Brak zwolnienia dla usług konserwacji zabytków z uwagi na niespełnienie przesłanki podmiotowej. - Interpretacja - 0114-KDIP4-2.4012.444.2024.1.SKJ
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Brak zwolnienia dla usług konserwacji zabytków z uwagi na niespełnienie przesłanki podmiotowej.
Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
15 lipca 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 9 lipca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. b ustawy VAT usług w zakresie konserwacji zabytków i dzieł sztuki oraz rekonstrukcji malarskich.
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Wnioskodawcą jest spółka cywilna (dalej: „Spółka”) dwóch osób fizycznych, prowadząca od 1 lipca 2024 r. działalność gospodarcza na podstawie wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej w zakresie szeroko pojętej konserwacji zabytków oraz dzieł sztuki (kościołów, pomników, ołtarzy, ambon, szaf organowych, obrazów, feretronów, rzeźb itp.). Ponadto Spółka zajmuje się rekonstrukcją malarską, tj. dzięki odpowiednim umiejętnościom, innowacjom twórców - wspólników Spółki oraz narzędziom swojego warsztatu artystycznego przywraca świetność zabytkowym dziełom sztuki.
Celem wszystkich wykonywanych przez Spółkę prac jest zachowanie i ochrona dzieł sztuki i zabytków stanowiących istotną wartość kulturalną, związaną z dziedzictwem kulturowym społeczeństwa. W zależności od obiektu, na którym w danej chwili pracuje Spółka, prace wykonywane są albo w pracowni Spółki (w przypadku obiektów ruchomych) albo u zleceniodawcy (w przypadku obiektów nieruchomych).
Proces konserwacji zabytków składa się z następujących działań:
a)przeprowadzenie właściwej konserwacji zgodnie z postanowieniami programu prac konserwatorskich,
b)wykonanie i przekazanie zamawiającemu na własność dokumentacji konserwatorskiej (tj. z przeprowadzonych prac konserwatorskich) zgodnej z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa oraz postanowieniami umowy.
Do obowiązków Spółki w ramach realizowanych umów należy w szczególności:
1)ścisła współpraca z zamawiającym i niezwłoczne informowanie zamawiającego o wszelkich trudnościach, zmianach lub opóźnieniach w realizacji umowy,
2)odbiór zabytków od zamawiającego na zasadach określonych w umowie (w przypadku prac prowadzonych w pracowni Spółki),
3)przygotowanie harmonogramu rzeczowo-finansowego i uzgodnienie go z zamawiającym,
4)wykonanie konserwacji zgodnie z programem prac konserwatorskich, z zachowaniem szczególnej staranności oraz zgodnie z przepisami prawa,
5)wykonanie i przekazanie dokumentacji konserwatorskiej,
6)zapewnienie materiałów i urządzeń niezbędnych do wykonania umowy.
Wszystkie wykonywane przez Spółkę prace mają charakter twórczy, wymagają wysokich umiejętności artystycznych, ponadprzeciętnej kreatywności i zdolności przedstawiania indywidualnej koncepcji wykonawczej. W procesie konserwacji Spółka wykonuje bowiem rekonstrukcję brakujących elementów rzeźb lub architektury na podstawie archiwalnych zdjęć lub na podstawie analogii do podobnych obiektów; rekonstruuje i imituje w trakcie prac różne formy, struktury, faktury, warstwy kolorystyczne oraz materiały.
Zarówno dokumentacja konserwatorska, jak i wszelkie wykonane przez Spółkę prace mają charakter utworów w myśl art. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (t.j. Dz. II. 2022 poz. 2509 ze zm., zwana dalej: ,,ustawą o prawie autorskim”), natomiast Spółka zgodnie z zawartymi umowami otrzymuje honorarium za przeniesienie praw autorskich na zleceniodawcę.
Pytanie
Czy w okolicznościach przedstawionych powyżej, Spółka może korzystać ze zwolnienia z podatku VAT o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. b) ustawy o VAT?
Państwa stanowisko w sprawie
W ocenie Spółki, w okolicznościach przedstawionych powyżej, Spółka może korzystać ze zwolnienia z podatku VAT, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. b) ustawy o VAT.
W myśl art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. b) ustawy o VAT zwolnieniu z podatku VAT podlegają usługi kulturalne świadczone przez indywidualnych twórców i artystów wykonawców, w rozumieniu przepisów o prawie autorskim i prawach pokrewnych, wynagradzane w formie honorariów, w tym za przekazanie lub udzielenie licencji do praw autorskich lub praw do artystycznego wykonania utworów.
Warunkiem zastosowania zwolnienia z podatku na podstawie powyższego przepisu jest nie tylko spełnienie przesłanki o charakterze przedmiotowym, dotyczącej rodzaju świadczonych usług (kulturalnych), ale także przesłanki podmiotowej odnoszącej się do usługodawcy, który musi być m.in. indywidualny twórca lub artysta wykonawca w rozumieniu przepisów o prawie autorskim i prawach pokrewnych, wynagradzanym za wykonaną usługę w formie honorarium.
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 20 maja 2024 r. nr 0112-KDIL1-1.4012.106.2024.2.WK potwierdził, że ,,z powyższego zwolnienia korzystają/będą korzystały tylko prace konserwatorskie i restauratorskie o charakterze estetycznym, kiedy tworząc je, będzie Pani uznana za twórcę w rozumieniu przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Będzie to w sytuacji, kiedy powstaje oryginalny utwór, stanowiący przejaw indywidualnej twórczości, a praca twórcza wyraża się w zastosowaniu umiejętności artystycznych w celu wkomponowania nowej materii w dawną w taki sposób, by uzyskać artystyczne wartościowe dzieło”.
Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o prawie autorskim, prawo autorskie przysługuje twórcy, o ile ustawa nie stanowi inaczej. Stosownie do art. 8 ust. 2 ustawy o prawie autorskim domniemywa się, że twórcą jest osoba, której nazwisko w tym charakterze uwidoczniono na egzemplarzach utworu lub której autorstwo podano do publicznej wiadomości w jakikolwiek inny sposób w związku z rozpowszechnianiem utworu.
Na podstawie art. 1 ustawy o prawie przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór).
Zgodnie z art. 1 ust. 3 ustawy o prawie autorskim utwór jest przedmiotem prawa autorskiego od chwili ustalenia, chociażby miał postać nieukończoną. Ustawodawca posłużył się syntetyczną definicją utworu, określając w sposób generalny cechy konieczne wyróżniające utwór od innych rezultatów działalności człowieka.
Utwór musi zatem wykazywać łącznie trzy cechy:
1)stanowić przejaw działalności człowieka (twórcy);
2)stanowić przejaw działalności twórczej;
3)mieć indywidualny charakter.
Spółka wykonuje prace konserwatorskie i restauratorskie przy zabytkach ruchomych i nieruchomych. Prace te, w myśl cytowanych powyżej przepisów prawa autorskiego, zdecydowanie stanowią przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze. Wszystkie wykonywane przez Spółkę prace mają charakter twórczy, charakteryzują się wysokim stopniem zindywidualizowania obiektów zabytkowych, jak i niepowtarzalnością konserwacji.
W każdym obiekcie koncepcja artystyczna, konserwatorska i technologiczna jest inna i dlatego jest własnością intelektualną oraz artystyczną indywidualnych artystów - wspólników Spółki. Do każdego zlecenia Spółka wykonuje zindywidualizowany projekt konserwatorsko-restauratorski. Projekt konserwacji oparty na szerokich badaniach konserwatorskich wraz z dokumentacją powykonawczą jest dokumentem chronionym prawami autorskimi. Wszystkie prowadzone przez Spółkę prace wymagają wysokich umiejętności artystycznych, kreatywności i zdolności przedstawienia indywidualnej koncepcji wykonawczej. Ponadto, po otrzymaniu wynagrodzenia, honorarium za wykonane prace, prawa autorskie przenoszone są na zleceniodawcę. Podkreślenia wymaga fakt, że każda umowa, na podstawie której Spółka wykonuje prace konserwatorskie zawiera zapisy o przeniesieniu autorskich praw majątkowych do utworów, które powstały w trakcie prac konserwatorskich.
Stanowisko Spółki jest zgodne z aktualną linią orzeczniczą sądów administracyjnych. Jak wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 12 stycznia 2023 r., sygn. akt I FSK 1017/19 ,,(...) w celu określenia kręgu podmiotów objętych zwolnieniem z art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. b ustawy o PTU ustawodawca odwołał się do przepisów o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wskazał bowiem, że zwolnienie dotyczy indywidualnych twórców i artystów wykonawców w rozumieniu przepisów tegoż prawa. Ustawodawca posłużył się również pojęciem „honorarium”, które oznacza - generalnie rzecz ujmując - wynagrodzenie za pracę w wolnych zawodach, a na gruncie statystyki definiowane jest natomiast wprost jako wynagrodzenie z tytułu korzystania albo rozporządzania prawami autorskimi albo pokrewnymi. Poprzez odesłanie do definicji twórców i artystów wykonawców obowiązującej na gruncie prawa autorskiego oraz posłużenie się pojęciem „honorarium”, jako określeniem wynagrodzenia należnego z tytułu specyficznych czynności, ustawodawca jasno wskazał, że przedmiotowe zwolnienie dotyczy działalności twórczej o charakterze indywidualnym.
Zgodnie bowiem z art. 8 Ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych twórca jest podmiotem praw autorskich, które to prawa - stosownie do art. 1 ust. 1 tej ustawy - wyznaczone zostały poprzez ich przedmiot, czyli „utwór”, rozumiany jako każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia. Zakres przedmiotowy zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. b ustawy o PTU obejmuje zatem działalność twórczą o charakterze indywidualnym”.
Wskazania wymaga również wyrok NSA z dnia 18 czerwca 2019 r. I FSK 865/17: „fakt, iż przedmiotem prac (zabiegów) konserwatorskich i restauratorskich jest dzieło stworzone przez innego twórcę, nie oznacza, że w toku ich prowadzenia nie mogą powstawać oryginalne utwory, stanowiące przejaw indywidualnej twórczości konserwatora, czy też restauratora, odpowiadające definicji z art. 1 ust. 1 Ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Osiągnięcie ww. celu prac konserwatorskich i restauratorskich w konkretnym przypadku może wiązać się z pracą twórczą i wymagać kreatywności, skutkującej powstaniem utworu w rozumieniu przepisów Ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych., np. dokumentacji projektowej, której egzemplarz będzie posiadał cechy utworu”.
Spółka stoi na stanowisku, że jej działalność posiada charakter indywidualnej twórczości, a to z uwagi, że wykonywane przez nią prace konserwatorskie są z każdym zleceniem inne i wymagają innego podejścia i wykorzystania innych, zindywidualizowanych umiejętności. Nie są to w żadnym wypadku czynności o charakterze czysto technicznym.
Na marginesie należy wspomnieć, iż każdy proces konserwacji, zgodnie z ustawą o ochronie zabytków, rozpoczyna się od przygotowania programu prac konserwatorskich, który jest formą pracy naukowej objętej prawami autorskimi i indywidualnej dla każdego zabytkowego obiektu. Już sam ten fakt zdaniem Wnioskodawcy przesądza o kwalifikacji jego działalności do zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. b) ustawy VAT.
Mając powyższe na względzie w okolicznościach przedstawionych powyżej, Spółka może korzystać ze zwolnienia z podatku VAT, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. b) ustawy o VAT.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:
opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Stosownie art. 7 ust. 1 ustawy:
przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Natomiast w myśl art. 8 ust. 1 ustawy:
przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).
Z powyższych uregulowań wynika, że przez usługę należy rozumieć każde świadczenie na rzecz danego podmiotu niebędące dostawą towarów. Z uwagi na powyższe unormowania, pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy).
Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie. Zauważyć jednak należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.
W związku z powyższym, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.
Zastosowanie zwolnienia od podatku, jako odstępstwo od zasady powszechności i równości opodatkowania, możliwe jest jedynie w przypadku wykonywania czynności ściśle określonych w ustawie oraz w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie jej upoważnienia.
Zakres i zasady zwolnienia od podatku dostaw towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.
Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 33 ustawy:
zwalnia się od podatku usługi kulturalne świadczone przez:
a) podmioty prawa publicznego lub inne podmioty uznane na podstawie odrębnych przepisów za instytucje o charakterze kulturalnym lub wpisane do rejestru instytucji kultury, prowadzonego przez organizatora będącego podmiotem tworzącym instytucje kultury w rozumieniu przepisów o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, oraz dostawę towarów ściśle z tymi usługami związaną,
b) indywidualnych twórców i artystów wykonawców, w rozumieniu przepisów o prawie autorskim i prawach pokrewnych, wynagradzane w formie honorariów, w tym za przekazanie lub udzielenie licencji do praw autorskich lub praw do artystycznego wykonania utworów.
Z analizy powołanego art. 43 ust. 1 pkt 33 ustawy jednoznacznie wynika, że zwolnienie ma charakter przedmiotowo-podmiotowy. Oznacza to, że warunkiem zastosowania zwolnienia od podatku na jego podstawie jest nie tylko spełnienie przesłanki o charakterze przedmiotowym, dotyczącej rodzaju świadczonych usług (kulturalnych), ale także przesłanki podmiotowej odnoszącej się do usługodawcy, który musi być podmiotem prawa publicznego lub innym podmiotem uznanym na podstawie odrębnych przepisów za instytucję o charakterze kulturalnym lub wpisanym do rejestru instytucji kultury, prowadzonego przez organizatora będącego podmiotem tworzącym instytucje kultury, w rozumieniu przepisów o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, albo indywidualnym twórcą lub artystą wykonawcą w rozumieniu przepisów o prawie autorskim i prawach pokrewnych, wynagradzanym za wykonaną usługę w formie honorarium.
Niespełnienie chociażby jednej z ww. przesłanek powoduje, że zwolnienie nie ma zastosowania.
Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, należy interpretować ściśle, zważywszy, że zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika.
Państwa wątpliwości dotyczą ustalenia, czy Spółka może korzystać ze zwolnienia z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. b ustawy w stosunku do świadczonych usług w zakresie konserwacji zabytków i dzieł sztuki oraz rekonstrukcji malarskich.
Odnosząc się do przedstawionych wątpliwości wskazać należy, że ustawodawca w art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. b) ustawy, wymienił usługi indywidualnych twórców i artystów wykonawców, odsyłając w celu zdefiniowania tych pojęć do ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2509), zwanej dalej ustawą o prawie autorskim i prawach pokrewnych:
prawo autorskie przysługuje twórcy, o ile ustawa nie stanowi inaczej.
Stosownie do art. 8 ust. 2 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych:
domniemywa się, że twórcą jest osoba, której nazwisko w tym charakterze uwidoczniono na egzemplarzach utworu lub której autorstwo podano do publicznej wiadomości w jakikolwiek inny sposób w związku z rozpowszechnianiem utworu.
W myśl art. 8 ust. 3 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych:
dopóki twórca nie ujawnił swojego autorstwa, w wykonywaniu prawa autorskiego zastępuje go producent lub wydawca, a w razie ich braku - właściwa organizacja zbiorowego zarządzania prawami autorskimi.
Na podstawie art. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych:
przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór).
Zgodnie z art. 1 ust. 3 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych:
utwór jest przedmiotem prawa autorskiego od chwili ustalenia, chociażby miał postać nieukończoną.
Ustawodawca posłużył się syntetyczną definicją utworu, określając w sposób generalny cechy konieczne wyróżniające utwór od innych rezultatów działalności człowieka.
Utwór musi zatem wykazywać łącznie trzy cechy:
1)stanowić przejaw działalności człowieka (twórcy),
2)stanowić przejaw działalności twórczej,
3)mieć indywidualny charakter.
Tak sformułowana treść przepisów określających zwolnienie od podatku od towarów i usług, gdzie szczególnie akcentowana jest „indywidualność twórców i artystów wykonawców”, w zestawieniu z brzmieniem przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych pozwala stwierdzić, iż intencją ustawodawcy podatkowego było objęcie zwolnieniem wyłącznie takich usług kulturalnych, które świadczone są przez twórców, artystów wykonawców, z uwzględnieniem ich szczególnych relacji z dziełem, utworem.
Powyższego przymiotu twórcy, czy artysty wykonawcy z pewnością nie można przypisać spółce cywilnej.
Zauważyć należy, iż w myśl obowiązujących przepisów kształtujących zakres podmiotowy nie wymieniono usług kulturalnych świadczonych przez spółki, których wspólnikami są indywidualni twórcy lub artyści wykonawcy, lecz bezpośrednio usługi świadczone przez tych ostatnich. Gdyby ustawodawca chciał objąć zwolnieniem także takie przypadki świadczenia usług, przewidziałby to wprost w treści regulacji.
Spółka cywilna w zakresie swojej działalności nie może korzystać z ww. zwolnienia, gdyż jako podmiot gospodarczy nie posiada statusu indywidualnego twórcy lub artysty wykonawcy. Status taki może być przyznany wyłącznie personalnie konkretnej osobie, a nie spółce, która ze swojej istoty jest podmiotem zbiorowym. A zatem tylko i wyłącznie usługi świadczone przez osoby fizyczne posiadające statusu indywidualnego twórcy lub artysty wykonawcy objęte będą zwolnieniem, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. b ustawy o VAT.
Mając zatem na uwadze powołane przepisy prawa oraz przedstawione okoliczności sprawy stwierdzić należy, że w analizowanym przypadku wykonywane przez Spółkę usługi w zakresie konserwacji zabytków i dzieł sztuki oraz rekonstrukcji malarskich nie będą podlegały zwolnieniu od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. b ustawy, ponieważ spółka cywilna nie może zostać uznana za podmiot wskazany w tym przepisie.
Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest spółką cywilną dwóch osób fizycznych prowadzącą działalność gospodarczą w zakresie szeroko pojętej konserwacji zabytków oraz dzieł sztuki (kościołów, pomników, ołtarzy, ambon, szaf organowych, obrazów, feretronów, rzeźb itp.). Ponadto Spółka zajmuje się rekonstrukcją malarską, tj. dzięki odpowiednim umiejętnościom, innowacjom twórców – wspólników Spółki oraz narzędziom swojego warsztatu artystycznego przywraca świetność zabytkowym dziełom sztuki.
Spółka zatem nie spełnia definicji żadnego z podmiotów wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. b ustawy, uprawnionych do korzystania ze zwolnienia od podatku. Wnioskodawca jako Spółka cywilna, jak zostało wskazane wyżej nie może być uznana za indywidualnego twórcę. Tym samym nie jest podmiotem wymienionym w art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. b ustawy. Stąd świadczone przez Państwa w formie spółki cywilnej usługi w zakresie szeroko pojętej konserwacji zabytków oraz dzieł sztuki (kościołów, pomników, ołtarzy, ambon, szaf organowych, obrazów, feretronów, rzeźb itp.) oraz rekonstrukcji malarskiej, nie korzystają ze zwolnienia od podatku przewidzianego przez ustawodawcę w art. 43 ust. 1 pkt 33 ustawy, ze względu na niespełnienie przesłanki podmiotowej.
Odnosząc się natomiast do przesłanki przedmiotowej, należy zbadać czy świadczone przez Państwa usługi w zakresie szeroko pojętej konserwacji zabytków i dzieł sztuki (kościołów, pomników, ołtarzy, ambon, szaf organowych, obrazów, feretronów, rzeźb itp.) oraz rekonstrukcji malarskiej stanowią usługi kulturalne.
Ustawa nie podaje definicji pojęcia „usług kulturalnych”. Jego znaczenie należy zatem ustalić na podstawie dostępnej metody wykładni. W prawie podatkowym pierwszorzędne znaczenie ma wykładnia językowa. Zatem zgodnie z jej regułami, odnosząc się do znaczenia terminu „usługi kulturalne” w języku potocznym, możemy stwierdzić, że pod pojęciem tym kryją się usługi odnoszące się do kultury, w zakresie kultury itp.
Kultura to „całokształt materialnego i duchowego dorobku ludzkości, a także ogół wartości zasad i norm współżycia przyjętych przez dane zbiorowości; wszystko to, co powstaje dzięki pracy człowieka, co jest wytworem jego myśli i działalności. Kultura dzieli się na: materialną, której zakres pokrywa się z pojęciem cywilizacja, i duchową – ogół wytworów i osiągnięć z dziedziny sztuki, nauki, moralności funkcjonujących w postaci dzieł artystycznych, wierzeń, obyczajów, a także uznanych wartości, takich jak: prawda, sprawiedliwość, wolność, równość itp. („Słownik Encyklopedyczny Edukacja Obywatelska” Wydawnictwo Europa, Warszawa 1999).
Ponadto Encyklopedia Popularna w haśle „kultura” podaje, że jest to „całokształt materialnego i duchowego dorobku ludzkości gromadzony, utrwalany i wzbogacany w ciągu jej dziejów, przekazywany z pokolenia na pokolenie; w skład tak pojętej kultury wchodzą nie tylko wytwory materialne i instytucje społeczne, ale także zasady współżycia społecznego, sposoby postępowania, wzory, kryteria ocen estetycznych i moralnych przyjęte w danej zbiorowości i wyznaczające obowiązujące zachowania” (Encyklopedia Popularna PWN, Wydanie XV, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1982).
Wykładnia systemowa pozwala na ustalenie zakresu rozumienia pojęcia „kultura” w znaczeniu, w jakim posługują się nim inne akty prawne należące do systemu prawa (wykładnia systemowa zewnętrzna). W tym celu należy sięgnąć do ustaw wprost lub pośrednio odnoszących się do działalności prowadzonej w sferze kulturalnej, tj. przepisów ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (Dz.U. z 2024 r. poz. 87) definiujących m.in. pojęcie działalności kulturalnej.
Na podstawie art. 1 ust. 1 ww. ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej:
działalność kulturalna w rozumieniu niniejszej ustawy polega na tworzeniu, upowszechnianiu i ochronie kultury.
W myśl art. 2. ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej:
formami organizacyjnymi działalności kulturalnej są w szczególności: teatry, opery, operetki, filharmonie, orkiestry, instytucje filmowe, kina, muzea, biblioteki, domy kultury, ogniska artystyczne, galerie sztuki oraz ośrodki badań i dokumentacji w różnych dziedzinach kultury.
Jak wskazano we wniosku celem wszystkich wykonywanych przez Spółkę prac jest zachowanie i ochrona dzieł sztuki i zabytków stanowiących istotną wartość kulturalną, związaną z dziedzictwem kulturowym społeczeństwa. Proces konserwacji zabytków składa się z następujących działań: przeprowadzenie właściwej konserwacji zgodnie z postanowieniami programu prac konserwatorskich oraz wykonanie i przekazanie zamawiającemu na własność dokumentacji konserwatorskiej (tj. z przeprowadzonych prac konserwatorskich) zgodnej z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa oraz postanowieniami umowy. Wszystkie wykonywane przez Spółkę prace mają charakter twórczy, wymagają wysokich umiejętności artystycznych, ponadprzeciętnej kreatywności i zdolności przedstawiania indywidualnej koncepcji wykonawczej. W procesie konserwacji Spółka wykonuje bowiem rekonstrukcję brakujących elementów rzeź lub architektury na podstawie archiwalnych zdjęć lub na podstawie analogii do podobnych obiektów; rekonstruuje i imituje w trakcie prac różne formy, struktury, faktury, warstwy kolorystyczne oraz materiały. Zarówno dokumentacja konserwatorska, jak i wszelkie wykonane przez Spółkę pracę mają charakter utworów w myśl art. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, natomiast Spółka zgodnie z zawartymi umowami otrzymuje honorarium za przeniesienie praw autorskich na zleceniodawcę.
W konsekwencji mając na uwadze wskazane okoliczności sprawy oraz powołane przepisy należy stwierdzić, że analizowanym przypadku, spełniają Państwo przesłankę przedmiotową wskazaną w art. 43 ust. 1 pkt 33 ustawy.
Jak wskazano powyżej, zwolnienie określone w art. 43 ust. 1 pkt 33 ustawy ma charakter przedmiotowo-podmiotowy, co oznacza, że zwolnieniu od podatku podlega określony rodzaj usług wykonywanych przez ściśle zdefiniowany krąg podmiotów, wykonujących te usługi.
Stwierdzam zatem, że dla świadczonych usług w zakresie konserwacji zabytków i dzieł sztuki oraz rekonstrukcji malarskich, z uwagi zatem na niespełnienie przesłanki podmiotowej nie przysługuje Państwu prawo do korzystania ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. b ustawy.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Odnosząc się do powołanego przez Państwa wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 12 stycznia 2023 r. o sygn. akt I FSK 1017/19, w którym to wyroku spór koncentrował się wokół wykładni art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. b) ustawy, wskazać należy, iż dotyczył on osoby fizycznej, a więc podmiotu innego niż spółki cywilnej. Podobnie w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 18 czerwca 2019 r. o sygn. akt I FSK 865/17, gdzie skarżącym był absolwent Wydziału Sztuk Pięknych, a sam spór dotyczył uznania świadczonych usług za usługi kulturalne, które można uznać za działalność o charakterze twórczym, noszącą cechy indywidualne.
Tym samym zauważyć należy, że wyroki te zapadły na tle stanu faktycznego odmiennego niż przedstawiony przez Państwa. W związku z tym interpretacja art. 43 ust. 1 pkt 33 ustawy o podatku od towarów i usług w odniesieniu do stanu faktycznego przedstawionego w zaskarżonej interpretacji, do którego odnoszą się ww. rozstrzygnięcia, musiała być inna.
A zatem wskazać należy, że powołane przez Państwa wyroki Sądów dotyczą konkretnych, indywidualnych spraw podatników. Ww. rozstrzygnięcia zostały wydane w określonym stanie faktycznym i w tych sprawach rozstrzygnięcia w nich zawarte są wiążące. Nie mogą one zatem przesądzać o niniejszym rozstrzygnięciu. Natomiast organy podatkowe mimo, że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami sądów i innych organów podatkowych, to nie mają możliwości zastosowania ich wprost, z tego powodu, że nie stanowią materialnego prawa podatkowego.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Państwa sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i muszą się Państwo zastosować do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).