Brak prawa do odliczenia w związku z realizacją projektu.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

1 października 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 1 października 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie braku prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wykazanego na fakturach dokumentujących nabycie towarów i usług, związanych z realizacją projektu pn.: „(…)”.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

(…) (dalej (…), Park lub Wnioskodawca) został utworzony na mocy rozporządzenia (…) i działa od (…). Obecny status prawny parku narodowego reguluje ustawa o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2014 r., na mocy której (…) jest państwową osobą prawną w rozumieniu art. 9 pkt 14 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. Wnioskodawca jest zarejestrowany jako czynny podatnik podatku od towarów i usług.

Działalność Parku przede wszystkim nakierowana jest na działalność związaną z ochroną przyrody. Do zadań Parku należą w szczególności: (…)

Przedmiotowe cele ochrony przyrody realizowane są w szczególności poprzez: (…)

(…) jako park narodowy prowadzi samodzielną gospodarkę finansową, pokrywając z posiadanych środków i uzyskiwanych przychodów wydatki na finansowanie ww. zadań oraz kosztów działalności. (…), stosownie do przepisów ustawy o ochronie przyrody może także prowadzić działalność gospodarczą na zasadach przewidzianych treścią ustawy Prawo przedsiębiorców.

Przychody (…) z perspektywy przepisów ustawy o VAT zasadniczo dzielą się na:

a)przychody dotyczące działalności tzw. statutowej, a więc działalności niemającej charakteru działalności gospodarczej, a która w zasadniczej mierze obejmuje szereg działań związanych z realizacją opisanych na wstępie tzw. zadań własnych wynikających z ustawy o ochronie przyrody oraz innych działań określonych przez statut Parku. Przychody te obejmują różnego rodzaju dotacje celowe z budżetu państwa, dofinansowania z funduszu leśnego, dofinansowania do projektów z udziałem środków pochodzących z Unii Europejskiej itp.

b)przychody z działalności gospodarczej opodatkowanej VAT obejmujące w szczególności sprzedaż biletów wstępu, biletów/opłat parkingowych, sprzedaż wydawnictw, kalendarzy oraz różnego rodzaju gadżetów np. oznaczonych logo (…), wynajem i dzierżawa różnego rodzaju obiektów lub powierzchni, czy też różnego rodzaju opłaty za udostępnianie parku (…)

c)przychody z działalności gospodarczej zwolnionej z VAT obejmujące w szczególności wynajem mieszkań na cele mieszkaniowe (sprzedaż zwolniona z VAT stanowi marginalną część przychodów Wnioskodawcy).

Zdarzenie przyszłe

W związku z tym, że ustawa o ochronie przyrody nakłada na (…) obowiązki związane z ochroną przyrody, Wnioskodawca we współpracy z innymi parkami narodowymi oraz (…) wystąpiło z wnioskiem o dofinansowanie projektu pn.: (…), który będzie współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach programu (…), działanie (…). Będzie to projekt ogólnopolski, realizowany na terenie (…), w tym także na terenie Wnioskodawcy.

Projekt będzie kontynuacją przedsięwzięcia realizowanego w latach 2017-2023, czyli Kompleksowego projektu ochrony gatunków i siedlisk przyrodniczych. Główną oś projektu będą stanowiły działania ochronne na rzecz gatunków i siedlisk na obszarach Natura 2000 i w rezerwatach przyrody na gruntach Lasów Państwowych oraz w parkach narodowych (w tym także na terenie (…)). Realizowane będą zadania ochronne wynikające z dokumentów: planów ochrony, planów zadań ochronnych oraz dokumentów równoważnych, takich jak plany urządzenia lasu spełniających ustawowe wymogi dla obszarów Natura 2000 oraz planów ochrony i zadań ochronnych ustanowionych dla rezerwatów.

Wyżej wymienione działania realizowane w ramach projektu a dotyczące ochrony gatunków i siedlisk, co do zasady związane będą z działalnością statutową Wnioskodawcy, a więc działalnością w zakresie ochrony przyrody.

Głównym przedmiotem projektu jest (…). W ramach projektu przewidziano również (nieodpłatne dla uczestników) elementy edukacyjne w zakresie podnoszenia świadomości ekologicznej społeczeństwa. Działania o charakterze edukacyjnym oraz upowszechniającym zostaną skierowane do następujących grup docelowych:

a)podmioty zaangażowane w ochronę przyrody – przedstawiciele administracji rządowej (GDOŚ, RDOŚ) oraz samorządowej, decydenci odpowiedzialni za ochronę przyrody i planowanie przestrzenne – dzięki realizowanemu projektowi otrzymają aktualne informacje dotyczące siedlisk oraz gatunków, co będzie istotne w procesie wydawania decyzji administracyjnych, w tym środowiskowych,

b)pracownicy lasów państwowych, parków narodowych (w tym pracownicy Wnioskodawcy), uczelni wyższych, instytutów badawczych, ekologiczne organizacje pozarządowe – dzięki projektowi będą mogli podnieść swoje kompetencje, poszerzyć wiedzę i skorzystać z wypracowanych doświadczeń, wyniki prowadzonych prac mogą stanowić podstawę lub materiał wyjściowy do dalszych badań, publikacji itp.

c)ogół społeczeństwa (w szczególności społeczeństwa lokalne z terenów, na których realizowany będzie projekt) – elementy krajobrazu i przyrody mają duże znaczenie w kształtowaniu tożsamości lokalnej zamieszkującej dany teren i korzystającej z jego zasobów (rekreacja, turystyka, prawidłowo funkcjonujące ekosystemy).

Do głównych zadań Wnioskodawcy w ramach przedmiotowego Projektu będą należały w szczególności zadania ochronne na rzecz (…), a w tym: (…)

Realizowane działania ochronne i edukacyjne będą związane z działalnością dotyczącą ochrony gatunków i siedlisk i jako takie będą związane z działalnością statutową (…) obejmującą w szczególności ochronę przyrody i edukację przyrodniczą.

Pytanie

Czy Wnioskodawca przystępując do projektu pn.: „(…)”, ma prawo, biorąc pod uwagę zakładane cele, którym ma służyć projekt, do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego określonego w otrzymanych, w przyszłości fakturach dokumentujących nabycie towarów i usług związanych z realizacją Projektu?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, w okolicznościach przedstawionego zdarzenia przyszłego wydatki związane z realizacji projektu pn.: „(…)”, nie uprawniają (…) do odliczenia podatku naliczonego, ani też do zwrotu, gdyż w okolicznościach przedstawionego zdarzenia przyszłego wydatki te nie wykazują związku z działalnością gospodarczą stanowiącą przedmiot opodatkowania podatkiem VAT, a tym samym nie zachodzi powiązanie z czynnościami/obrotem opodatkowanym.

Uzasadnienie własnego stanowiska

Stosownie do treści przepisu art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.) dalej „ustawa o VAT” w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego (…).

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług (art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy), przy czym stosownie do art. 88 ust. 4 ustawy – obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7 ustawy.

Z przywołanych przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik od towarów i usług, jeśli nabyte towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystania z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego). Natomiast, prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony nie przysługuje m.in. przy nabyciu towarów i usług:

•wykorzystywanych do czynności nieobjętych zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług (tzn. niepodlegających opodatkowaniu tym podatkiem),

•wykorzystywanych do czynności wprawdzie podlegających zakresowi opodatkowania podatkiem od towarów i usług, niemniej jednak na podstawie przepisów szczególnych zwolnionych od tego podatku.

Wskazać należy, że system odliczeń wynikający z przepisów zarówno dyrektywy 2006/112/WE RADY z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347/1 z 11 grudnia 2006 r., str. 1, z późn. zm.) – zwanej dalej dyrektywą VAT – jak i ustawy o VAT ma na celu całkowite uwolnienie podmiotu gospodarczego od obciążeń z tytułu podatku VAT, przypadającego do zapłaty lub zapłaconego w trakcie prowadzonej działalności gospodarczej.

Wspólny system podatku VAT gwarantuje w ten sposób, że wszelka działalność gospodarcza, niezależnie od jej celu lub rezultatu, jest opodatkowana w sposób całkowicie neutralny pod warunkiem, że działalność ta podlega temu podatkowi (por. wyroki Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej – zwanego dalej TSUE – w sprawach: C-268/83, C-408/98). Dokonując wykładni art. 86 ust. 1 ustawy, w zakresie charakteru związku pomiędzy zakupami a sprzedażą opodatkowaną, w zgodzie z przepisami dyrektywy VAT, należy zauważyć, że aby można było przyznać podatnikowi prawo do odliczenia naliczonego podatku VAT i określić zakres tego prawa, zasadniczo konieczne jest istnienie bezpośredniego i ścisłego związku pomiędzy konkretną transakcją powodującą naliczenie podatku, a jedną lub kilkoma transakcjami objętymi podatkiem należnym, które rodzą prawo do odliczenia.

Prawo do odliczenia zostaje również przyznane podatnikowi nawet w przypadku braku bezpośredniego i ścisłego związku pomiędzy konkretną transakcją powodującą naliczenie podatku, a jedną lub większą liczbą transakcji objętych podatkiem należnym, które rodzą prawo do odliczenia, gdy koszty omawianych usług należą do jego kosztów ogólnych i jako takie stanowią elementy cenotwórcze dostarczanych towarów lub świadczonych usług.

Koszty te zachowują bowiem bezpośredni i ścisły związek z całą działalnością gospodarczą podatnika (por. wyrok TSUE w sprawie: C-29/08). Zatem, istnienie prawa do odliczenia ustalane jest na podstawie transakcji objętych podatkiem należnym, do których transakcje powodujące naliczenie podatku są przyporządkowane. Jeżeli nie ma to miejsca, należy zbadać, czy wydatki poczynione celem nabycia towarów lub usług powodujących naliczenie podatku należą do wydatków ogólnych, związanych z całością opodatkowanej działalności gospodarczej podatnika.

Prawo do odliczenia dotyczy całego podatku VAT, obciążającego wydatki podatnika w związku z różnymi świadczeniami wykonanymi na jego rzecz w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, o ile wszystkie czynności tego podatnika w ramach jego działalności gospodarczej są opodatkowane (por. wyrok TSUE w sprawie: C-465/03).

Katalog czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług zawiera art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Są nimi odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, przy czym dostawa towarów została zdefiniowana jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (art. 7 ust. 1 ustawy), natomiast świadczenie usług jako każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów (art. 8 ust. 1 ustawy).

Należy zauważyć, że powyższe czynności podlegają opodatkowaniu, jeżeli są wykonywane przez podatnika, podatkiem od towarów i usług. Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2 (art. 15), bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W zakresie zadań realizowanych przez Wnioskodawcę w ramach przedmiotowego Projektu, (…) nie będzie świadczył na niczyją rzecz usług opodatkowanych, a działalność ta nie ma charakteru komercyjnego, nie ma na celu generowania dochodów (opodatkowanych VAT), zaś cele Projektu nakierowane są w całości na szeroko rozumiane dobro publiczne, bo tak należy traktować ochronę przyrody i edukację przyrodniczą.

Wobec powyższego, zdaniem Wnioskodawcy, w okolicznościach przedstawionego zdarzenia przyszłego prawo do odliczenia podatku naliczonego określonego w otrzymanych fakturach dokumentujących nabycie towarów i usług związanych z realizacją projektu pn.: „(…)” nie przysługuje.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”. W myśl tego przepisu:

Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Stosownie do art. 88 ust. 4 ustawy:

Z cytowanych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem wiąże się podatek naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Zasada ta wyklucza możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Ponadto, aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy:

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy:

Z opisu sprawy wynika, że są Państwo zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Wykonują Państwo zarówno działalność statutową wynikającą z ustawy o ochronie przyrody, działalność opodatkowaną oraz zwolnioną z podatku VAT.