Określenie, czy wykonywane przez Pana czynności polegające na spełnieniu warunków zawartych w Programie Motywacyjnym w zamian za otrzymane akcje podlegają opodatkowaniu oraz ustalenie miejsca ich świadczenia, ustalenie momentu powstania obowiązku podatkowego i określenie podstawy opodatkowania VAT.

Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest:

–prawidłowe – w zakresie określenia, czy wykonywane przez Pana czynności polegające na spełnieniu warunków zawartych w Programie Motywacyjnym w zamian za otrzymane akcje podlegają opodatkowaniu oraz ustalenia miejsca ich świadczenia;

–nieprawidłowe – w zakresie ustalenia momentu powstania obowiązku podatkowego;

–nieprawidłowe – w zakresie określenia podstawy opodatkowania VAT.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

19 sierpnia 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 19 sierpnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie:

–      określenia, czy wykonywane przez Pana czynności polegające na spełnieniu warunków zawartych w Programie Motywacyjnym w zamian za otrzymane akcje podlegają opodatkowaniu oraz ustalenia miejsca ich świadczenia;

–ustalenia momentu powstania obowiązku podatkowego;

–określenia podstawy opodatkowania VAT.

Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 2 października 2024 r. (wpływ 2 października 2024 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego

Jest Pan osobą fizyczną posiadającą w Polsce nieograniczony obowiązek podatkowy. Prowadzi Pan jednoosobową działalność gospodarczą pod firmą (...).

Jest Pan czynnym podatnikiem VAT. Obecnie jest Pan związany umową cywilnoprawną zawartą w ramach wykonywanej przez Pana jednoosobowej działalności gospodarczej z polską Spółką X S.A. (dalej: „Spółka polska”), która to spółka należy do grupy kapitałowej Y (dalej: „Grupa Y”), zależnej od zagranicznej spółki Z (dalej: „Spółka zagraniczna”), należącej do Grupy W (dalej: „Grupa W”).

Został Pan objęty programem motywacyjnym RSU (dalej: „Program motywacyjny” lub „Program RSU”) skierowanym do osób, które są kluczowe dla Grupy W oraz wchodzących w skład jej spółek.

Program motywacyjny jest organizowany przez Spółkę zagraniczną, będącą spółką akcyjną, z siedzibą główną w mieście na terytorium Chińskiej Republiki Ludowej, która nie jest specjalnym regionem administracyjnym), gdzie znajduje się jej faktyczny zarząd, oraz z siedzibą rejestrową na Kajmanach. Spółka zagraniczna jest notowana na giełdzie papierów wartościowych (...).

Program został utworzony na podstawie uchwały walnego zgromadzenia Z w 2019 r., a następnie wdrożony poprzez uchwałę Zarządu Z.

W ramach Programu motywacyjnego wyróżniona osoba może otrzymać określoną liczbę ograniczonych akcji zwykłych (dalej: „Przyznanie Akcji”) Spółki zagranicznej. Oferta Przyznania Akcji w całości podlega przepisom prawa (...).

Zgodnie z założeniami Programu motywacyjnego udział w nim ma wynagrodzić wkład osób zaangażowanych w działalność Spółki polskiej, Grupy Y oraz Grupy W oraz wyrazić uznanie Spółki zagranicznej dla tego wkładu, a także zwiększyć motywację do dalszego zaangażowania w synergię działalności Spółki polskiej i Grupy Y z Grupą W.

Spółka Z jest w stosunku do Spółki polskiej jednostką dominującą, w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 37 ustawy o rachunkowości.

Ze Spółką zagraniczną (Z), która organizuje Program motywacyjny, łączy Pana jedynie umowa o przyjęciu akcji ze zobowiązaniem się do działania na korzyść grupy i z tej umowy wynika Pana uczestnictwo w Programie motywacyjnym.

Program RSU został wprowadzony w Grupie Y w 2022 r. na bazie zobowiązań inwestorskich Grupy W, zawartych w porozumieniu akcjonariuszy z dnia 10 listopada 2021 r. (tzw. shareholder agreement).

Program RSU został wdrożony pierwotnie w Grupie W, na podstawie uchwały walnego zgromadzenia Z. Po przejęciu Grupy Y przez Grupę W, programem tym zostały objęte polskie spółki wchodzące w skład Grupy Y, a tym samym program skierowany został do Członków Zarządu, kluczowych współpracowników i pracowników spółek Grupy Y. Objęcie Grupy Y programem odbyło się poprzez realizację zapisów wyżej wspomnianego porozumienia z 10 listopada 2021 r. Jest to porozumienie akcjonariuszy innych podmiotów z Grupy W oraz akcjonariusza mniejszościowego, który nie należy do Grupy W. W szczególności jest to porozumienie pomiędzy A należącej do grupy W (nowy dominujący akcjonariusz Grupy Y, do której należy X) oraz mniejszościowym akcjonariuszem B oraz Zarządu spółki Y. Ww. podmioty stanowiły nowy akcjonariat spółki Y po jej nabyciu przez grupę W.

W ramach programu stronami są pracownicy/współpracownicy spółek Grupy Y. oraz spółka W. – oferująca im akcje.

Zasady Przyznania Akcji w ramach Programu RSU precyzują i warunkują postanowienia oferty Programu motywacyjnego oraz regulaminu Programu motywacyjnego, przyjętego przez Spółkę zagraniczną. Przystępując do Programu RSU, otrzymał Pan skierowaną do Pana ofertę, a także zaakceptował ją pisemnie (przez podpisanie stosownego dokumentu potwierdzającego uczestnictwo w Programie, które jest związane z postanowieniami oferty – Potwierdzenia Przyjęcia Oferty) i musi Pan ściśle przestrzegać jej warunków wraz z towarzyszącym regulaminem. Najważniejsze warunki postanowione w Programie motywacyjnym wzmiankuje Pan w poniższej części.

W ramach Programu RSU, zarząd Spółki zagranicznej przyznaje Grupie Y określoną pulę akcji, która rozdysponowywana jest pomiędzy określone osoby uprawnione. Rozdysponowanie akcji następuje na podstawie wniosku zarządu Spółki polskiej, podlegającego rozpatrzeniu przez zarząd Spółki zagranicznej. Spółka zagraniczna decyduje o tym komu i w jakiej ilości należy przyznać akcje w ramach Programu RSU. W związku z tym, liczba przyznanych akcji ostatecznie nie zależy od Spółki polskiej (Pana usługobiorcy), a od decyzji Spółki zagranicznej.

Zgodnie z Programem RSU, jako cele Programu motywacyjnego wskazane zostały:

a)stworzenie mechanizmów wpływających na zwiększenie wartości Spółki zagranicznej oraz jej spółek zależnych,

b)wzmocnienie więzi łączących członków zarządu, kluczowych współpracowników i pracowników z Grupą W,

c)zintensyfikowanie zaangażowania i wysiłków w synergie działalności Grupy Y z Grupą W,

d)wynagrodzenia za dotychczasowy wkład w rozwój Grupy Y.

Przyznanie akcji ma charakter uznaniowy, decyzje dokonywane są przez Zarząd Z.

Pana usługobiorca, Spółka polska, wskazuje osoby kluczowe dla rozwoju Grupy W, przy czym nie ma określonych kryteriów/warunków/wskaźników, które należy spełnić, aby otrzymać akcje Spółki zagranicznej w ramach Programu motywacyjnego. Zarząd Spółki polskiej wybiera kluczowe dla Grupy W osoby w sposób uznaniowy, ale finalna decyzja o przyznaniu akcji zależy od zarządu Spółki zagranicznej.

Według Pana wiedzy, Spółka polska nie jest zaangażowana w inne czynności związane z Programem motywacyjnym, który jest organizowany i zarządzany przez Spółkę zagraniczną. Zasady Przyznania Akcji przez Spółkę zagraniczną nie są uregulowane w umowie cywilnoprawnej, łączącej Pana ze Spółką polską. Należy jednak wskazać, że gdyby nie pozostawał Pan w relacji wynikającej z umowy cywilnoprawnej ze Spółką polską, nie otrzymałby Pan propozycji uczestnictwa w Programie motywacyjnym.

Jednocześnie wskazuje Pan, że na żadnym etapie Spółka polska nie nabywa akcji od Spółki zagranicznej. Akcje przekazywane są Panu bezpośrednio przez Spółkę zagraniczną, na podstawie Potwierdzenia Przyjęcia Oferty.

Do nabywania uprawnień do przyznanych akcji, wynikających z realizacji jednostek RSU inkorporujących uprawnienie do nabycia akcji Spółki zagranicznej, dochodzi w transzach, co rok po 1/3 liczby przyznanych akcji. Oznacza to, że w pierwszym roku otrzymuje Pan prawo do 1/3 przyznanych akcji, po kolejnym roku uzyskuje prawo do 2/3 przyznanych akcji, a dopiero po kolejnym roku – do całości przyznanych akcji. Po nabyciu uprawnień do akcji, w każdej z transz może podjąć Pan decyzję o sprzedaży akcji nabytych w ramach danych transz. Istotne jest, że sprzedaż tych akcji nie może nastąpić przed datą realizacji jednostek RSU. W efekcie, realne przysporzenie po Pana stronie powstaje dopiero w momencie faktycznego zbycia akcji nabytych w ramach Programu motywacyjnego. Przed momentem nabycia uprawnień do akcji jednostki RSU są niezbywalne i nie stanowią dla Pana definitywnego przysporzenia. Jednostki RSU stanowią prawo, o którym mowa w art. 10 ust. 4 ustawy o PIT, i na ich podstawie akcje Spółki zagranicznej mogą zostać przez Pana nabyte.

Po spełnieniu wszelkich warunków oferty i Potwierdzeniu Przyjęcia Oferty Programu motywacyjnego, akcje Spółki zagranicznej są przekazywane na odpowiedni rachunek powierniczy.

Zarówno RSU, jak i akcje wykonane z RSU przyznawane są całkowicie nieodpłatnie. Przyznając Panu akcje, nie wymaga się od Pana podejmowania natychmiastowej decyzji dotyczącej terminu ich zbycia. W momencie nabycia akcji nie jest więc znana przyszła cena akcji po upływie okresu umożliwiającego ich sprzedaż.

W związku z przyznanymi akcjami, mogą Panu zostać wypłacone dywidendy. Jeśli jednak kwota dywidendy (jeśli taka istnieje) wypłaconej przez Spółkę jest niższa od opłat za przetwarzanie takiej dywidendy pobierana przez odpowiedniego brokera lub kwota wypłaconej dywidendy (jeśli taka istnieje) jest wyższa od opłat, ale nie dostarcza Pan danych dotyczących rachunku bankowego przeznaczonego do odbioru takiej dywidendy, przed końcem miesiąca, w którym nastąpiła wypłata dywidendy, Spółka zagraniczna będzie nieodwołalnie upoważniona do dokonania wszelkich alternatywnych ustaleń dotyczących takiej dywidendy, jakie uzna za stosowne, w tym między innymi do przekazania jej na rzecz Funduszu Charytatywnego Z lub innych funduszy charytatywnych, które Spółka zagraniczna uzna za stosowne. Aczkolwiek złożony wniosek o interpretację nie dotyczy kwestii opodatkowania dywidend.

Uprawnienia do nabycia akcji nie będą Panu przyznane, jeżeli przestanie Pan być stroną umowy cywilnoprawnej ze Spółką polską (zakończy Pan współpracę z podmiotem wchodzącym w skład Grupy W). Podobnie, w razie nieprzestrzegania przez Pana warunków postanowienia umowy Programu motywacyjnego w okresie jej ważności, prawo do przyznanych akcji, co do których nie nabył Pan uprawnień, wygaśnie. Nie może Pan też zbyć, ani przekazać RSU innym osobom, nie są też dziedziczone. Nie ma aktywnego rynku, na którym analogiczne RSU podlegałyby obrotowi.

Nabywanie uprawnień do przyznanych akcji odbywa się poprzez upływ czasu, w którym dotrzymuje Pan warunków otrzymania akcji. Po tym czasie następuje przekazanie akcji w ramach wykonania RSU w momencie vesting date.

Jednocześnie wskazuje Pan, że przed Przyznaniem Akcji nie łączył Pana żaden stosunek prawny ze Spółką zagraniczną, tj. w szczególności nie podpisał Pan ze Spółką zagraniczną żadnej umowy cywilnoprawnej, oświadczenia, zobowiązania ani innych dokumentów o podobnym charakterze.

Ponadto wskazuje Pan, że w przypadku Przyznania Akcji zobowiązany jest Pan do podpisania Potwierdzenia Przyjęcia Oferty, zgodnie z którym, zgadza się Pan na warunki zawarte w odpowiednich dokumentach dotyczących Przyznania Akcji, w tym na warunki określone w Załączniku.

Na mocy przedmiotowego Załącznika, zobowiązany jest Pan:

·nie ujawniać ani nie udostępniać jakiejkolwiek innej osobie, firmie, korporacji lub innemu podmiotowi, bez uprzedniej pisemnej zgody Spółki zagranicznej lub Grupy W, jakichkolwiek informacji poufnych;

·nie wykorzystywać lub nie próbować wykorzystywać informacji poufnych w sposób, który może spowodować lub ma na celu spowodowanie szkody lub straty dla Spółki zagranicznej lub którejkolwiek spółki z Grupy W;

·nie wykorzystywać ani usuwać w ramach Spółki zagranicznej lub Grupy W jakichkolwiek zapisów zawierających informacje poufne, z wyjątkiem sytuacji, gdy są one wykorzystywane wyłącznie w celu prowadzenia działalności w imieniu Spółki zagranicznej lub Grupy W;

·nie składać ani nie przekazywać (ani też nie powodować lub nie ułatwiać złożenia lub przekazania) żadnego oświadczenia (pisemnego lub ustnego) jakiemukolwiek przedstawicielowi prasy, telewizji, radia lub innych mediów, w tym bez ograniczeń mediów społecznościowych, oraz nie pisać artykułu dla prasy lub przeznaczonego do publikacji w inny sposób w jakiejkolwiek sprawie związanej z działalnością Spółki zagranicznej lub którejkolwiek ze spółek z Grupy W bez uzyskania uprzedniej pisemnej zgody Spółki zagranicznej lub Grupy W;

·stosować się do wszelkich innych uzasadnionych poleceń Spółki zagranicznej wydawanych odnośnie ochrony informacji poufnych;

·przestrzegać zakazu konkurencji w okresie obowiązywania umowy o współpracę pomiędzy Panem a Spółką polską;

·przestrzegać zakazu pozyskiwania klientów spółek z Grupy W;

·przestrzegać zakazu pozyskiwania pracowników spółek z Grupy W.

Należy również wskazać, że pośrednią korzyścią z wdrożenia Programu motywacyjnego po stronie Spółki zagranicznej jest zwiększenie przychodów, a także wzrost wartości na giełdzie, w przypadku zwiększenia wartości podmiotów wchodzących w skład Grupy W.

Doprecyzowanie opisu sprawy

1.Warunki zawarte w dokumencie przyznania akcji, które muszą zostać przez Pana spełnione w zamian za otrzymanie akcji to:

·zakaz konkurencji w okresie współpracy,

·zakaz pozyskiwania klientów lub potencjalnych klientów W ani ingerowania w relacje tych klientów/potencjalnych klientów z W – w okresie współpracy i 6 miesięcy po zakończeniu współpracy,

·zakaz pozyskiwania pracowników w okresie współpracy i 6 miesięcy po zakończeniu współpracy.

2.Pana uczestnictwo w Programie motywacyjnym jest formą gratyfikacji za działanie na rzecz grupy kapitałowej zarządzanej przez Spółkę zagraniczną, czyli też na rzecz Spółki polskiej, która jest członkiem tej grupy kapitałowej. Jednakże nie jest to zawężone do Spółki polskiej, lecz wiąże Pana zobowiązanie do wszystkich spółek grupy kapitałowej, gdyż – jak wskazał Pan w pkt 1 – nie może Pan prowadzić działalności konkurencyjnej do jakiejkolwiek działalności grupy kapitałowej, a której zakres jest większy (...) niż działalność Spółki polskiej (...).

3.Spółka W (Spółka zagraniczna) jest podatnikiem, o którym mowa w art. 28a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, który prowadzi działalność gospodarczą w Chinach.

4.Spółka W (Spółka zagraniczna) posiada faktyczną siedzibę działalności gospodarczej w Chinach.

5.Spółka W (Spółka zagraniczna) jest spółką (...) jasno wskazuje siedzibę działalności w Chinach. Po przeglądzie publicznych danych o Spółce nie ma Pan informacji wskazującej, aby Spółka W posiadała stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej w innym miejscu niż jej faktyczna siedziba działalności gospodarczej, wobec czego należy uznać, że stałe miejsce prowadzenia działalności prowadzi wyłącznie w miejscu jej faktycznej siedziby działalności gospodarczej.

Pytania

1.Czy w zaprezentowanym stanie faktycznym spełnienie warunków zawartych w odpowiednich dokumentach dotyczących Przyznania Akcji, w tym warunków określonych w Załączniku, w zamian za otrzymanie akcji, stanowi eksport usług? (pytanie oznaczone we wniosku nr 3)

2.W przypadku odpowiedzi pozytywnej na pytanie 1, jak powinien zostać ustalony moment powstania obowiązku podatkowego w VAT? (pytanie oznaczone we wniosku nr 4)

3.W przypadku odpowiedzi pozytywnej na pytanie 1, jak powinna zostać ustalona podstawa opodatkowania VAT? (pytanie oznaczone we wniosku nr 5)

Pana stanowisko w sprawie

Pana zdaniem, ilekroć we wniosku jest mowa o RSU, należy przez to rozumieć pochodne instrumenty finansowe, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 litera c) ustawy o obrocie instrumentami finansowymi.

Uprawnieniem RSU jest niezbywalne prawo do otrzymania akcji, a w wyniku wykonania RSU, czyli otrzymania akcji – uprawniają one do części majątku grupy, wyników grupy, dywidend, głosowania na zebraniu właścicieli.

RSU nie jest „innym prawem majątkowym” wg art. 24 ust. 11b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2018 r., ponieważ Program motywacyjny nie został stworzony przez polską Spółkę, dla której świadczy Pan usługi, lecz przez zagraniczną Spółkę, z którą nie wiąże Pana umowa o pracę ani umowa o świadczenie usług, a jedynie porozumienie o przyznaniu akcji.

Ad 1.

W Pana ocenie, przedstawione w opisie stanu faktycznego spełnienie warunków zawartych w odpowiednich dokumentach dotyczących Przyznania Akcji, w tym warunków określonych w Załączniku, w zamian za otrzymanie akcji, stanowi eksport usług.

Ad 2.

Pana zdaniem, obowiązek podatkowy powstawałby, zgodnie z art. 19a ust. 3 ustawy o VAT, tj. z upływem każdego roku podatkowego.

Ad 3.

W Pana ocenie, podstawę opodatkowania powinna stanowić wartość otrzymanych akcji.

Podstawa prawna

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, za towary uznawane są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii, zaś zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Art. 8 ust. 1 ustawy o VAT precyzuje natomiast, iż przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie, które nie stanowi dostawy towarów, w tym również:

1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej,

2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji,

3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

W świetle tak szerokiej definicji świadczenia usług, usługę w rozumieniu ustawy o VAT, stanowi każde świadczenie niebędące dostawą towarów.

Miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika, zgodnie z art. 28b ust. 1 ustawy o VAT, jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n ustawy o VAT.

Na podstawie art. 28b ust. 4 ustawy o VAT, w przypadku świadczenia usług, które są przeznaczone wyłącznie na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych lub członków stowarzyszenia, do określenia miejsca świadczenia stosuje się odpowiednio przepisy art. 28c ustawy o VAT, który stanowi, że miejscem świadczenia usług na rzecz podmiotów niebędących podatnikami jest miejsce, w którym usługodawca posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3 oraz art. 28d, art. 28e, art. 28f ust. 1, 2 i 3, art. 28g ust. 2 i art. 28h-28n ustawy o VAT.

Powyższe regulacje oznaczają, że w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika, miejscem opodatkowania takiej usługi jest państwo siedziby usługodawcy. Zasada ta nie znajduje jednak zastosowania w przypadkach przewidzianych w ustawie, dotyczących m.in. usług zakupywanych przez podatnika na jego potrzeby prywatne lub prywatne potrzeby innych osób, w tym w szczególności pracowników, a miejscem świadczenia takich usług jest miejsce siedziby usługodawcy.

Tym samym, przez eksport usług należy rozumieć świadczenie usług przez polskiego podatnika VAT na rzecz zagranicznego kontrahenta z siedzibą w innym kraju niż Polska, kiedy miejscem opodatkowania usługi jest terytorium państwa, w którym usługobiorca posiada siedzibę lub stałe miejsce prowadzenia działalności. Za rozliczenie VAT odpowiedzialny jest zagraniczny nabywca w swoim kraju – miejscu świadczenia usługi. Dla polskiego usługodawcy jest to czynność niepodlegająca opodatkowaniu.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Natomiast na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT, podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

a)usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, a w przypadku usług, do których stosuje się art. 28e ustawy o VAT, podatnik ten nie jest zarejestrowany, zgodnie z art. 96 ust. 4 ustawy o VAT;

b)usługobiorcą jest:

·w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b ustawy o VAT – podatnik, o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT, zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4 ustawy o VAT,

·w pozostałych przypadkach – podatnik, o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT, posiadający siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT, posiadająca siedzibę na terytorium kraju i zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania, zgodnie z art. 97 ust. 4 ustawy o VAT (art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT).

W orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej zostały wypracowane podstawowe warunki, które winny być spełnione łącznie, aby uznać, że dane zdarzenie gospodarcze stanowi transakcję (usługę) podlegającą opodatkowaniu VAT. Zgodnie z nimi:

i.Dla uznania, że dochodzi do czynności podlegającej opodatkowaniu VAT kluczowe jest istnienie przedmiotu czynności – świadczenia stanowiącego określone zachowanie po stronie usługodawcy, którego wykonanie jest podstawą do żądania wynagrodzenia przez świadczącego. Warunek ten wskazywany jest jako niezbędny do zaistnienia transakcji objętej opodatkowaniem VAT zgodnie z orzecznictwem TSUE (por. wyroki w sprawie Apple Pear Development Council z 8 marca 1988 r., sygn. C-102/86, czy w sprawie Tolsma z 3 marca 1994 r., sygn. C-16/93).

ii.Konieczność ustalenia beneficjenta świadczenia, aby pojawiła się czynność opodatkowana VAT, wynika m.in. z wyroku TSUE w sprawie Jurgen Mohr z 29 lutego 1994 r., sygn. C-215/94. TSUE podkreślił w ww. orzeczeniu, że aby dana czynność podlegała opodatkowaniu, powinien występować konsument danej czynności (beneficjent), który uzyskuje korzyść z tytułu nabycia świadczenia. Konsekwentnie, w sytuacji, w której brak jest beneficjenta świadczenia, transakcja powinna zostać wyłączona z reżimu VAT.

iii.Dla uznania, że świadczenie jest czynnością opodatkowaną VAT, kluczowe jest także istnienie stosunku zobowiązaniowego (choćby wyrażonego umową) pomiędzy podmiotem świadczącym a beneficjentem, na podstawie którego dochodzi do wykonania świadczenia za wynagrodzeniem. Powyższe znajduje swoje potwierdzenie m.in. w przywołanym już wyroku w sprawie Tolsma, w którym TSUE wskazał, że czynności „podlegają opodatkowaniu, wyłącznie, jeżeli istnieje stosunek prawny pomiędzy świadczącymi usługę a jej odbiorcą, na mocy którego występuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez świadczącego usługę stanowi wartość przekazywaną w istocie w zamian za usługę wyświadczoną odbiorcy”.

iv.Elementem uznania świadczenia za podlegające opodatkowaniu VAT jest również jego odpłatność rozumiana jako bezpośredni (konieczny) związek przyczynowy między świadczeniem usługodawcy a kwotą mu należną.

Podobne wnioski płyną również z orzecznictwa sądów administracyjnych. Przykładowo w wyroku NSA z 21 października 2014 r., sygn. akt I FSK 1609/13 Sąd ten orzekł, iż: „usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący z niego korzyść (choćby potencjalną). Aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie usług, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą a wypłaconym za nią wynagrodzeniem, a wynagrodzenie otrzymywane przez usługodawcę powinno stanowić wartość przekazaną w zamian za świadczenie usługi”.

Opodatkowaniu VAT podlegają zatem zasadniczo czynności odpłatne, tj. wykonywane w zamian za wynagrodzenie. Niemniej jednak, przy spełnieniu określonych warunków, ustawodawca nakazuje uznać za odpłatne, a tym samym podlegające opodatkowaniu VAT, również przypadki nieodpłatnego świadczenia usług.

Na podstawie art. 19a ust. 1 ustawy o VAT, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 5 i 7-11, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1 ustawy o VAT.

W niniejszym przepisie przewidziano zasadę ogólną, zgodnie z którą obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towaru bądź wykonania usługi. Oznacza to, że podatek staje się wymagalny w rozliczeniu za okres, w którym dokonana została dostawa towarów bądź świadczenie usług i powinien on zostać rozliczony za ten okres.

Usługę można uznać również za wykonaną, w odniesieniu do przyjmowanych częściowo usług w przypadku wykonania części usługi, dla której to części określono zapłatę (art. 19a ust. 2 ustawy o VAT).

Ponadto, zgodnie z art. 19a ust. 3 ustawy o VAT, usługę, dla której w związku z jej świadczeniem ustalane są następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń, uznaje się za wykonaną z upływem każdego okresu, do którego odnoszą się te płatności lub rozliczenia, do momentu zakończenia świadczenia tej usługi. Usługę świadczoną w sposób ciągły przez okres dłuższy niż rok, dla której w związku z jej świadczeniem w danym roku nie upływają terminy płatności lub rozliczeń, uznaje się za wykonaną z upływem każdego roku podatkowego, do momentu zakończenia świadczenia tej usługi.

Ad 1.

Zgodnie z przepisami ustawy o VAT, nabycie akcji nie będzie stanowiło dostawy towarów, bowiem akcje nie są objęte legalną definicją towarów, o której w niej mowa. Definicja ta odnosi się jedynie do rzeczy lub ich części, a nie papierów wartościowych obejmujących prawa, do których zaliczane są akcje.

Co więcej, w ramach swojej jednoosobowej działalności gospodarczej nie dostarcza Pan Spółce zagranicznej żadnych towarów, tj. nie dokonuje Pan dostawy towarów, która mogłaby być opodatkowana podatkiem od towarów i usług.

Nabycie przez Pana akcji Spółki zagranicznej, w ramach Programu motywacyjnego, może jednakże potencjalnie stanowić wynagrodzenie za świadczone przez Pana usługi, które podlegałyby opodatkowaniu VAT. Do stwierdzenia, czy przedmiotowa transakcja podlega opodatkowaniu VAT konieczne jest jednak, zgodnie z wyżej przywołanymi przepisami oraz orzecznictwem, ustalenie w pierwszej kolejności, czy pomiędzy Panem a Spółką zagraniczną, której akcje zostaną przez Pana nabyte, istnieje stosunek prawny, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne.

Jako współpracownik Spółki polskiej, świadczący usługi na jej rzecz, został Pan objęty Programem motywacyjnym, w którego ramach może Pan nabyć akcje Spółki zagranicznej.

Jak wskazał Pan w opisie stanu faktycznego, przed Przyznaniem Akcji nie łączył Pana żaden stosunek prawny ze Spółką zagraniczną, tj. w szczególności nie podpisał Pan ze Spółką zagraniczną żadnej umowy cywilnoprawnej, oświadczenia, zobowiązania ani innych dokumentów o podobnym charakterze.

Niemniej jednak, w przypadku Przyznania Akcji zobowiązany jest Pan do podpisania Potwierdzenia Przyjęcia Oferty, zgodnie z którym zgadza się Pan na warunki zawarte w odpowiednich dokumentach dotyczących Przyznania Akcji, w tym na warunki określone w Załączniku. Tym samym, Potwierdzenie Przyjęcia Oferty przez Pana (a tym samym otrzymanie akcji od Spółki zagranicznej) nakłada na Pana szereg obowiązków opisanych szczegółowo w opisie stanu faktycznego, w tym między innymi powstrzymanie się od szeroko rozumianej działalności konkurencyjnej.

Tym samym, w Pana ocenie, istnieje usługa (m.in. powstrzymanie się od działalności konkurencyjnej), w zamian za którą, otrzymuje Pan od Spółki zagranicznej akcje (wynagrodzenie), ponadto po stronie Spółki zagranicznej istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść – Pana powstrzymanie się od działalności konkurencyjnej.

Powyższe potwierdzają m.in. interpretacje indywidualne:

·Interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 5 stycznia 2023 r., sygn. 0114-KDIP1-1.4012.115.2022.1.MKA, w której organ stwierdził, że: „Powołany przepis wskazuje wyraźnie, że na gruncie ustawy o VAT czynnością podlegającą opodatkowaniu będzie nie tylko samo działanie, ale także zaniechanie. W związku z czym, za świadczenie usług na gruncie ustawy VAT, może być również uznane powstrzymywanie się przez podatnika od wykonywania działalności konkurencyjnej. Zarządzający powinien być uznany za podmiot świadczący usługę, a Spółkę należałoby zaś uznać za korzystającego z takiej usługi, która dzięki jej nabyciu zabezpiecza swoje interesy po wygaśnięciu (rozwiązaniu) Umowy o zarządzanie. Czynność polegająca na powstrzymaniu się od działalności konkurencyjnej w zamian za wynagrodzenie, ma charakter odpłatny. Otrzymane wynagrodzenie za powstrzymanie się od dokonywania określonych czynności stanowi ekwiwalent za konkretną usługę, którą w niniejszej sprawie jest powstrzymanie się od działalności konkurencyjnej wobec Spółki”;

·Interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 30 grudnia 2022 r., sygn. 0114-KDIP1-1.4012.527.2022.3.MKA, w której organ stwierdził, że: „W realiach opisanej sprawy Były Wspólnik powinien być uznany za podmiot świadczący usługę, a Wnioskodawcę należałoby zaś uznać za korzystającego z takiej usługi, gdyż dzięki jej nabyciu zabezpiecza swoje interesy po wygaśnięciu Umowy inwestycyjnej. Czynność polegająca na powstrzymaniu się od działalności konkurencyjnej w zamian za wynagrodzenie ma charakter odpłatny. Otrzymane przez Byłego Wspólnika wynagrodzenie za powstrzymanie się od dokonywania określonych czynności stanowi ekwiwalent za konkretną usługę, którą w niniejszej sprawie jest powstrzymanie się od działalności konkurencyjnej wobec Wnioskodawcy. Z kolei beneficjentem usługi, z uwagi na uzyskane w ten sposób zobowiązanie (gwarancję) nieprowadzenia przez Byłego Wspólnika działalności konkurencyjnej jest Wnioskodawca. Zgodnie ze wskazaną umową Były Wspólnik zobowiązał się do szeregu warunków, które musi spełnić w zamian za wynagrodzenie”;

·Interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 12 lipca 2021 r., sygn. 0112-KDIL1-1.4012.211.2021.2.AW, w której organ stwierdził, że: „Tym samym, w przedmiotowej sprawie istnieje/będzie istniał bezpośredni związek pomiędzy wykonywanymi czynnościami przez Współpracowników a wypłaconym im wynagrodzeniem, ponieważ przyznanie wynagrodzenia wynika/będzie wynikało ze spełnienia przesłanek ustalonych w Umowie. Wobec powyższego, otrzymane przez Współpracowników dodatkowe wynagrodzenie stanowi/będzie stanowiło wynagrodzenie za świadczone przez nich na rzecz Spółki usługi, o których mowa w art. 8 ust. 1 ustawy, które podlegają/będą podlegać opodatkowaniu, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy”.

Biorąc powyższe pod uwagę, w Pana ocenie, nieodpłatne nabycie akcji Spółki zagranicznej stanowi wynagrodzenie za usługę świadczoną przez Pana na rzecz Spółki zagranicznej.

Świadczenie przez Pana usługi na rzecz Spółki zagranicznej, nieposiadającej siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności na terenie kraju UE, stanowić będzie dla Pana eksport usług, w rozumieniu art. 28b ustawy o VAT, i w związku z tym, świadczenie przez Pana usługi nie będzie podlegać opodatkowaniu w Polsce, zaś będzie opodatkowane w kraju siedziby Spółki zagranicznej.

Ad 2.

Należy zauważyć, że ustawodawca przewidział szereg wyjątków w odniesieniu do momentu powstania obowiązku podatkowego. W Pana ocenie, w przypadku nieodpłatnego nabywania akcji zastosowanie znajdzie art. 19a ust. 3 ustawy o VAT, tj. obowiązek podatkowy powstanie z upływem każdego roku podatkowego.

Powyższe potwierdza m.in. Interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 5 stycznia 2023 r., sygn. 0114-KDIP1-1.4012.527.2022.3. MKA, w której organ stwierdził: „Ponieważ jednak, usługa powstrzymania się od działalności konkurencyjnej w ramach Zakazu konkurencji niewątpliwie stanowi usługę o charakterze ciągłym świadczoną dłużej niż rok należy wziąć pod uwagę zdanie drugie art. 19a ust. 3 ustawy. Mianowicie usługę świadczoną w sposób ciągły przez okres dłuższy niż rok, dla której w związku z jej świadczeniem w danym roku nie upływają terminy płatności lub rozliczeń, uznaje się za wykonaną z upływem każdego roku podatkowego, do momentu zakończenia świadczenia tej usługi”.

Biorąc pod uwagę powyższe, w przypadku uznania, że nabycie akcji w ramach Programu motywacyjnego stanowi eksport usług, obowiązek podatkowy – stosownie do art. 19a ust. 3 ustawy o VAT – powstanie z upływem każdego roku podatkowego.

Ad 3.

W odniesieniu do podstawy opodatkowania jest nią, zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5 ustawy o VAT, wszystko co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Natomiast w myśl art. 29a ust. 6 ustawy o VAT, podstawa opodatkowania obejmuje:

1)podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku;

2)koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.

W przypadku uznania, że nabycie akcji w ramach Programu motywacyjnego stanowi eksport usług, za podstawę opodatkowania – w Pana ocenie – należy uznać wartość otrzymanych akcji.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest:

–prawidłowe – w zakresie określenia, czy wykonywane przez Pana czynności polegające na spełnieniu warunków zawartych w Programie Motywacyjnym w zamian za otrzymane akcje podlegają opodatkowaniu oraz ustalenia miejsca ich świadczenia;

–nieprawidłowe – w zakresie ustalenia momentu powstania obowiązku podatkowego;

–nieprawidłowe – w zakresie określenia podstawy opodatkowania VAT.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Z powołanego przepisu wynika tzw. zasada terytorialności, zgodnie z którą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają wymienione czynności, ale tylko w sytuacji, gdy miejscem ich świadczenia jest terytorium kraju.

W myśl definicji zawartej w art. 2 pkt 1 ustawy:

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy:

W świetle art. 8 ust. 1 ustawy:

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w rozumieniu art. 7 ustawy. Zauważyć również należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

Czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi zatem co do zasady usługę w rozumieniu ustawy, niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

·w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, nabywca jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia;

·świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, że oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Przy czym z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie (z wyjątkiem przypadków ściśle określonych w art. 7 ust. 2 oraz w art. 8 ust. 2 ustawy).

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.

W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (np. wyrok z 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise), przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego.

Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę, należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę, wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Zatem za czynność podlegającą opodatkowaniu VAT uważane mogą być takie sytuacje, w których:

·istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne,

·wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy,

·istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi,

·odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem,

·istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.

Należy zaznaczyć, że nie każda czynność stanowiąca świadczenie usług, w rozumieniu art. 8 ustawy, podlega jednak opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

W oparciu o art. 15 ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy:

Pojęcie działalności gospodarczej zdefiniowane zostało również w drugim akapicie art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 str. 1 ze zm.), zwanej dalej „Dyrektywą VAT”. Natomiast akapit pierwszy art. 9 ust. 1 określa osobę, która może stać się podatnikiem. Według tego artykułu:

Artykuł 10 wyjaśnia znaczenie terminu „samodzielnie” użytego w art. 9 ust. 1 Dyrektywy VAT. Na mocy tego przepisu:

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w orzeczeniach sprecyzował, że za samodzielną nie będzie mogła być uznana działalność gospodarcza, która wykonywana jest przy wykorzystaniu infrastruktury i organizacji wewnętrznej podmiotu, na rzecz którego jest prowadzona, nie powoduje żadnego ryzyka ekonomicznego po stronie usługodawcy a nadto nie powoduje odpowiedzialności usługodawcy wobec osób trzecich za szkody wyrządzone w związku z prowadzoną działalnością (orzeczenia w sprawie C-202/90 Ayuntamiento de Sevilla przeciwko Recaudadores de Tributos de las Zonas Primera y Segunda; C-235/85 Komisja Wspólnot Europejskich przeciwko Królestwu Niderlandów).

Z opisu sprawy wynika, że jest Pan osobą fizyczną, która prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą. Jest Pan czynnym podatnikiem VAT. Obecnie jest Pan związany umową cywilnoprawną zawartą w ramach wykonywanej przez Pana jednoosobowej działalności gospodarczej z polską Spółką, która należy do Grupy Y, zależnej od Spółki zagranicznej, należącej do Grupy W. Został Pan objęty Programem motywacyjnym RSU, skierowanym do osób, które są kluczowe dla Grupy W oraz wchodzących w skład jej spółek. W ramach Programu motywacyjnego wyróżniona osoba może otrzymać określoną liczbę ograniczonych akcji zwykłych (Przyznanie Akcji) Spółki zagranicznej. Program motywacyjny jest organizowany przez Spółkę zagraniczną, będącą spółką akcyjną, z siedzibą główną w (...). (terytorium Chińskiej Republiki Ludowej).

Zgodnie z założeniami Programu motywacyjnego udział w nim ma wynagrodzić wkład osób zaangażowanych w działalność Spółki polskiej, Grupy Y oraz Grupy W oraz wyrazić uznanie Spółki zagranicznej dla tego wkładu, a także zwiększyć motywację do dalszego zaangażowania w synergię działalności Spółki polskiej i Grupy Y z Grupą W. Wskazał Pan, że przed Przyznaniem Akcji nie łączył Pana żaden stosunek prawny ze Spółką zagraniczną, tj. w szczególności nie podpisał Pan ze Spółką zagraniczną żadnej umowy cywilnoprawnej, oświadczenia, zobowiązania ani innych dokumentów o podobnym charakterze. Ze Spółką zagraniczną, która organizuje Program motywacyjny, łączy Pana jedynie umowa o przyjęciu akcji ze zobowiązaniem się do działania na korzyść grupy i z tej umowy wynika Pana uczestnictwo w Programie motywacyjnym. W ramach Programu RSU, zarząd Spółki zagranicznej przyznaje Grupie Y określoną pulę akcji, która rozdysponowywana jest pomiędzy określone osoby uprawnione. Rozdysponowanie akcji następuje na podstawie wniosku zarządu Spółki polskiej, podlegającego rozpatrzeniu przez zarząd Spółki zagranicznej. Spółka zagraniczna decyduje o tym komu i w jakiej ilości należy przyznać akcje w ramach Programu RSU. W związku z tym, liczba przyznanych akcji ostatecznie nie zależy od Spółki polskiej (Pana usługobiorcy), a od decyzji Spółki zagranicznej.

Celem Programu motywacyjnego jest:

a)stworzenie mechanizmów wpływających na zwiększenie wartości Spółki zagranicznej oraz jej spółek zależnych,

b)wzmocnienie więzi łączących członków zarządu, kluczowych współpracowników i pracowników z Grupą W,

c)zintensyfikowanie zaangażowania i wysiłków w synergie działalności Grupy Y z Grupą W,

d)wynagrodzenia za dotychczasowy wkład w rozwój Grupy Y.

Przyznanie akcji ma charakter uznaniowy, decyzje dokonywane są przez Zarząd Z Pana usługobiorca, Spółka polska, wskazuje osoby kluczowe dla rozwoju Grupy W, przy czym nie ma określonych kryteriów/warunków/wskaźników, które należy spełnić, aby otrzymać akcje Spółki zagranicznej w ramach Programu motywacyjnego. Zarząd Spółki polskiej wybiera kluczowe dla Grupy W osoby w sposób uznaniowy, ale finalna decyzja o przyznaniu akcji zależy od zarządu Spółki zagranicznej. Spółka polska nie jest zaangażowana w inne czynności związane z Programem motywacyjnym, który jest organizowany i zarządzany przez Spółkę zagraniczną. Zasady Przyznania Akcji przez Spółkę zagraniczną nie są uregulowane w umowie cywilnoprawnej, łączącej Pana ze Spółką polską. W przypadku Przyznania Akcji zobowiązany jest Pan do podpisania Potwierdzenia Przyjęcia Oferty, zgodnie z którym, zgadza się Pan na warunki zawarte w odpowiednich dokumentach dotyczących Przyznania Akcji, w tym na warunki określone w Załączniku.

Na mocy przedmiotowego Załącznika, zobowiązany jest Pan:

·nie ujawniać ani nie udostępniać jakiejkolwiek innej osobie, firmie, korporacji lub innemu podmiotowi, bez uprzedniej pisemnej zgody Spółki zagranicznej lub Grupy W, jakichkolwiek informacji poufnych;

·nie wykorzystywać lub nie próbować wykorzystywać informacji poufnych w sposób, który może spowodować lub ma na celu spowodowanie szkody lub straty dla Spółki zagranicznej lub którejkolwiek spółki z Grupy W;

·nie wykorzystywać ani usuwać w ramach Spółki zagranicznej lub Grupy W jakichkolwiek zapisów zawierających informacje poufne, z wyjątkiem sytuacji, gdy są one wykorzystywane wyłącznie w celu prowadzenia działalności w imieniu Spółki zagranicznej lub Grupy W;

·nie składać ani nie przekazywać (ani też nie powodować lub nie ułatwiać złożenia lub przekazania) żadnego oświadczenia (pisemnego lub ustnego) jakiemukolwiek przedstawicielowi prasy, telewizji, radia lub innych mediów, w tym bez ograniczeń mediów społecznościowych, oraz nie pisać artykułu dla prasy lub przeznaczonego do publikacji w inny sposób w jakiejkolwiek sprawie związanej z działalnością Spółki zagranicznej lub którejkolwiek ze spółek z Grupy W bez uzyskania uprzedniej pisemnej zgody Spółki zagranicznej lub Grupy W;

·stosować się do wszelkich innych uzasadnionych poleceń Spółki zagranicznej wydawanych odnośnie ochrony informacji poufnych;

·przestrzegać zakazu konkurencji w okresie obowiązywania umowy o współpracę pomiędzy Panem a Spółką polską;

·przestrzegać zakazu pozyskiwania klientów spółek z Grupy W;

·przestrzegać zakazu pozyskiwania pracowników spółek z Grupy W.

Warunki zawarte w dokumencie przyznania akcji, które muszą zostać przez Pana spełnione w zamian za otrzymanie akcji to:

·zakaz konkurencji w okresie współpracy,

·zakaz pozyskiwania klientów lub potencjalnych klientów W ani ingerowania w relacje tych klientów/potencjalnych klientów z W – w okresie współpracy i 6 miesięcy po zakończeniu współpracy,

·zakaz pozyskiwania pracowników w okresie współpracy i 6 miesięcy po zakończeniu współpracy.

Pana uczestnictwo w programie motywacyjnym jest formą gratyfikacji za działanie na rzecz grupy kapitałowej zarządzanej przez Spółkę zagraniczną, czyli też na rzecz Spółki polskiej, która jest członkiem tej grupy kapitałowej. Jednakże nie jest to zawężone do Spółki polskiej, lecz wiąże Pana zobowiązanie do wszystkich spółek grupy kapitałowej, gdyż nie może Pan prowadzić działalności konkurencyjnej do jakiejkolwiek działalności grupy kapitałowej, a której zakres jest większy (...) niż działalność Spółki polskiej (...).

Spółka zagraniczna jest podatnikiem, o którym mowa w art. 28a ustawy, który prowadzi działalność gospodarczą w Chinach oraz posiada faktyczną siedzibę działalności gospodarczej w Chinach. Spółka zagraniczna nie posiada stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w innym miejscu niż jej faktyczna siedziba działalności gospodarczej, wobec czego stałe miejsce prowadzenia działalności prowadzi wyłącznie w miejscu jej faktycznej siedziby działalności gospodarczej.

Pana wątpliwości dotyczą w pierwszej kolejności ustalenia, czy spełnienie warunków zawartych w odpowiednich dokumentach dotyczących Przyznania Akcji, w tym warunków określonych w Załączniku, w zamian za otrzymanie akcji stanowi eksport usług (pytanie oznaczone we wniosku nr 3).

Zgodnie z treścią powołanego wyżej art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się zobowiązanie do powstrzymywania się od dokonania czynności lub tolerowania czynności lub sytuacji.

Powołany przepis wskazuje wyraźnie, że na gruncie ustawy czynnością podlegającą opodatkowaniu będzie nie tylko samo działanie, ale także zaniechanie. W związku z czym, za świadczenie usług na gruncie ustawy, może być również uznane powstrzymywanie się przez podatnika od wykonywania działalności konkurencyjnej czy też pozyskiwanie klientów lub potencjalnych klientów, ingerowania w relacje tych klientów/potencjalnych klientów ze Spółką, jak również pozyskiwanie pracowników.

W związku z czym, za świadczenie usług na gruncie ustawy, uznaje się również zobowiązanie się do działania na korzyść grupy poprzez: zakaz konkurencji w okresie współpracy, zakaz pozyskiwania klientów lub potencjalnych klientów Spółki zagranicznej, ingerowania w relacje tych klientów/potencjalnych klientów ze Spółką zagraniczną – w okresie współpracy i 6 miesięcy po zakończeniu współpracy oraz zakaz pozyskiwania pracowników w okresie współpracy i 6 miesięcy po zakończeniu współpracy. Jest Pan w takiej sytuacji podmiotem świadczącym usługę, a Spółkę zagraniczną należy uznać za korzystającego z takiej usługi, która dzięki jej nabyciu zabezpiecza swoje interesy.

Odnośnie odpłatności za ww. świadczenie należy zauważyć, że ustawa nie definiuje co należy rozumieć przez czynność odpłatną. Jednak dla uznania, że dostawa towarów oraz świadczenie usługi podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bezwzględnym warunkiem jest „odpłatność” za daną czynność, co wynika z ww. przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność, a także odszkodowanie. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.

Powyższa analiza prowadzi do wniosku, że istotną cechą wynagrodzenia jest istnienie bezpośredniego związku pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług i otrzymaną zapłatą.

W omawianej sprawie czynność polegająca na zobowiązaniu się do działania na korzyść Spółki zagranicznej poprzez: zakaz konkurencji w okresie współpracy, zakaz pozyskiwania klientów lub potencjalnych klientów Spółki zagranicznej oraz zakaz pozyskiwania pracowników Spółki zagranicznej w okresie współpracy oraz po jej zakończeniu w zamian za Przyznanie akcji, ma/będzie mieć charakter odpłatny, zatem świadczenie to wypełni/będzie wypełniać wskazaną przesłankę uznania tej czynności za usługę, w rozumieniu art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Otrzymane przez Pana wynagrodzenie za zobowiązanie się do powstrzymania od wykonywania działalności konkurencyjnej, pozyskiwania klientów lub potencjalnych klientów Spółki zagranicznej oraz pozyskiwania pracowników Spółki zagranicznej w okresie współpracy oraz po jej zakończeniu, stanowi/będzie stanowić ekwiwalent za konkretną usługę, którą w niniejszej sprawie jest/będzie działanie na korzyść Spółki zagranicznej. Z kolei beneficjentem usługi – z uwagi na uzyskane w ten sposób zobowiązanie (gwarancję) powstrzymania się przez Pana od dokonywania określonych czynności – jest/będzie Spółka zagraniczna.

W konsekwencji uznać należy, że otrzymywane wynagrodzenie w postaci przyznanych Panu akcji Spółki zagranicznej – na podstawie art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy – stanowi/będzie stanowić wynagrodzenie za świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W konsekwencji należy uznać, że wykonywane przez Pana czynności na rzecz Spółki zagranicznej, polegające na spełnieniu warunków zawartych w Programie motywacyjnym, w zamian za otrzymane akcje stanowią/będą stanowić czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Należy również wskazać, że w przypadku świadczenia usług, istotnym dla prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług jest określenie miejsca świadczenia danej usługi. Od poprawności określenia miejsca świadczenia zależy, czy dana usługa podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce, czy też nie.

Miejsce świadczenia przy świadczeniu usług regulują przepisy art. 28a do art. 28o ustawy.

Stosownie do art. 28a ustawy:

Przepis art. 28a ustawy wprowadza drugą definicję podatnika do ustawy. Definicja ta ma zastosowanie tylko w przypadku ustalenia miejsca świadczenia usług. Podatnikiem według tej regulacji jest osoba wykonująca samodzielnie działalność gospodarczą. Ustawodawca odwołuje się w tym celu do definicji działalności gospodarczej ustalonej w art. 15 ust. 2 ustawy. Za podatników są uznawane również podmioty wykonujące działalność gospodarczą zgodnie z regulacjami innych państw członkowskich oraz państw trzecich.

Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 28b ust. 1 ustawy:

Jak stanowi art. 28b ust. 2 ustawy:

Z niniejszych przepisów ustawy wynika zatem, że co do zasady, usługa świadczona na rzecz podatnika w rozumieniu art. 28a ustawy, inna niż wskazana w art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n ustawy, podlega opodatkowaniu w miejscu siedziby działalności gospodarczej usługobiorcy, chyba że jest świadczona dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej usługobiorcy, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba działalności gospodarczej, wówczas miejscem świadczenia tej usługi jest stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, dla którego ta usługa jest świadczona.

Z opisu sprawy wynika, że zawarł Pan ze Spółką zagraniczną umowę o przyjęciu akcji ze zobowiązaniem się do działania na korzyść grupy zarządzanej przez tą Spółkę. Zasady Przyznania Akcji w ramach Programu RSU precyzują i warunkują postanowienia oferty Programu motywacyjnego oraz regulaminu Programu motywacyjnego, przyjętego przez Spółkę zagraniczną. Przystępując do Programu RSU, otrzymał Pan skierowaną do Pana ofertę, a także zaakceptował ją pisemnie i musi Pan ściśle przestrzegać jej warunków wraz z towarzyszącym regulaminem. W ramach Programu motywacyjnego, zarząd Spółki zagranicznej przyznaje określoną pulę akcji, która rozdysponowywana jest pomiędzy określone osoby uprawnione. Rozdysponowanie akcji następuje na podstawie wniosku zarządu Spółki polskiej, podlegającego rozpatrzeniu przez zarząd Spółki zagranicznej. Spółka zagraniczna decyduje o tym komu i w jakiej ilości należy przyznać akcje w ramach Programu RSU. W związku z tym, liczba przyznanych akcji ostatecznie zależy od decyzji Spółki zagranicznej.

W analizowanej sprawie wskazał Pan, że Program motywacyjny, w ramach którego przyznane są/będą Panu akcje Spółki zagranicznej (Z.) organizowany jest przez Spółkę zagraniczną, która jest podatnikiem, o którym mowa w art. 28a ustawy. Spółka zagraniczna prowadzi działalność gospodarczą oraz posiada siedzibę działalności w Chinach. Spółka zagraniczna nie posiada stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w innym miejscu niż jej faktyczna siedziba działalności gospodarczej (Chiny).Wskazał Pan również, że ze Spółką zagraniczną, która organizuje Program motywacyjny, łączy Pana jedynie umowa o przyjęciu akcji ze zobowiązaniem się do działania na korzyść grupy i z tej umowy wynika Pana uczestnictwo w Programie motywacyjnym.

Mając zatem na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz powołane regulacje prawne, należy stwierdzić, że usługi polegające na zobowiązaniu się Pana do działania na korzyść grupy zarządzanej przez Spółkę zagraniczną, wykonywane przez Pana na rzecz Spółki zagranicznej z Chin, która jest podatnikiem w rozumieniu art. 28a ustawy, stanowi/będzie stanowić usługę, dla której miejsce świadczenia, a tym samym opodatkowania, należy ustalić zgodnie z art. 28b ustawy (tj. jest/będzie to usługa, do której nie stosuje się szczególnych zasad ustalania miejsca świadczenia usług wynikających art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n).

W konsekwencji, miejscem opodatkowania świadczonej przez Pana ww. usługi jest/będzie, zgodnie z art. 28b ust. 1 ustawy, miejsce – kraj siedziby usługobiorcy – Spółki zagranicznej, tj. Chiny. Zatem usługa polegająca na zobowiązaniu się do działania na korzyść grupy zarządzanej przez Spółkę zagraniczną, świadczona na rzecz Spółki zagranicznej z Chin, nie jest/nie będzie opodatkowana na terytorium Polski.

Podsumowując, spełnienie warunków zawartych w odpowiednich dokumentach dotyczących Przyznania Akcji, w tym warunków określonych w Załączniku, w zamian za otrzymanie akcji, stanowi/będzie stanowić usługę, której miejsce opodatkowania ustalone jest/będzie na podstawie art. 28b ust. 1 ustawy, a w konsekwencji usługa ta nie jest/nie będzie opodatkowana na terytorium Polski (stanowi/będzie stanowić eksport usług).

Tym samym Pana stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 3 jest prawidłowe.

Pana wątpliwości dotyczą również wskazania, jak powinien zostać ustalony moment powstania obowiązku podatkowego w VAT (pytanie oznaczone we wniosku nr 4) oraz określenia, jak powinna zostać ustalona podstawa opodatkowania VAT z tytułu świadczonej usługi (pytanie oznaczone we wniosku nr 5).

Należy zaznaczyć, że polskie przepisy określające moment powstania obowiązku podatkowego w VAT oraz podstawę opodatkowania z tytułu świadczonej usługi stosuje się – co do zasady – do sprzedaży w rozumieniu art. 2 pkt 22 ustawy, czyli m.in. w celu prawidłowego rozliczenia podatku VAT dla czynności odpłatnego świadczenia usług opodatkowanego na terytorium kraju. Kwestie momentu powstania obowiązku podatkowego w VAT oraz określenia podstawy opodatkowania VAT z tytułu świadczonej przez Pana usługi, której miejscem świadczenia (opodatkowania) jest/będzie terytorium innego kraju (Chiny), są autonomicznymi zagadnieniami porządku prawnego obowiązującego w danym kraju, na terenie którego transakcja podlega opodatkowaniu, regulowanymi przez akty prawne wydane przez upoważnione do tego organy i instytucje mające siedziby w tamtym kraju.

W analizowanej sprawie wykonywane przez Pana czynności stanowią/będą stanowić usługę, której miejsce opodatkowania ustalone jest/będzie na podstawie art. 28b ust. 1 ustawy, a w konsekwencji usługa ta nie jest/nie będzie opodatkowana na terytorium Polski.

Zatem, kwestie dotyczące tego jak powinien zostać ustalony moment powstania obowiązku podatkowego w VAT (pytanie oznaczone we wniosku nr 4) oraz określenia podstawy opodatkowania VAT z tytułu świadczonej usługi (pytanie oznaczone we wniosku nr 5) nie regulują przepisy ustawy o podatku od towarów i usług, lecz obowiązujące przepisy ustawy o podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze obowiązujące na terenie Chin.

W konsekwencji, o terminie w którym powstaje/powstanie obowiązek podatkowy oraz o sposobie ustalenie podstawy opodatkowania z tytułu świadczonej przez Pana usługi, polegającej na zobowiązaniu się Pana do działania na korzyść grupy zarządzanej przez Spółkę zagraniczną, wykonywanej przez Pana na rzecz Spółki zagranicznej z Chin, która to usługa podlega/będzie podlegać opodatkowaniu na terytorium Chin, przesądzają /będą przesądzały przepisy obowiązujące na terytorium tego kraju, tj. Chin.

Zatem Pana stanowisko w zakresie pytań oznaczonych we wniosku nr 4 i nr 5 jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy:

-stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia;

-zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Informuję, że wniosek w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych podlega odrębnemu rozpatrzeniu.

Zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej:

Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Pan ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) podanym przez Pana w złożonym wniosku. Zatem, wydając przedmiotową interpretację oparłem się na wynikającym z treści wniosku opisie stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego. W przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).