Opodatkowanie sprzedaży nieruchomości w ramach licytacji komorniczej. - Interpretacja - 0112-KDIL1-3.4012.474.2024.2.AKS

shutterstock

Interpretacja indywidualna z dnia 31 października 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL1-3.4012.474.2024.2.AKS

Temat interpretacji

Opodatkowanie sprzedaży nieruchomości w ramach licytacji komorniczej.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

27 lipca 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 27 lipca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy opodatkowania sprzedaży nieruchomości w ramach licytacji komorniczej. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 7 października (wpływ 7 października 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym (...) (dalej jako Wnioskodawca), na wniosek wierzyciela, prowadzi postępowanie egzekucyjne przeciwko dłużnikowi – A (…) (dalej jako Dłużnik). Sprawa prowadzona jest przez Wnioskodawcę pod sygnaturą akt komorniczych (…).

W ramach prowadzonego postępowania, Wnioskodawca planuje zaspokojenie wierzytelności Wierzyciela, poprzez sprzedaż praw przysługujących Dłużnikowi do nieruchomości.

Przedmiotem egzekucji ma być nieruchomość stanowiąca działkę nr 1, o powierzchni (…) ha, położona w (…), dla której Sąd Rejonowy w (…) Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą numer (…). Nieruchomość stanowi jedną działkę gruntu, która to jest zabudowana.

Na działce gruntu nr 1 znajduje się zespół budynków o charakterze warsztatowo-magazynowym z częścią biurową, o łącznej powierzchni zabudowy wynoszącej 409 m2. Wedle kartoteki budynków, na kompleks składają się następujące budynki niestanowiące odrębnego od gruntu przedmiotu własności, klasyfikowane rodzajowo według KŚT:

1)pozostały budynek niemieszkalny o powierzchni zabudowy 53 m2, identyfikator (…);

2)budynek biurowy o powierzchni zabudowy 60 m2, identyfikator (…);

3)budynek transportu i łączności o powierzchni zabudowy 132 m2, identyfikator (…);

4)budynek transportu i łączności o powierzchni zabudowy 164 m2, identyfikator (…);

5)pozostały budynek niemieszkalny o powierzchni zabudowy 77 m2, identyfikator (…) – budynek ten należy również do jednostki rejestrowej (…). Biegły sporządzający operat szacunkowy nie ujmuje tej nieruchomości w powierzchni użytkowej albowiem budynek ten faktycznie nie istnieje.

Zgodnie z operatem szacunkowym wykonanym przez biegłego sądowego, część biurowa jest dwukondygnacyjna, natomiast pozostała część stanowi obiekt parterowy, ściany zewnętrzne wszystkich obiektów murowane z pustaków. Dach częściowo uległ zawaleniu, brak stolarki drzwiowej, stolarka okienna zniszczona, szyby stłuczone.

Zgodnie z aktualnie obowiązującym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego zatwierdzonym Uchwałą nr (…) z dnia xx xx 2016 r. w sprawie uchwalenia zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (…), przedmiotowa nieruchomość położona jest na obszarze oznaczonym symbolem (...), dla którego przewidziano następujące przeznaczenie: tereny obiektów produkcyjnych, składów, magazynów i zabudowy usługowej.

Nieruchomość znajduje się w zasięgu podstawowej infrastruktury technicznej: sieci kanalizacyjnej, wodociągowej, elektroenergetycznej oraz telekomunikacyjnej. Budynki są w złym stanie technicznym, z przeznaczeniem do generalnego remontu lub rozbiórki.

Co do sposobu nabycia przez Dłużnika prawa własności, Wnioskodawca – na podstawie dokumentów przedłożonych przez Dłużnika – ustalił, iż Dłużnik xx xx 2010 r. wraz z B. (żona Dłużnika) nabył, na podstawie aktu notarialnego umowy przeniesienia własności Repertorium A numer (…), prawo własności nieruchomości położonej w (...) w granicach działki nr 1 o powierzchni 0,24 ha zabudowanej budynkami magazynowo-biurowymi objętej wówczas księgą wieczystą nr (…) od właściciela (…) (KRS: (…)).

Wnioskodawca, na podstawie treści księgi wieczystej (…), ustalił, iż xx xx 2012 r., na podstawie aktu notarialnego Repertorium A (…) sporządzonego przez (…), nastąpiło przeniesienie własności nieruchomości, działki numer 1. Wnioskodawcy nie jest znana treść aktu notarialnego Repertorium A (…). Dłużnik nie przedłożył w tym zakresie żadnych dokumentów.

23 sierpnia 2013 r., Dłużnik wraz z B nabył, na podstawie aktu notarialnego umowy sprzedaży Repertorium A numer (…), prawo do nieruchomości zabudowanej stanowiącej działkę numer 1 od właściciela (…) (KRS: (…)) – dalej jako Spółka. W § 2 aktu notarialnego Repertorium A numer (…) przedstawiciel Spółki oświadczył, iż nabycie nieruchomości objętej umową sprzedaży było opodatkowanie podatkiem od towarów i usług, co za tym idzie, sprzedaż nieruchomości również jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług. Strony ustaliły, iż nieruchomość zabudowana stanowiąca działkę numer 1 zostanie sprzedana za cenę xxx zł brutto, w tym xxx zł podatku od towarów i usług. Dłużnik, wraz B, nabył ww. nieruchomość na współwłasność. Udziały określone w umowie sprzedaży wynosiły po 1/2 części.

Strony umowy sprzedaży, na podstawie aktu notarialnego Repertorium A (…) z 15 listopada 2013 r., aneksem do umowy sprzedaży wprowadziły zmiany w § 7 umowy. Strony ustaliły, iż udział Dłużnika wynosił 99/100, a udział B wynosił 1/100.

Na podstawie aktu notarialnego Repertorium A nr (…), umową darowizny z 30 czerwca 2015 r., B darowała Dłużnikowi przypadający jej udział wynoszący 1/100 w nieruchomości objętej treścią księgi wieczystej KW (…).

Zgodnie z treścią aktu notarialnego Repertorium A numer (…) nieruchomość została nabyta przez Dłużnika na potrzeby prowadzonej działalności pod firmą (…).

W toku postępowania egzekucyjnego, Wnioskodawca, 27 stycznia 2024 r., zwrócił się do Dłużnika o udzielenie informacji niezbędnych do prowadzenia egzekucji poprzez złożenie oświadczenia. Wnioskodawca oczekiwał odpowiedzi na następujące kwestie:

1.W jaki sposób doszło do nabycia przez Dłużnika nieruchomości będącej przedmiotem egzekucji i czy czynność sprzedaży na rzecz Dłużnika podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, a jeśli tak, to czy była opodatkowana czy korzystano ze zwolnienia od podatku?

2.Kiedy doszło do nabycia przez Dłużnika nieruchomości?

3.W jaki sposób Dłużnik wykorzystuje nieruchomość?

4.Czy Dłużnikowi z tytułu nabycia nieruchomości przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego?

5.Kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie (tj. pierwsze zajęcie, oddanie do używania pierwszemu nabywcy, użytkownikowi) nabytych przez Dłużnika budynków, budowli?

6.Czy pomiędzy pierwszym zasiedleniem nabytych przez Dłużnika budynków, budowli, a ich dostawą (sprzedażą) przez Dłużnika upłynie czas dłuższy niż dwa lata?

7.Czy w odniesieniu do budynków, budowli Dłużnik ponosił wydatki na ich ulepszenie w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiące co najmniej 30% ich wartości początkowej i czy w stosunku do tych wydatków będzie przysługiwało mu prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego?

8.Czy budynki, budowle lub ich części są przedmiotem najmu, dzierżawy itp.?

9.Czy budynki, budowle, które mają być przedmiotem sprzedaży są wykorzystywane przez Dłużnika wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT?

10.Czy Dłużnik jest lub był czynnym podatnikiem VAT oraz w jakich okresach?

11.Czy ww. nieruchomości zostały przez Dłużnika wprowadzone do ewidencji środków trwałych?

Pismem z 6 lutego 2024 r. Dłużnik oświadczył, iż:

1.Nabycie nieruchomości nie podlegało opodatkowaniu VAT.

2.Nabycie nastąpiło w roku 2007, 2008 lub 2009.

3.Nie wykorzystywał nieruchomości do działalności gospodarczej i jej nie wynajmował ani nie pobierał żadnych pożytków (nieruchomość jest zrujnowana).

4.Nie odliczył podatku VAT i nie przysługiwało Mu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego od kwoty podatku naliczonego.

5.Pierwsze zasiedlenie nastąpiło w 2009 r.

6.Od pierwszego zasiedlenia budynków upłynął okres dłuższy niż dwa lata.

7.Poniósł wydatki stanowiące co najmniej 30% nakładów. Wydatek ten dłużnik poniósł w okresie od 2008 r. do 2015 r. Z tytułu tych wydatków dłużnikowi przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego od kwoty podatku naliczonego.

8.Budynki, budowle lub ich części nie są przedmiotem najmu lub dzierżawy.

9.Budynki, budowle lub ich części nie były wykorzystywane wyłącznie do działalności zwolnionej od podatku VAT.

10.Nie jest czynnym podatnikiem VAT. Dłużnik nie pamięta czy był czynnym podatnikiem VAT oraz w jakich okresach taki status posiadał.

11.Nieruchomość została wprowadzona do ewidencji środków trwałych.

Wnioskodawca zwrócił się do Dłużnika z ponownym wnioskiem celem sprecyzowania i wyjaśnienia kwestii spornych. Dłużnik na ponowne wezwanie Wnioskodawcy nie udzielił żadnej odpowiedzi.

Wnioskodawca, ustalając status Dłużnika w zakresie podatku od towarów i usług skorzystał z prowadzonego przez Ministerstwo Finansów portalu. Zgodnie z informacjami tam zawartymi, dłużnik nie figuruje w rejestrze jako podatnik VAT czynny.

Uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego

Udział w prawie własności nieruchomości został nabyty przez Dłużnika w związku z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą pod nazwą (…), Wnioskodawca posiada z treści aktu notarialnego stanowiącego umowę sprzedaży z 23 sierpnia 2013 r. (Rep. A nr (…)) wraz z aneksem do niej z 15 listopada 2013 r. (rep. A nr (…)).

W umowie tej wskazano również, iż sprzedaż przedmiotowej nieruchomości podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Na podstawie tej umowy Dłużnik nabył udział 99/100 prawa własności nieruchomości, zaś następnie aktem notarialnym stanowiącym umowę darowizny z 30 czerwca 2015 (rep. A nr (…)) nabył w wyniku darowizny od żony, z którą pozostawał w ustroju rozdzielności majątkowej, 1/100 udziału w prawie własności, stając się tym samym jedynym właścicielem nieruchomości. Umowa darowizny nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Wnioskodawca nie ma możliwości uzyskania informacji o sposobie wykorzystania nieruchomości po jej nabyciu przez Dłużnika inaczej niż uzyskując informację w tym zakresie od samego Dłużnika, który wskazał na pytanie Wnioskodawcy, iż nie wykorzystuje nieruchomości do działalności gospodarczej, nie wynajmuje jej i nie pobiera z niej żadnych pożytków. Wskazał, że w okresie do 2015 r. poniósł na nieruchomość nakłady przekraczające wartością co najmniej 30% wartości początkowej nieruchomości.

Na podstawie treści aktu notarialnego stanowiącego umowę sprzedaży z 23 sierpnia 2013 r. (Rep. A nr (…)) wraz z aneksem do niej z 15 listopada 2013 r. (rep. A nr (…)), Wnioskodawca jest w stanie wskazać, że nabycie przez Dłużnika udziału 99/100 w prawie własności nieruchomości było czynnością opodatkowaną podatkiem VAT, zaś 1/100 była czynnością nieopodatkowaną podatkiem VAT. Wnioskodawca nie ma wiadomości na temat udokumentowania transakcji fakturą z wykazaną kwotą VAT.

Wnioskodawca nie ma możliwości, aby uzyskać inne informacje, i w celu określenia, czy dostawa nieruchomości w ramach postępowania egzekucyjnego podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług czy też korzysta ze zwolnienia, musi polegać tylko na tych informacjach.

Na pytanie nr 1 Organu:

Czy budynki położone na działce nr 1, tj. pozostały budynek niemieszkalny o powierzchni 53 m2, budynek biurowy o powierzchni 60 m2, budynek transportu i łączności o powierzchni 132 m2, budynek transportu i łączności o powierzchni 164 m2 oraz pozostały budynek niemieszkalny o powierzchni 77m2 zostały nabyte, czy wybudowane przez Dłużnika? Prosimy wskazać datę nabycia lub wybudowania.

wskazał Pan:

Budynki położone na działce nr 1 zostały przez Dłużnika nabyte wraz z prawem własności: w udziale 99/100 prawa własności 23 sierpnia 2013 r. oraz w udziale 1/100 prawa własności 30 czerwca 2015 r.

Na pytanie nr 2 Organu:

Czy z tytułu nabycia lub wybudowania wskazanych we wniosku budynków, Dłużnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego?

wskazał Pan:

Zgodnie z oświadczeniem Dłużnika, nie odliczał podatku VAT w związku z nabyciem, nie przysługiwało mu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Na pytanie nr 3 Organu:

Czy Dłużnik ponosił wydatki na ulepszenie lub przebudowę ww. budynków w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, które stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej danego obiektu? Jeżeli tak, to prosimy wskazać:

a)kiedy takie wydatki były ponoszone?

b)czy ulepszenie budynku prowadziło do jego przebudowy, tj. dokonania istotnych zmian przeprowadzonych w celu zmiany jego wykorzystania lub w celu znaczącej zmiany warunków jego zasiedlenia?

c)czy od wydatków na ulepszenie Dłużnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego?

d)czy po dokonaniu tych ulepszeń budynki były oddane do użytkowania, w tym również na potrzeby własnej działalności gospodarczej oraz czy w momencie ich dostawy minie okres dłuższy niż dwa lata licząc od momentu oddania tych obiektów do użytkowania po dokonaniu ulepszeń?

wskazał Pan:

Wnioskodawca nie posiada informacji odnośnie do każdego budynku odrębnie. Dłużnik wskazał jedynie, iż w okresie do 2015 r. poniósł na nieruchomość nakłady przekraczające wartością co najmniej 30% wartości początkowej nieruchomości.

Na pytanie nr 4 Organu:

Jeśli nie posiada Pan ww. informacji, które są niezbędne dla oceny, czy w przedmiotowej sprawie ma zastosowanie zwolnienie od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10, art. 43 ust. 1 pkt 10a bądź art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, to prosimy jednoznacznie wskazać, czy brak tych informacji jest wynikiem podjętych przez Pana udokumentowanych działań potwierdzających brak możliwości uzyskania tych niezbędnych informacji od Dłużnika (przy czym nie należy opisywać podejmowanych przez Pana czynności lub przesyłać zgromadzonych dokumentów, ponieważ w ramach wydawania interpretacji prawa podatkowego nie prowadzimy jako Organ postępowania dowodowego)?

wskazał Pan:

Udokumentowane działania Wnioskodawcy nie doprowadziły do uzyskania od Dłużnika wszystkich potrzebnych informacji, a część informacji uzyskanych od Dłużnika pozostaje w sprzeczności z treścią dokumentów, które Wnioskodawca uzyskał (np. kopiami aktów notarialnych).

Pytania

1.Czy planowana sprzedaż w trybie postępowania egzekucyjnego i dostawa prawa własności nieruchomości stanowiącej działkę gruntu 1 wraz z zabudowaniami kwalifikuje się w zakresie przedmiotowym i podmiotowym opodatkowaniu podatkiem od wartości dodanej, a tym samym będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

2.Czy do planowanej sprzedaży w trybie postępowania egzekucyjnego i dostawy prawa własności nieruchomości stanowiącej działkę gruntu 1 wraz z zabudowaniami zastosowanie znajdzie norma wynikająca z dyspozycji art. 43 ust. 21 u.p.t.u.?

Pana stanowisko w sprawie

Ad 1.

Zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361, dalej jaki u.p.t.u.): Organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2023 r. poz. 2505 i 2760) oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

Definicja płatnika została zawarta w art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 z późn. zm., dalej jako O.p.): Płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Przepis art. 18 u.p.t.u. wprowadza szczególną na gruncie przepisów ustawy regulację, kiedy to należny podatek pobierany jest i odprowadzany do urzędu skarbowego przez płatnika, a nie przez podatnika. Płatnik pełni w tym przypadku rolę pośrednika pomiędzy podatnikiem a organem podatkowym, przekazując organowi środki pieniężne podatnika. Płatnikami podatku od towarów i usług mogą być organy egzekucyjne oraz komornicy sądowi.

Sytuacja taka ma miejsce, gdy w wykonaniu czynności egzekucyjnych organy te dokonują dostawy towarów należących do podatnika lub przez niego posiadanych z naruszeniem przepisów.

Sformułowanie „płatnikami” oznacza, że organy te nie stają się z tytułu wykonania powyższych czynności podatnikami podatku od towarów i usług, lecz pełnią jedynie rolę płatnika w odniesieniu do podatku należnego z tytułu sprzedanych (zlicytowanych) towarów należących do podatnika, w stosunku do którego toczy się postępowanie egzekucyjne.

Komornik sądowy pełni w tym przypadku rolę pośrednika pomiędzy podatnikiem a organem podatkowym, przekazując organowi środki pieniężne podatnika. Uzasadnione jest to charakterem odpłatnej dostawy następującej w ramach wykonywania czynności egzekucyjnych. Jeżeli bowiem dłużnik niesolidnie spłaca swoje zobowiązania i w celu wyegzekwowania należności wszczęto przeciwko niemu postępowanie egzekucyjne, to istnieją podstawy do uznania, że nie uiści również podatku należnego w związku z dostawą dokonaną w ramach egzekucji. Nie bez znaczenia jest także fakt, że podatnik, będący dłużnikiem, zazwyczaj nie otrzymuje kwot uzyskanych przez organ egzekucyjny ze sprzedaży towarów w wykonaniu czynności egzekucyjnych.

Zaznaczenia wymaga, że komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika – dłużnika.

Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika, będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik.

Natomiast w przypadku, gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem lub byłaby od niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie obowiązany do odprowadzenia podatku.

Zatem komornik sądowy zobowiązany jest do przestrzegania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług i do uwzględnienia w trakcie sprzedaży licytacyjnej towarów okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zgodnie z dyspozycją art. 5 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u.: Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie z dyspozycją art. 2 pkt 6 u.p.t.u.: Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach – rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zgodnie z dyspozycją art. 7 ust. 1 u.p.t.u.: Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u., rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

1)przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;

2)wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;

3)wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;

4)wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;

5)ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;

6)oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;

7)zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.

Zgodnie z przedstawionymi przepisami, budynki, budowle oraz grunty spełniają definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 u.p.t.u., a ich sprzedaż jest traktowana jako dostawa towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 u.p.t.u., która to czynność podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę w rozumieniu art. 7 u.p.t.u. podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem był podatnikiem podatku od towarów i usług.

Zgodnie z dyspozycją art. 15 ust. 1 u.p.t.u.: Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z dyspozycją art. 15 ust. 2 u.p.t.u.: Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik.

Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem podatnik tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto, działalność gospodarczą stanowi wykorzystywanie towarów w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Wnioskodawca planuje zaspokojenie wierzytelności poprzez sprzedaż w drodze licytacji prawa własności do zabudowanej nieruchomości gruntowej, nr działki 1, dla której Sąd Rejonowy w (…) prowadzi księgę wieczystą numer (…). W dziale II – Własność, w sekcji Właściciele został ujawniony w pozycji 1. Dłużnik z 99/100 udziałów, w pozycji 2. został ujawniony Dłużnik z 1/100 udziałów.

Od momentu nabycia i użytkowania nieruchomości wraz z zabudowaniami Dłużnik prowadził działalność gospodarczą w ramach wpisu do CEiDG. Dłużnik wprowadził nieruchomość do ewidencji środków trwałych.

Wobec powyższego, przy dostawie prawa własności nieruchomości, stanowiącej działkę gruntu 1 wraz z zabudowaniami, kwalifikuje się w zakresie przedmiotowym i podmiotowym opodatkowaniu podatkiem od wartości dodanej, a tym samym będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W przedmiotowym stanie faktycznym występują przesłanki do uznania Dłużnika za podatnika podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 15 ust. 1 u.p.t.u., prowadzącego działalność gospodarczą, w rozumieniu art. 15 ust. 2 u.p.t.u.

W przedmiotowej sprawie, sprzedaż nieruchomości nie będzie miała charakteru transakcji pomocniczej, zatem niezależnie od tego, czy dostawa przedmiotowych nieruchomości będzie podlegała opodatkowaniu od wartości dodanej, czy też zwolnieniu z opodatkowania na podstawie art. 43 ust. 1 u.p.t.u., Dłużnik występował będzie jako podatnik VAT.

W konsekwencji, dostawa przez Dłużnika nieruchomości, podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u., jako odpłatna dostawa towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 u.p.t.u.

Ad 2.

Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, przedmiotem planowanej sprzedaży w drodze licytacji komorniczej jest prawo własności do zabudowanej działki, zatem należy dokonać oceny, czy planowana dostawa będzie mogła korzystać ze zwolnienia z podatku od wartości dodanej określonego w dyspozycji art. 43 ust. 1 pkt 2, 10 i 10a u.p.t.u.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 10 u.p.t.u.: Zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

a)dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,

b)pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Z powyższego uregulowania wynika, że zwolnienie stosuje się w odniesieniu do dostawy całości lub części budynków, budowli, jeżeli w stosunku do nich powstało pierwsze zasiedlenie, przy czym okres pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą nie jest krótszy niż 2 lata.

Wykluczenie z tego zwolnienia następuje w sytuacjach, gdy dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz w sytuacji, gdy od momentu pierwszego zasiedlenia do chwili sprzedaży nie minęły co najmniej 2 lata.

W przedmiotowej sprawie należałoby więc ustalić moment pierwszego zasiedlenia budowli będących przedmiotem dostawy w toku egzekucji komorniczej.

Dłużnik w toku prowadzonego przez Wnioskodawcę postępowania egzekucyjnego nie złożył oświadczeń umożliwiających dokonanie oceny, czy planowana dostawa będzie mogła korzystać ze zwolnienia z opodatkowania VAT. Należy mieć jednak na uwadze treść i posiadane przez Wnioskodawcę dowody z dokumentów, w tym akty notarialne. Dłużnik wskazał, iż nabył nieruchomość w latach 2007-2009.

Z dokumentów posiadanych przez Wnioskodawcę wynika, iż Dłużnik dwukrotnie nabył tę samą nieruchomość na podstawie dwóch odrębnych aktów notarialnych. Pierwszy raz Dłużnik nabył nieruchomość dnia 26 listopada 2010 r. (Repertorium A numer (…)). Drugi raz Dłużnik nabył tę samą nieruchomość dnia 23 sierpnia 2013 r. (Repertorium A numer (…)).

Nadto, Dłużnik oświadczył, iż sprzedaż nieruchomości nie podlegała opodatkowaniu VAT. Pierwsze nabycie nie podlegało opodatkowaniu podatkiem od wartości dodanej, jednak nabycie z dnia 23 sierpnia 2013 r. takim podatkiem było obciążone.

Zgodnie z treścią § 7 aktu notarialnego Repertorium A (…) na cenę sprzedaży składała się kwota xxx zł netto oraz kwota xxx zł tytułem należnego podatku VAT wedle stawki 23%. Następnie, Dłużnik oświadczył, iż dokonał pierwszego zasiedlenia nieruchomości w 2009 r., tj. rok przed pierwszym nabyciem oraz 4 lata przed drugim nabyciem. Dłużnik oświadczył, iż poniósł wydatki stanowiące co najmniej 30% nakładów. Wydatek ten dłużnik poniósł w okresie od 2008 r. do 2015 r. Z tytułu tych wydatków dłużnikowi przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego od kwoty podatku naliczonego. Dłużnik nie wskazał momentu pierwszego zasiedlenia po dokonaniu nakładów.

Tym samym, w ocenie Wnioskodawcy, nie można uznać, że spełnione zostały warunki do zastosowania zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 u.p.t.u., w odniesieniu do planowanej dostawy prawa własności zabudowanej nieruchomości gruntowej.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10a u.p.t.u., zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem że:

a)w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,

b)dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.

W przedstawionym stanie sprawy, Dłużnik oświadczył, iż nie przysługiwało mu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy transakcji zakupu nieruchomości. Dłużnik wskazał, że ponosił wydatki na ulepszenie nieruchomości, w stosunku do których przysługiwało mu prawo do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego. Z dokumentów zgromadzonych w toku postępowania egzekucyjnego wynika, iż transakcja zakupu nieruchomości z dnia 23 sierpnia 2013 r. podlegała opodatkowaniu VAT. Zgodnie z treścią § 7 aktu notarialnego Repertorium A (…) na cenę sprzedaży składała się kwota xxx zł netto oraz kwota xxx zł tytułem należnego podatku VAT, wedle stawki 23%.

W związku z powyższym, Wnioskodawca nie jest w stanie stwierdzić (bezspornie), czy w przypadku planowanej sprzedaży prawa własności zabudowanej nieruchomości gruntowej, spełnione zostały warunki pozwalające na zastosowanie zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a u.p.t.u., a zatem, w ocenie Wnioskodawcy, planowana dostawa przedmiotowego prawa własności nieruchomości nie będzie korzystała z powyższego zwolnienia z opodatkowania VAT.

Art. 43 ust. 1 pkt 2 u.p.t.u. przewiduje również zwolnienie z opodatkowania towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Powyższe zwolnienie, zdaniem Wnioskodawcy, również nie znajdzie zastosowania dla planowanej dostawy nieruchomości, gdyż Wnioskodawca posiada informację od Dłużnika, że nieruchomość nie była wykorzystywana wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku.

Ponadto, zgodnie z art. 43 ust. 21 u.p.t.u., jeżeli udokumentowane działania organów egzekucyjnych lub komorników sądowych, o których mowa w art. 18, nie doprowadziły, na skutek braku możliwości uzyskania niezbędnych informacji od Dłużnika, do potwierdzenia spełnienia warunków zastosowania do dostawy towarów, o której mowa w art. 18, zwolnień od podatku, o których mowa w ust. 1 pkt 2, 3 i 9-10a, przyjmuje się, że warunki zastosowania zwolnień nie są spełnione.

W niniejszej sprawie, pomimo działań Wnioskodawcy, zmierzających do określenia istotnych dla sprawy faktów, działania te nie doprowadziły do potwierdzenia spełnienia warunków zastosowania do planowanej dostawy nieruchomości zwolnień od podatku, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2, 10 i 10a u.p.t.u.

W związku z powyższym, zdaniem Wnioskodawcy, przyjąć należy, iż w stosunku do planowanej sprzedaży praw do nieruchomości opisanej we wniosku zastosowanie znajdzie norma wynikająca z przepisu art. 43 ust. 21 u.p.t.u., w związku z tym, że udokumentowane działania Wnioskodawcy nie doprowadziły, na skutek braku możliwości uzyskania niezbędnych informacji od Dłużnika, do potwierdzenia spełnienia warunków zastosowania do dostawy prawa własności przedmiotowej nieruchomości zwolnień od podatku, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2, 10 i 10a u.p.t.u.

Tym samym, Wnioskodawca powinien przyjąć, że warunki zastosowania powyższych zwolnień od podatku nie są spełnione.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Na podstawie art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2022 r. poz. 479) oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

Definicja płatnika została zawarta w art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.), zgodnie z którym:

Płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Przepis art. 18 ustawy o podatku od towarów i usług wprowadza szczególną na gruncie przepisów ustawy regulację, kiedy to należny podatek pobierany jest i odprowadzany do urzędu skarbowego przez płatnika, a nie przez podatnika. Płatnik pełni w tym przypadku rolę pośrednika pomiędzy podatnikiem a organem podatkowym, przekazując organowi środki pieniężne podatnika. Uzasadnione jest to charakterem odpłatnej dostawy następującej w ramach wykonywania czynności egzekucyjnych. Jeżeli bowiem dłużnik niesolidnie spłaca swoje zobowiązania i w celu wyegzekwowania należności wszczęto przeciwko niemu postępowanie egzekucyjne, to istnieją podstawy do uznania, że nie uiści również podatku należnego w związku z dostawą mającą miejsce w ramach egzekucji.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika – dłużnika. Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik; w przypadku, gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem lub byłaby od niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie obowiązany do odprowadzenia podatku.

Tym samym komornik sądowy zobowiązany jest do przestrzegania przepisów ustawy oraz do uwzględnienia w trakcie sprzedaży towarów okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu podatkiem VAT.

Stosownie do art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Według art. 2 pkt 6 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach – rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Przepis art. 7 ust. 1 ustawy stanowi, że:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

1)przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;

2)wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;

3)wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;

4)wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;

5)ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;

6)oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;

7)zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.

W świetle przedstawionych powyżej przepisów, zarówno grunty, jak i budynki oraz budowle spełniają definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a ich sprzedaż stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.

Nie każda jednak czynność, która stanowi dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Określona czynność jest opodatkowana podatkiem VAT, jeśli zostanie wykonana przez podatnika, a więc osobę prowadzącą działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Jak wynika natomiast z art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto, działalność gospodarczą stanowi wykorzystywanie towarów w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W świetle powyższych przepisów stwierdzić należy, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Należy zaznaczyć, że sprzedaż składników majątku wykorzystywanych w działalności gospodarczej podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Odnosząc regulacje zawarte w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy do art. 18 ustawy, wskazać należy, że w przypadku, gdy dłużnik – właściciel danej nieruchomości – jest podatnikiem podatku od towarów i usług, wówczas komornik jest płatnikiem podatku VAT z tytułu dostawy nieruchomości.

Z opisu sprawy wynika, że prowadzi Pan postępowanie egzekucyjne przeciwko dłużnikowi – A.W ramach prowadzonego postępowania, planuje Pan zaspokojenie wierzytelności Wierzyciela poprzez sprzedaż praw przysługujących Dłużnikowi do nieruchomości.Przedmiotem egzekucji ma być nieruchomość stanowiąca działkę nr 1, o powierzchni 0,2434 ha. Nieruchomość stanowi jedną działkę gruntu, która to jest zabudowana. Na działce gruntu nr 1 znajduje się zespół budynków o charakterze warsztatowo-magazynowym z częścią biurową, o łącznej powierzchni zabudowy wynoszącej 409 m2. Wedle kartoteki budynków, na kompleks składają się następujące budynki niestanowiące odrębnego od gruntu przedmiotu własności, klasyfikowane rodzajowo według KŚT:

1)pozostały budynek niemieszkalny o powierzchni zabudowy 53 m2, identyfikator (…);

2)budynek biurowy o powierzchni zabudowy 60m2, identyfikator (…);

3)budynek transportu i łączności o powierzchni zabudowy 132 m2, identyfikator (…);

4)budynek transportu i łączności o powierzchni zabudowy 164 m2, identyfikator (…);

5)pozostały budynek niemieszkalny o powierzchni o powierzchni zabudowy 77 m2, identyfikator (…) – budynek ten należy również do jednostki rejestrowej (…). Biegły sporządzający operat szacunkowy nie ujmuje tej nieruchomości w powierzchni użytkowej albowiem budynek ten faktycznie nie istnieje.

Zgodnie z treścią aktu notarialnego nieruchomość została nabyta przez Dłużnika na potrzeby prowadzonej działalności pod firmą (…). W umowie tej wskazano również, iż sprzedaż przedmiotowej nieruchomości podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Nieruchomość została wprowadzona do ewidencji środków trwałych.

Pana wątpliwości w pierwszej kolejności dotyczą wskazania, czy planowana sprzedaż w trybie postępowania egzekucyjnego i dostawa prawa własności nieruchomości stanowiącej działkę gruntu 1 wraz z zabudowaniami będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Należy ponownie wskazać, że sprzedaż składników wykorzystywanych w działalności gospodarczej podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W przedmiotowej sprawie nieruchomość mająca być przedmiotem sprzedaży w drodze licytacji komorniczej stanowi majątek firmy Dłużnika. Jak wynika z opisu sprawy, nieruchomość została nabyta przez Dłużnika na potrzeby prowadzonej działalności pod firmą (…). Nieruchomość została wprowadzona do ewidencji środków trwałych, a więc była wykorzystywana przez Dłużnika w działalności gospodarczej.

W konsekwencji, sprzedaż zajętej nieruchomości będzie dostawą dokonaną w ramach prowadzenia działalności gospodarczej w myśl art. 15 ust. 2 ustawy, a Dłużnika z tytułu tej transakcji należy uznać za podatnika podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy. Tym samym, przedmiotowa sprzedaż będzie stanowiła – wskazaną w art. 7 ust. 1 ustawy – odpłatną dostawę towarów, która zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Podsumowując, planowana sprzedaż w trybie postępowania egzekucyjnego i dostawa prawa własności nieruchomości stanowiącej działkę gruntu 1 wraz z zabudowaniami kwalifikuje się w zakresie przedmiotowym i podmiotowym opodatkowaniu podatkiem od wartości dodanej, a tym samym będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem Pana stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 1 jest prawidłowe.

W dalszej kolejności Pana wątpliwości dotyczą wskazania, czy do planowanej sprzedaży w trybie postępowania egzekucyjnego i dostawy prawa własności nieruchomości stanowiącej działkę gruntu 1 wraz z zabudowaniami zastosowanie znajdzie norma wynikająca z dyspozycji art. 43 ust. 21 ustawy.

Wskazać należy, że wykonywana czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, może być albo opodatkowana właściwą stawką podatku, albo może korzystać ze zwolnienia od tego podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

W art. 43 ust. 1 pkt 10 i pkt 10a ustawy, ustawodawca przewidział zwolnienie od podatku VAT dla dostawy budynków, budowli lub ich części spełniających określone w tych przepisach warunki.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy:

Zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

a)dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim;

b)pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Z powyższego uregulowania wynika, że dostawa budynków, budowli lub ich części jest – co do zasady – zwolniona od podatku od towarów i usług. Wyjątek stanowi dostawa w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz jeżeli pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Zatem dla ustalenia zasad opodatkowania dostawy budynków, budowli lub ich części kluczowym jest ustalenie, kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie i jaki upłynął okres od tego momentu.

Zgodnie z art. 2 pkt 14 ustawy:

Ilekroć w przepisach jest mowa o pierwszym zasiedleniu – rozumie się przez to oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:

a)wybudowaniu lub

b)ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

Jak wynika z powyższych uregulowań, zwolnienie wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, stosuje się w odniesieniu do dostawy całości lub części budynków, budowli, jeżeli w stosunku do nich doszło do pierwszego zasiedlenia, przy czym okres pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą nie jest krótszy niż 2 lata. Wykluczenie z tego zwolnienia następuje w sytuacjach, gdy dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz w sytuacji, gdy od momentu pierwszego zasiedlenia do chwili sprzedaży nie minęły co najmniej 2 lata.

Należy zauważyć, że w przypadku nieruchomości zabudowanych niespełniających przesłanek do zwolnienia od podatku na podstawie powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, ustawodawca umożliwia podatnikom – po spełnieniu określonych warunków – skorzystanie ze zwolnienia wskazanego w pkt 10a tego przepisu.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy:

Zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem, że:

a)w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie,

b)w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.

W tym miejscu należy wyjaśnić, że kwestię opodatkowania dostawy gruntu, na którym posadowione zostały budynki lub budowle bądź ich części, rozstrzyga przepis art. 29a ust. 8 ustawy, zgodnie z którym:

W przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.

W świetle tego przepisu, przy sprzedaży budynków lub budowli, dokonywanej wraz z dostawą gruntu, na którym są one posadowione, grunt dzieli byt prawny budynków, budowli lub ich części w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Oznacza to, że do dostawy gruntu stosuje się analogiczną stawkę podatku, jak przy dostawie budynków, budowli lub ich części trwale z gruntem związanych. Jeżeli dostawa budynków albo budowli lub ich części podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, opodatkowana jest również dostawa gruntu, na którym obiekt jest posadowiony.

Ponadto, jeżeli do dostawy nieruchomości (gruntów, budynków, budowli) nie znajdą zastosowania zwolnienia, o których mowa w powołanych wcześniej przepisach, należy rozważyć zwolnienie, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy:

Zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Zwolnienie od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dotyczy wszystkich towarów – zarówno nieruchomości, jak i ruchomości – przy nabyciu (imporcie lub wytworzeniu) których nie przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia podatku VAT i wykorzystywanych – niezależnie od okresu ich używania przez podatnika (kilka dni, miesięcy czy lat) – wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT.

W celu zastosowania zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dla dostawy towarów, spełnione muszą być łącznie dwa warunki wskazane w tym przepisie, tj.:

-towary od momentu ich nabycia do momentu ich zbycia muszą służyć wyłącznie działalności zwolnionej, w żadnym momencie ich posiadania nie można zmienić ich przeznaczenia oraz sposobu wykorzystywania,

-przy nabyciu (imporcie, wytworzeniu) tych towarów nie może przysługiwać dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Niespełnienie choćby jednego z powyższych warunków daje podstawę do wyłączenia dostawy towarów ze zwolnienia od podatku VAT przewidzianego w ww. art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Należy ponadto zaznaczyć, że zgodnie z art. 43 ust. 21 ustawy:

Jeżeli udokumentowane działania organów egzekucyjnych lub komorników sądowych, o których mowa w art. 18, nie doprowadziły, na skutek braku możliwości uzyskania niezbędnych informacji od dłużnika, do potwierdzenia spełnienia warunków zastosowania do dostawy towarów, o której mowa w art. 18, zwolnień od podatku, o których mowa w ust. 1 pkt 2, 3 i 9-10a, przyjmuje się, że warunki zastosowania zwolnień od podatku nie są spełnione.

Wobec powyższego, dokonana w trybie egzekucji dostawa towarów, jest opodatkowana, jeżeli udokumentowane działania w celu potwierdzenia zwolnienia podjęte przez komornika lub organ egzekucyjny były z powodu dłużnika bezskuteczne.

Z wniosku wynika, że działka nr 1 jest zabudowana. Wskazał Pan, że na działce gruntu nr 1 znajduje się zespół budynków o charakterze warsztatowo-magazynowym z częścią biurową, o łącznej powierzchni zabudowy wynoszącej 409 m2. Wedle kartoteki budynków, na kompleks składają się następujące budynki niestanowiące odrębnego od gruntu przedmiotu własności, klasyfikowane rodzajowo według KŚT:

1)pozostały budynek niemieszkalny o powierzchni zabudowy 53 m2,

2)budynek biurowy o powierzchni zabudowy 60 m2,

3)budynek transportu i łączności o powierzchni zabudowy 132 m2,

4)budynek transportu i łączności o powierzchni zabudowy 164 m2,

5)pozostały budynek niemieszkalny o powierzchni o powierzchni zabudowy 77 m2, biegły sporządzający operat szacunkowy nie ujmuje tej nieruchomości w powierzchni użytkowej albowiem budynek ten faktycznie nie istnieje.

Nie posiada Pan informacji odnośnie do każdego budynku odrębnie, czy Dłużnik ponosił wydatki na ulepszenie lub przebudowę ww. budynków w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, które stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej danego obiektu. Dłużnik wskazał, że w okresie do 2015 r. poniósł na nieruchomość nakłady przekraczające wartością co najmniej 30 % wartości początkowej nieruchomości, jednak nie posiada Pan informacji do każdego budynku odrębnie oraz nie wie Pan czy po dokonaniu tych ulepszeń budynki były oddane do użytkowania.

Ponadto, wskazał Pan, że Pana udokumentowane działania nie doprowadziły do uzyskania od Dłużnika wszystkich potrzebnych informacji, a część informacji uzyskanych od Dłużnika pozostaje w sprzeczności z treścią dokumentów, które Pan uzyskał (np. kopiami aktów notarialnych).

Zatem przedstawiony we wniosku opis sprawy nie pozwala stwierdzić, czy sprzedaż w trybie postępowania egzekucyjnego ww. nieruchomości, tj. zabudowanej działki nr 1, korzysta ze zwolnień od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 i pkt 10a ustawy, gdyż brak jest wszystkich niezbędnych informacji do jednoznacznego dokonania takiej oceny na podstawie ww. przepisów.

Ponadto z opisu sprawy wynika, że brak informacji, które są niezbędne dla oceny, czy w przedmiotowej sprawie ma zastosowanie zwolnienie od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 bądź art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy jest wynikiem podjętych przez Pana udokumentowanych działań potwierdzających brak możliwości uzyskania tych niezbędnych informacji od Dłużnika. Nie uzyskał Pan w toku postępowania wiarygodnych i kompletnych informacji niezbędnych do zastosowania ww. zwolnień od podatku.

Jak wskazano wyżej, jeżeli nie zostaną spełnione przesłanki zastosowania zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt10 i pkt 10a ustawy, należy przeanalizować możliwość skorzystania ze zwolnienia od podatku w oparciu o przepis art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Z opisu sprawy wynika, że budynki lub ich części znajdujące się na działce nr 1 nie były wykorzystywane wyłącznie do działalności zwolnionej od podatku VAT. Nie jest zatem spełniony jeden z warunków określonych w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy niezbędnych do zastosowania przedmiotowego zwolnienia.

Zatem w przedmiotowej sprawie dla dostawy nieruchomości – działki zabudowanej nr 1 brak jest podstaw do zastosowania zwolnienia od podatku VAT, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

W związku z powyższym, w tej sprawie znajdzie zastosowanie art. 43 ust. 21 ustawy, tj. przyjęcie, że warunki zastosowania zwolnień nie są spełnione, o ile podjęte przez Komornika udokumentowane działania nie doprowadziły, na skutek braku możliwości uzyskania niezbędnych informacji od dłużnika, do potwierdzenia spełnienia warunków zastosowania do dostawy towarów zwolnienia od podatku.

W konsekwencji, transakcja sprzedaży nieruchomości, tj. działki nr 1 zabudowanej wyżej wymienionymi budynkami w trybie licytacji komorniczej, nie będzie korzystała ze zwolnienia od podatku, lecz będzie opodatkowana podatkiem VAT, stosownie do art. 43 ust. 21 ustawy, według właściwej stawki podatku.

Podsumowując, do planowanej sprzedaży w trybie postępowania egzekucyjnego i dostawy prawa własności nieruchomości stanowiącej działkę gruntu 1 wraz z zabudowaniami zastosowanie znajdzie norma wynikająca z dyspozycji art. 43 ust. 21 ustawy, w konsekwencji, transakcja sprzedaży tej działki nie będzie korzystała ze zwolnienia od podatku, tylko będzie opodatkowana podatkiem VAT według właściwej stawki podatku.

Tym samym, Pana stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Zaznaczam, że kwestia oceny działań podjętych przez Pana nie była przedmiotem interpretacji.

Zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej:

Składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego oraz do przedstawienia własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej tego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego.

Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Pan ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Pana w złożonym wniosku. Zatem, wydając przedmiotową interpretację oparłem się na wynikającym z treści wniosku opisie zdarzenia przyszłego. W przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).