Interpretacja indywidualna z dnia 22 października 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-1.4012.409.2024.4.MP
Temat interpretacji
Czy z tytułu uczestnictwa w opisanej strukturze cash poolingu Wnioskodawca będzie działać w charakterze podatnika VAT jako podmiot wykonujący czynności podlegające opodatkowaniu VAT.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
8 lipca 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 5 lipca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie m.in. podatku od towarów i usług, który dotyczy ustalenia czy z tytułu uczestnictwa w strukturze cash poolingu będą Państwo działali w charakterze podatnika VAT jako podmiot wykonujący czynności podlegające opodatkowaniu VAT (pytanie oznaczone we wniosku nr 2).
Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 30 września 2024 r. (wpływ 2 października 2024 r.).
Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
1. Spółka (A) sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie (dalej jako: Wnioskodawca lub Podatnik lub Spółka) jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością zarejestrowaną w Rzeczypospolitej Polsce oraz jest polskim rezydentem podatkowym. Spółka jest także czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.
2. Jedynym udziałowcem Spółki jest spółka (B) (dalej jako: Wspólnik). Wspólnik nie jest polskim rezydentem podatkowym.
3. Oba wymienione w powyższych punktach podmioty wchodzą w skład grupy spółek (C) (dalej jako: Grupa lub Grupa (C)) zarządzaną przez spółkę (D), zarejestrowaną w (…), w obowiązującym tam ustroju prawnym (dalej jako: Spółka-Matka). Spółka-Matka nie jest polskim rezydentem podatkowym
4. W części Grupy (C) obowiązuje mechanizm zarządzania płynnością finansową, który umożliwia centralizację i optymalizację zarządzania nadwyżkami środków pieniężnych oraz potrzebami finansowymi w ramach grupy (dalej jako: cash pooling lub system cash poolingu). System ten pozwala na efektywniejsze zarządzanie środkami finansowymi poprzez ich konsolidację na koncie głównym. Obecnie system ten nie obejmuje podmiotów zarejestrowanych w Polsce, tj. nie obejmuje Wnioskodawcy, jednak planowane jest włączenie tego podmiotu do cash poolingu w przyszłości (planowany termin włączenia: (…) 2024 roku).
5. System cash poolingu zasadniczo oparty jest na umowie zawieranej pomiędzy uczestnikami systemu - spółkami z Grupy (w tym Wnioskodawcą), a tzw. Pool leaderem ((D)/Spółka-Matka). Bank będzie pełnił rolę dostawcy rozwiązania oraz podmiotu zarządzającego saldami na poszczególnych kontach wchodzących w skład struktury, będzie dokonywał przelewów środków (tzw. sweepy) oraz będzie miał możliwość naliczania i księgowania odsetek. Za czynności wykonywane w ramach usługi zarządzania płynnością finansową Bank będzie pobierał wynagrodzenie.
6. System cash poolingu, do którego włączony zostanie Wnioskodawca funkcjonuje na następujących zasadach:
a. zasadniczym elementem umowy cash poolingu jest wdrożenie procesu zarządzania posiadanymi na rachunkach bankowych środkami pieniężnymi oraz zadłużeniem spółek tworzących Grupę, poprzez poprawę bieżących przepływów pieniężnych. W tym celu nastąpi koncentracja środków pieniężnych wszystkich spółek Grupy kapitałowej na jednym rachunku rozliczeniowym;
b. w celu realizacji powyższych założeń Bank otworzy specjalny rachunek rozliczeniowy (dalej jako: Rachunek Główny) dla jednego z podmiotów będących członkiem Grupy kapitałowej - tzw. Pool leadera. Jednocześnie Bank otworzy nowe lub przekształci już istniejące rachunki pozostałych spółek z Grupy (w tym Wnioskodawcy) w szereg rachunków dodatkowych (dalej jako: Rachunki Szczegółowe), związanych funkcjonalnie z wcześniej opisanym Rachunkiem Głównym. Posiadaczami Rachunków Szczegółowych będą wszystkie podmioty z Grupy kapitałowej, które przystąpią do cash poolingu, tj. Pool leader oraz spółki uczestniczące (w tym Wnioskodawca);
c. wpłaty dokonywane na własny Rachunek Szczegółowy Wnioskodawcy będą zwiększały saldo środków pieniężnych na Rachunku Głównym. Bank będzie przenosił saldo dodatnie z Rachunku Szczegółowego każdej spółki na Rachunek Główny za pomocą w pełni automatycznych przesunięć środków (dalej jako: sweep), odbywających się po każdej transakcji. Jednocześnie każdorazowe wypłaty z Rachunku Szczegółowego dokonywane przez Wnioskodawcę będą zmniejszały saldo środków pieniężnych na Rachunku Głównym. Innymi słowy: środki zgromadzone na Rachunku Szczegółowym są automatycznie i niezwłocznie przelewane na Rachunek Główny danej struktury. Analogicznie, środki wypłacane z Rachunku Szczegółowego są automatycznie i niezwłocznie przelewane z Rachunku Głównego danej struktury na dany Rachunek Szczegółowy;
d. oznacza to, że środki pieniężne faktycznie będą przelewane z Rachunków Szczegółowych na Rachunek Główny i odpowiednio na odwrót, przy czym jest to proces zautomatyzowany, odbywający się bez dodatkowych jednostkowych zleceń ze strony któregokolwiek uczestnika (w tym Pool Leadera) cash poolingu;
e. w konsekwencji saldo na każdym z Rachunków Szczegółowych wobec Banku zawsze będzie wynosić zero;
f. jednocześnie każdy z Rachunków Szczegółowych będzie miał wewnętrzne saldo wobec Pool Leadera, w wysokości odpowiadającej sumie wpłat i wypłat w ramach cash poolingu;
g. na Rachunku Głównym powstaje saldo dodatnie lub ujemne odpowiadające wysokości środków dostępnych w danej strukturze. Saldo na Rachunku Głównym będzie zawsze odzwierciedleniem salda pomiędzy Bankiem a posiadaczem tego rachunku;
h. wysokość wypłat dokonywanych przez Spółkę z Rachunku Szczegółowego może być ograniczona wysokością limitu ustalonego pomiędzy Spółką a posiadaczem Rachunku Głównego (o ile taki limit zostanie ustalony, na ten moment Wnioskodawca nie posiada wiedzy, czy faktycznie to nastąpi, jak też jest to czynnik, który może ulegać zmianom na przestrzeni czasu);
i. na podstawie ustaleń z Wnioskodawcą oraz Pool Leaderem, Bank będzie wyliczał w pierwszej kolejności saldo odsetek należnych / naliczonych na Rachunku Głównym wobec Pool Leadera, a następnie saldo odsetek należnych Spółce z Rachunku Pool Leadera lub płatnych przez Spółkę na Rachunek Pool Leadera, obliczonych na podstawie salda wewnątrzgrupowego pomiędzy Rachunkiem Głównym a każdym z Rachunków Szczegółowych, tj. środków pieniężnych wpłacanych przez Spółkę na Rachunek Szczegółowy Spółki i przekazywanych na Rachunek Główny (wpłata) lub wypłacanych przez nią z Rachunku Szczegółowego Spółki w ciężar Rachunku Głównego (wypłata) w trakcie całego okresu trwania umowy cash poolingu. Saldo, o którym mowa powyżej, będzie wyliczane najprawdopodobniej w okresach miesięcznych, przy czym nie można wykluczyć, że okresy rozliczeniowe mogą ulec zmianie w trakcie obowiązywania umowy cash poolingu;
j. w zależności od tego, czy Wnioskodawca będzie zobowiązany do zapłaty odsetek czy uprawniony do otrzymania odsetek, wyliczone odsetki będą pobierane z Rachunku Szczegółowego Spółki i przekazywane na Rachunek Pool Leadera lub będą pobierane z Rachunku Pool Leadera i przekazywane na Rachunek Szczegółowy Spółki. W konsekwencji, w przypadku, gdy Spółka będzie zobowiązana do zapłaty odsetek, odsetki te będą płatne na Rachunek Pool Leadera;
k. Bank będzie natomiast jedynie wyliczał i pobierał kwotę odsetek z Rachunku Szczegółowego Spółki i przekazywał ją na Rachunek Pool Leadera. Odsetki przekazane na Rachunek Pool Leadera będą następnie dystrybuowane na poszczególnych uczestników przedmiotowego systemu zarządzania płynnością finansową.
Pismem z 30 września 2024 r., w odpowiedzi na wezwanie Organu, uzupełnili Państwo opis sprawy w następującym zakresie:
1) Czy Bank jest podatnikiem posiadającym siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Polski?
Bank koordynujący to (E), który ma główną siedzibę w (…) w (…) ((E) - numer rejestracyjny (…), kraj wydania numeru (…)).
Jednocześnie należy zaznaczyć, że Bank ten ma oddziały m.in. w Polsce ((F) Spółka Akcyjna Oddział w Polsce, KRS (…)) oraz (…) ((G) - numer org. nr. (…)). Poszczególne rachunki bankowe oraz operacje bankowe uczestników mogą być prowadzone przez odpowiednie oddziały krajowe Banku - vide odpowiedź na pytanie nr 2.
2) Z jakiego miejsca będą prowadzone operacje przepływów finansowych dokonywane przez Bank, tj. z terytorium kraju (Polski) czy też z terytorium innego kraju?
W przypadku planowanego systemu cash poolingu transakcje dokonywane przez Bank będą realizowane przez odpowiednie oddziały Banku, tj. terytorium (…) oraz Polski. Wnioskodawca nie wyklucza, że w przyszłości w przypadku rozszerzenia albo ograniczenia systemu, powyżej wskazane terytorium będzie rozszerzone bądź zawężone.
3) Czy będą Państwo - w ramach opisanego systemu cash poolingu - zawierali z innymi Uczestnikami (w tym tzw. Pool leaderem) transakcje finansowe lub będą świadczyć na rzecz innych Uczestników (w tym tzw. Pool leadera) jakiekolwiek usługi i czy z tego tytułu będą Państwo otrzymywać jakiekolwiek wynagrodzenie (oprócz odsetek)?
Wnioskodawca nie będzie dokonywał innych transakcji finansowych poza opisanymi we Wniosku z innymi uczestnikami systemu cash poolingu i nie będzie świadczyć usług na rzecz innych uczestników systemu cash poolingu. Wnioskodawca nie będzie otrzymywał innego wynagrodzenia poza odsetkami opisanymi we Wniosku.
4) Czy w ramach opisanego systemu cash poolingu, inni Uczestnicy (w tym tzw. Pool leader), mający siedzibę na terytorium innym niż Polska, będą świadczyć na Państwa rzecz jakiekolwiek usługi i czy z tego tytułu będą Państwo wypłacać jakiekolwiek wynagrodzenie (oprócz odsetek)? Jeżeli tak, to czy ci Uczestnicy są na terytorium państwa ich siedziby podatnikiem w rozumieniu art. 28a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.)?
Inni uczestnicy systemu cash poolingu nie będą świadczyć na rzecz Wnioskodawcy usług. Wnioskodawca w związku z uczestnictwem w systemie cash poolingu nie będzie wypłacał innego wynagrodzenia poza odsetkami opisanymi we Wniosku.
5) podali Państwo dane identyfikujące wszystkie podmioty, które mają siedzibę poza terytorium Rzeczpospolitej Polskiej i będą uczestnikami opisanej umowy cash poolingu: Potrzebne dane to:
- pełna nazwa wszystkich podmiotów uczestniczących w strukturze,
- numery identyfikacyjne wszystkich podmiotów uczestniczących w strukturze, wydane przez ich kraj jurysdykcji podatkowej oraz
- nazwę kraju, który wydał ten numer.
Jedyną spółką uczestniczącą w systemie cash poolingu mającą siedzibę poza terytorium Polski będzie spółka-matka polskich spółek, tj.:
(D) z siedzibą w (…), zarejestrowana w kraju siedziby, pod numerem (…). Numer rejestracyjny został wydany przez (…).
Pytanie w zakresie podatku od towarów i usług (pytanie oznaczone we wniosku nr 2)
2. Czy z tytułu uczestnictwa w opisanej strukturze cash poolingu Wnioskodawca będzie działać w charakterze podatnika VAT jako podmiot wykonujący czynności podlegające opodatkowaniu VAT?
Państwa stanowisko w sprawie w zakresie podatku od towarów i usług
Ad. 2
Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy VAT, opodatkowaniu VAT podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług. Stosownie do art. 8 ustawy VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy VAT.
Pod pojęciem podlegającej opodatkowaniu VAT usługi należy zaś rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (czynienie / wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Niemniej, aby takie zachowanie lub zaniechanie stanowiło świadczenie usług podlegające opodatkowaniu VAT muszą zostać spełnione łącznie dwa warunki:
- w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, nabywca usługi jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
- świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (najczęściej wynagrodzenie).
Przedmiotem niniejszego wniosku jest uczestnictwo w systemie cash poolingu. Wskazać przy tym należy, że zgodnie z opisem zdarzenia przyszłego, to Bank będzie wykonywał na rzecz uczestników systemu (w tym Wnioskodawcę) szereg czynności składających się łącznie na jedną usługę w postaci kompleksowej usługi zarządzania płynnością finansową. Wszystkie działania Banku podejmowane będą w celu zarządzania płynnością finansową podmiotów z Grupy, w tym Wnioskodawcy.
W ocenie Wnioskodawcy - jego czynności i pozostałych uczestników cash poolingu, w tym Pool leadera, nie mogą być uznane za podlegającą opodatkowaniu VAT usługę. W rzeczywistości bowiem uczestnicy cash poolingu nie świadczą żadnej usługi ani sobie nawzajem ani Bankowi, a jedynie korzystają z usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową świadczonej przez Bank. To Bank, jako podmiot obsługujący cash pooling, wykonuje na rzecz jej uczestników, szereg czynności składających się łącznie na jedną usługę w postaci systemu zarządzania płynnością finansową. Kwalifikacji tej nie zmienia fakt, że w ramach korzystania z tej usługi, dokonywane są przez Bank przelewy sald dodatnich i sald ujemnych z Rachunków Szczegółowych na Rachunek Główny. Dokonywanie takich przelewów jest warunkiem koniecznym do funkcjonowania cash poolingu opartego na przelewach rzeczywistych - wykonywane są one pomocniczo, w ramach i w celu świadczenia przez Bank usługi zarządzania płynnością finansową. Nie oznacza to jednak, że uczestnicy cash poolingu stają się usługodawcami.
Nadto, z tytułu świadczenia usług w zakresie kompleksowego zarządzania płynnością finansową w ramach przedstawionej struktury cash poolingu, Bank będzie pobierał odpowiednie opłaty.
Mając na uwadze powyższe, z tytułu uczestnictwa w opisanej strukturze cash poolingu, Wnioskodawca nie będzie działać w charakterze podatnika VAT jako podmiot wykonujący czynności podlegające opodatkowaniu VAT.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku w zakresie podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Z powyższego przepisu wynika tzw. zasada terytorialności, zgodnie z którą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega m.in. odpłatna dostawa towarów oraz odpłatne świadczenie usług, ale tylko w sytuacji, gdy miejscem ich świadczenia (określanym na podstawie przepisów ustawy) jest terytorium kraju, przez które – stosownie do definicji zawartej w art. 2 pkt 1 ustawy – rozumie się terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z zastrzeżeniem art. 2a.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Natomiast art. 8 ust. 1 ustawy stanowi, że:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
1) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3) świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Pod pojęciem usługi należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą towarów w myśl art. 7 ustawy. Każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi zatem, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy, niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:
- w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, nabywca jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
- świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).
Należy podkreślić, że oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało, jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.
Przy czym z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady, podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie (z wyjątkiem przypadków ściśle określonych w art. 7 ust. 2 oraz w art. 8 ust. 2 ustawy).
Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.
W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (np. wyrok z 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise), przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego.
Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę, należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.
Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę, wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.
Zatem, za czynność podlegającą opodatkowaniu VAT uważane mogą być takie sytuacje, w których:
- istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne,
- wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy,
- istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi,
- odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem,
- istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.
Ponadto, zgodnie z unormowaniami zawartymi w art. 8 ust. 2 ustawy, w pewnych, ściśle określonych przypadkach, również nieodpłatne świadczenie usług należy uznać za spełniające definicję odpłatnego świadczenia usług.
W myśl art. 8 ust. 2 ustawy:
Za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:
1) użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;
2) nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.
Z powyższych zapisów wynika, że aby nieodpłatne świadczenie usług podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, muszą być spełnione określone warunki:
- w przypadku użycia towarów stanowiących część przedsiębiorstwa - użycie ich do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika oraz istnienie prawa podatnika do odliczenia - w całości lub w części - podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów (warunki te muszą być spełnione łącznie),
- w przypadku świadczenia usług - świadczenie ich do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.
Zatem dla ustalenia, czy konkretna, nieodpłatna czynność podlega opodatkowaniu w związku z uznaniem jej za odpłatne świadczenie usług, istotny jest cel jej świadczenia. Jeżeli nieodpłatne świadczenie wpisuje się w cel prowadzonej działalności gospodarczej, wtedy przesłanka uznania takiej nieodpłatnej czynności za odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu nie zostanie spełniona. Stwierdzenie takie uzależnione jednak jest od konkretnych okoliczności, jakie w danej sprawie występują.
Należy wskazać, że zakres opodatkowania podatkiem VAT wyznacza nie tylko czynnik przedmiotowy – opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług, ale także czynnik podmiotowy – czynności muszą być wykonywane przez podatnika.
Stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Zgodnie z ust. 2 powołanego artykułu:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Należy zauważyć, że polskie przepisy podatkowe nie zawierają regulacji dotyczących umowy cash poolingu. Występująca w obrocie prawnym jako umowa nienazwana – umowa cash poolingu porównywana jest często z umową pożyczki. Chociaż umowa ta do pewnego stopnia przypomina w swym charakterze uregulowaną w polskim prawie umowę pożyczki, jednak nie wyczerpuje istotnych jej znamion. Nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot.
Umowa „cash poolingu” jest formą efektywnego zarządzania środkami finansowymi, stosowaną przez podmioty należące do jednej grupy kapitałowej, lub podmioty powiązane ekonomicznie w jakikolwiek inny sposób. Sprowadza się ona do koncentrowania środków pieniężnych z jednostkowych rachunków poszczególnych podmiotów na wspólnym rachunku grupy i zarządzaniu zgromadzoną w ten sposób kwotą, przy wykorzystaniu korzyści skali. Pozwala to na kompensowanie przejściowych nadwyżek, wykazywanych przez jedne z podmiotów, z przejściowymi niedoborami zaistniałymi u innych podmiotów. Dzięki temu dochodzi do minimalizowania kosztów kredytowania działalności podmiotów z grupy poprzez kredytowanie się przy wykorzystaniu środków własnych grupy. W ramach porozumienia cash poolingu uczestnicy wskazują podmiot organizujący cash pooling i zarządzający systemem. Zarządzający systemem w ramach umowy zapewnia dla wszystkich uczestników systemu środki finansowe na pokrycie sald ujemnych, a w przypadku wystąpienia sald dodatnich na rachunkach uczestników, to na jego rachunek trafiają środki finansowe.
Usługa cash poolingu jest usługą zazwyczaj wykonywaną przez bank. Natomiast uczestnictwo w strukturze cash poolingu nie jest żadnym świadczeniem. Należy pamiętać, że nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów/świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi bowiem być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonywaniem działa jako podatnik podatku VAT.
Państwa wątpliwości w zakresie podatku od towarów i usług dotyczą kwestii czy z tytułu uczestnictwa w strukturze cash poolingu będą Państwo działali w charakterze podatnika VAT jako podmiot wykonujący czynności podlegające opodatkowaniu VAT.
Państwa rola w Systemie cash poolingu jako Uczestnika Systemu, co do zasady, będzie bierna, bowiem jak wynika z opisu sprawy, zgodnie z Umową, uczestnicy Systemu, w tym Państwo, nie będą dokonywać bezpośrednio pomiędzy sobą rozliczeń z tytułu uczestnictwa w Systemie. Jakiekolwiek rozliczenia dokonywane będą za pośrednictwem rachunku należącego do Pool leadera. Uczestnicy, w tym Państwo, nie wykonują jakichkolwiek czynności na swoją rzecz w ramach Systemu (brak jest podstawy umownej do takiego działania). Państwo będą jedynie udostępniali środki znajdujące się na rachunku bankowym w celu umożliwienia wypełniania postanowień Umowy. Nie będą Państwo otrzymywali wynagrodzenia od innych Uczestników. Mogą jedynie Państwu przysługiwać odsetki od środków udostępnionych w ramach Umowy, jeżeli będą Państwo dysponować nadwyżką środków (zgodnie z opisanym Systemem).
Mając na uwadze powyższe, jako uczestnik systemu cash poolingu, nie będą Państwo świadczyć usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy. Jak bowiem wynika z opisu sprawy, uczestnik struktury cash poolingu nie będzie wykonywać żadnych czynności i nie będzie w konsekwencji uzyskiwać wynagrodzenia z tego tytułu. Będą Państwo mogli jedynie otrzymywać odsetki, lub być zobowiązani do ich zapłaty.
Podejmowane przez Państwa czynności w ramach opisanej umowy nie będą również stanowić nieodpłatnego świadczenia usług zrównanego z opłatnym świadczeniem usługi, o którym mowa w art. 8 ust. 2 ustawy, gdyż treść wniosku nie wskazuje, by miały one służyć do celów innych niż Państwa działalność gospodarcza.
W konsekwencji, z tytułu uczestnictwa w ww. strukturze cash poolingu nie będą Państwo działali w charakterze podatnika VAT jako podmiot wykonujący czynności podlegające opodatkowaniu VAT.
Wobec powyższego Państwa stanowisko w zakresie podatku od towarów i usług (pytanie oznaczone we wniosku nr 2) jest prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie Państwa i nie rozstrzyga w kwestii opodatkowania czynności wykonywanych przez pozostałe podmioty uczestniczące w strukturze cash poolingu.
Ta interpretacja stanowi ocenę Państwa stanowiska wyłącznie w zakresie podatku od towarów i usług. Ocena Państwa stanowiska w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatku od czynności cywilnoprawnych jest przedmiotem odrębnych rozstrzygnięć.
Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.
Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…), (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935, dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.