Nie będzie Gminie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z faktur dokumentujących wydatki związane z realizacją Inwestycji. Dotacja otrzymana przez Gminę na realizację inwestycji w zakresie budowy przydomowych oczyszczalni ścieków na terenie Gminy nie będzie zwiększać podstawy opodatkowania w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy. Tym samym, ww. dofinansowanie nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

27 sierpnia 2024 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych realizacji Inwestycji polegającej na budowie przydomowych oczyszczalni ścieków.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Gmina A. jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (zwanym dalej VAT) od dnia 1 stycznia 2017 roku. Gmina posiada osobowość prawną oraz zdolność do czynności prawnych.

Gmina jako jednostka samorządu terytorialnego prowadzi działalność niepodlegającą podatkowi od towarów i usług, działalność gospodarczą opodatkowaną i zwolnioną.

Niektóre, wybrane czynności Gmina wykonuje na podstawie umów cywilnoprawnych i traktuje je jako podlegające regulacjom VAT. Transakcje te Gmina wykazuje w rejestrach sprzedaży i plikach JPK_V7M. Zdecydowana większość zadań Gminy jest realizowana w reżimie administracyjnym, publicznoprawnym. Są to zadania własne nałożone na Gminę odrębnymi przepisami.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2023 r. poz. 40 ze zm.) do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, a w myśl postanowień art. 7 ust. 1 pkt 3 do zadań własnych gminy należą m.in. sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz.

Budowa przydomowych oczyszczalni ścieków wpisuje się w katalog podejmowanych w tym zakresie działań.

Z dniem 1 stycznia 2017 r. Gmina A. dokonała centralizacji rozliczeń VAT i wstąpiła we wszystkie prawa i obowiązki swoich jednostek organizacyjnych - składając jedną zbiorczą deklarację VAT-7, a obecnie jeden plik JPK_V7M.

W 2024 roku Gmina A. planuje złożyć wniosek o dofinansowanie inwestycji pn.: „(...)”. Operacja realizowana będzie w ramach zadania z zakresu B3.1.1. „(...)” Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększenia Odporności.

Inwestycja będzie polegała na budowie 85 sztuk przydomowych oczyszczalni ścieków na nieruchomościach stanowiących własność mieszkańców Gminy. Dokładny zakres Inwestycji obejmuje także wykonanie dokumentacji projektowej oraz koszty nadzoru inwestorskiego. Przydomowe oczyszczalnie ścieków służyć będą mieszkańcom Gminy jako miejsca, do których odprowadzane będą ścieki.

Budowa oczyszczalni przydomowych będzie traktowana na zasadzie dobrowolności. Mieszkańcy Gminy nie będą przymuszani do obligatoryjnego wybudowania przydomowych oczyszczalni ścieków na ich posesji. Oczyszczalnie będą budowane wyłącznie u tych mieszkańców, którzy zadeklarują chęć budowy i dokonają wpłaty. Dokonanie wpłaty udziału finansowego na rachunek Gminy będzie warunkiem koniecznym do wybudowania oczyszczalni na posesji danego mieszkańca. Wnioskodawca nie będzie realizował Inwestycji na nieruchomościach mieszkańców, którzy nie dokonają wpłaty. Ww. wpłaty będą uiszczane przez mieszkańców na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych, w których zobowiązanie na rzecz Gminy określone zostanie jako udział w kosztach budowy oczyszczalni. W umowach tych określone zostaną również obowiązki stron oraz przekazanie Gminie prawa do dysponowania określonymi częściami nieruchomości na cele budowlane dla potrzeb budowy przydomowych oczyszczalni ścieków.

Inwestycja będzie realizowana na zlecenie Gminy za pośrednictwem wykonawcy wybranego w drodze zamówień publicznych. Jako źródło finansowania zadania planuje się środki z Krajowego Planu Odbudowy, które Gmina otrzyma z Unii Europejskiej, z przeznaczeniem na wsparcie finansowe w zakresie kanalizacji oraz wodociągów i zaopatrzenia w wodę, a także udział pieniężny mieszkańców (ok. 15% wartości brutto oczyszczalni). Szacowana wartość udziału finansowego poszczególnych właścicieli posesji - uczestników, będzie wielkością stałą i zależna będzie tylko i wyłącznie od wielkości przydomowej oczyszczalni ścieków, a tym samym jej wartości.

W związku z realizacją przedmiotowej inwestycji Gmina będzie ponosiła wszelkie koszty związane z wykonaniem przydomowych oczyszczalni ścieków. Wydatki te udokumentowane będą wystawionymi na Gminę fakturami VAT z wykazanymi na nich kwotami podatku naliczonego. Inwestycją będzie zarządzać Gmina. Będzie ona również właścicielem powstałych przydomowych oczyszczalni ścieków przez okres 5 lat od dnia zakończenia realizacji zadania, tj. od dnia zakończenia budowy wszystkich zaplanowanych oczyszczalni, które udostępni w nieodpłatne użytkowanie właścicielom posesji. Natomiast po zakończeniu okresu trwałości projektu oczyszczalnie zostaną przekazane właścicielom posesji, na których zostały wybudowane. Przekazanie przydomowych oczyszczalni ścieków na rzecz użytkowników na własność po upływie okresu trwałości projektu odbędzie się na podstawie odrębnej umowy cywilnoprawnej zawartej z mieszkańcami.

Gmina po wybudowaniu przydomowych oczyszczalni ścieków nie będzie ponosiła żadnych wydatków związanych z ich bieżącym utrzymaniem i obsługą, ani też nie będzie pobierała żadnych opłat. Użytkownicy będą zobowiązani do opróżniania i wywozu nieczystości na własny koszt. Właściciele posesji przez okres trwałości będą użytkownikami przydomowych oczyszczalni ścieków i będą je eksploatować.

Gmina jako wnioskodawca środków unijnych w ramach ww. zadania zaliczy podatek VAT do kosztów kwalifikowanych projektu podlegającego dofinansowaniu. Zgodnie z wytycznymi, jeżeli wnioskodawca zalicza podatek VAT do kosztów kwalifikowanych projektu powinien wystąpić do właściwego organu podatkowego o wydanie indywidualnej interpretacji w sprawie braku możliwości odzyskania podatku VAT, która konieczna jest na etapie rozpatrywania wniosku o płatność.

Pytania

1)Czy Gmina będzie miała prawo do odliczenia podatku VAT w związku z budową przydomowych oczyszczalni ścieków?

2)Czy dotacja otrzymana na realizację inwestycji w zakresie budowy przydomowych oczyszczalni ścieków na terenie Gminy powinna zostać opodatkowana podatkiem VAT?

Państwa stanowisko w sprawie

Ad 1.

Gminie nie przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z faktur zakupu związanych z realizacją zadania pn.: „(...)”. Gmina w związku z planowaną inwestycją nie będzie miała możliwości odliczenia naliczonego podatku VAT w całości ani w części, zarówno w trakcie realizacji inwestycji, jak i po jej zakończeniu.

Gmina w związku z organizacją wyżej określonej inwestycji nie jest podatnikiem podatku VAT, co wynika z art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, który mówi, że nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Planowana inwestycja mieści się w zakresie zadań własnych gminy, do których zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2023 r. poz. 40 ze zm.) należy w szczególności zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty w zakresie spraw wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz.

Zadaniem własnym gminy, zgodnie z ustawą z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 40), jest zbiorowe odprowadzanie ścieków.

Majątek powstały wskutek realizacji podmiotowej inwestycji będzie służył zaspokajaniu potrzeb wspólnoty, w szczególności nie będzie on wykorzystywany przez Gminę do prowadzenia działalności opodatkowanej. Gmina nie będzie prowadziła sprzedaży opodatkowanej podatkiem VAT z wykorzystaniem inwestycji, nie będzie pobierała opłat za korzystanie z wybudowanej w ramach zadania infrastruktury, a tym samym nie będzie osiągała z tego tytułu dochodu.

Stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.) w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego a kwotę podatku naliczonego z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego będzie związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

W powyższej sprawie taki związek nie wystąpi. Gmina nie będzie wykorzystywała efektów rzeczowych zrealizowanego zadania do celów komercyjnych (takich jak np. dzierżawa lub najem), jak również nie będzie pobierała/ otrzymywała żadnej odpłatności z tego tytułu.

Ad 2.

Dotacja otrzymana na realizację inwestycji w zakresie budowy przydomowych oczyszczalni ścieków na terenie Gminy nie powinna zostać opodatkowana podatkiem VAT, ponieważ nie da się jej powiązać z konkretnymi czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, nie stanowi podstawy opodatkowania w rozumieniu przepisu art. 29a ust. 1 ustawy.

W analizowanym przypadku nie wystąpi związek pomiędzy otrzymanym dofinansowaniem a czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem VAT. Jak bowiem wskazano wyżej, w zakresie realizacji ww. inwestycji Gmina nie będzie wykonywała działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Działania w związku z realizacją zadania polegającego na budowie przydomowych oczyszczalni ścieków nie będą stanowić dostawy towarów ani świadczenia usług podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

Według art. 2 pkt 22 ustawy:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Przy czym stosownie do treści art. 2 pkt 6 ustawy:

Natomiast zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy:

Według art. 8 ust. 2a ustawy:

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w rozumieniu art. 7 ustawy. Wskazać również należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia, odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

Zatem, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Ponadto opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (dostawa lub usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług co do zasady podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie (z wyjątkiem przypadków ściśle określonych w art. 7 ust. 2 oraz w art. 8 ust. 2 ustawy).

Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny. Zatem pod pojęciem odpłatności rozumieć należy prawo podmiotu sprzedającego towar lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego).

Przepisy dotyczące funkcjonowania podatku VAT w krajach członkowskich Unii Europejskiej podlegają harmonizacji na zasadach określonych w dyrektywie 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z 11 grudnia 2006 r. str. 1 ze zm.), zwanej dalej „Dyrektywą 2006/112/WE”. Uszczegółowieniem zasad obowiązywania i funkcjonowania podatku VAT określonych w Dyrektywie 2006/112/WE są wyroki Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Kwestia odpłatności była wielokrotnie przedmiotem rozstrzygnięć TSUE. W dorobku orzecznictwa Trybunału przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane.

Na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego. Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę, wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. Przepisy nie określają formy zapłaty, zatem wynagrodzenie (zapłata) może mieć postać zarówno świadczenia pieniężnego, jak i rzeczowego (określonego w naturze), np. w przypadku dostawy towaru w zamian za świadczenie usługi czy też w sytuacji zamiany towarów bądź usług.

Reasumując, aby dana czynność (świadczenie) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Jednocześnie, aby dana czynność była opodatkowana podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku VAT.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Na mocy art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE:

Przepis ten wyjaśnia, że wykorzystywanie własności dóbr materialnych lub niematerialnych do celów zarobkowych w sposób ciągły, należy w szczególności uznać za działalność gospodarczą.

Rolę gminy szczegółowo określa ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1465).

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Jak stanowi art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Stosownie do art. 7 ust. 1 pkt 1 i 3 ustawy o samorządzie gminnym:

We wniosku wskazali Państwo, że są Państwo zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Planują Państwo złożyć wniosek o dofinansowanie inwestycji pn.: „(…)”. Operacja realizowana będzie w ramach zadania z zakresu B3.1.1. „(...)” Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększenia Odporności.

Inwestycja będzie polegała na budowie 85 sztuk przydomowych oczyszczalni ścieków na nieruchomościach stanowiących własność mieszkańców Gminy. Dokładny zakres Inwestycji obejmuje także wykonanie dokumentacji projektowej oraz koszty nadzoru inwestorskiego. Przydomowe oczyszczalnie ścieków służyć będą mieszkańcom Gminy jako miejsca, do których odprowadzane będą ścieki. Oczyszczalnie będą budowane wyłącznie u tych mieszkańców, którzy zadeklarują chęć budowy i dokonają wpłaty. Dokonanie wpłaty udziału finansowego na rachunek Gminy będzie warunkiem koniecznym do wybudowania oczyszczalni na posesji danego mieszkańca. Nie będą Państwo realizowali Inwestycji na nieruchomościach mieszkańców, którzy nie dokonają wpłaty. Ww. wpłaty będą uiszczane przez mieszkańców na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych, w których zobowiązanie na Państwa rzecz określone zostanie jako udział w kosztach budowy oczyszczalni. W umowach tych określone zostaną również obowiązki stron oraz przekazanie Państwu prawa do dysponowania określonymi częściami nieruchomości na cele budowlane dla potrzeb budowy przydomowych oczyszczalni ścieków. Inwestycja będzie realizowana na zlecenie Gminy za pośrednictwem wykonawcy wybranego w drodze zamówień publicznych. Jako źródło finansowania zadania planują Państwo środki z Krajowego Planu Odbudowy, które Gmina otrzyma z Unii Europejskiej, z przeznaczeniem na wsparcie finansowe w zakresie kanalizacji oraz wodociągów i zaopatrzenia w wodę, a także udział pieniężny mieszkańców (ok. 15% wartości brutto oczyszczalni). Szacowana wartość udziału finansowego poszczególnych właścicieli posesji - uczestników, będzie wielkością stałą i zależna będzie tylko i wyłącznie od wielkości przydomowej oczyszczalni ścieków, a tym samym jej wartości.

W związku z realizacją inwestycji będą Państwo ponosili wszelkie koszty związane z wykonaniem przydomowych oczyszczalni ścieków. Wydatki te udokumentowane będą wystawionymi na Gminę fakturami VAT z wykazanymi na nich kwotami podatku naliczonego. Będą Państwo zarządzać Inwestycją, będą Państwo również właścicielem powstałych przydomowych oczyszczalni ścieków przez okres 5 lat od dnia zakończenia realizacji zadania, tj. od dnia zakończenia budowy wszystkich zaplanowanych oczyszczalni, które udostępnią Państwo w nieodpłatne użytkowanie właścicielom posesji. Natomiast po zakończeniu okresu trwałości projektu oczyszczalnie zostaną przekazane właścicielom posesji, na których zostały wybudowane. Przekazanie przydomowych oczyszczalni ścieków na rzecz użytkowników na własność po upływie okresu trwałości projektu odbędzie się na podstawie odrębnej umowy cywilnoprawnej zawartej z mieszkańcami. Po wybudowaniu przydomowych oczyszczalni ścieków nie będą Państwo ponosili żadnych wydatków związanych z ich bieżącym utrzymaniem i obsługą, ani też nie będą Państwo pobierali żadnych opłat. Użytkownicy będą zobowiązani do opróżniania i wywozu nieczystości na własny koszt. Właściciele posesji przez okres trwałości będą użytkownikami przydomowych oczyszczalni ścieków i będą je eksploatować.

Państwa wątpliwości dotyczą prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego w związku z budową przydomowych oczyszczalni ścieków w ramach projektu pn.: „(...)” (pytanie oznaczone we wniosku nr 1).

Mając na uwadze przedstawioną na wstępie analizę przepisów podatkowych w pierwszej kolejności należy rozstrzygnąć, czy realizacja przez Państwa ww. Inwestycji będzie dokonywana w ramach działalności gospodarczej zdefiniowanej w art. 15 ust. 2 ustawy.

W tym miejscu zasadne jest przywołanie orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 30 marca 2023 r. w sprawie C-612/21 (Gmina O. przeciwko Dyrektorowi Krajowej Informacji Skarbowej), które zapadło w wyniku wniosku o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym, złożonego w ramach sporu w przedmiocie interpretacji indywidualnej dotyczącej opodatkowania podatkiem VAT w odniesieniu do transakcji polegających na zawarciu przez gminę umowy z niektórymi z jej mieszkańców w celu instalacji systemów odnawialnych źródeł energii (OZE) na ich nieruchomościach w zamian za świadczenie pieniężne ze strony tych mieszkańców. Co prawda, wyrok ten odnosi się do czynności dokonywanych przez gminę w ramach instalacji OZE, jednakże wnioski płynące z ww. orzeczenia są pomocne w analizowanej sprawie. W odniesieniu do czynności związanych z budową przydomowych oczyszczalni ścieków, należy zauważyć, że działania te są prowadzone w okolicznościach bardzo zbliżonych do warunków w jakich zapadło ww. orzeczenie TSUE.

W wyroku tym TSUE wskazał, że:

Trybunał zwrócił uwagę na istotne elementy stanu faktycznego, które zaistniały w sprawie będącej przedmiotem ww. postępowania:

Na podstawie powyższej analizy TSUE doszedł do wniosku, że:

Ostatecznie Trybunał orzekł, że:

Ostatecznie z wyroku TSUE w sprawie C-612/21 wynika, że okoliczność zlecania przez gminę przedsiębiorstwu czynności dostarczenia i instalacji OZE na rzecz jej mieszkańców będących właścicielami nieruchomości, którzy wyrazili taką wolę, nie stanowi świadczenia usług podlegających opodatkowaniu podatkiem od wartości dodanej, jeżeli taka działalność nie ma na celu osiągania stałego dochodu i skutkuje jedynie zapłatą przez mieszkańców niewielkiej części poniesionych kosztów, zaś czynności te są finansowane ze środków publicznych.

Rozpatrując Państwa wątpliwości należy zatem uwzględnić ww. wyrok w sprawie C-612/21. Aby ocenić, czy czynności związane z budową przydomowych oczyszczalni ścieków będą realizowane przez Państwa w ramach działalności gospodarczej zdefiniowanej w art. 15 ust. 2 ustawy, kluczowe jest zidentyfikowanie realizowanych czynności w ramach Inwestycji pod kątem ich opodatkowania w myśl przesłanek wskazanych w ww. wyroku, tj. m.in.:

• brak zarobkowego charakteru podejmowanych czynności - czynności te nie mają na celu osiągnięcia stałego dochodu,
• brak równorzędnego ekwiwalentu ekonomicznego ze strony ostatecznego beneficjenta inwestycji (mieszkańca Gminy),
• zgoda mieszkańca na wykonanie usługi budowy przydomowej oczyszczalni ścieków,
• uzyskanie dofinansowania,
• zlecenie zrealizowania inwestycji wyspecjalizowanemu podmiotowi trzeciemu.

W przedmiotowej sprawie ww. przesłanki są spełnione, ponieważ:

• są Państwo zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT;
• zadanie ma charakter proekologiczny, ponieważ jego celem jest budowa przydomowych oczyszczalni ścieków;
• jako źródło finansowania zadania planują Państwo środki z Krajowego Planu Odbudowy, które otrzymają Państwo z Unii Europejskiej, z przeznaczeniem na wsparcie finansowe w zakresie kanalizacji oraz wodociągów i zaopatrzenia w wodę, a także udział pieniężny mieszkańców (ok. 15% wartości brutto oczyszczalni);
• mieszkańcy, na rzecz których będą budowane przydomowe oczyszczalnie ścieków, wniosą udział pieniężny w wysokości jedynie ok. 15 % wartości brutto oczyszczalni;
• udział mieszkańców Gminy w przedsięwzięciu będzie dobrowolny - mieszkańcy Gminy nie będą przymuszani do obligatoryjnego wybudowania przydomowych oczyszczalni ścieków na ich posesji, POŚ budowane będą wyłącznie u tych mieszkańców, którzy zadeklarują chęć budowy i dokonają wpłaty;
• Inwestycja będzie realizowana na Państwa zlecenie za pośrednictwem wykonawcy wybranego w drodze zamówień publicznych;
• z wniosku wynika, że Państwa celem nie jest stałe i zorganizowane wykonywanie działalności w celach zarobkowych na warunkach, w jakich wykonują je podmioty gospodarcze, lecz interes społeczny;
• wydatki na realizację ww. Inwestycji zostaną udokumentowane fakturami VAT wystawionymi na Państwa.

Opis sprawy wskazuje więc, że Państwa celem jest jednorazowa realizacja zadania polegającego na budowie przydomowych oczyszczalni ścieków na nieruchomościach należących do mieszkańców (tj. budowa POŚ przez Państwa w sposób opisany we wniosku nie ma charakteru trwałego). Co więcej, mieszkańcy pokryją jedynie niewielką część kosztów realizacji Inwestycji (ok. 15 % wartości brutto oczyszczalni).

Państwa działania w analizowanym przypadku odbiegają od wzorca przeciętnego przedsiębiorcy, którego głównym celem byłoby dążenie do maksymalizacji zysku, przy jednoczesnej minimalizacji strat.

Z wniosku wynika, że nie wykonają Państwo opisanego zadania z zamiarem osiągania dochodu z tytułu jego realizacji, czym nie spełnią Państwo przesłanki prowadzenia działalności gospodarczej, na którą zwrócił uwagę TSUE w ww. wyroku z 30 marca 2023 r. Zasadniczym celem przedsięwzięcia będzie ochrona środowiska i przyrody, a także zadań w zakresie kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych (zadania własne). Jednocześnie zauważenia wymaga fakt spełnienia pozostałych przesłanek uznania wykonywanych przez Państwa czynności za nieopodatkowane, wynikających z ww. wyroku TSUE, tj.: woli mieszkańców przeprowadzenia na ich rzecz zadania, skorzystania przez Państwa z usług podmiotu trzeciego w celu wykonania zadania oraz uzyskania dofinansowania do Inwestycji.

W konsekwencji, Państwa działania na rzecz mieszkańców w związku z budową przydomowych oczyszczalni ścieków, nie będą stanowić dostawy towarów ani świadczenia usług podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT. Realizując ww. Inwestycję nie będą Państwo wykonywać działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Zatem, czynności realizowane w ramach tej Inwestycji nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Odnosząc się do kwestii prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z realizacją Inwestycji, należy wskazać, że podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy. W myśl tego przepisu:

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Z przywołanych przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ustawodawca przyznał podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W związku z powyższym, rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego, czynnego podatnika podatku VAT w ramach działalności gospodarczej, do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Podstawowym warunkiem, którego spełnienie należy analizować w aspekcie prawa do odliczenia podatku VAT, jest związek dokonywanych nabyć towarów i usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą generującą podatek należny.

Jak już wcześniej wskazano, nabycie towarów i usług w związku z realizacją Inwestycji polegającej na budowie przydomowych oczyszczalni ścieków realizowanej w ramach zadania pn. „(...)” nie będzie miało związku z prowadzoną działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy oraz wykonywaniem czynności opodatkowanych.

Tym samym, w analizowanym przypadku nie zostanie spełniona - wskazana w art. 86 ust. 1 ustawy - podstawowa przesłanka warunkująca prawo do odliczenia podatku naliczonego, tj. ponoszone wydatki na realizację Inwestycji w zakresie budowy przydomowych oczyszczalni ścieków nie będą miały związku z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług.

A zatem, mając na uwadze opis sprawy oraz powołane przepisy prawa należy stwierdzić, że nie będzie przysługiwało Państwu prawo do odliczenia podatku naliczonego w związku z realizacją Inwestycji, polegającej na budowie przydomowych oczyszczalni ścieków w ramach zadania pn.: „(...)”. Powyższe wynika z faktu, że w analizowanym przypadku nie zostanie spełniona - wskazana w art. 86 ust. 1 ustawy – przesłanka warunkująca prawo do odliczenia podatku naliczonego, tj. wydatki ponoszone na realizację ww. zadania w zakresie budowy przydomowych oczyszczalni ścieków nie będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

W konsekwencji, nie będzie Państwu przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z faktur dokumentujących wydatki związane z realizacją Inwestycji polegającej na budowie przydomowych oczyszczalni ścieków w ramach projektu pn.: „(...)”.

Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 jest prawidłowe.

Mają Państwo również wątpliwości, czy dotacja otrzymana na realizację inwestycji w zakresie budowy przydomowych oczyszczalni ścieków na terenie Gminy powinna zostać opodatkowana podatkiem VAT (pytanie oznaczone we wniosku nr 2).

Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy:

W myśl art. 29a ust. 6 ustawy:

Przepis art. 29a ust. 1 ustawy jest odpowiednikiem art. 73 ww. Dyrektywy 2006/112/WE, zgodnie z którym:

Podstawę opodatkowania w podatku od towarów i usług stanowi zatem wynagrodzenie, które dostawca lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu dostawy towarów albo świadczenia usług. Wynagrodzenie to oznacza wartość rzeczywiście otrzymaną (lub która ma być otrzymana) w konkretnym przypadku.

Dla określenia, czy dane dotacje (subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze) są, czy też nie są opodatkowane, istotne są szczegółowe warunki ich przyznawania, określające cele realizowanego w określonej formie dofinansowania.

Kryterium uznania dotacji za stanowiącą podstawę opodatkowania jest zatem stwierdzenie, że dotacja dokonywana jest w celu sfinansowania konkretnej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Natomiast dotacje niedające się powiązać z konkretnymi czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, nie stanowią podstawy opodatkowania w rozumieniu przepisu art. 29a ust. 1 ustawy.

Co istotne otrzymanie jakiejkolwiek zapłaty bądź dofinansowania (dotacji, dopłaty) nie stanowi samo w sobie żadnej czynności, ani też zdarzenia opodatkowanego. Jeżeli czynność, do której dopłata jest przyznawana nie jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, to i dopłata do tej czynności nie stanowi elementu ceny oraz nie może być włączona do podstawy opodatkowania.

W analizowanym przypadku nie wystąpi związek pomiędzy otrzymanym dofinansowaniem a czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem VAT. Jak bowiem wykazano wyżej, w zakresie realizacji ww. Inwestycji nie będą Państwo wykonywali działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Państwa działania w związku z realizacją zadania polegającego na budowie przydomowych oczyszczalni ścieków nie będą stanowić dostawy towarów ani świadczenia usług podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT.

W konsekwencji, dotacja otrzymana przez Państwa na realizację inwestycji w zakresie budowy przydomowych oczyszczalni ścieków na terenie Gminy nie będzie zwiększać podstawy opodatkowania w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy. Tym samym, ww. dofinansowanie nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2 jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Należy zauważyć, że pojęcie „kosztu kwalifikowalnego” nie jest pojęciem podatkowym i organy podatkowe nie są właściwe do rozstrzygania wątpliwości podatników odnośnie możliwości zaliczania wartości podatku od towarów i usług do kosztów kwalifikowalnych. Kwestię tę rozstrzygają bowiem przepisy regulujące zasady korzystania ze środków pomocowych. Zasady i przepisy podatkowe przywołane w uzasadnieniu niniejszej interpretacji mogą być jedynie pomocne Państwu przy dokonywaniu oceny, czy podatek VAT w tej sytuacji powinien być kosztem kwalifikowalnym. W związku z powyższym nie zajęto stanowiska w tej sprawie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (....). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).