Wyłączenie na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług darowizny przedsiębiorstwa. - Interpretacja - null

shutterstock

Wyłączenie na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług darowizny przedsiębiorstwa. - Interpretacja - null

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Wyłączenie na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług darowizny przedsiębiorstwa.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

5 września 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 5 września 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy wyłączenia na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług darowizny przedsiębiorstwa.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

A.A. (w dalszej części zwany „Wnioskodawca”) prowadzi jednoosobową pozarolniczą działalność gospodarczą pod firmą A.A. …, NIP … od 1 sierpnia 1980 r. Zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT Wnioskodawca jest od 1 stycznia 1995 r. Przeważającym i faktycznym przedmiotem prowadzonej działalności gospodarczej przez Wnioskodawcę jest cięcie, formowanie i wykańczanie kamienia, wg PKD 23.70.Z. Wnioskodawca jest rezydentem polskim.

W grudniu 2024 r. Wnioskodawca planuje zakończenie działalności gospodarczej. Przed jej zakończeniem prowadzone przedsiębiorstwo Wnioskodawca zamierza przekazać w darowiźnie synowi B.B. w celu kontynuowania przez syna przedsiębiorstwa. Syn B.B. NIP … ma zarejestrowaną w CEIDG działalność gospodarczą, która jest zawieszona. Przed dokonaniem przez Wnioskodawcę darowizny przedsiębiorstwa w formie aktu notarialnego syn B.B. odwiesi swoją działalność gospodarczą, złoży właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowemu zgłoszenie rejestracyjne w celu zarejestrowania jako podatnika VAT czynnego i będzie kontynuował działalność otrzymanego w darowiźnie przedsiębiorstwa. Po przekazaniu na podstawie umowy darowizny przedsiębiorstwa Wnioskodawca zakończy działalność. Od tego momentu działalność prowadzona będzie przez syna B.B. w dotychczasowej formie bez przerw w działalności. Do darowizny przedsiębiorstwa dojdzie przed wyrejestrowaniem przez Wnioskodawcę działalności z CEIDG.

W skład przedsiębiorstwa, którego Wnioskodawca jest jedynym właścicielem wchodzi zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej, m.in.:

1)nazwa przedsiębiorstwa;

2)nieruchomości położone w …, …obejmujące budynki, budowle oraz inne urządzenia wzniesione na tych nieruchomościach;

3)maszyny i urządzenia wykorzystywane w prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej, w które wyposażone są nieruchomości;

4)pracownicy (umowy o pracę);

5)wyposażenie biura (meble biurowe, komputery, drukarki);

6)materiały, towary i wyroby;

7)4 samochody ciężarowe, 1 samochód osobowy;

8)księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej;

9)zobowiązania wobec kontrahentów;

10)należności;

11)baza kontrahentów;

12)tajemnice przedsiębiorstwa;

13)środki pieniężne zgromadzone na rachunku bankowym związanym z działalnością gospodarczą Wnioskodawcy.

Wymienione składniki pozostają ze sobą we wzajemnych relacjach w taki sposób, że stanowią całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym. Zależności funkcjonalne, które występują między zespołami wskazanych składników pozwolą na kontynuowanie działalności przez syna B.B. w zakresie cięcia, formowania i wykańczania kamienia. Z wykorzystaniem wymienionych składników obecnie Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w zakresie cięcia, formowania i wykańczania kamienia. Pracowników syn przejmie w trybie art. 231 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks Pracy (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1465 z późn. zm.). Syn będzie miał faktyczną możliwość kontynuowania tej działalności w oparciu o składniki wchodzące w skład darowanego przedsiębiorstwa, bez konieczności angażowania dodatkowych składników niebędących przedmiotem transakcji. Syn B.B. po nabyciu w formie darowizny przedsiębiorstwa będzie musiał zawrzeć umowy z dostawcami energii elektrycznej, wody, odbioru nieczystości płynnych i stałych, ponieważ przed darowizną przedsiębiorstwa umowy zawarte są z firmą Wnioskodawcy. Z uwagi na zaprzestanie prowadzenia działalności i wyrejestrowanie z CEIDG Wnioskodawca jest zobowiązany rozwiązać umowy z dostawcami energii elektrycznej, wody, odbioru nieczystości płynnych i stałych a syn musi zawrzeć umowy na swoją firmę. Wnioskodawcy przysługiwało w całości prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, wytworzenia składników majątku, które wchodzą w skład przedsiębiorstwa, a które będzie przedmiotem darowizny dla syna.

Pytanie

Czy w opisanym stanie faktycznym do darowizny przedsiębiorstwa będzie miał zastosowanie art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług?

Pana stanowisko w sprawie

W ocenie Wnioskodawcy, zorganizowany i powiązany ze sobą zespół składników materialnych i niematerialnych przedsiębiorstwa, które na podstawie umowy darowizny zawartej w formie aktu notarialnego otrzyma syn B.B. będzie stanowił przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 551 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061) i darowizna przedsiębiorstwa nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, gdyż darowizna będzie stanowić zbycie przedsiębiorstwa, o którym mowa w art. 6 pkt 1 ustawy VAT.

Wnioskodawca oparł swoje stanowisko o niżej wymienione przepisy.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

1.odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

2.eksport towarów;

3.import towarów na terytorium kraju;

4.wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

5.wewnątrzwspólnotową dostawa towarów.

Stanowi o tym art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361), zwana dalej ustawą VAT.

Stosownie do treści art. 2 pkt 6 ustawy VAT ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach - rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Przepisy art. 6 ustawy o VAT wskazują na wyłączenie określonych czynności z zakresu stosowania przepisów ustawy. Wyłączenie z zakresu działania przepisów oznacza, że do czynności tych nie znajdują zastosowania żadne z jej regulacji.

W art. 6 pkt 1 ustawy VAT ustawodawca wyłączył ze stosowania przepisów ustawy, transakcje zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Użyty przez ustawodawcę zwrot „transakcja zbycia” mimo że nie został zdefiniowany przez ustawodawcę obejmuje m.in. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego (aport), w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Ustawa o VAT nie zawiera również definicji przedsiębiorstwa. Definicja przedsiębiorstwa zawarta jest w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 551 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2024 r. poz. 1061) przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

1)oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);

2)własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;

3)prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;

4)wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;

5)koncesje, licencje i zezwolenia;

6)patenty i inne prawa własności przemysłowej;

7)majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;

8)tajemnice przedsiębiorstwa;

9)księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Użyty w wymienionym art. 551 Kodeksu cywilnego zwrot „ Obejmuje ono w szczególności” oznacza, że w definicji przedsiębiorstwa wymienione są tylko jego przykładowe elementy. Zatem przedsiębiorstwo może obejmować także niewymienione w tym przepisie składniki, jak również w skład przedsiębiorstwa mogą nie wchodzić wszystkie wymienione składniki. Przedsiębiorstwo zgodnie z art. 551 Kodeksu cywilnego jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej.

Stosownie do treści art. 552 Kodeksu cywilnego czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych. Przedsiębiorstwo w myśl przywołanych przepisów Kodeksu cywilnego jest zorganizowanym zespołem, składniki te powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach, a nie są tylko zbiorem pewnych elementów.

Zdaniem Wnioskodawcy, przekazane na podstawie umowy darowizny zawartej w formie aktu notarialnego prowadzone przez Wnioskodawcę przedsiębiorstwo będzie czynnością niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, ponieważ spełnia warunki definicji przedsiębiorstwa zawarte w Kodeksie cywilnym.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium.

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach – rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Stosownie do art. 7 ust. 2 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1)przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,

2)wszelkie inne darowizny

– jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Jednocześnie art. 6 ustawy wskazuje na wyłączenia określonych czynności spod zakresu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Są w nim wskazane czynności, które co do zasady należą do grupy czynności podlegających opodatkowaniu, mieszczące się w zakresie odpłatnej dostawy towarów czy też odpłatnego świadczenia usług, z uwagi jednak na stosowne wyłączenie, czynności te nie podlegają opodatkowaniu.

Według art. 6 pkt 1 ustawy:

Przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Ustawodawca w ww. przepisie nie zdefiniował, co należy rozumieć pod pojęciem „transakcji zbycia”. Uwzględniając zakres przedmiotowy ustawy o podatku od towarów i usług, pojęcie to należy rozumieć w sposób zbliżony do pojęcia „dostawy towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, nieodpłatne przekazanie, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu. Zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa podlega zasadzie swobody umów, a więc może nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej.

Podkreślenia wymaga, że ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy, winien on być interpretowany ściśle, co oznacza, że ma zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa (w rozumieniu Kodeksu cywilnego) lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy.

Zaznaczyć należy, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz przepisy wykonawcze do niej nie definiują pojęcia „przedsiębiorstwo”, należy więc odwołać się odpowiednio do przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.), zwanej dalej Kodeksem cywilnym.

Zgodnie z art. 551 Kodeksu cywilnego:

Przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

1)oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);

2)własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;

3)prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;

4)wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;

5)koncesje, licencje i zezwolenia;

6)patenty i inne prawa własności przemysłowej;

7)majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;

8)tajemnice przedsiębiorstwa;

9)księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Przedsiębiorstwo, jako przedmiot zbycia, musi stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym, co oznacza, że najistotniejsze dla przedmiotowego zagadnienia jest ustalenie, czy zbywany majątek stanowi na tyle zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy, że zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu.

W myśl art. 552 Kodeksu cywilnego:

Czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

Zatem składniki materialne i niematerialne, wchodzące w skład przedsiębiorstwa, powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w ten sposób, że można mówić o nich jako o zespole, a nie zbiorze pewnych elementów. Istotne jest, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami, tak żeby masa mogła posłużyć kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej zbywcy. Sformułowanie zawarte w zacytowanym art. 551 Kodeksu cywilnego „obejmuje ono w szczególności”, pozwala uznać, że definicja wymienia tylko przykładowe elementy przedsiębiorstwa. W rezultacie, przedsiębiorstwo może obejmować także inne, niewymienione w tym przepisie składniki, jak również może składać się z niektórych tylko elementów wyliczenia zawartego w art. 551 Kodeksu cywilnego.

W świetle powyższego, posłużenie się w art. 551 Kodeksu cywilnego zwrotem niedookreślonym „w szczególności” oraz w związku z art. 552 Kodeksu cywilnego, ustawodawca przesądził, że dla istnienia przedsiębiorstwa nie jest istotne występowanie wszystkich wymienionych w nim elementów, a nadto, że fakt ich istnienia nie przesądza o uznaniu danego zespołu składników za przedsiębiorstwo. Katalog składników tworzących przedsiębiorstwo ma bowiem charakter otwarty. Stanowisko takie aprobują sądy administracyjne, wskazując, że „przedsiębiorstwo obejmuje każdy zespół składników materialnych i niematerialnych służących do realizacji określonych zadań gospodarczych” (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 15 maja 2012 r., sygn. akt I FSK 1223/11) oraz że „dla zbycia przedsiębiorstwa konieczne jest przeniesienie na nabywcę minimum środków pozwalających na kontynuowanie realizowanej uprzednio w tym przedsiębiorstwie działalności gospodarczej (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 czerwca 2008 r., sygn. akt I FSK 688/07).

Zatem, strony danej transakcji mogą niektóre składniki przedsiębiorstwa wyłączyć z treści czynności dotyczącej takiego przedsiębiorstwa. Zakres tej swobody ograniczony jest jednak zachowaniem istoty przedsiębiorstwa. Przedmiotem czynności prawnej powinny być przynajmniej te składniki przedsiębiorstwa, które decydują o możliwości spełniania przez nie swojej funkcji.

Tym samym, jeżeli warunki, o których mowa w art. 551 Kodeksu cywilnego zostaną spełnione, to zbycie takiego przedsiębiorstwa do innego podmiotu, nie będzie podlegało przepisom ustawy.

O tym, czy nastąpiło zbycie przedsiębiorstwa decydują każdorazowo okoliczności faktyczne związane z konkretną transakcją. Podatnik zobowiązany jest do prawidłowego określenia przedmiotu opodatkowania, co wiąże się z koniecznością prawidłowego zdefiniowania dokonywanej czynności.

Podkreślić w tym miejscu należy, że nie wszystkie jednak elementy tworzące pojęcie przedsiębiorstwa są na tyle istotne, aby bez ich zbycia nie można było mówić o zbyciu przedsiębiorstwa. W praktyce obrotu gospodarczego zdarzają się sytuacje, w których niektóre elementy przedsiębiorstwa podlegają wyłączeniu z transakcji zbycia. Jednak nawet w takim przypadku, składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w taki sposób, by można było o nich mówić jako o zespole, a nie tylko zbiorze pewnych elementów. Decydujące zatem jest to, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami w sposób umożliwiający kontynuowanie określonej działalności gospodarczej.

Aby zatem ocenić czy w danej, konkretnej sytuacji mamy do czynienia ze sprzedażą przedsiębiorstwa należy dokładnie przeanalizować zarówno to jakie składniki majątku będą przedmiotem sprzedaży, ale także czy istniejące między nimi funkcjonalne zależności pozwolą na kontynuowanie działalności zbywanego przedsiębiorstwa. Przy dokonaniu tej analizy pomocne, a czasami nawet niezbędne mogą okazać się orzeczenia TSUE.

W zakresie braku obowiązku opodatkowania czynności zbycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z 27 listopada 2003 r. sprawa C-497/01, Zita Modes Sàrl, w którym stwierdził, że celem ww. opcji jest uproszczenie rozliczeń związanych z przeniesieniem majątku przedsiębiorstwa lub jego części, bądź wniesieniem ich aportem. W wyroku tym przyjęto, że jeżeli państwo członkowskie wprowadziło do swojego systemu VAT opcję zawartą w pierwszym zdaniu art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy uznając, że w przypadku wydania całości majątku nie ma miejsca dostawa towarów w rozumieniu regulacji VAT, to zasada ta ma zastosowanie - nie wyłączając możliwości ograniczenia jej stosowania do okoliczności zawartych w zdaniu drugim tego samego paragrafu - do każdego wydania przedsiębiorstwa lub samodzielnej części przedsiębiorstwa, włączając składniki materialne i niematerialne, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa, mogącego samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą. Nabywca musi jednak wyrazić zamiar dalszego prowadzenia nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie jego bezpośredniej likwidacji i sprzedaży zapasów. TSUE wskazał, że biorąc pod uwagę cel dyrektywy, pojęcia w niej użyte powinny być interpretowane w sposób jednolity i niezależny (autonomiczny), uwzględniając kontekst i cel regulacji. W wyroku tym, dokonując wykładni funkcjonalnej art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy, TSUE uznał, że celem wyłączenia zbycia przedsiębiorstwa z opodatkowania jest zapewnienie neutralności podatkowej takiej czynności, która obciążając stronę istotnym zobowiązaniem podatkowym i tak rodziłaby prawo do odliczenia lub zwrotu podatku naliczonego. Trybunał podkreślił, że przeniesienie, o jakim mowa w art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE, dotyczy między innymi części przedsiębiorstwa, a istotne znaczenie ma funkcjonalne powiązanie składników majątkowych umożliwiające realizację określonego zadania gospodarczego.

W wyroku z 10 listopada 2011 r., w sprawie C-444/10 Finanzamt Ludenscheid przeciwko Christel Schriever, TSUE wywiódł, że regulacja art. 5(8) VI Dyrektywy Rady (obecnie art. 19 Dyrektywy 112) obejmuje przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części, w tym składników materialnych i ewentualnie niematerialnych, łącznie składających się na przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa zdolną prowadzić samodzielną działalność gospodarczą, nie obejmuje natomiast samego zbycia towarów, jak sprzedaż zapasu produktów. Jak wskazuje Trybunał, stwierdzenie, że nastąpiło przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części w rozumieniu art. 19 Dyrektywy 112, wymaga, by całość przekazanych składników pozwalała na prowadzenie samodzielnej działalności gospodarczej. W wyroku tym Trybunał wywiódł, że jeżeli działalność gospodarcza tego nie wymaga, przedmiotem zbycia nie muszą być wszystkie składniki z nią związane, aby czynność ta wyłączona była z opodatkowania na podstawie art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy.

Wskazać należy, że zbycie przedsiębiorstwa ma miejsce wówczas, gdy majątek przedsiębiorstwa przechodzi na własność jednego nabywcy, który kontynuuje działalność gospodarczą zbywcy. O tym czy doszło do wyodrębnienia przedsiębiorstwa decyduje pełen zakres przekazanego majątku, praw i zobowiązań, wyodrębnienie to musi dotyczyć przedsiębiorstwa jako całości. Nie może ono obejmować dowolnej części danego przedsiębiorstwa, żeby można było uznać, że doszło do powstania zespołu składników, które mogłyby stanowić niezależne przedsiębiorstwo. Wyłączenie z transakcji zbycia istotnych elementów przedsiębiorstwa powoduje, że mamy do czynienia ze sprzedażą sumy składników majątkowych, a nie ze sprzedażą przedsiębiorstwa. Natomiast jeśli wyłączone od zbycia składniki przedsiębiorstwa nie mają istotnego znaczenia dla funkcjonowania przedsiębiorstwa jako takiego, czynność będzie na gruncie VAT uznana za sprzedaż przedsiębiorstwa, chociaż nie objęła ona wszystkich jego składników. Zakres ewentualnych wyłączeń ograniczony jest do głównej „substancji” przedsiębiorstwa. Przyjmuje się zatem, że z transakcji dotyczącej zbycia przedsiębiorstwa można wyłączyć jedynie te elementy, które nie stanowią jego kluczowych i najistotniejszych składników, bez wpływu na jego status. W przypadku bowiem wyłączenia z przedmiotu transakcji elementów przedmiotowo istotnych dla tego przedsiębiorstwa, traci ono swój byt.

Z opisu sprawy wynika, że prowadzi Pan jednoosobową pozarolniczą działalność gospodarczą Jest Pan zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT. W grudniu 2024 r. planuje Pan zakończenie działalności gospodarczej. Zamierza Pan przekazać prowadzone przedsiębiorstwo w darowiźnie synowi w celu kontynuowania przez syna przedsiębiorstwa. Po przekazaniu na podstawie umowy darowizny przedsiębiorstwa zakończy Pan działalność. Od tego momentu działalność prowadzona będzie przez syna w dotychczasowej formie bez przerw w działalności.

W skład przedsiębiorstwa, wchodzi zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej, m.in.:

1)nazwa przedsiębiorstwa;

2)nieruchomości położone w …, … obejmujące budynki, budowle oraz inne urządzenia wzniesione na tych nieruchomościach;

3)maszyny i urządzenia wykorzystywane w prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej, w które wyposażone są nieruchomości;

4)pracownicy (umowy o pracę);

5)wyposażenie biura (meble biurowe, komputery, drukarki);

6)materiały, towary i wyroby;

7)4 samochody ciężarowe, 1 samochód osobowy;

8)księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej;

9)zobowiązania wobec kontrahentów;

10)należności;

11)baza kontrahentów;

12)tajemnice przedsiębiorstwa;

13)środki pieniężne zgromadzone na rachunku bankowym związanym z działalnością gospodarczą Wnioskodawcy.

Wymienione składniki pozostają ze sobą we wzajemnych relacjach w taki sposób, że stanowią całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym. Zależności funkcjonalne, które występują między zespołami wskazanych składników pozwolą na kontynuowanie działalności przez syna w zakresie cięcia, formowania i wykańczania kamienia. Pracowników syn przejmie w trybie art. 231 ustawy Kodeks Pracy. Syn będzie miał faktyczną możliwość kontynuowania tej działalności w oparciu o składniki wchodzące w skład darowanego przedsiębiorstwa, bez konieczności angażowania dodatkowych składników niebędących przedmiotem transakcji. Syn po nabyciu w formie darowizny przedsiębiorstwa będzie musiał zawrzeć umowy z dostawcami energii elektrycznej, wody, odbioru nieczystości płynnych i stałych. Wnioskodawcy przysługiwało w całości prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, wytworzenia składników majątku, które wchodzą w skład przedsiębiorstwa, a które będzie przedmiotem darowizny dla syna.

Jak wskazano wyżej, zbycie przedsiębiorstwa ma miejsce wówczas, gdy cały majątek przedsiębiorstwa przechodzi na własność jednego nabywcy, który kontynuuje działalność gospodarczą zbywcy. O tym, czy doszło do wyodrębnienia przedsiębiorstwa, decyduje zakres zbywanego majątku, zakres praw i zobowiązań; ponadto, decydujące jest to, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami, umożliwiające kontynuowanie określonej działalności gospodarczej.

Analiza okoliczności przedstawionych we wniosku oraz przywołanych przepisów prawa podatkowego prowadzi do stwierdzenia, że jeżeli faktycznie nastąpi darowizna wszystkich składników majątku Pana przedsiębiorstwa zarówno materialnych, jak i niematerialnych, to taka darowizna będzie stanowiła zbycie przedsiębiorstwa w rozumieniu Kodeksu cywilnego i w konsekwencji, zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy, darowizna ta będzie wyłączona z opodatkowania podatkiem VAT.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy należy stwierdzić, że w rozpatrywanym przypadku zostaną spełnione wszystkie wskazane powyżej przesłanki do uznania przedmiotu transakcji za przedsiębiorstwo, o którym mowa w art. 551 Kodeksu cywilnego. Tym samym, darowizna całego majątku przedsiębiorstwa będzie stanowiła transakcję, o której mowa w art. 6 pkt 1 ustawy oraz na tej podstawie będzie wyłączona z opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Zatem, darowizna całości majątku Pana przedsiębiorstwa do działalności gospodarczej Pana syna nie stanowi dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 2 ustawy.

Podsumowując, darowizna przez Pana przedsiębiorstwa, dla celów dalszego prowadzenia działalności gospodarczej przez syna, będzie wyłączona z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 ustawy Ordynacja podatkowa:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są  przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Stosownie do art. 14na § 2 ustawy Ordynacja podatkowa:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA),

albo

w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na  adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na  platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.