Czy przelewy (sprzedaż) Wierzytelności przez Spółki do SPV będą wykonane w ramach świadczonej przez SPV na rzecz Spółek usługi w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Czy w odniesieniu do usługi sekurytyzacyjnej świadczonej przez SPV, każda ze Spółek będzie podatnikiem zobowiązanym do rozpoznania tej transakcji, jako importu usług dla celów podatku VAT w Polsce, i w konsekwencji czy SPV nie będą zobowiązani do rozpoznania przedmiotowej transakcji dla celów polskiego podatku VAT.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług (tj. w kwestiach objętych pytaniami oznaczonymi nr 1 i nr 2), jest prawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

21 sierpnia 2024 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej m.in. w zakresie podatku od towarów i usług, który dotyczy ustalenia:

    - czy przelewy (sprzedaż) Wierzytelności przez Spółki do Państwa (SPV) będą wykonane w ramach świadczonej przez Państwa (SPV) na rzecz Spółek usługi w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług,

    - czy w odniesieniu do usługi sekurytyzacyjnej świadczonej przez Państwa (SPV), każda ze Spółek będzie podatnikiem zobowiązanym do rozpoznania tej transakcji, jako importu usług dla celów podatku VAT w Polsce, i w konsekwencji czy Państwo (SPV) nie będą zobowiązani do rozpoznania przedmiotowej transakcji dla celów polskiego podatku VAT.

Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

(A) (dalej: „SPV”), adres: (…), (…), (…), numer w (…) rejestrze spółek (…), jest spółką utworzoną w (…), zgodnie z przepisami prawa (…). SPV jest spółką celową utworzoną dla potrzeb Transakcji (jak zdefiniowano poniżej). SPV jest (…) rezydentem podatkowym, nie posiada w Polsce siedziby ani zakładu w rozumieniu właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, nie posiada również w Polsce stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. SPV jest podatnikiem podatku od wartości dodanej w (…). SPV nie jest zarejestrowana w Polsce dla celów podatku od towarów i usług.

(A) S.A. (dalej: „(A) S.A.”) jest podmiotem regulowanym (dostawcą usług (…)), którego działalność obejmuje m. in. (…) będących (…) w rozumieniu art. (…) ust. (…) ustawy z dnia (…) (…) (…) r. o (…) („Umowy ((…))”), dedykowanych polskim małym i średnim przedsiębiorcom.

(C) sp. z o.o. (dalej: „(C)”) jest podmiotem powiązanym z (B) S.A. ((B) S.A. posiada (…)% udziałów (C)). (C) jest podmiotem prowadzącym działalność polegającą na (…) („Umowy (CC)”), dedykowanych polskim małym i średnim przedsiębiorcom. Umowy (BB) oraz Umowy (CC) będą w dalszej części wniosku łącznie określane jako „Umowy Pożyczek”, a przedsiębiorcy będący pożyczkobiorcami w ramach Umów Pożyczek jako „Przedsiębiorcy” lub „Pożyczkobiorcy”. (B) S.A. i (C) będą łącznie określani jako „Spółki”.

Spółki są polskimi rezydentami podatkowymi, nie posiadają w (…) zakładu w rozumieniu właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, ani nie posiadają w tym kraju miejsca prowadzenia działalności gospodarczej.

(B) S.A. jest zarejestrowany w Polsce jako podatnik podatku od towarów i usług („VAT”), zwolniony z VAT. Na moment składania wniosku o interpretację (C) nie jest zarejestrowana jako podatnik VAT (gdyż (C) świadczy wyłącznie usługi zwolnione z VAT).

W celu pozyskania finansowania niezbędnego do prowadzenia działalności, Spółki zamierzają przeprowadzić transakcję sekurytyzacji („Sekurytyzacja” lub „Transakcja”) w odniesieniu do wierzytelności wynikających z Umów Pożyczek, których Spółki są stroną (jako pożyczkodawcy) i na które składają się wierzytelności wobec Pożyczkobiorców przede wszystkim o spłatę pożyczek i innych należności ubocznych z tytułu pożyczek lub związanych z pożyczkami. Spółki będą sprzedawać wierzytelności do SPV i w zamian otrzymywać środki finansowe od SPV.

W przypadku Umów (CC), wierzytelności wynikające z nich obejmują kwotę główną należną (C) w związku z (…) udzieloną danemu Przedsiębiorcy („Kwota Pożyczki (CCC)”) oraz należności uboczne związane z udzieleniem (…), w szczególności opłatę przygotowawczą („Opłata Przygotowawcza”) - łącznie jako „Wierzytelności (CCCC)”. Opłata Przygotowawcza związana z udzieleniem (…) jest naliczana z chwilą zawarcia (…) - Umowy (CC) - oraz stanowi przychód do opodatkowania z chwilą naliczenia.

W przypadku Umów (BB), wierzytelności obejmują kwoty główne należne (B) S.A. od Przedsiębiorców które są wierzytelnościami z (…) w formie (…), powstałe w związku z Umowami (BB) („Kwota Pożyczki (BBB)”), jak również należności uboczne, w szczególności prowizje naliczane miesięcznie od udzielonej (…) oraz prowizje od wykorzystania (łącznie jako „Wierzytelności (BBBB)”, a łącznie z Wierzytelnościami (CCCC) jako „Wierzytelności”).

Pożyczkobiorcy będący stronami Umów Pożyczek są podmiotami prowadzącymi działalność gospodarczą.

Wierzytelności, które będą przeniesione do SPV, nie będą wierzytelnościami stanowiącymi tzw. złe długi, a wręcz przeciwnie, na dzień stanowiący tzw. datę graniczną („determination date”) poprzedzający przeprowadzenie Sekurytyzacji Wierzytelności (tj. ich zbycie do SPV), nie będą istniały przesłanki do uznania tych Wierzytelności za zagrożone nieściągalnością.

Planowana Sekurytyzacja zostanie przeprowadzona poprzez odpłatny przelew Wierzytelności w drodze sprzedaży przez Spółki do SPV.

SPV nie jest powiązana kapitałowo lub personalnie ze Spółkami. Spółki nie będą miały wpływu na decyzje biznesowe podejmowane przez SPV w toku jej działalności, gdyż SPV będzie zarządzana przez zewnętrzny podmiot niepowiązany ze Spółkami, a sposób przeprowadzenia transakcji sekurytyzacyjnej oraz późniejszego funkcjonowania SPV będzie wynikał z umów zawartych przez SPV. SPV nie będzie zatrudniała w Polsce pracowników.

Przedmiotem działalności SPV będzie wyłącznie nabywanie Wierzytelności oraz uzyskanie finansowania, a także wykonywanie czynności z tym związanych, opisanych poniżej.

W celu zapłaty za nabycie Wierzytelności od Spółek, SPV dokona emisji dłużnych papierów wartościowych („(…)”) do podmiotów niepowiązanych z SPV oraz do Spółek. Część (…) emitowanych przez SPV obejmą Spółki - oprócz innego inwestora lub innych inwestorów.

Planowana Sekurytyzacja nie będzie obejmować wyłącznie przeniesienia Wierzytelności przez Spółki do SPV, ale do jej przeprowadzenia konieczne będą także inne kluczowe operacje. Na planowaną przez Spółki Sekurytyzację składać się więc będą m.in. następujące podstawowe elementy: (i) dokonanie przelewu (sprzedaży) Wierzytelności pomiędzy Spółkami i SPV, (ii) zapewnienie finansowania SPV poprzez emisję przez SPV (…) (iii) zawarcie umowy o administrowanie (serwisowanie) Wierzytelnościami, na mocy której (B) S.A. działając jako tzw. serwiser (zdefiniowany poniżej), będzie administrować Wierzytelnościami na rzecz SPV, w tym w szczególności otrzymywać i przekazywać do SPV dokonane przez Pożyczkobiorców spłaty wynikające z Wierzytelności, (iv) zawarcie innych umów, które zapewnią możliwość przeprowadzenia transakcji (np. umów o administrowanie rachunkami bankowymi SPV).

Szczegółowy przebieg poszczególnych elementów Sekurytyzacji wskazany został poniżej:

   - W związku ze sprzedażą Wierzytelności przez Spółki do SPV w ramach Sekurytyzacji, Spółki, jako inicjatorzy („Inicjatorzy”) Sekurytyzacji, dokonają odpłatnych przelewów Wierzytelności na SPV w zamian za zapłatę ceny. Przelew będzie wykonany poprzez sprzedaż w rozumieniu prawa cywilnego. Zgodnie z założeniami planowanej Sekurytyzacji, następnie w trakcie trwania tzw. okresu rewolwingowego, dodatkowe transze Wierzytelności będą sukcesywnie i cyklicznie sprzedawane przez Spółki do SPV. Każda sprzedaż będzie dokonana według zasad opisanych w niniejszym wniosku.

   - Wierzytelności objęte sprzedażą w każdej transzy będą spełniać wcześniej ustalone warunki kwalifikujące je do Sekurytyzacji (przede wszystkim, przedmiotowe Wierzytelności muszą wynikać z umów, które Pożyczkobiorcy terminowo realizują).

   - Pierwsza transza Wierzytelności zostanie przelana, zgodnie z założeniami, w dniu zawarcia umowy sprzedaży Wierzytelności między Spółkami i SPV, a kolejne transze będą przelewane w późniejszych okresach, przy czym łączna ich wartość nie przekroczy określonego wstępnie przez strony limitu.

   - Cena sprzedaży Wierzytelności (BBBB) będzie równa nominalnej wartości Kwoty Pożyczki (BBB) na dzień uzgodniony przez strony.

   - Cena sprzedaży Wierzytelności (CCCC) będzie obejmowała 2 elementy: i) kwotę równą nominałowi Kwoty (…) (CCC) na dzień uzgodniony przez strony będącą ceną za wierzytelność z tytułu Kwoty Pożyczki (CCC) oraz za ewentualne należności uboczne wynikające lub związane z Umową (CC), z wyjątkiem Opłaty Przygotowawczej oraz ii) kwotę niższą od nominału Opłaty Przygotowawczej będącą ceną za wierzytelność z tytułu Opłaty Przygotowawczej.

   - Jak wskazano powyżej, zarówno w przypadku Umów (CC) jak i Umów (BB), oprócz kwot głównych tj. Kwoty Pożyczki (CCC) oraz Kwoty Pożyczki (BBB), w ramach wynagrodzenia za sprzedaż Kwoty (…) (CCC) oraz Kwoty (…) (BBB), na SPV przejdzie prawo do należności ubocznych wynikających lub związanych z Umowami (…) (z wyjątkiem Opłaty Przygotowawczej).

   - Metoda ustalania wynagrodzenia należnego SPV z tytułu udziału w Sekurytyzacji polegająca na zastosowaniu dyskonta, będzie miała zastosowanie do sprzedaży każdej transzy Wierzytelności (CCCC), z którymi związana będzie Opłata Przygotowawcza, w okresie dostępności.

   - Każda ze Spółek zapłaci do SPV jednorazową prowizję, która będzie wynagrodzeniem należnym SPV od każdej ze Spółek za zorganizowanie transakcji sekurytyzacji i udział w niej.

   - Dla celów rachunkowych przedmiotowa transakcja będzie rozpoznana odmiennie od ujęcia prawnego i podatkowego, a mianowicie z perspektywy rachunkowej transakcja ta nie zostanie rozpoznana jako sprzedaż Wierzytelności, lecz jako pożyczka udzielona Spółkom przez SPV. Powyższe wynika z faktu, że sprzedaż Wierzytelności nie spowoduje zaprzestania ich ujmowania przez Spółki w ich księgach rachunkowych zgodnie z zasadami rachunkowymi stosowanymi przez Spółki (pomimo sprzedaży Wierzytelności, będą one nadal ujmowane w księgach Spółek). W konsekwencji odmiennej kwalifikacji Sekurytyzacji dla celów księgowych, niż to wynika z ujęcia prawnego i podatkowego, kwota opisanego wyżej dyskonta nie zostanie ujęta jako koszt rachunkowy w księgach rachunkowych (C).

   - Celem sfinansowania nabycia Wierzytelności od Spółek i zapłaty każdej ze Spółek odpowiedniej ceny, która staje się należna z chwilą sprzedaży Wierzytelności, SPV wyemituje (…), których zabezpieczeniem (źródłem spłaty) będą Wierzytelności nabyte od Spółek. Dodatkowe zabezpieczenie inwestorów obejmujących (…) będzie stanowił fakt, że każda ze Spółek obejmie transzę emitowanych przez SPV (…), przy czym zobowiązania wynikające z tych transz (…) będą podporządkowane transzom obejmowanym przez innych inwestorów - zobowiązania z pozostałych transz będą miały pierwszeństwo przed zobowiązaniami z transz objętych przez Spółki. Transze objęte przez Spółki będą miały istotnie niższą wartość od łącznej wartości pozostałych transz.

   - Po zbyciu Wierzytelności do SPV, (B) S.A. będzie pełnił funkcję tzw. serwisera w zakresie administrowania przedmiotowymi Wierzytelnościami („Serwiser”). Usługi te będą pełnione przez Serwisera w oparciu o umowę o obsługę przeniesionych Wierzytelności. Na podstawie tej umowy Serwiser będzie zobowiązany do świadczenia na rzecz SPV usług administrowania Wierzytelnościami, w tym, w szczególności monitorowania należności od Pożyczkobiorców, przyjmowania płatności od dłużników, wzywania do zapłaty w przypadku opóźnienia w zapłacie, itp. Ściąganie Wierzytelności, co do zasady, będzie się odbywało w ten sposób, że Serwiser będzie uzyskiwał spłaty Wierzytelności od Pożyczkobiorców (choć pożyczkodawcą w ramach Umów (CC) jest (C), spłaty z Umów (CC) są dokonywane na rachunek (B) S.A. na podstawie odrębnych uzgodnień pomiędzy (B) S.A. a (C)). Następnie, Serwiser będzie przekazywał kwoty ściągniętych (jedynie faktycznie spłaconych przez Pożyczkobiorców) Wierzytelności do SPV, jako prawowitego właściciela Wierzytelności, a więc również kwot uzyskanych z ich ściągnięcia. W zamian za świadczone usługi serwisowe Serwiser otrzymywać będzie od SPV określone umową wynagrodzenie.

   - Podobnie jak w innych transakcjach sekurytyzacyjnych, w planowanej Sekurytyzacji powołany zostanie tzw. serwiser zastępczy. Celem powołania takiego zastępczego podmiotu jest zapewnienie ciągłości w ściąganiu Wierzytelności od Pożyczkobiorców i przekazywaniu tych należności do SPV w sytuacji, gdyby Serwiser nie mógł pełnić swojej funkcji w tym zakresie (w szczególności, na skutek ewentualnej upadłości lub też gdyby z innych powodów Serwiser nie wykonywał obowiązków na podstawie umowy o świadczenie usług administrowania Wierzytelnościami). Jest to element kluczowy z uwagi na fakt, iż sekurytyzowane Wierzytelności stanowić będą zabezpieczenie finansowania uzyskanego przez SPV na zakup Wierzytelności. W konsekwencji też, kwoty ściągniętych Wierzytelności muszą zostać przeznaczone na zwrot finansowania zaciągniętego przez SPV.

          - Pomimo przeniesienia Wierzytelności na SPV, to Spółki w dalszym ciągu pozostawać będą stronami Umów Pożyczek (tj. (B) S.A. pozostanie stroną Umów (BB), zaś (C) będzie nadal stroną Umów (CC)).

          - Strony transakcji Sekurytyzacji mogą postanowić, że Spółki będą miały prawo, z zastrzeżeniem określonych wymogów, zakończyć Sekurytyzację poprzez odkup wszystkich (ale nie części) pozostałych Wierzytelności posiadanych przez SPV (tzw. opcja clean-up call) oraz że Spółki będą miały prawo lub obowiązek, z zastrzeżeniem spełnienia określonych wymogów, odkupienia tych Wierzytelności z tytułu Umów (…), które stały się przeterminowane (tzw. opcja kupna wierzytelności przeterminowanych), lub w innych określonych przez strony przypadkach.

          - Prawo lub obowiązek odkupu będą realizowane w ścisłym związku z usługą Sekurytyzacji. Zgodnie bowiem z założeniami Sekurytyzacji, wierzytelnościami sekurytyzowanymi powinny być wyłącznie wierzytelności uznane za terminowo spłacane przez Pożyczkobiorców, ponieważ wierzytelności te stanowić będą zabezpieczenie (…) emitowanych przez SPV.

          - Opisane przepływy pieniężne SPV zostaną ustalone w taki sposób, by wszelkie nadwyżki finansowe pozostające w SPV po uregulowaniu wydatków o charakterze bezwarunkowym były wypłacane odpowiednio Spółkom. Tytułem takich wypłat będzie zapłata z tytułu dodatkowej ceny sprzedaży.

   - Należy w tym miejscu wyjaśnić, że cena sprzedaży Wierzytelności będzie miała dwa komponenty:

   - Składnik bezwarunkowy, który będzie stały (i opisany wartościowo w sposób opisany powyżej); oraz

   - Składnik dodatkowy, który zostanie ustalony i będzie płatny, gdy tylko SPV osiągnie nadwyżkę finansową (tj. w SPV pozostaną środki po spłacie wymagalnych zobowiązań) i zostanie faktycznie zapłacony danej Spółce w tym samym miesiącu, w którym zostanie ustalony, jeśli ma to zastosowanie. W efekcie dodatkowy składnik ceny sprzedaży zapewni dystrybucję nadwyżek finansowych przez SPV do Spółek, jeśli takie nadwyżki wystąpią. Nadwyżka finansowa, która wyznaczać będzie kwotę dodatkowej ceny będzie wyznaczana odrębnie dla Wierzytelności (BBBB) oraz Wierzytelności (CCCC). (B) S.A. uzyska dodatkową cenę sprzedaży wynikającą z nadwyżki generowanej przez Umowy (BB), a dodatkowa cena sprzedaży z nadwyżki generowanej przez Umowy (CC) trafi do (C).

Jak wynika z powyższego szczegółowego opisu planowanej Sekurytyzacji, będzie to kompleksowa operacja finansowa zawierająca wiele istotnych elementów, które są niezbędne dla jej powodzenia. W związku z tym nie będzie to transakcja obejmująca wyłącznie sprzedaż i przeniesienie Wierzytelności do SPV.

Wręcz przeciwnie, równie istotnymi elementami w Sekurytyzacji będzie także uzyskanie odpowiedniego finansowania przez SPV poprzez emisję (…), zagwarantowanie skutecznej obsługi i administrowania sekurytyzowanych Wierzytelności pozwalających na terminowe ściąganie ich kwot od (…) i w konsekwencji realizację zobowiązań finansowych SPV wobec podmiotów finansujących. Celem planowanej Sekurytyzacji nie będzie jedynie zbycie przez Spółki Wierzytelności poprzez ich sprzedaż do SPV celem windykacji, lecz wdrożenie szczególnego instrumentu pozwalającego na uzyskanie przez Spółki środków finansowych przed terminem spłaty Wierzytelności, w drodze finansowania zapewnionego przez SPV w oparciu o zabezpieczenie w postaci Wierzytelności.

Właśnie z tych względów, sekurytyzowane Wierzytelności muszą być wierzytelnościami „zdrowymi”, nienoszącymi cech nieściągalności lub zagrożenia nieściągalnością. Wierzytelności te muszą pozwolić SPV na emisję w oparciu o nie „zdrowych” papierów wartościowych w formie (…), które zostaną nabyte przez inwestorów.

Należy podkreślić, że opisana Sekurytyzacja nie ma na celu osiągnięcia korzyści podatkowych. Celem Spółek jest uzyskanie finansowania w wyniku Sekurytyzacji.

Pytania w zakresie podatku od towarów i usług (oznaczenie pytań jak we wniosku)

  1. Czy przelewy (sprzedaż) Wierzytelności przez Spółki do SPV będą wykonane w ramach świadczonej przez SPV na rzecz Spółek usługi w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług?

  2. Czy w odniesieniu do usługi sekurytyzacyjnej świadczonej przez SPV, każda ze Spółek będzie podatnikiem zobowiązanym do rozpoznania tej transakcji jako importu usług dla celów podatku VAT w Polsce, i w konsekwencji, czy SPV nie będzie zobowiązana do rozpoznania przedmiotowej transakcji dla celów polskiego podatku VAT?

Państwa stanowisko w sprawie w zakresie podatku od towarów i usług

Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1

Zdaniem SPV, przelewy (sprzedaż) Wierzytelności przez Spółki do SPV będą wykonane w ramach świadczonej przez SPV na rzecz Spółek usługi w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, w odniesieniu do której podatnikiem VAT będzie każda ze Spółek, a SPV nie będzie miała obowiązku rozliczenia tej usługi na potrzeby VAT w Polsce.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 uptu opodatkowaniu tym podatkiem podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie natomiast do art. 8 ust. 1 uptu, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 uptu, w tym również m.in. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej.

Zgodnie z jednolitym stanowiskiem TSUE i polskich sądów administracyjnych, co do zasady, warunkami koniecznymi do uznania transakcji za usługę dla celów podatku od towarów i usług są:

a) działanie w charakterze podatnika w ramach danej transakcji, czyli konieczność uznania danej czynności za wykonaną w ramach działalności gospodarczej,

b) odpłatność, czyli istnienie bezpośredniego związku między świadczeniem a płatnością,

c) istnienie konsumenta danej usługi, czyli podmiotu odnoszącego korzyść w wyniku jej wyświadczenia,

d) istnienie stosunku prawnego będącego podstawą realizacji danej usługi.

W ocenie SPV, analiza opisanej powyżej Transakcji, w ramach której Spółki będą przenosić do SPV Wierzytelności, a SPV będzie te Wierzytelności nabywać w zamian za wynagrodzenie, prowadzi do wniosku, iż wszystkie wyżej wymienione elementy konieczne do uznania jej za usługę świadczoną przez SPV na rzecz Spółek, będą spełnione.

Należy wskazać, że podmiotem świadczącym usługę sekurytyzacji będzie SPV - to ten podmiot będzie działał w charakterze podatnika podatku od towarów i usług. W uproszczeniu należy stwierdzić, że usługa sekurytyzacji polega na zapewnieniu Spółkom finansowania przez SPV. Głównym celem planowanej Transakcji będzie bowiem uzyskanie przez Spółki odpowiedniego finansowania przed terminem spłaty Wierzytelności. Zgodnie z przedstawionym szczegółowym opisem Sekurytyzacji, celem Spółek, jako Inicjatorów Sekurytyzacji, jest uzyskanie finansowania przed terminem spłaty Wierzytelności. Podmiotem odpowiedzialnym za dostarczenie środków finansowych będzie więc SPV. Konsumentem usługi sekurytyzacji będą natomiast Spółki.

Odpłatnością (wynagrodzeniem dla SPV) za usługę finansowania w ramach Sekurytyzacji będzie kwota uzyskanego dyskonta (w przypadku Umów (CC) w części dotyczącej wynagrodzenia należnego z tytułu sprzedaży Opłaty Przygotowawczej) oraz prowizji. Usługa Sekurytyzacji zostanie wyświadczona w związku z zawartą Transakcją, jej podstawą będą umowy szczegółowo regulujące cały proces Sekurytyzacji i wzajemne obowiązki stron umowy (tj. przede wszystkim Spółek i SPV). W przypadku Wierzytelności sprzedawanych z dyskontem, wynagrodzeniem SPV będzie dyskonto oraz prowizja, a w odniesieniu do pozostałych Wierzytelności (sprzedawanych bez dyskonta), wynagrodzeniem SPV będzie jednorazowa prowizja płatna do SPV przez każdą ze Spółek.

Mechanizm prawny Sekurytyzacji:

    - Trzonem usługi sekurytyzacji jest cesja (przelew) Wierzytelności. Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana przepisami art. 509-517 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.). Zgodnie z treścią art. 509 § 1 wyżej cytowanej ustawy wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. W myśl § 2 cytowanego artykułu wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa (...). Przeniesienie wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku nabywcy wierzytelności następuje - w myśl art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego - na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, jest skutkiem rozporządzania tą wierzytelnością przez dotychczasowego wierzyciela i stanowi wykonanie przez niego przysługującego mu prawa własności.

    - Istotą przelewu wierzytelności jest zatem umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na mocy której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność. W wyniku przelewu wierzytelności, prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności, przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. Na podstawie umowy przelewu wierzytelności cesjonariusz może dochodzić spełnienia określonego świadczenia od dłużnika, przysługuje mu również uprawnienie do rozporządzania wierzytelnością poprzez jej dalszą odsprzedaż, zamianę, darowiznę, zapis w testamencie lub zastaw. W zamian za nabywaną wierzytelność cesjonariusz (nabywca) zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz cedenta. Spełnienie świadczenia, wynikającego z umowy przelewu nastąpi, gdy cedent przeniesie wierzytelność na cesjonariusza, a on zapłaci mu cenę za cedowaną wierzytelność (w sytuacji, kiedy cesja miała, tak jak w opisanym zdarzeniu przyszłym, charakter odpłatny).

    - Opisywana Transakcja nie polega jednak jedynie na cesji Wierzytelności, a jak wskazywano powyżej, składa się z wielu czynności, obejmujących nie tylko samo nabycie Wierzytelności, ale i organizację finansowania tej transakcji oraz ewentualny odkup Wierzytelności.

    - Istnieje wiele definicji „sekurytyzacji”, zależnych od przyjętego modelu. Można jednakże przyjąć, że sekurytyzacja wierzytelności to proces, podczas którego z aktywów danego podmiotu (tu: Spółek) zostaje wydzielona określona pula wierzytelności, a następnie przekazana spółce specjalnego przeznaczenia (tu: SPV), która to spółka następnie refinansuje zakupioną pulę wierzytelności przez emisję papierów wartościowych (lub w inny sposób). Najważniejszym celem procesu sekurytyzacji jest więc pozyskanie kapitału na prowadzenie dalszej działalności oraz rozwój.

    - Zatem w okolicznościach niniejszej sprawy nie będzie miała miejsca wyłącznie cesja Wierzytelności - nabycie Wierzytelności przez SPV będzie stanowiło element świadczonej przez nią szerszej usługi pośrednictwa finansowego. SPV będzie zobowiązana do wykonania szeregu ściśle ze sobą powiązanych czynności, które złożą się na jedną kompleksową usługę świadczoną przez SPV, mającą za cel zapewnienie Spółkom wymaganego finansowania - tj. na usługę sekurytyzacji.

Biorąc pod uwagę przepisy ustawy o podatku od towarów i usług w okolicznościach niniejszej sprawy uznać należy zatem, iż SPV wyświadczy na rzecz Spółek usługę, polegającą na zapewnieniu im środków finansowych jeszcze przez terminem spłaty Wierzytelności. Za powyższą usługę SPV uzyska wynagrodzenie w kwocie dyskonta oraz prowizji. Zatem SPV wykona czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, o których mowa w art. 8 ust. 1 w zw. z art. 5 uptu.

Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 2

SPV stoi na stanowisku, że każda ze Spółek będzie podatnikiem w odniesieniu do usługi sekurytyzacyjnej świadczonej przez SPV w zakresie nabywania Wierzytelności. W konsekwencji, to Spółki będą zobowiązane do rozpoznania tej transakcji jako importu usług dla celów podatku VAT w Polsce, natomiast SPV nie będzie zobowiązana do rozpoznania przedmiotowej transakcji dla celów polskiego podatku VAT.

Dla ustalenia podmiotu zobowiązanego do rozpoznania dla celów VAT usługi sekurytyzacji nabywanej przez Spółki od SPV konieczne jest określenie miejsca świadczenia tej usługi.

Stosownie do art. 28b ust. 1 uptu, co do zasady, miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej. Za „podatnika” w rozumieniu powyższego przepisu uznaje się (zgodnie z art. 28a uptu), między innymi, podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6 uptu.

Mając na uwadze, że każda ze Spółek jest podatnikiem w rozumieniu art. 28a uptu (zwolnionym z VAT) i jednocześnie usługobiorcą usługi sekurytyzacyjnej świadczonej przez SPV, miejscem świadczenia przedmiotowej usługi będzie Polska, jako kraj, w którym każda ze Spółek ma siedzibę działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 uptu, podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

  a) usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, a w przypadku usług, do których stosuje się art. 28e uptu, podatnik ten nie jest zarejestrowany zgodnie z art. 96 ust. 4 uptu,

  b) usługobiorcą, w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b uptu (co ma w tym przypadku miejsce), jest podatnik, o którym mowa w art. 15 uptu lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4 uptu.

Wyżej wskazane warunki dla uznania Spółek za podatników z tytułu usług świadczonych przez SPV będą spełnione w omawianej Transakcji. Spółki będą usługobiorcami przedmiotowych usług, a SPV nie posiada w Polsce siedziby działalności gospodarczej ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej.

Stosownie do art. 2 pkt 9 uptu, pod pojęciem „import usług” rozumie się świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 uptu.

Zgodnie z art. 17 ust. 2 uptu, w przypadku wymienionym w wyżej powołanym art. 17 ust. 1 pkt 4 uptu usługodawca nie rozlicza podatku należnego.

Mając na uwadze powyższe, usługi sekurytyzacji Wierzytelności nabywane przez Spółki od SPV stanowić będą import usług w rozumieniu art. 2 pkt 9 uptu, których miejscem świadczenia jest Polska, a Spółki, jako usługobiorcy tych usług, będą zobowiązane do ich rozliczenia dla celów VAT w Polsce. W konsekwencji, SPV nie będzie zobowiązana do rozpoznania przedmiotowej Transakcji dla celów polskiego podatku VAT.

Powyższe stanowisko znajduje pełne potwierdzenie m.in. w interpretacjach Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 18 lipca 2013 r. (ILPP4/443-185/13-4/EWW), z dnia 31 maja 2017 r. (znak 0114-KDIP1-2.4012.93.2017.1.IG), z 25 października 2018 r. (0114-KDIP4.4012.580.2018.2.EK), z dnia 21 marca 2023 r. (0111-KDIB3-3.4012.23.2023.2.MW) oraz z dnia 11 stycznia 2024 r. (0112-KDIL1-3.4012.551.2023.1.MR).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku w zakresie podatku od towarów i usług (tj. w kwestiach objętych pytaniami nr 1 i nr 2) jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT:

W myśl art. 2 pkt 1 ustawy:

Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy:

Zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy:

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy:

W myśl natomiast art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3) świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Pod pojęciem usługi należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie).

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą towarów w myśl art. 7 ustawy. Każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi zatem, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy, niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

- w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, nabywca jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

- świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, że oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

Przy czym, z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady, podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie (z wyjątkiem przypadków ściśle określonych w art. 7 ust. 2 oraz w art. 8 ust. 2 cyt. ustawy).

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.

W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (np. wyrok z dnia 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise), przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego.

Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę, należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenia innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę, wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Zatem za czynność podlegającą opodatkowaniu VAT uważane mogą być takie sytuacje, w których:

- istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne,

- wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy,

- istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi,

- odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem,

- istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.

Wierzytelność jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego. Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana w przepisach art. 509-518 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2024 r., poz. 1061, ze zm.) – zwanej dalej Kodeksem cywilnym.

Zgodnie z art. 509 § 1 Kodeksu cywilnego:

W myśl art. 509 § 2 Kodeksu cywilnego:

Jak stanowi art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego:

Istotą przelewu wierzytelności jest zatem umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na podstawie której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność. W wyniku przelewu wierzytelności prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności, przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. Na podstawie umowy przelewu wierzytelności cesjonariusz może dochodzić spełnienia określonego świadczenia od dłużnika, przysługuje mu również uprawnienie do rozporządzania wierzytelnością poprzez jej dalszą odsprzedaż, zamianę, darowiznę, zapis w testamencie lub zastaw. W zamian za nabywaną wierzytelność cesjonariusz (nabywca) zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz cedenta. Spełnienie świadczenia, wynikającego z umowy przelewu nastąpi, gdy cedent przeniesie wierzytelność na cesjonariusza, a on zapłaci mu cenę za cedowaną wierzytelność (w sytuacji, kiedy cesja miała charakter odpłatny).

Celem i skutkiem przelewu jest przejście wierzytelności na nabywcę. W wyniku przelewu przechodzi na nabywcę ogół uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, który zostaje wyłączony ze stosunku zobowiązaniowego, jaki go wiązał z dłużnikiem. Wierzytelność przechodzi na nabywcę w takim stanie, w jakim była w chwili zawarcia umowy o przelew, a więc ze wszystkimi związanymi z nią prawami i brakami (np. przedawnieniem).

Natomiast pojęcie sekurytyzacji zawarte zostało w przepisach ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzania alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (t.j. Dz. U. z 2024 r., poz. 1034) oraz w przepisach ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2488 ze zm.).

Zgodnie z art. 2 pkt 30-31 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzania alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi:

W literaturze istnieje wiele definicji „sekurytyzacji”, uzależnionych od przyjętego modelu. Można jednakże przyjąć, że sekurytyzacja wierzytelności to proces, podczas którego z bilansu banku zostaje wydzielona określona pula wierzytelności, a następnie przekazana spółce specjalnego przeznaczenia (Special Purpose Vehicle, SPV), która następnie refinansuje zakupioną pulę wierzytelności przez emisję papierów wartościowych. Najważniejszym celem procesu sekurytyzacji jest pozyskanie kapitałów na prowadzenie dalszej działalności oraz rozwój. Wówczas najczęściej stosowana jest sekurytyzacja wierzytelności przyszłych, a więc takich, które jeszcze nie powstały, natomiast istnieją przesłanki ich prawnego i ekonomicznego ukonstytuowania się w przyszłości.

Z powyższych przepisów wynika, że przeniesienie wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku nabywcy wierzytelności, które następuje na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, jest skutkiem rozporządzania tą wierzytelnością przez dotychczasowego wierzyciela i stanowi wykonanie przez niego przysługującego mu prawa własności. W zamian za nabywaną wierzytelność cesjonariusz (nabywca) zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz zbywcy wierzytelności (cedenta). Spełnienie świadczenia wynikającego z umowy przelewu nastąpi, gdy cedent przeniesie wierzytelność na cesjonariusza, a on zapłaci mu cenę za cedowaną wierzytelność (w sytuacji, kiedy cesja będzie miała charakter odpłatny).

Jednakże podkreślenia wymaga fakt, że podmiot dokonujący sprzedaży wierzytelności jest zobowiązany dokonać analizy rodzaju wierzytelności będących przedmiotem cesji, tj. skutkować oceną, czy przedmiotowe transakcje nie dotyczą tzw. wierzytelności trudnych, czyli takich, co do których istnieje poważna wątpliwość, że zostaną zaspokojone. Nabycie bowiem na własne ryzyko wierzytelności uznanych za trudne, których cena (niższa od wartości nominalnej) odzwierciedla faktyczną, ekonomiczną ich wartość, będzie pozostawało poza zakresem podatku od towarów i usług, co potwierdza orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

W kwestii nabycia wierzytelności trudnych po cenie niższej od ich wartości nominalnej wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z dnia 27 października 2011 r., w sprawie C-93/10 Finanzamt Essen-NordOst przeciwko GFKL Financial Services AG. W powyższym orzeczeniu TSUE wskazał, że „Artykuł 2 pkt 1 i art. 4 szóstej dyrektywy Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych – wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku należy interpretować w ten sposób, że podmiot, który na własne ryzyko nabywa trudne wierzytelności po cenie niższej od ich wartości nominalnej, nie świadczy odpłatnie usługi w rozumieniu art. 2 pkt 1 i nie dokonuje tym samym czynności z zakresu działalności gospodarczej objętej zakresem stosowania wspomnianej dyrektywy, jeżeli różnica między wartością nominalną tych wierzytelności a ceną ich sprzedaży odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży”. W pkt 25 ww. orzeczenia, Trybunał wskazał, że „Różnica między wartością nominalną cedowanych wierzytelności a ceną ich sprzedaży nie stanowi bowiem wynagrodzenia za tego rodzaju usługę, lecz odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży, która jest uzależniona od wątpliwych perspektyw na ich spłatę i zwiększonego ryzyka niewypłacalności dłużników”.

Podkreślić należy, że ww. wyrok TSUE odwołuje się do wierzytelności „trudnych”, tj. wymagalnych, o wątpliwej perspektywie spłaty.

Państwa wątpliwości dotyczą ustalenia czy przelewy (sprzedaż) Wierzytelności przez Spółki do Państwa (SPV) będą wykonane w ramach świadczonej przez Państwa (SPV) na rzecz Spółek usługi w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług (kwestia objęta pytaniem nr 1).

Biorąc pod uwagę okoliczności sprawy oraz obowiązujące przepisy ustawy o podatku od towarów i usług należy wskazać, że w niniejszej sprawie nie będzie miała miejsca transakcja obejmująca wyłącznie przelew i sprzedaż Wierzytelności przez Spółki na rzecz Państwa (SPV).

Jak wskazano we wniosku planowana transakcja Sekurytyzacji będzie to kompleksowa operacja finansowa zawierająca wiele istotnych elementów, które są niezbędne dla jej powodzenia. Istotnymi elementami w Sekurytyzacji będzie uzyskanie odpowiedniego finansowania przez Państwa (SPV) poprzez emisję (…) - których zabezpieczeniem (źródłem spłaty) będą Wierzytelności nabyte od Spółek (dodatkowym zabezpieczeniem inwestorów obejmujących (…) będzie stanowił fakt, że każda ze Spółek obejmie transzę emitowanych przez Państwa (SPV) (…), przy czym zobowiązania wynikające z tych transz (…) będą podporządkowane transzom obejmowanym przez innych inwestorów - zobowiązania z pozostałych transz będą miały pierwszeństwo przed zobowiązaniami z transz objętych przez Spółki, transze objęte przez Spółki będą miały niższą wartość od łącznej wartości pozostałych transz), zagwarantowanie skutecznej obsługi i administrowania sekurytyzowanych Wierzytelności pozwalających na terminowe ściąganie ich kwot od Pożyczkobiorców i w konsekwencji realizację Państwa (SPV) zobowiązań finansowych wobec podmiotów finansujących.

Celem planowanej Sekurytyzacji nie będzie jedynie zbycie przez Spółki Wierzytelności poprzez ich sprzedaż do Państwa (SPV) celem windykacji, lecz wdrożenie szczególnego instrumentu pozwalającego na uzyskanie przez Spółki środków finansowych przed terminem spłaty Wierzytelności, w drodze finansowania zapewnionego przez Państwa (SPV) w oparciu o zabezpieczenie w postaci Wierzytelności. W zamian za wypełnianie przez Państwa (SPV) obowiązków wynikających z transakcji Sekurytyzacji, dotyczących, w szczególności, zapewnienia finansowania, każda ze Spółek zapłaci na rzecz Państwa (SPV) stosowne wynagrodzenie w formie jednorazowej prowizji. dodatkowo do sprzedaży każdej transzy Wierzytelności (CCCC), z którym związana będzie Opłata Przygotowawcza, w okresie dostępności ustalano wynagrodzenia należne Państwu (SPV) przez zastosowanie dyskonta.

W konsekwencji, przelewy (sprzedaż) Wierzytelności przez Spółki do Państwa (SPV) będą dokonane w ramach usługi świadczonej przez Państwa (SPV) na rzecz każdej ze Spółek, gdyż w jej rezultacie każda ze Spółek uzyska od Państwa (SPV) finansowanie potrzebne do prowadzonej działalności gospodarczej. Zatem Państwo (SPV) wykonają na rzecz każdej ze Spółek usługę podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.

Zatem przelewy (sprzedaż) Wierzytelności przez każdą ze Spółkę do Państwa (SPV) będą wykonane w ramach świadczonej przez Państwa (SPV) na rzecz każdej ze Spółek usługi w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy o VAT.

Tym samym Państwa stanowisko, w zakresie pytania nr 1, że przelewy (sprzedaż) Wierzytelności przez Spółki do Państwa (SPV) będą wykonane w ramach świadczonej przez Państwa (SPV) na rzecz Spółek usługi w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, jest prawidłowe.

Państwa wątpliwości, objęte pytaniem nr 2, dotyczą kwestii, czy w odniesieniu do usługi sekurytyzacyjnej świadczonej przez Państwa (SPV), każda ze Spółek będzie podatnikiem zobowiązanym do rozpoznania tej transakcji, jako importu usług dla celów podatku VAT w Polsce, i w konsekwencji czy Państwo (SPV) nie będą zobowiązani do rozpoznania przedmiotowej transakcji dla celów polskiego podatku VAT.

W tym miejscu zauważyć należy, że z przepisu art. 5 ust. 1 ustawy, regulującego zakres przedmiotowy opodatkowania podatkiem od towarów i usług wynika, iż dla opodatkowania danej transakcji rozstrzygające znaczenie ma ustalenie miejsca dostawy - świadczenia.

Wskazać należy, że miejsce świadczenia to nic innego jak miejsce opodatkowania danej czynności. Zatem, jego określenie ma istotne znaczenie dla prawidłowego ustalenia państwa, w którym powstanie obowiązek podatkowy z tytułu danej czynności.

Stosownie do art. 28a ustawy – na potrzeby stosowania rozdziału dotyczącego miejsca świadczenia przy świadczeniu usług:

   1) Ilekroć jest mowa o podatniku – rozumie się przez to:

   a) podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6,

   b) osobę prawną niebędącą podatnikiem na podstawie lit. a, która jest zidentyfikowana lub obowiązana do identyfikacji do celów podatku lub podatku od wartości dodanej;

   2) podatnika, który prowadzi również działalność lub dokonuje transakcji nieuznawanych za podlegające opodatkowaniu dostawy towarów lub świadczenia usług zgodnie z art. 5 ust. 1, uznaje się za podatnika w odniesieniu do wszystkich świadczonych na jego rzecz usług.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy:

Według ust. 2 ww. artykułu ustawy o VAT:

Art. 28a ustawy wprowadza drugą definicję podatnika do ustawy o podatku od towarów i usług. Definicja ta ma zastosowanie tylko w przypadku ustalania miejsca świadczenia usług. Podatnikiem według tej regulacji jest podmiot wykonujący samodzielnie działalność gospodarczą. Ustawodawca odwołuje się w tym celu do definicji działalności gospodarczej ustalonej w art. 15 ust. 2 ustawy.

Zgodnie z zasadą ogólną zawartą w art. 28b ust. 1 ustawy:

Jak stanowi ust. 2 art. 28b ustawy o VAT:

Natomiast w myśl art. 28b ust. 3 ustawy o VAT:

Z powyższych przepisów wynika, że miejscem świadczenia usług na rzecz podatnika w rozumieniu art. 28a ustawy jest miejsce, w którym podatnik ten posiada siedzibę swojej działalności gospodarczej. Jeżeli jednak usługi te są świadczone na rzecz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika znajdującego się w miejscu innym niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej. Powołaną powyżej zasadę ogólną należy stosować, gdy usługa jest świadczona na rzecz podatnika, a przepisy wskazane w art. 28b ust. 1 ustawy nie przewidują innych zasad ustalenia miejsca świadczenia usług.

Do powołanej w art. 28b ust. 1 ustawy zasady ogólnej, ustawodawca przewidział szereg zastrzeżeń, wskazując szczególne zasady ustalania miejsca świadczenia usług. Jednakże w przedmiotowej sprawie nie mają one zastosowania.

Z analizy sprawy wynika, że każda ze Spółek spełnia definicję podatnika, wskazaną w cytowanym powyżej art. 28a ustawy. (B) S.A. jest podmiotem regulowanym (dostawcą usług płatniczych), którego działalność obejmuje m. in. udzielanie pożyczek będących (…) dedykowanych polskim małym i średnim przedsiębiorcom, a (C) sp. z o.o. jest podmiotem powiązanym z (B) S.A., prowadzącym działalność polegającą na udzielaniu pożyczek dedykowanych polskim małym i średnim przedsiębiorcom. Spółki są polskimi rezydentami podatkowymi, nie posiadają w (…) zakładu w rozumieniu właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, ani nie posiadają w tym kraju miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. (B) S.A. jest zarejestrowany w Polsce jako podatnik podatku od towarów i usług, zwolniony z VAT, a (C) (na moment składania wniosku o interpretację) nie jest zarejestrowana jako podatnik VAT, gdyż świadczy wyłącznie usługi zwolnione z VAT.

Natomiast Państwo (SPV) są spółką utworzoną w (…) (zgodnie z przepisami prawa (…)). Są Państwo (SPV) spółką celową utworzoną dla potrzeb Transakcji, (…) rezydentem podatkowym. Nie posiadają Państwo (SPV) w Polsce siedziby ani zakładu w rozumieniu właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania i nie posiadają Państwo (SPV) w Polsce stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. Są Państwo (SPV) podatnikiem podatku od wartości dodanej w (…) i nie są Państwo (SPV) zarejestrowani w Polsce dla celów podatku od towarów i usług.

Wobec powyższego, mając na uwadze, że Spółki są usługobiorcą usługi sekurytyzacyjnej świadczonej przez Państwa (SPV) polegającej na nabywaniu Wierzytelności od Spółek, miejscem świadczenia przedmiotowej usługi będzie Polska, jako kraj, w którym każda ze Spółek ma siedzibę działalności gospodarczej.

W myśl art. 2 pkt 9 ustawy:

Na mocy art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy:

Podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

 a) usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, a w przypadku usług, do których stosuje się art. 28e, podatnik ten nie jest zarejestrowany zgodnie z art. 96 ust. 4,

 b) usługobiorcą jest:

    - w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b – podatnik, o którym mowa w art. 15, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4,

    - w przypadku transferu bonów jednego przeznaczenia, w przypadku których miejscem świadczenia usług, których te bony dotyczą, jest terytorium kraju – podatnik, o którym mowa w art. 15, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15,

    - w pozostałych przypadkach – podatnik, o którym mowa w art. 15, posiadający siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, posiadająca siedzibę na terytorium kraju i zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4.

Przepis art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy, wprowadza mechanizm tzw. odwrotnego obciążenia, który polega na opodatkowaniu usług przez usługobiorcę. Powołany art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy wskazuje na sytuację, gdy usługa, której miejsce świadczenia a tym samym opodatkowania na podstawie przepisów ustawy jest Polska zostaje opodatkowana przez nabywcę, który dokonał jej nabycia od dostawcy spoza terytorium Polski. Warunkiem zastosowania odwrotnego obciążenia na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy względem podlegających opodatkowaniu w Polsce usług jest spełnienie warunków dotyczących usługodawcy jak i usługobiorcy.

Zgodnie z art. 17 ust. 2 ustawy,

Jak wynika z opisu sprawy, Spółki spełniają definicję podatnika, o której mowa w art. 28a ustawy. Zatem, stosownie do art. 28b ust. 1 ustawy, miejscem świadczenia, a tym samym miejscem opodatkowania świadczonych przez Państwa (SPV) na rzecz Spółek usług Sekurytyzacji jest miejsce, w którym Spółki posiadają siedzibę działalności gospodarczej, tj. Polska. Przy tym Spółki, jako podmioty posiadające siedzibę działalności gospodarczej na terytorium Polski, spełniają warunki określone w art. 17 ust. 1 pkt 4 lit. b ustawy.

Co więcej, skoro Państwo (SPV) posiadają siedzibę w innym kraju, niż Polska oraz, jak wskazali Państwo w opisie sprawy, nie posiadają Państwo (SPV) na terytorium Polski stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, spełniony jest również warunek określony w art. 17 ust. 1 pkt 4 lit. a ustawy.

Wobec powyższego, to Spółki będą zobowiązane, na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy, opodatkować świadczone przez Państwa (SPV) usługi Sekurytyzacji, zgodnie z obowiązującymi w Polsce przepisami prawa podatkowego. Nabycie przez Spółki wskazanych usług Sekurytyzacji od Państwa (SPV) stanowi dla każdej ze Spółek import usług, o którym mowa w art. 2 pkt 9 ustawy. Natomiast Państwo (SPV) pomimo, że świadczą usługę Sekurytyzacji na rzecz Spółek nie będą zobowiązani do opodatkowania przedmiotowej usługi na terytorium Polski.

Tym samym, Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2, że każda ze Spółek będzie podatnikiem w odniesieniu do usługi sekurytyzacyjnej świadczonej przez Państwa (SPV) w zakresie nabywania Wierzytelności, a w konsekwencji, to Spółki będą zobowiązane do rozpoznania tej transakcji jako importu usług dla celów podatku VAT w Polsce, natomiast Państwo (SPV) nie będą zobowiązani do rozpoznania przedmiotowej transakcji dla celów polskiego podatku VAT, jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Niniejsza interpretacja rozstrzyga wniosek w części dotyczącej podatku od towarów i usług. Natomiast w zakresie dotyczącym podatku od czynności cywilnoprawnych oraz podatku dochodowego od osób prawnych wydane zostaną odrębne rozstrzygnięcie.

Ponadto tut. Organ informuje, że interpretacja wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko dla Państwa, tj. Wnioskodawcy, który wystąpił z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej; wydana interpretacja nie wywołuje więc skutków prawnopodatkowych dla innych podmiotów, w tym Spółek tj. (B) S.A. i (C) Sp. z o.o.

Zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu sprawy. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy lub zmiany stanu prawnego, udzielona odpowiedź traci swą aktualność. Równocześnie w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

  - Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

  - Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…), (…).

Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935, dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

    - w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

    - w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.