Interpretacja indywidualna z dnia 30 października 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.381.2021.11.MH
Temat interpretacji
- Uznanie czynności wykonanych przez gminę na rzecz mieszkańców, polegających na montażu instalacji w budynkach mieszkalnych należących do mieszkańców, za czynności opodatkowane podatkiem VAT, - podstawa opodatkowania dla usług świadczonych przez gminę na rzecz mieszkańców polegających na montażu instalacji w budynkach mieszkalnych, - prawo do odliczenia pełnej kwoty podatku naliczonego od wydatków na realizację projektu.
Interpretacja indywidualna po wyroku sądu – stanowisko nieprawidłowe
Szanowni Państwo:
1)ponownie rozpatruję sprawę Państwa wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej – uwzględniam przy tym wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 7 maja 2024 r. sygn. akt I FSK 1655/23 (data wpływu wyroku 1 sierpnia 2024 r.)
2)stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
2 czerwca 2021 r. wpłynął Państwa wniosek z 31 maja 2021 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy:
-uznania czynności wykonanych przez Gminę na rzecz mieszkańców, polegających na montażu Instalacji w budynkach mieszkalnych należących do mieszkańców, za czynności opodatkowane podatkiem VAT,
-podstawy opodatkowania dla usług świadczonych przez Gminę na rzecz mieszkańców polegających na montażu Instalacji w budynkach mieszkalnych,
-prawa do odliczenia pełnej kwoty podatku naliczonego od Wydatków na realizację projektu pn. „….”.
Uzupełnili go Państwo - w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 20 lipca 2021 r. (data wpływu).
Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Gmina (dalej: Gmina lub Wnioskodawca) jest podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: podatek VAT) zarejestrowanym jako podatnik VAT czynny.
Gmina planuje realizację zadania dotyczącego ochrony środowiska w zakresie ochrony powietrza i wspomagania wykorzystania lokalnych źródeł energii odnawialnej (dalej: Projekt, Zadanie).
Zadanie zakłada prace budowlano-montażowe instalacji odnawialnych źródeł energii (dalej: Instalacje lub Instalacje OZE), tj.:
-instalacji fotowoltaicznych (panele fotowoltaiczne) przeznaczonych do produkcji energii elektrycznej,
-instalacji solarnych (kolektory słoneczne) przeznaczonych do produkcji energii cieplnej na potrzeby podgrzewania wody użytkowej,
-pomp cieplnych,
-kotłów na biomasę.
Gmina zamierza złożyć do Urzędu Marszałkowskiego Województwa wniosek o dofinansowanie realizacji Zadania (dalej: dotacja).
Z otrzymanej dotacji Gmina pokryje część wszystkich rodzajowych wydatków związanych z realizacją zadania, tj. wydatków na:
1. przygotowanie dokumentacji projektowej i technicznej,
2. roboty budowlane związane z montażem Instalacji,
3. nadzór inwestorski i zarządzanie projektem,
4. działania promocyjne, etc.
(dalej: Wydatki).
Wszyscy mieszkańcy zainteresowani przystąpieniem do inwestycji złożą w Gminie stosowane deklaracje. Wnioskodawca zawrze ponadto z uczestnikami Projektu umowy cywilnoprawne, mające na celu ustalenie zobowiązań organizacyjnych i finansowych. W szczególności, uczestnicy Projektu zobowiążą się do uiszczenia odpłatności na rzecz Gminy jeszcze przed rozpoczęciem prac budowlanych, co warunkować będzie podjęcie przez Gminę działań polegających na wyposażeniu danej nieruchomości prywatnej w daną Instalację. Tym samym, odpłatność za Instalacje, będzie przez uczestników uiszczana jeszcze przed podjęciem właściwych prac montażowych.
Na czas prowadzenia niezbędnych prac (w szczególności montażu poszczególnych urządzeń), właściciele nieruchomości udostępnią Gminie nieodpłatnie odpowiednią jej powierzchnię. Po zakończeniu prac instalacyjnych, urządzenia pozostaną własnością Wnioskodawcy przez okres trwałości Projektu. W okresie trwałości Projektu zatem, od strony stricte prawnej, właścicielem infrastruktury powstałej w ramach realizacji Projektu będzie Gmina, zaś bezpośrednim użytkownikiem - dany mieszkaniec nieruchomości.
Po okresie trwałości Projektu, Instalacje OZE zostaną automatycznie i nieodpłatnie przekazane mieszkańcom, na których domach zostaną zamontowane.
W związku z realizacją Projektu Gmina otrzymywać będzie faktury, na których widnieć będzie jako nabywca.
W uzupełnieniu wniosku na pytania Organu zawarte w wezwaniu:
1.Jaka jest nazwa projektu, będącego przedmiotem wniosku?
2.Czy realizacja przedmiotowego projektu dotyczącego ochrony środowiska w zakresie ochrony powietrza i wspomagania wykorzystania lokalnych źródeł energii odnawialnej należy do zadań własnych gminy, o których mowa w art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2020 r., poz. 713, z późn. zm.)? Jeżeli tak, to należy wskazać dokładną podstawę prawną działania.
3.Czy umowy zawarte z mieszkańcami Państwa Gminy będą przewidywały możliwość odstąpienia od umowy przez mieszkańców? Jeśli tak, to jakie są przesłanki (uregulowania) odnośnie odstąpienia od umowy?
4.Czy warunki umowy na montaż przedmiotowych Instalacji będą jednakowe dla wszystkich mieszkańców?
5.Czy kwota wkładu własnego dla wszystkich mieszkańców będzie taka sama, jeśli nie, to od czego będzie uzależniona?
6.Jakie obowiązki - na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych - wynikają dla Państwa Gminy, a jakie dla mieszkańca w związku z realizacją projektu objętego zakresem wniosku?
7.Czy Państwa Gmina wniesie swój wkład własny w finansowanie przedmiotowego projektu, objętego zakresem wniosku? Jeśli tak, to jaką część kosztów projektu pokryje wkład własny Gminy (proszę wskazać procentowo)?
8.Należy wskazać strukturę udziału poszczególnych źródeł finansowania ww. projektu realizowanego przez Państwa Gminę.
9.Jaki będzie sposób kalkulacji kwoty dotacji na ww. projekt?
10.W jaki sposób otrzymana przez Państwa Gminę dotacja wpłynie na wysokość wpłat mieszkańców w projekcie? Czy kalkulacja wysokości wpłat mieszkańców będzie uwzględniać również otrzymane dofinansowanie?
11.W jaki sposób będzie określone wynagrodzenie z tytułu świadczenia przez Państwa Gminę usług montażu Instalacji OZE na budynkach należących do mieszkańców Gminy w zawieranych z mieszkańcami umowach?
12.Czy poza zapłatą ww. wynagrodzenia przedmiotowe umowy przewidują pobieranie jakichkolwiek innych opłat od mieszkańców z tytułu realizacji przez Państwa Gminę usługi montażu Instalacji OZE na budynkach należących do mieszkańców?
13.Czy wysokość otrzymanego dofinansowania uzależniona będzie od liczby zamontowanych na nieruchomościach mieszkańców Instalacji objętych projektem realizowanym przez Państwa Gminę?
14.Czy Państwa Gmina będzie mogła przeznaczyć otrzymane dofinansowanie na inny cel niż realizacja przedmiotowego projektu?
15.Czy realizacja projektu będzie uzależniona od otrzymanej dotacji?
16.Czy w trakcie realizacji projektu Państwa Gmina będzie zobowiązana do rozliczania się z otrzymanych środków finansowych, jeśli tak, to z kim i w jaki sposób będzie je rozliczać?
17.Czy w przypadku niezrealizowania projektu Państwa Gmina będzie zobowiązana do zwrotu otrzymanych środków pieniężnych?
18.Do jakich czynności Państwa Gmina będzie wykorzystywała nabywane towary i usługi w ramach realizacji projektu, tj. czy do czynności:
a)opodatkowanych podatkiem od towarów i usług,
b)zwolnionych od podatku od towarów i usług,
c)niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?
Wnioskodawca wskazał:
1. Nazwa projektu to: „…”
2. Tak, realizacja przedmiotowego projektu należy do zadań własnych Gminy, o których mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 oraz pkt 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2020 r., poz. 713, z późn. zm.), tj. dotyczy to ochrony środowiska i przyrody oraz zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną.
3. Umowa dotycząca zobowiązań organizacyjno-finansowych związanych z montażem i eksploatacją zestawu OZE zawierana pomiędzy Gminą a mieszkańcami będzie przewidywać możliwość odstąpienia od umowy zarówno przez mieszkańców, jak i przez Gminę - w obu przypadkach, do czynności odstąpienia od umowy zastosowanie znajdą przepisy Kodeksu Cywilnego. Dodatkowo, Gmina zakłada, że przesłanką odstąpienia przez nią od umowy będzie brak realizacji warunków umowy przez mieszkańca, rozwiązanie umowy użyczenia nieruchomości oraz okoliczności niezależne od Gminy, uniemożliwiające jej realizację zadania.
Umowa użyczenia nieruchomości mieszkańca, z kolei, ulega rozwiązaniu w następujących przypadkach:
a)gdy nie dojdzie do podpisania umowy o dofinansowanie projektu,
b)rozwiązania umowy dotyczącej zobowiązań organizacyjno-finansowych związanych z montażem i eksploatacją zestawu OZE,
c)z ważnych przyczyn, w szczególności w przypadku, gdy pomiędzy stronami nie dojdzie do podpisania umowy dotyczącej zobowiązań organizacyjno-finansowych związanych z montażem i eksploatacją zestawu OZE.
4. Tak, warunki umowy na montaż przedmiotowych Instalacji będą jednakowe dla wszystkich mieszkańców.
5. Kwota wkładu własnego nie będzie taka sama dla każdego z mieszkańców, ponieważ zależna będzie od wartości instalacji montowanej na danej posesji (im większa wartość instalacji, tym większa opłata mieszkańca). Niemniej jednak, metodologia kalkulacji takiej opłaty będzie jednakowa dla wszystkich mieszkańców.
6. Umowy dotyczące zobowiązań organizacyjno-finansowych związanych z montażem i eksploatacją zestawu OZE zawierane pomiędzy Gminą a mieszkańcami, przewidywać będą zobowiązanie Gminy do przeprowadzenia wszelkich niezbędnych prac organizacyjnych, projektowych i montażowych, których celem jest wyposażenie posesji mieszkańca w odpowiednie odnawialne źródło energii. Gmina podejmie wszelkie czynności administracyjne związane z pozyskaniem dofinansowania, jak również przeprowadzeniem postępowania przetargowego celem wyłonienia bezpośredniego wykonawcy (Gmina pragnie bowiem wskazać, że techniczne czynności związane z zaprojektowaniem, dostawą i montażem (instalacją) OZE będą wykonywane bezpośrednio przez odrębnego wykonawcę, wyłonionego przez Gminę w postępowaniu przetargowym). Gmina jednak zobowiązuje się do kompleksowego przeprowadzenia całej procedury, której finalnym celem jest wyposażenie danej posesji w odpowiednie odnawialne źródło energii.
Mieszkańcy natomiast zobowiążą się do uiszczenia stosownej opłaty oraz użyczenia swojej nieruchomości na czas wykonywania na niej niezbędnych prac, celem wyposażenia jej w odnawialne źródło energii.
7. Nie, Gmina nie wniesie wkładu własnego w finansowanie przedmiotowego projektu.
8. Otrzymane dofinansowanie ze środków UE pokryje 85% wydatków kwalifikowalnych, tj. wartość netto ponoszonych na inwestycję nakładów. Wpłaty mieszkańców pokryją 15% wydatków kwalifikowalnych, tj. wartości netto całej inwestycji oraz dodatkowo całą kwotę podatku VAT naliczonego wynikającego z ponoszonych wydatków oraz VAT należnego, koniecznego do naliczenia przez Gminę.
9. Dotacja wyniesie 85% wydatków kwalifikowalnych, tj. wartości netto ponoszonych nakładów.
10. Otrzymana przez Gminę dotacja wpłynie na wysokość wpłat mieszkańców w projekcie, ponieważ Gmina nie przewiduje własnego udziału w finansowaniu projektu. Tym samym wpłaty mieszkańców muszą zostać skalkulowane na takim poziomie, aby pokryć tę część kosztów, której nie pokrywa dotacja. Wysokość wpłaty mieszkańców jest zatem bezpośrednio uzależniona od wysokości dofinansowania – w tym sensie kalkulacja wysokości wpłat mieszkańców będzie uwzględniać również otrzymane dofinansowanie, tzn. Gmina uwzględnia fakt, że część kosztów zostanie pokryta z dofinansowania, zatem mieszkańców będzie obciążać jedynie kosztami niepokrytymi dofinansowaniem.
11. Wynagrodzenie z tytułu świadczenia przez Gminę usług montażu Instalacji OZE na budynkach należących do mieszkańców Gminy określone zostanie 15% wydatków kwalifikowalnych, tj. wartości netto całej inwestycji oraz dodatkowo całą kwotę podatku VAT naliczonego wynikającego z ponoszonych wydatków oraz VAT należnego, koniecznego do naliczenia przez Gminę. Ponadto, mieszkańcy będą zobowiązani do pokrycia wszelkich niezbędnych kosztów niekwalifikowalnych (tj. niezbędnych do realizacji projektu, lecz wykraczających poza katalog kosztów kwalifikowalnych wskazany przez instytucję finansującą, niepodlegających refundacji) związanych z zakupem i montażem OZE.
12. Nie.
13. Wysokość otrzymanego dofinansowania jest uzależniona m.in. od liczby zamontowanych na nieruchomościach mieszkańców Instalacji. Wnioskowany poziom dofinansowania uzależniony jest od wartości całej inwestycji (a ta z kolei wynika m.in. z ilości nieruchomości biorących udział w projekcie), zgodnie z wnioskiem o dofinansowanie wynosi ono 85% wydatków kwalifikowalnych, tj. wartości netto ponoszonych nakładów.
14. Nie, Gmina nie będzie mogła przeznaczyć otrzymanego dofinansowania na inny cel niż realizacja przedmiotowego projektu.
15. Tak.
16. W trakcie realizacji projektu Wnioskodawca jest/będzie zobowiązany do rozliczania się z instytucją finansującą z otrzymanych środków finansowych. W trakcie trwania projektu Gmina będzie otrzymywała środki finansowe, które będą wypłacane w określonych okresach w formie transz. Następnie po zakończeniu inwestycji, Gmina zobowiązana będzie do rozliczenia się z instytucją finansującą, tj. dostarczenia jej wszystkich niezbędnych dokumentów (w tym faktur VAT) dokumentujących poniesione wydatki.
17. W przypadku niezrealizowania projektu Wnioskodawca jest/będzie zobowiązany do zwrotu otrzymanych środków pieniężnych.
18. Nabywane towary i usługi w ramach realizacji projektu Gmina będzie wykorzystywała do czynności, które jej zdaniem, podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Pytania
1. Czy wykonywane przez Gminę czynności na rzecz mieszkańców, w ramach Projektu, polegające na Instalacji OZE w budynkach mieszkalnych należących do mieszkańców Gminy będą stanowiły usługi opodatkowane VAT?
2. Czy podstawą opodatkowania dla świadczonych przez Gminę usług montażu Instalacji będzie kwota wynagrodzenia pobierana od uczestników Projektu (bez dotacji, którą Gmina otrzyma na realizację Projektu), pomniejszona o kwotę VAT należnego?
3. Czy Gminie przysługuje prawo do odliczenia pełnej kwoty podatku naliczonego od Wydatków na realizację Projektu?
Państwa stanowisko w sprawie
1. Wykonywane przez Gminę czynności na rzecz mieszkańców, polegające na montażu Instalacji w budynkach mieszkalnych należących do mieszkańców Gminy, stanowią usługę opodatkowaną VAT.
2. Podstawą opodatkowania dla świadczonych przez Gminę usług montażu Instalacji będzie kwota wynagrodzenia pobierana od uczestników Projektu (bez dotacji, którą Gmina otrzyma na realizację Projektu), pomniejszona o kwotę VAT należnego.
3. Gminie przysługuje prawo do odliczenia pełnej kwoty podatku naliczonego od Wydatków na realizację Projektu.
UZASADNIENIE:
Ad. 1
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Z art. 7 ust. 1 cyt. ustawy wynika, że przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.
W myśl art. 8 ust. 1 ustawy o VAT - przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Stosownie do art. 8 ust. 2a ustawy o VAT, w przypadku, gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi.
Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy o VAT.
Zauważyć również należy, iż usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.
W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.
Stosownie natomiast do art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, za podatników uznaje się osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza - jak stanowi art. 15 ust. 2 ustawy o VAT - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Z kolei, zgodnie z ust. 6 przedmiotowej regulacji, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.
Zdaniem Wnioskodawcy, umowy, które Gmina zawrze z uczestnikami Projektu, będą umowami cywilnoprawnymi zobowiązującymi Gminę do określonych czynności na rzecz mieszkańców w zamian za dokonanie ustalonej płatności. Oznacza to, że czynności, do wykonania których Wnioskodawca się zobowiąże w ramach podpisanych z mieszkańcami umów, stanowić będą odpłatne świadczenie, które zgodnie z przywołanym na wstępie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
W tym kontekście należy stwierdzić, że wpłaty mieszkańców pozostaną w bezpośrednim związku ze świadczeniem usług realizowanym na ich rzecz. Zachodzi tym samym bezpośredni związek pomiędzy dokonywanymi wpłatami a zobowiązaniem się Wnioskodawcy do wykonania określonych czynności (zindywidualizowanym świadczeniem Wnioskodawcy na rzecz konkretnego mieszkańca). Mając na uwadze powyższe, Gmina twierdzi, że wykonywane przez nią czynności na rzecz mieszkańców, tj. montaż Instalacji, stanowić będą dla celów VAT usługę opodatkowaną VAT.
Powyższe znajduje potwierdzenie w interpretacjach wydawanych przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (dalej: DKIS), m.in. w interpretacji indywidualnej:
- z dnia 8 sierpnia 2019 r., o sygn. 0111-KDIB3-1.4012.359.2019.2.AB, w której DKIS stwierdził, że: „Gmina – na podstawie umów cywilnoprawnych zawartych z właścicielami nieruchomości – zobowiąże się do wykonania systemów odnawialnych źródeł energii na ich nieruchomościach, a następnie do przekazania tych instalacji (po upływie okresu wskazanego w umowie) na własność właścicielom nieruchomości.
Wobec tego Gmina będzie występować w odniesieniu do tych czynności jako podatnik podatku VAT”;
- z dnia 9 listopada 2018 r., sygn. 0112-KDIL2-2.4012.411.2018.3.JK;
- z dnia 7 grudnia 2018 r., sygn. 0112-KDIL1 -1.4012.708.2018.2.SJ.
Ad. 2
Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.
Z ww. przepisów wynika, że podstawę opodatkowania w podatku od towarów i usług stanowi wynagrodzenie, które dostawca lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu dostawy towarów albo świadczenia usług. Wynagrodzenie to oznacza wartość rzeczywiście otrzymaną (lub która ma być otrzymana) w konkretnym przypadku.
W opinii Gminy, podstawą opodatkowania w przypadku wykonywania przez nią świadczenia polegającego na wyposażeniu nieruchomości w Instalacje OZE, w ramach Projektu, będzie wyłącznie kwota wynagrodzenia (kwota wpłaty otrzymywana przez Gminę od mieszkańców) otrzymywana przez Gminę od mieszkańców biorących udział w Projekcie, pomniejszona o kwotę VAT należnego.
W związku z tym, podstawą opodatkowania dla świadczonych przez Gminę usług montażu Instalacji OZE, w ramach Projektu, będzie wyłącznie kwota wynagrodzenia pobierana od uczestników Projektu, pomniejszona o kwotę VAT należnego.
Stanowisko w analogicznej sprawie zajął Naczelny Sąd Administracyjny (dalej: NSA), w wyroku z dnia 11 sierpnia 2020 r., o sygn. I FSK 412/18. Zdaniem NSA, otrzymana przez JST dotacja, która przeznaczona jest na realizację konkretnego zadania inwestycyjnego, w tym na wykonanie konkretnych usług w zakresie montażu OZE na nieruchomościach mieszkańców, nie może zostać uznana za dotację zwiększającą obrót zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT - tym samym dotacja taka nie stanowi dopłaty do ceny i nie podlega opodatkowaniu VAT. Sąd uznał, że: „otrzymana przez skarżącą dotacja dotyczy bezpośrednio realizowanego projektu i ma charakter zakupowy. Przyznana skarżącej dotacja przeznaczona jest zatem na wydatki niezbędne do wykonania całego realizowanego przez skarżąca projektu. Wbrew twierdzeniom Sądu pierwszej instancji, dla ujęcia kwoty dotacji w wartości podstawy opodatkowania w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy o PTU, nie jest wystarczające to, że dotacja przeznaczona jest na konkretne zadania wykonywane w ramach projektu. Wprawdzie poprzez sfinansowanie kosztów niezbędnych na realizację projektu, właściciele nieruchomości, na których będzie realizowany projekt, poniosą niższe koszty wykonania na nieruchomościach zestawów kolektorów słonecznych, to jednak otrzymana dotacja nie miała bezpośredniego wpływu na cenę”.
Dnia 26 listopada 2020 r. NSA wydał postanowienie (sygn. akt I FSK 1454/18) o przedstawieniu do rozstrzygnięcia składowi siedmiu sędziów NSA zagadnienia dotyczącego opodatkowania VAT dotacji otrzymanej przez JST w związku z realizacją inwestycji w zakresie OZE. Zdaniem NSA, kwestia tego, czy otrzymane przez Gminę dofinansowanie ze środków europejskich na realizację projektów dotyczących odnawialnych źródeł energii wchodzi w skład podstawy opodatkowania, o której mowa w art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, z tytułu świadczonej przez Gminę usługi montażu kolektorów słonecznych na rzecz mieszkańców, budzi poważne wątpliwości. W związku z powyższym, NSA postanowił o odroczeniu rozpoznania przedmiotowej sprawy do czasu rozstrzygnięcia powyższego zagadnienia.
Takie samo stanowisko, jak w wyroku wydanym przez NSA z 11 sierpnia 2020 r., w analogicznej sprawie zaprezentował DKIS w interpretacji indywidualnej z dnia 1 sierpnia 2017 r., sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.322.2017.1.JM, w której wskazał: „Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie będziemy mieli do czynienia z sytuacją, w której wystąpią skonkretyzowane świadczenia w zamian za określone wynagrodzenie. Jednakże, jak wskazał Wnioskodawca, dotacja nie jest uzależniona od ceny instalacji zbywanej na rzecz mieszkańca, a wysokość dofinansowania nie jest bezpośrednio uzależniona od ilości nieruchomości biorących udział w projekcie, gdyż dofinansowywanie zostało przekazane na całość wydatków kwalifikowanych, które będą realizowane w projekcie, a nie na poszczególne nieruchomości czy instalacje na tych nieruchomościach. Należy bowiem zauważyć, że otrzymane przez Gminę środki zostaną przeznaczone na pokrycie kosztów projektu pod nazwą „…”, tym samym przedmiotowa dotacja jest dotacją kosztową. Dlatego też dotacja otrzymana przez Wnioskodawcę nie stanowi elementu podstawy opodatkowania podatkiem VAT w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy. Reasumując, podstawą opodatkowania dla usług świadczonych przez Gminę na rzecz mieszkańców są kwoty należne, w postaci wpłat, które uiszczają mieszkańcy biorący udział w projekcie zgodnie z zawartą umową, pomniejszone o kwotę należnego podatku”.
Identyczne stanowisko zostało zaprezentowane w interpretacji indywidualnej z dnia 23 sierpnia 2017 r., sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.231.2017.3.MC, w której wskazano: „w przedmiotowej sprawie będziemy mieli do czynienia z sytuacją, w której wystąpią skonkretyzowane świadczenia w zamian za określone wynagrodzenie. Jednakże w analizowanym przypadku nie wystąpi bezpośredni związek pomiędzy otrzymanym dofinansowaniem z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa ... na realizację ww. projektu a ceną wykonywanych przez Wnioskodawcę czynności. Należy bowiem zauważyć, że otrzymana dotacja zgodnie z podpisaną umową z instytucją udzielającą dofinansowania, jest dotacją celową, czyli przeznaczoną do dofinansowania kosztów realizacji różnego rodzaju inwestycji. Dlatego też dotacja otrzymana przez Wnioskodawcę nie stanowi elementu podstawy opodatkowania podatkiem VAT w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy. Reasumując, podstawą opodatkowania usługi montażu kolektorów słonecznych i kotłów na biomasę wykonywanej na rzecz mieszkańców przez Gminę są kwoty należne, w postaci wpłat, które uiszczają mieszkańcy biorący udział w projekcie zgodnie z zawartą umową, pomniejszone o kwotę należnego podatku”.
Analogiczny pogląd został zaprezentowany w interpretacji indywidualnej z dnia 7 lipca 2017 r., sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.166.2017.2.MWJ, w której pokreślone zostało, że „dotacja otrzymana przez Wnioskodawcę nie stanowi elementu podstawy opodatkowania podatkiem VAT w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy. (...) podstawą opodatkowania dla usług świadczonych przez Gminę na rzecz mieszkańców są kwoty należne, w postaci wpłat, które uiszczają mieszkańcy biorący udział w projekcie zgodnie z zawartą umową, pomniejszone o kwotę należnego podatku”.
Taki sam wniosek wysnuć można z interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 4 lutego 2016 r., sygn. IPTPP3/4512-504/15-4/MJ.
Tym samym w opinii Gminy, podstawą opodatkowania dla świadczonych przez Gminę usług montażu Instalacji OZE, w ramach Projektu, będzie kwota wynagrodzenia pobierana od uczestników Projektu, pomniejszona o kwotę VAT należnego.
Ad. 3
Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124. Prawo to przysługuje podatnikowi pod warunkiem, że nie zachodzą przestanki negatywne, sprecyzowane w art. 88 ustawy o VAT.
Celem odliczenia podatku VAT konieczne jest łączne spełnienie następujących przesłanek:
- wydatek musi zostać poniesiony przez podatnika VAT,
- wydatek musi mieć związek z dokonywanymi przez podatnika czynnościami opodatkowanymi VAT,
- nie występują przesłanki negatywne, o których mowa w art. 88 ustawy o VAT.
Innymi słowy, obniżenie podatku należnego o kwotę podatku naliczonego możliwe jest jedynie przez podmiot, który występuje w tym zakresie w roli podatnika VAT. Jednocześnie prawo do odliczenia przysługuje jedynie od wydatków poniesionych przez podatnika w związku z wykonywaniem czynności podlegających opodatkowaniu VAT wg różnych stawek.
Należy zauważyć, że ustawodawca w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT nie uzależnia prawa do odliczenia VAT od związku dokonywanych zakupów z obecnie wykonywanymi przez podatnika czynnościami opodatkowanymi. Wystarczającym argumentem do odliczenia VAT naliczonego jest fakt, iż towary i usługi nabyte zostały w celu ich wykorzystania w ramach działalności opodatkowanej podatnika. Tym samym podatnik, aby skorzystać z prawa do odliczenia podatku naliczonego, nie musi czekać do momentu aż nabyty towar lub usługa zostaną faktycznie wykorzystane na potrzeby działalności opodatkowanej.
Gmina stoi na stanowisku, że wydatki poniesione w związku z inwestycją polegającą na montażu Instalacji mają ścisły związek z czynnościami opodatkowanymi VAT i tym samym przysługuje jej prawo do odliczenia VAT naliczonego w tym zakresie w pełnej wysokości.
Stanowisko Gminy znajduje potwierdzenie przykładowo w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 16 lutego 2017 r., sygn. 0461-ITPP1.4512.999.2016.1.DM, w której organ podatkowy zgodził się z wnioskodawcą, że: „W związku z tym, że usługi budowy instalacji fotowoltaicznych/kolektorów słonecznych będą podlegały opodatkowaniu i nie będą korzystały ze zwolnienia od podatku, Gminie będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących nabycie towarów i usług związanych z realizacją ww. Projektu, pod warunkiem niezaistnienia okoliczności określonych w art. 88 ustawy, ograniczających to prawo, gdyż spełniona będzie podstawowa przesłanka warunkująca prawo do odliczenia podatku naliczonego, jaką jest związek zakupów z wykonywaniem czynności opodatkowanych”.
Analogiczny pogląd został wyrażony przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 19 grudnia 2017 r., sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.725.2017.2.MGO, w której wskazał, że „Wnioskodawca nabywając od podmiotów trzecich usługi budowlane (montaż ww. instalacji), działających w tym przypadku w charakterze podwykonawców, jest odpowiedzialny za rozliczenie podatku należnego i przysługiwać mu będzie prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego ze złożonej deklaracji podatkowej, w której uwzględni kwotę podatku należnego. W konsekwencji powyższego, Wnioskodawca ma prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o pełną kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją projektu „pn. ...”. Prawo to przysługuje Wnioskodawcy pod warunkiem niezaistnienia okoliczności określonych w art. 88 ustawy”.
Takie samo stanowisko zaprezentował Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 8 czerwca 2017 r., sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.131.2017.1.MK, w której organ podatkowy stanął na stanowisku, że: „W omawianej sprawie warunki uprawniające do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego będą spełnione, ponieważ w związku z realizacją przedmiotowego projektu polegającego na wykonaniu instalacji solarnych na budynkach mieszkalnych będących własnością osób fizycznych nabywane towary i usługi będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Wnioskodawcy będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu wszystkich wydatków poniesionych na realizację projektu dotyczącego instalacji kolektorów słonecznych na budynkach mieszkalnych stanowiących własność osób fizycznych, ponieważ nabywane towary i usługi w ramach realizacji projektu będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Przy czym prawo to będzie przysługiwać, o ile nie wystąpią przesłanki negatywne wymienione w art. 88 ustawy o VAT.
Tak samo Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wypowiedział się w interpretacji indywidualnej z dnia 24 kwietnia 2017 r., sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.28.2017.2.MSU: „W związku z tym, że usługi wykonania instalacji kolektorów słonecznych do wspomagania ogrzewania wody użytkowej w budynkach mieszkalnych mieszkańców Gminy będą podlegały opodatkowaniu i nie będą korzystały ze zwolnienia od podatku, to z uwagi na związek z czynnościami opodatkowanymi podatkiem VAT, Wnioskodawca będzie miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją przedmiotowej inwestycji".
Interpretacja indywidualna
Rozpatrzyłem Państwa wniosek – 6 sierpnia 2021 r. wydałem interpretację indywidualną znak 0113-KDIPT1-1.4012.381.2021.2.MH, w której uznałem Państwa stanowisko za:
-prawidłowe – w zakresie uznania czynności wykonanych przez Gminę na rzecz mieszkańców, polegających na montażu Instalacji w budynkach mieszkalnych należących do mieszkańców za czynności opodatkowane podatkiem VAT,
-nieprawidłowe – w zakresie podstawy opodatkowania dla usług świadczonych przez Gminę na rzecz mieszkańców polegających na montażu Instalacji w budynkach mieszkalnych,
-prawidłowe – w zakresie prawa do odliczenia pełnej kwoty podatku naliczonego od Wydatków na realizację projektu pn. „…”.
Interpretację doręczono Państwu 6 sierpnia 2021 r.
Skarga na interpretację indywidualną
1 września 2021 r. wnieśliście Państwo skargę na tę interpretację do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi. Skarga wpłynęła do mnie 1 września 2021 r.
Wnieśliście Państwo o uchylenie zaskarżonej Interpretacji w części uznającej za nieprawidłowe stanowisko Wnioskodawcy, tj. w zakresie pytania nr 2 Wniosku, na podstawie art. 146 § 1 PPSA oraz zasądzenie od Dyrektora na rzecz Skarżącej zwrotu kosztów postępowania, na podstawie art. 200 i art. 205 PPSA.
Postępowanie przed sądem administracyjnym
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi uchylił interpretację w zaskarżonej części – wyrokiem z 21 czerwca 2023 r. sygn. akt I SA/Łd 706/21.
Naczelny Sąd Administracyjny w związku z skargą kasacyjną Organu – wyrokiem z 7 maja 2024 r. sygn. akt I FSK 1655/23 uchylił:
-w całości zaskarżony wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z 21 czerwca 2023 r. sygn. akt I SA/Łd 706/21,
-w całości zaskarżoną interpretację indywidualną z 6 sierpnia 2021 r. nr 0113-KDIPT1-1.4012.381.2021.2.MH.
Naczelny Sąd Administracyjny wskazał, że przedmiotem sporu w niniejszej sprawie była kwestia związana z dopuszczalnością uchylenia interpretacji w części, a nie w całości. Stanowisko przedstawione przez KIS w rozpoznawanej skardze kasacyjnej Naczelny Sąd Administracyjny uznał za trafne.
NSA zauważył, że kwestia ta była wielokrotnie podnoszona w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego np. w wyrokach z: 5 marca 2024 r., sygn. I FSK 2256/23, z 14 lutego 2024 r., sygn. I FSK 2104/23, czy z 21 grudnia 2023 r., sygn. I FSK 1976/23. Naczelny Sąd Administracyjny w składzie rozpoznającym niniejszą sprawę podziela i aprobuje w całości tezy i uzasadnienie wyrażone w powołanych orzeczeniach i przyjmuje je za swoje.
Zdaniem NSA, w niniejszej sprawie interpretacja indywidualna miała niepodzielny charakter. Wprawdzie we wniosku o interpretację indywidualną zawarto trzy pytania, jednakże dotyczyły one różnych aspektów podatkowych na gruncie tego samego i konkretnego stanu faktycznego przedstawionego we wniosku. Wydając zaskarżoną interpretację, KIS uznał za nieprawidłowe stanowisko skarżącej, co do pytania nr 2, uznając za prawidłowe stanowisko co do pytań nr 1 i 3.
NSA wskazał, że jak słusznie wskazał Sąd pierwszej instancji w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, po wydaniu zaskarżonej interpretacji, Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał 30 marca 2023 r. wyrok w sprawie sygn. C-612/21, w którym uznał, że art. 9 ust. 1 i art. 13 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz. UE L z 2006 r., nr 347, poz. 1 ze zm., dalej: Dyrektywa 112) należy interpretować w ten sposób, że: dostawy towarów i świadczenia usług podlegających opodatkowaniu podatkiem od wartości dodanej nie stanowi dostarczenie i zainstalowanie przez gminę, za pośrednictwem przedsiębiorstwa, systemów odnawialnych źródeł energii na rzecz jej mieszkańców będących właścicielami nieruchomości, którzy wyrazili wolę wyposażenia tych nieruchomości w takie system, jeżeli taka działalność nie ma na celu osiągania stałego przychodu i skutkuje jedynie zapłatą przez tych mieszkańców kwot pokrywających najwyżej jedną czwartą poniesionych kosztów, a pozostała część jest finansowana ze środków publicznych.
Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku w składzie 7 sędziów z 5 czerwca 2023 r., sygn. I FSK 1454/18, wskazał, że gmina, która realizując projekt z zakresu odnawialnych źródeł energii (kolektorów słonecznych), współfinansowany w znacznej części ze środków europejskich, w ramach którego montuje i podpina instalacje fotowoltaiczne na budynkach oraz na gruntach mieszkańców, którzy przejmują po upływie 5 lat własność zamontowanych instalacji, nie wykonuje z tego tytułu działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT. W konsekwencji otrzymane na ten cel dofinansowanie ze środków europejskich (Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego) nie może być rozważane jako podstawa opodatkowania, o której mowa w art. 29a ust. 1 ustawy o VAT.
Jak wskazał Sąd, w konsekwencji powołanego rozstrzygnięcia TSUE, WSA zaskarżonym wyrokiem uchylił interpretację indywidualną w zaskarżonej części, stwierdzając, że KIS naruszył prawo materialne i będąc związanym oceną prawną przedstawioną w niniejszym wyroku, na podstawie art. 153 p.p.s.a., powinien wziąć pod uwagę, że inwestycja polegająca na dostarczeniu i zainstalowaniu przez gminę systemów OZE na rzecz jej mieszkańców będących właścicielami nieruchomości, którzy wyrazili wolę wyposażenia tych nieruchomości w takie systemy, z uwagi na brak elementu zysku po stronie gminy, nie jest odpłatnym świadczeniem usług podlegającym opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Skoro zaś nie mamy tu do czynienia z odpłatnym świadczeniem usług, nie powstaje problem oceny, co jest podstawą opodatkowania z tego tytułu. Nie będzie nią więc ani dotacja, ani wpłaty mieszkańców. Zaskarżona interpretacja, w ocenie Sądu pierwszej instancji, była więc nieprawidłowa w zaskarżonej części w odniesieniu do obu elementów mających wchodzić, zdaniem organu, do podstawy opodatkowania.
W ocenie NSA, w kontekście rozważań Sądu pierwszej instancji, za niezgodne z prawem należy uznać również tę część interpretacji, w której stanowisko wnioskodawcy zostało uznane za prawidłowe tj. w zakresie stwierdzenia, że przedmiotem umowy jest odpłatne świadczenie podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT (pytanie nr 1) oraz co do przysługiwania skarżącej prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego w pełnej wysokości (pytanie nr 3). Skoro bowiem świadczenie objęte wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej nie stanowi świadczenia opodatkowanego to nie przysługuje od niego także prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego.
Sąd wskazał, że stosownie do art. 146 § 1 p.p.s.a., sąd uwzględniając skargę na akt lub czynność, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 4-4b p.p.s.a., uchyla ten akt, interpretację, opinię zabezpieczającą, opinię, o której mowa w art. 119zzl § 1 Ordynacji podatkowej lub odmowę wydania tych opinii albo stwierdza bezskuteczność czynności. Przepis art. 145 § 1 pkt 1 p.p.s.a. stosuje się odpowiednio. Redakcja zdania pierwszego świadczy o tym, że ustawodawca nie przewidywał dopuszczalności uchylenia interpretacji w części. Powołany art. 145 § 1 pkt 1 p.p.s.a. w zakresie wyrokowania w przedmiocie interpretacji indywidualnej, ma jedynie odpowiednie zastosowanie. Zatem w przypadku niepodzielności interpretacji indywidualnej, a więc w sytuacji, gdy kilka pytań dotyczy różnych aspektów podatkowych tego samego zdarzenia, nie jest możliwe zaskarżenie interpretacji jedynie w części. Stanowi bowiem ona niepodzielną całość.
Za powyższym stanowiskiem przemawia również zasada skuteczności (efektywności) prawa unijnego.
Stosownie do art. 57a p.p.s.a. skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny, co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Zdaniem Sądu, nie ulega wątpliwości, że przepis ten ma charakter proceduralny. Z kolei autonomia proceduralna państwa członkowskiego Unii Europejskiej nie jest nieograniczona. Należy ją postrzegać wyłącznie jako standard dla technicznego stosowania prawa unijnego przez sądy państw członkowskich. W związku z tym w sytuacji, w której zasady procesowe państwa członkowskiego mogą stanowić przeszkodę w zapewnieniu przez sąd krajowy wdrożenia w życie pełnej treści orzeczenia TSUE, zawartej w nim wykładni prawa unijnego, autonomia proceduralna ustępuje miejsca zasadzie efektywności, aby w ten sposób osiągnąć cel przewidziany w przepisach UE, zapewnić pełną skuteczność unijnemu porządkowi prawnemu (por. szerzej Stosowanie prawa Unii Europejskiej przez sądu, red. A. Wróbel, t. II, wyd. Wolters Kluwer 2007, s. 271 i nast.).
Zdaniem NSA, z powyższego wynika, że w niniejszej sprawie Sąd pierwszej instancji nie był związany ograniczeniami procesowymi wynikającymi z art. 57a p.p.s.a., a w konsekwencji tego nie był zobowiązany do zakwestionowania stanowiska organu wyrażonego w wydanej interpretacji jedynie w zaskarżonej części, dotyczącej podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług w pytaniu drugim wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej gminy. Ta kwestia bowiem, wobec wykładni prawa unijnego zaprezentowanego w przywołanym wyroku TSUE z 30 marca 2023 r. w sprawie C-612/21 stała się kwestią pozbawioną znaczenia prawnego. Zgodnie bowiem z zasadami dotyczącymi opodatkowania podatkiem od towarów i usług w przypadku, gdy dany podmiot – w tym wypadku skarżąca - nie prowadzi działalności gospodarczej w myśl art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT, to działania podejmowane przez ten podmiot w tym zakresie pozostają poza zakresem podatku VAT, a tym bardziej problematyka dotycząca podstawy opodatkowania.
W takiej sytuacji stanowisko, zaprezentowane w zaskarżonym wyroku, nie gwarantuje w pełnym zakresie zastosowania wykładni prawa unijnego, zaprezentowanej w zaskarżonym wyroku TSUE z 30 marca 2023 r. Zdaniem NSA, o ile WSA przyznał wprost w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, że nie może ograniczyć się do kwestii oceny prawidłowości zaskarżonej interpretacji w części objętej skargą, to jednak przez uchylenie zaskarżonej interpretacji w części nią objętą, de facto powołał się na ograniczenia procesowe, wynikające z prawa krajowego, dotyczące zakresu zaskarżenia interpretacji indywidualnej, co nie może być uznane za zasadne. Autonomia procesowa państw członkowskich doznaje ograniczeń w tych wszystkich wypadkach, gdy koliduje to z zasadą skuteczności prawa unijnego (por. wyrok TSUE z 8 czerwca 2023 r. w sprawie C-322/22, E. przeciwko Dyrektorowi Izby Administracji Skarbowej, ECLI:EU:C:2023:460). Z taką sytuacją mamy do czynienia w niniejszej sprawie, co zasadnie podniesiono w skardze kasacyjnej.
Zdaniem NSA, Sąd pierwszej instancji nie jest, na podstawie art. 57a p.p.s.a., ograniczony zakresem wniosku wynikającego ze skargi i powinien uchylić interpretację indywidualną w całości, a nie jedynie w zaskarżonej części, jeżeli jest to konieczne do zastosowania wykładni prawa unijnego, wynikającej z wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
W związku z powyższym Naczelny Sąd Administracyjny, uznając że istota sprawy jest dostatecznie wyjaśniona, uwzględniając skargę kasacyjną na podstawie art. 188 w zw. z art. 146 § 1 i art. 145 § 1 pkt 1 lit. a) p.p.s.a. uchylił zaskarżony wyrok oraz uchylił zaskarżoną interpretację indywidualną w całości.
Ponowne rozpatrzenie wniosku – wykonanie wyroku
Zgodnie z art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935):
Ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie organy, których działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania było przedmiotem zaskarżenia, a także sądy, chyba że przepisy prawa uległy zmianie.
Wykonuję obowiązek, który wynika z tego przepisu, tj.:
·uwzględniam ocenę prawną i wskazania dotyczące postępowania, które wyraził Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w ww. wyroku;
·ponownie rozpatruję Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej – stwierdzam, że stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Na wstępie zaznaczam, że interpretację oparto na przepisach prawa podatkowego obowiązujących w dacie wydania pierwotnej interpretacji, bowiem niniejsza interpretacja stanowi ponowne rozstrzygnięcie tej samej sprawy w wyniku orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego z 7 maja 2024 r. sygn. akt I FSK 1655/23.
Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2021 r., poz. 685, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą”:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach – rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
W świetle art. 8 ust. 2a ustawy:
W przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi.
Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy. Zauważyć również należy, iż usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.
W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.
Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny. Zatem pod pojęciem odpłatności rozumieć należy prawo podmiotu sprzedającego towar lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego).
W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług, a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego. Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.
Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.
Ponadto stwierdzić należy, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (dostawa lub usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania, podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez „podatników” w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej.
Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
W myśl art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Na mocy art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11 grudnia 2006 r. s. 1 ze zm.), zwanej dalej „Dyrektywą 2006/112/WE”:
„Podatnikiem” jest każda osoba prowadząca samodzielnie w dowolnym miejscu jakąkolwiek działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności.
„Działalność gospodarcza” obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie, w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu.
Przepis ten stwierdza, że wykorzystywanie własności dóbr materialnych lub niematerialnych do celów zarobkowych w sposób ciągły, należy w szczególności uznać za działalność gospodarczą.
Z opisu sprawy wynika, że Gmina jest podatnikiem podatku od towarów i usług zarejestrowanym jako podatnik VAT czynny. Gmina planuje zrealizować projekt pn. „….”
Zadanie zakłada prace budowlano-montażowe instalacji odnawialnych źródeł energii, tj.:
-instalacji fotowoltaicznych (panele fotowoltaiczne) przeznaczonych do produkcji energii elektrycznej,
-instalacji solarnych (kolektory słoneczne) przeznaczonych do produkcji energii cieplnej na potrzeby podgrzewania wody użytkowej,
-pomp cieplnych,
-kotłów na biomasę.
Instalacje zostaną zainstalowane w budynkach mieszkalnych należących do mieszkańców Gminy. Gmina zamierza złożyć do Urzędu Marszałkowskiego Województwa wniosek o dofinansowanie realizacji Zadania. Wnioskodawca zawrze ponadto z uczestnikami Projektu umowy cywilnoprawne mające na celu ustalenie zobowiązań organizacyjnych i finansowych. Otrzymane dofinansowanie ze środków UE pokryje 85% wydatków kwalifikowalnych tj. wartość netto ponoszonych na inwestycję nakładów. Wpłaty mieszkańców pokryją 15% wydatków kwalifikowalnych tj. wartości netto całej inwestycji oraz dodatkowo całą kwotę podatku VAT naliczonego wynikającego z ponoszonych wydatków oraz VAT należnego, koniecznego do naliczenia przez Gminę. Gmina otrzymywać będzie faktury, na których widnieć będzie jako nabywca. Po zakończeniu prac instalacyjnych, urządzenia pozostaną własnością Wnioskodawcy przez okres trwałości Projektu. W okresie trwałości Projektu zatem, od strony stricte prawnej, właścicielem infrastruktury powstałej w ramach realizacji Projektu będzie Gmina, zaś bezpośrednim użytkownikiem - dany mieszkaniec nieruchomości.
W związku z tak przedstawionym opisem sprawy, Państwa wątpliwości, sformułowane w pytaniu oznaczonym nr 1 dotyczą kwestii, czy wykonywane przez Gminę czynności na rzecz mieszkańców, polegające na montażu Instalacji w budynkach mieszkalnych należących do mieszkańców Gminy, stanowią usługę opodatkowaną VAT.
Mając na uwadze przedstawioną na wstępie analizę przepisów podatkowych, w pierwszej kolejności należy rozstrzygnąć, czy realizacja przez Państwa ww. projektu pn. „…….” będzie dokonywana w ramach działalności gospodarczej zdefiniowanej w art. 15 ust. 2 ww. ustawy.
Odnosząc się do okoliczności sprawy zasadnym jest odwołanie się do wyroku TSUE z 30 marca 2023 r. w sprawie C-612/21 (Gmina O. przeciwko Dyrektorowi Krajowej Informacji Skarbowej).
W wyroku tym TSUE wskazał, iż aby czynności dokonywane przez gminę w ramach promowania odnawialnych źródeł energii były objęte zakresem stosowania dyrektywy 2006/112, powinny one, po pierwsze, stanowić dostawę lub świadczenie usług, które gmina ta wykonuje odpłatnie na rzecz swoich mieszkańców w rozumieniu art. 2 ust. 1 lit. a) i c) tej dyrektywy, a po drugie, być dokonywane w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu art. 9 ust. 1 rzeczonej dyrektywy, tak aby owa gmina działała również w charakterze podatnika (pkt 24).
W pkt 42 wyroku Trybunał wskazał, że art. 2 ust. 1, art. 9 ust. 1 i art. 13 ust. 1 dyrektywy 2006/112 należy interpretować w ten sposób, że dostawy towarów i świadczenia usług podlegających opodatkowaniu VAT nie stanowi dostarczenie i zainstalowanie przez gminę, za pośrednictwem przedsiębiorstwa, systemów OZE na rzecz jej mieszkańców będących właścicielami nieruchomości, którzy wyrazili wolę wyposażenia tych nieruchomości w takie systemy, jeżeli taka działalność nie ma na celu osiągania stałego dochodu i skutkuje jedynie zapłatą przez tych mieszkańców kwot pokrywających najwyżej jedną czwartą poniesionych kosztów, a pozostała część jest finansowana ze środków publicznych.
TSUE wskazał, że w konsekwencji o ile w świetle powyższych rozważań należy uznać, że gmina O., nie wykonuje działalności wchodzącej w zakres stosowania dyrektywy 2006/112, nie jest konieczne ustalenie, czy działalność ta byłaby również wyłączona z tego zakresu stosowania na podstawie art. 13 ust. 1 tej dyrektywy.
Trybunał w przedmiocie dokonania dostawy towarów i świadczenia usług w ramach działalności gospodarczej zauważył, że po pierwsze, podczas gdy przedsiębiorca dąży do stałego osiągania dochodu (zob. podobnie wyrok z dnia 20 stycznia 2021 r., AJFP Sibiu i DGRFP Braãov, C 655/19, EU:C:2021:40, pkt 27–29 i przytoczone tam orzecznictwo), gmina O. wskazała we wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej, (…) że nie zamierza świadczyć regularnie usług instalacji systemów OZE i nie zatrudnia ani nie zamierza zatrudniać pracowników w tym celu, co odróżnia niniejszą sprawę od spraw, w których świadczenia gminne miały charakter trwały (pkt 36).
Po drugie, (…) gmina O. wydaje się ograniczać do zaproponowania swoim mieszkańcom będącym właścicielami nieruchomości, którzy mogą być zainteresowani systemami OZE, w ramach programu regionalnego mającego na celu umożliwienie przejścia na gospodarkę niskoemisyjną, dostarczenia i zainstalowania u nich tych systemów OZE za pośrednictwem przedsiębiorstwa wybranego w wyniku przetargu, w zamian za ich udział nieprzekraczający 25% kosztów podlegających dofinansowaniu związanych z tą dostawą i z tą instalacją, podczas gdy owa gmina płaci danemu przedsiębiorstwu wynagrodzenie za tę samą dostawę i instalację po cenie rynkowej (pkt 37).
Tymczasem (…) jeżeli gmina odzyskuje – w drodze otrzymywanych przez nią wkładów – jedynie niewielką część poniesionych przez siebie kosztów, a pozostała część jest finansowana ze środków publicznych, taka różnica między tymi kosztami a kwotami otrzymanymi w zamian za oferowane usługi może sugerować, że wkłady te należy raczej uznać za opłatę aniżeli wynagrodzenie (zob. podobnie wyrok z dnia 12 maja 2016 r., Gemeente Borsele i Staatssecretaris van Financiën, C‑520/14, EU:C:2016:334, pkt 33 i przytoczone tam orzecznictwo). W konsekwencji nawet biorąc pod uwagę płatności przyznane gminie O. przez dane województwo, które wynoszą 75% kosztów podlegających dofinansowaniu, suma kwot otrzymanych od zainteresowanych właścicieli z jednej strony i od owego województwa z drugiej strony pozostaje strukturalnie niższa od łącznych kosztów faktycznie poniesionych przez tę gminę, co nie odpowiada podejściu, jakie przyjąłby w danym wypadku instalator systemów OZE, który przy ustalaniu swoich cen starałby się zawrzeć w nich swoje koszty i osiągnąć marżę zysku. Natomiast wspomniana gmina ponosi jedynie ryzyko strat, nie mając perspektywy zysku.
Po trzecie, nie wydaje się ekonomicznie opłacalne, aby taki instalator systemów OZE obciążał odbiorców swoich dostaw towarów i świadczenia usług jedynie najwyżej jedną czwartą poniesionych przez siebie kosztów, oczekując jednocześnie rekompensaty w postaci dofinansowania za zasadniczą część pozostałych trzech czwartych tych kosztów. Taki mechanizm nie tylko stawiałby jego przepływy pieniężne w sytuacji strukturalnie deficytowej, ale ponadto stwarzałby nietypowy stopień niepewności dla podatnika, ponieważ kwestia, czy i w jakim zakresie osoba trzecia zwróci tak istotną część poniesionych kosztów, pozostaje faktycznie otwarta do czasu podjęcia przez tę osobę trzecią decyzji, co następuje po tym, jak sporne transakcje zostaną dokonane.
W rozpatrywanej sprawie analiza przedstawionego opisu sprawy wykazuje, że Państwa Gmina będzie realizowała projekt pn. „…..” w warunkach podobnych do wynikających z wyroku TSUE nr C-612/21. Jak wynika bowiem z opisu sprawy Gmina podejmie wszelkie czynności administracyjne związane z pozyskaniem dofinansowania, jak również przeprowadzeniem postępowania przetargowego celem wyłonienia bezpośredniego wykonawcy. Tym samym uznać należy, że Państwa Gmina nie będzie świadczyła usług związanych z dostawą i montażem instalacji fotowoltaicznych (panele fotowoltaiczne) przeznaczonych do produkcji energii elektrycznej, instalacji solarnych (kolektory słoneczne) przeznaczonych do produkcji energii cieplnej na potrzeby podgrzewania wody użytkowej, pomp cieplnych oraz kotłów na biomasę w prywatnych budynkach mieszkalnych w oparciu o własnych pracowników. Dofinansowanie ze środków pochodzących z Urzędu Marszałkowskiego Województwa na realizację ww. projektu będzie wynosiło 85% oraz wkład własny mieszkańców 15%. Wnioskodawca zawrze z uczestnikami Projektu umowy cywilnoprawne mające na celu ustalenie zobowiązań organizacyjnych i finansowych. Uczestnicy Projektu zobowiążą się do uiszczenia odpłatności na rzecz Gminy jeszcze przed rozpoczęciem prac budowlanych, co warunkować będzie podjęcie przez Gminę działań polegających na wyposażeniu danej nieruchomości prywatnej w daną Instalację.
Opis przedmiotowej sprawy wskazuje, że nie będziecie Państwo wykonywali działań będących przedmiotem wniosku na zasadach i w tych samych warunkach, które dotyczą podmiotów gospodarczych: Państwa rola będzie sprowadzała się do zorganizowania skutecznego finansowania i wykonania nowych systemów produkujących energię odnawialną na terenie Gminy.
W wyniku Państwa działań nie wystąpią znaczące zakłócenia konkurencji, które prowadzić by mogły do wyłączenia z dostaw dla ostatecznego konsumenta innych podmiotów (w tym przypadku prywatnych firm działających w zakresie instalacji odnawialnych źródeł energii). Będą działali Państwo bowiem jako świadczeniobiorca dokonujący zakupu od podmiotów prywatnych. Montaż Instalacji OZE (tj. instalacji fotowoltaicznych (panele fotowoltaiczne) przeznaczonych do produkcji energii elektrycznej, instalacji solarnych (kolektory słoneczne) przeznaczonych do produkcji energii cieplnej na potrzeby podgrzewania wody użytkowej, pomp cieplnych oraz kotłów na biomasę) zostanie zrealizowany przez wykonawców, u których Gmina zakupi towary i usługi związane z montażem instalacji.
W konsekwencji, Państwa działania w związku z realizacją projektu pn. „….” w zakresie Instalacji OZE (tj. instalacji fotowoltaicznych (panele fotowoltaiczne), instalacji solarnych (kolektory słoneczne), pomp cieplnych oraz kotłów na biomasę) nie będą stanowiły dostawy towarów ani świadczenia usług podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT. Realizując ww. projekt nie będą Państwo wykonywali działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Zatem realizacja projektu nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Zatem wykonywane przez Państwa Gminę czynności na rzecz mieszkańców, polegające na montażu Instalacji na/w budynkach mieszkalnych należących do mieszkańców, nie będą stanowić dla celów VAT usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.
Odnosząc się do kwestii dotyczącej określenia podstawy opodatkowania dla świadczenia Państwa na rzecz Mieszkańców, należy wskazać, że zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy:
Podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a - 30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.
Przepis art. 29a ust. 1 ustawy jest odpowiednikiem art. 73 ww. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej:
Zgodnie z którym podstawa opodatkowania obejmuje wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą dostawca lub usługodawca otrzyma w zamian za dostawę towarów lub świadczenie usług od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z subwencjami związanymi bezpośrednio z ceną takiej dostawy lub świadczenia.
Jak wyżej wskazano Państwa działania w związku z realizacją projektu pn. „…” w zakresie Instalacji OZE (tj. instalacji fotowoltaicznych (panele fotowoltaiczne), instalacji solarnych (kolektory słoneczne), pomp cieplnych oraz kotłów na biomasę) nie będą stanowiły dostawy towarów i świadczenia usług podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT. Tym samym nie będą Państwo wykonywali działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy.
Wobec powyższego w niniejszej sprawie wpłaty Mieszkańców wnoszone w związku z realizacją ww. projektu nie będą stanowiły zapłaty za czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT i tym samym nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i nie będą stanowiły podstawy opodatkowania w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy.
Jednocześnie odnosząc się do otrzymanego przez Państwa Gminę dofinansowania zauważenia wymaga, że dla określenia, czy dane dotacje (subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze) będą, czy też nie będą opodatkowane, istotne są szczegółowe warunki ich przyznawania, określające cele realizowanego w określonej formie dofinansowania.
Kryterium uznania dotacji za stanowiącą podstawę opodatkowania jest zatem stwierdzenie, że dotacja dokonywana jest w celu sfinansowania konkretnej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Natomiast dotacje nie dające się powiązać z konkretnymi czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, nie stanowią podstawy opodatkowania w rozumieniu przepisu art. 29a ust. 1 ustawy.
Zauważyć należy, że dotacja/dofinansowanie nie funkcjonuje samodzielnie, nie podlega opodatkowaniu jako odrębna kwota, lecz wyłącznie w odniesieniu do czynności, do której jest wypłacana. Jeżeli czynność, do której dopłata jest przyznawana nie jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, to i dopłata do tej czynności nie stanowi elementu ceny oraz nie może być włączona do podstawy opodatkowania.
Jak podniósł NSA, zgodnie bowiem z zasadami dotyczącymi opodatkowania podatkiem do towarów i usług w przypadku, gdy dany podmiot – w tym przypadku Państwa Gmina – nie prowadzi działalności gospodarczej w myśl art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT, to działania podejmowane przez ten podmiot w tym zakresie pozostają poza zakresem podatku VAT, a tym bardziej problematyka dotycząca podstawy opodatkowania.
Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że w analizowanym przypadku nie wystąpi związek pomiędzy otrzymanym dofinansowaniem na realizację ww. projektu a czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem VAT. Jak bowiem wskazano wyżej, w zakresie realizacji projektu nie będą Państwo wykonywali działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy. Państwa działania w związku z realizacją projektu nie będą stanowiły dostawy towarów ani świadczenia usług podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Zatem również otrzymane przez Państwa dofinansowanie, przeznaczone na realizację ww. Projektu nie będzie stanowiło podstawy opodatkowania w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy, wobec czego nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Tym samym, podstawy opodatkowania nie będzie stanowiła kwota otrzymywanych od Mieszkańców wynagrodzeń przewidzianych w Umowach ani kwota otrzymanego dofinansowania.
Odnosząc się natomiast do kwestii prawa do odliczenia podatku VAT z tytułu wydatków związanych z realizacją zadania pn. „….”, wskazania wymaga, że podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego, zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy.
W myśl art. 86 ust. 1 ustawy:
W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
Stosownie do treści art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:
Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:
a)nabycia towarów i usług,
b)dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.
Z przywołanych przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik zarejestrowany jako podatnik VAT czynny, a towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).
Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT lub/i niepodlegających temu podatkowi.
Ustawodawca przyznał podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Analiza powołanych powyżej przepisów prawa prowadzi do wniosku, że rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego czynnego podatnika podatku VAT w ramach działalności gospodarczej, do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.
Podstawowym warunkiem, którego spełnienie należy analizować w aspekcie prawa do odliczenia podatku VAT, jest związek dokonywanych nabyć towarów i usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą generującą podatek należny.
Jak już wcześniej wskazano realizacja przedmiotowego zadania nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, nie będą dokonywali Państwo dostawy towarów ani świadczenia usług podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT. Wobec powyższego, w niniejszej sprawie nie wystąpił związek pomiędzy dokonywanymi zakupami związanymi z realizacją zadania, a czynnościami opodatkowanymi podatkiem VAT.
Mając zatem na uwadze opis sprawy oraz powołane przepisy prawa stwierdzam, że nie przysługuje Państwu prawo do odliczenia podatku VAT z tytułu wydatków związanych z realizacją zadania pn. „……”. Powyższe wynika z faktu, że w analizowanym przypadku nie zostaną spełnione – wskazane w art. 86 ust. 1 ustawy – przesłanki warunkujące prawo do odliczenia podatku naliczonego, tj. ponoszone wydatki na realizację zadania nie będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.
A zatem, oceniając Państwa stanowisko w zakresie pytań oznaczonych we wniosku nr 1 – nr 3 należało uznać je za nieprawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dniu wydania pierwotnej interpretacji z 6 sierpnia 2021 r. znak 0113-KDIPT1-1.4012.381.2021.2.MH, bowiem niniejsza interpretacja stanowi ponowne rozstrzygnięcie tej samej sprawy w wyniku wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 7 maja 2024 r. sygn. akt I FSK 1655/23.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosujecie się Państwo do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).