Interpretacja indywidualna z dnia 17 października 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-2.4012.603.2024.1.SKJ
Temat interpretacji
Prawo do odliczenia w związku z realizacją projektu.
Interpretacja indywidualna
- stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
25 września 2024 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z realizacją projektu pn.: „(...)”.
Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Wnioskodawca (…) z siedzibą w (…), zwane dalej jako: A., jest podmiotem leczniczym niebędącym przedsiębiorcą, działającym w formie samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej na podstawie ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (tj. z dnia 28 maja 2024 r., Dz. U. 2024 poz. 799 ze zm.), innych przepisów obowiązującego prawa i na podstawie statutu A.
Wykonuje działalność leczniczą w rozumieniu art. 3 ust. 1-3 ustawy o działalności leczniczej, tj. działalność polegającą na udzielaniu świadczeń zdrowotnych, promocji zdrowia oraz realizacji zadań dydaktycznych i badawczych w powiązaniu z udzielaniem świadczeń zdrowotnych i promocją zdrowia, w tym wdrażaniem nowych technologii medycznych oraz metod leczenia. A. prowadzi wyodrębnioną organizacyjnie działalność inną niż lecznicza polegającą na: najmie i dzierżawie mienia, prowadzeniu działalności edukacyjnej, szkoleniowej i wydawniczej, prowadzeniu specjalizacji medycznych oraz staży specjalizacyjnych w oddziałach wpisanych na Listę Ministra Zdrowia, prowadzeniu i uczestnictwie w badaniach klinicznych, prowadzeniu badań naukowych i badawczo - rozwojowych, wydawaniu opinii lekarskich na zlecenie organów wymiaru sprawiedliwości, organów ścigania, służb więziennych, instytucji ubezpieczeniowych i innych podmiotów na podstawie zawartych umów i porozumień oraz świadczeniu usług gastronomicznych, kserograficznych i parkingowych.
A. jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT. Podstawową działalnością A. jest świadczenie usług w zakresie opieki medycznej, które stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy o VAT są zwolnione od podatku VAT (usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia oraz dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane, wykonywane w ramach działalności leczniczej przez podmioty lecznicze).
A. świadczy również usługi opodatkowane podatkiem VAT w zakresie prowadzonych badań klinicznych, najmu, sprzedaży posiłków oraz usług kserograficznych i parkingowych. Odlicza podatek VAT od zakupów, które mają związek z wykonywanymi czynnościami opodatkowanych (zgodnie z art. 86 ustawy o VAT). Odlicza podatek VAT strukturą w wysokości 1 % od zakupów, które służą jednocześnie sprzedaży opodatkowanej, jak i zwolnionej (zgodnie z art. 90 ustawy o VAT). Nie dokonuje odliczenia podatku VAT od zakupów, które służą wyłącznie działalności zwolnionej (zgodnie z art. 86 ustawy o VAT).
A. zawarło umowę o dofinansowanie Projektu w ramach Działania (…). Umowa nr: (…) o dofinansowanie projektu: „(…)” w ramach Programu (…), w formie finansowania UE oraz współfinansowania krajowego z budżetu państwa.
Zadania w projekcie przewidziane do realizacji obejmują: zakup i wdrożenie rozbudowanego systemu (…), rozbudowę zintegrowanego systemu (…), rozbudowę systemów (…), rozbudowę systemu e-usług, rozbudowę infrastruktury informatycznej (…), rozbudowę cyfrowych systemów (…), doposażenie w (…), rozbudowę systemów (…).
Towary i usługi, które będą zakupione w ramach realizacji projektu pn.: „(…)”, będą wykorzystywane do świadczenia usług w zakresie opieki medycznej, które stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy o VAT są zwolnione od podatku VAT, jak i do świadczenia usług opodatkowanych podatkiem VAT/prowadzone przez A. badania kliniczne, opodatkowane 23 % VAT.
Zatem towary i usługi zakupione w ramach projektu będą wykorzystywane przez A. do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje. A. nie jest w stanie odrębnie określić kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, dlatego też ustali wartość podatku naliczonego podlegającego odliczeniu na podstawie proporcji/zgodnie z art. 90 ust. 2 i 3 ustawy o VAT.
Na podstawie art. 90 ust. 1 ustawy o VAT, występuje obowiązek wyodrębnienia podatku naliczonego związanego z czynnościami, w stosunku do których przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego oraz kwot podatku naliczonego związanego z czynnościami, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje. Natomiast w sytuacji, gdy nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot podatku związanego z czynnościami, w stosunku do których przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego oraz kwot podatku naliczonego związanego z czynnościami, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do proporcjonalnego rozliczenia podatku naliczonego, zgodnie z art. 90 ust. 2 ustawy.
Należy nadmienić, że przepisy dotyczące zasad odliczenia częściowego, zawarte w art. 90 ustawy, znajdują zastosowanie wyłącznie w odniesieniu do czynności wykonywanych w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy. Dotyczą zatem czynności podlegających opodatkowaniu/opodatkowanych i zwolnionych. Natomiast nie dotyczą czynności, których wykonanie nie powoduje konsekwencji podatkowych, gdyż nie podlegają one przepisom ustawy. W świetle powyższego należy stwierdzić, że czynności niepodlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie powinny być uwzględnione w proporcji, o której mowa w art. 90 ust. 2 i 3 ustawy.
Tym samym, jak wynika z konstrukcji cytowanych wyżej przepisów obowiązkiem podatnika w pierwszej kolejności jest przypisanie konkretnych wydatków do określonych rodzajów sprzedaży, z którymi wydatki te są związane. Zasada proporcjonalnego odliczenia podatku ma zastosowanie do tej kategorii zakupów, których nie da się jednoznacznie przypisać do konkretnego rodzaju sprzedaży, czyli do zakupów kwalifikowanych jako zakupy związane ze sprzedażą opodatkowaną i zwolnioną.
Pytanie
Czy w związku z realizowanym projektem pn.: „(…)”, A. przysługuje prawo do odliczenia w całości lub w części, podatku naliczonego od zakupów zrealizowanych w ramach opisanego projektu?
Państwa stanowisko w sprawie
W związku z tym, iż zakupy dokonywane w ramach projektu pn.: „(…)”, będą służyły zarówno działalności zwolnionej, jak i opodatkowanej, a A. nie będzie miało możliwości odrębnego określenia kwot podatku naliczonego, związanych z czynnościami, w stosunku do których szpitalowi przysługuje prawo do obniżenia kwot podatku należnego, dlatego ustali wartość podatku naliczonego podlegającego odliczeniu na podstawie proporcji. Stanowi o tym art. 90 ust. 2 ustawy o VAT. Zgodnie z art. 90 ust. 2 ustawy o VAT, jeżeli nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot, o których mowa w art. 90 ust. 1 podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego. W A. proporcja wynosi 1 %, zatem A. odliczy 1 % podatku VAT.
W Państwa ocenie zakupy realizowane w ramach projektu pn.: „(…)” wykorzystywane będą do świadczenia usług medycznych zwolnionych z VAT, jak i opodatkowanych, dlatego A. będzie miało możliwość odliczenia 1 % podatku VAT.
Reasumując w Państwa ocenie, A. przysługuje prawo do odliczenia w części podatku naliczonego od zakupów zrealizowanych w ramach opisanego projektu.
W związku z zakupami realizowanymi w ramach projektu pn. „(…)” należy wskazać, że stanowisko przedstawione przez A. znajduje potwierdzenie w interpretacjach indywidualnych wydawanych przez KAS w zbliżonych stanach faktycznych. Poniżej sygnatury ww. interpretacji indywidualnych potwierdzające poprawność stanowisk podatników.
1.Pismo Dyrektora KIS z 29 stycznia 2024 r. - 0114-KDIP4-1.4012.13.2024.1.KSA;
2.Pismo Dyrektora KIS z 13 kwietnia 2022 r. - 0113-KDIPT1-1.4012.132.2022.1 AK;
3.Pismo Dyrektora KIS z 15 lipca 2024 r. - 0113-KDIPT1-2.4012.433.2024.1.PRP.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.) - zwanej dalej „ustawą”:
w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
Art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:
kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:
a)nabycia towarów i usług,
b)dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.
Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje, gdy:
- odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz
- towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego.
Art. 15 ust. 1 ustawy:
podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Art. 15 ust. 2 ustawy:
działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Aby skorzystać z prawa do odliczenia podatku naliczonego od towarów i usług zakupionych na potrzeby wykonania określonej czynności, podmiot musi wykonywać tę czynność jako podatnik podatku od towarów i usług, który działa w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.
Zasada ta wyklucza możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.
Art. 88 ustawy określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
W przypadku wykonywania w ramach działalności gospodarczej czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług oraz zwolnionych od podatku, należy uwzględnić uregulowania zawarte w art. 90 ustawy, które stanowią uzupełnienie regulacji art. 86 ustawy.
Art. 90 ust. 1 ustawy:
w stosunku do towarów i usług, które są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.
Art. 90 ust. 2 ustawy:
jeżeli nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot, o których mowa w ust. 1, podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, z zastrzeżeniem ust. 10.
Art. 90 ust. 3 ustawy:
proporcję, o której mowa w ust. 2, ustala się jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, oraz czynności, w związku z którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo.
Art. 90 ust. 4 ustawy:
proporcję, o której mowa w ust. 3, określa się procentowo w stosunku rocznym na podstawie obrotu osiągniętego w roku poprzedzającym rok podatkowy, w odniesieniu do którego jest ustalana proporcja. Proporcję tę zaokrągla się w górę do najbliższej liczby całkowitej.
Art. 90 ust. 5 ustawy:
do obrotu, o którym mowa w ust. 3, nie wlicza się obrotu uzyskanego z dostawy towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, oraz gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli są zaliczane do środków trwałych podatnika - używanych przez podatnika na potrzeby jego działalności.
Art. 90 ust. 6 ustawy:
do obrotu, o którym mowa w ust. 3, nie wlicza się obrotu z tytułu transakcji dotyczących:
1)pomocniczych transakcji w zakresie nieruchomości i pomocniczych transakcji finansowych;
2)usług wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41, w zakresie, w jakim transakcje te mają charakter pomocniczy.
Art. 90 ust. 8 ustawy:
podatnicy, którzy w poprzednim roku podatkowym nie osiągnęli obrotu, o którym mowa w ust. 3, lub u których obrót ten w poprzednim roku podatkowym był niższy niż 30 000 zł, do obliczenia kwoty podatku naliczonego podlegającej odliczeniu od kwoty podatku należnego przyjmują proporcję wyliczoną szacunkowo. Podatnicy są obowiązani zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego o przyjętej proporcji w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym ta proporcja została zastosowana po raz pierwszy, nie później jednak niż w dniu przesłania ewidencji, o której mowa w art. 109 ust. 3.
Art. 90 ust. 9 ustawy:
przepis ust. 8 stosuje się również, gdy podatnik uzna, że w odniesieniu do niego kwota obrotu, o której mowa w tym przepisie, byłaby niereprezentatywna.
Art. 90 ust. 9a ustawy:
przy ustalaniu proporcji zgodnie z ust. 2-6 do obrotu nie wlicza się kwoty podatku
Art. 90 ust. 10 ustawy:
w przypadku gdy proporcja określona zgodnie z ust. 2-8:
1)przekroczyła 98% oraz kwota podatku naliczonego niepodlegająca odliczeniu, wynikająca z zastosowania tej proporcji, w skali roku, była mniejsza niż 10 000 zł - podatnik ma prawo uznać, że proporcja ta wynosi 100%;
2)nie przekroczyła 2% - podatnik ma prawo uznać, że proporcja ta wynosi 0%.
Na podstawie art. 90 ust. 1 ustawy, występuje obowiązek wyodrębnienia podatku naliczonego związanego z czynnościami, w stosunku do których przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego oraz kwot podatku naliczonego związanego z czynnościami, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje. Z tym, że przez „czynności, w związku z którymi nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego” należy rozumieć czynności zwolnione od podatku.
Natomiast w sytuacji, gdy nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot podatku związanego z czynnościami, w stosunku do których przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego oraz kwot podatku naliczonego związanego z czynnościami, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do proporcjonalnego rozliczenia podatku naliczonego, zgodnie z art. 90 ust. 2 ustawy.
Proporcja wyliczana jest jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego oraz czynności, w związku z którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo.
Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że:
- zawarli Państwo umowę o dofinansowanie projektu: „(…)” w ramach Programu (…), w formie finansowania UE oraz współfinansowania krajowego z budżetu państwa;
- odliczają Państwo podatek VAT strukturą w wysokości 1 % od zakupów, które służą jednocześnie sprzedaży opodatkowanej, jak i zwolnionej (zgodnie z art. 90 ustawy o VAT);
- towary i usługi, które będą zakupione w ramach realizacji projektu będą wykorzystywane do świadczenia usług w zakresie opieki medycznej, które stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy o VAT są zwolnione od podatku VAT, jak i do świadczenia usług opodatkowanych podatkiem VAT/prowadzone przez A. badania kliniczne, opodatkowane 23 % VAT.
Państwa wątpliwości dotyczą prawa do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części w związku z realizowanym projektem.
Skoro - jak wynika z opisu sprawy - towary i usługi, które będą zakupione w ramach realizacji projektu, będą wykorzystywane do świadczenia usług zwolnionych oraz usług opodatkowanych i nie będą Państwo w stanie odrębnie określić kwot podatku naliczonego związanego z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, to będzie Państwu przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego obliczonego przy zastosowaniu proporcji, o której mowa w art. 90 ust. 2 i następne ustawy o podatku od towarów i usług.
Zauważyć jednocześnie należy, że skoro proporcja wyliczona przez Państwa zgodnie z art. 90 ust. 2-8 ustawy nie przekracza 2 %, to na podstawie art. 90 ust. 10 pkt 2 ustawy, mają Państwo prawo uznać że proporcja ta wynosi 0 % i nie dokonywać odliczeń podatku naliczonego.
Nie oznacza to jednak, że wskaźnik poniżej 2 % pozbawia Państwa prawa do odliczenia podatku naliczonego z zastosowaniem wyliczonej proporcji - w takiej sytuacji mają Państwo prawo wyboru, czy będą Państwo dokonywać odliczenia w oparciu o wyliczoną proporcję, czy też zrezygnują z tego prawa i nie będą odliczać podatku naliczonego.
W opisie sprawy wskazali Państwo, że przyjmują Państwo, że ustalona przez Państwa proporcja wynosi 1 %.
W takim przypadku - w związku z realizowanym projektem pn.: „(…)”, będzie Państwu przysługiwać prawo do odliczenia podatku naliczonego od dokonanych zakupów w części - według proporcji, o której mowa w art. 90 ust. 2 i ust. 3 ustawy.
Tym samym Państwa stanowisko, że mają Państwo możliwość odliczenia 1 % podatku VAT należało uznać za prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Państwa sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i muszą się Państwo zastosować do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).