Niepodleganie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług sprzedaży działek będących we współwłasności małżeńskiej.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług w zakresie niepodlegania opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług sprzedaży działek nr 1, nr 2, nr 3 i nr 4 będących we współwłasności małżeńskiej, jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

10 lipca 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 9 lipca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i  usług w zakresie niepodlegania opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług sprzedaży działek nr 1, nr 2, nr 3 i nr 4 będących we współwłasności małżeńskiej oraz podatku dochodowego od osób fizycznych.

Uzupełnił go Pan pismem z 25 września 2024 r. (data wpływu 30 września 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

W październiku 1998 roku nabył Pan nieruchomość o powierzchni … ha o numerach 1, 3, 4. Nieruchomość zakupił Pan za środki stanowiące majątek wspólny z małżonką. W momencie zakupu nieruchomość miała być przeznaczona na działalność usługową, którą wówczas Pan prowadził. Na zakupionej niezabudowanej nieruchomości gruntowej zamiarował Pan wybudować budynek przeznaczony na sklep meblowy, w którym miały być sprzedawane wyroby produkowane w Pana działalności. Plany uległy zmianie i nieruchomość nie została wciągnięta ani wykorzystywana do prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej.

O powyższym świadczą fakty:

-nieruchomość nie była ujęta w ewidencji środków trwałych działalności,

-podatek od nieruchomości nie był zaliczany do kosztów działalności,

-na tej nieruchomości nie dokonano żadnych nakładów inwestycyjnych,

-nieruchomość nie przynosiła żadnych przychodów, nieruchomość nie była wynajmowana.

W roku 2020 (czyli po 22 latach) podczas prac na okoliczność wznowienia granic Państwa nieruchomości okazało się, że jest na Państwa posesji nowa działka o numerze 2, która w momencie zakupu nie była ujawniona. W związku z zaistniałą sytuacją w dniu … złożyli Państwo pozew o zasiedzenie działki 2, która cały czas była w Państwa posesji, którą Państwo kupili. Powierzchnia Państwa nieruchomości nigdy nie zmieniła swojej powierzchni, lecz zmieniła się ilość działek z 3 sztuk w momencie zakupu do 4 sztuk po pracach wznawiających granice w roku 2020. W dniu … sąd wydał postanowienie o zasiedzeniu przez Państwa ujawnionej działki nr 2. Wyrok uprawomocnił się ….

Posiadaną nieruchomość chcieliby Państwo sprzedać. I tu pojawia się pytanie, czy od ujawnionej działki, którą de facto od momentu zakupu Państwo posiadali, powinni Państwo zapłacić podatek dochodowy czy też nie powinniście Państwo płacić podatku przy sprzedaży?

Od 01.02.2017 nie prowadzi Pan działalności gospodarczej.

Gmina ... nie posiada planu zagospodarowania przestrzennego, obecnie jest w trakcie jego realizacji.

W uzupełnieniu wniosku wskazał Pan:

Działki, które zamiaruje Pan sprzedać mają następujące numery 1, 2, 3, 4.

Nabycie działek było zakupione przez Pana i Pana małżonkę jako osoby fizyczne, dokument zakupu to „Rachunek uproszczony” nr … z dnia …, treść tego dokumentu to „wykup gruntu”, wartość zakupu wykazana w wierszu stawka podatku pod pozycją „zw” (ksero dokumentu zakupu stanowi załącznik nr 1 do niniejszego pisma). Z tytułu nabycia tego gruntu nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Nie był Pan i obecnie nie jest Pan rolnikiem ryczałtowym.

Działki od momentu zakupu do dnia dzisiejszego nie były uprawiane i żadne zbiory z nich nie były dokonywane, a co za tym idzie nie było z tego tytułu żadnej sprzedaży produktów rolnych.

Działki od dnia zakupu do dnia dzisiejszego nie były oddane w najem, dzierżawę i nie były używane na podstawie innych umów. Ze zbywanych działek nie korzystał Pan i nie korzysta dla swoich celów osobistych. Od momentu zakupu do dnia dzisiejszego działki nie są używane. Jak już Pan pisał we wniosku ORD-IN działki były kupione z zamysłem przeznaczenia na wykorzystywanie w działalności gospodarczej, którą kiedyś Pan prowadził, ale plany uległy zmianie pojawiła się inna perspektywa i zamysł nie został sfinalizowany. Działki nie zostały wprowadzone do działalności gospodarczej.

Na pytanie Organu o treści: „czy dla zbywanych działek (działki) została/zostanie do dnia sprzedaży wydana decyzja o warunkach zabudowy, bądź też decyzja o lokalizacji inwestycji celu publicznego zgodnie z art. 4 ust. 2 pkt 1 lub pkt 2 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1130)? Jeśli tak, to na czyj wniosek zostanie ona wydana?”, odpowiedział Pan, że „Ostatnia decyzja o warunkach zabudowy jaka była wydana jest z roku 2015 (ksero dokumentu stanowi załącznik nr 5 do niniejszego pisma), wnioskodawcą był potencjalny nabywca firma … Sp. z o.o. s.k. , który wycofał się z zakupu.”

W odniesieniu do przedmiotowych działek nie planuje Pan żadnych nakładów mających na celu ich uatrakcyjnienie. Jedynym działaniem marketingowym jest fakt umieszczenia na terenie tej nieruchomości tablicy informacyjnej, iż przedmiotowa nieruchomość jest na sprzedaż. Jest to tablica informująca o powierzchni działek i Pana numerem telefonu.

Na dzień dzisiejszy nie ma konkretnego nabywcy, różne osoby zainteresowane dzwoniły i pytały ale do transakcji sprzedaży jeszcze nie doszło. Jeżeli zaistnieje konieczność przed planową sprzedażą to zawrze Pan z przyszłym nabywcą umowę przedwstępną. Nie jest Pan wykształcony w dziedzinie prawa więc w razie potrzeby uda się Pan do prawnika, aby taka umowa została przez niego sporządzona zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. Na dzień dzisiejszy nie ma potencjalnego kupca. Na dzień dzisiejszy nie ma potencjalnego kupca - nabywcy więc nikomu nie udzielał Pan żadnego pełnomocnictwa.

Informuje Pan, iż odpowiedzi na pytania dotyczą wszystkich przedmiotowych działek, kupił je Pan jako całość i również chce je Pan sprzedać jako całość.

Pytanie

Czy sprzedaż opisanej nieruchomości niezabudowanej będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

Pana stanowisko w sprawie (ostatecznie przedstawione w uzupełnieniu wniosku)

Uważa Pan, że sprzedaż tej nieruchomości gruntowej składającej się z działek o numerach 1, 2, 4, 3 nie będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które Pan przedstawił we wniosku w zakresie niepodlegania opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług sprzedaży działek nr 1, nr 2, nr 3 i nr 4 będących we współwłasności małżeńskiej jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy:

Stosownie do art. 2 pkt 22 ustawy:

Zatem w oparciu o definicję zawartą w art. 2 pkt 6 ustawy, należy przyjąć, że zbycie nieruchomości gruntowych (działek) traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.

Towarem jest także udział w prawie własności lub użytkowania wieczystego nieruchomości. Jest to zgodne z normami unijnymi, bowiem w myśl art. 15 ust. 2 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11.12.2006 s. 1, ze zm.), zwanej dalej „Dyrektywą 2006/112/WE”:

Problematyka współwłasności została uregulowana w art. 195-221 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.).

Zgodnie z art. 195 ustawy Kodeks cywilny:

Jak stanowi art. 196 § 1 ustawy Kodeks cywilny:

W myśl art. 196 § 2 ustawy Kodeks cywilny:

Stosownie do art. 46 § 1 ustawy Kodeks cywilny:

Art. 198 ustawy Kodeks cywilny stanowi, że:

Rozporządzanie udziałem polega na tym, że współwłaściciel może zbyć swój udział.

W tym miejscu zauważyć, że kwestie stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2809 ze zm.).

Stosownie do art. 31 § 1 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy:

Zatem, istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).

W świetle art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

W myśl art. 36 § 1 oraz § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Z uwagi na powyższe regulacje prawne w akcie notarialnym dokumentującym tego rodzaju nabycie nieruchomości wymieniani są oboje małżonkowie, jeżeli istnieje między nimi ustawowa wspólność majątkowa. Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną uprawniającą do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego, a w czasie jej trwania żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego.

Na mocy zapisu zawartego w art. 43 § 1 cyt. Kodeksu:

Wskazać należy, że nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Pojęcia „podatnik” i „działalność gospodarcza”, na potrzeby podatku od towarów i usług, zostały określone w art. 15 ust. 1 i 2 ustawy.

Według zapisu art. 15 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że  do  tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności, konieczne jest, aby  czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie, ma  charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem "podatnik" tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto, działalność gospodarczą stanowi wykorzystywanie towarów w  sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Analizując powyższe przepisy należy stwierdzić, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w  odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on  działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Właściwym zatem jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy  dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.

Należy mieć też na uwadze, że dla uznania danego majątku za prywatny istotny jest sposób jego wykorzystania i charakter działań podejmowanych w odniesieniu do niego w całym okresie posiadania przez dany podmiot. Aby majątek uznać za prywatny musi być on w całym okresie posiadania wykorzystywany wyłącznie do celów prywatnych. Potwierdził to Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w orzeczeniu w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v.  Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę, będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do  prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej wyłącznie do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej.

Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być, np.  wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z dnia 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.

Zwykłe nabycie lub sprzedaż rzeczy nie stanowi wykorzystywania w sposób ciągły majątku rzeczowego w celu uzyskania z tego tytułu dochodu w rozumieniu art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE (a tym samym art. 15 ust. 2 ustawy) jako, że jedynym przychodem z takich transakcji może być ewentualny zysk ze sprzedaży tej rzeczy.

Dodatkowo należy wskazać, że działalność gospodarcza powinna cechować się stałością, powtarzalnością i niezależnością jej wykonywania, bowiem związana jest z profesjonalnym obrotem gospodarczym. Nie jest natomiast działalnością handlową, a zatem i gospodarczą, sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży i nie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Mając powyższe na względzie należy stwierdzić, że uznanie, że dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.

Uznanie, że dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.

W przypadku osób fizycznych, które dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie  został nabyty w celu jego odsprzedaży bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej, należy szczególnie wnikliwie przeanalizować okoliczności, w jakich będzie realizowana transakcja.

Odnośnie ustalenia, czy sprzedaż działek nr 1, nr 2, nr 3 i nr 4 będących przedmiotem wniosku, będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług wskazać należy, że jak wskazał Pan w opisie sprawy, działki były kupione z zamysłem przeznaczenia na wykorzystywanie w działalności gospodarczej, którą Pan prowadził, ale plany uległy zmianie pojawiła się inna perspektywa i zamysł nie został sfinalizowany. W momencie zakupu nieruchomość miała być przeznaczona na działalność usługową, którą wówczas Pan prowadził. Na zakupionej niezabudowanej nieruchomości gruntowej zamierzał Pan wybudować budynek przeznaczony na sklep meblowy, w którym miały być sprzedawane wyroby produkowane w Pana działalności.

Każdy, kto dokonuje czynności, które zmierzają do wykorzystania nieruchomości dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy powinien być uznany za  podatnika podatku od towarów i usług. Należy jeszcze raz podkreślić, że aby uznać, że  nieruchomość stanowi majątek prywatny, podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania tej nieruchomości (części nieruchomości) w ramach majątku osobistego. Ponadto, należy wskazać, że majątek prywatny, to taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. W związku z powyższym należy stwierdzić, że będące we współwłasności małżeńskiej działki nr 1, nr 2, nr 3 i nr 4 nie były przeznaczone i wykorzystywane przez Pana do celów prywatnych (osobistych). Jak wynika z okoliczności sprawy, przedmiotem zbycia będą działki, które zakupił Pan z zamiarem wykorzystywania w działalności gospodarczej, którą wówczas Pan prowadził. Zatem, nie można uznać, że przedmiotem dostawy będzie składnik majątku osobistego, a sprzedaż ww. działek będzie stanowiła realizację prawa do rozporządzania majątkiem osobistym.

W konsekwencji, analiza okoliczności przedstawionych we wniosku oraz obowiązujących w tym zakresie przepisów prawa prowadzi do wniosku, że dostawa działek nr 1, nr 2, nr 3 i nr 4 będących we współwłasności małżeńskiej będzie dokonana przez Pana w ramach działalności gospodarczej.

Tym samym, w zakresie zbycia działek nr 1, nr 2, nr 3 i nr 4, będących we współwłasności małżeńskiej, będzie Pan występował jako podatnik podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzący działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy. Jak wynika z okoliczności sprawy, przedmiotem zbycia będą działki zakupione z zamiarem wykorzystywania ich w Pana działalności gospodarczej, którą wówczas Pan prowadził. W konsekwencji, dostawa ww. działek będących we współwłasności małżeńskiej będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jako odpłatna dostawa towarów, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 7 ust. 1 ustawy.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Niniejszą interpretacją załatwiono wniosek w części dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie niepodlegania opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług sprzedaży działek nr 1, nr 2, nr 3 i nr 4 będących we współwłasności małżeńskiej, natomiast wniosek w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych zostanie załatwiony odrębnym rozstrzygnięciem.

Należy zauważyć, że stosownie do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej:

Zatem należy zaznaczyć, że niniejsza interpretacja nie wywiera skutków prawnych dla Pana małżonki – współwłaścicielki ww. działek.

Zaznaczenia wymaga, że analiza załączników dołączonych do wniosku o wydanie interpretacji w indywidualnej sprawie nie mieści się w ramach określonych w art. 14b §  1 ustawy Ordynacja podatkowa, zgodnie z którym Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego, wydaje w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Zatem tut. Organ nie jest uprawniony do oceny załączników dołączonych do wniosku.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).