Brak prawa do odliczenia w związku z realizacją projektu. - Interpretacja - null

ShutterStock

Brak prawa do odliczenia w związku z realizacją projektu. - Interpretacja - null

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Brak prawa do odliczenia w związku z realizacją projektu.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

1 października 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 1 października 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie braku prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wykazanego na fakturach dokumentujących nabycie towarów i usług, związanych z realizacją projektu pn.: „(…)”.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

(…) (dalej (…), Park lub Wnioskodawca) został utworzony na mocy rozporządzenia (…) i działa od (…). Obecny status prawny parku narodowego reguluje ustawa o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2014 r., na mocy której (…) jest państwową osobą prawną w rozumieniu art. 9 pkt 14 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. Wnioskodawca jest zarejestrowany jako czynny podatnik podatku od towarów i usług.

Działalność Parku przede wszystkim nakierowana jest na działalność związaną z ochroną przyrody. Do zadań Parku należą w szczególności: (…)

Przedmiotowe cele ochrony przyrody realizowane są w szczególności poprzez: (…)

(…) jako park narodowy prowadzi samodzielną gospodarkę finansową, pokrywając z posiadanych środków i uzyskiwanych przychodów wydatki na finansowanie ww. zadań oraz kosztów działalności. (…), stosownie do przepisów ustawy o ochronie przyrody może także prowadzić działalność gospodarczą na zasadach przewidzianych treścią ustawy Prawo przedsiębiorców.

Przychody (…) z perspektywy przepisów ustawy o VAT zasadniczo dzielą się na:

a)przychody dotyczące działalności tzw. statutowej, a więc działalności niemającej charakteru działalności gospodarczej, a która w zasadniczej mierze obejmuje szereg działań związanych z realizacją opisanych na wstępie tzw. zadań własnych wynikających z ustawy o ochronie przyrody oraz innych działań określonych przez statut Parku. Przychody te obejmują różnego rodzaju dotacje celowe z budżetu państwa, dofinansowania z funduszu leśnego, dofinansowania do projektów z udziałem środków pochodzących z Unii Europejskiej itp.

b)przychody z działalności gospodarczej opodatkowanej VAT obejmujące w szczególności sprzedaż biletów wstępu, biletów/opłat parkingowych, sprzedaż wydawnictw, kalendarzy oraz różnego rodzaju gadżetów np. oznaczonych logo (…), wynajem i dzierżawa różnego rodzaju obiektów lub powierzchni, czy też różnego rodzaju opłaty za udostępnianie parku (…)

c)przychody z działalności gospodarczej zwolnionej z VAT obejmujące w szczególności wynajem mieszkań na cele mieszkaniowe (sprzedaż zwolniona z VAT stanowi marginalną część przychodów Wnioskodawcy).

Zdarzenie przyszłe

W związku z tym, że ustawa o ochronie przyrody nakłada na (…) obowiązki związane z ochroną przyrody, Wnioskodawca we współpracy z innymi parkami narodowymi oraz (…) wystąpiło z wnioskiem o dofinansowanie projektu pn.: (…), który będzie współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach programu (…), działanie (…). Będzie to projekt ogólnopolski, realizowany na terenie (…), w tym także na terenie Wnioskodawcy.

Projekt będzie kontynuacją przedsięwzięcia realizowanego w latach 2017-2023, czyli Kompleksowego projektu ochrony gatunków i siedlisk przyrodniczych. Główną oś projektu będą stanowiły działania ochronne na rzecz gatunków i siedlisk na obszarach Natura 2000 i w rezerwatach przyrody na gruntach Lasów Państwowych oraz w parkach narodowych (w tym także na terenie (…)). Realizowane będą zadania ochronne wynikające z dokumentów: planów ochrony, planów zadań ochronnych oraz dokumentów równoważnych, takich jak plany urządzenia lasu spełniających ustawowe wymogi dla obszarów Natura 2000 oraz planów ochrony i zadań ochronnych ustanowionych dla rezerwatów.

Wyżej wymienione działania realizowane w ramach projektu a dotyczące ochrony gatunków i siedlisk, co do zasady związane będą z działalnością statutową Wnioskodawcy, a więc działalnością w zakresie ochrony przyrody.

Głównym przedmiotem projektu jest (…). W ramach projektu przewidziano również (nieodpłatne dla uczestników) elementy edukacyjne w zakresie podnoszenia świadomości ekologicznej społeczeństwa. Działania o charakterze edukacyjnym oraz upowszechniającym zostaną skierowane do następujących grup docelowych:

a)podmioty zaangażowane w ochronę przyrody – przedstawiciele administracji rządowej (GDOŚ, RDOŚ) oraz samorządowej, decydenci odpowiedzialni za ochronę przyrody i planowanie przestrzenne – dzięki realizowanemu projektowi otrzymają aktualne informacje dotyczące siedlisk oraz gatunków, co będzie istotne w procesie wydawania decyzji administracyjnych, w tym środowiskowych,

b)pracownicy lasów państwowych, parków narodowych (w tym pracownicy Wnioskodawcy), uczelni wyższych, instytutów badawczych, ekologiczne organizacje pozarządowe – dzięki projektowi będą mogli podnieść swoje kompetencje, poszerzyć wiedzę i skorzystać z wypracowanych doświadczeń, wyniki prowadzonych prac mogą stanowić podstawę lub materiał wyjściowy do dalszych badań, publikacji itp.

c)ogół społeczeństwa (w szczególności społeczeństwa lokalne z terenów, na których realizowany będzie projekt) – elementy krajobrazu i przyrody mają duże znaczenie w kształtowaniu tożsamości lokalnej zamieszkującej dany teren i korzystającej z jego zasobów (rekreacja, turystyka, prawidłowo funkcjonujące ekosystemy).

Do głównych zadań Wnioskodawcy w ramach przedmiotowego Projektu będą należały w szczególności zadania ochronne na rzecz (…), a w tym: (…)

Realizowane działania ochronne i edukacyjne będą związane z działalnością dotyczącą ochrony gatunków i siedlisk i jako takie będą związane z działalnością statutową (…) obejmującą w szczególności ochronę przyrody i edukację przyrodniczą.

Pytanie

Czy Wnioskodawca przystępując do projektu pn.: „(…)”, ma prawo, biorąc pod uwagę zakładane cele, którym ma służyć projekt, do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego określonego w otrzymanych, w przyszłości fakturach dokumentujących nabycie towarów i usług związanych z realizacją Projektu?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, w okolicznościach przedstawionego zdarzenia przyszłego wydatki związane z realizacji projektu pn.: „(…)”, nie uprawniają (…) do odliczenia podatku naliczonego, ani też do zwrotu, gdyż w okolicznościach przedstawionego zdarzenia przyszłego wydatki te nie wykazują związku z działalnością gospodarczą stanowiącą przedmiot opodatkowania podatkiem VAT, a tym samym nie zachodzi powiązanie z czynnościami/obrotem opodatkowanym.

Uzasadnienie własnego stanowiska

Stosownie do treści przepisu art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.) dalej „ustawa o VAT” w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego (…).

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług (art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy), przy czym stosownie do art. 88 ust. 4 ustawy – obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7 ustawy.

Z przywołanych przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik od towarów i usług, jeśli nabyte towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystania z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego). Natomiast, prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony nie przysługuje m.in. przy nabyciu towarów i usług:

wykorzystywanych do czynności nieobjętych zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług (tzn. niepodlegających opodatkowaniu tym podatkiem),

wykorzystywanych do czynności wprawdzie podlegających zakresowi opodatkowania podatkiem od towarów i usług, niemniej jednak na podstawie przepisów szczególnych zwolnionych od tego podatku.

Wskazać należy, że system odliczeń wynikający z przepisów zarówno dyrektywy 2006/112/WE RADY z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347/1 z 11 grudnia 2006 r., str. 1, z późn. zm.) – zwanej dalej dyrektywą VAT – jak i ustawy o VAT ma na celu całkowite uwolnienie podmiotu gospodarczego od obciążeń z tytułu podatku VAT, przypadającego do zapłaty lub zapłaconego w trakcie prowadzonej działalności gospodarczej.

Wspólny system podatku VAT gwarantuje w ten sposób, że wszelka działalność gospodarcza, niezależnie od jej celu lub rezultatu, jest opodatkowana w sposób całkowicie neutralny pod warunkiem, że działalność ta podlega temu podatkowi (por. wyroki Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej – zwanego dalej TSUE – w sprawach: C-268/83, C-408/98). Dokonując wykładni art. 86 ust. 1 ustawy, w zakresie charakteru związku pomiędzy zakupami a sprzedażą opodatkowaną, w zgodzie z przepisami dyrektywy VAT, należy zauważyć, że aby można było przyznać podatnikowi prawo do odliczenia naliczonego podatku VAT i określić zakres tego prawa, zasadniczo konieczne jest istnienie bezpośredniego i ścisłego związku pomiędzy konkretną transakcją powodującą naliczenie podatku, a jedną lub kilkoma transakcjami objętymi podatkiem należnym, które rodzą prawo do odliczenia.

Prawo do odliczenia zostaje również przyznane podatnikowi nawet w przypadku braku bezpośredniego i ścisłego związku pomiędzy konkretną transakcją powodującą naliczenie podatku, a jedną lub większą liczbą transakcji objętych podatkiem należnym, które rodzą prawo do odliczenia, gdy koszty omawianych usług należą do jego kosztów ogólnych i jako takie stanowią elementy cenotwórcze dostarczanych towarów lub świadczonych usług.

Koszty te zachowują bowiem bezpośredni i ścisły związek z całą działalnością gospodarczą podatnika (por. wyrok TSUE w sprawie: C-29/08). Zatem, istnienie prawa do odliczenia ustalane jest na podstawie transakcji objętych podatkiem należnym, do których transakcje powodujące naliczenie podatku są przyporządkowane. Jeżeli nie ma to miejsca, należy zbadać, czy wydatki poczynione celem nabycia towarów lub usług powodujących naliczenie podatku należą do wydatków ogólnych, związanych z całością opodatkowanej działalności gospodarczej podatnika.

Prawo do odliczenia dotyczy całego podatku VAT, obciążającego wydatki podatnika w związku z różnymi świadczeniami wykonanymi na jego rzecz w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, o ile wszystkie czynności tego podatnika w ramach jego działalności gospodarczej są opodatkowane (por. wyrok TSUE w sprawie: C-465/03).

Katalog czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług zawiera art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Są nimi odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, przy czym dostawa towarów została zdefiniowana jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (art. 7 ust. 1 ustawy), natomiast świadczenie usług jako każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów (art. 8 ust. 1 ustawy).

Należy zauważyć, że powyższe czynności podlegają opodatkowaniu, jeżeli są wykonywane przez podatnika, podatkiem od towarów i usług. Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2 (art. 15), bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W zakresie zadań realizowanych przez Wnioskodawcę w ramach przedmiotowego Projektu, (…) nie będzie świadczył na niczyją rzecz usług opodatkowanych, a działalność ta nie ma charakteru komercyjnego, nie ma na celu generowania dochodów (opodatkowanych VAT), zaś cele Projektu nakierowane są w całości na szeroko rozumiane dobro publiczne, bo tak należy traktować ochronę przyrody i edukację przyrodniczą.

Wobec powyższego, zdaniem Wnioskodawcy, w okolicznościach przedstawionego zdarzenia przyszłego prawo do odliczenia podatku naliczonego określonego w otrzymanych fakturach dokumentujących nabycie towarów i usług związanych z realizacją projektu pn.: „(…)” nie przysługuje.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”. W myśl tego przepisu:

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

a) nabycia towarów i usług,

b) dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Stosownie do art. 88 ust. 4 ustawy:

Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Z cytowanych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem wiąże się podatek naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Zasada ta wyklucza możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Ponadto, aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z opisu sprawy wynika, że są Państwo zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Wykonują Państwo zarówno działalność statutową wynikającą z ustawy o ochronie przyrody, działalność opodatkowaną oraz zwolnioną z podatku VAT.

Państwa wątpliwości dotyczą prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją projektu pn.: „(…)”.

Podstawowym warunkiem, którego spełnienie należy analizować w aspekcie prawa do odliczenia podatku, jest związek dokonywanych nabyć towarów i usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą generującą podatek należny. W omawianej sprawie związek taki nie wystąpi.

We wniosku wskazali Państwo, że przychody dotyczące działalności tzw. statutowej, nie mają charakteru działalności gospodarczej, a działania realizowane w ramach projektu, dotyczące ochrony gatunków i siedlisk, co do zasady związane będą z Państwa działalnością statutową, a więc działalnością w zakresie ochrony przyrody.

W konsekwencji nie zostanie spełniona podstawowa pozytywna przesłanka warunkująca prawo do odliczenia podatku naliczonego, jaką jest związek z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi, o której mowa w art. 86 ust. 1 ustawy. Zatem, nie będzie przysługiwać Państwu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją projektu pn.: „(…)”.

Mając na uwadze powołane wyżej przepisy prawa oraz przedstawiony opis sprawy stwierdzam, że nie będą mieć Państwo prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wykazanego na fakturach dokumentujących nabycie towarów i usług, związanych z realizacją projektu pn.: „(…)”.

Tym samym, Państwa stanowisko uznałem za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem zdarzenia przyszłego, Państwo ponoszą ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym jego przedstawieniem. Zatem, wydając przedmiotową interpretację oparłem się na wynikającym z treści wniosku opisie zdarzenia przyszłego. W przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).