Brak prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony z faktur dokumentujących poniesienie wydatków związanych z realizacją projektu.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

27 września 2024 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony z faktur dokumentujących poniesienie wydatków związanych z realizacją projektu pn. „(...)”.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zaistniałego stany faktycznego

Powiat jest czynnym podatnikiem podatku VAT w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361). Z dniem 1 stycznia 2017 r. nastąpiła centralizacja rozliczeń w podatku od towarów i usług. Zgodnie z art. 2 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (t j. Dz. U. z 2024 r. poz. 107) posiada osobowość prawną oraz zdolność do czynności prawnych, wykonuje określone ustawami zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.). Ustawa z dnia 5 lipca 2018 r. o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1077) nakłada nowe obowiązki na wszystkie podmioty, których funkcjonowanie jest istotne z punktu widzenia bezpieczeństwa państwa. Krajowy system cyberbezpieczeństwa, którego celem jest zapewnienie cyberbezpieczeństwa na poziomie krajowym, w tym niezakłóconego świadczenia usług kluczowych i usług cyfrowych obejmuje m in. podmioty publiczne, w tym jednostki samorządu terytorialnego. Wnioskodawca realizuje projekt pn. „(...)” w ramach projektu grantowego „Cyberbezpieczny samorząd” finansowany z programu Fundusze Europejskie na Rozwój Cyfrowy (FERC) na lata 2021 - 2027 w ramach priorytetu „(...)”. Projekt realizowany jest przez (…) (beneficjent projektu) w partnerstwie z (…). Celem projektu jest zwiększenie bezpieczeństwa informacji Jednostek Samorządu Terytorialnego poprzez wzmacnianie odporności oraz zdolności do skutecznego zapobiegania i reagowania na incydenty w systemach informatycznych.

Niezależnie od realizacji zadań publicznych, Powiat wykonuje szereg czynności wyczerpujących znamiona samodzielnej działalności gospodarczej. Realizuje czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie umów cywilnoprawnych (m in. sprzedaż nieruchomości, najem lokali, dzierżawa nieruchomości), czynności zwolnione z podatku VAT (m in. dzierżawa gruntów rolnych) oraz czynności niepodlegające podatnikowi VAT o znaczeniu publicznoprawnym (m.in opłaty geodezyjne, komunikacyjne) Powiat realizuje zadania i działa na podstawie ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2024 r. poz. 107 t.j.). Zadaniem Powiatu jest realizacja zadań własnych wynikających z ustawy oraz zadań zleconych wynikających z uzasadnionych potrzeb państwa. Wskaźnik preproporcji stosowany w Starostwie Powiatowym w (...) wynosi 2%, natomiast proporcji 76%. Efekty powstałe w ramach projektu nie będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Realizacja projektu przyczyni się do wdrożenia bezpieczeństwa informacji, wdrożenia środków zarządzania ryzykiem w cyberbezpieczeństwie, a także mechanizmów i środków zwiększających odporność na ataki z cyberprzestrzeni, podniesienia poziomu wiedzy i kompetencji pracowników urzędu oraz przeprowadzenia audytów, potwierdzających uzyskanie wyższego poziomu odporności na cyberzagrożenia.

W ramach grantu zostaną zrealizowane zadania w 3 obszarach:

1.Organizacyjnym w zakresie przeprowadzenie audytów i aktualizacji dokumentacji sytemu Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji, przeprowadzenie audytu KRI wraz z usługa doradczą w zakresie realizowanych celów.

2.Kompetencyjnym w zakresie przeprowadzenie szkoleń dla pracowników IT oraz pozostałych pracowników jednostki z zakresu:

-administracji systemem (…),

-zarządzania systemami (…), konsola  (…)

-administracji nowej wersji oprogramowania (…).

3.Technicznym w zakresie zakupu sprzętu i licencji - serwerów, macierzy dyskowych oraz licencji, agregatu prądotwórczego.

Reasumując bezpośrednim efektem projektu będzie zabezpieczenie infrastruktury przetwarzania i dostarczania usług publicznych w postaci cyfrowej, pozwalające na rozwój e-administracji, co przekłada się na jakość i szybkość usług publicznych świadczonych przez Urząd. Nabyte w ramach projektu oprogramowania wraz z licencjami, wdrożenia tychże oprogramowań, sprzęt informatyczny, usługi szkoleniowe oraz diagnozy cyberbezpieczeństwa będą wykorzystane wyłącznie do poprawy jakości, szybkości i bezpieczeństwa usług świadczonych dla mieszkańców oraz do utrzymania ciągłości pracy administracji publicznej, a zatem do zadań, które są zadaniami własnymi Powiatu.

Powiat w przypadku realizacji tego projektu będzie działał jako organ władzy publicznej. W ramach niniejszego projektu Powiat (...) nie będzie odliczał podatku VAT naliczonego od poniesionych wydatków. Nabywane towary i usługi związane z realizacją projektu będą służyły do wykonywania zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa tj. do czynności o których mowa w art. 15 ust. 6 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 poz. 361).

Pytanie

Powiatowi przysługiwać będzie częściowe prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony (w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług zgodnie z art. 86 oraz art. 90) wynikający z faktur dokumentujących poniesienie wydatków związanych z realizacją projektu pn. „(...)”?

Państwa stanowisko w sprawie

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik od towarów i usług oraz gdy towary i usługi z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego) Przedstawiona powyższa zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które me są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi działalność statutowa.

Należy podkreślić, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 oraz art. 90 ustawy, a także niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Jak wynika z art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia, w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wskazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku. Aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, najpierw winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go - dla tej czynności - za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Przedstawiona powyżej zasada wyklucza więc możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi. Stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE L. Nr 347 z 11.12.2006 s. 1. z późn. zm.), zgodnie z którym: krajowe regionalne i lokalne organy władzy oraz Inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.

Oznacza to, że organ władzy publicznej będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz, gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

Z powyższego wynika, że wyłączenie organów władzy publicznej w kategorii podatnika ma charakter wyłącznie podmiotowo-przedmiotowy. Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów I usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to więc wszelkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży (nieruchomości), wynajmu, dzierżawy itp. tylko bowiem w tym zakresie ich czynności mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2024 r. poz. 107 t.j.) Powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne w imieniu własnym i na własna odpowiedzialność. Zadania administracji publicznej wykonywane są nieodpłatnie i mają na celu korzyść ogółu, Powiat w tym przypadku korzysta ze środków o charakterze władczym właściwych władzy państwowej i działa jako organ władzy publicznej.

Natomiast zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 15 ww. ustawy o samorządzie powiatowym powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne o charakterze ponadgminnym w zakresie porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli.

Z uwagi na powołane powyżej przepisy prawa oraz przedstawiony opis sprawy należy stwierdzić, że rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 z późn. zm.) uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. W omawianej sprawie warunek uprawniający do obniżenia kwot podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie zostanie spełniony, z uwagi na fakt, iż realizacja projektu należy do zadań własnych jednostki samorządu powiatowego. Nabyte w ramach projektu oprogramowania wraz z licencjami, wdrożenia tychże oprogramowań, sprzęt informatyczny, usługi szkoleniowe oraz diagnozy cyberbezpieczeństwa będą wykorzystane wyłącznie do poprawy jakości, szybkości i bezpieczeństwa usług świadczonych dla mieszkańców oraz do utrzymania ciągłości pracy administracji publicznej, a zatem do zadań, które są zadaniami własnymi Powiatu. Podsumowując nabywane towary i usługi związane z realizacją projektu będą służyły do wykonywania zadań nałożonymi odrębnymi przepisami prawa tj. czynności o których mowa w art. 15 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług. Powstałe mienie w wyniku realizacji projektu będzie wykorzystywane do czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W konsekwencji Powiatowi nie przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony wynikający z faktur dokumentujących poniesienie wydatków związanych z realizacją projektu.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które Państwo przedstawili we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r., poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą” lub „ustawą o VAT”.

W myśl art. 86 ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Z cytowanych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, to jest m.in. tego, że zakupy będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony, związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania, podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez „podatników” w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług:

Przepis art. 15 ust. 2 tej ustawy stanowi, że:

W świetle art. 15 ust. 6 ustawy:

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej – (Dz. Urz. UE.L. Nr 347 z 11.12.2006 s. 1, ze zm.), zgodnie z którym:

Oznacza to, że organ będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

Jak wynika z powyższego, wyłączenie organów władzy publicznej z kategorii podatnika ma charakter podmiotowo-przedmiotowy.

W świetle wskazanych unormowań jednostki samorządu terytorialnego na gruncie podatku od towarów i usług występować mogą w dwojakim charakterze:

-podmiotów niebędących podatnikami, gdy realizują zadania nałożone na nich odrębnymi przepisami prawa, oraz

-podatników podatku od towarów i usług, gdy wykonują czynności na postawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem, jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Tylko bowiem w tym zakresie ich czynności mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Na mocy art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 107):

Natomiast zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 6 ww. ustawy:

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy itd., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych).

Zgodnie z powołanymi wyżej przepisami, rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i  usług. W omawianej sprawie warunek uprawniający do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie będzie spełniony, ponieważ – jak Państwo wskazali –  efekty powstałe w ramach projektu nie będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. W związku z powyższym, nie  będą mieli Państwo prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od wydatków ponoszonych z tytułu realizacji ww. projektu.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz powołane przepisy prawa stwierdzam, że nie będą mieli Państwo prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego od wydatków związanych z realizacją projektu pn. „(...)”, ponieważ efekty projektu nie będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Zatem, Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Państwa i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym albo opisem zdarzenia przyszłego. Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem sprawy podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

-   Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z  2023 r., poz. 2383, ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosują się Państwo do interpretacji.

-   Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

-   Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

-    w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

-    w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na  adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.