Interpretacja indywidualna z dnia 8 października 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-3.4012.309.2024.3.JSU
Temat interpretacji
Wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej w zakresie opodatkowania podatkiem VAT transakcji, prawa Kupującego do odliczenia i zwrotu podatku oraz wliczenia kwot dodatkowych do podstawy opodatkowania.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej
Państwa wniosek wspólny z 8 lipca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie uznania że:
- przedmiotem planowanej Transakcji nie będzie przedsiębiorstwo, ani zorganizowana część przedsiębiorstwa, a planowana Transakcja będzie stanowiła czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, niewyłączoną z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT;
- zbycie Przedmiotu Transakcji tj. Nieruchomości oraz Pozostałych Składników, będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT i nie będzie zwolnione z VAT;
- Kupujący będzie uprawniony do:
- obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego, wykazanego na fakturze dokumentującej Transakcję, oraz
- zwrotu nadwyżki podatku VAT naliczonego nad podatkiem VAT należnym (zgodnie z art. 87 ustawy o VAT);
- należne Sprzedającemu Kwota Dodatkowa 1 oraz Kwota Dodatkowa 2 będą elementem podstawy opodatkowania VAT Transakcji i w konsekwencji powinny zostać udokumentowane przez Sprzedającego poprzez uwzględnienie na fakturze:
- pierwotnej dokumentującej Transakcję - w odniesieniu do Kwoty Dodatkowej 2 oraz
- korygującej in plus do faktury pierwotnej - w odniesieniu do Kwoty Dodatkowej 1, jeżeli wystąpi dodatnia różnica pomiędzy maksymalną Kwotą Dodatkową 1, a kwotą ustaloną ze Wspólnotą Mieszkaniową;
- wpłynął 8 lipca 2024 r. Wniosek uzupełnili Państwo pismem z 10 lipca 2024 r. (data wpływu: 10 lipca 2024 r.), a także pismem z 5 września 2024 r., (data wpływu: 5 września 2024 r.).
Treść wniosku wspólnego jest następująca:
Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem
1) Zainteresowany będący stroną postępowania – X spółka z ograniczoną odpowiedzialnością,
2) Zainteresowany niebędący stroną postępowania – Y spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa.
Opis zdarzenia przyszłego
Wstęp oraz charakterystyka stron planowanej Transakcji (zdefiniowanej poniżej)
Y Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa z siedzibą w (...) (dalej: „Sprzedający”) jest spółką komandytową działającą na rynku nieruchomościowym, na którym realizuje projekty deweloperskie. Sprzedający jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: „VAT”) oraz będzie nim na dzień planowanej Transakcji (zdefiniowanej poniżej).
X spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w (...) (dalej: „Kupujący”) jest podmiotem, którego działalność gospodarcza w przeważającym zakresie polega na realizacji projektów budowlanych związanych ze wznoszeniem budynków oraz kupnie i sprzedaży nieruchomości na własny rachunek. Kupujący jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT oraz będzie nim na dzień planowanej Transakcji (zdefiniowanej poniżej).
Opis przedmiotu Transakcji
Sprzedający jest użytkownikiem wieczystym nieruchomości gruntowej, położonej przy ulicy (...), dzielnicy (...), gminie (...), województwie (...), stanowiącej działkę gruntu o numerze ewidencyjnym A, stanowiącej zurbanizowane tereny niezabudowane lub w trakcie zabudowy oznaczone symbolem Bp, dla której Sąd Rejonowy dla (...) w (...), Wydział Ksiąg Wieczystych, prowadzi księgę wieczystą KW nr (...) (dalej: „Grunt”). Grunt objęty jest miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, który określa warunki jego zabudowy oraz użytkowania (grunt przeznaczony pod zabudowę).
Grunt nie jest zabudowany żadnym budynkiem. Nie ma na Gruncie również żadnych naniesień poza nieczynnym przyłączem wodociągowym (istniejącym już w momencie nabycia Gruntu przez Sprzedającego) oraz poza fragmentem płyty fundamentowej poziomu -1 wraz z podbudową oraz konstrukcją żelbetową zbiornika na wody opadowe wraz z częścią rampy zjazdowej na poziom -1 stanowiącą górną część zbiornika, które powstały w okresie od (…) do (…) r., kiedy na Gruncie trwały roboty budowlane prowadzone przez Sprzedającego (dalej: „Budowle”). Budowle stanowią odrębny od Gruntu przedmiot własności i stanowią własność Sprzedającego. Grunt i Budowle zwane dalej łącznie będą „Nieruchomością”.
Na Gruncie znajduje się ścianka berlińska, należąca do (...) Sp. z o.o. oraz tymczasowe ogrodzenie należące do Grupy (...), które to elementy są dzierżawione od tych podmiotów. Infrastruktura ta nie jest własnością Sprzedającego i nie będzie przedmiotem planowanej Transakcji.
Sprzedający nabył tytuł do Gruntu na podstawie umowy przenoszącej prawo użytkowania wieczystego Gruntu w dniu (...) roku. Sprzedający nabył Grunt (wraz z nieczynnym przyłączem wodociągowym) oraz zrealizował wskazane wyżej prace budowlane, w celu realizacji zamierzenia inwestycyjnego, polegającego na budowie budynku zamieszkania zbiorowego (akademik) z częścią usługową (handel), garażem podziemnym oraz infrastrukturą techniczną (dalej: „Inwestycja”). Nieruchomość (ani żadna jej część) nie jest przedmiotem umowy najmu, dzierżawy, ani innej umowy o podobnym charakterze. Żadna z Budowli, od dnia ich wzniesienia, nie była przedmiotem umowy najmu, dzierżawy, ani innej umowy o podobnym charakterze, nie były wykorzystywane do działalności opodatkowanej VAT.
Nieruchomość nie była i nie jest wykorzystywana przez Sprzedającego do wykonywania czynności zwolnionych od podatku VAT. Sprzedającemu przysługiwało prawo do odliczenia VAT z tytułu prowadzonych robót budowlanych, prowadzonych od (…) do (…) r.
Opis planowanej Transakcji
Kupujący oraz Sprzedający (dalej: „Strony”) zawarli umowę warunkową, zgodnie z którą, po nieskorzystaniu z prawa pierwokupu w ustawowym terminie przez odpowiedni organ, Strony zobowiązały się zawrzeć umowę przenoszącą, na podstawie której Sprzedający sprzeda Kupującemu Nieruchomość, a także przeniesie na rzecz Kupującego wszelkie posiadane przez Sprzedającego i przenaszalne prawa do dokumentacji dotyczącej Inwestycji na Nieruchomości, w tym w szczególności prawa własności intelektualnej, prawo własności nośników dokumentacji projektowej objętej prawami własności intelektualnej oraz gwarancje i rękojmie z umów o prace projektowe, w szczególności autorskie prawa majątkowe (w tym także prawo własności nośników) do kompletnej dokumentacji projektowej Inwestycji (projekt budowlany), do której została wydana decyzja pozwolenia na budowę; prawa i obowiązki wynikające z decyzji pozwolenia na budowę; prawa i obowiązki wynikające z wszelkich innych opinii, decyzji oraz postanowień administracyjnych i urzędowych dotyczących planowanej Inwestycji, prawa i wierzytelności Sprzedającego wynikające z rękojmi i gwarancji z umów o prace projektowe, o ile te prawa i wierzytelności istnieją (dalej: „Pozostałe Składniki”) (dalej: „Transakcja”). Nieruchomość oraz Pozostałe Składniki zwane będą łącznie dalej: „Przedmiotem Transakcji”.
Sprzedającemu w odniesieniu do nabycia Pozostałych Składników (w zakresie w jakim wystąpił VAT naliczony) przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Pozostałe Składniki zostały przez Sprzedającego uzyskane w celu zamierzenia inwestycyjnego, polegającego na budowie budynku zamieszkania zbiorowego (akademik) z częścią usługową (handel), garażem podziemnym oraz infrastrukturą techniczną, który miał stać się przedmiotem wynajmu (usługa hotelarska) stanowiącego czynność opodatkowaną VAT.
Zgodnie z intencją Stron, żaden z poniższych elementów nie będzie podlegał zbyciu w ramach Transakcji:
- prawa i obowiązki z umów o zarządzenia aktywami, zarządzanie nieruchomościami lub zarządzanie obiektami;
- prawa i obowiązki z umów o świadczenie usług itp., które mają zostać rozwiązane ze skutkiem około dnia Transakcji;
- zobowiązania związane z Nieruchomością, obejmujące:
(i) finansowanie, w tym kredyty;
(ii) zobowiązania podatkowe;
(iii) związane z postępowaniami spornymi z osobami trzecimi, w tym organami i sądami;
- należności pieniężne;
- know-how związane z przedsiębiorstwem Sprzedającego lub jego częścią;
- dokumenty podatkowe i księgowe związane z przedsiębiorstwem Sprzedającego;
- prawa i obowiązki z umów rachunków bankowych Sprzedającego;
- środki pieniężne na wyżej wymienionych rachunkach bankowych Sprzedającego;
- prawa i obowiązki wynikające z ubezpieczenia Nieruchomości oraz obowiązki wynikające z umów o świadczenie usług prawnych i marketingowych;
- prawa i zobowiązania z umowy o obsługę księgową Sprzedającego;
- należności Sprzedającego od osób trzecich, w tym należności podatkowe Sprzedającego, takie jak zwrot podatku VAT;
- indywidualne oznaczenia Sprzedającego (tzn. jego firmy) oraz
- prawa i obowiązki wynikające z umów dotyczących opłat eksploatacyjnych, które mają zostać rozwiązane ze skutkiem około dnia Transakcji.
W dniu Transakcji, Sprzedający dostarczy Kupującemu dokumenty do wypowiedzenia wszelkich umów o dostawę mediów, umów w zakresie obsługi technicznej Nieruchomości, umów na obsługę serwisową związaną z funkcjonowaniem Nieruchomości i umów ubezpieczenia dotyczących Nieruchomości, ze skutkiem około dnia Transakcji. Kupujący zawrze te umowy we własnym zakresie, po Transakcji.
Kupujący planuje nabyć Nieruchomość w celu realizacji zamierzenia inwestycyjnego, polegającego na budowie budynku zamieszkania zbiorowego (akademik) z częścią usługową (handel), garażem podziemnym oraz infrastrukturą techniczną. Tym samym, przedmiotowa Nieruchomość oraz Pozostałe Składniki (po ich odpowiednim wykorzystaniu) będą wykorzystywane przez Kupującego do działalności opodatkowanej VAT.
Zamiarem Sprzedającego oraz Kupującego jest opodatkowanie sprzedaży Nieruchomości (dostawy Gruntu oraz posadowionych na nim Budowli i ich części) podatkiem VAT wg stawki 23%.
Z uwagi na powyższe, w zakresie w jakim Budowle lub ich części wchodzące w skład Nieruchomości podlegać będą na planowaną datę Transakcji zwolnieniu od podatku VAT, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, Sprzedający i Kupujący zrezygnują z tego zwolnienia od podatku VAT i dokonają wyboru opodatkowania podatkiem VAT dostawy Budowli i ich części wchodzących w skład Nieruchomości, przez złożenie w dniu transakcji (w akcie notarialnym) zgodnego oświadczenia Sprzedającego i Kupującego na podstawie art. 43 ust. 10 ustawy o VAT w zw. z art. 43 ust. 11 ustawy o VAT, że wybierają opodatkowanie dostawy Budowli i ich części wchodzących w skład Nieruchomości (dalej: „Rezygnacja przez Sprzedającego i Kupującego ze Zwolnienia z VAT i Wybór Opodatkowania VAT”).
W dotychczasowym przedsiębiorstwie Sprzedającego nie została utworzona odrębna, formalna komórka organizacyjna (dział, wydział, oddział) odpowiedzialna za prowadzenie działalności gospodarczej w oparciu Nieruchomość, w szczególności na podstawie uchwały wspólników bądź innego dokumentu (np. wewnętrznego regulaminu organizacyjnego lub struktury organizacyjnej Sprzedającego). Nie istnieją odrębne zapisy statutu, zarządzenia lub innego aktu o podobnym charakterze, które przypisane byłyby wyłącznie do Nieruchomości. Sprzedający nie prowadzi również w stosunku do tej Nieruchomości odrębnych ksiąg rachunkowych. Księgi rachunkowe Sprzedającego pozwalają na możliwie szeroki wgląd w zyskowność oraz sytuację finansową (a w konsekwencji na bieżącą ocenę rentowności), ponadto, generalnie przychody i koszty Sprzedającego można podzielić na takie, które da się przypisać do Nieruchomości oraz do innych składników majątku Sprzedającego. Teoretycznie możliwe byłoby przyporządkowanie odpowiednich kosztów czy przychodów w celu przygotowania uproszczonego rachunku zysków i strat, jak również bilansu (a więc także do ogólnego przyporządkowania należności i zobowiązań) tylko dla Nieruchomości. Niemniej, od strony praktycznej nie są prowadzone odrębne księgi rachunkowe, czy też nie sporządza się odrębnych sprawozdań finansowych dla Nieruchomości.
Dodatkowe ustalenia między Stronami
W umowie warunkowej Strony ustaliły, że przy zajściu pewnych zdarzeń w przyszłości, Kupujący wypłaci na rzecz Sprzedającego maksymalnie kwotę (...) („Kwota Dodatkowa 1”) oraz kwotę (...) („Kwota Dodatkowa 2”).
Kwota Dodatkowa 1
Zgodnie z zapisami umowy warunkowej, Sprzedający zobowiązał się, w terminie do dnia (...) r., do uzgodnienia i doprowadzenia do zawarcia przez Kupującego ze Wspólnotą Mieszkaniową porozumienia dobrosąsiedzkiego, o treści uzgodnionej z Kupującym, mającego na celu niezakłóconą przez tę wspólnotę (w tym bez składania środków odwoławczych zwyczajnych i nadzwyczajnych) realizację przez Kupującego Inwestycji (,,...”). Strony ustaliły, że z uwagi na fakt, że Sprzedający po zawarciu umowy warunkowej nie będzie miał zespołu operacyjnego w Polsce, to Kupujący, przy wsparciu Sprzedającego, będzie bezpośrednio prowadził rozmowy ze Wspólnotą Mieszkaniową, na podstawie pełnomocnictwa udzielonego przez Sprzedającego, przy czym Kupujący nie jest odpowiedzialny za rezultat tych rozmów. Kupujący zawiadomi Sprzedającego o spotkaniach ze Wspólnotą Mieszkaniową, zaś Sprzedający podejmie decyzję co do swojego uczestnictwa w nich. Strony ustaliły, że w okresie od zawarcia umowy warunkowej do zawarcia umowy przenoszącej, w wypadku, gdy zobowiązania finansowe wynikające z (...) będą przekraczały kwotę (...), podpisanie takiego (...) przez pełnomocnika będzie wymagało uzyskania uprzedniej pisemnej zgody Sprzedającego. Po dniu zawarcia umowy przenoszącej, Sprzedający zwolniony jest z obowiązku doprowadzenia do zawarcia (...) i Sprzedający nie będzie już brał udziału w rozmowach, a Kupujący ma pełną swobodę odnośnie zawarcia (...) i jego warunków. W przypadku, gdy zobowiązania finansowe wynikające z (...) będą wyrażone w PLN, to na potrzeby rozliczenia wysokości zobowiązań pomiędzy Stronami Strony przyjmują średni kurs EUR do PLN obowiązujący w NBP w dniu zawarcia (...).
Odnośnie do płatności, wynikającej z faktu podpisania wskazanego wyżej (...), Strony postanowiły, że:
a) w przypadku, gdy najpóźniej w dniu (...) roku Kupujący i Wspólnota Mieszkaniowa zawrą (...), wówczas Kwota Dodatkowa 1 przypadnie:
(i) w kwocie zgodnie z treścią (...) należnej Wspólnocie Mieszkaniowej - Kupującemu oraz
(ii) w pozostałej części (o ile wystąpi) - Sprzedającemu; natomiast
b) w przypadku, gdy najpóźniej w dniu (...) roku Kupujący i Wspólnota Mieszkaniowa nie zawrą (...), wówczas Kwota Dodatkowa 1 przypadnie Sprzedającemu.
Kwota Dodatkowa 2
Zgodnie z zapisami umowy warunkowej:
a) w przypadku gdy najpóźniej w dniu (...) r. dojdzie do prawomocnego zakończenia postępowania, którego wynikiem będzie utrzymanie w mocy przez (...) w (...), lub właściwy Wojewódzki Sąd Administracyjny, lub Naczelny Sąd Administracyjny, decyzji nr (...) wydanej z upoważnienia Prezydenta Miasta w dniu (…) roku (znak: …), w przedmiocie naliczenia Sprzedającemu dodatkowej opłaty rocznej w wysokości (…) zł z tytułu niedotrzymania terminu rozpoczęcia zabudowy Gruntu („…”), wówczas Kwota Dodatkowa 2 zostanie wypłacona z rachunku depozytowego bezpośrednio na rzecz właściwego organu administracji; przy czym na potrzeby wydania Kwoty Dodatkowej 2 z rachunku depozytowego notariusz dokona przeliczenia Kwoty Dodatkowej 2 przyjętej na przechowanie w EUR na PLN zgodnie z kursem i procedurami obowiązującymi w banku prowadzącym rachunek depozytowy.
natomiast
b) w przypadku gdy najpóźniej w dniu (...) roku nie dojdzie do prawomocnego zakończenia postępowania, o którym mowa w lit. (a) powyżej, lub dojdzie do prawomocnego zakończenia postępowania, o którym mowa w lit. (a) powyżej, którego wynikiem będzie uchylenie przez (...) w (...), lub właściwy Wojewódzki Sąd Administracyjny, lub Naczelny Sąd Administracyjny, Decyzji (…), Kwota Dodatkowa 2 zostanie wypłacona z rachunku depozytowego na rachunek bankowy Sprzedającego.
Innymi słowy, w przedmiotowej sprawie:
- ostateczna wysokość Kwoty Dodatkowej 2 będzie znana Stronom na dzień Transakcji, natomiast sposób zapłaty tej kwoty zwiększenia będzie zależeć od ziszczenia się pewnych zdarzeń, wymienionych w opisie zdarzenia przyszłego (płatność na rachunek właściwego organu albo na rachunek Sprzedającego),
- ostateczna wysokość Kwoty Dodatkowej 1 na dzień Transakcji nie jest znana (na dzień Transakcji znana będzie jedynie maksymalna kwota (...)) - ostateczna wysokość kwoty płatnej na rzecz Sprzedającego zależeć będzie od wyniku negocjacji porozumienia dobrosąsiedzkiego ze Wspólnotą Mieszkaniową.
W uzupełnieniu wniosku wskazali Państwo, że:
1) mające być przedmiotem zbycia składniki majątkowe (Nieruchomość oraz Pozostałe Składniki) nie będą posiadały w dniu Transakcji potencjalnej zdolności do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy i nie będą stanowić funkcjonalnie odrębnej części przedsiębiorstwa Sprzedającego;
2) znajdujące się na gruncie: nieczynne przyłącze wodociągowe, fragment płyty fundamentowej poziomu -1 wraz z podbudową oraz konstrukcja żelbetowa zbiornika na wody opadowe wraz z częścią rampy zjazdowej na poziom -1 stanowiącą górną część zbiornika, stanowią budowle w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t. j. Dz. U.2024 r. poz. 725, ze zm.);
3) ostatnie możliwe pierwsze zasiedlenie budowli w postaci nieczynnego przyłącza wodociągowego posadowionego na Gruncie miało miejsce w dniu (...) roku, kiedy to Sprzedający nabył tytuł do Gruntu (wraz z nieczynnym przyłączem wodociągowym) na podstawie umowy przenoszącej prawo użytkowania wieczystego Gruntu (ostatnie możliwe pierwsze zasiedlenie miało miejsce w ramach tej dostawy).
Odnośnie do pozostałych budowli, tj. fragmentu płyty fundamentowej poziomu -1 wraz z podbudową oraz konstrukcją żelbetową zbiornika na wody opadowe wraz z częścią rampy zjazdowej na poziom -1 stanowiącą górną część zbiornika - w stosunku do żadnej z tych budowli przed dniem Transakcji nie doszło do pierwszego zasiedlenia (nie były zajęte, oddane do użytkowania, wykorzystywane na potrzeby własne).
Ponadto wskazali Państwo, że:
- pomiędzy dostawą budowli w postaci nieczynnego przyłącza wodociągowego posadowionego na Gruncie a Transakcją minie więcej niż 2 lata (ostatnie możliwe pierwsze zasiedlenie budowli w postaci nieczynnego przyłącza wodociągowego posadowionego na Gruncie miało miejsce w dniu (...) roku, a Transakcja zaplanowana została na … roku);
Odnośnie do pozostałych budowli, tj. fragmentu płyty fundamentowej poziomu -1 wraz z podbudową oraz konstrukcją żelbetową zbiornika na wody opadowe wraz z częścią rampy zjazdowej na poziom -1 stanowiącą górną część zbiornika - w stosunku do żadnej z tych budowli przed dniem Transakcji nie doszło do pierwszego zasiedlenia (nie były zajęte, oddane do użytkowania, wykorzystywane na potrzeby własne). Do pierwszego zasiedlenia tych budowli dojdzie dopiero w ramach Transakcji, na skutek ich dostawy na rzecz Kupującego;
- w stosunku do przedmiotowych budowli, do dnia Transakcji nie były ponoszone przez Sprzedającego żadne wydatki na ich ulepszenie w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym;
- z tytułu nabycia tytułu do Gruntu na podstawie umowy przenoszącej prawo użytkowania wieczystego Gruntu wraz z nieczynnym przyłączem wodociągowym, Sprzedającemu przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego i Sprzedający z tego prawa skorzystał;
- w związku z wybudowaniem budowli tj. fragmentu płyty fundamentowej poziomu -1 wraz z podbudową oraz konstrukcją żelbetową zbiornika na wody opadowe wraz z częścią rampy zjazdowej na poziom -1 stanowiącą górną część zbiornika, Sprzedającemu przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego i Sprzedający z tego prawa skorzystał;
- przedmiotowe Budowle znajdujące się na Gruncie do dnia Transakcji nie będą wykorzystywane wyłącznie do czynności zwolnionych;
4) nie będą zachodziły okoliczności wyłączające prawo do odliczenia VAT na podstawie art. 88 ustawy o VAT.
Pytania (w zakresie podatku od towarów i usług)
1. Czy przedmiotem planowanej Transakcji nie będzie przedsiębiorstwo, o którym mowa w art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, ani zorganizowana część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o VAT, a w rezultacie czy planowana Transakcja będzie stanowiła czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie przepisów ustawy o VAT, niewyłączoną z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT?
2. Czy w okolicznościach wskazanych w opisie zdarzenia przyszłego, zbycie Przedmiotu Transakcji, tj. Nieruchomości oraz Pozostałych Składników, wskazanych w opisie zdarzenia przyszłego, będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT i nie będzie zwolnione z VAT?
3. Czy w okolicznościach wskazanych w opisie zdarzenia przyszłego, tj. w szczególności mając na uwadze Rezygnację przez Sprzedającego i Kupującego ze Zwolnienia z VAT i Wybór Opodatkowania VAT w zakresie w jakim Budowle lub ich części wchodzące w skład Nieruchomości podlegać będą na planowaną datę Transakcji zwolnieniu od podatku VAT, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, po dokonaniu planowanej Transakcji oraz otrzymaniu prawidłowo wystawionej faktury potwierdzającej jej faktyczne dokonanie, Kupujący będzie uprawniony do:
- obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego, wykazanego na fakturze dokumentującej Transakcję, oraz
- zwrotu nadwyżki podatku VAT naliczonego nad podatkiem VAT należnym (zgodnie z art. 87 ustawy o VAT)?
4. W przypadku potwierdzenia, że zbycie Przedmiotu Transakcji, tj. Nieruchomości oraz Pozostałych Składników, wskazanych w opisie zdarzenia przyszłego, będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT, czy należne Sprzedającemu Kwota Dodatkowa 1 oraz Kwota Dodatkowa 2 będą elementem podstawy opodatkowania VAT Transakcji i w konsekwencji powinny zostać udokumentowane przez Sprzedającego poprzez uwzględnienie na fakturze:
- pierwotnej dokumentującej Transakcję - w odniesieniu do Kwoty Dodatkowej 2 oraz
- korygującej in plus do faktury pierwotnej - w odniesieniu do Kwoty Dodatkowej 1, jeżeli wystąpi dodatnia różnica pomiędzy maksymalną Kwotą Dodatkową 1 (wysokości (...)), a kwotą ustaloną ze Wspólnotą Mieszkaniową (Sprzedającemu należna będzie kwota tej różnicy, a jeżeli nie dojdzie do zawarcia (...) Sprzedającemu należna będzie maksymalna Kwota Dodatkowa w wysokości (...)).
Państwa stanowisko w sprawie (w zakresie podatku od towarów i usług)
W ocenie Zainteresowanych:
1. Przedmiotem planowanej Transakcji nie będzie przedsiębiorstwo, o którym mowa w art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, ani zorganizowana część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o VAT, a w rezultacie planowana Transakcja będzie stanowiła czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie przepisów ustawy o VAT, niewyłączoną z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT.
2. W okolicznościach wskazanych w opisie zdarzenia przyszłego, zbycie Przedmiotu Transakcji, tj. Nieruchomości oraz Pozostałych Składników, wskazanych w opisie zdarzenia przyszłego, będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT i nie będzie zwolnione z VAT.
3. W okolicznościach wskazanych w opisie zdarzenia przyszłego, tj. w szczególności mając na uwadze Rezygnację przez Sprzedającego i Kupującego ze Zwolnienia z VAT i Wybór Opodatkowania VAT, w zakresie w jakim Budowle lub ich części wchodzące w skład Nieruchomości podlegać będą na planowaną datę Transakcji zwolnieniu od podatku VAT, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, po dokonaniu planowanej Transakcji oraz otrzymaniu prawidłowo wystawionej faktury potwierdzającej jej faktyczne dokonanie, Kupujący będzie uprawniony do:
- obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego, wykazanego na fakturze dokumentującej Transakcję, oraz
- zwrotu nadwyżki podatku VAT naliczonego nad podatkiem VAT należnym (zgodnie z art. 87 ustawy o VAT).
4. W przypadku potwierdzenia, że zbycie Przedmiotu Transakcji, tj. Nieruchomości oraz Pozostałych Składników, wskazanych w opisie zdarzenia przyszłego, będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT, należne Sprzedającemu Kwota Dodatkowa 1 oraz Kwota Dodatkowa 2 będą elementem podstawy opodatkowania VAT Transakcji i w konsekwencji powinny zostać udokumentowane przez Sprzedającego poprzez uwzględnienie na fakturze:
- pierwotnej dokumentującej Transakcję - w odniesieniu do Kwoty Dodatkowej 2 oraz
- korygującej in plus do faktury pierwotnej - w odniesieniu do Kwoty Dodatkowej 1, jeżeli wystąpi dodatnia różnica pomiędzy maksymalną Kwotą Dodatkową 1 (wysokości (...)), a kwotą ustaloną ze Wspólnotą Mieszkaniową (o ile dojdzie do zawarcia (...) - w przeciwnym wypadku Sprzedającemu należna będzie maksymalna Kwota Dodatkowa w wysokości (...)).
Uzasadnienie
Z uwagi na to, że Kupujący i Sprzedający będą uczestniczyć w tym samym zdarzeniu przyszłym, zgodnie z art. 14b § 1 w związku z art. 14r § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tj.: Dz. U. 2019, poz. 900 ze zm.) występują o wydanie interpretacji we wniosku wspólnym. Określenie, czy planowana Transakcja będzie podlegała opodatkowaniu VAT z punktu widzenia Sprzedającego będzie wypływało na jego obowiązki w zakresie rozpoznania obowiązku podatkowego na gruncie VAT, wystawienia faktury VAT na rzecz Kupującego oraz rozliczenia podatku VAT należnego do właściwego urzędu skarbowego. Z punktu widzenia Kupującego, określenie, czy planowana Transakcja będzie podlegała opodatkowaniu VAT będzie bezpośrednio wpływało na wysokość ceny należnej za przedmiot Transakcji (tj. czy będzie ona powiększona o należny podatek VAT), na prawo do odliczenia podatku VAT zapłaconego jako część ceny oraz na obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych. Każda ze stron Transakcji ma zatem istotny interes prawny w tym, aby wystąpić z wnioskiem wspólnym o wydanie indywidualnej interpretacji prawa podatkowego dotyczącej tego samego zdarzenia przyszłego.
(I) Ad. Pytanie nr 1
W celu rozstrzygnięcia, czy planowana Transakcja będzie opodatkowana VAT, konieczne jest w pierwszej kolejności ustalenie, czy mieści się ona w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu VAT, zawartym w art. 5 ust. 1 ustawy o VAT oraz czy żadne z wyłączeń z opodatkowania VAT, wskazanych w art. 6 ustawy o VAT, nie znajdzie zastosowania. W szczególności niezbędne jest ustalenie czy przedmiotem planowanej Transakcji nie będzie przedsiębiorstwo, o którym mowa w art. 6 pkt 1 ustawy o VAT ani zorganizowana część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e Ustawy o VAT.
W myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu VAT podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Jednocześnie, zgodnie z definicją zawartą w art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, towarami są rzeczy oraz ich części, jak również wszelkie postacie energii. W świetle art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Stosownie zaś do art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę w jakiej dokonano czynności prawnej.
Jak wynika z art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, przepisów tej ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Wyłączenie z zakresu opodatkowania VAT transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części (dalej również „ZCP”) oznacza, że sprzedawca dokonujący takiego zbycia nie nalicza podatku należnego ani nie dokumentuje transakcji fakturą.
Wykładnia terminów użytych w art. 6 pkt 1 ustawy o VAT - przedsiębiorstwo oraz jego zorganizowana część - ma kluczowe znaczenie dla oceny ich sytuacji podatkowej, gdyż rozstrzyga o tym, że planowana Transakcja nie będzie wyłączona z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT. W związku z tym, organ wydający interpretację powinien dokonać wykładni terminów „przedsiębiorstwo” i „zorganizowanej części przedsiębiorstwa”, użytych w art. 6 pkt 1 ustawy o VAT i, tym samym, dokonać oceny, czy przedstawiona w opisie zdarzenia przyszłego Transakcja nie będzie wyłączona z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT.
1. Brak podstaw do klasyfikacji przedmiotu Transakcji jako przedsiębiorstwa
Ustawa o VAT nie zawiera definicji legalnej przedsiębiorstwa. W doktrynie prawa podatkowego, w orzecznictwie organów podatkowych (por. np. interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej (dalej „DIS”) w (...) z dnia 21 grudnia 2015 r., sygn. IPPP1/4512-1114/15-2/KR, interpretację indywidualną DIS w Poznaniu z dnia 5 kwietnia 2016 r., sygn. ILPP5/4512-1-4/16-4/WB), interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (dalej „Dyrektor KIS”) z dnia 30 listopada 2018 r., sygn. 0114-KDIP4.4012.646.2018.1.KM czy z dnia 20 lutego 2019 r., sygn. 0114-KDIP1-1.4012.18.2019.2.AM) oraz w orzecznictwie sądów administracyjnych (por. np. wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 28 listopada 2006 r., sygn. I FSK 267/06 oraz z dnia 19 stycznia 2012 r., sygn. II FSK 1662/10, wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...) z dnia 29 września 2017 r., sygn. III SA/Wa 2260/16, wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 15 listopada 2017 r., sygn. I SA/Gd 1225/17 oraz wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z dnia 14 marca 2019 r., sygn. I SA/Ke 482/18) prezentowany jest pogląd, że pojęcie „przedsiębiorstwa” powinno być rozumiane zgodnie z jego definicją zawartą w art. 551 Kodeksu cywilnego.
Zgodnie ze wskazanym przepisem, przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:
1) oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa),
2) własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości,
3) prawa wynikające z umów najmu nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych,
4) wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne,
5) koncesje, licencje i zezwolenia,
6) patenty i inne prawa własności przemysłowej,
7) majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne,
8) tajemnice przedsiębiorstwa,
9) księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Stosownie do dyspozycji art. 552 KC, czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności albo z przepisów szczególnych. W konsekwencji, przeniesienie przedsiębiorstwa ma miejsce co do zasady wtedy, gdy wszystkie elementy wymienione w art. 551 KC (o ile występują w danym stanie faktycznym) zostaną przekazane nabywcy. W przeciwnym razie, jeżeli jakiekolwiek istotne składniki tworzące przedsiębiorstwo nie zostaną przeniesione na nabywcę, czynności takiej nie należy postrzegać jako przeniesienia przedsiębiorstwa.
Jednocześnie jak wynika z objaśnień podatkowych Ministra Finansów z dnia 11 grudnia 2018 r. dotyczących opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji zbycia nieruchomości komercyjnych (dalej: „Objaśnienia podatkowe Ministra Finansów”), pojęcie „przedsiębiorstwa” określonego w art. 6 pkt 1 ustawy o VAT można interpretować w świetle art. 551 KC wyłącznie pomocniczo z uwagi na autonomię prawa podatkowego. We wspomnianych objaśnieniach zauważono również, iż jak podkreśla się w orzecznictwie sądów administracyjnych (wyrok NSA z dnia 20 kwietnia 2018 r. sygn. akt I FSK 1113/16) „przedsiębiorstwo” w rozumieniu art. 6 pkt 1 ustawy o VAT oznacza każdy zespół składników służących do realizacji określonych zadań gospodarczych, jeżeli jest wystarczający do prowadzenia przez nabywcę w oparciu o przekazane składniki majątkowe w sposób trwały samodzielnej działalności gospodarczej.
Jak zostało wskazane w opisie zdarzenia przyszłego, Transakcji nie będzie towarzyszył transfer szeregu kluczowych składników, składających się na definicję przedsiębiorstwa zawartą w art. 551 KC i przesądzających o funkcjonowaniu przedsiębiorstwa Sprzedającego(także w rozumieniu funkcjonalnym). Lista składników majątku Sprzedającego, niepodlegających przeniesieniu na rzecz Kupującego obejmuje w szczególności:
- prawa i obowiązki z umów o zarządzenia aktywami, zarządzanie nieruchomościami lub zarządzanie obiektami;
- prawa i obowiązki z umów o świadczenie usług itp., które mają zostać rozwiązane ze skutkiem około dnia Transakcji;
- zobowiązania związane z Nieruchomością, obejmujące:
(i) finansowanie, w tym kredyty;
(ii) zobowiązania podatkowe;
(iii) związane z postępowaniami spornymi z osobami trzecimi, w tym organami i sądami;
- należności pieniężne;
- know-how związane z przedsiębiorstwem Sprzedającego lub jego częścią;
- dokumenty podatkowe i księgowe związane z przedsiębiorstwem Sprzedającego;
- prawa i obowiązki z umów rachunków bankowych Sprzedającego;
- środki pieniężne na wyżej wymienionych rachunkach bankowych Sprzedającego;
- prawa i obowiązki wynikające z ubezpieczenia Nieruchomości oraz obowiązki wynikające z umów o świadczenie usług prawnych i marketingowych;
- prawa i zobowiązania z umowy o obsługę księgową Sprzedającego;
- należności Sprzedającego od osób trzecich, w tym należności podatkowe Sprzedającego, takie jak zwrot podatku VAT;
- indywidualne oznaczenia Sprzedającego (tzn. jego firmy) oraz
- prawa i obowiązki wynikające z umów dotyczących opłat eksploatacyjnych, które mają zostać rozwiązane ze skutkiem około dnia Transakcji.
W dniu Transakcji, Sprzedający dostarczy Kupującemu dokumenty do wypowiedzenia wszelkich umów o dostawę mediów, umów w zakresie obsługi technicznej Nieruchomości, umów na obsługę serwisową związaną z funkcjonowaniem Nieruchomości i umów ubezpieczenia dotyczących Nieruchomości, ze skutkiem około dnia Transakcji. Kupujący zawrze te umowy we własnym zakresie, po Transakcji.
Brak transferu szeregu kluczowych składników składających się na przytoczoną powyżej definicję przedsiębiorstwa i przesądzających o funkcjonowaniu przedsiębiorstwa Sprzedającego, należy uznać za okoliczność wykluczającą możliwość stwierdzenia, że przenoszone na Kupującego składniki umożliwią mu kontynuację działalności prowadzonej przez Sprzedającego bez uzupełnienia o dodatkowe elementy (po nabyciu i włączeniu do przedsiębiorstwa Kupującego). Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, Kupujący będzie wykorzystywać planowany budynek jako akademik z częścią usługową wraz z niezbędną infrastrukturą techniczną i zagospodarowaniem terenu po zawarciu umowy przyrzeczonej i po przeprowadzeniu odpowiednich prac na Nieruchomości.
Z powyższego wynika, że przedmiot Transakcji nie jest wystarczający do prowadzenia działalności polegającej na prowadzeniu akademika z częścią usługową. Dopiero wykorzystanie Przedmiotu Transakcji wraz z innymi podjętymi przedsięwzięciami może spowodować, że dojdzie do stanu, gdzie zostanie wybudowany budynek i będzie on wykorzystany jako akademik z częścią usługową. Dostrzec należy, że przedsiębiorstwo z zasady zmierza bowiem do realizacji określonych zadań gospodarczych, natomiast Przedmiot Transakcji jest jedynie elementem całego planowanego zamierzenia inwestycyjnego Kupującego, które dopiero po jego ukończeniu będzie zdolne do realizacji określonych zadań gospodarczych.
Jednocześnie jak wynika z Objaśnień Podatkowych Ministra Finansów pojęcie „przedsiębiorstwa” określonego w art. 6 pkt 1 ustawy o VAT można interpretować w świetle art. 551 Kodeksu cywilnego wyłącznie pomocniczo z uwagi na autonomię prawa podatkowego. We wspomnianych objaśnieniach zauważono również, iż jak podkreśla się w orzecznictwie sądów administracyjnych (wyrok NSA z dnia 20 kwietnia 2018 r. sygn. akt I FSK 1113/16) „przedsiębiorstwo” w rozumieniu art. 6 pkt 1 ustawy o VAT oznacza każdy zespół składników służących do realizacji określonych zadań gospodarczych, jeżeli jest wystarczający do prowadzenia przez nabywcę w oparciu o przekazane składniki majątkowe w sposób trwały samodzielnej działalności gospodarczej.
W ocenie Zainteresowanych, brak transferu szeregu kluczowych składników składających się na przytoczoną powyżej definicję przedsiębiorstwa i przesądzających o funkcjonowaniu przedsiębiorstwa Sprzedającego, należy uznać za okoliczność wykluczającą możliwość stwierdzenia, że przenoszone na Kupującego składniki umożliwią mu kontynuację działalności prowadzonej przez Sprzedającego bez uzupełnienia o dodatkowe elementy (po nabyciu i włączeniu do przedsiębiorstwa Kupującego).
Prawidłowość stanowiska Zainteresowanych w tym zakresie potwierdzają między innymi Objaśnienia Podatkowe Ministra Finansów, w których podkreślono, że: „W celu ustalenia czy przenoszony na nabywcę zespół składników umożliwia kontynuację działalności prowadzonej przez zbywcę należy ustalić czy oprócz przeniesienia standardowych elementów typowych dla transakcji nieruchomościowych opodatkowanych VAT (pojęcie zdefiniowane w pkt 4.1.) na nabywcę są przeniesione wszystkie poniżej wskazane elementy:
a. prawa i obowiązki z umów, na podstawie których udzielono zbywcy finansowania dłużnego na realizację, nabycie, modernizację, adaptację lub przebudowę przenoszonej nieruchomości, o ile zbywca korzystał z takiego finansowania i jest stroną takich umów;
b. umowy o zarządzanie nieruchomością;
c. umowy zarządzania aktywami;
d. należności o charakterze pieniężnym związane z przenoszonym majątkiem”.
Ze względu na to, że ww. elementy konstytutywne przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 551 Kodeksu cywilnego nie przejdą na Kupującego w wyniku planowanej Transakcji, w ocenie Zainteresowanych, przedmiot Transakcji, nie będzie stanowił masy pozwalającej na samodzielne prowadzenie działalności gospodarczej, będącej całością pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym. Tym samym, w ocenie Zainteresowanych, w ramach Transakcji nie dojdzie do przeniesienia rzeczonego minimum środków, wystarczających do samodzielnego prowadzenia działalności gospodarczej, a w celu jej prowadzenia Kupujący będzie musiał podjąć dalsze działania, aby prowadzić działalność hotelową w planowanym budynku. Tym samym, w ocenie Zainteresowanych nie sposób uznać, że przedmiotem planowanej Transakcji będzie przedsiębiorstwo.
Stanowisko prezentowane przez Zainteresowanych znajduje oparcie w szczególności w Objaśnieniach Podatkowych Ministra Finansów, w których wskazano, że: „Dodatkowo za okoliczność wykluczającą możliwość stwierdzenia, że przenoszony na nabywcę zespół składników umożliwia kontynuację działalności prowadzonej przez zbywcę, należy uznać sytuację, w której konieczne jest podejmowania dodatkowych działań faktycznych lub prawnych (np. zawarcia umów) niezbędnych do prowadzenia działalności gospodarczej w oparciu o przejęte składniki. Sytuacja taka ma miejsce w przypadku, w którym nabywca sam zawarł lub zawiera umowy o zarządzanie nieruchomością i zarządzanie aktywami, nawet z tymi samymi podmiotami, które świadczyły ww. usługi zarządzania na rzecz zbywcy. W takim przypadku bowiem nabywca podejmuje dodatkowe działania w celu kontynuowania działalności gospodarczej zbywcy”.
Powyższa teza, że przedmiotu planowanej Transakcji nie można uznać za przedsiębiorstwo Sprzedającego znajduje potwierdzenie również w stanowisku prezentowanym przez organy interpretacyjne w analogicznych transakcjach - dla przykładu wskazać można na interpretację indywidualną DIS w Poznaniu z dnia 9 października 2015 r., sygn. ILPP1/4512-1-544/15-3/HW, interpretację indywidualną Dyrektora KIS z 10 listopada 2017 r., sygn. 0111-KDIB3-2.4012.472.2017.2.MN, z dnia 16 października 2018 r., sygn. 0114-KDIP1-2.4012.506.2018.3.WH, z dnia 27 września 2018 r., sygn. 0114-KDIP1-2.4012.440.2018.3.WH.
2.Brak podstaw do klasyfikacji przedmiotu Transakcji jako zorganizowanej części przedsiębiorstwa
W ocenie Zainteresowanych, składniki majątku przenoszone w wyniku planowanej Transakcji, nie stanowią również ZCP. Pojęcie „ZCP” - w odróżnieniu od terminu „przedsiębiorstwo” - zostało zdefiniowane w ustawie o VAT, ściślej w jej art. 2 pkt 27e. Zgodnie ze wskazanym przepisem, przez ZCP rozumie się organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.
Zgodnie z utrwaloną linią orzeczniczą organów podatkowych (por. m.in. interpretacje indywidualne DIS w Katowicach z dnia 5 stycznia 2012 r., sygn. IBPP3/443-1122/11/AM, interpretację indywidualną DIS w Łodzi z dnia 6 marca 2012 r., sygn. IPTPP2/443-850/11-2/PR, interpretację indywidualną Dyrektora KIS z dnia 17 lipca 2017 r., sygn. 0111-KDIB3-2.4012.232.2017.1.SR, z dnia 29 marca 2018 r., sygn. 0112-KDIL1-3.4012.75.2018.1.KM oraz z dnia 15 lutego 2019 r., sygn. 0112- KDIL4.4012.668.2018.3.JK), z powyższej definicji wynika, że aby zespół składników majątkowych (materialnych i niematerialnych, w tym również zobowiązania) mógł zostać uznany za ZCP muszą zostać spełnione łącznie następujące przesłanki:
1)istnienie zespołu składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań,
2)zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie,
3)składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych,
4)zespół tych składników może stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania gospodarcze.
Jak interpretować powyższe przesłanki wskazują organy interpretacyjne. Przykładowo, DIS w (...) w interpretacji indywidualnej z dnia 21 grudnia 2015 r., sygn. IPPP1/4512-1114/15-2/KR, stwierdził: „Podstawowym wymogiem jest więc to, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowiła zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych). Elementami zespołu składników materialnych i niematerialnych, stanowiących zorganizowaną część przedsiębiorstwa, powinny być w szczególności aktywa trwałe, obrotowe, a także czynnik ludzki, czyli kadra pracownicza. Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział itp. Przy czym, w doktrynie zwraca się uwagę, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze. Wyodrębnienie finansowe najpełniej realizowane jest w przypadku zakładu lub oddziału osoby prawnej. Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Natomiast wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość - obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa. Aby zatem część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi ona - obiektywnie oceniając - posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą zatem umożliwić nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa. Podsumowując, zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego. Brak zaistnienia którejkolwiek z omawianych powyżej przesłanek wyklucza uznanie zespołu składników majątkowych przedsiębiorstwa za jego zorganizowaną część w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy. Oznacza to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników, przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa (na ile stanowią w nim wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość)”. Podobne uwagi przedstawił również m.in. DIS w (...) w interpretacji indywidualnej z dnia 31 marca 2016 r., sygn. IPPP3/4512-60/16-2/PC.
W świetle powyższych wskazań, zdaniem Zainteresowanych, Przedmiot Transakcji nie stanowi ZCP w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o VAT ze względu na niespełnienie ustawowych przesłanek.
Doktryna prawa podatkowego wskazuje, że składniki materialne i niematerialne tworzą ZCP wówczas, gdy pozostają one we wzajemnych relacjach pozwalających na stwierdzenie, że mamy do czynienia z czymś więcej niż tylko z przypadkowym zbiorem elementów. Ponadto, jak podkreślane jest w orzecznictwie organów interpretacyjnych, składniki majątku muszą tworzyć zespół, a nie zbiór niepowiązanych ze sobą elementów. Oznacza to, że ZCP nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników, który stanowi pewną całość. Powyższe stanowisko znalazło odzwierciedlenie m.in. w interpretacjach indywidualnych DIS w (...) z dnia 31 marca 2016 r., sygn. IPPP3/4512-60/16-2/PC, oraz z dnia 25 stycznia 2016 r., sygn. IPPP1/4512-1162/15-3/IGo.
Ponadto, jak zostało wskazane w opisie zdarzenia przyszłego, w dotychczasowym przedsiębiorstwie Sprzedającego nie została utworzona odrębna, formalna komórka organizacyjna (dział, wydział, oddział) odpowiedzialna za prowadzenie działalności gospodarczej w oparciu Nieruchomość, w szczególności na podstawie uchwały wspólników bądź innego dokumentu (np. wewnętrznego regulaminu organizacyjnego lub struktury organizacyjnej Sprzedającego). Nie istnieją odrębne zapisy statutu, zarządzenia lub innego aktu o podobnym charakterze, które przypisane byłyby wyłącznie do Nieruchomości. Sprzedający nie prowadzi również w stosunku do tej Nieruchomości odrębnych ksiąg rachunkowych. Księgi rachunkowe Sprzedającego pozwalają na możliwie szeroki wgląd w zyskowność oraz sytuację finansową (a w konsekwencji na bieżącą ocenę rentowności), ponadto, generalnie przychody i koszty Sprzedającego można podzielić na takie, które da się przypisać do Nieruchomości oraz do innych składników majątku Sprzedającego. Teoretycznie możliwe byłoby przyporządkowanie odpowiednich kosztów czy przychodów w celu przygotowania uproszczonego rachunku zysków i strat, jak również bilansu (a więc także do ogólnego przyporządkowania należności i zobowiązań) tylko dla Nieruchomości. Niemniej, od strony praktycznej nie są prowadzone odrębne księgi rachunkowe, czy też nie sporządza się odrębnych sprawozdań finansowych dla Nieruchomości.
Najistotniejszym elementem konstytutywnym definicji ZCP, który w ocenie Zainteresowanych nie zostanie spełniony - co przemawia za brakiem możliwości uznania za ZCP transferowanej Nieruchomości wraz z pozostałym składnikami majątkowymi będącymi przedmiotem planowanej Transakcji - jest wyodrębnienie funkcjonalne przedmiotu planowanej Transakcji. Jako kryterium zdolności do funkcjonowania jako niezależne przedsiębiorstwo w praktyce wskazuje się możliwość samodzielnego działania na rynku jako odrębny podmiot prowadzący zadania gospodarcze realizowane w obecnym przedsiębiorstwie. Takie podejście znajduje potwierdzenie w licznych interpretacjach indywidualnych - np. w interpretacji indywidualnej DIS w Łodzi z dnia 20 maja 2015 r., sygn. IPTPP2/4512-178/15-2/JS, interpretacji indywidualnej Dyrektora KIS z dnia 16 sierpnia 2017 r., sygn. 0115-KDIT1-2.4012.400.2017.1.KK, z dnia 14 września 2017 r., sygn. 0114-KDIP1-1.4012.442.2017.1.KOM, oraz z dnia 27 lutego 2019 r., sygn. 0114-KDIP1-1.4012.13.2019.2.JO.
Opisaną okoliczność akcentuje się również w orzecznictwie sądów administracyjnych - tytułem przykładu warto wskazać na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 20 marca 2012 r., sygn. I FSK 815/11, w którym stwierdzono: „interpretowany przepis prawa krajowego dotyczy przedsiębiorstwa lub samodzielnej jego części, a więc składników rzeczowych i innych stanowiących łącznie przedsiębiorstwo lub jego część. Biorąc zaś pod uwagę, że opodatkowaniem VAT podlega działalność gospodarcza to przenoszony majątek winien służyć właśnie tej działalności. Wobec tego uznać należy, że decydujące znaczenie przy określaniu zakresu przedmiotowego omawianego przepisu ma element funkcjonalny tj. podniesiona wcześniej możliwość realizowania określonych zadań gospodarczych. Ta natomiast konstatacja prowadzi do wniosku, że wyłączenie spod działania ustawy o VAT dotyczy także takiej części majątku, której przydatność do prowadzenia działalności gospodarczej wynika nie tyle z rodzaju składających się na nią elementów, ile z wyodrębnienia organizacyjnego i finansowego, charakterystycznego dla zakładu oddziału”.
Innymi słowy, aby część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi ona - obiektywnie oceniając - posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe, materialne i niematerialne, wchodzące w skład ZCP muszą zatem umożliwić nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.
W ocenie Zainteresowanych, w przypadku przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego, powyższy warunek nie jest spełniony. Trudno uznać Przedmiot Transakcji za samodzielny.
W świetle powyższych wskazań, Przedmiot Transakcji nie stanowi ZCP w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o VAT ze względu na niespełnienie ustawowych przesłanek.
Biorąc powyższe pod uwagę, w ocenie Zainteresowanych, przedmiot planowanej Transakcji nie stanowi ani przedsiębiorstwa, o którym mowa w art. 6 pkt 1 ustawy o VAT ani ZCP w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o VAT. W konsekwencji, planowana Transakcja nie będzie objęta wyłączeniem przewidzianym w art. 6 pkt 1 ustawy o VAT jako zbycie przedsiębiorstwa lub ZCP Sprzedającego, a tym samym będzie stanowiła czynność podlegającą opodatkowaniu VAT.
(II) Ad. Pytanie nr 2
1. Sprzedaż Nieruchomości oraz Pozostałych Składników w ramach planowanej Transakcji
W celu odpowiedzi na pytanie, czy w okolicznościach wskazanych w opisie zdarzenia przyszłego, zbycie Przedmiotu Transakcji, tj. Nieruchomości oraz Pozostałych Składników, wskazanych w opisie zdarzenia przyszłego, będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT i nie będzie zwolniona z VAT, należy przeanalizować skutki w VAT zbycia na rzecz Kupującego:
a) tytułu do Nieruchomości oraz
b) Pozostałych Składników, wskazanych w opisie zdarzenia przyszłego.
Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 7 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również zbycie prawa użytkowania wieczystego gruntów.
Zgodnie z art. 29a ust. 8 ustawy o VAT, w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych, z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu. W rezultacie, dostawa Gruntu wchodzącego w skład Nieruchomości będzie dzieliła traktowanie VAT właściwe dla dostawy Budowli znajdujących się na Gruncie.
Sprzedaż Nieruchomości w ramach planowanej Transakcji będzie opodatkowana VAT jako dostawa towarów, chyba że zastosowanie znalazłoby jedno ze zwolnień przewidzianych w ustawie o VAT.
W ocenie Zainteresowanych, przewidziane w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT zwolnienie dostawy terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane nie powinno znaleźć w analizowanym przypadku zastosowania z uwagi na okoliczność, iż na Gruncie są (i na datę planowanej Transakcji będą) posadowione Budowle.
W przedmiotowym przypadku, dostawa Budowli w ramach planowanej Transakcji potencjalnie mogłaby podlegać zwolnieniu, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 lub 10a ustawy o VAT lub zwolnieniu określonemu w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT.
Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:
a) dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,
b) pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.
Dodatkowo, w art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT zwalnia się dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem że:
a) w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,
b) dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.
Zwolnienie przewidziane w art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT ma charakter obligatoryjny w odróżnieniu od zwolnienia wskazanego w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, z którego stosownie do dyspozycji art. 43 ust. 10 ustawy o VAT, podatnik może zrezygnować i wybrać opodatkowanie dostawy budynków, budowli lub ich części, pod warunkiem że dokonujący dostawy i nabywca budynku, budowli lub ich części:
1) są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni;
2) złożą, przed dniem dokonania dostawy tych obiektów właściwemu dla ich nabywcy naczelnikowi urzędu skarbowego lub w akcie notarialnym, do zawarcia którego dochodzi w związku z dostawą tych obiektów, zgodne oświadczenie, że wybierają opodatkowanie dostawy budynku, budowli lub ich części.
Jak wskazuje ponadto art. 43 ust. 11 ustawy o VAT, ww. oświadczenie musi również zawierać:
1) imiona i nazwiska lub nazwę, adresy oraz numery identyfikacji podatkowej dokonującego dostawy oraz nabywcy;
2) planowaną datę zawarcia umowy dostawy budynku, budowli lub ich części;
3) adres budynku, budowli lub ich części.
Zgodnie z art. 2 pkt 14 ustawy o VAT, ilekroć w przepisach ustawy o VAT jest mowa o pierwszym zasiedleniu, rozumie się przez to oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:
a) wybudowaniu lub
b) ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.
Z definicji „pierwszego zasiedlenia” wynika, że do pierwszego zasiedlenia może dochodzić wielokrotnie. O ile bowiem dany budynek czy budowla może zostać tylko raz wybudowana, o tyle wielokrotnie może być ona ulepszana w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym.
Ponadto, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
W związku z powyższym rozważyć należy czy w analizowanym przypadku zastosowanie znajdzie jedno ze wskazanych zwolnień.
Zwolnienie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT oraz zwolnienie z art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT
W ocenie Zainteresowanych, z opisu zdarzenia przyszłego wynika, że pomiędzy ostatnim możliwym pierwszym zasiedleniem budowli w postaci nieczynnego przyłącza wodociągowego posadowionego na Gruncie, a planowaną datą Transakcji upłynie okres dłuższy niż 2 lata. Jak wskazano bowiem w opisie zdarzenia przyszłego, Sprzedający nabył tytuł do Gruntu (wraz z nieczynnym przyłączem wodociągowym) na podstawie umowy przenoszącej prawo użytkowania wieczystego Gruntu w dniu (...) roku. Dostawa tej budowli kwalifikuje się zatem do zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT (chyba, że Strony złożą stosowne oświadczenie o rezygnacji ze zwolnienia z opodatkowania VAT, o którym mowa w art. 43 ust. 10 ustawy o VAT).
Dostawa pozostałych ze wskazanych Budowli z uwagi na brak dotychczasowego pierwszego zasiedlenia tych obiektów nie kwalifikuje się do zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, wobec czego należy ocenić, czy w stosunku to do tych pozostałych Budowli nie powinno mieć zastosowanie obligatoryjne zwolnienie od podatku VAT określone w art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem zwolniona od podatku VAT może być tylko dostawa budynków, budowli lub ich części nieobjęta zwolnieniem, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT.
Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT zwalnia się dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem że:
a) w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,
b) dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.
W świetle przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego, zwolnienie na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT nie będzie miało zastosowania, bowiem w stosunku do Budowli (poza wspomnianym przyłączem wodociągowym) dotychczas nie doszło do ich pierwszego zasiedlenia, rozumianego jako oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budowli lub ich części po ich wybudowaniu. Sprzedającemu przysługiwało też prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w stosunku do obiektów podlegających dostawie w ramach planowanej Transakcji.
Zamiarem Zainteresowanych jest opodatkowanie sprzedaży Nieruchomości podatkiem VAT wg stawki 23%. Z uwagi na to, jak zostało wskazane w opisie zdarzenia przyszłego, w zakresie w jakim Budowle lub ich części wchodzące w skład Nieruchomości podlegać będą na planowaną datę Transakcji zwolnieniu od podatku VAT, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, nastąpi Rezygnacja przez Sprzedającego i Kupującego ze Zwolnienia z VAT i Wybór Opodatkowania VAT.
Zgodnie z art. 29a ust. 8 ustawy o VAT, w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych, z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu. W rezultacie, dostawa Gruntu wchodzącego w skład Nieruchomości będzie dzieliła traktowanie VAT właściwe dla dostawy Budowli znajdujących się na Gruncie.
W rezultacie, w ocenie Zainteresowanych, w okolicznościach wskazanych w opisie zdarzenia przyszłego, sprzedaż Gruntu, Budowli i ich części będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT.
Zwolnienie od podatku VAT, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT
Dodatkowo, w ocenie Zainteresowanych, w odniesieniu do Przedmiotu Transakcji nie będzie miało zastosowania zwolnienie od podatku VAT, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT. Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Mając na uwadze, iż jak zostało wskazane w opisie zdarzenia przyszłego, Nieruchomość nie jest i nie była wykorzystywana przez Sprzedającego do wykonywania czynności zwolnionych od podatku VAT, należy uznać, że w odniesieniu do Przedmiotu Transakcji nie zostaną również spełnione przesłanki do zastosowania zwolnienia od podatku VAT przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT.
Zwolnienie od podatku VAT, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT nie będzie miało również zastosowania do Pozostałych Składników (w zakresie tych składników, które będą podlegać dostawie na rzecz Kupującego, niebędących świadczeniem usługi dla Kupującego). Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, Sprzedającemu w odniesieniu do nabycia Pozostałych Składników (w zakresie w jakim wystąpił VAT naliczony) przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Pozostałe Składniki zostały przez Sprzedającego uzyskane w celu realizacji Inwestycji, tj. obiektu hotelowego, który miał stać się przedmiotem wynajmu (usługa hotelarska) stanowiącego czynność opodatkowaną VAT.
Mając na uwadze, iż jak zostało wskazane w opisie zdarzenia przyszłego, Nieruchomość oraz Pozostałe Składniki nie były i nie są wykorzystywane przez Sprzedającego do wykonywania czynności zwolnionych od podatku VAT, należy uznać, że w odniesieniu do Nieruchomości oraz Pozostałych Składników (w zakresie tych składników, które będą podlegać dostawie na rzecz Kupującego, niebędących świadczeniem usługi dla Kupującego) w ramach planowanej Transakcji nie zostaną spełnione przesłanki do zastosowania zwolnienia od podatku VAT przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT.
(III) Ad. Pytanie nr 3
Dla oceny, czy Kupującemu będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego, wykazanego na fakturze dokumentującej Transakcję, należy przeanalizować spełnienie przesłanek, o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT. Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego (z zastrzeżeniami niemającymi zastosowania w sprawie Sprzedającego i Kupującego). Jednocześnie, zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy o VAT, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.
Jak wskazano powyżej, Kupujący planuje nabyć Nieruchomość oraz Pozostałe Składniki w celu realizacji zamierzenia inwestycyjnego, polegającego na budowie budynku zamieszkania zbiorowego (akademik) z częścią usługową (handel), garażem podziemnym oraz infrastrukturą techniczną. Tym samym, przedmiotowa Nieruchomość oraz Pozostałe Składniki (po ich odpowiednim wykorzystaniu) będą wykorzystywane przez Kupującego do działalności opodatkowanej VAT.
Należy ponadto uznać, że nie będzie zachodziła żadna okoliczność wyłączająca prawo do odliczenia VAT na podstawie art. 88 ustawy o VAT. W konsekwencji, Kupującemu będzie przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z otrzymanej od Sprzedającego faktury dokumentującej Transakcję.
Stosownie do art. 86 ust. 10 w związku z ust. 10b pkt 1 ustawy o VAT, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstanie u Kupującego w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytego przedmiotu Transakcji powstanie obowiązek podatkowy, nie wcześniej jednak niż w rozliczeniu za okres, w którym Kupujący otrzyma fakturę. Ponadto, jak stanowi art. 87 ust. 1 ustawy o VAT, w przypadku, gdy kwota podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy.
Reasumując, w okolicznościach wskazanych w opisie zdarzenia przyszłego, tj. w szczególności mając na uwadze Rezygnację przez Sprzedającego i Kupującego ze Zwolnienia z VAT i Wybór Opodatkowania VAT w zakresie w jakim Budowle lub ich części wchodzące w skład Nieruchomości podlegać będą na planowaną datę Transakcji zwolnieniu od podatku VAT, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, po dokonaniu planowanej Transakcji oraz otrzymaniu prawidłowo wystawionej faktury potwierdzającej jej faktyczne dokonanie, Kupujący będzie uprawniony do:
1) obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego wykazanego na fakturze dokumentującej Transakcję,
2) zwrotu nadwyżki podatku VAT naliczonego nad podatkiem VAT należnym (zgodnie z art. 87 ustawy o VAT).
(IV) Ad. Pytanie nr 4
Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Z kolei w myśl art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.
Z kolei zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.
Rozstrzygnięcie, czy wypłata Kwoty Dodatkowej 1 oraz Kwoty Dodatkowej 2 będzie elementem podstawy opodatkowania Transakcji zależy od rozstrzygnięcia, czy:
i. Kwota Dodatkowa 1 oraz Kwota Dodatkowa 2 będzie częścią ceny za Przedmiot Transakcji, czy też
ii. Kwota Dodatkowa 1 oraz Kwota Dodatkowa 2 będzie wynagrodzeniem za usługę świadczoną przez Sprzedającego na rzecz Kupującego, tj. świadczeniem odrębnym od Transakcji.
Wnioskodawcy stoją na stanowisku, że prawidłowym podejściem jest to wyrażone w pkt i), tj. Kwota Dodatkowa 1 oraz Kwota Dodatkowa 2 będzie częścią ceny za Przedmiot Transakcji. Taka konkluzja wynika z faktu, że wspomniane płatności są ściśle związane z Przedmiotem Transakcji i jej dostosowaniem do potrzeb Kupującego.
W przedmiotowej sprawie będziemy mieli do czynienia ze zwiększeniem ceny za Przedmiot Transakcji:
- ostateczna wysokość Kwoty Dodatkowej 2 będzie znana na dzień Transakcji, natomiast sposób zapłaty tej kwoty zwiększenia ceny będzie zależeć od ziszczenia się pewnych zdarzeń, wymienionych w opisie zdarzenia przyszłego (na rachunek właściwego organu albo na rachunek Sprzedającego),
- ostateczna wysokość Kwoty Dodatkowej 1 na dzień Transakcji nie będzie znana (na dzień Transakcji znana będzie jedynie maksymalna kwota (...)) - ostateczna wysokość kwoty płatnej na rzecz Sprzedającego zależeć będzie od wyniku negocjacji porozumienia dobrosąsiedzkiego (...) ze Wspólnotą Mieszkaniową.
Jak bowiem wskazano w uzasadnieniu zdarzenia przyszłego odnośnie do Kwoty Dodatkowej 1, Strony postanowiły, że:
(a) w przypadku, gdy najpóźniej w dniu (...) roku Kupujący i Wspólnota Mieszkaniowa zawrą (...), wówczas Kwota Dodatkowa 1 przypadnie: (i) w kwocie zgodnie z treścią (...) należnej Wspólnocie Mieszkaniowej - Kupującemu oraz (ii) w pozostałej części (o ile wystąpi) - Sprzedającemu; natomiast
(b) w przypadku, gdy najpóźniej w dniu (...) roku Kupujący i Wspólnota Mieszkaniowa nie zawrą (...), wówczas Kwota Dodatkowa 1 przypadnie Sprzedającemu.
Tego typu sposób określania ceny w transakcjach towarowych (nieruchomościowych) jest dopuszczalny przez prawo i powszechnie stosowany w praktyce rynkowej.
W niniejszej sprawie trudno zdaniem Wnioskodawców mówić o świadczeniu jakiejkolwiek usługi między Sprzedającym, a Kupującym, ponieważ istotą Transakcji - której ścisłym elementem jest Kwota Dodatkowa 1 oraz Kwota Dodatkowa 2 - jest Przedmiot Transakcji. W odniesieniu do opisanego zdarzenia przyszłego trudno uznać, że czynności za które przewidziane są Kwota Dodatkowa 1 oraz Kwota Dodatkowa 2 są świadczeniami odrębnymi od Przedmiotu Transakcji, dla którego powinny zostać ustalone odrębne zasady opodatkowania VAT. Bez samego Przedmiotu Transakcji Kupujący nie byłby zainteresowany działaniami, z którymi związana jest wypłata Kwoty Dodatkowej 1 oraz Kwoty Dodatkowej 2. Tym samym działania wykonywane przez Sprzedającego należy uznać, za działania wykonywane w ramach świadczenia złożonego, tj. w ramach Transakcji.
Tym samym, w ocenie Wnioskodawców, jeśli Transakcja będzie opodatkowana VAT (tj. niewyłączona z VAT ani niepodlegająca obligatoryjnemu zwolnieniu z VAT), należne Sprzedającemu Kwota Dodatkowa 1 oraz Kwota Dodatkowa 2 będą elementem podstawy opodatkowania VAT Transakcji i w konsekwencji powinny zostać udokumentowane przez Sprzedającego poprzez uwzględnienie na fakturze:
- pierwotnej dokumentującej Transakcję - w odniesieniu do Kwoty Dodatkowej 2 oraz
- korygującej in plus do faktury pierwotnej - w odniesieniu do Kwoty Dodatkowej 1, jeżeli wystąpi dodatnia różnica pomiędzy maksymalną Kwotą Dodatkową 1 (wysokości (...)), a kwotą ustaloną ze Wspólnotą Mieszkaniową (Sprzedającemu należna będzie kwota tej różnicy, a jeżeli nie dojdzie do zawarcia (...) Sprzedającemu należna będzie maksymalna Kwota Dodatkowa w wysokości (...)).
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku, w zakresie podatku od towarów i usług, jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361), zwanej dalej „ustawą” lub „ustawą o VAT”:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Na mocy art. 2 pkt 6 ustawy:
Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, (…).
Stosownie do art. 2 pkt 22 ustawy:
Sprzedaż to odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.
W świetle powołanych powyżej przepisów budynki, budowle oraz grunt spełniają definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a ich sprzedaż stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy o VAT.
Jednocześnie art. 6 ustawy o VAT wskazuje na wyłączenia określonych czynności spod zakresu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Są w nim wskazane czynności, które co do zasady należą do grupy czynności podlegających opodatkowaniu, mieszczące się w zakresie odpłatnej dostawy towarów czy też odpłatnego świadczenia usług, z uwagi jednak na stosowne wyłączenie, czynności te nie podlegają opodatkowaniu.
Na mocy art. 6 pkt 1 ustawy:
Przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Przy czym użyte w ww. przepisie sformułowanie „transakcja zbycia” należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu „dostawy towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu. Zbycie przedsiębiorstwa podlega zasadzie swobody umów, a więc może nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej.
Ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy o podatku VAT, winien on być interpretowany ściśle, co oznacza, że ma zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa (w rozumieniu Kodeksu cywilnego) lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy.
Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie zawierają definicji „przedsiębiorstwa”, zatem dla potrzeb przepisów podatkowych należy stosować definicję zawartą w art. 551 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061, ze zm.). Zgodnie z tym przepisem:
Przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:
1) oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
2) własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
3) prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
4) wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
5) koncesje, licencje i zezwolenia;
6) patenty i inne prawa własności przemysłowej;
7) majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
8) tajemnice przedsiębiorstwa;
9) księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
W myśl art. 552 Kodeksu cywilnego:
Czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.
Przedsiębiorstwo, jako przedmiot zbycia, musi stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym, co oznacza, że najistotniejsze dla badanej kwestii jest ustalenie, czy przenoszony majątek stanowi na tyle zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy, że zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu. Przedsiębiorstwo, w rozumieniu powyższego przepisu, powinno więc łączyć mienie w funkcjonalnie zorganizowane przedsięwzięcie gospodarcze, a nie tylko stanowić zgromadzone niematerialne i materialne składniki stanowiące sobą przedsiębiorstwo w przedstawionym znaczeniu przedmiotowym. Organizacyjna i funkcjonalna istota przedsiębiorstwa kreuje powstanie samodzielnego podmiotu gospodarczego, zdolnego do funkcjonowania w obrocie na niezmienionych zasadach, pomimo jego zbycia. Ponadto, przepis art. 551 Kodeksu cywilnego wskazuje, że przedsiębiorstwo jest „zespołem składników”. Pojęcie zespół (a nie zbiór) zakłada istnienie pewnego poziomu powiązań organizacyjnych pomiędzy składnikami przedsiębiorstwa.
Natomiast w myśl art. 2 pkt 27e ustawy:
Przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa rozumie się organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.
Podstawowym wymogiem wynikającym z powyższego przepisu jest więc to, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowiła zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych). Elementami zespołu składników materialnych i niematerialnych, stanowiących zorganizowaną część przedsiębiorstwa, powinny być w szczególności aktywa trwałe, obrotowe, a także czynnik ludzki, czyli kadra pracownicza.
Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział itp. Przy czym, w doktrynie zwraca się uwagę, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze. Organizacyjny aspekt wyodrębnienia oznacza, że składniki tworzące „część przedsiębiorstwa” powinny posiadać cechę zorganizowania. Cecha ta powinna występować w „istniejącym przedsiębiorstwie”, a więc w ramach prowadzonej działalności i dotyczyć określonego zespołu składników tworzących część tego przedsiębiorstwa.
Wyodrębnienie finansowe najpełniej realizowane jest w przypadku zakładu lub oddziału osoby prawnej. Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której przez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Natomiast wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość – obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa. Aby zatem część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi ona – obiektywnie oceniając – posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą umożliwić Nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.
Ponadto wymagane jest, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa mogła stanowić potencjalnie niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, których realizacji służy w istniejącym przedsiębiorstwie. Powyższe oznacza, że przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa można rozumieć wyłącznie tę część przedsiębiorstwa, która jest przede wszystkim wyodrębniona organizacyjnie, ale także posiada wewnętrzną samodzielność finansową.
Zatem, aby w rozumieniu przepisów podatkowych, określony zespół składników majątkowych mógł zostać zakwalifikowany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym.
Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego.
Reasumując, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług mamy do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są łącznie następujące przesłanki:
1) istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania;
2) zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie;
3) składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych;
4) zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze.
Brak zaistnienia którejkolwiek z omawianych powyżej przesłanek wyklucza uznanie zespołu składników majątkowych przedsiębiorstwa za jego zorganizowaną część w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy.
Ponadto, przy ocenie czy składniki majątku powinny być uznane za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 2 pkt 27e ustawy uwzględnić należy następujące okoliczności:
- zamiar kontynuowania przez nabywcę działalności prowadzonej dotychczas przez zbywcę przy pomocy składników majątkowych będących przedmiotem transakcji, oraz
- faktyczną możliwość kontynuowania tej działalności w oparciu o składniki będące przedmiotem transakcji.
Wskazanej oceny należy dokonać na moment przeprowadzenia transakcji. Tym samym, w przypadku, gdy konieczne dla kontynuowania działalności gospodarczej jest angażowanie przez nabywcę innych składników majątku, które nie są przedmiotem transakcji lub podejmowanie dodatkowych działań, brak jest możliwości stwierdzenia, że w danym przypadku zespół składników majątkowych stanowi przedsiębiorstwo lub zorganizowaną część przedsiębiorstwa.
Jak wskazał Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: „Trybunał” lub „TSUE”) w wyroku z dnia 10 listopada 2011 r. w sprawie C-444/10 Schriever „przekazanie całości lub części aktywów” należy interpretować w taki sposób, że obejmuje ono przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części, w tym składników materialnych i ewentualnie niematerialnych, łącznie składających się na przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa zdolną prowadzić samodzielną działalność gospodarczą. Podobne stanowisko prezentowane jest w orzecznictwie sądów administracyjnych (wyroki NSA: z dnia 25 czerwca 2013 r. sygn. akt I FSK 955/12 oraz z dnia 21 listopada 2016 r. sygn. akt I FSK 1316). Zgodnie natomiast z orzecznictwem TSUE (wyrok TSUE z dnia 10 listopada 2011 r. w sprawie C-444/10 Christel Schriever, pkt 26) ocena, jakie dobra – ruchome lub nieruchome – są niezbędne do utworzenia przedsiębiorstwa lub ZCP, musi być dokonywana „(…) z punktu widzenia charakteru prowadzonej działalności gospodarczej”.
W rozpatrywanej sprawie zasługuje na uwagę orzeczenie NSA z 24 listopada 2016 r., sygn. I FSK 1316/15, w którym Sąd stwierdził, że „Same w sobie nieruchomości (zabudowane nieruchomości) nie tworzą całości zdolnej do prowadzenia samodzielnej działalności gospodarczej. Nie stanowią zatem zorganizowanej części przedsiębiorstwa, nawet jeżeli były wykorzystywane przez sprzedawcę również do działalności gospodarczej polegającej na wynajmowaniu tych nieruchomości lub ich części, albo znajdujących się na nich obiektów budowlanych i ich części. (...) Natomiast sprzedaż wyodrębnionych z takiego zakładu pojedynczych lub nawet wszystkich nieruchomości, nie mogłaby być uznana za sprzedaż zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Bez całej struktury składającej się na działalność w zakresie wynajmu nieruchomości – wciąż byłaby to jedynie sprzedaż nieruchomości, jako składników majątkowych”. Podobna teza została zawarta w wyroku z 26 stycznia 2018 r., sygn. I FSK 1127/17.
Zaznaczenia wymaga, że definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa zawarta w przepisie art. 2 pkt 27e ustawy, nie jest definicją samoistną, lecz należy rozpatrywać ją m.in. w kontekście uregulowań art. 6 pkt 1 ustawy, który wyłącza z opodatkowania podatkiem od towarów i usług zbycie składników majątkowych i niemajątkowych uprzednio wyodrębnionych organizacyjnie i finansowo w istniejącym przedsiębiorstwie, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, nie dotyczy natomiast zbycia poszczególnych składników majątkowych przedsiębiorstwa.
O tym, czy nastąpiło zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa decydują każdorazowo okoliczności faktyczne związane z konkretną transakcją. Podatnik obowiązany jest do prawidłowego określenia przedmiotu opodatkowania, co wiąże się z koniecznością prawidłowego zdefiniowania dokonywanej czynności.
Z przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Kupujący oraz Sprzedający zawarli umowę, na podstawie której Sprzedający sprzeda Kupującemu Nieruchomość (prawo użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej, stanowiącej działkę gruntu nr A oraz prawo własności Budowli: nieczynne przyłącze wodociągowe, fragment płyty fundamentowej poziomu -1 wraz z podbudową oraz konstrukcją żelbetową zbiornika na wody opadowe wraz z częścią rampy zjazdowej na poziom -1 stanowiącą górną część zbiornika), a także przeniesie na rzecz Kupującego wszelkie posiadane przez Sprzedającego i przenaszalne prawa do dokumentacji dotyczącej Inwestycji na Nieruchomości, w tym w szczególności prawa własności intelektualnej, prawo własności nośników dokumentacji projektowej objętej prawami własności intelektualnej oraz gwarancje i rękojmie z umów o prace projektowe, w szczególności autorskie prawa majątkowe (w tym także prawo własności nośników) do kompletnej dokumentacji projektowej Inwestycji (projekt budowlany), do której została wydana decyzja pozwolenia na budowę; prawa i obowiązki wynikające z decyzji pozwolenia na budowę; prawa i obowiązki wynikające z wszelkich innych opinii, decyzji oraz postanowień administracyjnych i urzędowych dotyczących planowanej Inwestycji, prawa i wierzytelności Sprzedającego wynikające z rękojmi i gwarancji z umów o prace projektowe, o ile te prawa i wierzytelności istnieją
Na Gruncie znajduje się ścianka berlińska oraz tymczasowe ogrodzenie należące do innych podmiotów, które to elementy są dzierżawione od tych podmiotów. Infrastruktura ta nie jest własnością Sprzedającego i nie będzie przedmiotem planowanej Transakcji.
W ramach Transakcji zbyciu nie będą podlegały:
- prawa i obowiązki z umów o zarządzenia aktywami, zarządzanie nieruchomościami lub zarządzanie obiektami;
- prawa i obowiązki z umów o świadczenie usług itp., które mają zostać rozwiązane ze skutkiem około dnia Transakcji;
- zobowiązania związane z Nieruchomością, obejmujące:
(i) finansowanie, w tym kredyty;
(ii) zobowiązania podatkowe;
(iii) związane z postępowaniami spornymi z osobami trzecimi, w tym organami i sądami;
- należności pieniężne;
- know-how związane z przedsiębiorstwem Sprzedającego lub jego częścią;
- dokumenty podatkowe i księgowe związane z przedsiębiorstwem Sprzedającego;
- prawa i obowiązki z umów rachunków bankowych Sprzedającego;
- środki pieniężne na wyżej wymienionych rachunkach bankowych Sprzedającego;
- prawa i obowiązki wynikające z ubezpieczenia Nieruchomości oraz obowiązki wynikające z umów o świadczenie usług prawnych i marketingowych;
- prawa i zobowiązania z umowy o obsługę księgową Sprzedającego;
- należności Sprzedającego od osób trzecich, w tym należności podatkowe Sprzedającego, takie jak zwrot podatku VAT;
- indywidualne oznaczenia Sprzedającego (tzn. jego firmy) oraz
- prawa i obowiązki wynikające z umów dotyczących opłat eksploatacyjnych, które mają zostać rozwiązane ze skutkiem około dnia Transakcji.
Biorąc pod uwagę opis sprawy oraz powołane przepisy należy stwierdzić, że wskazany przez Państwa przedmiot Transakcji, nie będzie stanowił przedsiębiorstwa w rozumieniu powołanego art. 551 Kodeksu cywilnego, ponieważ zbyciu nie będzie towarzyszył transfer szeregu kluczowych składników, wchodzących w skład normatywnej definicji przedsiębiorstwa i determinujących funkcjonowanie przedsiębiorstwa Sprzedającego.
Planowana transakcja sprzedaży nie będzie również stanowić zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa Sprzedającego, ze względu na niespełnienie przesłanek zawartych w art. 2 pkt 27e ustawy. W opisie sprawy wskazali Państwo bowiem, że w dotychczasowym przedsiębiorstwie Sprzedającego nie została utworzona odrębna, formalna komórka organizacyjna (dział, wydział, oddział) odpowiedzialna za prowadzenie działalności gospodarczej w oparciu Nieruchomość, w szczególności na podstawie uchwały wspólników bądź innego dokumentu (np. wewnętrznego regulaminu organizacyjnego lub struktury organizacyjnej Sprzedającego). Nie istnieją odrębne zapisy statutu, zarządzenia lub innego aktu o podobnym charakterze, które przypisane byłyby wyłącznie do Nieruchomości. Sprzedający nie prowadzi również w stosunku do tej Nieruchomości odrębnych ksiąg rachunkowych. Księgi rachunkowe Sprzedającego pozwalają na możliwie szeroki wgląd w zyskowność oraz sytuację finansową (a w konsekwencji na bieżącą ocenę rentowności), ponadto, generalnie przychody i koszty Sprzedającego można podzielić na takie, które da się przypisać do Nieruchomości oraz do innych składników majątku Sprzedającego. Wskazali Państwo, że teoretycznie możliwe byłoby przyporządkowanie odpowiednich kosztów czy przychodów w celu przygotowania uproszczonego rachunku zysków i strat, jak również bilansu (a więc także do ogólnego przyporządkowania należności i zobowiązań) tylko dla Nieruchomości. Niemniej, od strony praktycznej nie są prowadzone odrębne księgi rachunkowe, czy też nie sporządza się odrębnych sprawozdań finansowych dla Nieruchomości.
Dodatkowo, co zostało wskazane w uzupełnieniu wniosku, mające być przedmiotem zbycia składniki majątkowe (Nieruchomość oraz Pozostałe Składniki) nie będą posiadały w dniu Transakcji potencjalnej zdolności do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy i nie będą stanowić funkcjonalnie odrębnej części przedsiębiorstwa Sprzedającego.
Jak Państwo wskazali – w dniu Transakcji, Sprzedający dostarczy Kupującemu dokumenty do wypowiedzenia wszelkich umów o dostawę mediów, umów w zakresie obsługi technicznej Nieruchomości, umów na obsługę serwisową związaną z funkcjonowaniem Nieruchomości i umów ubezpieczenia dotyczących Nieruchomości, ze skutkiem około dnia Transakcji. Kupujący zawrze te umowy we własnym zakresie, po Transakcji.
Kupujący planuje nabyć Nieruchomość w celu realizacji zamierzenia inwestycyjnego, polegającego na budowie budynku zamieszkania zbiorowego (akademik) z częścią usługową (handel), garażem podziemnym oraz infrastrukturą techniczną. Tym samym, przedmiotowa Nieruchomość oraz Pozostałe Składniki (po ich odpowiednim wykorzystaniu) będą wykorzystywane przez Kupującego do działalności opodatkowanej VAT. Jednoznacznie wyklucza to możliwość stwierdzenia, że przenoszony na Kupującego majątek będzie umożliwiał mu prowadzenie działalności gospodarczej wyłącznie przy pomocy składników majątkowych będących przedmiotem Transakcji.
Z powyższego wynika również, że ogół elementów składających się na przedmiot zbycia na rzecz Kupującego nie będzie umożliwiał mu kontynuacji działalności gospodarczej prowadzonej przez Sprzedającego, a przedmiot sprzedaży będzie ograniczał się do elementów typowych dla transakcji „nieruchomościowych”.
Zatem, w rozpatrywanej sprawie dostawa Nieruchomości wraz z Pozostałymi składnikami objętymi transakcją, nie będzie stanowiła transakcji zbycia przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 551 Kodeksu cywilnego, ani zorganizowanej części przedsiębiorstwa, której definicję zawiera art. 2 pkt 27e ustawy. Tym samym przedmiotowa transakcja będzie pozostawać w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług.
Transakcja będzie podlegała opodatkowaniu zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jako dostawa towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy o VAT.
Tym samym Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 jest prawidłowe.
Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.
W niniejszej sprawie nastąpi sprzedaż prawa użytkowania wieczystego zabudowanej działki nr A – tym samym należy odwołać się do art. 43 ust. 1 pkt 10 i pkt 10a ustawy, ponieważ w tych przepisach ustawodawca przewidział zwolnienie od podatku VAT dla dostawy nieruchomości zabudowanych spełniających określone w tych przepisach warunki.
Stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy:
Zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:
a) dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,
b) pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.
Zatem, dla ustalenia zasad opodatkowania dostawy budynków, budowli lub ich części kluczowym jest ustalenie, kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie i jaki upłynął okres od tego momentu.
Według art. 2 pkt 14 ustawy:
Przez pierwsze zasiedlenie rozumie się oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:
a) wybudowaniu lub
b) ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.
Jak wynika z powyższych uregulowań, zwolnienie na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy stosuje się w odniesieniu do dostawy całości lub części budynków, budowli, jeżeli w stosunku do nich nastąpiło pierwsze zasiedlenie, przy czym okres pomiędzy pierwszym zasiedleniem, a dostawą nie jest krótszy niż 2 lata. Wykluczenie z tego zwolnienia następuje w sytuacjach, gdy dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz w sytuacji, gdy od momentu pierwszego zasiedlenia do chwili sprzedaży nie minęły co najmniej 2 lata.
W tym miejscu należy zauważyć, że w przypadku nieruchomości niespełniających przesłanek do zwolnienia od podatku na podstawie powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, ustawodawca umożliwia podatnikom – po spełnieniu określonych warunków – skorzystanie ze zwolnienia wskazanego w pkt 10a tego przepisu.
W myśl art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy:
Zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem, że:
a) w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,
b) dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.
Z analizy powołanych wyżej przepisów wynika, że jeżeli dostawa budynków, budowli lub ich części będzie mogła korzystać ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, wówczas badanie przesłanek wynikających z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10a stanie się bezzasadne.
Jeżeli nie zostaną spełnione przesłanki zastosowania zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 i pkt 10a ustawy dla dostawy działek zabudowanych, należy przeanalizować możliwość skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług w oparciu o przepis art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.
Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy:
Zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Zwolnienie od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dotyczy wszystkich towarów – zarówno nieruchomości, jak i ruchomości – przy nabyciu (imporcie lub wytworzeniu) których nie przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia podatku VAT i wykorzystywanych – niezależnie od okresu ich używania przez podatnika (kilka dni, miesięcy czy lat) – wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT.
Analiza przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, regulujących wyżej wskazane prawo do zwolnienia od podatku dostaw budynków, budowli lub ich części, prowadzi do konkluzji, że w odniesieniu do tych towarów może wystąpić jedna z kilku podstaw do zastosowania zwolnienia od tego podatku. Istotne jest wobec tego każdorazowe kompleksowe zbadanie okoliczności towarzyszących dostawie ww. obiektów. Zauważyć bowiem należy, że stosowanie zwolnień od podatku ma charakter wyjątkowy i nie podlega ani wykładni rozszerzającej, ani zawężającej, natomiast możliwość wychodzenia poza wykładnię literalną jest niedopuszczalna.
W tym miejscu należy wyjaśnić, że kwestię opodatkowania dostawy gruntu, na którym posadowione zostały budynki lub budowle, rozstrzyga przepis art. 29a ust. 8 ustawy, zgodnie z którym:
W przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.
Przepis ten określa, że przy sprzedaży budynków lub budowli, dokonywanej wraz z dostawą gruntu, na którym są one posadowione, grunt dzieli byt prawny budynków w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Oznacza to, że do dostawy gruntu stosuje się analogiczną stawkę podatku, jak przy dostawie budynków, budowli lub ich części trwale z gruntem związanych. Jeżeli dostawa budynków albo budowli lub ich części korzysta ze zwolnienia od podatku, ze zwolnienia takiego korzysta również dostawa gruntu, na którym ww. obiekty są posadowione.
Należy zauważyć, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie definiują pojęcia „budowli” oraz „urządzenia budowlanego”. W tym zakresie należy odnieść się do przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 725, ze zm.).
W myśl art. 3 pkt 1 ustawy Prawo budowlane:
Ilekroć w ustawie jest mowa o obiekcie budowlanym – należy przez to rozumieć budynek, budowlę bądź obiekt małej architektury, wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, wzniesiony z użyciem wyrobów budowlanych.
Zgodnie z art. 3 pkt 3 ustawy Prawo budowlane:
Ilekroć w ustawie jest mowa o budowli – należy przez to rozumieć każdy obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, jak: obiekty liniowe, lotniska, mosty, wiadukty, estakady, tunele, przepusty, sieci techniczne, wolno stojące maszty antenowe, wolno stojące trwale związane z gruntem tablice reklamowe i urządzenia reklamowe, budowle ziemne, obronne (fortyfikacje), ochronne, hydrotechniczne, zbiorniki, wolno stojące instalacje przemysłowe lub urządzenia techniczne, oczyszczalnie ścieków, składowiska odpadów, stacje uzdatniania wody, konstrukcje oporowe, nadziemne i podziemne przejścia dla pieszych, sieci uzbrojenia terenu, budowle sportowe, cmentarze, pomniki, a także części budowlane urządzeń technicznych (kotłów, pieców przemysłowych, elektrowni jądrowych, elektrowni wiatrowych, morskich turbin wiatrowych i innych urządzeń) oraz fundamenty pod maszyny i urządzenia, jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową.
W myśl art. 3 pkt 9 ustawy Prawo budowlane:
Ilekroć w ustawie jest mowa o urządzeniach budowlanych - należy przez to rozumieć urządzenia techniczne związane z obiektem budowlanym, zapewniające możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, jak przyłącza i urządzenia instalacyjne, w tym służące oczyszczaniu lub gromadzeniu ścieków, a także przejazdy, ogrodzenia, place postojowe i place pod śmietniki.
Urządzenia budowlane stanowią urządzenia techniczne związane z obiektem budowlanym, zapewniające możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, nie są to samodzielne budowle zdefiniowane w art. 3 pkt 3 ww. ustawy Prawo budowlane, które uznaje się za towar na gruncie podatku od towarów i usług. Jednakże urządzenia te należy traktować, jako elementy przynależne do budynku/budowli i opodatkować łącznie z budynkiem/budowlą, z którym są powiązane, a tym samym należy przypisać zwolnienie dla sprzedawanego obiektu budowlanego znajdującego się na tej samej działce, co urządzenie techniczne. Brak jest podstaw do stosowania przepisów ustawy o podatku od towarów w zakresie zwolnienia od podatku VAT dla ww. urządzeń w oderwaniu od budynków/budowli, do których przynależą, gdyż w świetle obowiązujących przepisów nie mają one samodzielnego bytu.
Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że zamierzają Państwo dokonać transakcji w skład której wejdzie między innymi zabudowana działka nr A. Grunt zabudowany jest nieczynnym przyłączem wodociągowym oraz fragmentem płyty fundamentowej poziomu -1 wraz z podbudową oraz konstrukcją żelbetową zbiornika na wody opadowe wraz z częścią rampy zjazdowej na poziom -1 stanowiącą górną część zbiornika, które stanowią budowle w rozumieniu przepisów Prawa budowlanego i są własnością Sprzedającego.
W niniejszej sprawie, w celu ustalenia czy w odniesieniu do dostawy zabudowanej działki nr A zastosowanie znajdzie zwolnienie od podatku VAT, w pierwszej kolejności należy zbadać, czy względem budowli posadowionych na tej działce nastąpiło pierwsze zasiedlenie i jaki okres czasu upłynął od tego momentu.
Z przedstawionego przez Państwa opisu zdarzenia przyszłego wynika, że nieczynne przyłącze wodociągowe stanowi budowlę a jego ostatnie możliwe pierwsze zasiedlenie miało miejsce (...) roku, kiedy to Sprzedający nabył tytuł do Gruntu (wraz z nieczynnym przyłączem wodociągowym) na podstawie umowy przenoszącej prawo użytkowania wieczystego Gruntu (zgodnie z Państwa wskazaniem - ostatnie możliwe pierwsze zasiedlenie miało miejsce w ramach tej dostawy).
Natomiast odnośnie do pozostałych budowli, tj. fragmentu płyty fundamentowej poziomu -1 wraz z podbudową oraz konstrukcją żelbetową zbiornika na wody opadowe wraz z częścią rampy zjazdowej na poziom -1 stanowiącą górną część zbiornika – wskazali Państwo, że w stosunku do żadnej z tych budowli przed dniem Transakcji nie doszło do pierwszego zasiedlenia (nie były zajęte, oddane do użytkowania, wykorzystywane na potrzeby własne).
Jak Państwo wprost wskazali, pomiędzy dostawą budowli w postaci nieczynnego przyłącza wodociągowego posadowionego na Gruncie a Transakcją minie więcej niż 2 lata (ostatnie możliwe pierwsze zasiedlenie budowli w postaci nieczynnego przyłącza wodociągowego posadowionego na Gruncie miało miejsce w dniu (...) roku, a Transakcja zaplanowana została na … roku), natomiast do pierwszego zasiedlenia fragmentu płyty fundamentowej poziomu -1 wraz z podbudową oraz konstrukcją żelbetową zbiornika na wody opadowe wraz z częścią rampy zjazdowej na poziom -1 stanowiącą górną część zbiornika, dojdzie dopiero w ramach Transakcji, na skutek ich dostawy na rzecz Kupującego.
Ponadto, w stosunku do przedmiotowych budowli, do dnia Transakcji nie były ponoszone przez Sprzedającego żadne wydatki na ich ulepszenie w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym.
Tym samym, z uwagi na fakt, że od pierwszego zasiedlenia budowli - nieczynnego przyłącza wodociągowego do chwili planowanej sprzedaży upłynie okres dłuższy niż 2 lata i jednocześnie Sprzedający nie ponosił do dnia Transakcji żadnych wydatków na jego ulepszenie w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym, to w odniesieniu do sprzedaży tej budowli - nieczynnego przyłącza wodociągowego zostaną spełnione przesłanki do zastosowania zwolnienia od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.
Jak wskazano powyżej, grunt będący przedmiotem sprzedaży podlega opodatkowaniu według tych samych regulacji jak budynki i budowle na nim posadowione. W związku z powyższym – na podstawie art. 29a ust. 8 ustawy – również sprzedaż gruntu, z którym związana jest ta budowla - nieczynne przyłącze wodociągowe posadowione na działce nr A będzie zwolniona od podatku od towarów i usług.
Skoro planowana sprzedaż nieczynnego przyłącza wodociągowego będzie korzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, to badanie przesłanek i rozstrzyganie zwolnienia od podatku na podstawie przepisów art. 43 ust. 1 pkt 10a i pkt 2 ustawy jest bezzasadne.
Natomiast w odniesieniu do budowli - fragmentu płyty fundamentowej poziomu -1 wraz z podbudową oraz konstrukcją żelbetową zbiornika na wody opadowe wraz z częścią rampy zjazdowej na poziom -1 stanowiącą górną część zbiornika - w stosunku do żadnej z tych budowli przed dniem Transakcji nie doszło do pierwszego zasiedlenia (nie były zajęte, oddane do użytkowania, wykorzystywane na potrzeby własne). Do pierwszego zasiedlenia tych budowli dojdzie dopiero w ramach Transakcji, na skutek ich dostawy na rzecz Kupującego.
W tych okolicznościach planowana dostawa fragmentu płyty fundamentowej poziomu -1 wraz z podbudową oraz konstrukcją żelbetową zbiornika na wody opadowe wraz z częścią rampy zjazdowej na poziom -1 stanowiącą górną część zbiornika nie będzie zwolniona od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.
Z uwagi na powyższe, dla dostawy budowli nie spełniających przesłanek dla zastosowania zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, należy przeanalizować zwolnienie na podstawie ww. art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy.
W celu skorzystania ze zwolnienia w oparciu o powołany przepis – jak już wcześniej wskazano – należy przeanalizować czy:
- dokonującemu dostawy przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego kwotę podatku naliczonego w stosunku do tego budynku lub części,
- dokonujący dostawy nie ponosił wydatków na ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to czy były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.
W tym konkretnym przypadku warunki wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy także nie są spełnione. Z wniosku wynika, że w związku z wybudowaniem budowli tj. fragmentu płyty fundamentowej poziomu -1 wraz z podbudową oraz konstrukcją żelbetową zbiornika na wody opadowe wraz z częścią rampy zjazdowej na poziom -1 stanowiącą górną część zbiornika, Sprzedającemu przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego i Sprzedający z tego prawa skorzystał. Zatem, nie są spełnione warunki określone w art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy.
W analizowanej sprawie dostawa powyższych budowli nie będzie także korzystać ze zwolnienia określonego w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy. Jak wynika bowiem z tego przepisu, w celu skorzystania ze zwolnienia także muszą być spełnione dwa warunki:
- towary muszą służyć wyłącznie działalności zwolnionej, w żadnym momencie ich posiadania nie można zmienić ich przeznaczenia oraz sposobu wykorzystywania,
- brak prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego przy nabyciu (imporcie, wytworzeniu) tych towarów.
Z wniosku wynika, że w związku z wybudowaniem budowli, Sprzedającemu przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego i Sprzedający z tego prawa skorzystał, ponadto – zgodnie z Państwa wskazaniem – przedmiotowe budowle do dnia Transakcji nie będą wykorzystywane wyłącznie do czynności zwolnionych. Zatem przepis art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy nie ma zastosowania w rozpatrywanej sprawie i Sprzedający nie może skorzystać ze zwolnienia z ww. przepisu.
Odnosząc się natomiast do możliwości opodatkowania dostawy budowli w postaci nieczynnego przyłącza wodociągowego, które – jak już wcześniej ustalono – na datę planowanej Transakcji podlegać będzie zwolnieniu od podatku VAT, zauważyć należy, że na podstawie art. 43 ust. 10 ustawy ustawodawca daje podatnikom, dokonującym dostawy budynków, budowli lub ich części spełniających przesłanki do korzystania ze zwolnienia od podatku wskazanego w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, po spełnieniu określonych warunków – możliwość rezygnacji ze zwolnienia i opodatkowania transakcji na zasadach ogólnych. Przy czym podkreślić należy, że niniejsze prawo zostało zawężone tylko do rezygnacji ze zwolnienia wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy. Zatem, przy spełnieniu warunków wynikających z art. 43 ust. 10 i ust. 11 ustawy strony transakcji mają możliwość rezygnacji z niniejszego zwolnienia od podatku i wyboru opodatkowania planowanej dostawy przedmiotowych budynków.
Z opisu sprawy wynika, że w zakresie w jakim Budowle lub ich części wchodzące w skład Nieruchomości podlegać będą na planowaną datę Transakcji zwolnieniu od podatku VAT, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, Sprzedający i Kupujący zrezygnują z tego zwolnienia i dokonają wyboru opodatkowania podatkiem VAT dostawy, przez złożenie w dniu transakcji (w akcie notarialnym) zgodnego oświadczenia Sprzedającego i Kupującego na podstawie art. 43 ust. 10 ustawy o VAT w zw. z art. 43 ust. 11 ustawy o VAT, że wybierają opodatkowanie dostawy Budowli i ich części wchodzących w skład Nieruchomości.
W konsekwencji należy stwierdzić, że w niniejszej sprawie przedmiotowa dostawa fragmentu płyty fundamentowej poziomu -1 wraz z podbudową oraz konstrukcją żelbetową zbiornika na wody opadowe wraz z częścią rampy zjazdowej na poziom -1 stanowiącą górną część zbiornika oraz nieczynnego przyłącza wodociągowego (z uwagi na Rezygnację przez Strony ze zwolnienia od podatku), a także przynależnego do tych obiektów gruntu będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT według właściwej stawki.
W odniesieniu do wyżej wymienionych Pozostałych Składników wchodzących w skład transakcji, wyjaśnić należy, że co do zasady, każde świadczenie dla celów opodatkowania podatkiem od towarów i usług powinno być traktowane jako odrębne i niezależne, jednak w sytuacji, gdy jedno świadczenie obejmuje z ekonomicznego punktu widzenia kilka czynności, świadczenie to nie powinno być sztucznie dzielone dla celów podatkowych.
Jednakże, pojedyncze świadczenie ma miejsce zwłaszcza wtedy, gdy jedną lub więcej części składowych uznaje się za czynność zasadniczą, podczas gdy inny lub inne elementy traktuje się jako czynności pomocnicze, do których stosuje się te same zasady opodatkowania, co do czynności zasadniczej.
Aby móc wskazać, że dane świadczenie jest świadczeniem złożonym (kompleksowym), powinno składać się ono z różnych czynności, których realizacja prowadzi jednak do jednego celu. Na świadczenie złożone składa się więc kombinacja różnych czynności, prowadzących do realizacji określonego celu – do wykonania świadczenia głównego, na które składają się różne czynności pomocnicze. Natomiast czynność należy uznać za pomocniczą, jeśli nie stanowi ona celu samego w sobie, lecz jest środkiem do pełnego zrealizowania lub wykorzystania świadczenia zasadniczego. Pojedyncza czynność traktowana jest zatem jak element świadczenia kompleksowego wówczas, jeżeli cel świadczenia czynności pomocniczej jest zdeterminowany przez czynność główną oraz nie można wykonać lub wykorzystać czynności głównej bez czynności pomocniczej.
W związku z czym, z ekonomicznego punktu widzenia, świadczenie nie powinno być dzielone dla celów podatkowych wówczas, gdy tworzyć będzie jedno świadczenie złożone (kompleksowe), obejmujące kilka świadczeń pomocniczych. Jeżeli jednak w skład wykonywanego świadczenia wchodzić będą czynności, które nie służą wyłącznie wykonaniu czynności głównej, zasadniczej, lecz mogą mieć również charakter samoistny, to wówczas nie ma podstaw dla traktowania ich jako elementu świadczenia złożonego (kompleksowego).
Natomiast o tym, czy będziemy mieli do czynienia z dostawą towarów, czy świadczeniem usług powinien przesądzić element, który w ramach danego świadczenia ma charakter dominujący (zob. np. wyroki TSUE: z dnia 2 maja 1996 r. w sprawie C-231/94, Faaborg – Gelting Linien; z dnia 25 lutego 1999 r. w sprawie C-349/96 Card Protection Plan Ltd p-ko Commissioners of Custom and Excise; z dnia 27 października 2005 r. w sprawie C-41/04, Levob Verzekeringen BV i OV Bank NV v Staatssecretaris van Financien, z glosą P. Selera, opubl. Lex/el. 2010). Jeżeli elementem dominującym w ramach danej transakcji będzie wydanie towaru w celu przeniesienia prawa do rozporządzania nim jak właściciel, natomiast pozostałe czynności będą miały charakter pomocniczy lub uboczny wówczas transakcja powinna być traktowana jako dostawa towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy. Natomiast w przypadku, gdy istotą transakcji będą inne czynności to mimo, że w ramach takiej transakcji może także wystąpić wydanie towaru, powinna być ona traktowana jako świadczenie usług.
Ponadto, Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z 25 lutego 1999 r. w sprawie C-349/96 Card Protection Plan Ltd przeciwko Commissioners of Customs & Excise wskazał również, że pojedyncze świadczenie ma miejsce zwłaszcza wtedy, gdy jedną lub więcej części składowych uznaje się za usługę zasadniczą, podczas gdy inny lub inne elementy traktuje się jako usługi pomocnicze, do których stosuje się te same zasady opodatkowania, co do usługi zasadniczej. Usługę należy uznać za usługę pomocniczą w stosunku do usługi zasadniczej, jeśli nie stanowi ona dla klienta celu samego w sobie, lecz jest środkiem do lepszego wykorzystania usługi zasadniczej.
Świadczenie złożone ma miejsce wówczas, gdy relacja poszczególnych czynności (świadczeń) wykonywanych na rzecz jednego nabywcy dzieli je na świadczenie podstawowe i świadczenia pomocnicze – tzn. takie, które umożliwiają skorzystanie ze świadczenia podstawowego (lub są niezbędne dla możliwości skorzystania ze świadczenia podstawowego). Jeżeli jednak świadczenia te można rozdzielić tak, że nie zmieni to ich charakteru ani wartości z punktu widzenia nabywcy – wówczas świadczenia takie powinny być traktowane jako dwa (lub więcej), niezależnie opodatkowane świadczenia.
Wskazali Państwo, że Kupujący oraz Sprzedający przeniesie również na rzecz Kupującego Pozostałe Składniki tj. wszelkie posiadane przez Sprzedającego i przenaszalne prawa do dokumentacji dotyczącej Inwestycji na Nieruchomości, w tym w szczególności prawa własności intelektualnej, prawo własności nośników dokumentacji projektowej objętej prawami własności intelektualnej oraz gwarancje i rękojmie z umów o prace projektowe, w szczególności autorskie prawa majątkowe (w tym także prawo własności nośników) do kompletnej dokumentacji projektowej Inwestycji (projekt budowlany), do której została wydana decyzja pozwolenia na budowę; prawa i obowiązki wynikające z decyzji pozwolenia na budowę; prawa i obowiązki wynikające z wszelkich innych opinii, decyzji oraz postanowień administracyjnych i urzędowych dotyczących planowanej Inwestycji, prawa i wierzytelności Sprzedającego wynikające z rękojmi i gwarancji z umów o prace projektowe, o ile te prawa i wierzytelności istnieją.
Jak zostało przez Państwa wskazane w opisie zdarzenia przyszłego - Pozostałe Składniki zostały przez Sprzedającego uzyskane w celu zamierzenia inwestycyjnego, polegającego na budowie budynku zamieszkania zbiorowego (akademik) z częścią usługową (handel), garażem podziemnym oraz infrastrukturą techniczną, który miał stać się przedmiotem wynajmu (usługa hotelarska) stanowiącego czynność opodatkowaną VAT.
Zatem, nie sposób uznać, że dostawa Pozostałych Składników będzie stanowiła odrębne świadczenie, od świadczenia głównego jakim będzie dostawa Nieruchomości – Gruntu i Budowli.
Skoro, jak już wyjaśniono wcześniej, dostawa Budowli i przynależnego do nich gruntu będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT według właściwej stawki, to również dostawa Pozostałych Składników będzie opodatkowana właściwą stawką podatku VAT.
Zatem cała transakcja będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT według właściwej stawki.
Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2, pomimo częściowo odmiennej argumentacji, jest prawidłowe.
Odnosząc się z kolei do Państwa wątpliwości w zakresie tego czy Kupujący będzie uprawniony do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego, wykazanego na fakturze dokumentującej Transakcję, oraz zwrotu nadwyżki podatku VAT naliczonego nad podatkiem VAT należnym zgodnie z art. 87 ustawy o VAT, należy wskazać, że zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy:
W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
Stosownie do treści art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:
Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:
a) nabycia towarów i usług,
b) dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.
W myśl art. 86 ust. 10 ustawy:
Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy.
Według art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy:
Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w przypadkach, o których mowa w ust. 2 pkt 1 oraz pkt 2 lit. a – powstaje nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę lub dokument celny.
Jak stanowi art. 86 ust. 11 ustawy:
Jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego w terminach określonych w ust. 10, 10d i 10e, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z trzech następnych okresów rozliczeniowych, a w przypadku podatnika, o którym mowa w art. 99 ust. 2 i 3, w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych.
Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego.
Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.
Art. 87 ust. 1 ustawy stanowi, że:
W przypadku gdy kwota podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy.
Zasady dokonywania zwrotu różnicy podatku na rachunek bankowy podatnika określone zostały w art. 87 ust. 2-6 ustawy.
Wyjaśnić należy, że przepisy art. 87 ustawy o VAT regulują sposób dokonania przez podatnika rozliczenia w sytuacji, gdy w danym okresie rozliczeniowym deklaruje on nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym. Przepisy te umożliwiają otrzymanie przez podatnika rzeczywistego zwrotu nadwyżki podatku naliczonego nad należnym. Warunkiem, który musi spełnić podatnik, by domagać się zwrotu, jest powstanie w okresie rozliczeniowym różnicy pomiędzy kwotą podatku naliczonego a kwotą podatku należnego. Powyższe wynika z generalnej zasady określonej w przywołanym powyżej art. 87 ust. 1 ustawy o VAT.
Należy również podkreślić, że ustawodawca przyznał podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Ten ostatni przepis określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Zgodnie z art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy:
Nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.
Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.
Z przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego wynika, że przedmiotowa Nieruchomość oraz Pozostałe Składniki będą wykorzystywane przez Kupującego do działalności opodatkowanej VAT.
Jednocześnie, jak rozstrzygnięto w niniejszej interpretacji, dostawa Nieruchomości i Pozostałych Składników nie będzie stanowiła transakcji zbycia przedsiębiorstwa ani zorganizowanej części przedsiębiorstwa i nie będzie podlegała wyłączeniu z opodatkowania na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy. Ponadto, Strony transakcji skorzystają z możliwości wyboru opodatkowania, o którym mowa w art. 43 ust. 10 ustawy dla dostawy nieczynnego przyłącza wodociągowego korzystającego ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, również fragment płyty fundamentowej poziomu -1 wraz z podbudową oraz konstrukcją żelbetową zbiornika na wody opadowe wraz z częścią rampy zjazdowej na poziom -1 stanowiącą górną część zbiornika oraz Pozostałe Składniki nie będą korzystały ze zwolnienia z podatku VAT, zatem transakcja w całości będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT jako dostawa towarów niekorzystająca ze zwolnienia od podatku VAT.
W konsekwencji, zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy, Kupujący będzie uprawniony do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wykazanego na fakturze dokumentującej transakcję. W przypadku, gdy kwota podatku naliczonego w okresie rozliczeniowym będzie wyższa niż kwota podatku należnego, Kupujący będzie uprawniony do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy, zgodnie z art. 87 ust. 1 ustawy.
W związku z powyższym Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 3 jest prawidłowe.
Odnosząc się natomiast do Państwa wątpliwości dotyczących kwestii ustalenia czy należne Sprzedającemu Kwota Dodatkowa 1 oraz Kwota Dodatkowa 2 będą elementem podstawy opodatkowania VAT Transakcji oraz sposobu ich udokumentowane przez Sprzedającego, należy wskazać, że:
Na podstawie art. 29a ust. 1 ustawy:
Podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.
W myśl art. 29a ust. 6 ustawy:
Podstawa opodatkowania obejmuje:
1) podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku;
2) koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.
W umowie warunkowej Strony ustaliły, że przy zajściu pewnych zdarzeń w przyszłości, Kupujący wypłaci na rzecz Sprzedającego Kwotę Dodatkową 1 stanowiącą maksymalnie (...) oraz Kwotę Dodatkową 2 stanowiącą kwotę (...).
Zgodnie z zapisami umowy warunkowej, Sprzedający zobowiązał się, w terminie do dnia (...) r., do uzgodnienia i doprowadzenia do zawarcia przez Kupującego ze Wspólnotą Mieszkaniową porozumienia dobrosąsiedzkiego, o treści uzgodnionej z Kupującym, mającego na celu niezakłóconą przez tę wspólnotę (w tym bez składania środków odwoławczych zwyczajnych i nadzwyczajnych) realizację przez Kupującego Inwestycji. Strony ustaliły, że z uwagi na fakt, że Sprzedający po zawarciu umowy warunkowej nie będzie miał zespołu operacyjnego w Polsce, to Kupujący, przy wsparciu Sprzedającego, będzie bezpośrednio prowadził rozmowy ze Wspólnotą Mieszkaniową, na podstawie pełnomocnictwa udzielonego przez Sprzedającego.
Strony postanowiły, że:
- w przypadku, gdy najpóźniej w dniu (...) roku Kupujący i Wspólnota Mieszkaniowa zawrą (...), wówczas Kwota Dodatkowa 1 przypadnie:
- w kwocie zgodnie z treścią (...) należnej Wspólnocie Mieszkaniowej - Kupującemu oraz
- w pozostałej części (o ile wystąpi) - Sprzedającemu;
natomiast
- w przypadku, gdy najpóźniej w dniu (...) roku Kupujący i Wspólnota Mieszkaniowa nie zawrą (...), wówczas Kwota Dodatkowa 1 przypadnie Sprzedającemu.
Z kolei zgodnie z zapisami umowy warunkowej:
- w przypadku gdy najpóźniej w dniu (...) r. dojdzie do prawomocnego zakończenia postępowania, którego wynikiem będzie utrzymanie w mocy przez (...), lub właściwy Wojewódzki Sąd Administracyjny, lub Naczelny Sąd Administracyjny, decyzji wydanej w dniu (...) roku, w przedmiocie naliczenia Sprzedającemu dodatkowej opłaty rocznej w wysokości (…) zł z tytułu niedotrzymania terminu rozpoczęcia zabudowy Gruntu, wówczas Kwota Dodatkowa 2 zostanie wypłacona z rachunku depozytowego bezpośrednio na rzecz właściwego organu administracji; przy czym na potrzeby wydania Kwoty Dodatkowej 2 z rachunku depozytowego notariusz dokona przeliczenia Kwoty Dodatkowej 2 przyjętej na przechowanie w EUR na PLN zgodnie z kursem i procedurami obowiązującymi w banku prowadzącym rachunek depozytowy.
natomiast
- w przypadku gdy najpóźniej w dniu (...) roku nie dojdzie do prawomocnego zakończenia postępowania, lub dojdzie do prawomocnego zakończenia postępowania, którego wynikiem będzie uchylenie przez (...), lub właściwy Wojewódzki Sąd Administracyjny, lub Naczelny Sąd Administracyjny, Decyzji, Kwota Dodatkowa 2 zostanie wypłacona z rachunku depozytowego na rachunek bankowy Sprzedającego.
Zatem, jak wynika z ustaleń między Stronami:
- ostateczna wysokość Kwoty Dodatkowej 2 będzie znana Stronom na dzień Transakcji, natomiast sposób zapłaty tej kwoty zwiększenia będzie zależeć od ziszczenia się pewnych zdarzeń, a płatność nastąpi na rachunek właściwego organu albo na rachunek Sprzedającego,
- ostateczna wysokość Kwoty Dodatkowej 1 na dzień Transakcji nie jest znana (na dzień Transakcji znana będzie jedynie maksymalna kwota (...)) - ostateczna wysokość kwoty płatnej na rzecz Sprzedającego zależeć będzie od wyniku negocjacji porozumienia dobrosąsiedzkiego (...) ze Wspólnotą Mieszkaniową.
W analizowanej sprawie – jak wynika z wniosku – Strony ustaliły, że przy zajściu pewnych zdarzeń w przyszłości, Kupujący wypłaci na rzecz Sprzedającego Kwoty Dodatkowe 1 i 2.
Jednym z warunków umowy jest wynik negocjacji porozumienia dobrosąsiedzkiego ze Wspólnotą Mieszkaniową. Ostateczna wysokość Kwoty Dodatkowej 1 na dzień Transakcji nie jest znana (na dzień Transakcji znana będzie jedynie maksymalna kwota (...)).
Jak wynika z opisu sprawy, wypłata Kwoty Dodatkowej 1, nie jest związana z żadnymi odrębnymi świadczeniami. Kwota Dodatkowa 1 przypadnie Kupującemu oraz w pozostałej części (o ile wystąpi) – Sprzedającemu (w przypadku, gdy najpóźniej w dniu (...) roku Kupujący i Wspólnota Mieszkaniowa zawrą ... ) lub Sprzedającemu (w przypadku, gdy najpóźniej w dniu (...) roku Kupujący i Wspólnota Mieszkaniowa nie zawrą ...).
Natomiast wysokość Kwoty Dodatkowej 2 będzie znana Stronom na dzień Transakcji, natomiast sposób zapłaty tej kwoty będzie zależeć od prawomocnego zakończenia postępowania (najpóźniej w dniu (...) roku), którego wynikiem będzie utrzymanie w mocy, decyzji, w przedmiocie naliczenia Sprzedającemu dodatkowej opłaty rocznej w wysokości (…) zł z tytułu niedotrzymania terminu rozpoczęcia zabudowy Gruntu - wówczas Kwota Dodatkowa 2 zostanie wypłacona z rachunku depozytowego bezpośrednio na rzecz właściwego organu administracji; natomiast gdy najpóźniej w dniu (...) roku nie dojdzie do prawomocnego zakończenia postępowania, lub dojdzie do prawomocnego zakończenia postępowania, którego wynikiem będzie uchylenie, Decyzji, Kwota Dodatkowa 2 zostanie wypłacona z rachunku depozytowego na rachunek bankowy Sprzedającego.
Powyższe ustalenia wynikają z warunków umowy zawartej między Stronami.
Należy wskazać, że czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.
W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (np. wyrok z 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise), przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego.
Biorąc pod uwagę powyższe, należy wskazać, że Kwoty Dodatkowe 1 i 2 ustalone przez Strony w umowie warunkowej, są ściśle związane ze świadczeniem, polegającym na dostawie Nieruchomości i Pozostałych Składników.
Zatem, z uwagi na powołane powyżej przepisy oraz przedstawiony opis sprawy, należy stwierdzić, że skoro w sytuacji gdy określona jest kwota transakcji ale - w wyniku zaistnienia określonych zdarzeń - jej wysokość może ulec ewentualnej zmianie (Kwota Dodatkowa 1, należna Sprzedającemu w kwocie zależnej od wyniku negocjacji porozumienia dobrosąsiedzkiego) lub zmianie może ulec podmiot, który ma otrzymać część zapłaty (Kwota Dodatkowa 2, należna Sprzedającemu a sposób jej płatności uzależniony jest od utrzymania w mocy lub uchylenia Decyzji), co nie zmienia faktu, że Kwoty Dodatkowe 1 i 2 są składową wynagrodzenia za przedmiotową transakcję, to w konsekwencji, wypłacone Sprzedającemu Kwoty Dodatkowe 1 i 2 będą stanowiły element wynagrodzenia, jakie Sprzedający otrzyma od Kupującego w ramach dodatkowych ustaleń zawartych w umowie warunkowej, które podlegają opodatkowaniu, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Wobec tego, Kwoty Dodatkowe 1 i 2 powinny być wliczone do podstawy opodatkowania, o której mowa w art. 29a ustawy.
W związku z powyższym Kwoty Dodatkowe 1 i 2 wynikające z dodatkowych ustaleń między Stronami w umowie warunkowej, stanowią wynagrodzenie z tytułu odpłatnej dostawy towarów i świadczenia usług w rozumieniu ustawy, a tym samym stanowią podstawę opodatkowania podatkiem VAT.
Wskazać w tym miejscu należy, że zdarzenia gospodarcze należy dokumentować fakturą - sformalizowanym dokumentem, który powinien spełniać szereg wymogów przewidzianych przepisami prawa.
Zgodnie z art. 2 pkt 31 ustawy:
Przez fakturę rozumie się dokument w formie papierowej lub w formie elektronicznej zawierający dane wymagane ustawą i przepisami wydanymi na jej podstawie.
Zasady wystawiania faktur regulują przepisy art. 106a-106q ustawy.
Na podstawie art. 106b ust. 1 ustawy:
Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:
1) sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;
2) wewnątrzwspólnotową sprzedaż towarów na odległość, chyba że podatnik korzysta z procedury szczególnej, o której mowa w dziale XII w rozdziale 6a;
3) wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
4) otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy:
a) wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,
b) czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4,
c) dostaw towarów, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 1b.
Stosownie do art. 106b ust. 2 ustawy:
Podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3.
W świetle przepisów dotyczących podatku od towarów i usług, faktury są dokumentami potwierdzającymi rzeczywiste transakcje gospodarcze dokonywane przez podatnika. Faktura pełni szczególną rolę dowodową w prawidłowym wymiarze podatku VAT, dlatego też niezwykle istotne jest prawidłowe oznaczenie wszystkich elementów faktury.
Faktura jest dokumentem potwierdzającym zaistnienie zdarzenia gospodarczego (potwierdzeniem nabycia określonych towarów i usług lub też otrzymania zaliczki) i nierozerwalnie związana jest z powstaniem obowiązku podatkowego. Wystawienie faktury należy rozumieć jako sporządzenie ww. dokumentu oraz jego przekazanie innemu podmiotowi (nabywcy), a przez to wprowadzenie faktury do obrotu prawnego.
W praktyce zdarzają się jednakże sytuacje, gdy po wystawieniu faktury następują zdarzenia gospodarcze mające wpływ na treść pierwotnej faktury lub faktura zawiera błędy. W takiej sytuacji ustawodawca wskazuje na możliwość skorygowania takiej faktury poprzez wystawienie faktury korygującej.
Jak stanowi art. 106i ust. 1 i 2 ustawy:
1. Fakturę wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę, z zastrzeżeniem ust. 2-9.
2. Jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4, fakturę wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymano całość lub część zapłaty od nabywcy.
W myśl art. 106j ust. 1 ustawy:
W przypadku gdy po wystawieniu faktury:
1) podstawa opodatkowania lub kwota podatku wskazana w fakturze uległa zmianie,
2) (uchylony)
3) dokonano zwrotu podatnikowi towarów i opakowań,
4) dokonano zwrotu nabywcy całości lub części zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4,
5) stwierdzono pomyłkę w jakiejkolwiek pozycji faktury
- podatnik wystawia fakturę korygującą.
Według art. 160j ust. 2 ustawy:
Faktura korygująca powinna zawierać:
1) (uchylony)
2) numer kolejny oraz datę jej wystawienia;
2a) numer identyfikujący w Krajowym Systemie e-Faktur fakturę, której dotyczy faktura korygująca, z wyjątkiem faktur korygujących wystawianych do faktur, dla których nie został nadany numer identyfikujący w Krajowym Systemie e-Faktur;
3) dane zawarte w fakturze, której dotyczy faktura korygująca:
a) określone w art. 106e ust. 1 pkt 1-5,
b) nazwę (rodzaj) towaru lub usługi objętych korektą;
4) (uchylony)
5) jeżeli korekta wpływa na zmianę podstawy opodatkowania lub kwoty podatku należnego - odpowiednio kwotę korekty podstawy opodatkowania lub kwotę korekty podatku należnego z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku i sprzedaży zwolnionej;
6) w przypadkach innych niż wskazane w pkt 5 - prawidłową treść korygowanych pozycji.
Zgodnie z art. 29a ust. 17 ustawy:
W przypadku gdy podstawa opodatkowania uległa zwiększeniu, korekty tej podstawy dokonuje się w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym zaistniała przyczyna zwiększenia podstawy opodatkowania.
Zatem jeżeli korekta in plus jest spowodowana przyczynami zaistniałymi po dokonaniu sprzedaży, czyli zaistniały nowe okoliczności transakcji skutkujące zwiększeniem podstawy opodatkowania VAT, to korekta powinna być dokonana w deklaracji za miesiąc, w którym przesłanki te zaistniały. Taka sytuacja wystąpi, gdy w fakturze pierwotnej podatek VAT został wykazany w prawidłowej wysokości, natomiast przyczyna korekty powstała później i nie była możliwa do przewidzenia w momencie wystawienia tej faktury.
Jak już wyjaśniono wcześniej, należne Sprzedającemu Kwota Dodatkowa 1 oraz Kwota Dodatkowa 2 będą elementem podstawy opodatkowania VAT Transakcji, a w konsekwencji, zgodzić należy się z Państwem, że Kwoty Dodatkowe powinny zostać udokumentowane przez Sprzedającego poprzez uwzględnienie na fakturze:
- pierwotnej dokumentującej Transakcję - w odniesieniu do Kwoty Dodatkowej 2 oraz
- korygującej in plus do faktury pierwotnej - w odniesieniu do Kwoty Dodatkowej 1, jeżeli wystąpi dodatnia różnica pomiędzy maksymalną Kwotą Dodatkową 1 (wysokości (...)), a kwotą ustaloną ze Wspólnotą Mieszkaniową (Sprzedającemu należna będzie kwota tej różnicy, a jeżeli nie dojdzie do zawarcia (...) Sprzedającemu należna będzie maksymalna Kwota Dodatkowa w wysokości (...)).
Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 4 jest prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie podatku od towarów i usług. W zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Niniejsza interpretacja indywidualna ogranicza się wyłącznie do udzielenia informacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w okolicznościach zdarzenia przyszłego podanego przez Państwa. Z powyższych przepisów wynika, że organ rozpatrując wniosek o wydanie interpretacji nie podejmuje wyjaśnienia stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego, tj. nie przeprowadza dowodów, lecz dokonuje oceny prawnej przedstawionych we wniosku okoliczności w kontekście zadanego pytania przyporządkowanego do danego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego.
W tym miejscu organ interpretacyjny zastrzega jednak, że gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan faktyczny interpretacja nie wywoła skutków prawnych.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383, ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania
X spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.