Prawo do odliczenia podatku naliczonego w związku z usługami świadczonymi przez spółkę na rzecz usługobiorców mających siedzibę w UE oraz poza UE, w o... - Interpretacja - null

ShutterStock

Prawo do odliczenia podatku naliczonego w związku z usługami świadczonymi przez spółkę na rzecz usługobiorców mających siedzibę w UE oraz poza UE, w o... - Interpretacja - null

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Prawo do odliczenia podatku naliczonego w związku z usługami świadczonymi przez spółkę na rzecz usługobiorców mających siedzibę w UE oraz poza UE, w okresach rezygnacji ze zwolnienia w oparciu o art. 43 ust. 22 ustawy o VAT.

Interpretacja indywidualna –  stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

5 września 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 4 września 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z Usługami świadczonymi przez Spółkę na rzecz Usługobiorców mających siedzibę w UE oraz poza UE, w okresach rezygnacji ze zwolnienia w oparciu o art. 43 ust. 22 ustawy o VAT. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca jest polskim rezydentem podatkowym posiadającym siedzibę na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej i będącym czynnym podatnikiem VAT. Spółka jest również zarejestrowana jako podatnik VAT UE, zgodnie z art. 97 ust. 4 ustawy o VAT.

X jest spółką handlową prawa polskiego, utworzoną w dniu 13 kwietnia 2021 r., z siedzibą w A. Przeważającym przedmiotem działalności Spółki jest (…) (PKD …). Spółka prowadzi również działalność gospodarczą w zakresie (…).

Jedynym udziałowcem Spółki posiadającym 100% jej udziałów jest Y GmbH z siedzibą w Republice Federalnej Niemiec (dalej: „Y”). Y jest europejskim dostawcą (...) w ramach Grupy Z (dalej: „Grupa”), do której należy również Spółka. Grupa działa głównie w obszarze (...). Funkcję spółki dominującej w Grupie pełni Q z siedzibą w Republice Federalnej Niemiec.

Wnioskodawca działa jako dostawca (...). (...) wykonywane są przez Spółkę na rzecz klientów Y (tj. innych zagranicznych spółek z Grupy). (...).

W związku z aktualnie wygenerowanymi przez Spółkę nadwyżkami finansowymi, Wnioskodawca planuje udzielenie oprocentowanej pożyczki na rzecz Y. Warunki udzielenia pożyczki zostaną ustalone zgodnie z zasadami rynkowości. W przyszłości, w zależności od bieżącej sytuacji finansowej, Spółka nie wyklucza udzielenia kolejnych tego rodzaju pożyczek podmiotom z Grupy.

W konsekwencji, Wnioskodawca rozważa rozszerzenie zakresu działalności wykonywanej w Polsce o świadczenie usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, tj. usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę (dalej: „Usługi”).

Jednocześnie, Spółka rozważa złożenie pisemnego zawiadomienia o wyborze opodatkowania Usług podatkiem od towarów i usług (przed początkiem okresu rozliczeniowego, od którego zamierza zrezygnować ze zwolnienia), o którym mowa w art. 43 ust. 22 pkt 2 ustawy o VAT (dalej: „Zawiadomienie”).

Ponieważ Y jest podmiotem zarejestrowanym w Niemczech jako podatnik podatku od wartości dodanej (będąc członkiem grupy VAT utworzonej zgodnie z prawem niemieckim, której przedstawicielem jest Q), nieposiadającym w Polsce siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, miejscem świadczenia Usług na jego rzecz będzie terytorium Niemiec, zgodnie z art. 28b ust. 1 ustawy o VAT. Jednocześnie, Wnioskodawca poinformuje Y o fakcie rezygnacji ze zwolnienia w oparciu o art. 43 ust. 22 ustawy o VAT oraz że w przyszłości może dojść do skorzystania ze zwolnienia w oparciu o art. 43 ust. 23 ustawy o VAT.

Jak zostało to wskazane powyżej, w przyszłości Spółka nie wyklucza możliwości udzielania kolejnych pożyczek również na rzecz pozostałych (innych niż Y) podmiotów z Grupy. Wnioskodawca podkreśla jednak, że na chwilę obecną nie planuje udzielać pożyczek na rzecz innych podmiotów, niż zagraniczne podmioty powiązane, posiadające siedzibę w krajach członkowskich Unii Europejskiej (innych niż Polska), jak i poza Unią Europejską. W szczególności Spółka podkreśla, że pożyczki nie będą udzielane na rzecz klientów indywidualnych (w relacji B2C). Pożyczki będą udzielane jedynie w relacji B2B, tj. na rzecz podatników w rozumieniu art. 28a ustawy o VAT (podmiotów z Grupy), nieposiadających w Polsce siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej (dalej: „Usługobiorcy”).

Wnioskodawca zaznacza, że wykonywane przez niego Usługi, co do zasady, nie będą świadczone na rzecz stałego miejsca prowadzenia działalności Usługobiorców w Polsce, zatem miejsce ich świadczenia ustalane będzie w oparciu o art. 28b ust. 1 ustawy o VAT. Jeżeli Wnioskodawca zdecyduje o wyborze opodatkowania Usług podatkiem od towarów i usług w oparciu o art. 43 ust. 22 ustawy o VAT i w przyszłości dojdzie do świadczenia przez niego Usług na rzecz Usługobiorców innych niż Y, podmioty te również zostaną poinformowane o fakcie rezygnacji ze zwolnienia (jak również o tym, że może dojść do ponownego skorzystania ze zwolnienia w oparciu o art. 43 ust. 23 ustawy o VAT).

Na dzień dzisiejszy Spółka nie jest w stanie precyzyjnie określić, które spółki w Grupie (poza Y) mogą potrzebować wsparcia finansowego w formie pożyczek. Uzależnione jest to od rozwoju biznesu Grupy oraz sytuacji i zapotrzebowania każdej ze spółek Grupy.

W związku z powyższym X wskazuje, że nie jest możliwe wskazanie zamkniętego katalogu towarów i usług, które będą przez Spółkę nabywane w związku ze świadczeniem Usług w okresach rezygnacji ze zwolnienia w oparciu o art. 43 ust. 22 ustawy o VAT (zdarzenie przyszłe). Niemniej jednak, nabywane towary i usługi, w odniesieniu do których Spółka będzie chciała korzystać z prawa do odliczenia nie będą znajdowały się w katalogu wydatków wyłączonych z prawa do odliczenia w oparciu o regulacje art. 88 ustawy o VAT.

Pytanie

Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym podatek naliczony związany z Usługami świadczonymi w okresach rezygnacji ze zwolnienia w oparciu o art. 43 ust. 22 ustawy o VAT będzie podlegał odliczeniu na zasadach określonych w art. 86 ustawy o VAT, jako związany z Usługami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem VAT?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, w opisanym zdarzeniu przyszłym, podatek naliczony związany z Usługami świadczonymi w okresach rezygnacji ze zwolnienia wybranej w oparciu o art. 43 ust. 22 ustawy o VAT będzie podlegał odliczeniu na zasadach określonych w art. 86 ustawy o VAT jako związany z Usługami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem VAT.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy

A) Uwagi ogólne – stan prawny

Miejsce świadczenia usług do celów VAT

Zgodnie z art. 28b ust. 1 ustawy o VAT, miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n.

Jak stanowi natomiast art. 28b ust. 2 ustawy o VAT, w przypadku gdy usługi są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej.

Z powyższych przepisów wynika zasada, że usługa świadczona na rzecz podatnika, inna niż wskazana w art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n ustawy o VAT podlega opodatkowaniu w miejscu siedziby działalności gospodarczej usługobiorcy, chyba że jest świadczona dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej usługobiorcy, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba działalności gospodarczej – wówczas miejscem świadczenia tej usługi jest stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, dla którego ta usługa jest świadczona.

Jednocześnie, w świetle art. 28a ustawy o VAT, na potrzeby stosowania przepisów w zakresie miejsca świadczenia przy świadczeniu usług:

1)ilekroć jest mowa o podatniku - rozumie się przez to:

a)podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6,

b)osobę prawną niebędącą podatnikiem na podstawie lit. a, która jest zidentyfikowana lub obowiązana do identyfikacji do celów podatku lub podatku od wartości dodanej;

2)podatnika, który prowadzi również działalność lub dokonuje transakcji nieuznawanych za podlegające opodatkowaniu dostawy towarów lub świadczenia usług zgodnie z art. 5 ust. 1, uznaje się za podatnika w odniesieniu do wszystkich świadczonych na jego rzecz usług.

Zgodnie natomiast z ogólną definicją wyrażoną w art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Z kolei jak stanowi art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zwolnienie z VAT usług udzielania pożyczek

Jak stanowi art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Zgodnie natomiast z art. 43 ust. 22 ustawy o VAT, podatnik może zrezygnować ze zwolnienia od podatku usług, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41, świadczonych na rzecz podatników, i wybrać ich opodatkowanie, pod warunkiem że:

1)jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny;

2)złoży naczelnikowi urzędu skarbowego pisemne zawiadomienie o wyborze opodatkowania tych usług przed początkiem okresu rozliczeniowego, od którego rezygnuje ze zwolnienia.

Prawo do odliczenia podatku naliczonego

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o VAT, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Jak stanowi art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Natomiast na podstawie art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy o VAT, podatnik ma również prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, jeżeli importowane lub nabyte towary i usługi dotyczą dostawy towarów lub świadczenia usług przez podatnika poza terytorium kraju, jeżeli kwoty te mogłyby być odliczone, gdyby czynności te były wykonywane na terytorium kraju, a podatnik posiada dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z tymi czynnościami.

Jednocześnie, zgodnie z art. 86 ust. 9 ustawy o VAT, podatnik ma również prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, jeżeli importowane lub nabyte towary i usługi dotyczą czynności zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 7 oraz pkt 37-41, wykonywanych na terytorium kraju, w przypadku gdy miejscem świadczenia tych usług zgodnie z art. 28b lub art. 28l jest terytorium państwa trzeciego lub gdy usługi dotyczą bezpośrednio towarów eksportowanych, pod warunkiem że podatnik posiada dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z tymi czynnościami.

B) Rezygnacja ze zwolnienia z VAT przez Spółkę w Polsce i prawo do odliczenia podatku naliczonego.

W związku z planowanym udzieleniem pożyczki na rzecz Y (oraz ewentualnym udzielaniem w przyszłości pożyczek również innym podmiotom z Grupy), w ocenie Spółki będzie ona świadczyła Usługi, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, tj. usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, Y posiadająca siedzibę na terytorium Niemiec jest podatnikiem w rozumieniu art. 28a ustawy o VAT i nie posiada w Polsce stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. Z tego względu, należy uznać, że - w świetle przytoczonych powyżej przepisów - miejscem świadczenia przez Wnioskodawcę Usług na rzecz Y będzie terytorium Niemiec.

Jednocześnie należy wskazać, że w przypadku gdyby Spółka w przyszłości miała udzielać kolejnych pożyczek, mogłoby to mieć miejsce jedynie na rzecz zagranicznych podmiotów z Grupy, tj. podatników w rozumieniu art. 28a ustawy o VAT, nieposiadających w Polsce siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. Zatem, w takich przypadkach, miejsce świadczenia Usług również zostałoby ustalone w oparciu o brzmienie art. 28b ust. 1 ustawy o VAT, jako miejsce siedziby zagranicznego Usługobiorcy.

Usługi wymienione w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT podlegają zwolnieniu przedmiotowemu z podatku VAT, tj. wyłącznie ze względu na ich rodzaj (stosowanie zwolnienia jest zatem niezależne od kryteriów podmiotowych dotyczących usługodawcy). Niemniej jednak, w przypadku wyboru opcji opodatkowania VAT usług udzielania pożyczek (tj. rezygnacji ze zwolnienia), odbiorca powinien spełniać warunki, o których mowa w art. 43 ust. 22 ustawy o VAT, tj. być podatnikiem zarejestrowanym jako podatnik VAT czynny.

Mając na uwadze planowaną rezygnację ze zwolnienia Usług z VAT, Wnioskodawca podkreśla, że Y jest podatnikiem w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, zarejestrowanym jako podatnik VAT czynny (jako członek grupy VAT w Niemczech). W przypadku świadczenia przez Wnioskodawcę w przyszłości Usług na rzecz innych podmiotów z Grupy, Usługobiorcy również będą podatnikami w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, zarejestrowanym jako podatnicy VAT czynni.

Jednocześnie, w przypadku podjęcia decyzji o rezygnacji ze zwolnienia, Spółka złoży naczelnikowi urzędu skarbowego pisemne zawiadomienie o wyborze opodatkowania tych usług przed początkiem okresu rozliczeniowego, od którego rezygnuje ze zwolnienia.

Mając na uwadze powyższe, w związku z rozważanym przez Spółkę złożeniem Zawiadomienia, w ocenie Spółki, Usługi świadczone na rzecz podatników (a więc osób prawnych, jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej oraz osób fizycznych, wykonujących samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności) z siedzibą poza terytorium kraju będą mieściły się w kategorii usług dających prawo do odliczenia podatku naliczonego z uwagi na poniższą argumentację.

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, zgodnie z przytoczonymi powyżej przepisami art. 86 i 88 ustawy o VAT, przysługuje, gdy spełnione zostaną określone warunki, tj. odliczenia tego dokonuje podatnik zarejestrowany jako podatnik VAT czynny, a towary i usługi, w związku z nabyciem których podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności uprawniających do odliczenia (w szczególności czynności opodatkowanych VAT), a jednocześnie nie zachodzą żadne z negatywnych przesłanek ograniczających to prawo.

Należy zauważyć, że prawo do odliczenia podatku VAT jest jednym z podstawowych elementów konstrukcji podatku VAT obowiązującego w Unii Europejskiej. Zasadą jest, że podatek VAT ma być neutralny dla podatników, a wyrazem tej zasady jest właśnie prawo do odliczenia podatku VAT. Tym samym, przepisy dotyczące prawa do odliczenia podatku VAT powinny być interpretowane w taki sposób, żeby prawo to nie było bezpodstawnie ograniczane. Powszechnie wskazuje się, że: „(...) możliwość odliczenia podatku naliczonego nie stanowi żadnego przywileju dla podatnika, lecz jest jego fundamentalnym i podstawowym uprawnieniem, wynikającym z samej konstrukcji podatku od towarów i usług jako podatku od wartości dodanej. Takie rozumienie prawa do odliczenia podatku naliczonego jest bardzo istotną wytyczną przy wykładni dyrektyw VAT w orzecznictwie ETS. W wielu orzeczeniach bowiem interpretowano regulacje dyrektyw VAT (co wpływało na rozumienie przepisów krajowych) w taki sposób, aby osiągnięta była neutralność podatku dla podatników” (A. Bartosiewicz, Komentarz. VAT, uwagi do art. 86 ustawy o VAT, cyt. za LEX).

Jednocześnie, zgodnie z zasadą ogólną, prawo do odliczenia przysługuje, jeśli nabywane towary lub usługi są związane z działalnością opodatkowaną VAT (a contrario, prawo do odliczenia nie przysługuje jeżeli nabywane towary lub usługi są związane z działalnością zwolnioną od VAT albo niepodlegającą opodatkowaniu VAT). Niemniej jednak, należy zauważyć, że za dające prawo do odliczenia podatku naliczonego uznaje się również czynności, które, chociaż z uwagi na miejsce świadczenia nie są opodatkowane polskim podatkiem VAT, to podlegałyby opodatkowaniu podatkiem VAT, gdyby terytorium Polski stanowiło miejsce ich świadczenia. Zgodnie bowiem z treścią przywołanego powyżej art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy o VAT, podatnik ma również prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, jeżeli importowane lub nabyte towary i usługi dotyczą dostawy towarów lub świadczenia usług przez podatnika poza terytorium kraju, jeżeli kwoty te mogłyby być odliczone, gdyby czynności te były wykonywane na terytorium kraju, a podatnik posiada dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z tymi czynnościami.

Zatem, kluczowe dla prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku ze świadczeniem usług poza terytorium kraju jest, aby w przypadku hipotetycznego świadczenia tych samych usług w Polsce, podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego. Takie stanowisko potwierdzają organy podatkowe, przykładowo Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 25 września 2020 r., sygn. 0111-KDIB3-3.4012.369.2020.1.PJ: „Przepis art. 86 ust. 8 pkt 1 wprowadza dwa podstawowe warunki, których łączne spełnienie uprawnia do odliczenia podatku naliczonego od towarów i usług związanych z usługami świadczonymi poza terytorium kraju:

·pierwszym z nich jest to, aby hipotetycznie – w przypadku świadczenia takich samych usług w kraju podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego. Co do zasady zatem świadczenie usług poza terytorium kraju powinno mieć charakter sprzedaży opodatkowanej;

·drugi z tych warunków dotyczy posiadania przez podatnika dokumentów, z których wynika związek odliczonego podatku z czynnościami wykonywanymi poza terytorium kraju. Powinny to być dokumenty potwierdzające dokonanie określonych czynności opodatkowanych poza terytorium kraju i ich związek z importem lub nabyciem towarów i usług na terytorium kraju, które będą jednocześnie opisywać te czynności”.

Mając na uwadze fakt, iż Usługi, które planuje świadczyć Spółka będą mieściły się w zakresie zwolnienia od podatku VAT przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, należałoby uznać, że w takim przypadku warunek wykonywania czynności opodatkowanych nie zostanie spełniony, zatem prawo do odliczenia podatku naliczonego co do zasady nie będzie przysługiwało. Niemniej jednak, w przypadku złożenia przez Spółkę Zawiadomienia, świadczone przez nią Usługi stałyby się w istocie usługami opodatkowanymi (tym samym zostałby spełniony pierwszy z warunków, o których mowa w zacytowanym powyżej fragmencie interpretacji indywidualnej z dnia 25 września 2020 r.). Skoro zatem kwoty podatku naliczonego mogłyby być odliczone, gdyby Usługi były wykonywane na terytorium kraju, to na mocy art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy o VAT, Spółka miałaby prawo do odliczenia podatku VAT związanego z nabywanymi na terytorium Polski towarami i usługami.

Powyższe potwierdza wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (dalej: „WSA”) w Krakowie z dnia 25 maja 2023 r. o sygn. akt I SA/Kr 261/23, zgodnie z którym: „(...) skoro usługi wymienione w art. 43 ust. 1 pkt 12 oraz pkt 41 u.p.t.u. zostały zwolnione z opodatkowania podatkiem VAT, umieszczając je w Polsce a nie poza jej terytorium, Spółka nie uzyskałaby prawa do odliczenia podatku naliczonego. Stąd też art. 86 ust. 8 pkt 1 u.p.t.u. nie powinien mieć zastosowania względem Spółki. Tym niemniej, skoro Spółka zamierza zrezygnować z zastosowania powyższych zwolnień, gdyby usługi te świadczyła na terytorium kraju oczywistym jest, że podlegałyby one opodatkowaniu – a w konsekwencji, co do zasady, miałaby ona prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych usług. Łączne odczytanie powyższych przepisów na poziomie językowym prowadzi zatem do wniosku, że stanowisko Spółki, zgodnie z którym „w opisanym zdarzeniu przyszłym, podatek naliczony związany z Usługami świadczonymi w okresach rezygnacji ze zwolnienia wybranej w oparciu o art. 43 ust. 22 ustawy o VAT będzie podlegał odliczeniu na zasadach określonych w art. 86 ustawy o VAT, jako związany z Usługami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem VAT” - należało ocenić jako prawidłowe.”

Jednocześnie, Wnioskodawca pragnie zwrócić uwagę na cel wprowadzenia do ustawy o VAT art. 43 ust. 22, jakim było zapewnienie większej neutralności podatku VAT. Powyższe wynika z uzasadnienia do projektu ustawy z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 2105; dalej: „Uzasadnienie”). Wskazana ustawa wprowadziła zmiany do ustawy o VAT, w ramach których z dniem 1 stycznia 2022 r. m.in. dodano do art. 43 ustęp 22. Zgodnie z Uzasadnieniem: „Przyznanie podatnikom możliwości wyboru opodatkowania usług finansowych ma na celu zapewnienie większej neutralności podatku VAT w sektorze finansowym, co mogłoby stanowić dodatkową zachętę do lokowania w Polsce nowych inwestycji podmiotów z branży finansowej. Obecnie stosowane zwolnienie od podatku powoduje, że podatek naliczony związany ze świadczeniem tych usług nie podlega co do zasady odliczeniu. Opodatkowanie usług finansowych spowoduje powstanie u podmiotów świadczących te usługi prawa do odliczenia podatku naliczonego przy zakupach związanych ze świadczeniem tych usług. Z kolei podmioty będące podatnikami – nabywcy takich opodatkowanych usług finansowych – będą miały prawo do odliczenia podatku naliczonego zawartego w cenie opodatkowanych usług finansowych na ogólnych zasadach, tj. jeżeli usługi te będą związane z wykonywaniem przez nich czynności opodatkowanych”.

Zatem, skoro celem Ustawodawcy, wprowadzającego zmiany do ustawy o VAT, było zapewnienie większej neutralności podatku VAT, przypisywanie prawa do rezygnacji ze zwolnienia i – w konsekwencji – prawa do odliczenia podatku naliczonego, wyłącznie do usług finansowych świadczonych na terytorium kraju, należy uznać za niezasadne, a w szczególności - sprzeczne z celem ustawy o VAT. Podkreślił to również WSA w Warszawie w wyroku z dnia 16 czerwca 2023 r., sygn. akt III SA/Wa 490/23. Sąd zauważył, że: „(...) część przepisu, która mówi o usługach "świadczonych na rzecz podatników" wskazuje jedynie na ograniczenie możliwości rezygnacji ze zwolnienia w przypadku usług świadczonych na rzecz podmiotów niebędących podatnikami. Nie sposób natomiast wywodzić z powyższego, tak jak to robi organ interpretacyjny - w sposób nie do końca zresztą zrozumiały - że "opcję opodatkowania należy odnieść do czynności świadczonych (wykonywanych) przez podatnika na rzecz konkretnych podmiotów (tj. innych podatników)", oraz, że "opcję opodatkowania usług finansowych określoną w art. 43 ust. 22 ustawy o VAT należy zatem traktować "wąsko" jako przypisaną do usług finansowych świadczonych (wykonywanych) na terytorium kraju”.

Przenosząc powyższe regulacje na grunt przedstawionej sprawy, w ocenie Spółki, w przedstawionym we wniosku opisie zdarzenia przyszłego warunki, o których mowa w art. 86 ust. 1 i ust. 8 ustawy o VAT zostaną spełnione, tj.:

-    Spółka jest czynnym podatnikiem VAT;

-    Usługi świadczone przez Spółkę, co do zasady, korzystałyby ze zwolnienia z opodatkowania, jednak Wnioskodawca w drodze Zawiadomienia zamierza zrezygnować z przedmiotowego zwolnienia;

-    podatek naliczony z tytułu nabycia przez Spółkę towarów i usług mógłby zostać odliczony, gdyby Usługi były wykonywane na terytorium kraju (jako związany ze świadczeniem Usług, które po rezygnacji ze zwolnienia z opodatkowania podlegałyby opodatkowaniu podatkiem VAT, gdyby hipotetycznym miejscem ich świadczenia była Polska),

-    Spółka będzie w posiadaniu dokumentów, z których będzie wynikał związek odliczonego podatku ze świadczonymi Usługami.

Jednocześnie, w opisanym zdarzeniu przyszłym nie zaistnieją negatywne przesłanki określone w art. 88 ustawy o VAT.

Podsumowując, w związku z regulacją zawartą w art. 86 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, Usługi świadczone na rzecz podmiotów z siedzibą poza terytorium kraju (dla których miejscem świadczenia usług jest kraj siedziby usługobiorcy inny niż Polska), w przypadku, gdy ich świadczenie na rzecz podatników z siedzibą na terytorium kraju podlegałoby opodatkowaniu VAT (na skutek złożenia przez Spółkę Zawiadomienia, o którym mowa w art. 43 ust. 22 ustawy o VAT), będzie bezsprzecznie dawało Spółce prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego związanego z Usługami, bowiem spełnione zostaną wszystkie warunki, o których mowa w art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy o VAT.

Wobec powyższego, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że w opisanym zdarzeniu przyszłym podatek naliczony związany z Usługami świadczonymi po złożeniu Zawiadomienia w oparciu o art. 43 ust. 22 ustawy o VAT będzie podlegał odliczeniu na zasadach określonych w art. 86 ustawy o VAT jako związany z Usługami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług  (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają:

1)odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

2)eksport towarów;

3)import towarów na terytorium kraju;

4)wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

5)wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach – rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Na mocy art. 2 pkt 22 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o sprzedaży – rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Przepis art. 7 ust. 1 ustawy stanowi, iż:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Natomiast w myśl art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady, podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT wówczas, gdy czynności te są wykonywane odpłatnie.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Należy jednak zauważyć, że nie każda czynność stanowiąca odpłatną dostawę towarów lub odpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu musi być wykonywana przez podmiot o statusie podatnika działającego w takim charakterze w odniesieniu do tej czynności.

Według art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2,  bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Z kolei ust. 2 ww. artykułu stanowi, że:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje  w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Jak wynika z powyższego, definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.

Powołana wyżej definicja podatnika zawarta w ustawie o podatku od towarów i usług jest odzwierciedleniem definicji zawartej w art. 9 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia  28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11.12.2006, s. 1 ze zm.), zgodnie z którym podatnikiem jest każda osoba prowadząca samodzielnie w dowolnym miejscu jakąkolwiek działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie, w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu.

Istota umowy pożyczki została zawarta w art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.). Zgodnie z tym przepisem:

Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

W wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju.

Udzielanie pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy należy identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za czynność wykonywaną przez podatnika zdefiniowanego w art. 15 ust. 1 ustawy. Udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnieniu kapitału na wskazany w umowie okres w zamian za wynagrodzenie (odsetki). Czynność udzielenia pożyczki w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, stanowi zatem odpłatne świadczenie usług, co do zasady, podlegające opodatkowaniu VAT.

Zatem, co do zasady, usługa udzielania oprocentowanej pożyczki stanowi czynność mieszczącą się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jako odpłatne świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy.

W tym miejscu wskazać należy, że stosownie do art. 28a ustawy – na potrzeby stosowania niniejszego rozdziału:

1)ilekroć jest mowa o podatniku – rozumie się przez to:

a)podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa  w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6,

b)osobę prawną niebędącą podatnikiem na podstawie lit. a, która jest zidentyfikowana lub obowiązana do identyfikacji do celów podatku lub podatku od wartości dodanej;

2)podatnika, który prowadzi również działalność lub dokonuje transakcji nieuznawanych za podlegające opodatkowaniu dostawy towarów lub świadczenia usług zgodnie z art. 5 ust. 1, uznaje się za podatnika w odniesieniu do wszystkich świadczonych na jego rzecz usług.

Przepis art. 28a ustawy wprowadza drugą definicję podatnika do ustawy o podatku od towarów i usług. Definicja ta ma zastosowanie tylko w przypadku ustalania miejsca świadczenia usług. Podatnikiem według tej regulacji jest podmiot wykonujący samodzielnie działalność gospodarczą. Ustawodawca odwołuje się w tym celu do definicji działalności gospodarczej ustalonej w art. 15 ust. 2 ustawy. Za podatników są uznawane również podmioty wykonujące działalność gospodarczą zgodnie z regulacjami innych państw członkowskich oraz państw trzecich.

Zgodnie z ogólną zasadą zawartą w art. 28b ust. 1 ustawy:

Miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n.

W myśl art. 28b ust. 2 ustawy:

W przypadku gdy usługi są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej.

Natomiast zgodnie z ust. 4 ww. artykułu:

W przypadku świadczenia usług, które są przeznaczone wyłącznie na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych lub członków stowarzyszenia, do określenia miejsca świadczenia stosuje się odpowiednio przepisy art. 28c.

Z powyższych przepisów wynika, że miejscem świadczenia usług na rzecz podatnika działającego w takim charakterze jest miejsce, w którym podatnik ten posiada siedzibę swojej działalności gospodarczej. Jeżeli jednak usługi te są świadczone na rzecz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika znajdującego się w miejscu innym niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej. Ww. zasady należy stosować, gdy usługa jest świadczona na rzecz podatnika, a przepisy ust. 3 i 4, art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 i art. 28n ustawy nie będą przewidywać innych zasad ustalenia miejsca świadczenia.

Odnosząc się do Państwa wątpliwości należy zauważyć, że dokonywana czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług może albo być opodatkowana, albo może korzystać ze zwolnienia od tego podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone między innymi w art. 43 ustawy.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy:

Zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Stosowanie zwolnień od podatku ma charakter wyjątkowy i nie podlega wykładni rozszerzającej. W efekcie podatnik uprawniony będzie do zastosowania ww. preferencji jedynie, gdy charakter czynności świadczonych przez niego w sposób jednoznaczny i nie budzący wątpliwości wyczerpuje znamiona ujęte w treści przepisu statuującego jego prawo do zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Z kolei zgodnie z art. 43 ust. 22 ustawy:

Podatnik może zrezygnować ze zwolnienia od podatku usług, o których mowa w ust. 1 pkt 7,  12 i 38-41, świadczonych na rzecz podatników, i wybrać ich opodatkowanie, pod warunkiem że:

1)jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny;

2)złoży naczelnikowi urzędu skarbowego pisemne zawiadomienie o wyborze opodatkowania tych usług przed początkiem okresu rozliczeniowego, od którego rezygnuje ze zwolnienia.

Jednocześnie, art. 43 ust. 23 ustawy stanowi, że:

Podatnik, o którym mowa w ust. 22, może, nie wcześniej niż po upływie 2 lat, licząc od początku okresu rozliczeniowego, od którego wybrał opodatkowanie usług, o których mowa w ust. 1  pkt 7, 12 i 38-41, ponownie skorzystać ze zwolnienia od podatku tych usług, pod warunkiem złożenia naczelnikowi urzędu skarbowego pisemnego zawiadomienia o rezygnacji  z opodatkowania, przed początkiem okresu rozliczeniowego, od którego ponownie będzie korzystał ze zwolnienia.

Zgodnie z art. 135 Dyrektywy 2006/112/WE Rady, w krajach członkowskich UE usługi finansowe korzystają zasadniczo ze zwolnienia od opodatkowania VAT. Stosownie jednak do art. 137 ust. 1 lit. a Dyrektywy 2006/112/WE Rady państwa członkowskie mogą przyznać podatnikom prawo wyboru opodatkowania transakcji finansowych, o których mowa w art. 135 ust. 1 lit. b)-g).

Na podstawie art. 43 ust. 22 ustawy, wprowadzono w Polsce możliwość wyboru przez podatnika opcji opodatkowania wykonywanych przez niego usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, świadczonych wyłącznie na rzecz podatników. Warunkiem wyboru opodatkowania ww. usług jest zarejestrowanie podatnika, jako podatnika VAT czynnego oraz złożenie w stosownym terminie naczelnikowi urzędu skarbowego zawiadomienia o wyborze opodatkowania tych usług.

Należy zaznaczyć, że opcja wyboru opodatkowania ww. usług  dotyczy czynności zwolnionych od podatku VAT, a więc takich, które zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT na terytorium kraju, jednak ze względu na przyznane w przepisach ustawy lub rozporządzenia zwolnienie nie skutkują obowiązkiem naliczenia należnego podatku VAT.

Istotnym dla zastosowania opcji opodatkowania usług finansowych jest zatem to, by stanowiły one czynność podlegającą opodatkowaniu na terytorium kraju. O miejscu opodatkowania danej czynności decyduje z kolei ustalone na podstawie przepisów ustawy miejsce świadczenia usług wskazujące kraj, w którym powinien zostać rozliczony podatek VAT.

Z okoliczności sprawy wynika, że zamierzają Państwo rozszerzyć zakres działalności wykonywanej w Polsce o świadczenie usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, czyli usług wymienionych w art. 43 ust. 22 ustawy. Będą Państwo świadczyli Usługi wskazane we wniosku na rzecz Usługobiorców posiadających siedzibę zarówno na terytorium innych niż Polska państw członkowskich UE, jak również posiadających siedzibę poza UE, którzy – jak Państwo wskazali – wypełniają definicję podatnika w rozumieniu art. 28a ustawy. Jednocześnie Usługi wykonywane przez Państwa nie będą świadczone na rzecz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej Usługobiorców w Polsce.

Miejscem świadczenia (opodatkowania) ww. Usług wykonywanych na rzecz podmiotów z siedzibą na terenie państw członkowskich UE oraz poza UE będzie miejsce, w którym podatnik będący Usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej. Natomiast w przypadku, gdy Usługi będą świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej Usługobiorców, które znajduje się poza terytorium Polski w innym miejscu niż ich siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych Usług będzie to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej. W związku z powyższym Usługi świadczone przez Państwa nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na terytorium kraju.

W sytuacji, w której ww. Usługi będą świadczone przez Państwa (jako podatnika) na rzecz podmiotów posiadających siedzibę na terenie UE oraz poza UE, to zgodnie z art. 28b ust. 1 ustawy, usługi takie podlegają opodatkowaniu poza Polską, czyli na terenie kraju nie podlegają opodatkowaniu. W związku z tym w odniesieniu do ww. Usług – wbrew Państwa twierdzeniu - podatnik nie może „zrezygnować ze zwolnienia” od podatku, bo w stosunku do czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT na terytorium kraju takiego zwolnienia się nie stosuje.

Jak bowiem wskazano wyżej, na gruncie przepisów Dyrektywy 2006/122/WE Rady usługi finansowe zasadniczo korzystają ze zwolnienia od opodatkowania VAT, natomiast Polska przepisami tzw. Polskiego Ładu wprowadziła możliwość opodatkowania usług finansowych. Jednakże możliwość opodatkowania usług finansowych wprowadzona została tylko na zasadzie wyboru dokonanego przez Polskę jako kraj członkowski i w dalszej kolejności wyboru dokonanego przez podatnika. Nie w każdym kraju musi zatem występować opodatkowanie takich usług.

Zatem przyjąć należy, że w odniesieniu do Usług świadczonych na rzecz Usługobiorców z siedzibą w UE oraz poza UE, nie będą Państwo uprawnieni do wyboru opcji opodatkowania tych Usług na podstawie art. 43 ust. 22 ustawy, gdyż czynności te nie będą podlegały opodatkowaniu na terytorium kraju.

Odnosząc się do Państwa wątpliwości należy wskazać, że w myśl art. 86 ust. 1 ustawy:

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119  ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

a)nabycia towarów i usług,

b)dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Podkreślić należy, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Przepisy ustawy nie precyzują, jaki związek musi istnieć pomiędzy zakupami a sprzedażą, żeby podatnik mógł skorzystać z prawa do odliczenia. Związek ten może być pośredni lub bezpośredni.

Związek bezpośredni występuje wówczas, gdy nabywane towary bądź usługi służą dalszej odsprzedaży lub też w bezpośredni sposób wiążą się z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez podatnika. Natomiast o związku pośrednim mówimy wtedy, gdy ponoszone wydatki wiążą się z całokształtem funkcjonowania podmiotu, a więc w sposób pośredni wiążą się z działalnością gospodarczą i z osiąganymi przychodami. Aby wskazać, czy określone zakupy mają związek pośredni musi istnieć związek przyczynowo-skutkowy między dokonanymi zakupami towarów i usług a powstaniem obrotu. Pośredni związek dokonanych zakupów z działalnością gospodarczą występuje wówczas, gdy zakup towarów i usług nie przyczynia się bezpośrednio do uzyskania przychodu, lecz poprzez wpływ na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości, przyczynia się do generowania przez podmiot obrotów.

Ponadto należy podkreślić, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym:

Nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze  w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Na podstawie przepisu art. 88 ust. 4 ustawy:

Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Ponadto art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy stanowi, że:

Podatnik ma również prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, jeżeli importowane lub nabyte towary i usługi dotyczą dostawy towarów lub świadczenia usług przez podatnika poza terytorium kraju, jeżeli kwoty te mogłyby być odliczone, gdyby czynności te były wykonywane na terytorium kraju, a podatnik posiada dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z tymi czynnościami.

Jak wynika z cyt. przepisu, warunkiem do odliczenia podatku naliczonego związanego z usługami świadczonymi poza terytorium kraju jest to, aby – hipotetycznie – w przypadku wykonywania tych samych usług w kraju podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego. Powołany przepis wymaga ponadto, aby podatnik posiadał dokumenty, z których wynikać będzie związek odliczonego podatku z czynnościami wykonywanymi poza terytorium kraju. Powinny to być przede wszystkim dokumenty potwierdzające dokonanie określonych czynności poza terytorium kraju, które będą jednocześnie opisywać te czynności.

W tym miejscu wskazać należy, że z treści art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy wynika, że podatnik podatku od towarów i usług, który dokonuje dostawy towarów lub świadczenia usług poza terytorium kraju, zachowuje prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony, przy spełnieniu określonych warunków. Przepis ten winien być rozumiany w ten sposób, że upoważnia do odliczenia podatku naliczonego nie tyle w sytuacji, gdy podatnik podatku od towarów i usług wykazuje podatek należny z tytułu wykonywania na terenie kraju czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, ale gdy wykazuje fakt dostawy towarów lub świadczenia usług, które z uwagi na przepisy dotyczące miejsca świadczenia opodatkowane są poza terytorium kraju.

Według art. 86 ust. 9 ustawy:

Podatnik ma również prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, jeżeli importowane lub nabyte towary i usługi dotyczą czynności zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 7 oraz pkt 37-41, wykonywanych na terytorium kraju, w przypadku gdy miejscem świadczenia tych usług zgodnie z art. 28b lub art. 28l jest terytorium państwa trzeciego lub gdy usługi dotyczą bezpośrednio towarów eksportowanych, pod warunkiem że podatnik posiada dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z tymi czynnościami.

Należy podkreślić, że powołany przepis wymaga, aby podatnik posiadał dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z czynnościami wykonywanymi poza terytorium kraju. Powinny to być przede wszystkim dokumenty potwierdzające dokonanie określonych czynności poza terytorium kraju, które jednocześnie opisują te czynności.

W tym miejscu ponownie wskazuję, że na podstawie art. 43 ust. 22 ustawy, wprowadzono w Polsce możliwość wyboru przez podatnika opcji opodatkowania wykonywanych przez niego usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41 ustawy, świadczonych wyłącznie na rzecz podatników. Warunkiem wyboru opodatkowania ww. usług jest zarejestrowanie podatnika jako podatnika VAT czynnego oraz złożenie w stosownym terminie naczelnikowi urzędu skarbowego zawiadomienia o wyborze opodatkowania tych usług.

Opodatkowanie usług, o których mowa powyżej, powoduje powstanie u podmiotów świadczących te usługi prawa do odliczenia podatku naliczonego przy zakupach związanych  z ich świadczeniem. Z kolei podmioty będące podatnikami – nabywcy takich opodatkowanych usług – będą miały prawo do odliczenia podatku naliczonego zawartego  w cenie opodatkowanych usług na ogólnych zasadach, tj. jeżeli usługi te będą związane  z wykonywaniem przez nich czynności opodatkowanych.

Mając na uwadze treść powołanych powyżej przepisów prawa, przedstawiony opis sprawy oraz powyższe rozważania należy wskazać, że nie nabędą Państwo prawa do odliczenia podatku naliczonego – na podstawie art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy – od nabycia towarów i usług związanych ze świadczeniem przedmiotowych Usług na rzecz podatników posiadających siedzibę na terytorium innego niż Polska państwa członkowskiego UE jak i poza UE. Nie można bowiem założyć, że związane ze świadczeniem ww. Usług zakupy towarów i usług dotyczą czynności (opodatkowanych poza terytorium kraju), które gdyby były wykonane na terytorium kraju, to byłyby opodatkowane podatkiem VAT.

Prawo do odliczenia wskazane w art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy dotyczy bowiem tylko tych czynności, które zasadniczo są opodatkowane i dają prawo do odliczenia, czyli w kraju konsumpcji też wystąpiłoby opodatkowanie.

Z kolei w stosunku do przedmiotowych Usług świadczonych dla podatników posiadających siedzibę poza terytorium UE, będzie Państwu przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego na podstawie art. 86 ust. 9 ustawy, gdyż nabyte towary i usługi dotyczą czynności zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, wykonywanych na terytorium kraju, w przypadku gdy miejscem świadczenia tych usług jest terytorium państwa trzeciego, pod warunkiem że podatnik posiada dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z tymi czynnościami.

Zatem, jeśli będą Państwo posiadali dokumenty, z których będzie wynikał związek odliczonego podatku z czynnościami wykonywanymi poza terytorium kraju, wówczas będzie Państwu przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych ze świadczeniem usług – o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy – na rzecz podatników spoza UE. Prawo to będzie przysługiwało pod warunkiem niezaistnienia przesłanek negatywnych, o których mowa w art. 88 ustawy.

W związku z powyższym oceniając całościowo Państwa stanowisko, z którego wynika, że przysługuje Spółce prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku ze świadczeniem przedmiotowych Usług, ponieważ spełnione zostaną wszystkie warunki, o których mowa w art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy, uznałem je za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Informuję, iż wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania). Inne kwestie przedstawione we wniosku, które nie zostały objęte pytaniem, nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa – rozpatrzone.

Ponadto, należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, niniejsza interpretacja została wydana w oparciu o opis sprawy, w tym w szczególności o informację, że: „Wnioskodawca rozważa rozszerzenie zakresu działalności wykonywanej w Polsce o świadczenie usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, tj. usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.” Kwestia kwalifikacji usług świadczonych przez Państwa nie była przedmiotem oceny tut. Organu, lecz przyjęto ww. okoliczność jako element opisu sprawy. Zatem w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

W odniesieniu do powołanej interpretacji indywidualnej podkreślam, że interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są w indywidualnych sprawach podatników i niewątpliwie kształtują sytuację prawną tych podatników w sprawach będących przedmiotem rozstrzygnięcia, lecz dotyczą konkretnych stanów faktycznych co oznacza, że należy je traktować indywidualnie.

Także w odniesieniu do powołanych przez Państwa wyroków sądów administracyjnych należy zauważyć, iż wyroki sądów, są to rozstrzygnięcia odnoszące się do indywidualnych spraw i co do zasady wiążą one strony postępowania w tych konkretnych, indywidualnych sprawach nie rozciągając swojego oddziaływania na inne, choćby podobne lub zbieżne sprawy. Zatem powołane orzeczenia nie mogą wpłynąć na ocenę prawidłowości przedmiotowej kwestii.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).