Interpretacja indywidualna w zakresie braku prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją inwestycji.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że stanowisko Państwa Gminy w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług w zakresie braku prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją inwestycji pn. „(…)” – jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

19 czerwca 2024 r. wpłynął wniosek Państwa Gminy z 19 czerwca 2024 r., o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy:

-     ustalenia, czy czynności, w ramach których Państwa Gmina będzie wykorzystywać majątek powstały w ramach Inwestycji z zakresu edukacji publicznej, stanowią czynności podlegające opodatkowaniu VAT w rozumieniu art. 5, 7 lub 8 ustawy o podatku od towarów i usług,

-     prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją inwestycji pn. „(…)”.

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 12 sierpnia 2024 r. (data wpływu 12 sierpnia 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego (ostatecznie przedstawiony w uzupełnieniu wniosku)

Gmina jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku VAT.

Realizując zadania własne Gminy, określone w art. 7 ust. 1 pkt 8 ustawy o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2024 r. poz. 609; dalej: ustawa o samorządzie gminnym), w zakresie zaspokajania zbiorowych potrzeb wspólnoty w sprawach edukacji publicznej, Gmina zamierza zrealizować inwestycję pn. „(…)” (dalej: Projekt lub Inwestycja).

Realizacja Zadania pozwoli na polepszenie warunków nauczania poprzez utworzenie pracowni edukacyjnych w:

-Szkole (…) im. (…) w (…),

-Szkole (…) im. (…) w (…) oraz

-Szkole (…) im. (…) w (…)

(dalej łącznie: Szkoły).

W tym miejscu Gmina pragnie podkreślić, iż z pracowni edukacyjnych korzystać będą wyłącznie uczniowie ww. Szkół.

W ramach realizacji Projektu Gmina planuje zakupić:

-dla Szkoły (…) im. (…) w (…):

-    sprzęt i materiały dydaktyczne,

-    ławki trapezowe oraz krzesełka ergonomiczne dla uczniów,

-    zestaw mebli na przechowywanie pomocy dydaktycznych tj. modele anatomiczne, mikroskopy, programy multimedialne oraz zestawy dydaktyczne,

-    fototapetę tematyczną przedstawiającą różne zjawiska przyrodnicze;

-dla Szkoły (…) im. (…) w (…):

-    szafy na odczynniki umożliwiające bezpieczne przechowywanie odczynników chemicznych,

-    stół laboratoryjny,

-    ławki dla uczniów oraz biurko nauczycielskie,

-    zlew z baterią, artykuły hydrauliczne, płytki na ścianę, rolety

-    drukarkę 3D;

-dla Szkoły (…) im. (…) w (…):

-    ławki trapezowe oraz krzesełka ergonomiczne dla uczniów,

-    fototapetę tematyczną przedstawiającą różne zjawiska przyrodnicze,

-    sprzęt i materiały dydaktyczne m. in. monitor interaktywny, laptop, mikroskopy, stację meteorologiczną, schemat magnetyczny dot. obiegu wody w przyrodzie, edukacyjny zestaw magnetyczny pokazujący warstwy lasu, modele anatomiczne, ukształtowanie terenu w przekroju – płyty tektoniczne i wulkany, układ słoneczny, model przekroju ziemi, globus itp.,

-    ogródek meteorologiczny dydaktyczny szkolny (…).

Gmina zamierza zrealizować przedmiotową Inwestycję zarówno ze środków własnych, jak i ze środków pochodzących ze źródeł zewnętrznych – na realizację przedmiotowego zadania Gmina zamierza się ubiegać się o przyznanie dofinansowania pochodzącego ze środków (…) do kwoty brutto ponoszonych nakładów.

Gmina nie poniosła dotychczas jakichkolwiek wydatków na realizację przedmiotowej Inwestycji. Niemniej, przyszłe wydatki inwestycyjne związane z realizacją Projektu będą dokumentowane wystawionymi na Gminę przez dostawców/wykonawców fakturami VAT.

Majątek wytworzony w ramach Inwestycji będzie wykorzystywany wyłącznie na potrzeby prowadzenia zajęć dla uczniów Szkół. Po zakończeniu realizacji Projektu Gmina (również poprzez Szkoły) nie będzie bowiem wykorzystywać pracowni do żadnych czynności odpłatnych, w szczególności zamiarem Gminy nie jest jakakolwiek forma odpłatnego udostępniania przedmiotowego majątku. W konsekwencji, Gmina nie będzie czerpać żadnych dochodów w przedmiotowym zakresie.

W piśmie z 12 sierpnia 2024 r. (data wpływu 12 sierpnia 2024 r.), w odpowiedzi na prośbę: „Prosimy, żeby doprecyzowali Państwo opis zdarzenia przyszłego poprzez jednoznaczne wskazanie do jakich kategorii czynności będą wykorzystywane towary i usługi nabywane w związku z opisaną we wniosku Inwestycją pn. „(…)”, a także efekty tej Inwestycji?”, wskazali Państwo, że:

Gmina wskazuje, iż w ramach opisu zdarzenia przyszłego udzieliła precyzyjnych informacji odnośnie do przebiegu i charakteru czynności, w ramach których wykorzystywać będzie majątek powstały w ramach Inwestycji. Ocena podatkowa tych czynności, tj. potwierdzenie, czy stanowią one czynności opodatkowane VAT, stanowi zadanie Organu w ramach interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego. Gmina nie może w tym zakresie wyręczyć Organu, gdyż to właśnie w celu uzyskania odpowiedzi na to pytanie złożyła Wniosek o uzyskanie interpretacji.

Gmina służy natomiast pomocą, jeśli w ocenie Organu istnieje potrzeba dalszego doprecyzowania charakteru podejmowanych w związku z tym majątkiem czynności – jak wskazano we Wniosku, majątek ten będzie udostępniany użytkownikom nieodpłatnie, a poprzez jego udostępnienie Gmina będzie realizować swoje zadania własne z zakresu zaspokajania zbiorowych potrzeb wspólnoty obejmujących sprawy edukacji publicznej.

Pytanie

(oznaczone we wniosku nr 2)

Czy Gminie będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją Projektu?

Państwa stanowisko w sprawie

Gminie nie będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją Projektu.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy

Ad. 1 i 2

Zważywszy na fakt, że majątek będący przedmiotem Inwestycji będzie wykorzystywany przez Gminę wyłącznie na potrzeby prowadzenia zajęć dla uczniów Szkół, w ocenie Gminy, nie będzie on wykorzystywany w ramach jakichkolwiek czynności opodatkowanych VAT. Gmina wykorzystywać będzie przedmiotowe mienie w ramach zadań własnych związanych z edukacją publiczną (art. 7 ust. 1 pkt 8 ustawy o samorządzie gminnym). Obiekty te nie będą jednocześnie wykorzystywane do żadnych odpłatnych czynności. Tym samym nie będzie tu dochodzić do odpłatnej dostawy towarów czy odpłatnego świadczenia usług, a obiekty wykorzystywane będą wyłącznie w ramach zadań własnych Gminy (czynności o charakterze publicznym, niepodlegających VAT).

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Stosownie natomiast do treści art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o VAT, kwotę podatku naliczonego stanowi m. in. suma kwot podatku określonych na fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Z treści powyższej regulacji wynika, że prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje podatnikom VAT w sytuacji, gdy towary i usługi, przy nabyciu których został naliczony podatek, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Dla oceny możliwości skorzystania z prawa do odliczenia w każdym przypadku istotne jest więc ustalenie czy podmiot posiada status podatnika VAT oraz czy towary i usługi, przy zakupie których naliczono VAT, w szczególności pozostają w bezspornym związku z wykonywanymi przez niego czynnościami opodatkowanymi.

Odnosząc się do wskazanej powyżej przesłanki warunkującej możliwość skorzystania z prawa do odliczenia podatku naliczonego, tj. związku ponoszonych wydatków z wykonywaniem czynności opodatkowanych, zdaniem Gminy, brak jest bezsprzecznego i bezpośredniego związku pomiędzy wydatkami, które ponoszone będą na realizację Projektu, a wykonywaniem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Jednocześnie w myśl art. 7 ust. 1 ww. ustawy przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Z kolei zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.

Z wyżej przytoczonych przepisów wynika, iż na gruncie przepisów ustawy o VAT opodatkowaniu podlega dostawa towarów lub świadczenie usług wyłącznie wówczas, gdy mają one charakter odpłatny (z pewnymi wyjątkami dotyczącymi nieodpłatnych świadczeń zrównanych z czynnościami świadczonymi odpłatnie, które nie znajdują zastosowania w przedmiotowej sprawie).

W związku z powyższym, zdaniem Gminy, realizacja Projektu nie będzie związana z wykonywaniem czynności, które podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT. W konsekwencji warunek związku ponoszonych wydatków z czynnościami opodatkowanymi nie zostanie spełniony i tym samym Gmina nie będzie uprawniona do odliczenia podatku naliczonego od wydatków ponoszonych na realizację przedmiotowej inwestycji.

Stanowisko Gminy znajduje przykładowo potwierdzenie w interpretacji indywidualnej z dnia 10 maja 2023 r., sygn. 0112-KDIL1-2.4012.137.2023.2.AS , w której Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził, iż: „W omawianej sprawie warunek uprawniający do odliczenia podatku naliczonego nie będzie spełniony, ponieważ – jak wskazał Wnioskodawca – po oddaniu do użytkowania pracowni powstałej w ramach Projektu, będzie ona wykorzystywana przez Gminę do realizacji jej zadań własnych, a ponadto Inwestycja nie będzie służyć Gminie do wykonywania odpłatnych czynności na podstawie umów cywilnoprawnych. W związku z powyższym, Wnioskodawca realizując Projekt nie będzie działał w charakterze podatnika podatku VAT. W konsekwencji, Gmina nie będzie miała – na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy – prawa do odliczenia podatku naliczonego z tytułu realizacji Projektu”.

Reasumując, zdaniem Gminy nie będzie przysługiwać jej prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z realizacją Projektu z uwagi na brak związku ponoszonych wydatków z czynnościami opodatkowanymi VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła we wniosku Państwa Gmina w zakresie braku prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją inwestycji pn. „(…)”, jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. art. 86 ust. 1 ustawy z  1 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.) – zwanej dalej „ustawą” lub „ustawą o VAT” w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Według art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

W świetle art. 88 ust. 4 ustawy obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Stosownie do cytowanych wyżej przepisów prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Natomiast zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Z opisu sprawy wynika, że są Państwa Gmina jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku VAT. Realizując zadania własne Gminy, określone w art. 7 ust. 1 pkt 8 ustawy o samorządzie gminnym w zakresie zaspokajania zbiorowych potrzeb wspólnoty w sprawach edukacji publicznej, Państwa Gmina zamierza zrealizować inwestycję pn. „(…)”

Realizacja Zadania pozwoli na polepszenie warunków nauczania poprzez utworzenie pracowni edukacyjnych w: Szkole (…) im. (…) w (…), Szkole (…) im. (…) w (…) oraz Szkole (…) im. (…) w (…). Z pracowni edukacyjnych korzystać będą wyłącznie uczniowie ww. Szkół.

Zamierzacie Państwo zrealizować przedmiotową Inwestycję zarówno ze środków własnych, jak i ze środków pochodzących ze źródeł zewnętrznych – na realizację przedmiotowego zadania zamierzacie Państwo ubiegać się o przyznanie dofinansowania pochodzącego ze środków (…) do kwoty brutto ponoszonych nakładów.

Nie ponieśli Państwo dotychczas jakichkolwiek wydatków na realizację przedmiotowej Inwestycji. Niemniej, przyszłe wydatki inwestycyjne związane z realizacją Projektu będą dokumentowane wystawionymi przez dostawców/wykonawców na Państwa fakturami VAT.

Majątek wytworzony w ramach Inwestycji będzie wykorzystywany wyłącznie na potrzeby prowadzenia zajęć dla uczniów Szkół. Po zakończeniu realizacji Projektu nie będą Państwo wykorzystywali pracowni do żadnych czynności odpłatnych, w szczególności Państwa zamiarem nie jest jakakolwiek forma odpłatnego udostępniania przedmiotowego majątku. W konsekwencji, nie będziecie Państwo czerpali żadnych dochodów w przedmiotowym zakresie.

Państwa wątpliwości objęte pytaniem nr 2 dotyczą kwestii prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z realizacją projektu pn. „(…)”.

W świetle interpretacji ogólnej Ministra Finansów PT1.8101.3.2019 oraz wydanego postanowienia, stwierdzającego, że Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej w części dotyczącej zakresu pytania nr 1 wniosku dotyczy:

-  zagadnienia, którego dotyczy ww. interpretacja ogólna;

-  tych samych przepisów, co ww. interpretacja ogólna (tego samego stanu prawnego),

stwierdzam, że realizowana przez Państwa w ramach ww. Projektu pracownie będą wykorzystywane do wykonywania czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT.

Rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy jest uwarunkowane tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego, czynnego podatnika podatku VAT, do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Zasada ta wyłącza tym samym możliwość odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które są wykorzystywane do czynności zwolnionych od podatku lub niepodlegających opodatkowaniu. Oznacza to, że podstawowym warunkiem, który uprawnia do odliczenia podatku naliczonego, jest związek nabywanych towarów i usług ze sprzedażą generującą podatek należny.

W omawianej sprawie warunek, o którym mowa w art. 86 ust. 1 ustawy, uprawniający do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie będzie spełniony, ponieważ nabyte w ramach realizacji projektu towary i usługi nie będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych. W związku z powyższym, nie będą mieli Państwo prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od wydatków ponoszonych z tytułu realizacji ww. Projektu.

Zatem, Państwa Gminie nie będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją inwestycji pn. „(…)”.

Tak więc, stanowisko Państwa w zakresie pytania nr 2 jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Niniejszą interpretacją załatwiłem wniosek w części dotyczącej braku prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją inwestycji pn. „(…)”. Natomiast wniosek w części dotyczącej ustalenia, czy czynności, w ramach których będą Państwo wykorzystywali majątek powstały w ramach Inwestycji z zakresu edukacji publicznej, stanowią czynności podlegające opodatkowaniu VAT w rozumieniu art. 5, 7 lub 8 ustawy o podatku od towarów i usług, został załatwiony odrębnym rozstrzygnięciem.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

W odniesieniu do powołanej we wniosku interpretacji indywidualnej, zauważam że interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są w indywidualnych sprawach podatników i niewątpliwie kształtują sytuację prawną tych podatników w sprawach będących przedmiotem rozstrzygnięcia, lecz dotyczą konkretnych stanów faktycznych co  oznacza, że należy je traktować indywidualnie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1.z zastosowaniem art. 119a;

2.w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3.z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

-   w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

-   w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.