Prawo do pomniejszenia VAT należnego o cały VAT naliczony z nabycia w przypadku zatrzymania kaucji gwarancyjnej - Interpretacja - null

ShutterStock

Prawo do pomniejszenia VAT należnego o cały VAT naliczony z nabycia w przypadku zatrzymania kaucji gwarancyjnej - Interpretacja - 0111-KDIB3-1.4012.423.2024.3.KO

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Prawo do pomniejszenia VAT należnego o cały VAT naliczony z nabycia w przypadku zatrzymania kaucji gwarancyjnej

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

15 lipca 2024 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w kwestii prawa do pomniejszenia VAT należnego o cały VAT naliczony z tego nabycia w przypadku zatrzymania kaucji gwarancyjnej, jeżeli wbrew umowie między rolnikiem ryczałtowym a Państwem rolnik ryczałtowy nie zabezpieczy roszczeń Państwa, m.in. nie dostarczy dokumentacji niezbędnej do systemu certyfikacji wyrobów.

Wniosek został uzupełniony pismem z 16 września 2024 r.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

X jest przedsiębiorstwem produkującym pellet ze słomy zbożowej pochodzącej od producentów zbóż. Pellet z pozostałości z upraw rolnych produkowany jest ze słomy zbożowej, nie zawierającej substancji chemicznych. Zakład produkcyjny zlokalizowany jest w ….

W trakcie procesu produkcji, w celu uzyskania gotowego produktu - pelletu - surowiec jakim jest słoma zbóż kolejno poddawana jest nw. procesom:

  1. Zakup słomy i składowanie w stogach.

  2. Przywiezienie słomy ze stogu do magazynu produkcyjnego.

  3. Rozdrabnianie wstępne słomy. Na tym etapie surowiec rozdrabniany jest do frakcji ok. 30-60mm.

  4. Rozdrabnianie dokładne słomy. Na tym etapie z wykorzystaniem noży bijakowych następuje docelowe rozdrobnienie surowca do frakcji poniżej 10 mm.

  5. Sekcja dodawania surowców uzupełniających. Na tym etapie istnieje możliwość dodania do surowca ewentualnych dodatków uzupełniających, np. dodatki zbrylające, otręby zbożowe, zeolit, skrobia ziemniaczana lub inne.

  6. Kondycjonowanie. Na tym etapie następuje ujednolicenie struktury surowca.

  7. Granulacja.

  8. Chłodzenie. Na tym etapie następuje schłodzenie produktu do wartości ok 10 st. C wyższej od temperatury otoczenia.

  9. Odsiewanie. Na tym etapie następuje odseparowanie gotowego produktu od odsiewek (tj. frakcji niezgranulowanej), które są później zawracane do procesu produkcyjnego.

10. Kruszenie. Na tym etapie produkcji w zależności od potrzeb istnieje możliwość pokruszenia pelletu na frakcję drobniejszą, która będzie wymagana przez Klienta.

11. Konfekcjonowanie. Na tym etapie produkcji następuje pakowanie produktu gotowego w worki foliowe o różnej/wymaganej przez Klienta pojemności.

12. Magazynowanie w magazynie płaskim.

13. Załadunek samochodów w celu sprzedaży odbywa się ładowarką teleskopową bezpośrednio na samochód.

14. Wytworzona biomasa w formie peletu ze słomy zostaje przetransportowana samochodami bezpośrednio do Klientów ostatecznych.

System KZR 1 NiG jest to globalny system certyfikacji w obrocie m.in. biomasą na cele energetyczne. Jest określany jako system dobrowolny, a podmioty chcące uczestniczyć w łańcuchu dostaw biomasy (np. dostarczać paliwa do elektrowni) muszą dokumentować pochodzenie surowców od momentu wytworzenia do ostatecznej sprzedaży. Uczestnikami Systemu są wszystkie podmioty w łańcuchu dostaw. Warunkiem sprzedaży Państwa do elektrowni jest jednak zakup biomasy posiadającej poświadczenie KZR. Niestety Państwa dostawcy często unikają dostarczenia odpowiednich dokumentów i opóźniają to w czasie. Jeżeli mieliby Państwo możliwość wstrzymania płatności do momentu otrzymania tych dokumentów, może udałoby się przyspieszyć cały proces kompletowania niezbędnej dokumentacji.

W celu zabezpieczenia interesu planują Państwo podpisać umowy z dostawcami. Zgodnie z tymi umowami stosowaliby Państwo zabezpieczenia w formie kaucji gwarancyjnej, którą każdorazowo stanowiłaby część kwot wynagrodzenia dostawcy. Zatrzymanie następowałoby poprzez potrącenie należności z każdej faktury VAT RR. Kaucja nie stanowi potrącenia w rozumieniu art. 498 k.c., gdyż nie jest to potrącenie ustawowe dwóch wymagalnych roszczeń, lecz potrącenie umowne stanowiące zabezpieczenie na wypadek nienależytego wykonania umowy. Wysokość kwoty zatrzymania określałaby umowa (jako procent od kwoty faktury). Zatrzymanie byłoby operacją rachunkową polegającą na wyliczeniu kwoty do zatrzymania, podzieleniu kwot należnych wykonawcy i odsunięciu ich w czasie. Z kwot czasowo zatrzymanych potrącane mogłyby być ewentualne koszty i straty związane z systemem certyfikacji itp. W przypadku braku zdarzeń tego rodzaju i po dostarczeniu przez dostawcę wymaganych umową dokumentów (o terminowy zwrot podpisanej faktury RR, terminowe dostawy surowca, dostawy odpowiedniego surowca, dostarczenie różnego rodzaju wymaganej przez Państwa dokumentacji) zatrzymane kwoty byłyby zwracane dostawcy w całości.

Pismem z 16 września 2024 r. uzupełniono opis sprawy następująco.

  1) Z umów zawartych z dostawcami wyraźnie wynikać będzie, że roszczenie Państwa z tytułu kaucji gwarancyjnej potrącone zostanie z należności objętej wystawioną przez danego dostawcę fakturą.

  2) Umowy z dostawcami wyraźnie określać będą termin w jakim dostawcy zobligowani będą do przedłożenia dokumentacji potwierdzającej pochodzenie dostarczanych surowców oraz warunki zwrotu kaucji.

  3) X jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług.

  4) Nabycie słomy od rolnika ryczałtowego dokumentują Państwo wystawieniem faktury RR.

  5) Towary i usługi udokumentowane fakturami RR będą wykorzystywane przez Państwa tylko do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Pytanie w zakresie podatku od towarów i usług ostatecznie sformułowane w piśmie z dnia 16 września 2024 r.

Jeżeli wbrew umowie między rolnikiem ryczałtowym a Państwa Spółką rolnik ryczałtowy nie zabezpieczy roszczeń Państwa, m.in. nie dostarczy dokumentacji niezbędnej do systemu certyfikacji wyrobów, to czy mimo zatrzymania kaucji gwarancyjnej będą mogli Państwo pomniejszyć VAT należny o cały VAT naliczony tego nabycia?

Państwa stanowisko w sprawie ostatecznie sformułowane w piśmie z dnia 16 września 2024 r.

Potrącenie w formie kaucji gwarancyjnej (kompensata) stanowi jedną z form zapłaty. Przenosząc to na grunt ustawy o podatku od towarów i usług i ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, w szczególności w odniesieniu do przepisów dotyczących dostawy towarów/świadczenia usług i otrzymania należności, należy stwierdzić, że dokonanie potrącenia uznane zostaje przez podmioty gospodarcze za otrzymanie należności.

Skoro zaś potrącenie kaucji będącej elementem zabezpieczenia interesów Państwa traktowane jest jako jedna z form zapłaty, to potrącając kaucję na skutek niedotrzymania przez rolnika ryczałtowego zapisów umowy między stronami, mają Państwo prawo do obniżenia podatku należnego o cały podatek naliczony wynikający z tej transakcji.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku w zakresie podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2024 r., poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą” lub „ustawą o VAT”.

W myśl ust. 1 tego artykułu:

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 i pkt 3 ustawy:

Kwotę podatku naliczonego stanowi

1) suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

a) nabycia towarów i usług,

b) dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi;

3) zryczałtowany zwrot podatku, o którym mowa w art. 116 ust. 6.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Art. 2 pkt 19 ustawy stanowi, że:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o rolniku ryczałtowym rozumie się przez to rolnika dokonującego dostawy produktów rolnych lub świadczącego usługi rolnicze, korzystającego ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3, z wyjątkiem rolnika obowiązanego na podstawie odrębnych przepisów do prowadzenia ksiąg rachunkowych.

Z treści art. 115 ust. 1 ustawy wynika, że:

Rolnikowi ryczałtowemu dokonującemu dostawy produktów rolnych dla podatnika podatku, który rozlicza ten podatek, przysługuje zryczałtowany zwrot podatku z tytułu nabywania niektórych środków produkcji dla rolnictwa opodatkowanych tym podatkiem. Kwota zryczałtowanego zwrotu podatku jest wypłacana rolnikowi ryczałtowemu przez nabywcę produktów rolnych.

W myśl art. 116 ust. 1 ustawy:

Podatnik zarejestrowany jako podatnik VAT czynny nabywający produkty rolne od rolnika ryczałtowego wystawia w dwóch egzemplarzach fakturę dokumentującą nabycie tych produktów. Oryginał faktury jest przekazywany dostawcy.

Art. 116 ust. 2 ustawy stanowi, że:

Faktura dokumentująca nabycie produktów rolnych powinna być oznaczona jako „Faktura VAT RR” i zawierać co najmniej:

1)imię i nazwisko lub nazwę albo nazwę skróconą dostawcy i nabywcy oraz ich adresy;

2) numer identyfikacji podatkowej lub numer PESEL dostawcy i nabywcy;

3) (uchylony)

4) datę dokonania nabycia oraz datę wystawienia i numer kolejny faktury;

5) nazwy nabytych produktów rolnych;

6) jednostkę miary i ilość nabytych produktów rolnych oraz oznaczenie (opis) klasy lub jakości tych produktów;

7) cenę jednostkową nabytego produktu rolnego bez kwoty zryczałtowanego zwrotu podatku;

8)wartość nabytych produktów rolnych bez kwoty zryczałtowanego zwrotu podatku;

9) stawkę zryczałtowanego zwrotu podatku;

10) kwotę zryczałtowanego zwrotu podatku od wartości nabytych produktów rolnych;

11)wartość nabytych produktów rolnych wraz z kwotą zryczałtowanego zwrotu podatku;

12)kwotę należności ogółem wraz z kwotą zryczałtowanego zwrotu podatku, wyrażoną cyfrowo i słownie;

13)czytelne podpisy osób uprawnionych do wystawienia i otrzymania faktury lub podpisy oraz imiona i nazwiska tych osób.

Zgodnie z art. 116 ust. 3 ustawy:

Faktura VAT RR powinna również zawierać oświadczenie dostawcy produktów rolnych w brzmieniu: ,,Oświadczam, że jestem rolnikiem ryczałtowym zwolnionym od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług.”

W myśl art. 116 ust. 4 ustawy:

W przypadku umów kontraktacji lub innych umów o podobnym charakterze oświadczenie, o którym mowa w ust. 3, może być złożone tylko raz w okresie obowiązywania umowy. Oświadczenie to sporządza się jako osobny dokument. Dokument ten powinien zawierać elementy, o których mowa w ust. 2 pkt 1 i 2, oraz datę zawarcia i określenie przedmiotu umowy, datę sporządzenia tego dokumentu oraz czytelny podpis składającego oświadczenie. Dokument sporządza się w dwóch egzemplarzach. Oryginał jest przekazywany nabywcy.

Zgodnie z powołanym przepisem faktura VAT RR nie jest wystawiana przez sprzedawcę, lecz przez nabywcę. Podatnik podatku od towarów i usług nabywający produkty rolne od rolnika ryczałtowego, wystawia w dwóch egzemplarzach fakturę dokumentującą zakup tych produktów. Oryginał faktury przekazywany jest sprzedawcy, czyli rolnikowi ryczałtowemu. Należy również podkreślić, że celem faktury oraz dokumentu stwierdzającego dokonanie zapłaty jest w tym przypadku przede wszystkim udokumentowanie rzeczywistego przebiegu zdarzenia gospodarczego, a dodatkowo – dla nabywcy produktów rolnych – potwierdzenie prawa do powiększenia kwoty podatku naliczonego uprawniającej do obniżenia kwoty podatku należnego.

W myśl art. 116 ust. 6 ustawy:

Zryczałtowany zwrot podatku zwiększa u nabywcy produktów rolnych kwotę podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym dokonano zapłaty, pod warunkiem że:

 1) nabycie produktów rolnych jest związane z dostawą opodatkowaną;

 2) zapłata należności za produkty rolne, obejmująca również kwotę zryczałtowanego zwrotu podatku, nastąpiła na rachunek bankowy rolnika ryczałtowego lub na jego rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem;

 3) w dokumencie stwierdzającym dokonanie zapłaty należności za produkty rolne zostaną podane numer i data wystawienia faktury potwierdzającej nabycie tych produktów albo na fakturze potwierdzającej zakup produktów rolnych podano dane identyfikacyjne dokumentu stwierdzającego dokonanie zapłaty.

Celem regulacji zawartej w powyższym przepisie jest powiązanie zapłaty dokonywanej przez podatnika z konkretną transakcją zakupu produktów rolnych oraz określenie warunków, na jakich podatnik może zrealizować prawo do odliczenia.

Stosownie do art. 116 ust. 7 ustawy:

Za datę dokonania zapłaty uważa się datę wydania dyspozycji przekazania środków finansowych na rachunek bankowy rolnika ryczałtowego lub na jego rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem, jeżeli dyspozycja ta została zrealizowana.

Art. 116 ust. 8 ustawy stanowi, że:

Warunek, o którym mowa w ust. 6 pkt 2, dotyczy tej części zapłaty, która stanowi różnicę między kwotą należności za dostarczone produkty rolne a kwotą należności za towary i usługi dostarczone rolnikowi ryczałtowemu przez nabywcę tych produktów rolnych.

Natomiast zgodnie z art. 116 ust. 9 ustawy:

Przez należności za towary i usługi dostarczane rolnikowi ryczałtowemu, o których mowa w ust. 8, rozumie się również potrącenia z tytułu spłat rat pożyczek i zaliczek udzielanych rolnikowi ryczałtowemu dostarczającemu produkty rolne, dokonane przez podatnika nabywającego te produkty, pod warunkiem że:

 1) zaliczka została przekazana na rachunek bankowy rolnika ryczałtowego lub na jego rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem, a na fakturze potwierdzającej zakup produktów rolnych podano dane identyfikacyjne dokumentu potwierdzającego dokonanie tej wpłaty;

 2) raty i pożyczki wynikają z umów sporządzonych na piśmie.

Na mocy z art. 116 ust. 9a ustawy:

Przez należności za towary i usługi dostarczane rolnikowi ryczałtowemu, o których mowa w ust  8, rozumie się również potrącenia, jeżeli wynikają z innych ustaw, rozporządzeń Rady UE lub tytułów wykonawczych (egzekucyjnych).

Jak wynika z wyżej powołanej regulacji zawartej w art. 116 ust. 6 ustawy, nabywca produktów rolnych ma prawo do zwiększenia podatku naliczonego o zryczałtowany zwrot podatku w rozliczeniu za miesiąc, w którym dokonano zapłaty.

W odniesieniu do powyższego stwierdzić należy, że realizacja zasady neutralności VAT wyraża się w stworzeniu takich rozwiązań legislacyjnych, w ramach których podatek naliczony (zapłacony) przez podatnika w cenie nabytych towarów i usług dla celów jego działalności opodatkowanej tym podatkiem może zostać odliczony, nie stanowiąc tym samym dla podatnika obciążenia kosztowego. Według wykładni unijnej, prawo do odliczenia zostało wprowadzone, aby całkowicie uwolnić przedsiębiorcę od kosztów podatku VAT zapłaconego lub podlegającego zapłacie, w toku jego działalności gospodarczej, jednocześnie podkreśla się, że prawo do odliczenia podatku naliczonego, będące wyrazem zasady neutralności, powinno być realizowane natychmiast. Przesunięcie bowiem w czasie możliwości odliczenia podatku skutkowałoby przerzuceniem na podatnika finansowania podatku przez pewien czas, a to z kolei oznaczałoby, że podatek ten nie jest do końca neutralny.

Zatem, gdy na Fakturze VAT RR dokumentującej zakup od rolnika ryczałtowego produktów rolnych zostaną zamieszczone dane identyfikujące dokument potwierdzający przekazanie częściowych wpłat na rachunek bankowy rolnika, a częściowa zapłata za zakupiony towar nastąpi z zachowaniem warunków określonych w art. 116 ust. 6 pkt 2 ustawy, podatnik ma prawo do powiększenia kwoty podatku naliczonego o zryczałtowany zwrot podatku zawartego w wystawionej Fakturze VAT RR oraz prawo do odliczenia od podatku należnego podatku naliczonego w rozliczeniu za okres rozliczeniowy dokonania wpłaty stosownej części należności.

Biorąc powyższe pod uwagę, stwierdzić należy, że przepis art. 116 ust. 6 ustawy, nie sprzeciwia się zwiększeniu u nabywcy produktów rolnych kwoty podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2 ustawy, w odpowiedniej części zryczałtowanego zwrotu podatku w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym dokonano częściowej zapłaty należności rolnikowi ryczałtowemu.

Ważne jest, by na końcowej Fakturze VAT RR potwierdzającej nabycie produktów rolnych zostały wykazane dane identyfikujące dokument potwierdzający dokonanie zapłaty zaliczki (zaliczek) na rachunek bankowy rolnika ryczałtowego (np. potwierdzenie dokonania przelewu na rzecz rolnika ryczałtowego).

Z opisu sprawy wynika, że są Państwo przedsiębiorstwem produkującym pellet ze słomy zbożowej pochodzącej od producentów zbóż.

System KZR 1 NiG jest to globalny system certyfikacji w obrocie m.in. biomasą na cele energetyczne. Jest określany jako system dobrowolny, a podmioty chcące uczestniczyć w łańcuchu dostaw biomasy muszą dokumentować pochodzenie surowców od momentu wytworzenia do ostatecznej sprzedaży. Uczestnikami Systemu są wszystkie podmioty w łańcuchu dostaw. Warunkiem sprzedaży Państwa do elektrowni jest jednak zakup biomasy posiadającej poświadczenie KZR. Niestety dostawcy Państwa często unikają dostarczenia Państwu odpowiednich dokumentów i opóźniają to w czasie. Jeżeli mieliby Państwo możliwość wstrzymania płatności do momentu otrzymania tych dokumentów, może udałoby się przyspieszyć cały proces kompletowania niezbędnej dokumentacji.

W celu zabezpieczenia interesu planują Państwo podpisać umowy z dostawcami. Zgodnie z tymi umowami stosowaliby Państwo zabezpieczenia w formie kaucji gwarancyjnej, którą każdorazowo stanowiłaby część kwot wynagrodzenia dostawcy. Zatrzymanie następowałoby poprzez potrącenie należności z każdej faktury VAT RR. Kaucja nie stanowi potrącenia w rozumieniu art. 498 k.c., gdyż nie jest to potrącenie ustawowe dwóch wymagalnych roszczeń, lecz potrącenie umowne stanowiące zabezpieczenie na wypadek nienależytego wykonania umowy. Wysokość kwoty zatrzymania określałaby umowa (jako procent od kwoty faktury). Zatrzymanie byłoby operacją rachunkową polegającą na wyliczeniu kwoty do zatrzymania, podzieleniu kwot należnych wykonawcy i odsunięciu ich w czasie. Z kwot czasowo zatrzymanych potrącane mogłyby być ewentualne koszty i straty związane systemem certyfikacji itp. W przypadku braku zdarzeń tego rodzaju i po dostarczeniu przez dostawcę wymaganych umową dokumentów (o terminowy zwrot podpisanej faktury RR, terminowe dostawy surowca, dostawy odpowiedniego surowca, dostarczenie różnego rodzaju wymaganej przez Państwa dokumentacji) zatrzymane kwoty byłyby zwracane dostawcy w całości. Z umów zawartych z dostawcami wyraźnie wynikać będzie, że roszczenie Państwa z tytułu kaucji gwarancyjnej potrącone zostanie z należności objętej wystawioną przez danego dostawcę fakturą. Umowy z dostawcami wyraźnie określać będą termin w jakim dostawcy zobligowani będą do przedłożenia dokumentacji potwierdzającej pochodzenie dostarczanych surowców oraz warunki zwrotu kaucji.

Są Państwo czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług. Nabycie słomy od rolnika ryczałtowego dokumentują Państwo wystawieniem faktury RR. Towary i usługi udokumentowane fakturami RR będą wykorzystywane przez Państwa tylko do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Wątpliwości Państwa dotyczą kwestii prawa do pomniejszenia VAT należnego o cały VAT naliczony tego nabycia w przypadku zatrzymania kaucji gwarancyjnej, jeżeli wbrew umowie między rolnikiem ryczałtowym a Państwem rolnik ryczałtowy nie zabezpieczy roszczeń Państwa, m.in. nie dostarczy dokumentacji niezbędnej do systemu certyfikacji wyrobów.

Ciężarem mechanizmu „zryczałtowanego zwrotu podatku” dla rolników ryczałtowych obarczono podmioty nabywające produkty rolne lub usługi rolnicze od tych rolników bezpośrednio, przede wszystkim: punkty skupu, hurtownie, przetwórnie, niektóre sklepy itp.

Ponadto na nabywającego od rolnika ryczałtowego produkty rolne (usługi rolnicze), a nie na tego rolnika nałożono obowiązek udokumentowania tej transakcji dostawy (usługi). Podatnik omawianego podatku bowiem, nabywający te produkty, rozliczając podatek, ma obowiązek wystawić fakturę dokumentującą zakup tych produktów, oznaczoną jako „Faktura VAT RR”.

Aby jednak powyższe obowiązki nałożone na tych podatników były dla nich neutralne, w art. 116 ust. 6 ustawy przewidziano możliwość odzyskania kwoty podatku zryczałtowanego zapłaconego rolnikom, pod warunkiem że:

  1) nabycie produktów rolnych jest związane z dostawą opodatkowaną;

  2) zapłata należności za produkty rolne, obejmująca również kwotę zryczałtowanego zwrotu podatku, nastąpiła na rachunek bankowy rolnika ryczałtowego lub na jego rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem;

  3) w dokumencie stwierdzającym dokonanie zapłaty należności za produkty rolne zostaną podane numer i data wystawienia faktury potwierdzającej nabycie tych produktów albo na fakturze potwierdzającej zakup produktów rolnych podano dane identyfikacyjne dokumentu stwierdzającego dokonanie zapłaty.

Zatem w przytoczonym przepisie art. 116 ust. 6 ustawy, określono warunki, których spełnienie uprawnia nabywców produktów rolnych do zwiększenia kwoty podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2 ustawy, o kwotę zryczałtowanego zwrotu podatku. Jednym z nich jest obowiązek zapłaty należności za produkty rolne, na rachunek bankowy rolnika ryczałtowego.

W art. 116 ust. 8, 9 i 9a ustawy, doprecyzowano zasady rozliczenia zryczałtowanego zwrotu podatku przez nabywców produktów rolnych od rolnika ryczałtowego. Warunek, o którym mowa w art. 116 ust. 6 pkt 2 ustawy, nie dotyczy tej części zapłaty, która stanowi różnicę między kwotą należności za dostarczone produkty rolne i odpowiednio: kwotą należności za towary i usługi dostarczone temu rolnikowi przez nabywcę (art. 116 ust. 8 ustawy), kwotą potrącenia z tytułu rat pożyczek i zaliczek udzielonych rolnikowi ryczałtowemu przez nabywcę tych produktów (art. 116 ust. 9 ustawy), czy też kwotą potrąceń, jeżeli wynikają z innych ustaw, rozporządzeń Rady UE lub tytułów wykonawczych - egzekucyjnych (art. 116 ust. 9a ustawy).

W tym miejscu należy wskazać, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie definiują pojęcia kaucji. Zgodnie ze słownikową definicją (według Internetowego Słownika Języka Polskiego - http://www.sjp.pl) - „kaucja” jest to: „suma pieniężna złożona jako gwarancja dotrzymania umowy; zastaw; zabezpieczenie; gwarancja”.

Kaucja gwarancyjna np. w budownictwie to określona - z reguły procentowo - kwota należności wynikających z tytułu wykonanych robót, zatrzymana przez inwestora na określony okres do momentu ich zakończenia, tytułem gwarancji. Stanowi ona formę zabezpieczenia należytego wykonania robót przez wykonawcę bądź też służy do pokrycia roszczeń wynikających z ich niewykonania czy też nienależytego wykonania. Co do zasady ma charakter zwrotny i pozostaje neutralna podatkowo. Zakres gwarancji, jej okres oraz zasady rozliczania się z pobranych kaucji są ustalane pomiędzy inwestorem i wykonawcą (bądź pomiędzy wykonawcą i podwykonawcą) w zawartej umowie.

Należy zauważyć, iż zgodnie z art. 3531 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2024 r., poz. 1061 ze zm.),

Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Powyższe oznacza, że strony są wolne w kształtowaniu treści umowy.

W omawianej sprawie, jak wynika z wniosku, w celu zabezpieczenia interesu planują Państwo podpisać umowy z dostawcami, w których stosowaliby Państwo zabezpieczenia w formie kaucji gwarancyjnej, którą każdorazowo stanowiłaby część kwoty wynagrodzenia dostawcy. Zatrzymanie następowałoby poprzez potrącenie należności z każdej faktury VAT RR. Kaucja będzie stanowić potrącenie umowne stanowiące zabezpieczenie na wypadek nienależytego wykonania umowy. Wysokość kwoty zatrzymania określałaby umowa (jako procent od kwoty faktury). Zatrzymanie byłoby operacją rachunkową polegającą na wyliczeniu kwoty do zatrzymania, podzieleniu kwot należnych wykonawcy i odsunięciu ich w czasie.

W przytoczonym powyżej przepisie art. 116 ust. 6 ustawy, określono warunki, których spełnienie uprawnia nabywców produktów rolnych do zwiększenia kwoty podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2 ustawy, o kwotę zryczałtowanego zwrotu podatku. Jednym z nich jest obowiązek zapłaty należności za produkty rolne, na rachunek bankowy rolnika ryczałtowego.

Przenosząc powyższe na grunt rozpoznawanej sprawy, należy stwierdzić, że w opisanej sytuacji, nie zostanie spełniony warunek wynikający z art. 116 ust. 6 ustawy, bowiem nie nastąpi w całości na rachunek bankowy zapłata wynagrodzenia należnego dostawcy- rolnikowi ryczałtowemu. Jak Państwo wskazali, planują każdorazowo, zgodnie z umową, zatrzymać część kwot z każdej faktury RR, celem zabezpieczenia wykonania umowy. Zatrzymanie byłoby operacją rachunkową polegającą na wyliczeniu kwoty do zatrzymania, podzieleniu kwot należnych wykonawcy i odsunięciu ich w czasie.

W rezultacie będą mieli Państwo prawo zwiększyć u siebie kwotę podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2 pkt 3 w zw. z art. 116 ust. 6 ustawy, w odpowiedniej części zryczałtowanego zwrotu podatku w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym dokonają Państwo częściowej zapłaty należności rolnikowi ryczałtowemu.

Ponadto, w odniesieniu do pozostałej kwoty wynikającej z wystawionej na rzecz dostawców słomy Faktury VAT RR, w związku ze spełnieniem wymogów wynikających z art. 116 ust. 6 ustawy, zryczałtowany zwrot podatku zwiększy u Państwa kwotę podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2 ustawy, w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym dokonają Państwo zapłaty pozostałej płatności tj. dokonają Państwo zwrotu zatrzymanej kwoty (kaucji).

Podsumowując, jeżeli wbrew umowie między rolnikiem ryczałtowym a Państwa Spółką, rolnik ryczałtowy nie zabezpieczy roszczeń Państwa, m.in. nie dostarczy dokumentacji niezbędnej do systemu certyfikacji wyrobów, to w przypadku zatrzymania kaucji gwarancyjnej nie będą mogli Państwo pomniejszyć VAT należny o cały VAT naliczony z tego nabycia. Zatem Państwa stanowisko, jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym albo opisem zdarzenia przyszłego. Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

  - Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

  - Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

  - Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

   - w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

   - w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.