Brak prawa do odliczenia w związku z realizowanym projektem.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

2 października 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 30 września 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku prawa do odliczenia VAT naliczonego od wydatków ponoszonych na inwestycję. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

Gmina (...) (dalej: Gmina lub Wnioskodawca) jest podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: VAT) zarejestrowanym jako podatnik VAT czynny.

Na podstawie ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2024 r. poz. 609 ze zm.; dalej: ustawa o samorządzie gminnym) Gmina jest wyposażona w osobowość prawną i posiada zdolność do czynności cywilnoprawnych.

W myśl art. 2 ust. 1 tej ustawy Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Na mocy art. 6 ust. 1 powołanej wyżej ustawy do zakresu działania Gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 6 i 16a ustawy o samorządzie gminnym do zadań własnych Gminy należą m.in. sprawy z zakresu pomocy społecznej, w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych, jak również polityki senioralnej.

Na terenie Gminy funkcjonuje jednostka budżetowa Gminy - Dzienny Dom Pobytu (dalej: Jednostka), której przedmiotem działania zgodnie ze statutem uchwalonym Uchwałą Rady Miejskiej w (...) jest zapewnienie w szczególności:

1)pomocy w organizacji i aktywizacji życia osobom w wieku emerytalnym, szczególnie samotnym, a także osobom o zmniejszonej sprawności psycho-fizycznej;

2)posiłku socjalnego osobom i rodzinom spełniającym kryteria dochodowe zgodnie z ustawą o pomocy społecznej oraz posiłku obiadowego pensjonariuszom, młodzieży i dzieciom w wieku przedszkolnym i szkolnym.

Do zakresu działania Jednostki należy także:

1)realizacja projektów skierowanych na rzecz seniorów, w tym pensjonariuszy w ramach pozyskanych środków zewnętrznych;

2)organizacja przedsięwzięć, w tym konferencji, wykładów, prelekcji z udziałem organizacji pozarządowych i podmiotów publicznych działających na rzecz osób starszych z terenu Gminy (...);

3)pomoc w organizacji przedsięwzięć związanych z działalnością Rady Seniorów w (...), w tym zapewnienie środków finansowych na ten cel;

4)realizacja działań zawiązanych z przyznawaniem i wydawaniem „(...) Karty Seniora”;

5)realizacja innych działań i inicjatyw na rzecz seniorów, w tym pensjonariuszy, wynikających ze strategii, programów i polityki senioralnej Gminy (...) w zakresie związanym z działalnością na rzecz seniorów.

Gmina realizuje / będzie realizowała projekt pn. „(...)” (dalej: Inwestycja lub Projekt). W ramach Inwestycji zostanie rozbudowany i przebudowany Dzienny Dom Pobytu w (...) (dalej: DDP), który Gmina, poprzez Jednostkę wykorzystuje/będzie wykorzystywać w szczególności do prowadzenia działalności w zakresie pomocy społecznej polegającej na zapewnieniu dziennej pomocy osobom w podeszłym wieku oraz osobom niepełnosprawnym, które wymagają częściowej opieki i pomocy oraz zapewnieniu ich niezbędnych potrzeb życiowych. Z DDP może korzystać każdy mieszkaniec Gminy posiadający status emeryta lub rencisty lub osoba o zmniejszonej sprawności psychofizycznej.

Pobyt w DDP jest/będzie nieodpłatny z wyjątkiem opłat za posiłki obiadowe. W budynku DDP znajduje się bowiem również kuchnia, w której są/będą przygotowywane posiłki dla następujących grup:

• dla pensjonariuszy, korzystających z pobytu w DDP;
• dla podopiecznych jednostki budżetowej Gminy - Ośrodka Pomocy Społecznej (dalej: OPS) w ramach programu pn. „Posiłek w szkole i w domu”. Program został przygotowany w celu realizacji zadań publicznoprawnych związanych z pomocą społeczną i polega na przygotowaniu dwudaniowych posiłków (oraz w dni wolne suchego prowiantu) dla osób uprawnionych na podstawie decyzji wydawanych przez OPS. Posiłki są/będą finansowane przez Gminę ze środków własnych oraz ze środków rządowych.

Sprzedaż ww. posiłków nie podlega/nie będzie podlegać opodatkowaniu VAT, gdyż w ocenie Gminy mieści się w ramach wykonywania działań publicznoprawnych związanych z zadaniami z zakresu pomocy społecznej oraz polityki senioralnej.

Mając na uwadze powyższe, budynek DDP jest/będzie wykorzystywany przez Jednostkę dwojako, tj.:

• celem zapewnienia pobytu osobom starszym oraz niepełnosprawnym (działalność nieodpłatna);
• celem zapewnienia posiłków dla pensjonariuszy i podopiecznych OPS (działalność odpłatna, lecz w ocenie Gminy, niepodlegająca opodatkowaniu VAT).

Zakres prac w ramach Inwestycji będzie obejmował m.in.:

(...)

Inwestycję Gmina zamierza sfinansować ze środków własnych oraz ze środków uzyskanych w ramach dofinansowania z programu (...). VAT będzie stanowić koszt kwalifikowalny w projekcie.

Ponoszone przez Gminę wydatki związane z Inwestycją są/będą dokumentowane wystawianymi na Wnioskodawcę przez wykonawców fakturami VAT, z wykazanymi na nich kwotami VAT naliczonego - na fakturach są/będą wskazywane dane Gminy, w tym numer NIP Gminy.

Gmina nie będzie wykorzystywała towarów i usług nabytych w ramach Projektu do czynności opodatkowanych VAT. Realizacja Projektu jest bowiem związana wyłącznie z realizacją nieodpłatnych zadań własnych Gminy wynikających z przepisów ustawy o samorządzie gminnym w zakresie pomocy społecznej oraz polityki senioralnej.

Pytanie

Czy Gminie przysługuje / będzie przysługiwało prawo do odliczenia VAT naliczonego od wydatków ponoszonych na Inwestycję?

Państwa stanowisko w sprawie

Gminie nie przysługuje / nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia VAT naliczonego od wydatków ponoszonych na Inwestycję.

Uzasadnienie stanowiska Gminy

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z pewnymi zastrzeżeniami, które nie mają zastosowania w przedmiotowej sprawie.

Z treści powyższej regulacji wynika, iż prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje podatnikom VAT w sytuacji, gdy towary i usługi, przy nabyciu których został naliczony podatek, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych VAT.

Dla oceny możliwości skorzystania z prawa do odliczenia, w każdym przypadku istotne jest więc ustalenie, czy towary i usługi, przy zakupie których naliczono VAT:

a)zostały nabyte przez podatnika tego podatku oraz

b)pozostają w bezspornym związku z wykonywanymi przez podatnika czynnościami opodatkowanymi VAT.

Ad A. Gmina jako podatnik VAT w ramach wydatków na Inwestycję

Odnosząc się do warunku nabywania towarów i usług przez podatnika należy wskazać, iż definicja podatnika została uregulowana w art. 15 ustawy o VAT. Zgodnie z ust. 1 tego przepisu, za podatników uznaje się osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Pod pojęciem działalności gospodarczej, na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, rozumie się wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Stosownie natomiast do art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Zapis cytowanego powyżej art. 15 ust. 6 ustawy o VAT jest odzwierciedleniem art. 13 Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11 grudnia 2006 r., s. 1 ze zm.), zgodnie z którym krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami. Jednakże w przypadku, gdy podejmują one takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 tej ustawy, do zakresu działania Gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych Gminy. W szczególności zadania własne Gminy obejmują sprawy z zakresu pomocy społecznej, w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych, jak również polityki senioralnej (art. 7 ust. 1 pkt 6 i 16a ustawy o samorządzie gminnym).

Mając na uwadze powyższe należy uznać, iż Gmina nabywając towary oraz usługi celem realizacji Projektu, nie nabędzie ich w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT i tym samym nie będzie działała w charakterze podatnika VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 tej ustawy. Wydatki na Projekt są / będą bowiem ponoszone w związku z realizacją zadań własnych Gminy z zakresu pomocy społecznej i polityki senioralnej.

Jak zostało wskazane, Gmina nie będzie wykorzystywała nabytych w ramach realizacji Projektu towarów / usług do świadczenia odpłatnych usług bądź dostawy towarów, które podlegałyby opodatkowaniu VAT po stronie Gminy i stanowiłyby działalność gospodarczą Gminy w rozumieniu ustawy o VAT.

Wydatki na Inwestycję zostaną zatem poniesione przez Gminę do realizacji zadań własnych, poza działalnością gospodarczą Gminy, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, a tym samym nie zostanie spełniona pierwsza przesłanka warunkująca prawo do odliczenia VAT, stanowiąca o ponoszeniu wydatków przez podatnika tego podatku w ramach wykonywanej przez niego działalności gospodarczej.

Ad B. Związek wydatków na Inwestycję z działalnością opodatkowaną VAT Gminy

Drugim warunkiem wynikającym z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, niezbędnym do zastosowania prawa do odliczenia VAT naliczonego, jest związek (co najmniej pośredni) ponoszonych wydatków z wykonywaniem czynności opodatkowanych VAT.

W ocenie Gminy, w analizowanej sprawie nie istnieje / nie będzie istniał związek pomiędzy wydatkami Gminy na Projekt z wykonywaniem czynności opodatkowanych VAT przez Gminę. W konsekwencji druga przesłanka z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, warunkująca możliwość odliczenia VAT naliczonego, również nie zostanie spełniona.

Stanowisko Gminy znajduje potwierdzenie przykładowo w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 17 stycznia 2022 r. sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.835.2021.2.KW w której organ wskazał, że: „Reasumując, nie będą mieli Państwo prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją inwestycji pn. Budowa nowego obiektu na potrzeby Domu Pomocy Społecznej w ..., ponieważ - jak wynika z okoliczności sprawy - towary i usługi nabyte w związku z realizacją tej inwestycji nie będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług”.

W świetle powyższego, Gminie nie przysługuje / nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego od wydatków na Inwestycję, w związku z tym, że jej majątek będzie wykorzystywany przez Gminę wyłącznie do realizacji zadań własnych Gminy, a tym samym nie będzie służył czynnościom opodatkowanym VAT Gminy.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowe zasady odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy:

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje gdy:

• podatek odlicza podatnik podatku od towarów i usług,
• towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Warunkiem, który daje podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Podatnik nie ma prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od nabywanych towarów i usług, których nie będzie wykorzystywał do wykonywania czynności opodatkowanych (czyli czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi).

Art. 88 ustawy zawiera listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Tylko podatnik podatku od towarów i usług, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej ma prawo do odliczenia podatku.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy:

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy:

Stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy:

Organy władzy publicznej nie są podatnikami podatku od towarów i usług w związku z realizacją zadań, które podejmują jako podmioty prawa publicznego, nawet jeśli pobierają należności, opłaty lub składki. Organy te są podatnikami VAT w przypadku wykonywanych czynności na podstawie umów cywilnoprawnych.

Rolę gminy szczegółowo określa ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1465).

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Stosownie do art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 6 i 16a ustawy o samorządzie gminnym:

Z wniosku wynika, że są Państwo zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 6 i 16a ustawy o samorządzie gminnym do Państwa zadań własnych należą m.in. sprawy z zakresu pomocy społecznej, w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych, jak również polityki senioralnej.

Na Państwa terenie funkcjonuje jednostka budżetowa - Dzienny Dom Pobytu, której przedmiotem działania zgodnie ze statutem jest zapewnienie w szczególności:

• pomocy w organizacji i aktywizacji życia osobom w wieku emerytalnym, szczególnie samotnym, a także osobom o zmniejszonej sprawności psycho-fizycznej;
• posiłku socjalnego osobom i rodzinom spełniającym kryteria dochodowe zgodnie z ustawą o pomocy społecznej oraz posiłku obiadowego pensjonariuszom, młodzieży i dzieciom w wieku przedszkolnym i szkolnym.

Realizują / będą Państwo realizować projekt pn. „(...)”.

Budynek DDP jest/będzie wykorzystywany przez Jednostkę dwojako, tj.:

• celem zapewnienia pobytu osobom starszym oraz niepełnosprawnym (działalność nieodpłatna);
• celem zapewnienia posiłków dla pensjonariuszy i podopiecznych Ośrodka Pomocy Społecznej (działalność odpłatna, lecz w Państwa ocenie, niepodlegająca opodatkowaniu VAT).

Nie będą Państwo wykorzystywali towarów i usług nabytych w ramach Projektu do czynności opodatkowanych VAT. Realizacja Projektu jest bowiem związana wyłącznie z realizacją nieodpłatnych Państwa zadań własnych wynikających z przepisów ustawy o samorządzie gminnym w zakresie pomocy społecznej oraz polityki senioralnej.

Państwa wątpliwości dotyczą prawa do odliczenia VAT naliczonego od wydatków ponoszonych na Inwestycję.

Podstawowym warunkiem, którego spełnienie należy analizować w kontekście prawa do odliczenia podatku VAT, jest związek dokonywanych nabyć towarów i usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą generującą podatek należny. W analizowanej sprawie związek taki nie występuje. Nie będą Państwo wykorzystywali towarów i usług nabytych w ramach Projektu do czynności opodatkowanych VAT. Realizacja Projektu jest związana wyłącznie z realizacją zadań własnych wynikających z ustawy o samorządzie gminnym w zakresie pomocy społecznej oraz polityki senioralnej.

Zatem nie jest spełniona podstawowa pozytywna przesłanka warunkująca prawo do odliczenia podatku naliczonego, jaką jest związek nabywanych towarów i usług z czynnościami opodatkowanymi, o której mowa w art. 86 ust. 1 ustawy.

Nie przysługuje /nie będzie przysługiwało Państwu prawo do odliczenia VAT naliczonego od wydatków ponoszonych na Inwestycję.

Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia oraz zdarzenia przyszłego i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).