Niepodleganie opodatkowaniu podatkiem VAT czynności wykonywanych przez pracowników Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej polegających na kserowaniu stronie akt sprawy.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

16 września 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 16 września 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy niepodlegania opodatkowaniu podatkiem VAT czynności wykonywanych przez pracowników Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej polegających na kserowaniu stronie akt sprawy.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w A jest organem rządowej administracji zespolonej w województwie właściwym w sprawach należących do zakresu zadań i kompetencji Państwowej Inspekcji Sanitarnej, zgodnie bowiem z art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 416), dalej „ustawa o PIS”:

„1. Zadania Państwowej Inspekcji Sanitarnej określone w rozdziale 1 wykonują następujące organy:

1)Główny Inspektor Sanitarny;

2)państwowy wojewódzki inspektor sanitarny, jako organ rządowej administracji zespolonej w województwie;

3)państwowy powiatowy inspektor sanitarny, jako organ rządowej administracji zespolonej w województwie;

4)państwowy graniczny inspektor sanitarny dla obszarów przejść granicznych drogowych, kolejowych, lotniczych, rzecznych i morskich, portów lotniczych i morskich oraz jednostek pływających na obszarze wód terytorialnych”.

Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w A zgodnie z art. 15 ust. 3 ustawy o PIS, jest jednostką budżetową będącą podmiotem leczniczym finansowanym z budżetu Państwa. Jednocześnie wskazać należy, że Wnioskodawca nie jest zarejestrowany jako czynny podatnik podatku VAT.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o PIS:

„W rozumieniu Kodeksu postępowania administracyjnego, w sprawach należących do zakresu zadań i kompetencji Państwowej Inspekcji Sanitarnej, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, organem właściwym jest Państwowy Powiatowy lub Państwowy Graniczny Inspektor Sanitarny, z zastrzeżeniem ust. 1a”.

Stosownie natomiast do art. 37 ustawy o PIS:

„W postępowaniu przed organami Państwowej Inspekcji Sanitarnej stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego”.

Przechodząc na kanwę ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2024 r. poz. 572), dalej „k.p.a.”, wskazać należy, że zgodnie z art. 73 § 1 k.p.a., strona postępowania ma prawo do wglądu w akta sprawy, sporządzania z nich notatek, kopii lub odpisów. Prawo to przysługuje również po zakończeniu postępowania.

Z treści art. 73 § 1 k.p.a. wynika, że strona ma prawo do wglądu w akta sprawy, sporządzania z nich notatek, kopii lub odpisów.

Przy czym, co do zasady strona powinna samodzielnie realizować wskazane czynności, jednakże wyłącznie w lokalu organu administracji publicznej, przy obecności pracownika organu w lokalu.

§ 1a cytowanego art. 73 wskazuje natomiast, iż czynności określone w § 1 są dokonywane w lokalu organu administracji publicznej w obecności pracownika tego organu. Oczywistym jest, że takie sformułowanie art. 73 § 1a wyklucza możliwość wypożyczenia akt celem wykonania kopii za pośrednictwem podmiotu trzeciego (punktu kserograficznego) albo samodzielne sporządzenie kopii za pomocą urządzeń posiadanych przez stronę. Spór w orzecznictwie sądów administracyjnych co do zasadności kopiowania akt sprawy został rozstrzygnięty przez Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale z dnia 8 października 2018 r. (sygn. akt I OPS 1/18), w której stwierdził, że „W ramach udostępnienia akt stronie na podstawie art. 73 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2017 r. poz. 1257 ze zm.) mieści się sporządzenie przez organ, w sposób wynikający z jego możliwości technicznych i organizacyjnych, na wniosek strony, kopii dokumentacji zgromadzonej w aktach sprawy”.

Orzecznictwo, opierając się na ww. uchwale przychyla się do ww. okoliczności m.in. w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 2 lutego 2023 r. II OSK 234/20: „W ramach udostępnienia akt stronie na podstawie art. 73 § 1 k.p.a. mieści się sporządzenie przez organ, w sposób wynikający z jego możliwości technicznych i organizacyjnych, na wniosek strony, kopii dokumentacji zgromadzonej w aktach sprawy”.

Uwzględniając powyższe to na organie ciąży obowiązek stworzenia warunków gwarantujących stronie realną możliwość zapoznania się z materiałem dowodowym, tak sporządzenie i doręczenie kserokopii dokumentów przez organ może być warunkowane poniesieniem kosztów przez stronę. Podstawą prawną do ponoszenia kosztów sporządzenia kserokopii powinien być art. 262 § 1 pkt 2 k.p.a., który stanowi, że stronę obciążają te koszty postępowania, które zostały poniesione w interesie lub na żądanie strony, a nie wynikają z ustawowego obowiązku organów prowadzących postępowanie.

Na taką podstawę wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale z dnia 8 października 2018 r. Argumentacja podniesiona w uchwale została podzielona przez NSA w wyroku z dnia 30 kwietnia 2020 r. (sygn. akt I OSK 4323/18), gdzie wskazano, że „Przepis art. 262 § 1 pkt 2 k.p.a. stanowi podstawę do obciążenia strony kosztami sporządzenia kopii dokumentacji, gdyż mieszczą się one w kosztach postępowania administracyjnego poniesionych na jej żądanie. Koszty te nie pozostają bowiem w bezpośrednim związku z rozstrzygnięciem sprawy”.

Wobec powyższego, koszty sporządzenia i doręczenia kserokopii sporządzonych przez organ ustalane winny być w postanowieniu wydawanym na podstawie art. 264 § 1 k.p.a. W treści postanowienia wskazuje się wysokość kosztów postępowania, osoby zobowiązane do ich poniesienia oraz termin i sposób ich uiszczenia.

Akta (dokumenty z akt), których kserokopie są sporządzane przez organ w trybie art. 73 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego, dotyczą szeroko pojętych postępowań administracyjnych prowadzonych przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego, w tym spraw z zakresu zdrowia publicznego, w szczególności poprzez sprawowanie nadzoru nad warunkami:

1)higieny środowiska,

2)higieny pracy w zakładach pracy,

3)–

4)higieny procesów nauczania i wychowania,

5)higieny wypoczynku i rekreacji,

6)zdrowotnymi żywności, żywienia i produktów kosmetycznych,

7)higieniczno-sanitarnymi, jakie powinien spełniać personel medyczny, sprzęt oraz pomieszczenia, w których są udzielane świadczenia zdrowotne:

– w celu ochrony zdrowia ludzkiego przed niekorzystnym wpływem szkodliwości i uciążliwości środowiskowych, zapobiegania powstawaniu chorób, w tym chorób zakaźnych i zawodowych.

Są to również inne sprawy prowadzone przez organ dotyczące m.in. realizacji obowiązku szczepień ochronnych.

Obowiązki prowadzenia spraw (postępowań administracyjnych), w których sporządzane są kserokopie dokumentów, wynikają z przepisów nakładających na organy Państwowej Powiatowej Inspekcji Sanitarnej, obowiązek ich prowadzenia. Są to np. obowiązki wynikające z:

-art. 8 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2023 r. poz. 1448), który stanowi: „Właściwy Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny, w drodze decyzji, zakazuje wprowadzania do obrotu lub nakazuje wycofanie z obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jako środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego albo suplementu diety, produktu, który nie spełnia wymagań określonych dla tych środków spożywczych w niniejszym dziale”,

-ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2024 r. poz. 924):

„Art. 33 ust. 1 Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny lub Państwowy Graniczny Inspektor Sanitarny może, w drodze decyzji, nałożyć na osobę zakażoną lub chorą na chorobę zakaźną albo osobę podejrzaną o zakażenie lub chorobę zakaźną, lub osobę, która miała styczność ze źródłem biologicznego czynnika chorobotwórczego, obowiązki określone w art. 5 ust. 1”.

-ustawy z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych (Dz. U. z 2024 r. poz. 576), ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz. U. z 2024 r. poz. 737), ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2023 r. poz. 1094 z późn. zm.), ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 2023 r. poz. 1465 z późn. zm.) i in.

Realizacja ww. obowiązków poprzedzona jest koniecznością przeprowadzenia postępowania administracyjnego lub weryfikacji konkretnej sprawy, w których gromadzone są dokumenty w tym m.in. dokumentacja uchylania się od obowiązku szczepień ochronnych. Często strony postępowania nakazujących określone zachowanie wnoszą o udostępnienie dokumentów z akt sprawy w formie kserokopii.

Pytanie

Czy czynności wykonywane przez pracowników Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w A (aparat pomocniczy obsługujący organ władzy publicznej, w ramach zadań nałożonych odrębnymi przepisami,) polegające na kserowaniu stronie akt sprawy nie będą opodatkowane podatkiem od towarów i usług, co oznacza, że będą to czynności niepodlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

Państwa stanowisko w sprawie

Państwa zdaniem, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w A, na podstawie obowiązujących przepisów prawnych uważa, że należność ustalona w tym trybie nie będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, zatem będą to czynności niepodlegające opodatkowaniu podatkiem VAT. Jak wynika z art. 15 ust. 6 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Opodatkowanie podatkiem od towarów i usług kosztów postępowania administracyjnego było przedmiotem rozstrzygnięcia dokonanego przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu z 16 lutego 2017 r.(sygn. akt I SA/Po 994/16). W wyroku sąd wskazał, że „Prowadzenie postępowania administracyjnego i ustalenie jego kosztów jest typową działalnością wykonywaną przez gminę w charakterze organu władzy publicznej, i jako takie, zgodnie z art. 15 ust. 6 u.p.t.u., pozostaje poza zakresem objętych VAT czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych”.

Ponadto warto wskazać, że istnieją procedury karne i podatkowe zawierające postanowienia dotyczące kosztów sporządzania kserokopii dokumentów z akt.

Zgodnie z art. 156 § 1 zd. 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego, stronom, obrońcom, pełnomocnikom i przedstawicielom ustawowym udostępnia się akta sprawy sądowej oraz daje możność sporządzenia z nich odpisów lub kopii. Z kolei § 6 tego przepisu zawiera delegację udzieloną Ministrowi Sprawiedliwości do określenia, w drodze rozporządzenia, wysokość opłaty za wydanie kopii dokumentów. Kwestię tę reguluje rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 25 września 2015 r. w sprawie wysokości opłaty za wydanie kopii dokumentów oraz uwierzytelnionych odpisów z akt sprawy. Podobne rozwiązanie zawarte jest w art. 270b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa. Na podstawie tego przepisu Minister Finansów wydał rozporządzenie z dnia 18 grudnia 2015 r. w sprawie wysokości opłaty za sporządzenie kopii oraz odpisu dokumentów.

Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości, w § 2 określa wysokość opłaty za wydanie kopii dokumentów z akt sprawy w wysokości 1 zł za każdą stronę kopii. Natomiast zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra Finansów:

opłata za sporządzenie przez organ podatkowy kopii lub odpisu dokumentu wynosi:

1)0,60 zł – za jedną stronę w przypadku kopii lub odpisu jednostronnego w formacie A4;

2)0,80 zł – za dwie strony w przypadku kopii lub odpisu dwustronnego w formacie A4;

3)0,90 zł – za jedną stronę w przypadku kopii lub odpisu jednostronnego w formacie A3;

4)1,20 zł – za dwie strony w przypadku kopii lub odpisu dwustronnego w formacie A3;

5)0,40 zł – za jedną stronę zeskanowanego dokumentu papierowego.

Oczywiście nie ma możliwości zastosowania wyżej wskazanych rozporządzeń wprost do postanowień wydawanych w trybie art. 262 § 1 pkt 2 k.p.a.

Art. 267 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.) stanowi odpowiednik art. 262 § 1 k.p.a., a tym samym można odpowiednio zastosować tezy wyrażone przez sąd administracyjny w postępowaniu podatkowym do procedury administracyjnej.

Na tym tle należy zwrócić uwagę na wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z 20 stycznia 2009 r., w którym wskazano, że „Koszty nie objęte przepisami regulującymi ich wysokość powinny być ustalone w kwocie odpowiadającej rzeczywistym wydatkom poniesionym przez organ podatkowy w toku postępowania. Nie wyklucza to jednak sytuacji, aby organ określił w wewnętrznym zarządzeniu sposób ustalania takich kosztów. Ważne jest jedynie to, aby koszty ustalane w taki sposób odpowiadały kosztom rzeczywistym. Dla oceny, czy obliczony koszt sporządzenia kopii jest kosztem rzeczywistym nie ma decydującego znaczenia fakt, że w innej jednostce Skarbu Państwa ten koszt jest inny”.

Wskazane wyżej stanowisko zostało utrwalone w orzeczeniach Naczelnego Sądu Administracyjnego, sankcjonując praktykę ustalania wysokości kosztów sporządzania kserokopii akt w drodze wewnętrznego zarządzenia. Taka praktyka jest powszechna do dnia dzisiejszego zarówno w administracji samorządowej, jak i rządowej.

W związku z powyższym, Wnioskodawca zamierza wydać zarządzenie, mocą którego pobierał będzie kwoty za wykonywane przez pracowników kopie akt.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2024 r. poz. 361), zwanej ustawą:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach – rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W świetle art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Z kolei, stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 w tym również:

1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Należy zauważyć, że w myśl art. 15 ust. 6 ustawy:

Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej – (Dz. Urz. UE.L. Nr 347 z 11.12.2006 s. 1 ze zm.), zgodnie z którym:

„Krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.

Jednakże w przypadku gdy podejmują one takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.

W każdych okolicznościach podmioty prawa publicznego są uważane za podatników w związku z czynnościami określonymi w załączniku I, chyba że niewielka skala tych działań sprawia, że mogą być one pominięte”.

Oznacza to, że organ będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz, gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

Jak wynika z powyższego, wyłączenie organów władzy publicznej z kategorii podatnika ma charakter podmiotowo-przedmiotowy.

W świetle wskazanych unormowań Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny (wykonujący zadania przy pomocy podległej mu stacji sanitarno-epidemiologicznej) na gruncie podatku od towarów i usług występować mogą w dwojakim charakterze:

-podmiotów niebędących podatnikami, gdy realizują zadania nałożone na nich odrębnymi przepisami prawa, oraz

-podatników podatku od towarów i usług, gdy wykonują czynności na podstawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem, organy administracji są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Tylko bowiem w tym zakresie ich czynności mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Stosownie do przepisu art. 1 ust. 1 w zw. z art. 12 ust. 1 ustawy, Państwowa Inspekcja Sanitarna jest powołana do realizacji zadań z zakresu zdrowia publicznego, dla których organem właściwym jest Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny.

Wnioskodawca wykonuje tym samym zadania jako organ administracji rządowej nałożone odrębnymi przepisami. Prowadzi sprawy, w tym postępowania administracyjne w oparciu o Kodeks postępowania administracyjnego. Obowiązki prowadzenia spraw (postępowań administracyjnych), w których sporządzane są kserokopie dokumentów, wynikają z przepisów nakładających na organy inspekcji sanitarnej, obowiązek ich prowadzenia. Często strony wnoszą o udostępnienie dokumentów z akt w formie kserokopii. Kopie mogą być wykonane przez organ w jego siedzibie na dostępnych tam kserokopiarkach. W związku z tym faktem organ zamierza pobierać opłatę za każdą tak sporządzoną kopię.

W świetle przywołanych przepisów i przedstawionych okoliczności sprawy Wnioskodawca uważa, że czynności wykonywane przez pracowników Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologiczna w A (aparat pomocniczy obsługujący organ władzy publicznej, w ramach zadań nałożonych odrębnymi przepisami,) polegające na sporządzaniu kopii akt mieszczą się w zadaniach z zakresu administracji rządowej, a zostały uregulowane wprost w ustawie kodeks postępowania administracyjnego. Wnioskodawca, jako organ władzy rządowej w województwie, w zakresie, w jakim realizuje zadania nałożone odrębnymi przepisami prawa, jest objęty regulacją przepisu art. 15 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług, a zatem ww. czynności polegające na kserowaniu stronie akt sprawy nie podlegają przepisom tej ustawy.

Na marginesie wskazuje się, że interpretacja powyższego zdarzenia przyszłego jest zbieżna z interpretacją wynikającą z pisma z dnia 25 października 2023 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej 0113-KDIPT1-3.4012.449.2023.2.MK.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej ustawą:

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy:

W świetle art. 7 ust. 1 ustawy:

Z kolei, stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Należy zauważyć, że w myśl art. 15 ust. 6 ustawy:

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej – (Dz. Urz. UE.L. Nr 347 z 11.12.2006 s. 1 ze zm.), zgodnie z którym:

Oznacza to, że organ będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz, gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

Jak wynika z powyższego, wyłączenie organów władzy publicznej z kategorii podatnika ma charakter podmiotowo-przedmiotowy.

W świetle wskazanych unormowań jednostki samorządu terytorialnego na gruncie podatku od towarów i usług występować mogą w dwojakim charakterze:

-podmiotów niebędących podatnikami, gdy realizują zadania nałożone na nich odrębnymi przepisami prawa, oraz

-podatników podatku od towarów i usług, gdy wykonują czynności na podstawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem, jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Tylko bowiem w tym zakresie ich czynności mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Wyłączenie organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy stanowi odstępstwo od zasady powszechności opodatkowania i jako takie musi być ściśle interpretowane. Przepisy ustawy nie zawierają jednoznacznej definicji pojęcia organów władzy publicznej. Najbardziej precyzyjne w tym względzie są regulacje zawarte w ustawie z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1530 ze zm.).

Przepisy tej ustawy jednoznacznie rozdzielają organy władzy publicznej od innych jednostek sektora finansów publicznych.

I tak, stosownie do art. 9 ustawy o finansach publicznych:

Sektor finansów publicznych tworzą:

1) organy władzy publicznej, w tym organy administracji rządowej, organy kontroli państwowej i ochrony prawa oraz sądy i trybunały;

2) jednostki samorządu terytorialnego oraz ich związki;

2a) związki metropolitalne;

3) jednostki budżetowe;

4) samorządowe zakłady budżetowe;

5) agencje wykonawcze;

6) instytucje gospodarki budżetowej;

7) państwowe fundusze celowe;

8) Zakład Ubezpieczeń Społecznych i zarządzane przez niego fundusze oraz Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego i fundusze zarządzane przez Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego;

9) Narodowy Fundusz Zdrowia;

10) samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej;

11) uczelnie publiczne;

12) Polska Akademia Nauk i tworzone przez nią jednostki organizacyjne;

13) państwowe i samorządowe instytucje kultury;

14) inne państwowe lub samorządowe osoby prawne utworzone na podstawie odrębnych ustaw w celu wykonywania zadań publicznych, z wyłączeniem przedsiębiorstw, instytutów badawczych, instytutów działających w ramach Sieci Badawczej Łukasiewicz, banków oraz spółek prawa handlowego;

15) Bankowy Fundusz Gwarancyjny.

Z brzmienia art. 9 pkt 1 ustawy o finansach publicznych wynika, że organy władzy publicznej tworzą organy władzy rządowej, organy kontroli państwowej i ochrony prawa, sądy i trybunał.

Zgodnie z art. 11 ustawy o finansach publicznych:

1. Jednostkami budżetowymi są jednostki organizacyjne sektora finansów publicznych nieposiadające osobowości prawnej, które pokrywają swoje wydatki bezpośrednio z budżetu, a pobrane dochody odprowadzają na rachunek odpowiednio dochodów budżetu państwa albo budżetu jednostki samorządu terytorialnego.

2. Jednostka budżetowa działa na podstawie statutu określającego w szczególności jej nazwę, siedzibę i przedmiot działalności.

3. Podstawą gospodarki finansowej jednostki budżetowej jest plan dochodów i wydatków, zwany dalej „planem finansowym jednostki budżetowej”.

Natomiast zadania i zakres działania Państwowej Inspekcji Sanitarnej zostały określone w Rozdziale 1 ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 416).

I tak, zgodnie z art. 1 ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej:

Państwowa Inspekcja Sanitarna jest powołana do realizacji zadań z zakresu zdrowia publicznego, w szczególności poprzez sprawowanie nadzoru nad warunkami:

1) higieny środowiska,

2) higieny pracy w zakładach pracy,

3) higieny radiacyjnej,

4) higieny procesów nauczania i wychowania,

5) higieny wypoczynku i rekreacji,

6) zdrowotnymi żywności, żywienia i produktów kosmetycznych,

7) higieniczno-sanitarnymi, jakie powinien spełniać personel medyczny, sprzęt oraz pomieszczenia, w których są udzielane świadczenia zdrowotne

– w celu ochrony zdrowia ludzkiego przed niekorzystnym wpływem szkodliwości i uciążliwości środowiskowych, zapobiegania powstawaniu chorób, w tym chorób zakaźnych i zawodowych.

Stosownie do art. 7 ust. 2 ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej:

Państwową Inspekcją Sanitarną kieruje Główny Inspektor Sanitarny jako centralny organ administracji rządowej.

W myśl przepisu art. 10 ust. 1 ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej:

Zadania Państwowej Inspekcji Sanitarnej określone w rozdziale 1 wykonują następujące organy:

1)  Główny Inspektor Sanitarny;

2)  państwowy wojewódzki inspektor sanitarny, jako organ rządowej administracji zespolonej w województwie;

3)  państwowy powiatowy inspektor sanitarny, jako organ rządowej administracji zespolonej w województwie;

4)  państwowy graniczny inspektor sanitarny dla obszarów przejść granicznych drogowych, kolejowych, lotniczych, rzecznych i morskich, portów lotniczych i morskich oraz jednostek pływających na obszarze wód terytorialnych.

Natomiast na mocy art. 10 ust. 4a ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej:

Uprawnienia podmiotu tworzącego w rozumieniu przepisów o działalności leczniczej w stosunku do wojewódzkiej i powiatowej stacji sanitarno-epidemiologicznej posiada wojewoda.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej:

W rozumieniu Kodeksu postępowania administracyjnego, w sprawach należących do zakresu zadań i kompetencji Państwowej Inspekcji Sanitarnej, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, organem właściwym jest państwowy powiatowy lub państwowy graniczny inspektor sanitarny, z zastrzeżeniem ust. 1a.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 oraz ust. 3 ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej:

1.    Państwowy inspektor sanitarny wykonuje zadania przy pomocy podległej mu stacji sanitarno-epidemiologicznej.

3.    Stacja sanitarno-epidemiologiczna jest jednostką budżetową będącą podmiotem leczniczym finansowanym z budżetu państwa.

Na podstawie art. 36 ust. 3b i 3c ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej:

3b. Niezależnie od opłat, o których mowa w ust. 1-3a, stacje sanitarno-epidemiologiczne mogą pozyskiwać środki finansowe z tytułu sprzedaży usług zleconych, w szczególności w zakresie:

1) badań laboratoryjnych, badań i pomiarów środowiskowych i innych czynności dotyczących oceny jakości zdrowotnej i bezpieczeństwa zdrowotnego;

2) prowadzenia szkoleń i egzaminów oraz wykonywania ocen zdrowotnych.

3c. Środki pochodzące z wykonywanych przez stacje sanitarno-epidemiologiczne usług, o których mowa w ust. 3b, stanowią dochody budżetu państwa.

Na mocy art. 37 ust. 1 ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej:

W postępowaniu przed organami Państwowej Inspekcji Sanitarnej stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego.

aństwa wątpliwości dotyczą kwestii wyłączenia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług czynności sporządzania dla strony kserokopii akt.

W tym miejscu wskazać należy na art. 73 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 572), dalej „k.p.a.”, zgodnie z którym:

Strona ma prawo wglądu w akta sprawy, sporządzania z nich notatek, kopii lub odpisów. Prawo to przysługuje również po zakończeniu postępowania.

Natomiast stosownie do art. 73 § 1a k.p.a:

Czynności określone w § 1 są dokonywane w lokalu organu administracji publicznej w obecności pracownika tego organu.

Z kolei, na mocy art. 262 § 1 pkt 2 k.p.a.:

Stronę obciążają te koszty postępowania, które zostały poniesione w interesie lub na żądanie strony, a nie wynikają z ustawowego obowiązku organów prowadzących postępowanie.

W myśl art. 264 § 1 k.p.a.:

Jednocześnie z wydaniem decyzji organ administracji publicznej ustali w drodze postanowienia wysokość kosztów postępowania, osoby zobowiązane do ich poniesienia oraz termin i sposób ich uiszczenia.

Powołany powyżej przepis art. 15 ust. 6 ustawy wyłącza z opodatkowania organy podlegające prawu publicznemu, jeżeli prowadzą daną działalność jako organy publiczne, nawet wtedy, gdy pobierają z tytułu tej działalności wynagrodzenie. Czynności, w których organy te uczestniczą jako organy publiczne, to określone prawem czynności wykonywane w interesie publicznym. Zatem czynności, w stosunku do których organy publiczne nie są traktowane jako podatnicy, to czynności wykonywane przez nie w ramach przypisanych im specyficznych zadań i funkcji państwowych, a także czynności, do których wykonywania są uprawnione wyłącznie organy publiczne.

Zgodnie z powołanymi wyżej przepisami, stwierdzić należy, iż generalnie organy oraz urzędy publiczne są uznawane za podatników. Dotyczy to jednakże tylko tej sfery, w której faktycznie występuje konsumpcja oraz gdzie podmioty te mogą konkurować z podmiotami prawa prywatnego. Kryterium decydującym o uznaniu organu (urzędu) władzy publicznej za podatnika VAT jest zachowywanie się nie jak organ władzy, lecz jak podmiot gospodarczy (przedsiębiorca) w stosunku do określonych transakcji lub czynności. Szczególnie jest to uzasadnione w tych przypadkach, gdzie identyczne czynności lub bardzo zbliżone czynności bądź też transakcje mogą być wykonywane przez podmioty prywatne (np. przedsiębiorców).

Wskazali Państwo, że wykonujecie Państwo, jako organ administracji rządowej, zadania nałożone na Państwa odrębnymi przepisami (art. 1 ust. 1 w zw. z art. 12 ust. 1 ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej). Prowadzą Państwo sprawy, w tym postępowania administracyjne w oparciu o Kodeks postępowania administracyjnego. Obowiązki prowadzenia spraw (postępowań administracyjnych), w których sporządzane są przedmiotowe kserokopie dokumentów, wynikają z przepisów nakładających na organy inspekcji sanitarnej, obowiązek ich prowadzenia (np. przepisów ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia; ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, czy ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych lub ustawy Kodeks pracy). Strony postępowania wnoszą o udostępnienie dokumentów z akt w formie kserokopii. Akta (dokumenty z akt), których kserokopie są sporządzane przez Państwa w trybie art. 73 ustawy Kodeks postępowania administracyjnego, dotyczą szeroko pojętych postępowań administracyjnych prowadzonych przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego. Zamierzacie Państwo pobierać opłatę za każdą tak sporządzoną kopię – Wnioskodawca zamierza wydać zarządzenie wewnętrzne, mocą którego pobierał będzie kwoty za wykonywane przez pracowników kopie akt sprawy.

Wskazać w tym miejscu należy, że Państwowa Inspekcja Sanitarna jest powoływana do realizacji zadań z zakresu zdrowia publicznego, dla których organem właściwym jest Państwowy Inspektor Sanitarny. Państwowy inspektor sanitarny wykonuje zadania przy pomocy podległej mu stacji sanitarno-epidemiologicznej (art. 15 ust. 1 oraz ust. 3 ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej) a stacja sanitarno-epidemiologiczna jest jednostką budżetową będącą podmiotem leczniczym finansowanym z budżetu państwa (art. 15 ust. 3 ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej).

W świetle powołanych powyżej przepisów i przedstawionych okoliczności sprawy należy stwierdzić, że czynności wykonywane przez Państwa, polegające na sporządzaniu dla strony postępowania kopii akt mieszczą się w zadaniach z zakresu administracji rządowej, a zostały uregulowane wprost w ustawie kodeks postępowania administracyjnego (art. 73 ustawy Kodeks postępowania administracyjnego). Jak bowiem wskazali Państwo w opisie sprawy: „Akta (dokumenty z akt), których kserokopie są sporządzane przez organ w trybie art. 73 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego, dotyczą szeroko pojętych postępowań administracyjnych prowadzonych przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego, w tym spraw z zakresu zdrowia publicznego,

w szczególności poprzez sprawowanie nadzoru nad warunkami:

1) higieny środowiska,

2) higieny pracy w zakładach pracy,

3) –

4) higieny procesów nauczania i wychowania,

5) higieny wypoczynku i rekreacji,

6) zdrowotnymi żywności, żywienia i produktów kosmetycznych,

7) higieniczno-sanitarnymi, jakie powinien spełniać personel medyczny, sprzęt oraz pomieszczenia, w których są udzielane świadczenia zdrowotne:

– w celu ochrony zdrowia ludzkiego przed niekorzystnym wpływem szkodliwości i uciążliwości środowiskowych, zapobiegania powstawaniu chorób, w tym chorób zakaźnych i zawodowych.

Są to również inne sprawy prowadzone przez organ dotyczące m.in. realizacji obowiązku szczepień ochronnych.

Obowiązki prowadzenia spraw (postępowań administracyjnych), w których sporządzane są kserokopie dokumentów, wynikają z przepisów nakładających na organy Państwowej Powiatowej Inspekcji Sanitarnej, obowiązek ich prowadzenia”.

Zatem, Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna – obsługująca organ władzy publicznej i wykonująca zadania Państwowego Inspektora Sanitarnego, zgodnie z ustawą o Państwowej Inspekcji Sanitarnej – w zakresie, w jakim realizuje zadania z zakresu administracji publicznej, nałożone odrębnymi przepisami prawa, jest objęta regulacją przepisu art. 15 ust. 6 ustawy.

Tym samym, czynności polegające na sporządzaniu przez Państwa pracowników kopii akt sprawy stronie postępowania, w trybie art. 73 ustawy Kodeks postępowania administracyjnego, nie podlegają przepisom ustawy o podatku od towarów i usług.

Podsumowanie

Czynności wykonywane przez pracowników Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w A (aparat pomocniczy obsługujący organ władzy publicznej, w ramach zadań nałożonych odrębnymi przepisami), polegające na kserowaniu stronie akt sprawy – w trybie art. 73 ustawy Kodeks postępowania administracyjnego – będą czynnościami niepodlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Państwa stanowisko, że „Wnioskodawca, jako organ władzy rządowej w województwie, w zakresie, w jakim realizuje zadania nałożone odrębnymi przepisami prawa, jest objęty regulacją przepisu art. 15 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług, a zatem ww. czynności polegające na kserowaniu stronie akt sprawy nie podlegają przepisom tej ustawy” uznałem za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej:

Jestem ściśle związany z przedstawionym we wniosku opisem stanu faktycznego. Państwo ponoszą ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. Zatem, wydając przedmiotową interpretację oparłem się na wynikającym z treści wniosku opisie zdarzenia przyszłego.

W przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).