Nieuznanie za podatnika podatku VAT w związku ze sprzedażą udziałów w: • ¼ części w nieruchomości, • 1/128 części w nieruchomości, • ½ części w nieruchomości, • 1/64 części w nieruchomości oraz niepodleganie opodatkowaniu podatkiem VAT dostawy udziałów w ww. nieruchomościach.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

16 sierpnia 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 12 sierpnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy nieuznania Pana za podatnika podatku VAT w związku ze sprzedażą udziałów w:

·¼ części w nieruchomości (KW nr 1),

·1/128 części w nieruchomości (KW nr 2),

·½ części w nieruchomości (KW nr 3),

·1/64 części w nieruchomości (KW nr 4)

oraz niepodlegania opodatkowaniu podatkiem VAT dostawy udziałów w ww. nieruchomościach.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

1.W dniu 23 stycznia 2020 r. Wnioskodawca prowadzący w tym czasie działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej dokonał wraz ze wspólnikiem spółki cywilnej zakupu udziałów w prawie własności nieruchomości położonej (...), dla której Sąd Rejonowy w ... VII Wydział Ksiąg Wieczystych z siedzibą w ...prowadzi księgę wieczystą .... Umowa została zawarta w formie aktu notarialnego. Rep. A nr ....

Z uwagi na fakt, iż zakup obejmował jedynie udziały w opisanej powyżej nieruchomości, w akcie notarialnym złożony został wniosek o odłączenie z tej księgi wieczystej działki nr 5 o pow. 0,0987 ha i założenie dla niej nowej księgi wieczystej oraz o wpisanie w dziale II tej księgi wieczystej własności na prawach wspólności łącznej wspólników spółki cywilnej na rzecz Wnioskodawcy i jego wspólnika.

Zważywszy, iż zakup ten został dokonany od osób nie będących podatnikami podatku VAT, pobrany został podatek od czynności cywilnoprawnych, a będąca podatnikiem VAT spółka cywilna, której wspólnikiem był Wnioskodawca nie miała prawa do odliczenia podatku VAT (albowiem brak było podatku naliczonego w związku z tą transakcją).

2.W dniu 15 lutego 2021 r. Wnioskodawca wraz ze wspólnikiem dokonali kolejnego zakupu udziałów w nieruchomości, tj. udziału wynoszącego 1/16 części w prawie własności nieruchomości położonej w ..., dla której Sąd Rejonowy w ... VII Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi Księgę Wieczystą ... (umowa Rep A Nr ...). W akcie notarialnym złożony został wniosek o wpisanie w dziale II tej księgi wieczystej własności na prawach wspólności łącznej wspólników spółki cywilnej na rzecz Wnioskodawcy i jego wspólnika w udziale wynoszący 1/16 części).

Zważywszy, iż zakup ten został również dokonany od osób nie będących podatnikami podatku VAT, pobrany został podatek od czynności cywilnoprawnych, a będąca podatnikiem VAT spółka cywilna, której wspólnikiem był Wnioskodawca nie miała prawa do odliczenia podatku VAT (albowiem brak było podatku naliczonego w związku z tą transakcją).

3.W związku z prowadzoną działalnością gospodarczą w formie spółki cywilnej, która polegała na budowie i sprzedaży lokali mieszkalnych, na nabytych nieruchomościach wspólnicy rozpoczęli inwestycję budowlaną polegającą na budowie dwóch jednorodzinnych budynków mieszkalnych. Jednakże, z uwagi na zmianę planów zawodowych wspólników, w dniu 01 marca 2023 r. podjęli oni uchwałę, mocą której rozwiązali umowę spółki cywilnej z tym dniem. Podpisy pod tą uchwałą zostały poświadczone przez notariusza, co umożliwiało ujawnienie zmiany stosunków własnościowych w księgach wieczystych. Ze względu na rozwiązanie umowy spółki cywilnej, zgodnie z treścią art. 875 kodeksu cywilnego, od chwili rozwiązania spółki do majątku wspólnego miały już zastosowanie przepisy o wspólności ułamkowej, a nie o wspólności łącznej wspólników spółki cywilnej.

Z tego też względu, Wnioskodawcy od dnia rozwiązania umowy spółki cywilnej przysługiwał udział w wysokości ½ części w udziałach nabytych umowami opisanymi powyżej, a jego byłemu wspólnikowi również przysługiwał udział w ½ części w tych udziałach.

Przed rozwiązaniem umowy spółki cywilnej, prowadzona na przedmiotowych nieruchomościach inwestycja nie została zakończona, a zatem ze względu na podjętą decyzję o rozwiązaniu umowy spółki cywilnej i zaniechaniu inwestycji, spółka cywilna dokonała korekty podatku VAT odliczonego od wydatków związanych z tą inwestycją budowlaną.

Po rozwiązaniu spółki cywilnej, Wnioskodawca nie udostępniał przysługujących mu udziałów w nieruchomościach żadnym osobom trzecim na podstawie umów cywilnoprawnych odpłatnie lub nieodpłatnie, nie prowadził na nich żadnych działań gospodarczych, nie dokonywał żadnych ulepszeń, jak również nie prowadził żadnych działań zmierzających do zwiększenia ich wartości lub przygotowania do sprzedaży.

Ponadto, nabywając do majątku prywatnego udziały objęte wnioskiem, Wnioskodawca i jego były wspólnik nie czynili tego w celu i z dalszym założeniem odsprzedaży. Istniała również możliwość dokonania zniesienia współwłasności poprzez podział nieruchomości na dwie odrębne, każda zabudowana jednym domem i ich użytkowanie przez byłych wspólników na potrzeby własne.

Wskazać także należy, że prowadzona przez Wnioskodawcę od 01 lipca 2008 r. indywidualna działalność gospodarcza (a więc przed zawarciem umowy spółki cywilnej), kontynuowana także po rozwiązaniu spółki cywilnej, nie miała i nie ma związku z działalnością w ramach spółki cywilnej (budowa i sprzedaż lokali mieszkalnych). Indywidualna działalność gospodarcza obejmuje bowiem działalność w zakresie inżynierii i związane z nią doradztwo techniczne (PKD 71.12.Z).

Ponadto, istotnym w sprawie jest, że Wnioskodawca nigdy wcześniej nie przeprowadził transakcji zakupu, sprzedaży nieruchomości w ramach prowadzonej indywidualnej działalności gospodarczej.

4.W dniu 04 września 2023 r. Wnioskodawca sprzedał udziały w ¼ części w nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy w ... VII Zamiejscowy Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi Księgę Wieczystą KW nr ... oraz w wysokości 1/128 części w nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy w ...VII Zamiejscowy Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi Księgę Wieczystą ... (akt notarialny Rep. A Nr ...). Tą samą umową, były wspólnik Wnioskodawcy również sprzedał przysługujące mu udziały na rzecz tych samych nabywców. Sprzedaż ta następowała w udziałach przysługujących poszczególnym osobom, ale fizycznie dotyczyła jednego z budynków jako całości.

Następnie w dniu 20 września 2023 r. Wnioskodawca sprzedał drugiemu pozostałe udziały tj. udziały wynoszące ½ części w nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy w ... VII Zamiejscowy Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi Księgę Wieczystą KW nr ... oraz w wysokości 1/64 części w nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy w ... VII Zamiejscowy Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi Księgę Wieczystą ... (akt notarialny Rep. A Nr ...).

Sprzedaż ta również następowała w udziałach, lecz dotyczyła sprzedaży drugiego budynku jako całości. Sprzedaż udziałów nastąpiła z uwagi na zgłoszenie się do Wnioskodawcy i jego wspólnika osób chętnych do zakupu, w wyniku czego doszło do umów sprzedaży.

Z uwagi na fakt, iż w dacie zawierania umów sprzedaży, tj. w roku 2023, przedmiotowe nieruchomości nie były już związane z działalnością gospodarczą Wnioskodawcy (albowiem w związku z rozwiązaniem umowy spółki cywilnej ustał ten związek) i stanowiły już wówczas jego majątek prywatny, zarówno sprzedaż z dnia 04 września 2023 r., jak i sprzedaż z dnia 20 września 2023 r. nie zostały opodatkowane podatkiem VAT, lecz pobrany został podatek od czynności cywilnoprawnych. Natomiast środki uzyskane ze sprzedaży udziałów opisanych we wniosku zostały przeznaczone na potrzeby prywatne.

Wnioskodawca, tylko i wyłącznie z uwagi na żądanie nabywcy (spółki z ograniczoną odpowiedzialnością), który oczekiwał możliwości opodatkowania transakcji podatkiem VAT oraz ze względu na szerszą odpowiedzialność cywilnoprawną sprzedającego - przedsiębiorcy, wprowadził do działalności gospodarczej udziały w ostatniej posiadanej nieruchomości po rozwiązaniu spółki cywilnej, która w dniu 26 lipca 2024 r. została sprzedana w związku z działalnością gospodarczą.

Jednocześnie Wnioskodawca oświadcza, że nie planuje już obecnie żadnych transakcji sprzedaży nieruchomości i nie wykonuje żadnych czynności prawnych i faktycznych zmierzających do zawarcia takich umów. W szczególności nie planuje i nie będzie nabywał żadnych nieruchomości w celu zbycia.

Pytanie

Czy w związku z zawarciem w dniu 04 września 2023 r. umowy sprzedaży udziałów w ¼ części w nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy w ... VII Zamiejscowy Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi Księgę Wieczystą KW nr 1 oraz w wysokości 1/128 części w nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy w ...VII Zamiejscowy Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi Księgę Wieczystą KR 2, a także w dniu 20 września 2023 r. umowy sprzedaży drugiemu nabywcy pozostałych udziałów, tj. udziałów wynoszące ½ części w nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy w ... VII Zamiejscowy Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi Księgę Wieczystą KW nr KR 3 oraz w wysokości 1/64 części w nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy w ... VII Zamiejscowy Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi Księgę Wieczystą KR 4 Wnioskodawca nie działał jako podatnik podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 15 ustawy o podatku od towarów i usług, a zatem czynność ta nie podlegała opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług (tekst jednolity w brzmieniu obowiązującym w dacie czynności prawnej, tj. z dnia 7 lipca 2023 r., Dz.U. z 2023 r. poz. 1570).

Pana stanowisko w sprawie

W ocenie Wnioskodawcy, w związku z zawarciem opisanych powyżej umów sprzedaży, Wnioskodawca nie działał jako podatnik podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 15 ustawy o podatku ud towarów i usług, a zatem czynności te nie podlegały opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług (tekst jednolity w brzmieniu obowiązującym w dacie czynności prawnej, tj. z dnia 7 lipca 2023 r., Dz.U. z 2023 r. poz. 1570).

Mając na uwadze przedstawiony bowiem powyżej stan faktyczny wskazać należy, że zgodnie z postanowieniami art. 5 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają:

1)odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

2)eksport towarów;

3)import towarów na terytorium kraju;

4)wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

5)wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów

przy czym czynności określone w ust. 1 podlegają opodatkowaniu niezależnie od tego, czy zostały wykonane z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa.

Ponadto, na mocy art. 15 ust. 3 opodatkowaniu podatkiem podlegają również towary w przypadku, o którym mowa w art. 14, a przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio.

Art. 7 ustawy o  VAT wskazuje natomiast, że przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, a zgodnie z ust. 2 tego przepisu, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1. rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1)przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,

2)wszelkie inne darowizny

- jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Wskazać także należy na kluczowy sprawie art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT, zgodnie z którym podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności, a działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Kolejnym przepisem wymagającym przytoczenia jest przepis art. 14, zgodnie z którym:

1.Opodatkowaniu podatkiem podlegają towary własnej produkcji i towary, które po nabyciu nie były przedmiotem dostawy towarów, w przypadku rozwiązania spółki cywilnej lub handlowej niemającej osobowości prawnej. ()

5.W przypadkach, o których mowa w ust. 1 i 3, podatnicy są obowiązani sporządzić spis z natury towarów na dzień rozwiązania spółki, zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu albo wystąpienia przypadków, o których mowa w ust. 1 pkt 3, zwany dalej „spisem z natury”. Podatnicy są obowiązani złożyć informację o dokonanym spisie z natury, o ustalonej na jego podstawie wartości towarów i o kwocie podatku należnego, nie później niż w dniu złożenia deklaracji podatkowej składanej za okres obejmujący dzień rozwiązania spółki, zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu albo wystąpienia przypadków, o których mowa w ust. 1 pkt 3.

6.Obowiązek podatkowy w przypadku, o którym mowa w ust. 1, powstaje w dniu rozwiązania spółki, zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu albo wystąpienia przypadków, o których mowa w ust. 1 pkt 3.

7.Dostawa towarów dokonywana przez byłych wspólników spółek, o których mowa w ust. 1 pkt 1, oraz przez osoby fizyczne, o których mowa w ust. 1 pkt 2 i ust. 3, której przedmiotem są towary objęte spisem z natury, podlega zwolnieniu od podatku przez okres 12 miesięcy od dnia, o którym mowa w ust. 6, pod warunkiem rozliczenia podatku od towarów objętych spisem z natury. ()

8.Podstawą opodatkowania jest wartość towarów podlegających spisowi z natury, ustalona zgodnie z art. 29a ust. 2. ()

Przede wszystkim jednak, zgodnie z ust. 4 tego przepisu, przepisy ust. 1 i 3 stosuje się do towarów, w stosunku do których przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnej o kwotę podatku naliczonego.

Ostatni przepis mający zastosowanie w opisanym powyżej stanie faktycznym to art. 91, który stanowi:

1.Po zakończeniu roku, w którym podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o którym mowa w art. 86 ust. 1, jest on obowiązany dokonać korekty kwoty podatku odliczonego zgodnie z art. 90 ust. 2-10a lub 10c-10g, z uwzględnieniem proporcji obliczonej w sposób określony w art. 90 ust. 2-6, 10, 10a lub 10c-10g lub przepisach wydanych na podstawie art. 90 ust. 11 i 12, dla zakończonego roku podatkowego. ()

5.W przypadku, o którym mowa w ust. 4, korekta powinna być dokonana jednorazowo w odniesieniu do całego pozostałego okresu korekty. Korekty dokonuje się w deklaracji podatkowej za okres rozliczeniowy, w którym nastąpiła sprzedaż, a w przypadku opodatkowania towarów zgodnie z art. 14 - w deklaracji podatkowej za okres rozliczeniowy, w którym w stosunku do tych towarów powstał obowiązek podatkowy.

6.W przypadku gdy towary lub usługi, o których mowa w ust. 4, zostaną:

1)opodatkowane - w celu dokonania korekty przyjmuje się, że dalsze wykorzystanie tego towaru lub usługi jest związane z czynnościami opodatkowanymi;

2)zwolnione od podatku lub nie podlegały opodatkowaniu - w celu dokonania korekty przyjmuje się, że dalsze wykorzystanie tego towaru lub usługi jest związane wyłącznie z czynnościami zwolnionymi od podatku lub niepodlegającymi opodatkowaniu.

7.Przepisy ust. 1-6 stosuje się odpowiednio w przypadku, gdy podatnik miał prawo do obniżenia kwot podatku należnego o całą kwotę podatku naliczonego od wykorzystywanego przez siebie towaru lub usługi i dokonał takiego obniżenia, albo nie miał takiego prawa, a następnie zmieniło się prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tego towaru lub usługi.

7a. W przypadku towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, a także gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli zostały zaliczone do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych nabywcy, z wyłączeniem tych, których wartość początkowa nie przekracza 15 000 zł, korekty, o której mowa w ust. 7, dokonuje się na zasadach określonych w ust. 2 zdanie pierwsze i drugie oraz ust. 3. Korekty tej dokonuje się przy każdej kolejnej zmianie prawa do odliczeń, jeżeli zmiana ta następuje w okresie korekty.

7b. W przypadku towarów i usług innych niż wymienione w ust. 7a, wykorzystywanych przez podatnika do działalności gospodarczej, korekty, o której mowa w ust. 7, dokonuje się na zasadach określonych w ust. 1, ust. 2 zdanie trzecie i ust. 3, z zastrzeżeniem ust. 7c.

7c. Jeżeli zmiana prawa do obniżenia podatku należnego wynika z przeznaczenia towarów lub usług, o których mowa w ust. 7b, wyłącznie do wykonywania czynności, w stosunku do których nie przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego, lub wyłącznie do czynności, w stosunku do których takie prawo przysługuje - korekty, o której mowa w ust. 7, dokonuje się w deklaracji podatkowej składanej za okres rozliczeniowy, w którym wystąpiła ta zmiana. Korekty tej nie dokonuje się, jeżeli od końca okresu rozliczeniowego, w którym wydano towary lub usługi do użytkowania, upłynęło 12 miesięcy.

7d. W przypadku zmiany prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony od towarów i usług, innych niż wymienione w ust. 7a i 7b, w szczególności towarów handlowych lub surowców i materiałów, nabytych z zamiarem wykorzystania ich do czynności, w stosunku do których przysługuje pełne prawo do obniżenia podatku należnego lub do czynności, w stosunku do których prawo do obniżenia podatku należnego nie przysługuje, i niewykorzystanych zgodnie z takim zamiarem do dnia tej zmiany, korekty podatku naliczonego dokonuje się w deklaracji podatkowej składanej za okresy rozliczeniowe, w których wystąpiła ta zmiana. ().

Mając na uwadze powyższe przepisy, dokonując chronologicznej analizy prawnej dokonanych czynności ustalić należy w pierwszej kolejności, czy przekazanie przedmiotowych nieruchomości z majątku wspólnego wspólników spółki cywilnej do majątku prywatnego w związku z jej rozwiązaniem (skutkująca zmianą współwłasności łącznej na współwłasność ułamkową), wiązała się z koniecznością opodatkowania tych nieruchomości podatkiem VAT na postawie art. 14 ust. 1 ustawy.

W ocenie Wnioskodawcy, taki obowiązek nie powstał, a to ze względu na brzmienie art. 14 ust. 4 ustawy, zgodnie z którym przepis art. 4 ust. 1 stosuje się do towarów, w stosunku do których przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Zważywszy zatem, iż w stosunku do nieruchomości objętych niniejszym wnioskiem Panu (...) oraz jego wspólnikowi nie przysługiwała prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony, to bezspornie brak ich późniejszej dostawy, będący wynikiem rozwiązania spółki cywilnej, nie rodził obowiązku podatkowego w podatku VAT.

Należy przy tym podkreślić, iż w związku z nabyciem przedmiotowych nieruchomości prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony nie przysługiwało co do zasady, ponieważ sprzedaż ta była dokonywana przez osoby fizyczne nie działające w charakterze podatników VAT i dokonujące sprzedaży swojego majątku prywatnego. A zatem. nie mogło być mowy o nieskorzystaniu z prawa do odliczenia, lecz właśnie o braku takiego prawa.

W konsekwencji, jako że art. 4 ust 1 nie miał zastosowania dla nieruchomości objętych wnioskiem, co do zasady nie miałyby również zastosowania ust. 5 i 7 tego przepisu, zgodnie z którymi:

5.W przypadkach, o których mowa w ust 1 i 3, podatnicy są obowiązani sporządzić spis z natury towarów na dzień rozwiązania spółki, zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu albo wystąpienia przypadków, o których mowa w ust. 1 pkt 3. zwany dalej „spisem z natury”. Podatnicy są obowiązani złożyć informację o dokonanym spisie z natury, o ustalonej na jego podstawie wartości towarów i o kwocie podatku należnego, nie później niż w dniu złożenia deklaracji podatkowej składanej za okres obejmujący dzień rozwiązania spółki, zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu albo wystąpienia przypadków, o których mowa w ust. 1 pkt 3.

7.Dostawa towarów dokonywana przez byłych wspólników spółek, o których mowa w ust. 1 pkt 1, oraz przez osoby fizyczne, o których mowa w ust. 1 pkt 2 i ust. 3, której przedmiotem są towary objęte spisem z natury, podlega zwolnieniu od podatku przez okres 12 miesięcy od dnia, o którym mowa w ust. 6, pod warunkiem rozliczenia podatku od towarów objętych spisem z natury.

W drugiej kolejności także wskazać należy, że ze względu na zaniechanie inwestycji prowadzonej na tych nieruchomościach, z przyczyn leżących po stronie podatnika tj. po stronie spółki cywilnej, dokonana zastała korekta VAT, a to zgodnie z art. 91, w tym art. 91 ust. 7d ustawy o VAT.

Przede wszystkim jednak, zważywszy, iż po rozwiązaniu umowy spółki cywilnej i przejściu przedmiotowych nieruchomości z majątku związanego z działalnością gospodarczą, do majątków prywatnych wspólników, doszło do ich sprzedaży, rozważyć należy kwestię uznania tych czynności za opodatkowane podatkiem od towarów i usług.

W ocenie Wnioskodawcy, zawarte po rozwiązaniu spółki cywilnej umowy sprzedaży nie podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Nie każda bowiem czynność, stanowiąca dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 i 2 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowość prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na ceł lub rezultat takiej działalności, a działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartość niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Tak więc, warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług jest łączne spełnienie dwóch przesłanek: po pierwsze czynność winna być ujęta w katalogu czynność podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie - musi być zrealizowana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów I usług.

Jeśli zatem osoba fizyczna dokonuje sprzedaży swojego majątku osobistego, a czynność ta wykonywana jest okazjonalnie i nie zmierza do nadania jej stałego charakteru, nie oznacza prowadzenia działalność gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług.

Należy mieć na uwadze, że dla uznania danego majątku za prywatny istotny jest sposób jego wykorzystania i podejmowanych w odniesieniu do niego działań w całym okresie posiadania. Aby majątek uznać za prywatny musi być on w całym okresie posiadania wykorzystywany wyłącznie do celów prywatnych co stwierdził Trybunał SprawiedI wośd UE w orzeczeniu w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uełzen V. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę, będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalność gospodarczej, a służącej jej wyłącznie do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej.

W konsekwencji, przyjęcie czy dany podmiot - w odniesieniu do konkretnej czynności - działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.

W realiach niniejszej sprawy uznać zatem trzeba, że jeśli po likwidacji działalności gospodarczej prowadzonej przez Wnioskodawcę w formie spółki cywilnej, udziały w przedmiotowych nieruchomościach nie były przez niego wykorzystywane do jakichkolwiek celów zarobkowych, jak również nie zostały podjęte żadne działania świadczące o tym, iż mogą mieć one związek z aktualną działalnością gospodarczą Wnioskodawcy (działalność projektowa w zakresie sprawowania nadzoru inwestorskiego) oznacza to, że stanowiły one majątek osobisty Wnioskodawcy.

Majątek ten nie był udostępniany osobom trzecim na podstawie umów cywilnoprawnych, ani odpłatnie ani nieodpłatnie, nie były dokonywane żadne nakłady zwiększające wartość, jak również nie były podejmowane żadne czynności przygotowujące udziały do sprzedaży.

W konsekwencji, z okoliczności sprawy nie wynikają przesłanki świadczące o tym, że sprzedaż przez Wnioskodawcę udziałów w nieruchomościach po likwidacji spółki cywilnej nastąpiła w ramach działalność gospodarczej prowadzonej przez Wnioskodawcę. Podkreślić bowiem ponownie należy, że działalność gospodarcza Wnioskodawcy nie ma żadnego związku z obrotem nieruchomościami, lecz polega na wykonywaniu projektów technicznych, sprawowania nadzorów technicznych oraz inwestorskich i tylko z tytułu tej działalności jest on podatnikiem podatku VAT, a status ten nie rozciąga się na wszystkie czynności prawne dokonywane przez niego jako osobę fizyczną. Przede wszystkim jednak środki finansowe uzyskane ze sprzedaży zostały przeznaczone na potrzeby prywatne.

A zatem, jako że Wnioskodawca w związku z transakcjami sprzedaży objętymi niniejszym wnioskiem nie działał jako podatnik podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, to sprzedaż była wyłączona z opodatkowania tym podatkiem.

Podsumowując, sprzedaż udziałów w nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy w ... VII Zamiejscowy Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi Księgę Wieczystą KW nr KR ... oraz w nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy w ... VII Zamiejscowy Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi Księgę Wieczystą KR ... dokonana przez Wnioskodawcę po rozwiązaniu spółki cywilnej, nie stanowiła czynności wykonywanej w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, zatem nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. O ile bowiem zakup udziałów w nieruchomościach dokonany był w związku z prowadzeniem w ramach spółki cywilnej działalność gospodarczej, której celem miała być budowa i sprzedaż budynków i lokali mieszkalnych, która ze swej istoty zakładała więc powtarzalność i ciągłość takich działań, o tyle już rozwiązanie umowy spółki cywilnej i przeniesienie do majątków prywatnych składników majątkowych w tym udziałów w przedmiotowych nieruchomościach świadczy o tym, że nabywając je do majątku prywatnego (poprzez zmianę udziału we współwłasności z łącznej na ułamkową), Wnioskodawca zmienił swoje plany w stosunku do tej nieruchomości, a zatem wycofał się zamiaru dokonywania działań handlowych o charakterze powtarzalnym i zorganizowanym.

Z tego też względu, jako że Wnioskodawca nie miał w planie żadnych dalszych działań handlowych w stosunku do nieruchomości, posiadane w majątku prywatnym udziały zostały sprzedane w takim stanie, w jakim zostały nabyte do majątku prywatnego.

A zatem, zakup nieruchomości z zamiarem ich późniejszej odsprzedaży został dokonany przez spółkę cywilną, która na gruncie podatku VAT jest podatnikiem odrębnym od jej wspólników, albowiem w tym podatku spółka cywilna nie jest transparentna podatkowo.

Natomiast nabycie do majątku prywatnego przez Wnioskodawcę jako podatnika podatku VAT (innego niż spółka cywilna, w której był wspólnikiem), nie nastąpiło z zamiarem odsprzedaży.

Z uwagi na odrębność podatkową spółki cywilnej i jej wspólnika na gruncie podatku VAT, nabycia te nie byty tożsame.

Prawidłowość stanowiska Wnioskodawcy potwierdza treść interpretacji indywidualnej z dnia 20 grudnia 2019 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowe 0112-KDIL4.4012.464.2019.2.TKU.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy:

Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Stosownie do art. 2 pkt 22 ustawy:

Przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Zaznaczenia wymaga, że na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, również zbycie udziału w towarze (np. współwłasności nieruchomości gruntowej, budynku) stanowi odpłatną dostawę towarów. Powyższe potwierdził NSA w uchwale 7 sędziów z 24 października 2011 r., sygn. akt I FPS 2/11.

Towarem jest także udział w prawie własności nieruchomości. Jest to zgodne z normami unijnymi, bowiem w myśl art. 15 ust. 2 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11.12.2006 s. 1, z późn. zm.), zwanej dalej „Dyrektywą 2006/112/WE”:

Państwa członkowskie mogą uznać za rzeczy:

a)określone udziały w nieruchomości;

b)prawa rzeczowe dające ich posiadaczowi prawo do korzystania z nieruchomości;

c)udziały i inne równoważne udziałom tytuły prawne dające ich posiadaczowi prawne lub faktyczne prawo własności lub posiadania nieruchomości lub jej części.

Należy w tym miejscu wyjaśnić, że prawo dopuszcza, aby własność tej samej rzeczy przysługiwała niepodzielnie kilku osobom. Na tym polega współwłasność w świetle art. 195 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.).

Współwłasność nie jest instytucją samodzielną, lecz stanowi odmianę własności i charakteryzuje się tym, że własność rzeczy (ruchomej lub nieruchomej) przysługuje kilku podmiotom. Do współwłasności stosuje się – jeśli co innego nie wynika z przepisów poświęconych specjalnie tej instytucji – przepisy odnoszące się do własności.

Zgodnie z art. 196 § 1 ww. ustawy:

Współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną.

Na podstawie art. 196 § 2 ww. ustawy:

Współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika. Do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy niniejszego działu.

Art. 198 ustawy Kodeks cywilny stanowi, że:

Każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli.

Współwłaściciel ma względem swojego udziału pozycję wyłącznego właściciela. Ze względu na charakter udziału, każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli. Rozporządzanie udziałem polega na tym, że współwłaściciel może zbyć swój udział.

W ujęciu cywilistycznym istotą umowy sprzedaży jest to, że sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.

Jak stanowi art. 46 § 1 Kodeksu cywilnego:

Nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.

Stosownie do treści art. 47 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego:

§ 1. Część składowa rzeczy nie może być odrębnym przedmiotem własności i innych praw rzeczowych.

§ 2. Częścią składową rzeczy jest wszystko, co nie może być od niej odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości albo bez uszkodzenia lub istotnej zmiany przedmiotu odłączonego.

Na mocy art. 45 Kodeksu cywilnego:

Rzeczami w rozumieniu niniejszego kodeksu są tylko przedmioty materialne.

Zatem, w zakresie pojęcia towarów jako budynków, budowli i ich części jak również gruntów, mieści się współwłasność jako prawo do rzeczy wspólnej. Wobec powyższego, towarem jest część budynku lub budowli, a także udział w prawie własności nieruchomości.

Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, iż właściciel udziału jest równocześnie właścicielem części ułamkowej wspólnego prawa (prawa własności). W przypadku zbycia udziału w nieruchomości, dotychczasowy współwłaściciel przenosi na nabywcę prawo do rozporządzania tą nieruchomością jak właściciel, w zakresie, w jakim uprawniała go do tego wysokość jego udziału.

Zatem, w zakresie pojęcia towarów, jako rzeczy oraz ich części, mieści się współwłasność jako prawo do rzeczy wspólnej. Należy więc przyjąć, że w oparciu o definicję zawartą w art. 2 pkt 6 ustawy, zbycie nieruchomości gruntowej (działki), dokonywane przez podatnika, traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Z opisu sprawy wynika, że w dniu 23 stycznia 2020 r. prowadząc w tym czasie działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej dokonał Pan wraz ze wspólnikiem spółki cywilnej zakupu udziałów w prawie własności nieruchomości, (...).

W dniu 15 lutego 2021 r. Pan wraz ze wspólnikiem dokonali kolejnego zakupu udziałów w nieruchomości, tj. udziału wynoszącego 1/16 części w prawie własności nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy prowadzi Księgę Wieczystą KR 4 (umowa Rep A Nr ...). W akcie notarialnym złożony został wniosek o wpisanie w dziale II tej księgi wieczystej własności na prawach wspólności łącznej wspólników spółki cywilnej na rzecz Pana i wspólnika w udziale wynoszący 1/16 części).

Zważywszy, iż zakup ww. nieruchomości został dokonany od osób nie będących podatnikami podatku VAT, pobrany został podatek od czynności cywilnoprawnych, a będąca podatnikiem VAT spółka cywilna, której wspólnikiem był Pan nie miała prawa do odliczenia podatku VAT.

W związku z prowadzoną działalnością gospodarczą w formie spółki cywilnej, która polegała na budowle i sprzedaży lokali mieszkalnych, na nabytych nieruchomościach wspólnicy rozpoczęli inwestycję budowlaną polegającą na budowie dwóch jednorodzinnych budynków mieszkalnych. Jednakże, z uwagi na zmianę planów zawodowych wspólników, w dniu 01 marca 2023 r. podjęli oni uchwałę, mocą której rozwiązali umowę spółki cywilnej z tym dniem. Podpisy pod tą uchwałą zostały poświadczone przez notariusza, co umożliwiało ujawnienie zmiany stosunków własnościowych w księgach wieczystych. Ze względu na rozwiązanie umowy spółki cywilnej, zgodnie z treścią art. 875 kodeksu cywilnego, od chwili rozwiązania spółki do majątku wspólnego miały już zastosowanie przepisy o wspólności ułamkowej, a nie o wspólności łącznej wspólników spółki cywilnej. Od dnia rozwiązania umowy spółki cywilnej przysługiwał Panu udział w wysokości ½ części w udziałach nabytych umowami opisanymi powyżej, a jego byłemu wspólnikowi również przysługiwał udział w ½ części w tych udziałach.

Przed rozwiązaniem umowy spółki cywilnej, prowadzona na przedmiotowych nieruchomościach inwestycja nie została zakończona, a zatem ze względu na podjętą decyzję o rozwiązaniu umowy spółki cywilnej i zaniechaniu inwestycji, spółka cywilna dokonała korekty podatku VAT odliczonego od wydatków związanych z tą inwestycją budowlaną.

W tym miejscu należy wskazać, że rozwiązanie spółki cywilnej rodzi konsekwencje podatkowe. Likwidacja działalności spółki powoduje, że podmiot ten przestaje być podatnikiem podatku od towarów i usług. Przepisy ustawy o VAT przewidują w takim przypadku obowiązek opodatkowania towarów, w stosunku do których przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego oraz sporządzenie spisu z natury. Obowiązki te wynikają z art. 14 ustawy o podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 pkt 1 ustawy:

Opodatkowaniu podatkiem podlegają towary własnej produkcji i towary, które po nabyciu nie były przedmiotem dostawy towarów, w przypadku rozwiązania spółki cywilnej lub handlowej niemającej osobowości prawnej.

Na mocy art. 14 ust. 4 ustawy:

Przepisy ust. 1 i 3 stosuje się do towarów, w stosunku do których przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego

W świetle art. 14 ust. 5 ustawy:

W przypadkach, o których mowa w ust. 1 i 3, podatnicy są obowiązani sporządzić spis z natury towarów na dzień rozwiązania spółki, zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu albo wystąpienia przypadków, o których mowa w ust. 1 pkt 3, zwany dalej „spisem z natury”. Podatnicy są obowiązani złożyć informację o dokonanym spisie z natury, o ustalonej na jego podstawie wartości towarów i o kwocie podatku należnego, nie później niż w dniu złożenia deklaracji podatkowej składanej za okres obejmujący dzień rozwiązania spółki, zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu albo wystąpienia przypadków, o których mowa w ust. 1 pkt 3.

Zgodnie z art. 14 ust. 6 ustawy:

Obowiązek podatkowy w przypadku, o którym mowa w ust. 1, powstaje w dniu rozwiązania spółki, zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu albo wystąpienia przypadków, o których mowa w ust. 1 pkt 3.

Przywołany powyżej art. 14 ust. 1 pkt 1 ustawy, nakazując, w sytuacji wskazanej w tym przepisie, opodatkowanie towarów, różnicuje je na towary własnej produkcji oraz towary, które po nabyciu nie były przedmiotem dostawy. Zatem towary podzielono na takie, które zostały wytworzone przez podatnika oraz takie, które zostały przez niego nabyte. W obu tych grupach mogą mieścić się towary, które stanowią tzw. środki obrotowe, jak towary handlowe, surowce oraz towary, które zaliczone zostały przez podatnika do jego środków trwałych.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że w przypadku likwidacji działalności spółki cywilnej, opodatkowaniu podlegają zarówno towary handlowe, jak też środki trwałe czy wyposażenie, w stosunku do których spółce przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W przypadku więc zaistnienia określonych okoliczności, wszystkie towary, przy zakupie których został odliczony podatek naliczony muszą zostać opodatkowane podatkiem od towarów i usług, aby zrównoważyć to odliczenie. Towary, które nie spełniają ww. warunku, nie podlegają w takiej sytuacji opodatkowaniu.

Jak wynika z wniosku, Spółce nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu udziałów w przedmiotowych nieruchomościach oraz spółka dokonała korekty podatku VAT odliczonego od wydatków związanych z niezakończoną inwestycją budowlaną.

Kwestią wymagającą rozstrzygnięcia w analizowanej sprawie jest ustalenie, czy sprzedaż udziałów w nieruchomościach (po likwidacji działalności) jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT. Wyjaśnienie tej wątpliwości uzależnione jest od stwierdzenia, czy sprzedając ww. udziały w nieruchomościach wykonywał Pan działalność gospodarczą, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, i działał Pan w tym zakresie jako podatnicy podatku VAT, w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy.

Aby określona czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT musi być dokonana przez podatnika podatku od towarów i usług.

Według zapisu art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Przy czym, w świetle przytoczonych wyżej przepisów status podatnika podatku od towarów i usług wynika z okoliczności dokonania czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

Dla ustalenia, czy osoba dokonująca transakcji sprzedaży nieruchomości jest podatnikiem podatku VAT istotne jest stwierdzenie, że prowadzi ona działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Zatem, kiedy osoba fizyczna dokonuje sprzedaży swojego majątku osobistego, a czynność ta wykonywana jest okazjonalnie i nie zmierza do nadania jej stałego charakteru, nie oznacza to prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Jednocześnie wykorzystywanie składników majątku, tj. takie wykorzystywanie majątku, które charakteryzuje się powtarzalnością lub długim okresem trwania, które polega na czerpaniu dochodów ze składnika majątku wskazuje na prowadzenie działalności gospodarczej. Należy stwierdzić, że każdy, kto dokonuje czynności, które zmierzają do wykorzystania nieruchomości dla celów działalności gospodarczej, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, powinien być uznany za podatnika podatku od towarów i usług.

W konsekwencji, wykorzystywanie majątku należącego do danej osoby stanowi również działalność gospodarczą, jeżeli jest dokonywane w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Podstawowym kryterium dla opodatkowania sprzedaży nieruchomości jest ustalenie, czy działanie to można uznać za wykorzystywanie majątku w sposób ciągły do celów zarobkowych, czy majątek nabyty został i faktycznie wykorzystany na potrzeby własne, czy też z przeznaczeniem do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ustawy.

Jak wynika z powołanych powyżej przepisów, warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług jest spełnienie dwóch przesłanek:

·dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług,

·czynność ta wykonana została przez podmiot, który dla tej właśnie czynności występuje w charakterze podatnika podatku od towarów i usług.

Zauważyć należy, że w analizowanym przypadku – jak Pan wskazał – w dniu 01 marca 2023 r. podjął Pan wraz ze wspólnikiem uchwałę, na mocy której została rozwiązana umowa spółki cywilnej z tym dniem. Od dnia rozwiązania umowy spółki cywilnej przysługiwał Panu udział w wysokości ½ części w udziałach nabytych nieruchomości. Likwidacja działalności spowoduje, że nieruchomości wykorzystywane dotychczas do działalności gospodarczej wejdą w skład Pana majątku prywatnego. W związku z tym, w rozpatrywanej sprawie, po likwidacji działalności dokonał Pan sprzedaży wyłącznie majątku prywatnego, niesłużącego celom działalności gospodarczej.

W tym miejscu należy zaznaczyć, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej.

Ponadto, jak wynika z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10), dostawę gruntu przeznaczonego pod zabudowę należy uznać za objętą podatkiem od wartości dodanej, pod warunkiem, że transakcja ta nie stanowi jedynie czynności związanej ze zwykłym wykonywaniem prawa własności.

Z ww. orzeczeń C-180/10 i C-181/10 wynika również, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą.

Inaczej jest natomiast – wyjaśnił Trybunał – w wypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy. Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym.

Wskazać należy, iż przyjęcie, że dana osoba fizyczna sprzedając nieruchomości działa w charakterze podatnika prowadzącego działalność gospodarczą, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, wymaga ustalenia, że jej działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną), czego przejawem jest taka aktywność tej osoby w zakresie obrotu nieruchomościami, która może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną, np. nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zagospodarowania terenu (zabudowy), czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług developerskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przykładowo przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu zaistnienia pojedynczych z nich.

W świetle powyższych rozważań stwierdzić należy, że uznanie czy dany podmiot  – w odniesieniu do konkretnej czynności – działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.

Istotne jest zatem to, czy w świetle zaprezentowanego stanu sprawy, Pan w celu dokonania dostawy udziału w nieruchomościach po likwidacji działalności, podjął aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, co skutkuje koniecznością uznania Pana za podmiot prowadzący „działalność gospodarczą” w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatnika podatku od towarów i usług, czy też sprzedaż ta nastąpiła w ramach zarządu Pana majątkiem prywatnym.

W niniejszej sprawie, jak wynika z opisu sprawy, Pan wraz ze wspólnikiem, po zlikwidowaniu Spółki i jej podziale, dokonał sprzedaży udziałów w nieruchomościach. Ponadto, z informacji zawartych we wniosku wynika, że nie podjął Pan ciągu działań, które wskazywałyby na aktywność w zakresie obrotu nieruchomościami. Po rozwiązaniu spółki cywilnej, nie udostępniał Pan przysługujących Panu udziałów w nieruchomościach żadnym osobom trzecim na podstawie umów cywilnoprawnych odpłatnie lub nieodpłatnie, nie prowadził na nich żadnych działań gospodarczych, nie dokonywał żadnych ulepszeń, jak również nie prowadził żadnych działań zmierzających do zwiększenia ich wartości lub przygotowania do sprzedaży. Sprzedaż udziałów w nieruchomościach nastąpiła z uwagi na zgłoszenie się do Pana i wspólnika osób chętnych do zakupu, w wyniku czego doszło do umów sprzedaży. Środki uzyskane ze sprzedaży ww. udziałów zostały przeznaczone na potrzeby prywatne. Ponadto, nabywając do majątku prywatnego udziały objęte wnioskiem, Pan i były wspólnik nie czynili tego w celu i z dalszym założeniem odsprzedaży. Wskazał Pan wprawdzie, że od 01 lipca 2008 r. (a więc przed zawarciem umowy spółki cywilnej) prowadził Pan indywidualna działalność gospodarcza w zakresie inżynierii i związane z nią doradztwo techniczne i kontynuuje ją Pan także po rozwiązaniu spółki cywilnej, jednak nie miała i nie ma ona związku z działalnością w ramach spółki cywilnej. Nigdy wcześniej nie przeprowadził Pan transakcji zakupu, sprzedaży nieruchomości w ramach prowadzonej indywidualnej działalności gospodarczej. Jednocześnie oświadcza Pan, że nie planuje już obecnie żadnych transakcji sprzedaży nieruchomości i nie wykonuje żadnych czynności prawnych i faktycznych zmierzających do zawarcia takich umów. W szczególności nie planuje i nie będzie Pan nabywał żadnych nieruchomości w celu zbycia.

W niniejszej sprawie, brak jest zatem przesłanek świadczących o takiej Pana aktywności w przedmiocie zbycia opisanych nieruchomości, która byłaby porównywalna do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem (brak przesłanek zawodowego – stałego i zorganizowanego charakteru takiej działalności). Nie wystąpił bowiem ciąg zdarzeń, które jednoznacznie przesądzają, że sprzedaż wskazanych we wniosku udziałów w nieruchomościach wypełnia przesłanki działalności gospodarczej. Nie podjął Pan takich aktywnych działań w zakresie obrotu nieruchomościami, które świadczyłyby o angażowaniu środków w sposób podobny do wykorzystywanych przez handlowców. Sprzedając udziały w przedmiotowych nieruchomościach, korzysta Pan z przysługującego Panu prawa do rozporządzania własnym majątkiem, która to czynność oznacza działanie w sferze prywatnej, do której nie mają zastosowania przepisy ustawy o podatku od towarów i usług.

W związku z powyższym, w ocenie tutejszego Organu, sprzedaż udziałów w nieruchomościach opisanych we wniosku można uznać za czynność związaną ze zwykłym wykonywaniem prawa własności, gdyż okoliczności sprawy nie przesądzają o wykorzystywaniu ww. nieruchomości dla celów zarobkowych.

Podsumowując, mając na uwadze powołane przepisy oraz okoliczności analizowanej sprawy należy stwierdzić, że po likwidacji Spółki i po podziale majątku między jej wspólników, nie jest Pan zobowiązany do naliczenia podatku należnego w przypadku, gdy zechce Pan indywidualnie sprzedać udziały w gruncie, bowiem czynność ta nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis sprawy oraz powołane regulacje ustawy o podatku od towarów i usług stwierdzam, że z tytułu sprzedaży udziałów w:

·¼ części w nieruchomości (KW nr 1),

·1/128 części w nieruchomości (KW 2),

·½ części w nieruchomości (KW nr 3),

·1/64 części w nieruchomości (KW 4)

nie działa Pan w charakterze – zdefiniowanego w art. 15 ust. 1 ustawy – podatnika VAT, prowadzącego działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Zatem sprzedaż udziałów ww. nieruchomościach nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 7 ust. 1 ustawy.

Tym samym, Pana stanowisko uznaję za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania). Inne kwestie przedstawione we wniosku, które nie zostały objęte pytaniem, w szczególności dotyczące obowiązku dokonała korekty podatku VAT odliczonego od wydatków związanych z inwestycją budowlaną, nie mogą być – zgodnie z  art.  14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.

Należy zauważyć, że stosownie do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Zatem zaznaczam, że niniejsza interpretacja nie dotyczy wspólnika spółki cywilnej, o którym mowa we wniosku.

Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Ponosi Pan ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy,  o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Pana w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swoją aktualność.

Niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy, co oznacza, że w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Odnośnie powołanej przez Pana interpretacji indywidualnej, zauważam, że interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są w indywidualnych sprawach podatników i niewątpliwie kształtują sytuację prawną tych podatników w sprawach będących przedmiotem rozstrzygnięcia, lecz dotyczą konkretnych stanów faktycznych, co oznacza, że należy je traktować indywidualnie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.

Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).