Niepodleganie opodatkowaniu podatkiem VAT dostawy udziałów w działce w drodze zamiany z Gminą. Niepodleganie opodatkowaniu podatkiem VAT dostawy w drodze sprzedaży udziałów w działce w sytuacji, gdy nie dojdzie do zamiany z Gminą oraz dostawy w drodze sprzedaży udziałów w działce.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

1 sierpnia 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 1 sierpnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy:

-niepodlegania opodatkowaniu podatkiem VAT dostawy udziałów w działce nr 1 i nr 2 w drodze zamiany z Gminą,

-niepodlegania opodatkowaniu podatkiem VAT dostawy w drodze sprzedaży udziałów w działce nr 1 i nr 2 w sytuacji, gdy nie dojdzie do zamiany z Gminą orazdostawy w drodze sprzedaży udziałów w działce nr 3.

Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismami z 1 października 2024 r. (data wpływu) oraz pismem z 2 października 2024 r. (data wpływu).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Problem:

1.zamiana dwóch nieruchomości, które w Miejscowym Planie Zagospodarowania Przestrzennego przeznaczone są na drogi publiczne na jedną działkę należącą do Gminy (…), również objętej MPZP, w celu poprawy zagospodarowania Państwa nieruchomości,

2.sprzedaż nieruchomości pod drogi i jednej z działek pod budownictwo wielorodzinne deweloperowi. Sprawa dotyczy tej samej nieruchomości, odnośnie której składał Pan wniosek o wydanie interpretacji podatkowej w 2021 roku (znak: 0113-KDIPT2.4011.719.2021.1KK). Pytanie dotyczyło podatku dochodowego.

Od 2017 roku, po śmierci Pana ojca, jest Pan współwłaścicielem nieruchomości, którą odzyskali Państwo w 2021 roku. (Wyrok NSA ..., działka została zwrócona z powodu niewykorzystania). Cała nieruchomość jest w (…), o powierzchni 13500 m², jest objęta MPZP, przeznaczona pod budownictwo wielorodzinne. W 2021 roku działka została podzielona na 4 części: 2 działki przeznaczone pod drogi publiczne i 2 działki pod budownictwo wielorodzinne. Pan i Pana ciotka (…), współwłaścicielka działki wystąpiliście z wnioskiem do UM (…) o zamianę działek. Dwie nieruchomości przeznaczone pod drogi publiczne chcielibyście zamienić na jedną nieruchomość należącą do Gminy (…). Nieruchomość ta sąsiaduje z Państwa działką budowlaną i poprawiłaby warunki zagospodarowania Państwa nieruchomości. Jedną Państwa działkę budowlaną chcielibyście sprzedać. Działki przeznaczone pod drogi mają powierzchnie: 207 m², 1248 m², działka budowlana do sprzedaży 3587 m².

W wezwaniu prosiliśmy Pana o doprecyzowanie opisu sprawy, czyli wskazanie odpowiedzi na poniższe pytania:

1.Numery działek, objętych zakresem wniosku, tj. nr działek które będą przedmiotem zamiany z Gminą oraz nr działek które będą przedmiotem sprzedaży. Proszę również wskazać, czy dana działka stanowi Pana własność czy jest Pan współwłaścicielem.

2.Czy działki, w zakresie których oczekuje Pan wydania interpretacji indywidualnej są działkami niezabudowanymi czy zabudowanymi?

3.Z opisu sprawy wynika, iż:

Prosimy wyjaśnić okoliczności nabycia oraz odzyskania przez Pana ww. nieruchomości.

4.W ramach jakich czynności nastąpiło nabycie/odzyskanie przez Pana działek, które będą przedmiotem zamiany/sprzedaży, tj. czy w ramach czynności:

a.opodatkowanych podatkiem od towarów i usług,

b.zwolnionych od podatku od towarów i usług,

c.niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

5.Czy z tytułu nabycia/odzyskania przez Pana działek, które będą przedmiotem zamiany/sprzedaży przysługiwało Panu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego? Jeżeli nie, to należy wskazać przyczyny.

6.Czy czynność nabycia/odzyskania przez Pana działek, które będą przedmiotem zamiany/sprzedaży, została udokumentowana fakturą z wykazanym podatkiem VAT?

7.Prosimy wskazać nr działki, która w 2021 r. została podzielona i nr działek powstałych w wyniku podziału; w jakim celu oraz z czyjej inicjatywy nastąpił podział?

8.Prosimy szczegółowo opisać w jakim celu dokona Pan zamiany działek z Gminą; w jaki sposób ta zamiana wpłynie na zagospodarowanie posiadanych nieruchomości oraz jakich nieruchomości – prosimy podać nr działki/działek, w stosunku do których nastąpi poprawa zagospodarowania.

9.W jaki sposób działki, objęte zakresem wniosku, które będą przedmiotem zamiany/ sprzedaży, od momentu ich nabycia do dnia planowanej zamiany/sprzedaży były/są/będą wykorzystywane (użytkowane)?

10.Czy był/jest Pan czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług? Jeśli tak, to prosimy wskazać:

a.od kiedy był/jest Pan czynnym podatnikiem podatku VAT?

b.w związku z wykonywaniem jakiej działalności gospodarczej był/jest Pan czynnym podatnikiem podatku VAT – prosimy wskazać jakiej?

c.czy wykorzystywał/wykorzystuje/będzie wykorzystywał Pan przedmiotowe działki w prowadzonej działalności gospodarczej?

11.Do jakich czynności wykorzystywał/wykorzystuje/będzie wykorzystywał Pan działki, objęte zakresem wniosku, które będą przedmiotem zamiany/sprzedaży:

a.opodatkowanych podatkiem od towarów i usług;

b.zwolnionych z opodatkowania podatkiem od towarów i usług;

c.niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

12.Czy ww. działki, objęte zakresem wniosku, które będą przedmiotem zamiany/sprzedaży, były/są/będą wykorzystywane przez Pana w całym okresie posiadania wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku od towarów i usług? Jeżeli tak, to jaką działalność zwolnioną z opodatkowania podatkiem VAT, do której były/są/będą wykorzystywane działki, wykonywał/wykonuje/będzie Pan wykonywał – prosimy podać podstawę prawną zwolnienia?

13.Czy działki objęte zakresem wniosku były/są/będą przedmiotem umów najmu, dzierżawy, użyczenia, użytkowania, zarówno w formie odpłatnej lub nieodpłatnej (jeśli tak, to kiedy umowy zostały/zostaną zawarte i kto jest/będzie stroną zawartych umów)? Należy podać w jaki sposób były/są/będą udostępniane osobom trzecim ww. działki i na podstawie jakiej umowy (najem, dzierżawa, użyczenie, inna umowa – jaka). Prosimy wskazać odrębnie dla każdej działki

14.Czy działki, objęte zakresem wniosku, które będą przedmiotem zamiany/sprzedaży będą na dzień zamiany/sprzedaży objęte miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego? Jeżeli tak, to prosimy wskazać odrębnie dla każdej działki:

a.jakie będzie przeznaczenie działek według miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego?

b.z czyjej inicjatywy nastąpiło/nastąpi jego uchwalenie?

15.Jeśli ww. działki nie będą objęte miejscowym planem zagospodarowania, to prosimy wskazać czy dla działek zostały/zostaną na dzień zamiany/sprzedaży wydane decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu? Prosimy, wskazać odrębnie dla każdej działki:

a.kiedy i dla których działek decyzje zostały/będą wydane?

b.jakie przeznaczenie działek określają/będą określać wydane decyzje?

c.z czyjej inicjatywy nastąpiło/nastąpi wydanie decyzji o warunkach zabudowy?

16.Czy przed zamianą/sprzedażą przedmiotowych działek zostały/zostaną wydane pozwolenia na budowę? Jeśli tak, to z czyjej inicjatywy nastąpiło/nastąpi wydanie ww. pozwoleń?

17.Jakie inne pozwolenia, decyzje zostały/zostaną wydane przed zamianą/sprzedażą działek, o których mowa we wniosku – oraz z czyjej inicjatywy nastąpiło/nastąpi ich wydanie?

18.Jakie czynności podejmował/podejmuje/będzie podejmować Pan w związku z zamianą/sprzedażą działek, objętych zakresem wniosku?

19.Czy poniósł Pan lub planuje ponieść dodatkowe nakłady w związku z zamianą/sprzedażą ww. działek (np.: uzbrojenie terenu, drogi dojazdowe, ogrodzenie, inne działania zmierzające do zwiększenia wartości bądź atrakcyjności działki, zamieszczenie ogłoszeń o sprzedaży w środkach masowego przekazu, tj. w sieci internetowej, prasie, radiu lub telewizji, inne działania marketingowe itp.)?

20.Czy w odniesieniu do działek, które będą przedmiotem sprzedaży, zamierza Pan zawrzeć z nabywcą umowę przedwstępną lub inny dokument, na podstawie którego zobowiąże się Pan zbyć działki? Jeżeli tak, to należy wskazać:

a.Jakie prawa i obowiązki wynikające z postanowień ww. umowy lub innego dokumentu zawartego z nabywcą, ciążą/będą ciążyły na nabywcy, a jakie na zbywcy?

b.czy w umowie przedwstępnej zbycia lub innym dokumencie zostały/zostaną ustalone warunki, które muszą zostać spełnione w celu zawarcia ostatecznej umowy zbycia, przenoszącej prawo własności nieruchomości na nabywcę (np. uzyskanie zgód, pozwoleń, opinii, decyzji itp.)? Jeśli tak, to jakie?

21.Czy w związku ze sprzedażą działek, udzielił/udzieli Pan nabywcy/innemu podmiotowi pełnomocnictw (zgód, upoważnień) w celu występowania w Pana imieniu w sprawach dotyczących ww. działek? Jeżeli tak, to należy podać:

a.komu zostaną udzielone pełnomocnictwa (zgody, upoważnienia),

b.przedmiot oraz zakres ww. pełnomocnictw/zgód,

c.jakie konkretnie czynności nabywca/inny podmiot będzie dokonywał w związku z udzielonym pełnomocnictwem (zgodą, upoważnieniem)?

22.Czy dokonywał Pan już wcześniej sprzedaży nieruchomości, poza tymi wymienionymi we wniosku, a jeśli tak - to należy podać odrębnie do każdej sprzedanej nieruchomości:

a.jakie to nieruchomości?

b.kiedy i w jaki sposób wszedł Pan w posiadanie tych nieruchomości?

c.w jakim celu nieruchomości te zostały nabyte przez Pana?

d.w jaki sposób nieruchomości były wykorzystywane przez Pana od momentu wejścia w ich posiadanie do chwili sprzedaży?

e.kiedy dokonał Pan ich sprzedaży i co było przyczyną ich sprzedaży?

f.ile nieruchomości zostało sprzedanych i jakich (niezabudowanych czy zabudowanych, jeśli zabudowanych to czy były to nieruchomości mieszkalne czy użytkowe)?

23.Czy posiada Pan jeszcze inne nieruchomości przeznaczone w przyszłości do sprzedaży (oprócz opisanych we wniosku), jeśli tak to ile i jakie?

W uzupełnieniu wniosku udzielił Pan następujących odpowiedzi:

1.Działka 3, 3587 m², 1, 849 m² (we wniosku przez pomyłkę napisał Pan 207 m²), 2, 1248 m², jest Pan w 1/2 części współwłaścicielem wszystkich działek.

2.Działki są niezabudowane.

3.Aktem notarialnym - umowa sprzedaży z 1988 r. Skarb Państwa nabył od Pana babki (…) działkę rolniczą położoną w (…). Babcia nabyła tę nieruchomość (była to wtedy 1 działka) w 1971 r. Pana babcia zmarła w 1993 r. Na podstawie postanowienia Sadu Rejonowego w (…) z 1994 r., spadek po niej nabyli (…) i Pana ojciec (…), jej dzieci po 1/2 części każde z nich. Pana ojciec zmarł 14.10.2017 r. Zgodnie z aktem poświadczenia dziedziczenia z dnia 23.10.2017 r. spadek po (…) nabył Pan w całości. W 2006 roku Pana ojciec i jego siostra (…) złożyli wniosek do Urzędu Miasta (…) o zwrot nieruchomości wywłaszczonej w 1988 r., ponieważ nie została ona wykorzystana na cele wywłaszczeniowe. Decyzją Wojewody (…) i wyrokiem NSA ..., nieruchomość została Państwu zwrócona.

4.C - niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

5.Nie przysługiwało. W decyzji o zwrocie była wymieniona jedna kwota, która stanowiła zrewaloryzowane odszkodowanie, jakie otrzymała Pana babcia w 1988 r. Wywłaszczenie nieruchomości i jej zwrot nie podlega VAT-owi.

6.Nie było żadnej faktury. Kwota do zwrotu była wymieniona w decyzji o zwrocie.

7.Działka o numerze 4 została podzielona na działki: 3, 1, 5, 2. Podział nastąpił z urzędu Decyzją Prezydenta Miasta (…) z 15.09.2022 r.

8.Zamiana działek 1 i 2 na działkę należącą do Gminy. Działka ta sąsiaduje z działką 3. Poprawiłoby to lepsze zaplanowanie wykorzystania działki 3. W przypadku gdy nie dojdzie do zamiany z Gminą działek 1 i 2, to wtedy działki 1, 2 i 3 będą przedmiotem sprzedaży.

9.Działki nie były i nie są wykorzystywane do żadnej działalności.

10.Nie był Pan.

11.Działki nie są wykorzystywane do żadnych działalności wymienionych w pytaniu „11”.

12.Nie ma Pan żadnej działalności.

13.Żadna z działek (3, 1, 2) nie jest objęta jakąkolwiek umową.

14.Działki są objęte miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, uchwalonego z urzędu w 11/2015, działka 3 jest przeznaczona pod budownictwo wielorodzinne, działka 1 pod drogę publiczną, lokalną, działka 2 pod drogę publiczną.

15.Działki są objęte miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego.

16.Nie będą wydane pozwolenia na budowę.

17.Żadne pozwolenia, żadne decyzje nie będą wydane.

18.Odnośnie zamiany działek, Pana prawnik napisał pismo do Gminy z propozycją zamiany działek. Odnośnie sprzedaży znajomy poznał Pana z inwestorem, którego zainteresowały działki.

19.Nie poniósł Pan i nie będzie Pan ponosił nakładów w związku z przygotowaniem działek do sprzedaży. Odnośnie sprzedaży dał Pan ogłoszenie na jeden miesiąc. Zapłacił Pan (…) zł.

20.Nie zamierza Pan zawrzeć umowy przedwstępnej.

21.Nie udzielił Pan pełnomocnictw.

22.Tak, sprzedał Pan 3 działki:

Pierwsza działka:

a)rolnicza w (…), 12957 m², współwł. w 1/2 części,

b)po śmierci ojca, ojciec otrzymał udział w nieruchomości rolniczej w 1/2 części wspólnie ze swoją siostrą po śmierci matki - akt notarialny z 1994 r. Babcia (…) otrzymała udziały w nieruchomości po swoich rodzicach postanowieniem z dnia 17.06.1992 r.,

c)nieruchomość otrzymał Pan w wyniku postępowania spadkowego,

d)nieruchomości nie były wykorzystywane przez Pana,

e)działkę rolniczą sprzedał Pan razem z siostrą Pana ojca w 2018 firmie (…), która skupowała wszystkie pobliskie działki rolnicze pod budowę magazynów,

f)nieruchomość niezabudowana.

Druga działka:

a)działka rolnicza w (…) 1047 m²,

b) ,c), d) tak jak przy działce pierwszej,

e) działka ta została wyodrębniona z całej działki rolniczej, którą kupiła firma (…). Firma ta miała kupić całość, ale okazało się, że ta cześć , która jest położona bliżej ulicy nie może być przez tę firmę kupiona. Działka została sprzedana 2018 r. ze względu na niemożliwość jej wykorzystania,

f) działka niezabudowana.

Trzecia działka:

a)działka w (…) 1071 m², z możliwością zabudowy jednorodzinnego,

b)akt potwierdzenia dziedziczenia z 23.10.2017 r. po śmierci Pana ojca, ojciec otrzymał działkę w wyniku darowizny od swojej mamy w 1988 r.,

c)otrzymał Pan w spadku,

d)nie była wykorzystana w żaden sposób,

e)sprzedaż w 2019 r., potrzebował Pan pieniędzy na budowę własnego domu

f)działka niezabudowana.

23.Nie mam Pan nieruchomości przeznaczonych w przyszłości do sprzedaży.

Pytania

1.Czy zamiana działek 1 i 2 na działkę należącą do Gminy podlega podatkowi od towarów i usług?

2.Czy sprzedaż działek 3, 1 i 2 inwestorowi podlega podatkowi od towarów i usług?

Pana stanowisko w sprawie

W obu przypadkach Pana odpowiedź jest nie, ponieważ zamiana / sprzedaż nie są dokonywane w ramach działalności gospodarczej.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy:

Stosownie do art. 2 pkt 22 ustawy:

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy:

Towarem jest także udział w prawie własności lub użytkowania wieczystego nieruchomości. Jest to zgodne z normami unijnymi, bowiem w myśl art. 15 ust. 2 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11.12.2006 s. 1, ze zm.), zwanej dalej „Dyrektywą 2006/112/WE”:

Problematyka współwłasności została uregulowana w art. 195-221 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.).

Zgodnie z art. 195 ustawy Kodeks cywilny:

Jak stanowi art. 196 § 1 ustawy Kodeks cywilny:

W myśl art. 196 § 2 ustawy Kodeks cywilny:

Stosownie do art. 46 § 1 ustawy Kodeks cywilny:

Art. 198 ustawy Kodeks cywilny stanowi, że:

Rozporządzanie udziałem polega na tym, że współwłaściciel może zbyć swój udział.

Z przytoczonych przepisów nie wynika, że odpłatność za czynność dostawy towarów lub świadczenia usług musi mieć postać pieniężną. Odpłatność jako świadczenie wzajemne, może również przybrać postać rzeczową – zapłatą może być inny towar lub usługa, albo mieszaną – zapłata w części pieniężna, a w części rzeczowa. Innymi słowy, dla uznania czynności za odpłatną, wystarczające jest, by istniała możliwość określenia ceny wyrażonej w pieniądzu w stosunku do świadczenia wzajemnego stanowiącego wynagrodzenie za tę czynność.

Stosownie do treści art. 603 ustawy Kodeks cywilny:

Na gruncie regulacji ustawy Kodeks cywilny, w wyniku umowy zamiany następuje zatem przeniesienie własności rzeczy o charakterze odpłatnym, bowiem w wyniku rozporządzenia prawem własności na rzecz drugiej strony następuje wzajemne rozporządzenie prawem własności innej rzeczy stanowiące o odpłatnym charakterze zawartej umowy. Zatem w przypadku zamiany obie strony przenoszą na siebie wzajemnie własność rzeczy, występując zarówno w charakterze dostawcy, jak i w charakterze nabywcy.

Na mocy art. 604 ustawy Kodeks cywilny:

Umowa zamiany jest umową wzajemną, bardzo zbliżoną do umowy sprzedaży. Różnica w stosunku do umowy sprzedaży polega na tym, że w miejsce świadczenia ceny pojawia się obowiązek drugiej strony do przeniesienia własności rzeczy. Ze względu na wzajemny charakter umowy, wartość świadczonych rzeczy powinna być ekwiwalentna.

Natomiast, w świetle art. 158 ustawy Kodeks cywilny:

Zatem umowa przeniesienia własności nieruchomości (również w drodze zamiany) jest czynnością cywilnoprawną.

Dostawa towarów jest – zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy – przeniesieniem prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, co również ma miejsce w przypadku umowy zamiany w odniesieniu do obu stron transakcji. Dokonanie zatem zamiany nieruchomości jest zamianą towarów, czyli odpłatną dostawą towarów podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jeżeli jest realizowana przez podatnika w ramach jego działalności gospodarczej.

Zamiana nieruchomości skutkuje przeniesieniem prawa do rozporządzania zamienianymi nieruchomościami jak właściciel.

Biorąc pod uwagę powyższe uregulowania, zamianę nieruchomości w świetle ustawy o podatku od towarów i usług, traktuje się jako odpłatną dostawę towarów podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.

W oparciu o definicję zawartą w art. 2 pkt 6 ustawy, należy przyjąć, że zbycie nieruchomości gruntowych (działek), traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy, podlegającej opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Wskazać należy, że nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Pojęcia „podatnik” i „działalność gospodarcza”, na potrzeby podatku od towarów i usług, zostały określone w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy.

Według zapisu art. 15 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Na mocy art. 9 ust. 1 Dyrektywy:

Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.

Z przytoczonych regulacji prawnych wynika, że podatnikiem podatku od towarów i usług może być każda osoba, która okazjonalnie dokonuje czynności opodatkowanych, przy czym czynności te powinny być związane z działalnością zdefiniowaną jako działalność gospodarcza, tj. wszelką działalnością producentów, handlowców i osób świadczących usługi, włącznie z działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie.

Zatem dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji.

Istotne dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy, mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.

Zasadne jest zatem wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, aportu, darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.

W tym miejscu należy podkreślić, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę, będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. Trybunał w orzeczeniu tym potwierdził, że dla uznania danego majątku za prywatny, istotny jest sposób jego wykorzystania i charakter działań podejmowanych w odniesieniu do niego w całym okresie posiadania przez dany podmiot. Aby majątek uznać za prywatny musi być on w całym okresie posiadania wykorzystywany wyłącznie do celów prywatnych. Zatem „majątek prywatny” to taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z 21 kwietnia 2005 r. sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny, to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.

Każdy, kto dokonuje czynności, które zmierzają do wykorzystania towaru (np. nieruchomości) dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, powinien być uznany za podatnika tego podatku. Tym samym, wykorzystywanie majątku prywatnego stanowi również działalność gospodarczą, jeżeli jest dokonywane dla celów zarobkowych. Podstawowym kryterium dla opodatkowania sprzedaży, w tym również nieruchomości, jest ustalenie m.in. czy majątek został nabyty i faktycznie wykorzystany na potrzeby osobiste, czy też z przeznaczeniem do działalności gospodarczej.

W kontekście powyższych rozważań nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej, a tylko np. wyzbywa się majątku osobistego. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Zatem w kwestii opodatkowania sprzedaży działek / zamiany działek (udziałów w działkach) istotne jest, czy w danej sprawie, w celu dokonania sprzedaży gruntów / zamiany gruntów sprzedający podjął aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producenta, handlowca i usługodawcę w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, co skutkuje koniecznością uznania go za podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatnika podatku od towarów i usług, czy też sprzedaż nastąpi w ramach zarządu majątkiem prywatnym.

Przejawem takiej aktywności określonej osoby w zakresie obrotu nieruchomościami, która może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną może być np.: nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy terenu, czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług deweloperskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym, na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia jednej z wymienionych czynności, tylko wtedy działania Sprzedającego przybierają formę zawodową (profesjonalną), a w konsekwencji zorganizowaną.

Dodatkowo należy wskazać, że działalność gospodarcza powinna cechować się stałością, powtarzalnością i niezależnością jej wykonywania, bowiem związana jest z profesjonalnym obrotem gospodarczym. Nie jest natomiast działalnością handlową, a zatem i gospodarczą, sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży i nie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Problem odnoszący się do rozstrzygnięcia, czy sprzedaż nieruchomości jest sprzedażą majątku osobistego, czy też stanowi sprzedaż realizowaną przez podatnika prowadzącego w tym zakresie działalność gospodarczą, był przedmiotem orzeczenia TSUE z 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10). TSUE orzekł w tej sprawie, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L nr 347 z 11 grudnia 2006 r. s. 1 ze zm.), zwanej dalej Dyrektywą, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Podobnie – zdaniem Trybunału – okoliczność, że przed sprzedażą zainteresowany dokonał podziału gruntu na działki w celu osiągnięcia wyższej ceny łącznej. Całość powyższych elementów może bowiem odnosić się do zarządzania majątkiem prywatnym zainteresowanego.

Inaczej jest natomiast – wyjaśnił Trybunał – w przypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy. Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem. Przykładowo podane zostały działania polegające na uzbrojeniu terenu albo na działaniach marketingowych. Działania takie nie należą do zakresu zwykłego zarządu majątkiem prywatnym.

Ze wskazanych regulacji należy wywnioskować, że w świetle definicji zawartej w art. 15 ustawy, dla uznania określonych zachowań danego podmiotu za działalność gospodarczą istotne znaczenie ma ich zorganizowany charakter. Przy czym, taka działalność wystąpi również w przypadku wykorzystywania towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Zatem dostawa towarów (w tym gruntów) będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w sytuacji, gdy działaniom podmiotu dokonującego tej dostawy, można przypisać znamiona prowadzenia działalności gospodarczej, co w efekcie przesądza o uzyskaniu przez niego statusu podatnika.

Z przedstawionego opisu sprawy nie wynika taka Pana aktywność, która wykracza poza ramy czynności związanych ze zwykłym wykonywaniem prawa współwłasności.

Nie podjął Pan ciągu działań, które wskazywałyby na aktywność w zakresie obrotu nieruchomościami, takich jak np. nabycie z zamiarem odsprzedaży, uzbrojenie terenu. Działki nie były i nie są wykorzystywane przez Pana do żadnej działalności. Nie były udostępniane osobom trzecim na podstawie umowy najmu, dzierżawy, użyczenia itp. Nie poniósł Pan i nie będzie Pan ponosił nakładów w związku z przygotowaniem działek do sprzedaży / zamiany. Przed sprzedażą działek / zamianą działek nie zamierza Pan poczynić jakichkolwiek działań dotyczących zwiększenia wartości działek. Ponadto, nie zamierza Pan zawierać umowy przedwstępnej sprzedaży. Nie udzielił Pan pełnomocnictw celu występowania w Pana imieniu w sprawach dotyczących działek.

Zatem, w rozpatrywanej sprawie dostawę udziałów w działce nr 1 i nr 2 w drodze zamiany z Gminą bądź dostawę udziałów w tych działkach w drodze sprzedaży w sytuacji, gdy nie dojdzie do zamiany z Gminą, a także dostawę w drodze sprzedaży udziałów w działce nr 3 można uznać za czynność związaną ze zwykłym wykonywaniem prawa współwłasności. Dokonując dostawy ww. udziałów w działkach będzie korzystał Pan z przysługującego Panu prawa do rozporządzania własnym majątkiem, która to czynność oznacza działanie w sferze prywatnej, do której unormowania ustawy o podatku od towarów i usług nie mają zastosowania.

W przedmiotowej sprawie brak jest zatem przesłanek pozwalających uznać Pana, w zakresie dostawy udziałów w działce nr 1 i nr 2 w drodze zamiany bądź w drodze sprzedaży oraz dostawy udziałów w działce nr 3 w drodze sprzedaży, za podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą, w myśl art. 15 ust. 2 ustawy.

Jak wcześniej wyjaśniono, aby uznać określoną sprzedaż / zamianę działek za podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, nie wystarcza stwierdzić jedynie dostawy towarów, lecz wymagane jest określenie podmiotu dokonującego dostawy za występującego w związku ze sprzedażą / zamianą działek jako podatnika podatku od towarów i usług. Z uwagi na powyższe, w tej konkretnej sytuacji należy uznać, że przedmiotem dostawy będzie składnik Pana majątku osobistego, a zamiana działek / sprzedaż działek, będzie stanowiła realizację prawa do rozporządzania majątkiem osobistym.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis sprawy oraz powołane regulacje ustawy o podatku od towarów i usług stwierdzam, że z tytułu planowanej dostawy udziałów w działce nr 1 i nr 2 w drodze zamiany z Gminą bądź dostawy udziałów w tych działkach w drodze sprzedaży w sytuacji, gdy nie dojdzie do zamiany z Gminą oraz z tytułu dostawy w drodze sprzedaży udziałów w działce nr 3, nie będzie Pan działał w charakterze – zdefiniowanego w art. 15 ust. 1 ustawy – podatnika VAT, prowadzącego działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Zatem dostawa ww. udziałów w działkach w drodze zamiany oraz sprzedaży nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 7 ust. 1 ustawy.

Tym samym, Pana stanowisko uznałem za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Ponosi Pan ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Pana w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swoją aktualność.

Niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy, co oznacza, że w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Należy zauważyć, że stosownie do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Zatem należy zaznaczyć, że niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie Pana sytuacji prawnopodatkowej i nie wywiera skutków prawnych dla współwłaścicielki działek.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).