Brak prawa do odliczenia podatku VAT z tytułu poniesionych wydatków w związku z realizacją projektu.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

13 września 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 13 września 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku prawa do odliczenia podatku VAT z tytułu poniesionych wydatków w związku z realizacją projektu pn. (…).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Gmina jako Wnioskodawca ww. projektu chce zaliczyć koszty podatku VAT realizacji inwestycji do kosztów kwalifikowanych projektu i tym samym otrzymać do nich dofinansowanie. Gmina musi wykazać, iż podatek VAT poniesiony na realizację inwestycji to wydatek kwalifikowany projektu. Inwestycja polegać będzie na doprowadzeniu do poprawy jakości powietrza poprzez zatrudnienie ekodoradcy wyspecjalizowanego w dziedzinie ochrony powietrza i energetyki. Zatrudnienie eksperta będzie wiązało się między innymi z wyposażeniem stanowiska pracy, zakupem narzędzi i usług niezbędnych do prowadzenia kontroli, zakupem samochodu.

Projekt (…) realizowany w ramach Priorytetu II (…) dla Działania 2(i) (…) Funduszy Europejskich dla (…) na lata 2021-2027 ma na celu wsparcie jednostki samorządu terytorialnego we wdrożeniu Programu ochrony powietrza dla stref w województwie (…).

Program zakłada ograniczenie emisji i zmniejszenie stężeń: pyłu zawieszonego PM10 i PM 2,5, B(a)P oraz dwutlenku azotu. Zaangażowanie jednostki samorządu terytorialnego w realizację Programu jest niezbędne, gdyż jedynie współpraca pomiędzy samorządem lokalnym i Samorządem Województwa (…) pozwoli na efektywne wdrażanie strategii poprawy jakości powietrza oraz realizację naturalnej środowiskowo polityki energetyczno-klimatycznej. Planowane interwencje będą dotyczyły w szczególności podnoszenia potencjału administracyjnego gminy w zakresie:

• właściwego planowania działań związanych z ochroną powietrza, 
• komunikacji z mieszkańcami,      
• doradztwa energetycznego i ekologicznego,   
• wdrażania systemów informatycznych wspierających procesy zarzadzania jakością powietrza,
• monitorowania, kontroli i egzekucji działań w zakresie poprawy jakości powietrza.

Zadania realizowane w ramach projektu:

1)prowadzenie spraw i obowiązków wynikających z zapisów dotyczących jakości i czystości powietrza wskazanych w Programach Ochrony Powietrza obowiązujących na terenie gminy oraz w uchwale antysmogowej, w tym sprawozdawczości, kontroli źródeł spalania paliw, informowania społeczeństwa, w tym:

a)obsługa systemów wytworzonych przez Lidera projektu (…),

b)opracowanie strategii służącej poprawie jakości powietrza na terenie Gminy (…),

c)aktualizacja, integracja oraz nadzór nad wdrażaniem ww. strategii oraz monitorowanie realizacji uchwał i strategii lokalnych w zakresie ochrony powietrza,

d)monitorowanie oraz prowadzenie sprawozdawczości realizacji założeń Programu ochrony powietrza i Planu działań krótkoterminowych oraz programu (…),

e)monitorowanie stanu inwentaryzacji źródeł ciepła oraz wsparcie w aktualizacji bazy danych,

f)zlecenie wykonania/wykonanie diagnozy ubóstwa energetycznego mieszkańców oraz jej aktualizacja, w tym na podstawie istniejących danych i rejestrów,

g)utworzenie bazy danych dotyczącej ubóstwa energetycznego w Gminie (…),

h)wsparcie działań zmierzających ku zwiększeniu oszczędności zużycia energii w gospodarstwach domowych dotkniętych ubóstwem energetycznym,

i)informowanie mieszkańców o obowiązku wprowadzania danych dotyczących posiadanego źródła ciepła do CEEB i ewentualna pomoc w wypełnieniu deklaracji,

j)udział w kontrolach palenisk oraz czynna współpraca w tym zakresie z uprawnionymi urzędnikami gminy i policją,

k)zlecanie badania próbek popiołu do akredytowanego laboratorium w celu wykrycia spalania najgorszej jakości paliw i odpadów,

l)wsparcie w pozyskiwaniu zewnętrznego wsparcia finansowego dla gminy na realizację zidentyfikowanych potrzeb w zakresie inwestycji i działań ograniczających emisję zanieczyszczeń, podnoszących efektywność energetyczną i budujących świadomość społeczną w tym zakresie,

2)planowanie i inicjowanie działań służących ochronie środowiska, w tym prowadzenie edukacji ekologicznej, tj.:

• wykonanie analizy dotyczącej potrzeb edukacyjnych mieszkańców gminy w zakresie ochrony powietrza oraz jej aktualizacja, w tym zidentyfikowanie grup wymagających szczególnego wsparcia oraz opracowanie scenariusza planowanych do przeprowadzenia działań informacyjnych z zakresu ochrony powietrza,
• drukowanie i dystrybucja materiałów informacyjno-edukacyjnych dot. ochrony powietrza,
• organizacja wydarzeń informacyjno-edukacyjnych w zakresie ochrony powietrza, w tym o wymaganiach uchwały antysmogowej dla (…) oraz dostępnych formach dofinasowania do wymiany kotłów,
• doradztwo mieszkańcom w zakresie wymiany źródła ogrzewania i termomodernizacji oraz pomoc w pozyskaniu środków finansowych,
• organizacja wydarzeń i spotkań w zakresie ochrony powietrza skierowanych do grup wymagających szczególnego wsparcia, do ogółu społeczeństwa i z grupami opiniotwórczymi.

Realizowane zadania w gminie mają na celu służyć wdrażaniu Programu ochrony powietrza poprzez ograniczenie emisji zanieczyszczeń powietrza, zwłaszcza pochodzących ze źródeł indywidualnych.

Samochód będzie wykorzystywany do:

• dojazdów na kontrole palenisk w domach mieszkańców gminy (…),
• udziału w szkoleniach które będą organizowane dla społeczności gminnej,
• wykonywania innych zadań związanych z projektem (…).

Czynności zakupu towarów i usług nabywane w ramach programu (…) wykorzystywane będą do czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Podstawa prawna działania - art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym.

Gmina nie świadczy usług polegających na wymianie urządzeń grzewczych, jedynie skupia się na doradztwie przy składaniu wniosków z programu (…)

Pytanie

Czy w odniesieniu do realizowanego przez Gminę projektu, Gmina będzie miała możliwość odliczenia podatku VAT z faktur dokumentujących wydatki, z tytułu wydatków związanych z realizacja projektu (…)?

Państwa stanowisko w sprawie

Gminie nie przysługuje prawo do odzyskania podatku VAT, ponieważ zakup towarów i usług związanych z realizacją projektu (…) nie będzie służył czynnościom opodatkowanym. Poprawa jakości powietrza należy do zadań własnych gminy zgodnie z art. 7 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym.

Zatem Gminie nie przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony od zakupów towarów i usług w ramach realizacji inwestycji, a co za tym idzie podatek VAT będzie wydatkiem kwalifikowanym do refundacji ze środków z województwa (…).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku, jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej ustawą.

W świetle tego przepisu:

Na mocy art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Stosownie do cytowanych wyżej przepisów prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, a więc takich, których następstwem jest określenie podatku należnego.

Przedstawiona zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym:

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Na mocy art. 88 ust. 4 ustawy:

Zgodnie z ww. regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Podkreślić należy, że aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy:

Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy:

Z kolei, zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy:

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej – (Dz. Urz. UE. L. Nr 347 z 11.12.2006 s. 1 ze zm.), zgodnie z którym:

W świetle unormowań prawa wspólnotowego w przypadku, gdy organy władzy publicznej bądź urzędy obsługujące te organy podejmują takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań, lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 609 ze zm.):

Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Katalog zadań własnych gminy został określony w art. 7 ust. 1 ww. ustawy o samorządzie gminnym, zgodnie z którym:

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy itd., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). Oznacza to, że w pozostałym zakresie np. w zakresie zadań własnych nałożonych na gminę na podstawie odrębnych przepisów, jednostki samorządu terytorialnego nie występują jako podatnicy podatku VAT.

Zatem, Gmina wykonując we własnym imieniu i na własny rachunek czynności spełniające definicję działalności gospodarczej, określonej w art. 15 ust. 2 ustawy, działa w charakterze podatnika podatku VAT.

Natomiast zadania realizowane przez Gminę, wskazane w art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, tj. zadania własne nałożone na gminę na podstawie odrębnych przepisów, nie stanowią działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług.

Państwa wątpliwości dotyczą uznania, czy w odniesieniu do realizowanego przez Gminę projektu, Gmina będzie miała możliwość odliczenia podatku VAT z faktur dokumentujących wydatki, związane z realizacją projektu (…).

Jak wskazano na wstępie, odliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez podatnika podatku VAT w ramach działalności gospodarczej do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Zatem podstawowym warunkiem, którego spełnienie należy analizować w aspekcie prawa do odliczenia podatku VAT, jest związek dokonywanego nabycia towarów i usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą generującą podatek należny.

W omawianej sprawie warunek uprawniający do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie będzie spełniony, ponieważ – jak wynika z okoliczności sprawy – realizacja opisanego projektu należy do zadań własnych, do których są Państwo zobowiązani ustawą o samorządzie gminnym.

Tym samym w analizowanym przypadku nie będą ponosili Państwo wydatków w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, lecz w związku z realizacją zadań własnych nałożonych na Państwa przepisami określonymi w ustawie o samorządzie gminnym, z tytułu których nie występują Państwo jako podatnik podatku VAT.

Jak wynika z wniosku, realizowane zadania w Gminie mają na celu służyć wdrażaniu Programu ochrony powietrza poprzez ograniczenie emisji zanieczyszczeń powietrza, zwłaszcza pochodzących ze źródeł indywidualnych. Czynności zakupu towarów i usług nabywane w ramach programu (…) wykorzystywane będą do czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Gmina nie świadczy usług polegających na wymianie urządzeń grzewczych jedynie skupia się na doradztwie przy składaniu wniosków z programu (…).

W konsekwencji, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy, Gminie (…) nie będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od wydatków poniesionych na realizację zadania projektu pn. (…).

Tym samym Państwa stanowisko uznaję za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).