji, w takim stanie, w jakim był poprzednio. Pojęcie „przywracanie zdrowia” oznacza doprowadzenie zdrowia do poprzedniego stanu.

„Poprawa” to zmiana stanu czegoś na lepsze, poprawienie czegoś, poprawianie się, polepszanie. Z kolei termin „poprawa zdrowia”, którym posługuje się ustawodawca określając zakres zwolnień, zgodnie z wykładnią literalną, oznacza zmianę stanu zdrowia na lepsze, poprawienie zdrowia, jego polepszanie. Zatem dokonując ustalenia, czy dana usługa korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług należy ustalić, czy będzie spełniała wyżej określone warunki.

Definicja opieki medycznej nie została zawarta ani w krajowych, ani wspólnotowych przepisach podatkowych. Zatem w tym zakresie należy szukać wyjaśnienia w bogatym dorobku orzecznictwa wspólnotowego.

Należy uznać, że pojęcie „usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia” odpowiada określeniom używanym przez Trybunał „postawienie diagnozy, udzielenie pomocy medycznej oraz w zakresie, w jakim jest to możliwe, leczenie chorób lub zaburzeń zdrowotnych”. W pojęciu tym zawierają się również usługi medyczne realizowane w celach profilaktycznych (wyrok C-212/01, pkt 40).

Ponadto Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w ww. wyroku stwierdził, że „(...) to cel usługi medycznej decyduje o tym, czy powinna ona być zwolniona z podatku VAT. Dlatego też, jeśli kontekst, w jakim taka usługa jest wykonywana, pozwala ustalić, że jej głównym celem nie jest ochrona zdrowia, włączając w to utrzymanie lub przywrócenie zdrowia, lecz udzielanie porad wymaganych przed podjęciem decyzji wywołujących skutki prawne, zwolnienie nie ma zastosowania do takiej usługi”. Również z orzeczenia C-384/98 wynika, że preferencji podlegać mogą jedynie te usługi, które mają cel terapeutyczny bądź profilaktyczny, a nie podlegają mu takie, które mają charakter czysto ekspercki i doradczy.

Usługi świadczone przez psychologa, fizjoterapeutę niewątpliwie mieszczą się w zakresie wyżej wskazanej definicji opieki medycznej; pomoc tych specjalistów polega na dokonywani diagnozy i rozpoznawaniu zaburzeń, dobraniu odpowiednich metod terapeutycznych oraz przeprowadzaniu konsultacji i terapii - głównym celem świadczonych usług jest profilaktyka, zachowanie, ratowanie, przywracanie i poprawa zdrowia.

Uważa Pan, że kryterium przedmiotowe spełnione jest również w odniesieniu do pozostałych specjalistów, z którymi zamierza Pan współpracować. I tak :

• pedagog/terapeuta, pedagog specjalny prowadzić będą zajęcia z dziećmi niepełnosprawnymi czy przeprowadzać zajęcia wczesnego wspomagania rozwoju dziecka oraz zajęcia specjalistyczne dla dzieci z niepełnosprawnościami oraz zagrożonych niepełnosprawnością; zajęcia te między innymi mają również na celu pobudzić rozwój psychoruchowy i społeczny tych dzieci, wprowadzić elementy komunikacji alternatywnej, elementy terapii ręki, elementy komunikacji wspomaganej metodą werbotonalną, analizę zachowań w celu ich poprawy;
• muzykoterapeuta, arteterapeuta będą prowadzili specjalne zajęcia (w ramach terapii zajęciowej) dla dzieci niepełnosprawnych.

Uważa Pan, że tego rodzaju zajęcia prowadzone dla dzieci z różnego rodzaju niepełnosprawnościami służą poprawie ich zdrowia - zarówno w zdrowia sfery fizycznej, jak i psychicznej.

W związku z powyższym, ponieważ opisane w tej części wniosku usługi spełniają kryterium podmiotowo - przedmiotowe - na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 19 lit. c) i lit d) w związku z art. 19 a ustawy o VAT - zwolnione są - Pana zdaniem - od podatku od towarów i usług.

2) w zakresie zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 28 ustawy o VAT.

Zgodnie z wyżej wymienionym przepisem zwalnia się od podatku usługi nauczania języków obcych oraz dostawę towarów i świadczenie usług ścisłe z tymi usługami związane, inne niż wymienione w pkt 26, pkt 27 i pkt 29.

Działalność w tym zakresie będzie Pan prowadził - zatrudniając czy współpracując w innej formie z nauczycielami języka angielskiego, którzy będą prowadzili zajęcia (korepetycje) w ramach realizowanych przez Pana projektów, których celem jest wyrównanie szans edukacyjnych.

Opisana w tej części wniosku usługa - na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 28 ustawy o VAT - zwolniona jest Pana zdaniem od podatku od towarów i usług.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku w zakresie w zakresie zwolnienia od podatku usług:

• psychologicznych – prawidłowe,
• logopedycznych – prawidłowe,
• fizjoterapii – prawidłowe,
• muzykoterapii– nieprawidłowe,
• arteterapii – nieprawidłowe,
• terapii pedagogicznej – nieprawidłowe,
• terapii pedagogicznej specjalnej – nieprawidłowe,
• nauczania języka angielskiego – prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r., poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą” lub „ustawą o VAT”:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy:

Z powyższej regulacji wynika, że warunkiem zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług jest spełnienie łącznie dwóch przesłanek:

• przesłanki o charakterze przedmiotowym, dotyczącej rodzaju świadczonych usług, tj. usług w zakresie opieki medycznej, służących profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, a także
• przesłanki o charakterze podmiotowym, odnoszącej się do usługodawcy, który musi być podmiotem leczniczym.

Analiza powołanych wyżej przepisów pozwala stwierdzić, że w rozpatrywanym przypadku nie zostały spełnione przesłanki o charakterze podmiotowym, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy, gdyż – nie posiada Pan statusu podmiotu leczniczego.

W konsekwencji, świadczone usługi nie korzystają ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy.

Ponadto, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 19 ustawy:

Przytoczone powyżej przepisy krajowe w zakresie opieki medycznej stanowią implementację do polskiego porządku prawnego przepisu art. 132 ust. 1 lit. b) oraz lit. c) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE L Nr 347, str. 1, ze zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE Rady, zgodnie z którym:

Z powyższych regulacji wynika, że warunkiem zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług jest spełnienie łącznie dwóch przesłanek:

• przesłanki o charakterze przedmiotowym, dotyczącej rodzaju świadczonych usług, tj. usług w zakresie opieki medycznej, służących profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, a także
• przesłanki o charakterze podmiotowym, odnoszącej się do usługodawcy, który musi być podmiotem leczniczym bądź osobą wykonującą zawód lekarza, lekarza dentysty, pielęgniarki, położnej, psychologa lub inny zawód medyczny w rozumieniu ww. art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o działalności leczniczej.

Zatem, powyższe zwolnienie ma charakter podmiotowo-przedmiotowy. Niespełnienie chociażby jednej z ww. przesłanek powoduje, że zwolnienie od podatku nie znajduje zastosowania.

Należy zauważyć, że definicja opieki medycznej nie została zawarta ani w krajowych, ani we wspólnotowych przepisach podatkowych. W tym zakresie należy szukać wyjaśnienia tych pojęć w bogatym dorobku orzecznictwa wspólnotowego.

W odniesieniu do powołanych wyżej przepisów Dyrektywy 2006/112/WE Rady ukształtowała się wspólnotowa linia orzecznicza. I tak, w wyroku w sprawie C-106/05 L.u.P. GmbH (pkt 27) Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej stwierdził, że:

Pojęcie to zdefiniowano również w wyroku w sprawie C-307/01 Peter d´Ambrumenil (pkt 57), gdzie podkreślono, że pojęcia świadczenia opieki medycznej nie można interpretować w sposób, który obejmuje świadczenia medyczne realizowane w innym celu niż postawienie diagnozy, udzielenie pomocy medycznej oraz w zakresie, w jakim to możliwe, leczenie chorób lub zaburzeń zdrowotnych.

Analizując przedstawione powyżej regulacje należy zauważyć, że użyte w art. 43 ust. 1 pkt 18 i pkt 19 ustawy pojęcie „usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia” odpowiada określeniom używanym przez TSUE „postawienie diagnozy, udzielenie pomocy medycznej oraz w zakresie, w jakim jest to możliwe, leczenie chorób lub zaburzeń zdrowotnych”. W pojęciu tym zawierają się również usługi medyczne realizowane w celach profilaktycznych (wyrok w sprawie C-212/01 Margarete Unterpertinger, pkt 40).

Należy podkreślić, że ani przytoczone przepisy Dyrektywy 2006/112/WE Rady, ani orzecznictwo TSUE nie dają podstaw do tego, aby zakresem opieki medycznej podlegającej zwolnieniu objąć wszystkie działania medyczne wynikające z procesu leczenia. Zatem czynności, których celem nie jest ochrona zdrowia nie mogą być uznane za świadczenia opieki medycznej i nie mogą podlegać zwolnieniu od podatku od towarów i usług. Stanowisko takie wynika z wyroku w sprawie C-212/01.

Ponadto, w przedmiotowym wyroku Trybunał stwierdził, że:

Cel usługi medycznej określa, czy powinna ona korzystać ze zwolnienia. Jeżeli z kontekstu wynika, że jej podstawowym celem nie jest ochrona zdrowia, w tym jego utrzymanie lub przywrócenie, lecz raczej udzielenie porady wymaganej przed podjęciem decyzji wiążącej się z konsekwencjami prawnymi, to wówczas zwolnienie nie będzie miało zastosowania. Wyrażenie „opieka medyczna” dotyczy działalności mającej na celu ochronę zdrowia ludzkiego i obejmuje opiekę nad pacjentem. Celem zwolnienia jest ułatwienie ochrony zdrowia ludzkiego, która obejmuje diagnozę i badania w celu sprawdzenia czy osoba cierpi na jakąś chorobę i jeżeli to możliwe zapewnia jej leczenie. Nie obejmuje diagnozy i badania w innym celu. Aby podlegać zwolnieniu świadczenie powinno mieć cel terapeutyczny, tym samym liczy się nie charakter usługi, ale jej cel. Jeżeli podstawowym celem danego świadczenia nie są diagnoza, opieka, bądź leczenie chorób lub zaburzeń zdrowia, świadczenie takie nie podlega zwolnieniu od VAT.

Ponadto jak zauważył Rzecznik Generalny w sprawie C-262/08 CopyGene A/S:

Zatem zwolnieniem od podatku, o którym mowa w ww. art. 43 ust. 1 pkt 18 i pkt 19 ustawy, objęte są wyłącznie te usługi w zakresie opieki medycznej, które realizują cel związany z profilaktyką, zachowaniem, ratowaniem, przywracaniem i poprawą zdrowia. Usługi, które tych celów nie realizują nie mogą korzystać z ww. zwolnienia. W związku z tym każdorazowo należy poddawać analizie, jaki cel przyświecał danej usłudze świadczonej na rzecz pacjenta. Nie w każdym przypadku działania podejmowane na rzecz pacjenta mają na celu zachowanie, ratowanie, przywracanie i poprawę jego zdrowia. W przypadku, gdy świadczone usługi nie będą związane z ochroną zdrowia i takiego celu nie będą realizować, nie mogą korzystać z omawianego zwolnienia.

Dla zastosowania zwolnienia od podatku VAT usług ważnym jest wykazanie, że celem świadczonych usług jest profilaktyka, zachowanie, ratowanie, przywrócenie lub poprawa zdrowia.

Profilaktyka zdrowotna obejmuje działania mające na celu zapobieganie chorobom bądź innemu niekorzystnemu zjawisku zdrowotnemu przed jej rozwinięciem, poprzez ich wczesne wykrycie i leczenie. Ma ona również na celu zahamowanie postępu lub powikłań już istniejącej choroby, czy też zapobieganie powstawaniu niekorzystnych wzorów zachowań społecznych, które przyczyniają się do podwyższania ryzyka choroby.

Z kolei zachowywać, oznacza pozostać w posiadaniu, dochować w niezmienionym stanie, a także ochraniać.

Natomiast ratowanie to udzielanie komuś pomocy w niebezpieczeństwie lub w trudnej sytuacji.

Interpretując termin poprawa zdrowia, którym posługuje się ustawodawca określając zakres zwolnień, należy zastosować wykładnię literalną, zgodnie z którą wyrażenie to oznacza zmianę stanu zdrowia na lepsze, poprawienie zdrowia, jego polepszanie.

Podobnie należy postąpić dokonując wykładni pojęcia przywracanie zdrowia, które oznacza doprowadzenie zdrowia do poprzedniego stanu, sprawienie, że znajdzie się ono w takim stanie, w jakim było poprzednio.

Należy zauważyć, że pojęcia używane do oznaczania zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, powinny być interpretowane w sposób ścisły, ponieważ zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatkiem VAT jest objęta każda dostawa towarów i każda usługa świadczona odpłatnie przez podatnika. Zwolnienia stanowią pojęcia autonomiczne prawa wspólnotowego, które mają na celu uniknięcie rozbieżności pomiędzy państwami członkowskimi w stosowaniu systemu podatku VAT i które należy sytuować w ogólnym kontekście wspólnego systemu podatku VAT.

Zauważyć należy, że zwolnienie określone w art. 43 ust. 1 pkt 19 ustawy odpowiada zakresowi zwolnienia wynikającego z powołanego przepisu art. 132 ust. 1 lit. c) Dyrektywy 2006/112/WE Rady, zgodnie z którym:

W kwestii ww. zwolnienia wypowiedział się również TSUE, który w wyroku w sprawie C-141/00 Ambulanter Pflegedienst Kügler GmbH wskazał, że:

Trybunał wyjaśnił, że:

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie definiują pojęcia podmiotu leczniczego, czy działalności leczniczej. Wobec powyższego, przy definiowaniu powyższych pojęć należy posiłkować się przepisami ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 799).

W myśl art. 2 ust. 1 pkt 2 cyt. wyżej ustawy:

Na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy o działalności leczniczej:

Stosownie do art. 2 ust. 1 pkt 10 ustawy o działalności leczniczej:

Z kolei, jak stanowi art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o działalności leczniczej:

Zauważyć należy, że zwolnienie określone w art. 43 ust. 1 pkt 19 ustawy odpowiada zakresowi zwolnienia wynikającego z powołanego przepisu art. 132 ust. 1 lit. c) Dyrektywy 2006/112/WE, zgodnie z którym państwa członkowskie zwalniają od podatku świadczenie opieki medycznej w ramach zawodów medycznych i paramedycznych, określonych przez zainteresowane państwo członkowskie.

Przewidziany w przepisie art. 43 ust. 1 pkt 19 ustawy warunek, zgodnie z którym zwolnione od podatku VAT są usługi w zakresie opieki medycznej wykonywane w ramach zawodów medycznych, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o działalności leczniczej, ma na celu zapewnienie, aby zwolnienie od podatku było stosowane wyłącznie do świadczeń opieki medycznej wykonywanych przez osoby posiadające wymagane kwalifikacje zawodowe. Dlatego nie każde świadczenie opieki medycznej objęte jest zakresem zwolnienia od podatku, zwolnienie to dotyczy tylko świadczeń o odpowiednim poziomie jakości, biorąc pod uwagę wykształcenie zawodowe osób je wykonujących.

Należy wskazać, że zasady wykonywania niektórych zawodów medycznych zostały uregulowane w odrębnych aktach prawnych, dotyczy to w szczególności zawodu lekarza, pielęgniarki, położnej, ratownika medycznego, farmaceuty, felczera, czy diagnosty laboratoryjnego. Poza wymienionymi, istnieje jeszcze spora grupa innych zawodów medycznych, dla których jednak nie zostały określone zasady wykonywania w odrębnych przepisach. Należy zatem przyjąć, że pojęcie „osoba wykonująca zawód medyczny” obejmuje osoby wykonujące zawody, których status jest określony ustawowo, jak i zawody, które nie mają na gruncie obowiązującego prawa takiego uregulowania. Pojęcie „wykonywanie zawodu medycznego” należy odnieść do osób, które fachowo, stale i w celach zarobkowych zajmują się wykonywaniem zajęcia mającego związek z medycyną i które mają odpowiednie kwalifikacje. Przez kwalifikacje należy rozumieć zasób wiedzy i umiejętności wymaganych do udzielania świadczeń zdrowotnych.

Wykładnia normy zawartej w art. 43 ust. 1 pkt 19 ustawy wskazuje, że zwolnienie od podatku świadczenia usług w zakresie opieki medycznej dotyczy podatników będących osobami wskazanymi w tym przepisie (lekarzy i lekarzy dentystów, pielęgniarki i położne, osoby wykonujące zawody medyczne, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o działalności leczniczej oraz psychologów), nie wykluczając jednocześnie możliwości zastosowania zwolnienia, np. w sytuacji świadczenia tych usług przez osobę fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą.

Natomiast określając krąg podmiotów objętych zwolnieniem na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 19 lit. c) ustawy, ustawodawca odwołał się do powołanego wyżej art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o działalności leczniczej. W myśl tego przepisu, osoba wykonująca zawód medyczny, to osoba uprawniona na podstawie odrębnych przepisów do udzielania świadczeń zdrowotnych oraz osoba legitymująca się nabyciem fachowych kwalifikacji do udzielania świadczeń zdrowotnych w określonym zakresie lub w określonej dziedzinie medycyny.

Z opisu sprawy wynika, że zamierza Pan rozpocząć prowadzenie działalności gospodarczej i współpracować ze specjalistami z różnych dziedzin, tj. psychologiem, logopedą, fizjoterapeutą, muzykoterapeutą, arteterapeutą oraz nauczycielem języka angielskiego.

W pierwszej kolejności Pana wątpliwości dotyczą ustalenia zwolnienia od podatku dla świadczonych przez Pana usług psychologicznych (poprzez zatrudnionego bądź współpracującego z Panem na podstawie umowy zlecenia psychologa).

Wskazał Pan, że usługi psychologa będą obejmowały:

• diagnozę psychologiczną, która będzie polegała na przeprowadzeniu wywiadu, testów i obserwacji w celu poznania i zrozumienia trudności danej osoby, udzielenia jej odpowiedniego wsparcia i zaleceń co do dalszego postępowania;
• terapię indywidualną i grupową , której celem będzie pomoc w radzeniu sobie z problemami emocjonalnymi, takimi jak depresja, lęki, stres, traumy, zaburzenia psychiczne oraz poprawa samopoczucia i funkcjonowania w codziennym życiu;
• wsparcie psychologiczne - skierowane do osób, które niekoniecznie potrzebują terapii, ale szukają wsparcia w trudnych momentach życiowych;
• psychoedukację - która będzie polegała na dostarczaniu wiedzy o zdrowiu psychicznym, emocjach, stresie i sposobach radzenia sobie z problemami; ma to na celu zwiększenie świadomości pacjentów i poprawę umiejętności radzenia sobie z trudnościami;
• interwencję kryzysową, której celem jest doraźne wsparcie i stabilizacja stanu emocjonalnego pacjenta.

Świadczone usługi będą kierowane zarówno do dzieci, młodzieży, jak i dorosłych i będą służyć profilaktyce, przywracaniu i poprawie zdrowia.

Profilaktyka przejawiać się będzie poprzez edukację, trening radzenia sobie ze stresem, szybkim reagowaniu na objawy trudności emocjonalnych zanim rozwiną się w poważniejsze problemy.

Z kolei przywracanie i poprawa zdrowia przejawiać się będzie poprzez wczesną interwencję i udzielenie pomocy psychoterapeutycznej, pracę nad emocjami, stresem. W zależności od potrzeb danej osoby świadczone usługi będą miały cel terapeutyczny, diagnozowanie i leczenie a także przywracanie zdrowia.

Przykładowo psycholog będzie zajmować się diagnozą dzieci w kierunku różnych zaburzeń, celem tej diagnozy będzie udzielenie im specjalistycznego wsparcia poprzez zapewnienie im kompleksowej oraz interdyscyplinarnej diagnozy, która pozwoli na określenie deficytów i potrzeb dziecka w różnych obszarach jego funkcjonowania oraz udzielenie wsparcia rodzicom poprzez przekazanie m.in. wyników przeprowadzonej diagnozy oraz zaleceń dotyczących ewentualnej dalszej diagnozy i/lub pracy z dzieckiem.

Usługi będą realizowane w celu likwidacji zaburzeń i zmian chorobowych zagrażających życiu i zdrowiu takich jak depresja, lęki, stres, traumy, funkcjonowanie w codziennym życiu i będą świadczone zarówno dla chorych, jak i zdrowych osób. W ramach wykonywanych usług - w zależności od potrzeb danej osoby - będzie dokonywana weryfikacja stanu zdrowia konkretnego pacjenta, przykładowo diagnozowanie dzieci pod kątem zaburzeń w oparciu o wywiad medyczny, analizy poprzednich badań, wydawanie rodzicom aktualnej diagnozy czy opinii.

Zatem z przedstawionych okoliczności sprawy wynika, że przedmiotem Pana działalności będzie świadczenie usług psychologicznych w zakresie opieki medycznej służących profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia.

Powyższe oznacza, że w odniesieniu do świadczonych przez Pana usług psychologicznych pierwszy warunek zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 19 lit. d ustawy (warunek przedmiotowy) zostanie spełniony.

W tym miejscu wskazać należy, że zasady wykonywania zawodu psychologa zostały uregulowane w ustawie z dnia 8 czerwca 2001 r. o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów (t. j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1026).

Na podstawie art. 2 ustawy o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów:

Zgodnie z art. 3 ustawy o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów:

W myśl art. 4 ust. 1 ustawy o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów:

Na mocy art. 8 ust. 1 ustawy o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów:

Zatem, na podstawie przepisów ustawy o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów, udzielanie świadczeń zdrowotnych zastrzeżonych dla zawodu psychologa wykonywać mogą jedynie osoby posiadające określone ustawowo kwalifikacje, potwierdzone odpowiednimi dokumentami.

W opisie sprawy wskazano, że zatrudniony bądź współpracujący z Panem na podstawie umowy zlecenia psycholog będzie posiadał co najmniej uprawienia do wykonywania zawodu psychologa. Powołując się na art. 8 ust. 1 ustawy o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów wskazał Pan, że co najmniej takie wykształcenie będą posiadali psycholodzy współpracujący z Panem.

Analiza okoliczności sprawy i obowiązujących przepisów prowadzi do wniosku, że świadczone przez Pana usługi psychologiczne (poprzez zatrudnionego bądź współpracującego z Panem w innej formie psychologa) spełniają zarówno przesłankę podmiotową, jak i przedmiotową wynikającą z treści art. 43 ust. 1 pkt 19 lit. d ustawy. Osoby współpracujące z Panem, świadczące usługi psychologiczne są psychologami określonymi w art. 43 ust. 1 pkt 19 lit. d ustawy. Współpracujący z Panem psycholodzy będą spełniali wymagania określone tą ustawą.

Zatem w analizowanej sprawie spełniona została przesłanka podmiotowa wskazana w art. 43 ust. 1 pkt 19 lit. d) ustawy względem świadczonych usług psychologicznych.

W konsekwencji, usługi psychologiczne będą mogły korzystać ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 19 lit. d ustawy.

Tym samym Pana stanowisko w zakresie zwolnienia od podatku świadczonych przez Pana usług psychologicznych poprzez zatrudnionych bądź współpracujących z Panem na podstawie umowy zlecenia psychologów należało uznać za prawidłowe.

W dalszej kolejności Pana wątpliwości dotyczą ustalenia zwolnienia od podatku dla świadczonych usług logopedycznych.

Rozpatrując kwestię zwolnienia dla świadczonych usług logopedycznych należy w pierwszej kolejności również dokonać oceny, czy usługi te ze względu na swój cel mogą zostać uznane za usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia.

Jak wynika z wniosku usługi logopedy będą polegały na diagnozowaniu, profilaktyce oraz terapii zaburzeń mowy, języka, głosu i komunikacji. Usługi będą skierowane zarówno do dzieci, jak i dorosłych, pomagając w różnych problemach związanych z mową, od wad wymowy po zaburzenia neurologiczne.

Obejmować będą:

• diagnozę: ocena stanu mowy, języka, głosu i komunikacji pacjenta. Diagnozowanie zaburzeń, takich jak: dyslalia (wady wymowy), jąkanie, opóźniony rozwój mowy, afazja, dysleksja, zaburzenia mowy wynikające z uszkodzeń neurologicznych (np. po udarach);
• profilaktykę: zapobieganie wadom wymowy poprzez odpowiednie ćwiczenia i stymulację mowy u dzieci, edukacja rodziców w zakresie wspierania prawidłowego rozwoju mowy dziecka;
• terapię: prowadzenie ćwiczeń mających na celu poprawę artykulacji, wymowy, płynności mowy, a także naukę prawidłowego oddychania i modulacji głosu. Terapia logopedyczna dla dzieci i dorosłych z wadami wymowy, jąkaniem, czy po urazach mózgu. Nauka alternatywnych sposobów komunikacji dla osób z poważnymi problemami mowy, np. przy pomocy obrazków lub urządzeń elektronicznych;
• rehabilitację po zaburzeniach neurologicznych: praca z pacjentami po udarach, urazach mózgu, z afazją lub innymi zaburzeniami komunikacyjnymi wynikającymi z problemów neurologicznych;
• wspieranie rozwoju językowego: praca z dziećmi z opóźnionym rozwojem mowy lub problemami w nabywaniu języka (np. trudności w nauce czytania i pisania).

W zależności od potrzeb danej osoby świadczone usługi będą miały cel terapeutyczny, diagnozowanie i leczenie a także przywracanie zdrowia.

Usługi będą zmierzać do likwidacji zaburzeń i zmian chorobowych zagrażających zdrowiu poprzez pomoc w eliminacji nieprawidłowej artykulacji dźwięków, co pozwala na poprawną wymowę i zrozumienie wypowiedzi, pracę nad redukcją zaburzeń takich jak jąkanie czy mowa przyspieszona oraz rehabilitacje głosu dla osób np. po zabiegach na strunach głosowych lub w wyniku przewlekłego nadwyrężania głosu.

Usługi będą miały na celu poprawę jakości życia pacjentów, umożliwiając im pełniejszą i bardziej efektywną komunikację. Prawidłowa mowa wpływa na rozwój społeczny, emocjonalny i intelektualny, a także na osiągnięcia szkolne i zawodowe. W przypadku dzieci logopeda wspiera rozwój językowy, a w przypadku dorosłych pomaga w rehabilitacji mowy po urazach lub chorobach. Dlatego też usługi będą świadczone na rzecz osób chorych i zdrowych.

W ramach wykonywania tej usługi będzie dokonywana weryfikacja stanu zdrowia pacjenta, która jest często kluczowym elementem diagnostyki i terapii. Logopeda zwykle przeprowadza szczegółowy wywiad medyczny, który może obejmować pytania dotyczące historii zdrowotnej, przebytych chorób, operacji, przyjmowanych leków czy wcześniejszych terapii logopedycznych. Może także poprosić o wyniki badań lekarskich, szczególnie gdy istnieje podejrzenie, że problem z mową lub komunikacją jest związany z innymi schorzeniami, np. neurologicznymi czy laryngologicznymi.

Zatem, w świetle powyższych informacji należy stwierdzić, że świadczone usługi logopedyczne będą usługami w zakresie opieki medycznej, służącymi profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, a zatem pierwszy warunek warunkujący zwolnienie od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 19 ustawy (warunek przedmiotowy) został spełniony.

Zbadać należy zatem, czy spełniony jest także drugi warunek do zastosowania zwolnienia, tj. przesłanka podmiotowa, a więc, czy zatrudniony bądź współpracujący z Panem na podstawie umowy zlecenia logopeda legitymuje się nabyciem fachowych kwalifikacji do udzielania świadczeń zdrowotnych w określonym zakresie, a tym samym, czy wykonuje zawód medyczny w rozumieniu ww. art. 2 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy o działalności leczniczej.

Wykładnia normy zawartej w art. 43 ust. 1 pkt 19 ustawy wskazuje, że zwolnienie od podatku świadczenia usług w zakresie opieki medycznej dotyczy podatników będących osobami wskazanymi w tym przepisie (lekarzy i lekarzy dentystów, pielęgniarki i położne, osoby wykonujące zawody medyczne, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o działalności leczniczej oraz psychologów), nie wykluczając jednocześnie możliwości zastosowania zwolnienia, np. w sytuacji świadczenia tych usług przez osobę fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą.

Jak wynika z opisu sprawy zatrudniony bądź współpracujący z Panem na podstawie umowy zlecenia logopeda będzie posiadał co najmniej uprawienia do wykonywania zawodu logopedy.

Należy zauważyć, że w załączniku do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 sierpnia 2014 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (t. j. Dz. U. z 2018 r. poz. 227 ze zm.), w grupie 2294 wymienieni zostali logopedzi.

Zatem w analizowanej sprawie spełniona została przesłanka podmiotowa wskazana w art. 43 ust. 1 pkt 19 lit. c) ustawy dla świadczonych usług logopedycznych.

Odnosząc treść przytoczonych przepisów do opisu sprawy wskazać należy, że z uwagi na fakt, że wymienione w opisie sprawy usługi w zakresie logopedii będą służyły profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia oraz wykonywane będą przez osoby - wykonujące zawód medyczny, o którym mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej, a więc osoby, które legitymują się nabyciem fachowych kwalifikacji do udzielania świadczeń zdrowotnych w określonym zakresie lub w określonej dziedzinie medycyny, to ich świadczenie korzysta ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 19 lit. c ustawy.

Zatem, usługi logopedyczne świadczone przez Pana poprzez zatrudnionych bądź współpracujących z Panem na podstawie umowy zlecenia logopedów będą mogły korzystać ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 19 lit. c ustawy.

Tym samym Pana stanowisko w zakresie zwolnienia od podatku świadczonych przez Pana usług logopedycznych poprzez zatrudnionego bądź współpracującego z Panem na podstawie umowy zlecenia logopedy należało uznać za prawidłowe.

Następnie Pana wątpliwości dotyczą ustalenia zwolnienia od podatku dla świadczonych usług fizjoterapeutycznych.

W opisie sprawy wskazano, że usługi świadczone przez fizjoterapeutę mają na celu poprawę funkcjonowania układu ruchu, eliminowanie bólu, a także rehabilitację po urazach i operacjach. Fizjoterapeuci będą pomagać w przywracaniu sprawności fizycznej, redukowaniu ograniczeń ruchowych oraz zapobieganiu problemom zdrowotnym wynikającym z siedzącego trybu życia czy przeciążeń.

Zakres usług:

• diagnoza i ocena funkcjonalna: ocena stanu pacjenta, analiza biomechaniczna ciała, ocena ruchomości stawów, siły mięśniowej, postawy oraz funkcjonowania układu nerwowego i mięśniowego. Diagnozowanie przyczyn bólu, ograniczeń ruchowych lub innych problemów zdrowotnych związanych z układem ruchu;
• rehabilitacja po urazach i operacjach: prowadzenie rehabilitacji po złamaniach, skręceniach, zwichnięciach, uszkodzeniach więzadeł, operacjach ortopedycznych (np. endoprotezoplastyka stawu biodrowego lub kolanowego). Ćwiczenia, masaże i inne metody mające na celu przywrócenie sprawności ruchowej i zapobieganie powikłaniom pooperacyjnym;
• fizjoterapia neurologiczna: terapia dla osób z chorobami neurologicznymi, takimi jak udary mózgu, stwardnienie rozsiane, choroba Parkinsona. Praca nad przywróceniem lub poprawą funkcji motorycznych, koordynacji ruchowej i równowagi;
• terapia manualna: stosowanie technik mobilizacji i manipulacji stawów oraz tkanek miękkich w celu poprawy ruchomości, redukcji bólu i napięcia mięśniowego. Masaże lecznicze i relaksacyjne w zależności od potrzeb pacjenta;
• kinezyterapia (terapia ruchem): wykonywanie ćwiczeń fizycznych mających na celu poprawę siły mięśniowej, elastyczności, koordynacji, wytrzymałości oraz zakresu ruchu. Indywidualne programy ćwiczeń dostosowane do problemów pacjenta, zarówno w formie ćwiczeń aktywnych, jak i pasywnych;
• fizykoterapia: zastosowanie metod fizykalnych, takich jak elektroterapia, laseroterapia, ultradźwięki, krioterapia czy magnetoterapia, w celu redukcji bólu, stanu zapalnego oraz przyspieszenia regeneracji tkanek;
• profilaktyka i ergonomia: edukacja pacjentów w zakresie zapobiegania urazom, ergonomii pracy i codziennego funkcjonowania, aby zminimalizować ryzyko problemów z układem ruchu. Doradzanie w sprawach prawidłowej postawy, technik podnoszenia ciężarów, a także ćwiczeń utrzymujących sprawność fizyczną.

Cele usług:

• poprawa funkcji ruchowych: przywrócenie pełnej sprawności fizycznej lub jej maksymalne możliwe przywrócenie w przypadku poważnych uszkodzeń;
• redukcja bólu: zarówno bólu przewlekłego, jak i ostrego, związanego z przeciążeniem mięśni, urazami, chorobami stawów czy problemami kręgosłupa;
• zwiększenie zakresu ruchu: przywrócenie lub poprawa ruchomości stawów i elastyczności mięśni;
• poprawa postawy i ergonomii: uczenie pacjentów, jak utrzymywać prawidłową postawę ciała i unikać złych nawyków, które mogą prowadzić do problemów zdrowotnych;
• rehabilitacja i adaptacja: pomoc pacjentom po urazach, operacjach lub z chorobami przewlekłymi w powrocie do pełnej aktywności lub adaptacji do nowych warunków funkcjonowania;
• zapobieganie urazom: działania profilaktyczne mające na celu wzmocnienie układu mięśniowo-szkieletowego i zmniejszenie ryzyka urazów.

Usługi fizjoterapeuty pomagają w przywracaniu zdrowia fizycznego, zwiększają komfort życia, redukują ból, poprawiają sprawność ruchową oraz zapobiegają dalszym problemom zdrowotnym. Fizjoterapia ma także znaczenie w poprawie samodzielności pacjentów, szczególnie tych z chorobami przewlekłymi czy po urazach.

W zależności od potrzeb danej osoby świadczone usługi będą miały cel terapeutyczny, diagnozowanie i leczenie a także przywracanie zdrowia. Będą świadczone na rzecz osób chorych i zdrowych, dzieci i dorosłych. W ramach wykonywania tej usługi będzie dokonywana weryfikacja stanu zdrowia pacjenta.

A zatem biorąc pod uwagę przedstawiony powyżej opis sprawy wskazać należy, że zostanie spełniona przesłanka przedmiotowa warunkująca zastosowanie zwolnienia od podatku od towarów i usług na mocy art. 43 ust. 1 pkt 19 lit. c ustawy, tj. świadczone usługi fizjoterapii będą służyły profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia konkretnych pacjentów.

Z kolei analizując spełnienie przesłanki podmiotowej wskazać należy, zawód fizjoterapeuty został unormowany w ustawie z 25 września 2015 r. o  zawodzie fizjoterapeuty (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1213 ze zm.), poprzez określenie zasad wykonywania przedmiotowego zawodu, a także wskazania wymaganych kwalifikacji pozwalających na świadczenie usług fizjoterapeutycznych w ramach tego zawodu.

Jak stanowi art. 2 ustawy o zawodzie fizjoterapeuty:

Zgodnie z art. 4 ust. 2 ustawy o zawodzie fizjoterapeuty:

Natomiast stosownie do treści art. 4 ust. 4 ustawy o zawodzie fizjoterapeuty:

Potwierdzeniem statusu fizjoterapeuty jako zawodu medycznego jest również klasyfikacja określona w ww. rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 7 sierpnia 2014 r. Zawód fizjoterapeuty został ujęty w  grupie 2292 Fizjoterapeuci, kod zawodu 229201 Fizjoterapeuta.

Jak wskazał Pan we wniosku zatrudniony bądź współpracujący z Panem na podstawie umowy zlecenia fizjoterapeuta będzie posiadał co najmniej uprawnienia do wykonywania zawodu fizjoterapeuty.

Zatem, biorąc pod uwagę wskazane wyżej okoliczności sprawy oraz przepisy prawa stwierdzenia wymaga, że w analizowanym przypadku dla świadczonych przez Pana usług fizjoterapii przez zatrudnionego bądź współpracującego z Panem na podstawie umowy zlecenia fizjoterapeuty wypełniona jest przesłanka podmiotowa, uprawniająca do korzystania ze zwolnienia od podatku VAT – na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 19 lit. c ustawy.

Podsumowując, świadczone przez Pana usługi fizjoterapii jako służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia będą korzystały ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 19 lit. c ustawy.

W konsekwencji powyższego usługi fizjoterapii, które będzie Pan świadczył poprzez zatrudnionych bądź współpracujących z Panem na podstawie umowy zlecenia fizjoterapeutę, będą korzystały ze zwolnienia od podatku, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 19 lit. c ustawy.

Tym samym Pana stanowisko w zakresie zwolnienia od podatku świadczonych przez Pana usług fizjoterapii poprzez zatrudnionego bądź współpracującego z Panem na podstawie umowy zlecenia fizjoterapeutę należało uznać za prawidłowe.

W dalszej kolejności Pana wątpliwości dotyczą zwolnienia od podatku dla świadczonych usług muzykoterapeutycznych oraz arteterapeutycznych.

Jak wskazano powyżej, warunkiem zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 19 lit. c ustawy jest spełnienie łącznie przesłanki o charakterze przedmiotowym i podmiotowym.

Niespełnienie chociażby jednej z ww. przesłanek powoduje, że zwolnienie to nie ma zastosowania.

W przedmiotowej sprawie, usługi muzykoterapeuty polegać będą na wykorzystaniu muzyki oraz elementów dźwięku w procesie terapeutycznym, mającym na celu poprawę zdrowia psychicznego, fizycznego, emocjonalnego i społecznego pacjenta. Jest formą terapii stosowaną w pracy z osobami w różnym wieku, borykającymi się z rozmaitymi problemami zdrowotnymi, zarówno psychicznymi, jak i fizycznymi.

Zakres usług:

• diagnoza i ocena potrzeb pacjenta: ocena stanu emocjonalnego, psychicznego i fizycznego pacjenta, aby dostosować program terapii do jego indywidualnych potrzeb. Rozpoznanie problemów, które można wspierać za pomocą terapii muzycznej, takich jak lęki, stres, depresja, problemy w komunikacji, trudności w relacjach społecznych, a także niektóre schorzenia neurologiczne;
• terapia indywidualna: praca z pacjentem w formie indywidualnych sesji, w których terapeuta dostosowuje muzykę oraz techniki terapeutyczne do potrzeb pacjenta. Stosowanie różnych technik, takich jak słuchanie muzyki, improwizacja muzyczna, śpiew, gra na instrumentach, pisanie piosenek oraz analiza tekstów piosenek;
• terapia grupowa: prowadzenie sesji grupowych, które umożliwiają uczestnikom współpracę poprzez muzykę, wzmacniając umiejętności społeczne, budowanie więzi oraz radzenie sobie z emocjami w grupie. Sesje grupowe mogą obejmować wspólne śpiewanie, granie na instrumentach, improwizacje muzyczne oraz rozmowy o emocjach wywołanych muzyką;
• muzykoterapia receptywna: słuchanie specjalnie dobranej muzyki, która ma wywołać określone stany emocjonalne lub fizyczne (np. relaksację, uspokojenie, pobudzenie). Analiza uczuć i myśli, jakie wywołuje dana muzyka, co pozwala pacjentowi lepiej zrozumieć swoje emocje i reakcje;
• muzykoterapia aktywna: aktywne zaangażowanie pacjenta w tworzenie muzyki, poprzez grę na instrumentach, śpiew, czy komponowanie utworów. Wspiera ekspresję emocji, rozwój umiejętności komunikacyjnych oraz współpracę z innymi;
• muzykoterapia w rehabilitacji: stosowanie muzyki jako narzędzia wspierającego rehabilitację fizyczną, np. przywracanie koordynacji ruchowej, poprawa mobilności czy wspomaganie terapii neurologicznej (np. u pacjentów po udarach). Muzyka może być używana do synchronizowania ruchów pacjenta i poprawy jego motoryki;
• wsparcie w rozwoju emocjonalnym i społecznym: pomoc w rozwoju umiejętności radzenia sobie ze stresem, lękiem, czy depresją. Terapia muzyczna może wspierać rozwój dzieci z trudnościami emocjonalnymi, zaburzeniami ze spektrum autyzmu, ADHD czy innymi problemami w zakresie rozwoju społecznego.

Cele usługi:

• regulacja emocji: muzykoterapia pomaga w radzeniu sobie z emocjami, zarówno pozytywnymi, jak i negatywnymi, poprzez ich wyrażanie i rozpoznawanie. Wzmacnia również samoświadomość emocjonalną pacjenta;
• redukcja stresu i lęku: muzykoterapia receptywna (słuchanie muzyki) lub aktywna (tworzenie muzyki) może działać relaksacyjnie, pomagając w redukcji napięcia nerwowego, stresu i lęku;
• poprawa komunikacji i wyrażania siebie: muzykoterapia wspomaga pacjentów w rozwijaniu umiejętności komunikacyjnych, zwłaszcza tych, którzy mają trudności z werbalnym wyrażaniem emocji i myśli;
• rozwój zdolności poznawczych: terapia muzyką może wspierać pamięć, koncentrację, kreatywność i zdolności poznawcze, szczególnie u osób starszych, pacjentów z demencją lub osób z zaburzeniami neurologicznymi;
• wsparcie rehabilitacyjne: muzykoterapia jest używana do wspomagania rehabilitacji fizycznej, poprawy koordynacji ruchowej, synchronizacji ruchów oraz zwiększenia motywacji do ćwiczeń;
• wspomaganie procesów społecznych: terapia grupowa wspiera rozwój relacji międzyludzkich, poprawę umiejętności współpracy, komunikacji i budowania więzi.

Usługi służyć będą poprawie zdrowia psychicznego, emocjonalnego i fizycznego pacjentów, przy jednoczesnym rozwijaniu umiejętności społecznych i komunikacyjnych. Muzykoterapia może działać wspomagająco w leczeniu depresji, lęków, zaburzeń neurologicznych, trudności w relacjach międzyludzkich czy problemów z wyrażaniem emocji. W kontekście rehabilitacyjnym, muzyka może być skutecznym narzędziem wspierającym powrót do zdrowia po urazach lub zabiegach, a także pomocnym narzędziem w terapii pacjentów z chorobami przewlekłymi.

W zależności od potrzeb danej osoby świadczone usługi będą miały cel terapeutyczny, diagnozowanie i leczenie a także przywracanie zdrowia. Usługi będą zmierzać do likwidacji zaburzeń i zmian chorobowych zagrażających zdrowiu. Będą świadczone na rzecz osób chorych i zdrowych, dzieci i dorosłych. W ramach wykonywania tej usługi będzie dokonywana weryfikacja stanu zdrowia pacjenta, zarówno przed rozpoczęciem terapii, jak i w trakcie jej trwania. Jest to istotny element, który pozwala na dostosowanie odpowiednich metod terapeutycznych do indywidualnych potrzeb pacjenta. Weryfikacja stanu zdrowia pomaga w opracowaniu skutecznych strategii terapeutycznych, a także w monitorowaniu efektów terapii.

Z kolei usługi arteteraputy polegać będą na wykorzystaniu sztuki i twórczej ekspresji w procesie terapeutycznym, który ma na celu poprawę zdrowia emocjonalnego, psychicznego i społecznego pacjenta. Arteterapia wykorzystuje różne formy sztuki, takie jak rysunek, malarstwo, rzeźba, kolaż, a także inne formy wizualne, aby pomóc osobom w wyrażaniu emocji, rozwiązywaniu problemów oraz radzeniu sobie z traumą.

Zakres usług:

• diagnoza i ocena potrzeb pacjenta: ocena stanu psychicznego pacjenta oraz identyfikacja obszarów, które mogą być wspierane poprzez sztukę (np. trudności w wyrażaniu emocji, stany lękowe, depresja, problemy relacyjne). Dopasowanie technik arteterapeutycznych do indywidualnych potrzeb i możliwości pacjenta;
• terapia indywidualna: indywidualne sesje, podczas których pacjent wyraża swoje myśli i emocje poprzez tworzenie sztuki. Arteterapeuta pomaga w interpretacji dzieł pacjenta, co prowadzi do głębszego zrozumienia siebie, swoich emocji i problemów;
• terapia grupowa: praca z grupą pacjentów, gdzie uczestnicy mogą współpracować i wspólnie tworzyć, co sprzyja budowaniu relacji, poprawie komunikacji i współpracy. Arteterapia grupowa wzmacnia poczucie wspólnoty, wzajemne wsparcie i ułatwia dzielenie się doświadczeniami;
• różnorodne techniki artystyczne: wykorzystywanie różnych form sztuki wizualnej, takich jak rysunek, malarstwo, kolaż, rzeźba, grafika czy techniki mieszane. Terapia często skupia się na procesie tworzenia, a nie na końcowym dziele, co pozwala na swobodne wyrażanie siebie bez oceniania;
• arteterapia w pracy z dziećmi: stosowanie terapii artystycznej w pracy z dziećmi, które mają trudności w wyrażaniu swoich emocji werbalnie, np. w przypadku dzieci z autyzmem, ADHD, problemami emocjonalnymi czy traumą. Poprawa koncentracji, zdolności do radzenia sobie z emocjami oraz rozwoju umiejętności społecznych;
• arteterapia w pracy z osobami z traumą: wykorzystanie sztuki w procesie pracy z osobami, które doświadczyły traumatycznych wydarzeń, takich jak przemoc, nadużycia, wojna, katastrofy czy śmierć bliskich. Sztuka może pomóc w wyrażeniu emocji, które są trudne do opisania słowami, a także w procesie rekonstruowania narracji o traumatycznych przeżyciach;
• terapia w kontekście leczenia chorób przewlekłych: arteterapia może być stosowana jako wsparcie dla osób z chorobami przewlekłymi, takimi jak rak, choroby neurologiczne czy przewlekły ból, pomagając im w radzeniu sobie z lękiem, bólem i stresem.

Cele usługi:

• wyrażenie emocji i myśli: daje możliwość wyrażenia uczuć, które mogą być trudne do zwerbalizowania, pomagając pacjentom zrozumieć i przepracować swoje emocje;
• rozwój samoświadomości: proces tworzenia sztuki pozwala pacjentowi lepiej poznać siebie, swoje pragnienia, obawy i problemy. Wgląd w siebie sprzyja rozwojowi emocjonalnemu i osobistemu;
• redukcja stresu i lęku: twórcza aktywność działa relaksująco, pozwalając na odprężenie, redukcję napięcia nerwowego oraz stresu;
• poprawa funkcjonowania społecznego: arteterapia, szczególnie grupowa, wspiera rozwój umiejętności interpersonalnych, poprawia komunikację i buduje poczucie wspólnoty;
• praca z traumą: sztuka jest narzędziem, które może pomóc w pracy nad traumatycznymi doświadczeniami, oferując bezpieczną przestrzeń do ich wyrażenia i przepracowania;
• rozwój kreatywności i poczucia sprawczości: proces tworzenia dzieła może dawać pacjentowi poczucie kontroli nad swoim życiem, rozwijać jego kreatywność i samoocenę.

Usługi będą służyć poprawie zdrowia psychicznego, emocjonalnego i społecznego poprzez wykorzystanie sztuki jako narzędzia terapeutycznego. Tworzenie sztuki pozwala pacjentowi na wyrażenie swoich emocji, redukcję stresu, lepsze zrozumienie siebie oraz rozwój umiejętności komunikacyjnych. Jest to skuteczna metoda terapii w pracy z osobami cierpiącymi na różne problemy emocjonalne, psychiczne, a także z osobami po traumatycznych doświadczeniach.

W zależności od potrzeb danej osoby świadczone usługi będą miały cel terapeutyczny, diagnozowanie i leczenie a także przywracanie zdrowia. Usługi będą zmierzać do likwidacji zaburzeń i zmian chorobowych zagrażających zdrowiu. Będą świadczone na rzecz osób chorych i zdrowych, dzieci i dorosłych.

Rozpatrując natomiast spełnienie przesłanki podmiotowej w odniesieniu do świadczonych usług muzykoterapii i areterapii (poprzez zatrudnionego bądź współpracującego z Panem na podstawie umowy zlecenia muzykoterapeuty i arteterapeuty) wskazać należy, że wykładnia normy zawartej w art. 43 ust. 1 pkt 19 lit. c ustawy wskazuje, że zwolnienie od  podatku świadczenia usług w zakresie opieki medycznej dotyczy podatników będących osobami wskazanymi w tym przepisie (lekarzy i lekarzy dentystów, pielęgniarki i położne, osoby wykonujące zawody medyczne, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o  działalności leczniczej oraz psychologów), nie wykluczając jednocześnie możliwości zastosowania zwolnienia, np. w sytuacji świadczenia tych usług przez osobę fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą.

Pomocniczo przy ustalaniu kręgu osób wykonujących zawód medyczny posiłkować się  można rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 10 lipca 2023 r. w sprawie kwalifikacji wymaganych od pracowników na poszczególnych rodzajach stanowisk pracy w  podmiotach leczniczych niebędących przedsiębiorcami (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz.  1515), które w załączniku zawiera taryfikator kwalifikacyjny pracowników działalności podstawowej. Zgodnie z przepisami ww. rozporządzenia przez wykształcenie wyższe medyczne należy rozumieć posiadanie tytułu zawodowego nadawanego absolwentom studiów prowadzonych w uczelniach medycznych albo innych uczelniach, które prowadzą działalność dydaktyczną w dziedzinie nauk medycznych i nauk o zdrowiu, na kierunku przyporządkowanym do dyscypliny nauki medyczne, nauki farmaceutyczne lub nauki o  zdrowiu. Przy  czym, przy stosowaniu wspomnianego taryfikatora jednak zaliczenie każdego wyodrębnionego stanowiska do grupy osób wykonujących zawód medyczny podlegać musi weryfikacji pod kątem zarówno posiadania kwalifikacji, jak i udzielania świadczeń zdrowotnych.

W załączniku do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 7 sierpnia 2014  r. w  sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej  stosowania, zawód muzykoterapeuty i arteterapeuty znajduje się w grupie:

• 32 Średni personel do spraw zdrowia;
• 323 Praktykujący niekonwencjonalne lub komplementarne metody terapii;
• 3230 Praktykujący niekonwencjonalne lub komplementarne metody terapii;
• 323008 Muzykoterapeuta;
• 323013 Arteterapeuta.

Wskazać należy, że zawody muzykoterapeuty i arteretapeuty nie są zawodami medycznymi w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o działalności leczniczej. Nie zmienia tego fakt, że zawody te wymienione zostały w klasyfikacji zawodów i specjalności w grupie praktykujących niekonwencjonalne lub komplementarne metody terapii (323). Dokonując analizy ww.  rozporządzenia zauważyć należy ponadto, że zawody te nie zostały wymienione w grupie specjalistów do spraw zdrowia (22) obejmującej lekarzy, pielęgniarki, położne, specjalistów do spraw ratownictwa medycznego, lekarzy weterynarii, lekarzy dentystów, diagnostów laboratoryjnych, farmaceutów oraz innych specjalistów ochrony zdrowia. Tym  samym, osoba posiadająca kwalifikacje do wykonywania ww. zawodów – nie spełnia przesłanki podmiotowej do skorzystania ze  zwolnienia od podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 19 lit. c ustawy.

Przewidziany ustawą o podatku od towarów i usług warunek, zgodnie z którym świadczenie zdrowotne musi być dokonywane przez osobę, która na podstawie odrębnych przepisów uprawniona jest do ich udzielania oraz osobę legitymującą się  nabyciem fachowych kwalifikacji do udzielania świadczeń zdrowotnych w określonym zakresie lub w określonej dziedzinie medycyny, ma na celu zapewnienie, aby zwolnienie od podatku było stosowane wyłącznie do świadczeń opieki medycznej, wykonywanych przez osoby posiadające wymagane kwalifikacje zawodowe. Dlatego nie każde świadczenie opieki medycznej objęte jest zakresem zwolnienia od podatku, biorąc pod uwagę wykształcenie zawodowe osób je wykonujących. Osoby wykonujące zawody medyczne to osoby, które fachowo, stale i w celach zarobkowych zajmują się wykonywaniem zajęcia mającego związek z medycyną i które mają odpowiednie kwalifikacje. Przez kwalifikacje natomiast należy rozumieć zasób wiedzy i umiejętności wymaganych do udzielania świadczeń zdrowotnych.

Analiza powyższego prowadzi zatem do wniosku, że zatrudnieni bądź współpracujący z Panem na podstawie umowy zlecenia muzykoterapeuta oraz arteterapeuta nie spełniają przesłanki podmiotowej wskazanej w art. 43 ust. 1 pkt 19 lit. c ustawy, bowiem usługi muzykoterapii i arteterapii nie będą świadczone przez określony ustawą podmiot, tj. nie będą świadczone w ramach wykonywania zawodu medycznego, o którym mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o  działalności leczniczej.

Wobec powyższego, ze względu na niespełnienie przesłanki podmiotowej usługi te nie są zwolnione od  podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust.1 pkt 19 lit. c ustawy o podatku od towarów i usług.

Tym samym Pana stanowisko w zakresie zwolnienia od podatku świadczonych przez Pana usług poprzez zatrudnionego bądź współpracującego z Panem na podstawie umowy zlecenia muzykoterapeuty i arteterapeuty należało uznać za nieprawidłowe.

Pana wątpliwości dotyczą także ustalenia zwolnienia od podatku od towarów i usług terapii pedagogicznej i terapii pedagogiki specjalnej.

Jak wynika z wniosku usługi świadczone przez pedagoga terapeutę będą miały na celu wspieranie rozwoju emocjonalnego, społecznego oraz edukacyjnego dzieci, młodzieży, a także dorosłych, którzy zmagają się z różnego rodzaju trudnościami, takimi jak zaburzenia emocjonalne, trudności w nauce, problemy społeczne, czy zachowania problemowe. Zakres usług obejmuje zarówno działania profilaktyczne, jak i interwencyjne, mające na celu wspieranie prawidłowego rozwoju oraz pomoc w rozwiązywaniu problemów.

Zakres i cel:

• profilaktyka: wsparcie w zapobieganiu problemom emocjonalnym, społecznym oraz edukacyjnym. Celem jest zapobieganie rozwijaniu się zaburzeń oraz promowanie zdrowego rozwoju;
• interwencja terapeutyczna: pomoc osobom, które już doświadczają trudności lub zaburzeń, poprzez wsparcie w radzeniu sobie z nimi, poprawę umiejętności interpersonalnych i emocjonalnych;
• poprawa zdrowia psychicznego i społecznego: usługi mogą poprawiać stan psychiczny poprzez pomoc w rozwiązywaniu problemów emocjonalnych, adaptacyjnych lub społecznych.

Usługi kierowane będą zarówno do dzieci i młodzieży, jak i dorosłych, którzy potrzebują wsparcia w obszarze rozwoju społeczno - emocjonalnego, edukacyjnego lub radzenia sobie z trudnościami życiowymi. Mogą to być osoby zarówno zdrowe, które potrzebują profilaktycznego wsparcia, jak i osoby, które już doświadczają trudności lub zaburzeń. Usługi będą służyć profilaktyce oraz poprawie zdrowia psychicznego i społecznego. Główne działania koncentrują się na zapobieganiu trudnościom i wspieraniu zdrowego rozwoju emocjonalnego i społecznego.

Jednym z bezpośrednich celów usług jest cel terapeutyczny, czyli pomoc w radzeniu sobie z trudnościami, poprawa funkcjonowania emocjonalnego i społecznego, a także wspieranie rozwoju osobistego.

Usługi nie będą służyć diagnozowaniu chorób, leczeniu ani przywracaniu zdrowia fizycznego. Ich rola koncentruje się głównie na wsparciu psychologicznym, edukacyjnym i społecznym, a także na profilaktyce problemów emocjonalnych i behawioralnych.

Usługi te nie mają bezpośredniego celu w zakresie likwidacji zmian chorobowych ani leczenia stanów zagrażających życiu lub zdrowiu fizycznemu. Jednak mogą pomóc w rozwiązywaniu problemów emocjonalnych lub społecznych, które wpływają na ogólne samopoczucie i zdrowie psychiczne.

W ramach wykonywania usługi nie będzie bezpośredniej weryfikacji stanu zdrowia fizycznego. Może jednak dojść do oceny stanu emocjonalnego, społecznego i edukacyjnego, która wymaga interwencji innych specjalistów (np. psychologa, psychiatry, lekarza).

Z kolei odnosząc się do usług świadczonych przez pedagoga specjalnego, wskazał Pan, że będą to usługi o charakterze edukacyjnym, terapeutycznym i wspierającym, które są skierowane głównie do osób z różnymi rodzajami niepełnosprawności, trudnościami w uczeniu się, problemami rozwojowymi lub zaburzeniami zachowania. Usługi te mają na celu wspieranie rozwoju i funkcjonowania osoby w różnych aspektach życia, w tym w sferze emocjonalnej, społecznej i edukacyjnej.

Zakres i cel:

• edukacyjny: pomoc uczniom w nauce, dostosowanie treści i metod dydaktycznych do ich potrzeb;
• terapeutyczny: działania wspierające rozwój emocjonalny i społeczny, praca nad trudnościami behawioralnymi, a także rozwijanie umiejętności komunikacyjnych, motorycznych i poznawczych;
• integracyjny: wspieranie integracji uczniów z niepełnosprawnościami w środowisku szkolnym i społecznym.

Adresatami usług będą osoby z niepełnosprawnościami (fizycznymi, intelektualnymi, sensorycznymi), dzieci i młodzież z trudnościami w uczeniu się, osoby z zaburzeniami rozwoju (np. spektrum autyzmu), osoby z problemami emocjonalnymi i społecznymi.

Usługi te nie będą bezpośrednio ukierunkowane na medyczne przywracanie zdrowia ani leczenie chorób. Ich celem nie będzie diagnozowanie ani leczenie chorób, a tym bardziej zaburzeń zagrażających życiu. Mają charakter wspierający rozwój i funkcjonowanie osoby w sferze emocjonalnej, społecznej i poznawczej.

W pewnym sensie usługi te mają charakter terapeutyczny, ale są to terapie oparte na wspieraniu rozwoju, a nie leczeniu chorób. Mogą służyć poprawie funkcjonowania społecznego, emocjonalnego i poznawczego.

Jak wskazano powyżej, prawo do zastosowania zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 19 ustawy o podatku od towarów i usług nakłada na podatników obowiązek spełnienia zarówno przedmiotowej, jak i podmiotowej przesłanki.

Analiza powyższego prowadzi zatem do wniosku, że usługi terapii pedagogicznej oraz terapii pedagogicznej specjalnej nie spełniają przesłanki przedmiotowej wskazanej w art. 43 ust. 1 pkt 19 lit. c ustawy, bowiem usługi te nie są usługami w zakresie opieki medycznej, służącymi profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia. Usługi terapii pedagogicznej będą bowiem miały na celu wspieranie rozwoju emocjonalnego, społecznego oraz edukacyjnego dzieci, młodzieży, a także dorosłych, którzy zmagają się z różnego rodzaju trudnościami, takimi jak zaburzenia emocjonalne, trudności w nauce, problemy społeczne czy zachowania problemowe. Nie będą one także służyć diagnozowaniu chorób, leczeniu ani przywracaniu zdrowia. Podobnie usługi w zakresie terapii pedagogicznej, które stanowią usługi o charakterze edukacyjnym, terapeutycznym i wspierającym. Usługi te również nie będą ukierunkowane na medyczne przywracanie zdrowia ani leczenie chorób. Mają charakter wspierający rozwój i funkcjonowanie osoby w sferze emocjonalnej, społecznej i poznawczej.

Wobec powyższego, ze względu na niespełnienie przesłanki przedmiotowej usługi terapii pedagogicznej i terapii pedagogicznej specjalnej nie są zwolnione od  podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust.1 pkt 19 lit. c ustawy. Zatem bez względu na to, czy ww. usługi będą świadczone przez pedagoga terapeutę, pedagoga specjalnego którzy jak Pan wskazuje będą osobami mającymi uprawnienia do wykonywania innego zawodu medycznego, np. odpowiednio przez logopedę czy psychologa, nie będą zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 19 lit. c ustawy o VAT.

Tym samym Pana stanowisko w zakresie zwolnienia od podatku usług terapii pedagogicznej i terapii pedagogicznej specjalnej należało uznać za nieprawidłowe.

Wyraził Pan również wątpliwość w zakresie ustalenia zwolnienia od podatku od towarów i usług nauczania języka angielskiego przez zatrudnionych bądź współpracujących z Panem na podstawie umowy zlecenia nauczycieli języka angielskiego.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy:

Z uregulowań zawartych w wyżej cytowanym art. 43 ust. 1 pkt 26 lit. a ustawy wynika, że zwolnienie od podatku od towarów i usług obejmuje usługi w zakresie kształcenia i wychowania świadczone przez jednostki objęte systemem oświaty w rozumieniu przepisów Prawo oświatowe oraz dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane. Zatem, aby możliwe było skorzystanie ze zwolnienia, przewidzianego w powołanym przepisie ustawy, dany podmiot musi być jednostką objętą systemem oświaty w rozumieniu przepisów Prawo oświatowe oraz musi świadczyć usługi w zakresie kształcenia. Natomiast jeśli chodzi o kwestię wychowania, należy wskazać, że jest ona przypisana podmiotom, do których uczęszczanie jest obowiązkowe i regulowane przepisami. Zatem, to szkoły obowiązkowe mają za zadanie realizować program wychowywania. Nie jest przy tym konieczne, by usługa w zakresie kształcenia była jednocześnie usługą w zakresie wychowania. Na podstawie przedmiotowego przepisu zwolnieniem od podatku mogą być objęte zarówno usługi w zakresie kształcenia, jak i usługi w zakresie wychowania.

Ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 26 lit. b ustawy, mogą natomiast korzystać uczelnie, jednostki naukowe Polskiej Akademii Nauk oraz instytuty badawcze, o ile świadczone przez te podmioty usługi są usługami kształcenia na poziomie wyższym.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 27 ustawy:

Z kolei, w myśl art. 43 ust. 1 pkt 28 ustawy:

Ponadto stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 29 ustawy:

Stosowanie zwolnień od podatku od towarów i usług ma charakter wyjątkowy i nie podlega wykładni rozszerzającej. W efekcie podatnik uprawniony będzie do zastosowania ww. preferencji jedynie, gdy charakter czynności świadczonych przez niego w sposób jednoznaczny i nie budzący wątpliwości wyczerpuje znamiona ujęte w treści przepisu statuującego jego prawo do zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług

Odnosząc się do kwestii dotyczącej zwolnienia od podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 28 ustawy wskazania wymaga, że zawarte w tym przepisie zwolnienie od podatku jest najbardziej zawężone merytorycznie, ale jednocześnie nie zawiera żadnych ograniczeń podmiotowych. Skutkiem powyższego z zawartego w ww. przepisie zwolnienia od podatku VAT skorzystać mogą podmioty realizujące naukę języków obcych. Warto zwrócić uwagę, że przytoczony przepis nie precyzuje jakich języków obcych dotyczy zwolnienie, przez co wskazuje na ich szeroki katalog. Przepis art. 43 ust. 1   pkt 28 ustawy obejmuje jednak usługi inne niż wymienione w art. 43 ust. 1 pkt 26, pkt 27 i pkt 29 ustawy.

Zatem w pierwszej kolejności zbadania wymaga, czy usługi nauczania języka angielskiego świadczone przez Pana poprzez zatrudnionych bądź współpracujących z Panem na podstawie umowy zlecenia nauczycieli języka angielskiego nie stanowią usług wymienionych w tych punktach.

Jak wynika z przedstawionych okoliczności sprawy, nie jest Pan żadnym z podmiotów wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy, tzn. nie jest jednostką objętą systemem oświaty w rozumieniu przepisów o systemie oświaty, uczelnią, jednostką naukową Polskiej Akademii Nauk, ani też instytutem badawczym.

Tym samym, dla świadczonych przez Pana usług nauczania języka angielskiego poprzez zatrudnionych bądź współpracujących z Panem na podstawie umowy zlecenia nauczycieli języka angielskiego nie znajdzie zastosowania zwolnienie od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 26 lit. a i lit. b ustawy oraz § 3 ust. 1 pkt 13 ww. rozporządzenia.

Kolejno, z analizy art. 43 ust. 1 pkt 27 ustawy wynika, że warunkiem zastosowania zwolnienia jest nie tylko spełnienie przesłanki o charakterze przedmiotowym, dotyczącej rodzaju świadczonych usług, tj. usług prywatnego nauczania na odpowiednim poziomie edukacji, ale także przesłanki podmiotowej, odnoszącej się do usługodawcy, który musi być nauczycielem. Niespełnienie chociażby jednej z ww. przesłanek powoduje, że zwolnienie nie ma zastosowania. Zwolnione od podatku jest nauczanie prywatne przez nauczycieli, obejmujące kształcenie na poziomie przedszkolnym, podstawowym, ponadpodstawowym i wyższym. Prywatne nauczanie obejmuje czynności wykonywane przez nauczycieli na ich własny rachunek i odpowiedzialność (tj. nauczyciel działa we własnym imieniu). Prywatny charakter nauczania nie zależy od istnienia bezpośredniej relacji umownej między uczącym a uczniem (bądź uczniami), może to być bowiem umowa zawarta przez nauczającego np. z rodzicami uczniów. Przykładem takiej usługi jest udzielanie korepetycji. Bez znaczenia w tej sytuacji pozostaje, czy odbiorcą usługi jest indywidualny uczeń czy też jednocześnie większa liczba osób. W przypadku jednak, gdy nauczyciele świadczący usługi nauczania są zatrudnieni przez inny podmiot, to nie łączy ich bezpośrednia relacja umowna z uczniami, lecz z podmiotem zatrudniającym.

Okoliczności sprawy wskazują, że zajęcia nauki języka angielskiego nie będą świadczone na podstawie umów zawartych bezpośrednio rodzicami dziećmi. Stroną tych umów miałyby być przede wszystkim niepubliczne lub publiczne przedszkola oraz instytucje publiczne organizujące zajęcia dodatkowe np. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie lub instytucje związane z pieczą zastępczą, jak Regionalne Ośrodki Pomocy Społecznej lub Ośrodki Adopcyjne. Zatem nie jest to prywatne nauczanie określone w art. 43 ust. 1 pkt 27 ustawy.

Tym samym, dla świadczonych przez Pana usług nauczania języka angielskiego, które świadczone będą poprzez zatrudnionych bądź współpracujących z Panem na podstawie umowy zlecenia nauczycieli języka angielskiego na rzecz dzieci nie znajdzie zastosowania zwolnienie od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 27 ustawy. 

Ponadto, świadczone przez zatrudnionych bądź współpracujących z Panem na podstawie umowy zlecenia nauczyciela języka angielskiego usługi nauki języka angielskiego nie będą korzystały również ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 29 ustawy, ponieważ w opisie sprawy wskazał Pan, że nauka języka angielskiego będzie świadczona na rzecz dzieci, umiejętności nabyte w jej trakcie nie będą pozostawały w bezpośrednim związku z branżą lub zawodem uczestników szkoleń i nie będą miały na celu uzyskania lub uaktualnienia wiedzy do celów zawodowych.

A zatem, świadczone przez Pana usługi nauczania języka angielskiego, prowadzone przez zatrudnionych bądź współpracujących z Panem na podstawie umowy zlecenia nauczycieli języka angielskiego, nie stanowią usług wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 26, 27 i 29 ustawy.

Skoro zatem wykluczono zastosowanie zwolnienia od podatku dla świadczonych przez Pana usług nauczania języka angielskiego na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 26, 27 i 29 ustawy, to należy przeanalizować, czy do usług nauczania języka angielskiego, prowadzonych przez zatrudnionych bądź współpracujących z Panem na podstawie umowy zlecenia nauczycieli języka angielskiego znajdzie zastosowanie zwolnienie z opodatkowania określone w art. 43 ust. 1 pkt 28 ustawy.

Mając na uwadze przedstawione okoliczności sprawy oraz obowiązujące przepisy prawa podatkowego należy stwierdzić, że w rozpatrywanym przypadku usługi nauczania języka angielskiego, które prowadzone będą przez zatrudnionych bądź współpracujących z Panem na podstawie umowy zlecenia nauczycieli języka angielskiego będą usługami nauczania języka obcego. Tym samym spełnione zostaną warunki dla zastosowania dla tych usług zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 28 ustawy, zgodnie z którym zwalnia się od podatku usługi nauczania języków, inne niż wymienione w pkt 26, pkt 27 i pkt 29.

A zatem świadczone przez Pana usługi nauczania języka angielskiego, które prowadzone będą przez zatrudnionych bądź współpracujących z Panem na podstawie umowy zlecenia nauczycieli języka angielskiego będą korzystały ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 28 ustawy.

Tym samym Pana stanowisko w zakresie zwolnienia od podatku usług nauczania języka angielskiego należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa:

Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Pana w złożonym wniosku.

Interpretację wydano przyjmując Pana wyjaśnienia, że: „(…) wszystkie zatrudnione bądź współpracujące ze mną na podstawie umowy zlecenia osoby będą posiadały uprawnienia do wykonywania zawodu psychologa, logopedy, fizjoterapeuty, muzykoterapeuty i arteterapeuty wskazane we wcześniej powołanych przepisach (…)” za elementy zdarzenia przyszłego.

W konsekwencji w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan faktyczny, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Nadmienić także należy, że Organ wydający interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej nie jest uprawniony do analizowania i weryfikowania dokumentów, ani też przeprowadzania jakichkolwiek czynności sprawdzających lub weryfikujących. Taka bowiem analiza może być przeprowadzona jedynie w trybie postępowania podatkowego, kontroli podatkowej lub kontroli celno-skarbowej, które w sprawach dotyczących interpretacji indywidualnych nie mają zastosowania zgodnie z art. 14h Ordynacji podatkowej. Wydając interpretacje indywidualną Organ jest związany opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego zawartego we wniosku i może opierać się jedynie na wskazanych tam zdarzeniach i okolicznościach.

Ponadto w zakresie usług terapii uzależnień, terapii integracji sensorycznej, oligofrenopedagogiki zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Państwa sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i muszą się Państwo zastosować do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).